BASKETBOL VE BADMİNTON SPORU YAPAN YAŞ ARASINDAKİ ERKEK ÇOCUKLARININ BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Transkript

1 BASKETBOL VE BADMİNTON SPORU YAPAN YAŞ ARASINDAKİ ERKEK ÇOCUKLARININ BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ ÖZGÜR GÜL ONUR DEMİREL ÖZET Bu çalışmanın amacı 12 haftalık antrenmanın yaş erkek grubu farklı branşlar olan basketbol ve badminton sporcularının fiziksel özelliklerinin karşılaştırılması için yapılmış bir çalışmadır. Çalışmaya Konya Gençlik Spor kulübünde oynayan yaş erkek grubu n=15 gönüllü basketbolcu ile n=15 gönüllü badmintoncu katılmıştır. Gruplara kendi branşlarıyla ilgili antrenman programları uygulanmadan önce ön ölçümler yapıldı ve sonuçlar kaydedildi. Yapılan ölçümler boy, kilo, dikey sıçrama, durarak uzun atlama, 5-10 metre çıkış ve T testidir.12 haftalık antrenman sonunda her iki grubunda ölçümleri yapıldı ve istatistiksel analizi yapıldı. Sonuç olarak yaş arası basketbol ve badminton sporcularının kendi branşlarına özgü yaptığı 12 haftalık antrenman öncesi ve sonrası alınan boy, kilo, dikey sıçrama, durarak uzun atlama, 5 metre çıkış, 10 metre çıkış ve T testi değerlerine bakarak branşları içerisinde istatistiksel açıdan anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Basketbol ve Badminton sporcularının son test değerlerine bakılarak yapılan karşılaştırmada istatistiksel açıdan kilo ve dikey sıçramada anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Ancak boy, durarak uzun atlama, 5 metre çıkış, 10 metre çıkış ve T testi sonuçlarında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Mevcut literatür bilgiler ve elde edilen bulgular doğrultusunda söylenebilir ki, basketbol ve badminton sporunu düzenli ve programlı bir şekilde uygulandığı taktirde, bu yaştaki çocukların gelişimine katkı sağlayacağı düşünülerek, çocukların fiziksel gelişimi açısından basketbol badminton ve bir çok spor dalının uygulanması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Basketbol, badminton, boy, kilo, dikey sıçrama, durarak uzun atlama, 5 metre çıkış, 10 metre çıkış, T testi 1. GİRİŞ Ülkemizde çevresel ve toplumsal kültür yapılarının değişmesine paralel olarak ailelerin çocuklarını spora yönlendirmesinde popüler sporları tercih ettikleri gözlenmektedir. Spor çocuğun çok yönlü gelişmesinde ve sosyalleşmesinde önemli rol oynadığı için, erken yaşlarda spora başlaması tavsiye edilmektedir. (Muratlı, 1998). Her sportif branşın kendine özgü çalışma programı, kriterleri ve testleri vardır. Bir sportif yarışmada en üst seviyeye ulaşabilmek için çok zahmetli, uzun ve yorucu çalışmalar yapmanın yanı sıra çağın getirdiği bilimsel ve teknolojik gelişmelerin de en iyi şekilde takip edilmesi gerektiği bilinmektedir. Bunun için ülkeler, tüm sportif yarışmalarda kıyasıya bir rekabet içindedirler. Uluslar arası yarışmalar hızla çeşitlenmekte ve hemen hemen her ülke çok çeşitli sportif oyunlarda yarışmalara katılmaktadır. Bu sportif oyunlardan ikisi de basketbol ve badmintondur (Aygül, 2010). Basketbol; dayanıklılık, kuvvet, sürat, beceri ve hareketlilik gibi fizik gücü özelliklerini çocukluk ve gençlik çağlarından başlayarak amaçlı çalışmalarla istenen bir biçimde geliştirir ve yetişkinlik çağında da pekiştirerek üstün bir düzeye getirir. Teknik ve taktik elementlerin oyun içerisinde ani ve değişen pozisyonlarda uygulanma zorluğu, koordinasyon reaksiyon gibi özelliklerin gelişmesinde de büyük bir etkendir. Top oyunları fiziksel, teknik, zihinsel ve taktiksel özellikleri içeren kapsamlı beceriler gerektirir. Bu yüzden oyuncular oyun içindeki savunma ve hücum becerilerini yerine getirebilmek için özellikle fiziksel becerilere sahip olmalıdırlar. Basketbol da kazanmak için bu beceriler oldukça önemlidir. (Savucu ve ark., 2004) Çocukların motorik fonksiyonlarını geliştirmeye yönelik, oyun alan problemi yaşanmayan, malzemelerinin kolay ve ucuz temin edilmesi açısından sıkıntı yaşanmayan, sadece çocuklarda değil her yaşta oynanabilen, bireylerin kitle sağlığı ve hareket ihtiyacını karşılamak Arş. Gör. Dr. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu/ KONYA. ozgur2003@gmail.com

2 için alternatif sporlardan birisi badminton sporudur. Badminton, kolayca öğrenilebilen, bay ve bayan, 7 yaşından 77 yaşına kadar bütün yaş grubunda insanların yapabildiği, ender sporlardandır. Şiddet içermemesi, oynaması ve seyredilmesinin zevkli olması nedeniyle büyük ilgi çekmektedir. Her yaşta ve her performans düzeyinde oynanır ve zevk verir, kişiyi zorlama, aşırı yüklenmenin kötü sonuçları oluşmayan bir spor dalıdır. Özellikle ayak hareketleriyle sahayı tutma ve hamleleriyle ata sporumuz kılıç kullanmaya benzemektedir. Tenis oyunları grubundan olması nedeniyle rakipler arasında bir file bulunmaktadır, dolayısıyla herkes kendine ayrılan sahada oynamaktadır, Topu (tüy top) oldukça zararsızdır, böylece yaralanma veya sakatlanma riski en düşük etkinliklerdendir.(polat, 2009) Bu çalışmanın amacı yaş arası erkek grubu farklı branşlar olan basketbol ve badminton sporcularının kendi branşlarına özgü 12 haftalık antrenman öncesi ve 12 haftalık antrenman sonrası bazı fiziksel özelliklerinin belirlenmesi ve bunların karşılaştırılmasıdır 2. MATERYAL METOT Araştırmaya, Konya Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü kulübünde oynayan yaş erkek grubu olan 15 basketbol ve 15 badminton sporcularından olan toplam 30 sporcu katıldı. Sporcu çocukların branşlarına özgü antrenmanlarına başlamadan önce ölçümleri (ön test) ve 12 haftalık antrenman sonrası ölçümleri (son test) olarak yapıldı. Bu ölçümler; boy, kilo, dikey sıçrama, durarak uzun atlama, 5metre 10 metre çıkış ve T testidir. Boy Ölçümü Boy ölçümü yapılırken hassaslık derecesi 0.1cm olan bir duvar skalası kullanılmıştır. Deneklerin ayakları çıplak veya kalınlığı göz ardı edilebilecek çoraplar ile ölçüm işlemi gerçekleştirilmiştir. Bu ölçüm yapılırken deneklerin baslarında da ölçümü etkileyecek herhangi bir cisim olmaması sağlanmıştır. Ölçümler alınırken vücut ve baş dik, ayak tabanları yerde ve skalaya bitişik, kollar yanlara serbestçe sarkıtılmış durumdadır. Bu koşullar altında skaladaki boy uzunluk değeri okunmuştur. Elde edilen değer 0.1cm hassasiyetinde kaydedilmiştir. Ağırlık Ölçümü Bu ölçüm yapılırken hassaslık derecesi 0.1kg olan tartı kullanılmıştır. Deneklerin üstünde ağırlığı etkileyecek giysiler bulundurulmamıştır. Denekler tartının üzerinde dik olarak karsıya bakarak durmuş ve okunan değer kg cinsinden kayıt edilmiştir. Dikey Sıçrama Duvara düzenlenmiş sıçrama düzeneği ile ölçüm yapılmıştır. Öğrenci sıçramayı olduğu yerden, dizlerini bükerek çift ayak yukarı sıçrama seklinde yapmıştır. Sıçramayı yapacak öğrencinin eli tebeşir tozu ile işaretlenerek sıçrayıp dokunduğu mesafe ölçülmüştür. Ölçüm iki deneme olarak yapılmış ve alınan en büyük değer cm cinsinden kaydedilmiştir Durarak Uzun Atlama Ölçüm için çelik metre kullanılmıştır. Bir çıkış çizgisinin gerisinden sıçrama yaptırılmış ve çıkış çizgisinden ayak tabanlarının temas ettiği nokta işaretlenip ölçülmüştür. Her iki ayak tabanının aynı hizada olmaması durumunda gerideki ayak tabanından mesafe geçerli sayılmıştır. Deneğin geriye düşmesi halinde ise atlayış tekrarlanmıştır. Ölçüm iki deneme olarak yapılmış ve alınan ölçümlerin en büyük değeri cm cinsinden kaydedilmiştir. 5 m ve 10 m Çıkış Kapalı spor salonunda 0-10 metre arasında başlangıç ve bitiş çizgisi belirtilmiştir. 5 metre ve 10 metre çizgilerinde elinde kronometre olan birer kişi durup sporcunun koşmasıyla süreyi başlatıp belirtilen çizgilere geldiğinde süreyi durdurmuştur. İki deneme yapılmıştır ve en iyi olan derece kaydedilmiştir. T Testi Bu ölçüm için metre, kronometre ve konilerden yararlanılmıştır. Spor salonunda başlangıç çizgisinden 9,30 metre uzaklık ölçülüp o noktaya bir koni koyulmuştur. Koninin sağ tarafından ve sol tarafından 4,65 metre ölçülüp her iki noktaya da koni koyulmuştur. Sporcular belirlenen çizgiden çıkıp koşmaya başladıkları an kronometre başlatılmıştır. Sporcular önce 9,30 m uzaklıktaki koniye koşup ona değdikten sonra 4,65 m uzaklığı olan soldaki koniye yan koşular yaparak değip yine orta noktaya 4,65 m uzaklığı olan sağ taraftaki koniye yan koşu yapıp değerek orta noktaya aynı şekilde koşmuştur. Orta noktadaki koniye değdikten sonra geri koşu yaparak hızlı bir şekilde başlangıçtaki çizgiyi geçince kronometre durdurulup kaydedilmiştir. İstatiksel Analiz Bulguların analizinde; grup içi istatistiklerde paired-samples t testi, gruplar arası istatistiklerde ise independent-samples t testi yapıldı. Tüm istatistiki analizler SPSS 16.0 paket programları kullanılarak yapılmıştır.

3 3. BULGULAR Tablo 1. Basketbol sporcularının boy istatistik verileri Basketbol N X SS Sd t p Boy ,67, ,635,000 Boy ,69,10927 Tablo 1 de görüldüğü gibi basketbolcuların ilk ölçüm ve son ölçüm boy değerleri arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.( P< 0,05) Tablo 2. Basketbol sporcularının kilo istatistik verileri Basketbol N X SS Sd t p Kilo ,62 14, ,886,012 Kilo ,35 14,49 Tablo 2 de görüldüğü gibi basketbolcuların ilk ölçüm ve son ölçüm kilo değerlerinde anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.(p<0,05) Tablo 3. Basketbol sporcularının dikey sıçrama istatistik verileri Dikey S ,00 4, ,783,000 Dikey S ,13 3,98 Tablo 3 te görüldüğü gibi basketbolcuların ilk ölçüm ve son ölçüm değerlerinde anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. (p<0,05) Tablo 4.Basketbol sporcularının durarak uzun atlama istatistik verileri Dur. Uz. 15 1,55, ,025,000 Atl. 1 Dur. Uz. Atl ,59,22674 Tablo 4 de görüldüğü gibi basketbolcuların ilk ölçüm ve son ölçüm durarak uzun atlama değerlerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. (p<0,05) Tablo 5. Basketbolcuların 5 metre çıkış istatistik verileri 5 metre 15 1,41, ,325,000 5 metre 15 1,28,13202 Tablo 5 te görüldüğü gibi basketbolcuların ilk ölçüm ve son ölçüm 5 metre çıkış değerlerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir.(p<0,05) Tablo 6. Basketbolcuların 10 metre çıkış istatistik verileri 10 metre 15 2,35, ,639, metre 15 2,22,20071 Tablo 6 da görüldüğü gibi basketbolcuların ilk ölçüm ve son ölçüm 10 metre çıkış değerlerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. (p<0,05) Tablo 7. Basketbolcuların T testi istatistik verileri T testi ,23, ,379,000

4 T testi ,77,71361 Tablo7 de görüldüğü gibi basketbolcuların ilk ölçüm ve son ölçüm T testi değerlerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. (p<0,05) Tablo 8. Badmintoncuların boy istatistik değerleri Badminton N X SS Sd t P Boy ,59, ,211,000 Boy ,64,10241 Tablo 8 de görüldüğü gibi badmintoncuların ilk ölçüm ve son ölçüm boy değerlerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. (p<0,05) Tablo 9. Badmintoncuların kilo istatistik değerleri Kilo ,46 7, ,45,000 Kilo ,83 8,03 Tablo 9 da görüldüğü gibi badmintoncuların ilk ölçüm ve son ölçüm kilo değerlerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir.(p<0,05) Tablo 10. Badmintoncuların dikey sıçrama istatistikleri Dikey S ,06 4, ,902,000 Dikey S ,53 5,31 Tablo 10 da görüldüğü gibi badmintoncuların ilk ölçüm ve son ölçüm dikey sıçrama değerlerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. (p<0,05) Tablo 11. Badmintoncuların durarak uzun atlama istatistikleri Dur. Uz. 15 1,58, ,623,003 Atl. 1 Dur. Uz. Atl ,64,16818 Tablo 11 de görüldüğü gibi badmintoncuların ilk ölçüm ve son ölçüm durarak uzun atlama değerlerinde anlamlı bir artış tespit edilmiştir. (p<0,05) Tablo 12. Badmintoncuların 5 metre çıkış istatistikleri 5 metre 15 1,41, ,956,010 5 metre 15 1,32,13202 Tablo 12 de görüldüğü gibi badmintoncuların ilk ölçüm ve son ölçüm 5 metre çıkış değerlerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. (p<0,05) Tablo 13. Badmintoncuların 10 metre çıkış istatistikleri Badminton N X SS Sd t P 10 metre 15 2,26, ,467, metre 15 2,19,16676 Tablo 13 de görüldüğü gibi badmintoncuların ilk ölçüm ve son ölçüm değerlerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. (p<0,05)

5 Tablo 14. Badmintoncuların T testi istatistikleri Badminton N X SS Sd t P T testi ,45, ,369,000 T testi ,89283 Tablo 14 de görüldüğü gibi badmintoncuların ilk ölçüm ve son ölçüm T testi değerlerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. (p<0,05) Tablo 15. Basketbol ve badmintoncuların son test istatistikleri Parametreler N X SS t p Son Test Boy BASK 15,0233, ,029,312 Boy BADM 15,0440,07707,320 Son Test Kilo BASK 15,7267, ,225,034 Kilo BADM 15 1,3733,56248,036 Son Test D.S. BASK 15 3,1333 1, ,766,010 D.S. BADM 15 5,4667 3,06749,013 Son Test D.U.A. BASK 15,0320, ,675,105 Son Test D.U.A. BADM 15,0607,06486,114 5M. BASK 15 -,1333, ,054,301 5M. BADM 15 -,0933,12228,302 Son Test 10M. BASK 15 -,1267, ,893,069 10M. BADM 15 -,0667,10465,071 Son Test T test BASK 15 -,4600,33123,956 -,055 T test BADM 15 -,4533,32704,956 *p<0,05 Tablo 15 de görüldüğü gibi basketbol ve badmintoncuların sontest değerleri karşılaştırılmasında kilo ve dikey sıçrama ölçümlerinde istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmuş buna karşılık boy, durarak uzun atlama, 5m., 10m. ve t testi ölçümlerinde istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunamamıştır (p<0,05). 4. TARTIŞMA VE SONUÇ Bu çalışmada yaş arası erkek grubu farklı branşlar olan basketbol ve badminton sporcularının kendi branşlarına özgü 12 haftalık antrenman öncesi ve 12 haftalık antrenman sonrası bazı fiziksel özelliklerinin belirlenmesi ve bunların karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada, basketbol ve badminton gruplarının ilk ölçüm (ön test) sonucu boy ölçümleri ile ikinci ölçümleri (son test) sonuçları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p< 0.05). Bu bulgular, Ö. Hamamioğlu ve Y. Kaya (2008) nın yapmış oldukları araştırmada 6 hafta uygulanan basketbol eğitiminin 7-12 yaş erkek çocuklarda deney ve kontrol gruplarının ön test ve son test ölçümlerinde boy uzunluklarında anlamlı fark belirlenen çalışma bulgularıyla desteklenmektedir. Çocuklara ilişkin araştırmalarda egzersiz yapanların boy ve vücut ağırlığı yönünden diğerlerinden daha iyi bir gelişim gösterdikleri saptanmıştır. Bu araştırmada da vücut ağırlığı yönünden artışlar tespit edilmesi diğer araştırma sonuçlarıyla paralellik göstermektedir (Watts ve ark., 2003; Saygın ve ark., 2005; Backous ve ark. 1990). Malina ya göre, fiziksel aktiviteler organizmada azot tutuluşunu ve protein sentezini arttırmakta, sonuç olarak lateral (yanal) büyümeyi uyarmaktadır. Bu nedenle ağırlıkta gözlenen artış, boy da gözlenenden daha fazladır (Kalyon 2000). Bu çalışmada da mevcut literatüre paralel olarak, boy ve vücut ağılığında iki grupta da her iki ölçümde artış görülmüş, gruplar arası vücut ağırlığı ortalamalarında da istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmüştür (p<0,05). Kronolojik yaşın aynı tutulduğunda ağırlık ve boyun çeşitli testlerde performans ile yüksek ilişkisinin olmadığı bildirilmektedir (Özer 1993).

6 Saygın ve ark. (2005), yaş grubu erkek çocuklarda yapmış olduğu çalışmada, deney ve kontrol gruplarının ön test değerleri arasında, dikey sıçrama parametrelerinde anlamlı farklılığa rastlanmazken, deney ve kontrol gruplarının son test değerleri ile, deney grubu ön-son test değerleri arasında, dikey sıçrama parametrelerinde p<0,01 düzeyinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Kontrol grubu ön ve son test değerlerinde, p>0,05 düzeyinde anlamlı farklılığa rastlanmamıştır. Deney ve kontrol gruplarının son test değerleri arasında, p<0,01 düzeyinde anlamlı farklılık bulunmuştur. Bu çalışma sonuçları önceki çalışmaları destekler nitelikte dikey sıçrama değerlerinde meydana gelen artışın genel büyüme ve cinsiyet faktörüne göre şekillendiğini, çalışma etkisinin düşük olduğunu göstermektedir. Çalışmamızda bulunan sonuçlara göre; basketbol ve badminton grupları arası dikey sıçrama değerlerinde anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. Savucu ve ark, (2004), Alt yapıdaki küçük, yıldız ve genç basketbolcuların bazı fiziksel uygunluk parametrelerinin incelenmesi üzerine yaptıkları çalışmalarında, dikey sıçrama parametresinde p<0,01 düzeyinde, kategoriye bağlı olarak artan anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bu çalışma sonucu elde edilen bulgular, bizim bulgularımızla paralellik göstermektedir. Sonuç olarak yaş arası basketbol ve badminton sporcularının kendi branşlarına özgü yaptığı 12 haftalık antrenman öncesi ve sonrası alınan boy, kilo, dikey sıçrama, durarak uzun atlama, 5 metre çıkış, 10 metre çıkış ve T testi değerlerine bakarak branşları içerisinde istatistiksel açıdan anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Basketbol ve Badminton sporcularının son test değerlerine bakılarak yapılan karşılaştırmada istatistiksel açıdan kilo ve dikey sıçramada anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Ancak boy, durarak uzun atlama, 5 metre çıkış, 10 metre çıkış ve T testi sonuçlarında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Mevcut literatür bilgiler ve elde edilen bulgular doğrultusunda söylenebilir ki, basketbol ve badminton sporunu düzenli ve programlı bir şekilde uygulandığı taktirde, bu yaştaki çocukların gelişimine katkı sağlayacağı düşünülerek, çocukların fiziksel gelişimi açısından basketbol badminton ve bir çok spor dalının uygulanması önerilmektedir. 5. KAYNAKLAR Aygül M.H. (2010) Yaş Grubu Bayan Badminton Sporcularına Uygulanan Pliometrik Antrenman Programlarının Motorik Özellikler Üzerine Etkisi. Niğde Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Yüksek Lisans Tezi. Backous D. D., Farrow J. A., Fridel K. E. (1990) Assesment Of Maturity in Boys and Grip Strength. Journal Adolesc Healt Care, 11 (6), Hamamioğlu Ö., Kaya Y. (2008) Basketbol Sporunun 7-12 Yaşlardaki Erkek Çocuklarındaki Boy, Kilo ve Vücut Yağ Oranına Etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi Cilt:2, Sayı:3. Kalyon T.A. (2000) Spor Hekimliği, Sporcu Sağlığı ve Spor Sakatlıkları. 5. Baskı, GATA Basımevi, , Ankara. Malina R.M., Bouchard C. G. (1991) Maturation,and Physical Actıvıty. Human Kinetics Publishers Inc, Illinois. Muratlı, S.(1998) Çocuk ve Spor, Bağırgan Yayımevi, Ankara, 60. Özer K. (1993) Antropometri Sporda Morfolojik Planlama, Kazancı Matbaacılık Sanayi A.Ş. S: 29-32, İstanbul. Polat G. (2009) 9 12 Yaş Grubu Çocuklarda 12 Haftalık Temel Badminton Eğitimi Antrenmanlarının Motorik Fonksiyonları ve Reaksiyon Zamanları Üzerine Etkileri. Çukurova Üniversitesi Sağlk Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilimdalı Yüksek Lisans Tezi Savucu Y., Polat Y., Ramazanoğlu F., Karahüseyinoğlu M. F., Biçer Y., S. (2004) Alt Yapıdaki Küçük, Yıldız ve Genç Basketbolcuların Bazı Fiziksel Uygunluk Parametrelerinin İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 18(4), Saygın Ö., Polat Y. ve Karacabey K. (2005) Çocuklarda Hareket Eğitiminin Fiziksel Uygunluk Özelliklerine Etkisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 19 (3), s Watts P.B. Joubert L. M. Lish A. K. Mats J. D. Wilkins B. (2003) Anthropometry of Young Competitive Sport Rock Climbers. Br Journal Sport Medicine, 37,