Dünyada 242 ülke bulunmakta olup, bunlardan 35 i gelişmiş. Gelişmiş Ekonomiler

Transkript

1 TÜRKİYE VE

2 Dünyada 242 ülke bulunmakta olup, bunlardan 35 i gelişmiş Gelişmiş Ekonomiler

3 126 sı gelişmekte olan Gelişmekte Olan Ekonomiler

4 ve 81 i gelişmemiş ülke konumundadır. Gelişmemiş Ekonomiler

5 GSYH (2013-Milyar $) Dünya Gelişmiş Ülkeler (35 Ülke) Gelişmekte Olan Ülkeler (126 Ülke) Gelişmemiş Ülkeler (81 Ülke) (%59) (%37) (%4) AB

6 GSYH 2013-İlk 10 Ülke GSYH (Milyar $) Büyüme Oranı (%) Nüfus (Milyon) KBGSYH (Bin $) ABD Çin ,8 Japonya Almanya Fransa İngiltere Brezilya Rusya ,6 İtalya ,6 Hindistan ,4 Türkiye ,708

7 Dış Denge-İlk 10 Ülke İhracat (Milyar $) İthalat (Milyar $) CA/GDP (%) ABD Çin Japonya Almanya Fransa İngiltere Brezilya Rusya İtalya Hindistan Türkiye

8 Enflasyon-İşsizlik (%) Enflasyon İşsizlik Hoşnutsuzluk Endeksi ABD Çin Japonya Almanya Fransa İngiltere Brezilya Rusya İtalya Hindistan 9.4 NA Türkiye

9 Bütçe Dengesi Bütçe Açığı/GDP (%) Kamu Dış Borç Stoku/GDP (%) ABD Çin Japonya Almanya Fransa İngiltere Brezilya Rusya İtalya Hindistan Türkiye Maastriht (1993) kriterleri: %3 %60

10 Döviz Kuru Nominal Döviz Kuru (2014) Reel Efektif Döviz Kuru ABD (Dolar) Çin (Yuan) Japonya (Yen) Almanya (Euro) Fransa (Euro) İngiltere (Sterlin) Brezilya (Real) Rusya (Ruble) İtalya (Euro) Hindistan (Rupi) Türkiye

11 Son Günlerin Sorunlu Ülkesi: Rusya Bütçesinin yarıdan fazlası petrol ve doğalgaz gelirlerine bağlı olan Rusya da, petrolün 60 doların altına düşmesi, ekonomiyi önemli ölçüde etkiledi. Petroldeki düşüş ve yaptırımların ardından rubledeki değer kaybını önlemek için bu sene 80 milyar dolar satan Rusya Merkez Bankası, faizi yüzde 10.5 ten 17 ye yükseltti. Buna rağmen dolar, 80 rubleyi aşarak rekor kırdı. Rus Borsası, yüzde 10 düşerek ülkeyi 1998 deki kriz yıllarına geri götürdü. Rusya nın beş yıllık CDS leri (Kredi Risk Primi) ise 34 baz puanlık artışla 581 baz puana yükselerek 5,5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

12 Rusya 2015 te % 4.5 Küçülebilir! Rusya Merkez Bankası nın sadece önceki gün rubleyi tutabilmek için 2,38 milyar dolar harcadığı, yıl başından bu yana da toplam harcanan miktarın 80 milyar doları aştı. Bu rakam gayri safi milli hasılanın yüzde 5 ine denk geliyor. Ülkenin rezervleri, Aralık 2014 ün başında milyar dolar iken ay sonunda 416,2 milyar dolara geriledi. Rusya Merkez Bankası, petrolün varilinin 60 dolar seviyesinde devam etmesi halinde Rusya ekonomisinin 2015 te yüzde 4.5 küçüleceğini açıkladı için ise %0.5 in altında bir büyüme bekleniyor. Orta vadede yüzde 4 olan enflasyon beklentisi ise Rusya Merkez Bankası tarafından 11.5 olarak açıkladı.

13 Dünya Ekonomisine Yön Veren En Önemli Kuruluşlardan: FED ABD Merkez Bankası nın (FED) genişletici para politikası uygulamasının bir sonucu olan tahvil alımlarını durdurarak, ekonomiye para enjekte etmeyi sonlandıracağı bekleniyordu. Ancak, tahvil alımlarının ne zaman sonlandırılacağı bilinmiyordu. Mayıs 2013 te tahvil alımlarının bir yıl içinde sonlandırılacağının ilan edilmesi, dünya piyasalarını alt üst etti.

14 Nis.13 Haz.13 Ağu.13 Eki.13 Ara.13 Şub.14 Nis.14 Haz.14 Ağu.14 Eki.14 Ara.14 Şub.15 FED Başta BRICS ülkeleri olmak üzere gelişmekte olan ülkeler bundan olumsuz etkilendi. Standart&Poors un yaptığı analizde Türkiye bu politika değişikliğinden en fazla etkilenecek (en kırılgan) ülke çıktı. Mayıs 2013 ten itibaren Türkiye de dolar hızla artmaya başladı

15 FED FED Ekim 2014 itibariyle tahvil alımlarını tamamen durdurdu ve şimdi de faiz oranlarını yükseltmeye hazırlanmaktadır. Ama bunun için ABD de işsizlik oranlarının biraz daha düşmesini beklemektedir. İlk önce faiz artırımını Haziran 2015 te gerçekleştireceğini duyuran FED, istihdam piyasasındaki iyileşmenin kalıcı olduğundan emin olabilmek için bu kararını yılın ikinci yarısına ertelediğini açıkladı.

16 ABD de Faiz Oranları

17 FED FED faiz oranlarını artırırsa gelişmekte olan ülkelerde bulunan portföy yatırımları, daha risksiz olan ABD finansal piyasasına kayacak, bu da dünyada doların fiyatını yükselterek, gelişmekte olan ülkeleri döviz kriziyle karşı karşıya getirebilecektir. Çünkü Dolar yükseldiğinde gelişmekte olan ülkelerin ulusal para cinsinden dış borç stoku artmaktadır.

18 2000Q1 2000Q3 2001Q1 2001Q3 2002Q1 2002Q3 2003Q1 2003Q3 2004Q1 2004Q3 2005Q1 2005Q3 2006Q1 2006Q3 2007Q1 2007Q3 2008Q1 2008Q3 2009Q1 2009Q3 2010Q1 2010Q3 2011Q1 2011Q3 2012Q1 2012Q3 2013Q1 2013Q3 2014Q1 2014Q3 2015Q1 FED in Kararlarının Türkiye nin Dış Borç Stoku DBS TL Borç Cari TL Borç Kur Değişmeseydi

19 ECB: European Central Bank Dünya ekonomisinin en önemli aktörlerinden biri de Avrupa Birliği Merkez Bankası dır. Euro alanı içinde bulunan 17 ülkenin para politikasını yönetmekle yükümlü olan dünyanın en önemli merkez bankalarından biridir. 1 Haziran 1998 tarihinde Almanya, Frankfurt genel merkez olmak üzere kurulmuştur.

20 ECB: European Central Bank Banka'nın temel görevi, avronun alım gücünü korumak ve avro bölgesinde fiyat istikrarını sağlamaktır. 1 Kasım 2011 tarihinden itibaren başkanlığını İtalyan ekonomist Mario Draghi yapmaktadır.

21 ECB: European Central Bank Avrupa Merkez Bankası, Euro Bölgesi ndeki düşük ekonomik büyüme ve negatif enflasyon riskini göz önüne alarak, ekonomiyi canlandırabilmek için faiz oranlarını düşürmüştür. Buna göre %0,15 olan politika faizi %0,05'e düşürülmüş, %0,40 olan marjinal borç verme faizi %0,30'a düşürürken, %- 0,10 olan mevduat faizi de %- 0,20'ye indirilmiştir.

22 AB Enflasyon Oranının ECB nin Kararlarına Etkileri

23 AB Faiz Oranı

24 ECB: European Central Bank Euro Alanı nda açıklanan veriler ekonomik görünüme ilişkin endişeleri artırmaktadır. Sanayi üretimi ve PMI verileri ekonomik aktivitedeki zayıf seyri yansıtırken, Ocak ayında enflasyon yıllık bazda %0,6 düşüş kaydederek deflasyona yönelik endişelerin derinleşmesine neden olmuştur. Avrupa Merkez Bankası, 22 Ocak 2015 te gerçekleştirdiği para politikası toplantısında, mevcut tahvil alım programı kapsamında Eylül 2016 ya kadar aylık bazda 60 milyar Euro luk tahvil alımı gerçekleştirilmesi yönünde karar almıştır. ECB, Mart 2015 ten itibaren ise devlet tahvillerinin de program kapsamına dahil edileceğini duyurmuştur

25 TCMB 20 Eylül 1931 tarihinde 1715 sayılı kanunla kurulmuş olan faaliyete başlamış olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın, 1970 yılında çıkartılan 1211 sayılı kanunla yetkileri artırılmış, 2001 yıllarında bu kanunda yapılan değişiklikle bağımsız hale getirilmiş ve temel amacının; «fiyat istikrarının sağlanması» olduğu belirtilmiştir.

26 TCMB TCMB günümüzde fiyat istikrarının sağlanması için «enflasyon hedeflemesine dayanan para politikası» uygulamaktadır. Faiz oranın belirlenmesi (Poole Analiz) nedeniyle para arzı tam olarak denetlenmemektedir krizi sonrasında benimsenen kontrollü serbest döviz kuru rejimine paralel olarak, aşırı oynaklıklar dışında döviz piyasasına müdahale etmemektedir.

27 TCMB Rezervleri TCMB, ülkenin karşılaşabileceği finansal krizlerin önlenmesinde, makroekonomik politika hedeflerine ulaşmada ve döviz kuru rejimi ve para politikalarını sürdürmede önemli bir manevra gücü elde edebilmek için uluslararası döviz rezervleri bulundurmaktadır. Döviz rezervi bulundurmak, merkez bankalarının son borç verme merci olma rolü ile de yakından ilişkili görülmektedir. Özellikle, gelişmekte olan ülkeler, ekonomilerini iç ve dış şoklara karşı korumak, dış borç ödemelerini gerçekleştirebilmek, uluslararası finans çevreleri ve piyasalarda ülkeye duyulan güvenin artırılması amaçları ile artan miktarda döviz rezervi tutma eğiliminde olmuşlardır.

28 TCMB Rezervleri Altın Döviz Toplam

29 Oca.13 Şub.13 Mar.13 Nis.13 May.13 Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Döviz Kuru ile TCMB Rezervleri Arasındaki Etkileşim Toplam Kur

30 Kriz Dönemlerinde TCMB Rezervlerindeki Değişim 1994 Krizinde 2001 Krizinde yılında yaşanan finansal kriz sonrası 5 Nisan kararlarının yürürlüğe konduğu dönemde IMF ile iki kez masaya oturuldu. 8 Temmuzda yapılan 14 aylık anlaşmanın süresi yeniden düzenlenerek 1995 yılında 20 aya çıkarıldı. Mayıs 2001'de yenilenmiş Stand-By anlaşması çerçevesinde 8 milyar Dolar kredi alındı.

31 Okuma Listesi 1. Finansal Krizler ve Türkiye (Prof. Dr. Fatih Özatay) 2. Piyasaları Okumak (Dr. Hakan Özerol) Takip Edilebilecek Siteler 1. evds.tcmb.gov.tr 2. Ekonomi.gov.tr 3. Bloomber.com 4. ekonomi.isbank.com.tr

32 Takip Edilebilecek Yazarlar 1. Prof. Dr. Mahfi Eğilmez (Kendime Yazılar-Üye olunabiliyor) 2. Prof. Dr. Fatih Özatay (Radikal Gazetesi) 3. Prof. Dr. İbrahim Öztürk (Millet Gazetesi)