GÜVEN ENDEKSLERİ. Güven Endeksleri (puan) 64,4 SANAYİ SEKTÖRÜ

Transkript

1 AĞUSTOS 15 ayında 1,9 seviyesine Haziran gerileyen Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE), Temmuz da,5 puan artış kaydederek 15, düzeyine yükseldi. Endeksin gelişiminde, genel gidişat ile sabit sermaye yatırımlarına dair beklentilerdeki iyileşme olumlu GÜVEN ENDEKSLERİ rol oynarken, gelecek 3 aya dair göstergelerde ise bir toparlanma gözlenmedi. Öte yandan Haziran ayında, seviyesinde kaydedilen Tüketici Güven Endeksi (TGE) ise Temmuz da %,7 düşüşle,7 puana geriledi. Endeksin Temmuz ayındaki gelişiminde, tasarruf etme ihtimali ve hanenin maddi durum beklentilerindeki, sırasıyla %13,7 ve %, oranlarındaki artışlar olumlu rol oynadı. Genel ekonomik durum ve işsiz sayısı alt endekslerindeki, sırasıyla %5, ve %7, oranlarındaki düşüşler ise endeksi aşağı yönlü etkiledi ,1 Kaynak: TCMB & TÜİK Güven Endeksleri (puan) 11, 75, 7,5 113, , RKGE TGE 15,,7 Reel Kesim Güveninde Hafif Toparlanma Görüldü Tüketici Güveni Yeniden Geriledi ayında 15, puan olan Sa- Üretim Endeksi (SÜE) nayi ta 13,3 seviyesinde gerçekleşti. Bu doğrultuda yıllık bazda %, oranında bir artış kaydeden SÜE nin alt endekslerinden SANAYİ SEKTÖRÜ tüketim malları ve enerji imalatında yukarı yönlü, ara malı ve sermaye malı kalemlerinde ise aşağı yönlü değişimler gözlendi. Haziran ayında %75,1 olan İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) ise, Temmuz ayında, puan artışla %75,9 a yükselerek 13 yılının Aralık ayından sonraki en yüksek seviyesine ulaştı. KKO nun bu dönemdeki gelişiminde, dayanıklı tüketim ile yatırım mallarındaki güçlü artışların olumlu etkileri göze çarptı. Kapasite Kullanımı 19 Ayın En Yükseğinde , Kapasite Kullanım Oranı Oranı (%) (%) 7, 7 75,9 Sanayi Üretim Endeksi %, Arttı Kaynak: TCMB 1 Ağustos 15

2 döneminde %1, olarak gerçekleşen işsizlik oranı, döneminde %9, ya geriledi. Oran erkeklerde %,7, kadınlarda ise %11,5 olarak kaydedildi. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı ise, %9,9 seviyesine düştü. Öte yandan veriler, döneminde istihdam oranının geçen yılın aynı dönemine göre,1 puan artışla %,, işgücüne katılım oranının ise, puan artışla %51,1 seviyesinde gerçekleştiğini gösterdi. İşgücüne katılım, erkeklerde %71,, kadınlarda ise %31, e yükseldi. ayında ayrıca, genç işsizlik oranının %17, tarım dışı işsizlik oranının ise, %11, düzeyinde gerçekleştiği gözlendi. İşsizlik Oranı %9, Seviyesine Geriledi İŞGÜCÜ PİYASALARI 1,3 1, 9,7 9, 9,1 Haziran 9, Temmuz İşsizlik 1,1 Ağustos 1,5 1, Eylül Ekim 1,7 1,9 Kasım Aralık 11,3 11, 1 15 İşsizlik Oranı (%) Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) Kadınların İşgücüne Katılımı Artıyor 1, 9, Politikası Kurulu (PPK), 3 Temmuz Para15 tarihli toplantı sonrasında, kredi büyüme hızlarının makul düzeylerde seyrettiğini ve gıda ile enerji fiyatlarındaki gelişmelerin kısa vadede enflasyonu olumlu etkilediğini bildirdi. Bununla birlikte, küresel piyasalardaki belirsizlikler ile enerji ve gıda fiyatlarındaki oynaklıkların para politikasındaki temkinli yaklaşımın sürdürülmesini gerektirdiğini bildiren Kurul, bu doğrultuda faiz oranlarının sabit tutulmasına karar verdi. PPK, Temmuz ayı toplantısında, önümüzdeki dönemde para politikası kararlarının, enflasyon görünümündeki iyileşmenin hızına bağlı olacağını da yineledi. Öte yandan TCMB, yakın dönemde gözlenen küresel ve yerel gelişmeler nedeniyle, bir hafta vadeli döviz depo faiz oranının 7 Temmuz itibariyle ABD doları için %3,5 tan %3 e indirilmesine karar verdi. Enflasyon ise, Temmuz ayında beklentiler dâhilinde gerilemesini sürdürdü. Bu dönemde bir önceki yılın aynı ayına göre %,1 artan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE), böylece yılın en düşük seviyesini kaydetti. TÜFE deki yıllık gelişimde, önceki aylarda olduğu gibi yine gıda fiyatları etkili oldu. Yıllık bazda sırasıyla %9,5 ve %13, oranlarında yükselen gıda ve alkolsüz içecekler ile lokanta ve oteller fiyatlarının yanı sıra, %,15 artan konut fiyatları, yıllık enflasyonun,5 puanını açıkladı. Öte yandan TÜFE, Haziran ayına göre de %,9 oranında artış kaydetti. Faizler Temmuz Ayında da Sabit Kaldı Enflasyon Gerilemeye Devam Ediyor PARA POLİTİKASI ve ENFLASYON 1 1 7,75 7,9,39 9,3 9, TCMB Faiz Oranları (%, Temmuz) TÜFE Değişim Oranı (%, Yıllık) TÜFE Değişim Oranı (%, Yıllık) 9,1 9,3 9,5,,9 9,15,17 7, 7,55 7,1 7,91,9 Kaynak: TDM ,,1 Ağustos 15

3 verilerine göre, Temmuz TİMayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %13 oranında düşerek 1,9 milyar dolar oldu. Temmuz ayında en çok ihracat yapan sektör 1, milyar dolarla otomotiv ,1 Otomotiv 9,7 9,3 Hazırgiyim Kaynak: TİM İhracat Verileri Kimyevi Maddeler Temmuz Ayında İhracat %13 Geriledi,1 5,9 Çelik 1,% ,3% 1.9 Almanya 1,9%,9% 797 İngiltere İHRACATTAKİ GELİŞMELER Sektörler Bazında İhracat (milyar $, İlk 15 Sektör) Sektörler Bazında İhracat (milyar $, İlk 15 Sektör) Elektrik Elektronik, Tekstil 5,%,1% 3,7 3,5 3, Demir Hububat, Bakliyat Makine olurken, bunu sırasıyla 1,5 ve 1,3 milyar dolarlık ihracatla, hazır giyim ve konfeksiyon ile kimyevi maddeler ve mamuller sektörleri takip etti. Bu dönemde otomotiv ihracatı %17,3 oranında yıllık düşüş yaşarken, hazır giyim ise %13 oranında daralma sergiledi. 3. sıradaki kimya sektörü ile onu takip eden elektronik de, her biri %15, oranında olmak üzere ihracat daralması kaydetti. Öte yandan, Temmuz ihracat sıralamasında,,,1 1, 1, 1, Mobilya, Orman Ürünleri Madencilik 1 -Temmuz 15 -Temmuz Ülkeler Bazında İhracat (milyon $, İlk 1) İklimlendirme Çimento, Cam Fındık ÜLKELER VE İLLER BAZINDA İHRACAT Ülkeler Bazında İhracat (milyon $, İlk 1) Irak ABD İtalya Ülke Ülke Gruplarının İhracattaki Payı Payı (%, -Temmuz (%, -Temmuz 15) 15) 9% 3% 5 Fransa 1 Temmuz 15 Temmuz İspanya 9,3% 5,% 75 7 Rusya İhracat Gelişiminde Paritenin Olumsuz Etkisi Sürüyor İran Mısır Kaynak: TİM İhracat Verileri AB Ortadoğu Afrika BDT K. Amerika ST Diğer Avrupa Diğer Asya Uzakdoğu Diğer Amerika Diğer Ülkeler Kaynak: TİM İhracat Verileri Mücevher 5. ve. sırada yer alan çelik ve tekstil sektörlerinde de, sırasıyla %, ve %9,9 luk gerileme gerçekleşti. Bu dönemde sektörler genelinde en güçlü performans, yıllık %,9 artış ile fındık sektöründe, en keskin düşüş ise, ihracatı %3, oranında gerileyen savunma ve havacılık sanayi sektöründe görüldü. Bu doğrultuda, Temmuz ayında yıllık ihracat gelişim hızına en olumlu katkıyı, yüzde puanla fındık sektörü yaptı. İlgili dönemde ihracat gelişim oranını aşağı yönlü etkileyen sektörlerin başında ise, otomotiv ve kimyevi maddeler geldi. Bu iki sektör, Temmuz ayında Türkiye nin toplam ihracat hızını sırasıyla, ve puan olumsuz etkiledi. Temmuz ihracatının gelişiminde, Euro/ Dolar paritesindeki gelişmelerin olumsuz etkisi gözlenmeye devam etti. Paritenin ihracatımıza olumsuz etkisi Temmuz ayında 1, milyar dolar olarak gerçekleşirken ilk 7 ayda bu rakam milyar doları geçti. TİM verilerine göre, Temmuz ayında en çok ihracat yapılan ilk 5 ülke, Almanya, İngiltere, Irak, ABD ve İtalya oldu. Bu dönemde Almanya ya yapılan mal ihracatı, bir önceki yılın aynı ayına göre %17,9 oranında gerilerken, İngiltere pazarında %1, lik bir daralma görüldü. Aynı dönemde Irak a yapılan ihracat ise 13 ay sonra ilk kez artışa geçerek %5, büyüme kaydetti. ABD ye ihracat Temmuz ayında %15, lik güçlü bir artış kaydederken, Mısır da büyüme sergileyen bir başka pazar oldu. Rusya ya yapılan ihracatın ise, daralmasını %7, lik bir hızla sürdürdüğü gözlendi. Ülke grupları bağlamında, 15 yılının ilk 7 ayında AB ülkeleri, Türkiye nin ihracatında %5, lük bir paya sahip oldu. Bu dönemde ülke grupları arasında. sırada gelen Ortadoğu da, geçen yılın aynı dönemine göre, payını 1,3 puan artışla %,1 e yükseltti. Buna karşılık, Bağımsız Devletler Topluluğu nun (BDT) pastadaki payı puan daralma kaydetti. Kuzey Amerika ve Uzakdoğu ülkelerine yapılan ihracatın payı bir önceki yılın aynı dönemine göre sırasıyla, ve,3 puanlık artışlar kaydederken, diğer Amerika ve diğer Asya pazarlarında ise dilim daralmaları yaşandı. En çok ihracat yapan iller arasında ise, Temmuz ayında ilk sırayı yine İstanbul alırken, onu Kocaeli ve Bursa izledi. İstanbul ve Kocaeli bu dönemde sırasıyla milyar 9 milyon ve 9 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirirken, Bursa nın ihracatı 93 milyon dolar oldu. Sıralamada.lüğü 77 milyon dolarla İzmir, 5.liği ise 51 milyon dolarla Ankara aldı. Irak a İhracat 13 Ay Sonra Artış Kaydetti ABD ve Mısır Pazarları Güçlü Büyüme Sergiledi 3 Ağustos 15

4 verilerine göre, Ha- ayında ihracat TÜİKziran geçen yılın aynı ayına göre %,9 oranında düşerek 1 milyar dolar oldu. Bu dönemde en yüksek değerde ihracat gerçekleştiren fasıl, %, yıllık düşüş kaydeden motorlu kara taşıtları olurken, onu sırasıyla % ve %1, ihracat daralması gerçekleştiren makineler ve örme giyim izledi. Haziran ayında.lüğü ise, %1,7 düşüş kaydeden elektronik aldı. Bu dönemde yıllık toplam ihracat gelişimine en olumlu katkıyı,3 puanla sebze ve meyve faslı yaparken, en olumsuz katkı ise -1,7 puanla demir-çelik grubundan geldi. İthalat ise Haziran ayında yıllık bazda %1,5 oranında bir düşüş sergileyerek, 1, milyar dolar oldu. Bu dönemde en yüksek değerde ithalat yapan fasıllar, sırasıyla mineral yakıtlar ve yağlar, makineler ve motorlu kara taşıtları oldu. İthalat, söz konusu fasılların ilk ikisinde sırasıyla yıllık %, ve %,7 azalırken, motorlu kara taşıtlarında ise %5, oranında arttı. Haziran ayında ithalatın gelişim hızına en büyük pozitif katkı motorlu kara taşıtlarından gelirken, aşağı yönlü destek veren grupların başında ise mineral yakıtlar ve yağlar ile kıymetli metaller ve taşlar grupları yer aldı. Bu veriler doğrultusunda, dış ticaret açığı Haziran ayında yıllık %1, oranında bir düşüşle, milyar dolar oldu. -Haziran döneminde ise açık %1,3 gerileyerek 33, milyar dolar olarak kaydedildi. Yılın ilk yarısında ihracatın ithalatı karşılama oranı da, önceki yılın aynı dönemine göre,1 puan artarak %,9 seviyesinde gerçekleşti. DIŞ TİCARET DENGESİ ,7 13,7 13,1 13, 1, 1,9 13,3 1,5 13, 1,3 1, 1 11, , 1, İhracat (Milyar $) İhracat (milyar $) Haziran Temmuz , Ağustos Dış Dış Ticaret (milyar (Milyar $) $),1 73,5 13, Eylül 1,9 13,1 13,3 Ekim 39,7 Kasım 33, İthalat İhracat Dış Ticaret Açığı Aralık Yılın İlk Yarısında Dış Ticaret Açığı %1,3 Geriledi İhracatın İthalatı Karşılama Oranı %,9 Oldu 1 -Haziran 15 -Haziran işlemler açığı ayında Cari milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu dönemde cari işlemler hesabı, mal ve birincil gelirler dengelerindeki sırasıyla 5, ve, milyar dolarlık açıklarla aşağı yönlü hareket ederken, hizmetler dengesindeki,1 milyar dolarlık fazladan olumlu etkilendi. Bu veriler doğrultusunda açık, yılın ilk 5 ayında önceki yılın aynı dönemine göre ÖDEMELER DENGESİ %9 oranında bir düşüş kaydederken, altın hariç açık %9,1 arttı. Yıllıklandırılmış cari açık ise,7 milyar dolar düzeyine yükseldi. Öte yandan, ayı ödemeler dengesinde finans hesapları zayıf bir görünüm sergilerken, net hata ve noksan kalemi 1, milyar dolar olarak gerçekleşti. ayında TCMB rezervleri ise milyar dolar azaldı , 3,,9 Cari Cari İşlemler Açığı (milyar $) 5, 3,7,,,,,3,9 3, 5 3,5 Cari Açık - Döneminde %9 Geriledi Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 1 15 TCMB Rezervleri Milyar Dolar Azaldı Kaynak: TCMB Ağustos 15

5 ayında %,9 yıl- artış kayde- lık den Euro Bölgesi sanayi üretimi, ayında hızını %1, düzeyine yükseltti. Avrupa ekonomilerine dair. çeyrek büyüme verileri AVRUPA EKONOMİSİ de açıklanmaya başladı. Buna göre, İngiltere ekonomisi bu dönemde temposunu düşürerek yıllık %, GSYH artışı kaydetti. Euro Bölgesi nde istikrarlı ekonomik gelişimiyle dikkat çeken Euro Bölgesi nde Bölgesi'nde Sanayi Sanayi ve İşsizlik ve İşsizlik (%) (%) ,9 1 -,, 1, 11, Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Büyüme Hızı İşsizlik Oranı (sağ eksen) İspanya ise, bu eğilimini. çeyrekte de koruyarak hızını %3,1 e yükseltti. Öte yandan bölgede reel kesim güveni 3. çeyreğe yükselerek giriş yaparken, Temmuz ayında tüketici beklentilerinde ise bozulma görüldü. Bunun yanı sıra, bölge işsizlik oranı Haziran ayında %11,1 düzeyinde seyrederken, enflasyon oranı da Temmuz ayında %, lik seviyesini yineledi. GSYH Büyüme Hızı (%, Yıllık) GSYH Büyüme Hızı (%, Yıllık) İspanya 1, 1,, İngiltere,, ,,7 3,1,9 1,7 1,,9, ,7 -, Ç1 13 Ç 13 Ç3 13 Ç 1 Ç1 İngiltere Hız Kaybediyor 1 Ç 1 Ç3 1 Ç 15 Ç1 15 Ç İspanya İstikrarlı Büyüme Eğilimini Sürdürüyor 5 Ağustos 15

6 yılının başından bu yana hız 15kaybı yaşayan ABD sanayi üretimi, Haziran ayında da bu eğilimini sürdürdü ve yıllık %1,3 artış kaydederek temposunu düşürdü. Öte yandan, ABD ekonomisinin. çeyrek büyüme hızı %,3 olarak açıklandı. Böylece ekonomi, ilk çeyrekteki %,9 luk gelişim hızının ardından daha düşük bir performansa sahne oldu. Yılın 3. çeyreği ise, ABD li tüketicilerin beklentilerindeki bozulmayla başladı. Temmuz ayında tüketici güven endeksinin, 3 puanlık bir düşüşle 93,1 puan düzeyine gerilediği gözlendi. Öte yandan FED in yakın dönemde faiz artıracağına dair beklentiler güçlenirken, ilgili kararlarda gözlenen enflasyon oranı ayında %,1 seviyesine yükseldi ,1,9 ABD EKONOMİSİ 1,5 ABD GSYH Büyüme Hızı (%, yıllık) ABD GSYH Büyüme Hızı (%, yıllık),5 1,7 Ç1 Ç Ç3 Ç Ç1 Ç Ç3 Ç Ç1 Ç, ,9,5,9,3 ABD Ekonomisi %,3 Büyüdü Sanayi Üretimi Hız Kaybetmeye Devam Ediyor Enflasyon %,1 Düzeyine Yükseldi Gelişmekte olan ekonomilere dair 15. çeyrek büyüme verileri açıklanmaya başladı. Bu çerçevede, bir süredir tempo kaybı sergileyen Çin ekonomisi, yılın. çeyreğinde beklentilerin üzerinde bir hız sergileyerek yıllık bazda %7 oranında büyüdü. Çin böylelikle, ilk çeyrekteki gelişim hızını tekrarlamış oldu. 15 yılını %7 lik bir büyümeyle sonlandırması beklenen ekonomi, söz konusu dönemde ise ihracatın toparlanması ve üretimin artmasından destek aldı. Büyüme hızının beklentilerin üzerinde gerçekleşmesinde, son dönemde ekonomiyi canlandırıcı politikaların hayata geçirilmesinin de etkili olduğu bildirildi. Öte yandan, YÜKSELEN EKONOMİLER Asya bölgesinde nispeten küçük bir ekonomiye sahip olmakla birlikte, Vietnam da son dönemdeki ihracat artışıyla dikkat çekiyor. Açıklanan verilere göre Vietnam ekonomisi, yılın. çeyreğinde %, oranında bir GSYH artışı sergiledi. Dünyanın dikkatle izlediği Rusya da ise, aylık öncü büyüme verileri dâhilinde ekonomik daralmanın sürdüğü gözlenirken, Temmuz sonunda politika faizinde yeniden indirime gidildi. Bu bağlamda Rusya da politika faizi oranı 5 baz puan indirim sonrasında %11 e çekildi. Temmuz ayında faiz değişikliğine giden bir diğer ülke ise Brezilya oldu. Brezilya Merkez Bankası, politika faiz oranını 5 baz puan artışla %1,5 düzeyine yükseltti. 9 7,7 7,5 7, 7,7 7, GSYH GSYH Yıllık Büyüme Büyüme Hızı Hızı (%, Yıllık) (%, yıllık) 7,5 7,3 7, ,1 5,5, 5 5,1 5,3,1, Çin. Çeyrekte de %7 Büyüdü 3 Çin Vietnam 13 Ç1 13 Ç 13 Ç3 13 Ç 1 Ç1 1 Ç 1 Ç3 1 Ç 15 Ç1 15 Ç Vietnam İhracat Artışıyla Dikkat Çekiyor Faiz Rusya da Düşerken Brezilya da Arttı Ağustos 15