ENERJİSA ENERJİ ÜRETİM A.Ş. ALPASLAN II BARAJI VE HES PROJESİ Sayfa i / 14

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ENERJİSA ENERJİ ÜRETİM A.Ş. ALPASLAN II BARAJI VE HES PROJESİ Sayfa i / 14"

Transkript

1 Sayfa i / 14

2 İÇİNDEKİLER 1.0 GİRİŞ PROJENİN TANIMI VE İÇERİĞİ Enerjisa'nın hidroelektrik projesi DSİ mevzuatı FIRAT VE DİCLE NEHİR HAVZALARI Akarsular Düzenleme Yapıları Sınır ötesi mutabakatları ve işbirliği Fırat nehrinin sosyal ve çevresel işlevi SINIR AŞAN SULAR, ETKİLERİ VE RİSKLERİ Su temini İlk su tutma dönemi: İşletme dönemi: Sediment Su kalitesi Taşkın risk yönetimi DİĞER SINIR ÖTESİ ETKİLER VE RİSKLER ÖNLEME VE İZLEME TEDBİRLERİ KAYNAKLAR... 9 Sayfa ii / 14

3 1.0 GİRİŞ Alpaslan II Barajı ve Hidroelektrik Santral (HES) Projesi ( Proje ), ENERJISA Elektrik Üretim Şirketi (ENERJISA) tarafından enerji üretimi amaçlı inşa edilerek işletilmesi planlanmaktadır. Proje Türkiye de Doğu Anadolu Bölgesinin sınıraşan sularından Fırat Nehri Havzası nda, Fırat Nehri nin ana kollarından Murat Nehri üzerinde, ve bu akarsuyun 1269,00 m talveg kotunda yer almaktadır. Proje Muş ilinin kuzeyinde olup, Muş Kent merkezine uzaklığı yaklaşık 34,00 km dir. Proje başlıca, baraj, HES ve ilgili tesisler olan baraj gövdesi, dolusavak, santral ve diğer tesisler gibi anahtar bileşenlerden oluşmaktadır. Alpaslan II Barajı ve HES Projesi yeri, Şekil 1 de verilmiştir. Projenin nihai amacı, Alpaslan II Barajının 116 m yüksekliğindeki gövdesinin inşa edilerek, km 2 lik bir rezervuar alanı oluşturmak ve ilave olarak da, dolusavak, derivasyon yapıları, enerji tüneli ve 4 üniteli 280 MW kurulu gücü olan Alpaslan II HES gibi yapıların inşaasını içermektedir. Ayrıca, taş ocakları, bağlantı yolları, şantiye tesisleri ve benzerleri gibi destekleyici altyapı ve tesisler de inşa edilecektir. Bundan başka, rezervuar oluşumundan dolayı Mus- Varto (30 km) ve Mus-Bulanik (24 km) devlet karayollarının ilgili kısımlarının yerleri değiştirilmek suretiyle ENERJISA tarafından yeniden inşa edilmesini takiben Karayolları Genel Müdürlüğü ne (KGM) devredilecektir. Buna ek olarak, HES te üretilen elektriğin iletimi için, Proje şalt sahası ile ulusal şebekeye enyakın bağlantı noktası arasında 50 km uzunluğunda bir enerji iletim hattı (EİH) inşa edilecektir. Bu EİH ENERJISA tarafından inşa edilecek ve daha sonra, işletilmek üzere Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi ne (TEİAŞ) devredilecektir. Alpaslan II HES 98 m lik bir brüt düşü ile inşa edilecek ve 344 m 3 /s lik proje debisine sahip olacaktır. HES in toplam kurulu gücü 280 MW olacaktır. Alpaslan II barajının akış yukarısında gerçekleştirilen üçüncü parti projelerden dolayı, HES te elde edilecek enerji miktarı azalacaktır. Bu projelerden bazıları planlama aşamasında, bir kısmı inşa halinde ve diğer bir bölümü de işletmeye açılmıştır. Devletin sahip olduğu ve işlettiği Alpaslan I Barajı ve HES, Alpaslan II Barajı ve HES Projesinin akış yukarısında bulunan en büyük hidroelektrik Projedir. Bu barajın diğer amaçlarının yanısıra taşkın önleme amacı da bulunmaktadır. Alpaslan II HES in yapılabilirlik çalışmaları esnasında, enerji üretimi için iki farklı senaryo (mevcut ve gelecekteki durumlar) incelenmiştir. Mevcut durum Alpaslan II Barajının işletmeye açılacağı yıl olarak planlanan 2017 yılı ve gelecekteki durum ise akışyukarısında planlanan projelerin muhtemelen işletmeye açılacağı 2025 yılının sonu olarak tanımlanır. Mevcut durum için yıllık 880 GWh ve gelecekteki durum için yıllık 748 GWh bir enerji üretiminin yapılacağı öngörülmektedir. Aradaki fark, Alpaslan II barajının mevcudiyetinden bağımsız olarak, havzada planlanan ilave tüketimlerin neden olduğu Alpaslan II baraj rezervuarı giriş akımlarındaki azalmanın bir sonucudur. Projenin inşaası yaklaşık 5 (beş) yıl sürecek ve iki aşamada gerçekleştirilecektir. 1. Aşama inşaat işleri 14 Haziran 2012 tarihinde başlamış ve derivasyon tünelleri, dip savak girişi, su alma yapısı, dip savak vana odası, çıkış yapısı ve giriş bacası gibi bölümlerin inşaasını kapsamaktadır. 2. Aşama inşaat işleri 22 Nisan 2013 tarihinde başlamış ve baraj gövdesi, dolusavak, santral binası ve enerji tünelleri gibi bölümlerin inşaatını kapsamaktadır. Baraj gövdesi çalışmaları, 2014 sonbaharında gerçekleşmesi planlanan nehir derivasyonunu müteakiben 2014 yılı içinde başlayacaktır. Yerleri değiştirilecek olan Mus-Varto (30 km) ve Mus-Bulanik (24 km) devlet otoyollarının inşaat işlerinin 2014 yazında başlaması öngörülmektedir. İletim hatları inşaat işlerinin, Türk EIA düzenlemesine göre gerekli EIA çalışmasının neticelenmesini müteakiben 2014 yazında başlaması öngörülmektedir. Söz konusu bu EIA çalışması, EİH ile ilgili proje sahibi olmaları nedeniyle (bu durum Türkiye deki bütün EİH lar için geçerlidir) TEİAŞ Sayfa 1 / 14

4 tarafından yürütülecektir. EİH için geçici bir EIA çalışması ENERJISA tarafından yürütülmüştür. Türkiye nin Espoo Sözleşmesine taraf olmaması nedeniyle, Alpaslan II Barajı ve HES Projesi için hazırlanan önceki Türk EIA çalışmasında sınır ötesi etkileri dikkate alınmamıştır. Bununla birlikte EBRD, projeye potansiyel borç veren olarak, 2008 deki Çevresel ve Sosyal politikalarında, proje açısından ihtiyaç duyulan potansiyel sınır ötesi etkilerinin değerlendirilmesinin yanısıra, Espoo Sözleşmesine de atıfta bulunmaktadır. Sonuç olarak projeyle ilgili potansiyel sınır ötesi etkilerinin bir değerlendirilmesi ve özellikle sınır ötesi etkilerin kayda değer olumsuz riskleri EBRD için bir gereksinimdir. Bu sınır ötesi etki değerlendirmesi ileride sunulacaktır. Bu sınır ötesi etki değerlendirmesi aynı zamanda, EU Su Çerçeve Direktifi (WFD) (2000/60/EC) hedeflerini ve özellikle de ulusal yönetimleri veya siyasi sınırları esas almayan fakat coğrafik ve hidrolojik oluşumları (nehir havzaları) esas alan su yönetimi prensiplerini dikkate almaktadır. 2.0 PROJENİN TANIMI VE İÇERİĞİ 2.1 Enerjisa'nın hidroelektrik projesi Alpaslan II HES 98 m lik bir brüt düşü ile inşa edilecek ve HES in toplam kurulu gücü 280 MW olacaktır. Alpaslan II Enerji Santralı dört üniteli olup, herbiri düşey eksenli Francis tipi (2 x 110 MW + 2 x 30 MW) türbinle donatılacaktır. Elektrik santralında türbinlenecek pik debi 344 m 3 /s dir (136 m 3 /s herbir 110 MW lık türbinde ve 36 m 3 /s herbir 30 MW lık türbinde). Mevcut koşullarda mansaba bırakılabilecek minimum debi 36 m 3 /s olacaktır. Alpaslan II Rezervuarı doldurma süresinin yaklaşık olarak 10 (on) ay sürmesi planlanmaktadır. Alpaslan II Rezervuarının doldurulması süresince doldurulacak toplam hacim hm 3 dür. Mansap gereksinimlerini karşılamak için rezervuarın su tutma periyodu boyunca yatakta her an bulundurulacak su miktarı, EIA ve DSİ tarafından anılan sıraya göre tanımlanan minimum çevresel ve sulama suyu ihtiyaçlarına uygun olacaktır. Beklenen yıllık enerji üretimi GWh dır. Türbinlenen debi değeri 36 m 3 /s ile 344 m 3 /s arasında değişecektir. Hidroelektrik Santral Projesine göre taşkın olayları esnasında toplam çıkış debisi, türbin debisi ile dolusavak debisinin toplamına eşit olacaktır. Alpaslan II Barajı karakteristikleri ve Türkiye deki işletme ve mansap etkileri ile ilgili detaylı bilgiler, Proje Tanımı [1] ile Proje İşletmesi ve Mansap Etki Değerlendirme [2] Raporlarında verilmiştir. 2.2 DSİ mevzuatı Türkiye de Fırat Havzası ndaki bütün rezervuarlar, su üzerine yetkili ulusal kurum olan DSİ nin işletme yönetmelikleri ve yükümlülükleri mevzuatına tabidir. Bu durum Alpaslan II için de geçerlidir. Enerji üretim hedeflerine ilave olarak Enerjisa, DSİ ile Enerjisa arasında imzalanan Su Kullanım Hakkı Anlaşması ında belirtildiği gibi rezervuarı, DSİ tarafından belirtilen düzenleme koşullarını yerine getirecek şekilde işletmek zorundadır. Kısa ve orta vadede DSİ nin uygulanabileceğini öngördüğü tek koşul, (ilkbaharda rezervuar normal işletme seviyesini indirmek suretiyle) Alpaslan I ile koordineli olarak taşkın önleme ile ilgilidir. Uzun dönemde DSİ, Muş ovasının sulama suyu ihtiyaçlarını karşılamak için, Alpaslan II nin su düzenlemesi yapması hususunu talep etmeyi planlamaktadır. Fakat, Muş ovasının sınırlı büyüklüğü nedeniyle bu talep, Alpaslan II olmaksızın da sadece Alpaslan I ile yerine getirilebilir. Herhangi bir sulama projesi geliştirilmesi veya daha genel olarak, ilave herhangi bir su tüketim projesi Alpaslan II nin düzenleme kapasitesine bağlı değildir. Sayfa 2 / 14

5 Su çerçeve direktifi ile ilgili olarak EU ile imzalanan su sözleşmesinden farklı olarak, DSİ ve Enerjisa arasındaki Su Kullanım Hakkı Anlaşması özellikle Enerjisa nın farklı hakları ve yükümlülükleri ile ilgili fırsat maliyetlerini yansıtan parasal koşulları içermez. Enerjisa açısından Su Kullanım Hakkı Anlaşması nın getireceği yükümlülük sadece, DSİ nin Murat nehrinden pompalanacak suya güvenerek Muş ovasında bir sulama projesi geliştirmesi durumunda, Muş ovasına pompalanacak 354 hm 3 suyun pompalama elektrik masraflarının karşılanmasından ibarettir. İleride geliştirilecek Muş ovası sulama projeleri masraflarının karşılanması, Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından diğer parasal kaynaklardan temin edilebileceğinden, Enerjisa dan yapılacak bir OPEX katkısına bağlı olmayacaktır. Bu yükümlülükten ayrı olarak Enerjisa nın, su kullanımları ile ilgili olarak DSİ ye diğer herhangi bir ücret veya vergi ödemesi beklenmemektedir. İleride, DSİ tarafından getirilecek işletme ile ilgili sınırlamalardaki değişimlerin neden olacağı enerji üretimi kayıpları için, DSİ nin Enerjisa nın zararlarını tazmin etmesi gibi bir yükümlülüğü yoktur. Bu genel yaklaşım Alpaslan II projesi için özel değildir, fakat su kullanım ücreti toplama olasılığı olmaksızın, DSİ nin su sektörü teşvikleri yaratmak için özel sektör yatırımlarını kullanması, onun bu konudaki politikalarını yansıtmaktadır. 3.0 FIRAT VE DİCLE NEHİR HAVZALARI 3.1 Akarsular km uzunluğundaki Fırat Nehri Türkiye nin doğu bölgelerinden doğar, Suriye ve Irak üzerinden geçtikten sonra Kurna da Dicle ile birleşip Şattül Arab ı oluşturarak Basra körfezine dökülür. Fırat Nehri nin geçtiği topraklarda bulunan ülkeler Türkiye, Suriye ve Irak tır. Fırat havzasının nüfusu yaklaşık 23 milyondur. Alpaslan 2 rezervuarının yeri ve Fırat Nehri nin Türkiye deki sınırı Şekil-2 de sunulmuştur. Fırat Nehri nin Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu tarafından hazırlanan genel vaziyet planı ise Şekil 3 te verilmiştir. (FAO) [6] Fırat Nehri nin Murat Nehri, Munzur, Peri ve Karasu Çayları olmak üzere Türkiye de 4 ana kolu bulunmaktadır. Murat Nehri nin proje yerinde yıllık toplam ortalama akımı değeri hm 3 tür (Su toplama havzası km 2 ). Fırat Nehri nin Suriye sınırında yıllık toplam ortalama akım değeri ise hm 3 tür (Su toplama havzası km 2 ). Tüm Fırat Nehri nin Dicle ile kesişmeden önceki yıllık toplam su potansiyeli ise hm 3 tür [4]. Fırat Nehri nin Suriye deki ana kolları Sajur, Balikh ve Khabour çaylarıdır. Fırat Nehri Irak ta Basra Körfezi ne dökülmeden önce Dicle Nehri ile birleşir. Sajur, Balikh ve Khabour çaylarının su potansiyelleri sırasıyla hm 3, 139 hm 3 ve hm 3 tür. [5]. Fırat Nehri nin Irak taki ana kolu ise Dicle Nehri dir. Dicle Nehri Hazar gölünden doğar. Ardından Irak a geçip Fırat la birleşerek Şattül Arab ı oluşturur. Dicle Nehri nin yıllık toplam su potansiyeli hm 3 tür. 3.2 Düzenleme Yapıları Fırat Nehri nin geçtiği 3 ülkede de havza boyunca inşa edilmiş barajlar mevcuttur. Türkiye de Fırat Nehri üzerinde, Alpaslan II barajının mansabında işlevsel durumda olan 5 büyük ardışık baraj bulunmaktadır. Membadan mansapa doğru bu barajlar Keban, Karakaya, Atatürk, Birecik ve Karkamış barajlarıdır. Bu barajların sıralı şematik görünümleri sırasıyla Şekil-4 ve Şekil-5 te verilmiştir. Bu barajların havza sınırı içindeki yerleri ise Şekil-3 te verilmiştir. Bu 5 (beş) barajın aktif depolama kapasiteleri mansap yönünde sırasıyla hm 3, hm 3, hm 3, hm 3 ve 64.0 hm 3 tür hm 3 lük aktif depolama kapasitesine sahip Alpaslan II mevcut mansap düzenleme kapasitesini % 3.5 oranında arttıracaktır. Sayfa 3 / 14

6 Suriye de Fırat Nehri üzerinde büyük Tabqa Barajı bulunmaktadır. Tabqa barajı hm 3 toplam hacimli ve hm 3 aktif depolama kapasitesine sahip Al Assad gölünü oluşturmaktadır. Bu rezervuar Suriye tarafından Türkiye-Suriye sınırının mansabındaki akımları düzenlemek için kullanılmaktadır. 3.3 Sınır ötesi mutabakatları ve işbirliği 1980 lerin sonu ve 1990 ların başında, Atatürk Barajı rezervuarının doldurulmasının (48700 hm 3 ; Alpaslan II nin 23 katı) mansapta yaratacağı olası sorunları ele almak amacıyla, Türkiye ve Suriye, Türkiye nin Fırat nehrine bırakacağı su miktarı üzerinde anlaşarak bir protokol imzalamıştırlar. Protokol 17 Temmuz 1987 tarihinde Şam da Türkiye ve Suriye arasında imzalandı. Ekonomik İşbirliği Protokolü adı verilen anlaşma Suriye Başbakanı Dr. Abdul Raouf El- Kassem ile 244 No lu Yasanın verdiği yetkiyle uluslararası antlaşmaları onaylama yetkisi bulunan Türkiye Başbakanı Turgut Özal arasında imzalandı. İmzalandıktan sonra protokol Türkiye de Resmi Gazete de yayınlandı. (Resmi Gazete, 10 Aralık 1987, No:19660, Sayfa 5) Alpaslan II projesi açısından, protokolün ana maddesi aşağıdaki gibidir: Atatürk Barajı rezervuarının doldurulması sırasında ve Fırat sularının üç ülke arasında nihai tahsisine kadar, Türk tarafı, Türkiye-Suriye sınırından yıllık ortalama olarak 500 m 3 /s den fazla su bırakmayı taahhüt eder. Aylık akışın 500 m 3 /sn altına düştüğü durumlarda farkın gelecek ay kapatılmasını kabul eder.. (Resmi Gazete, 10 Aralık 1987, No:19660, Sayfa 5) Bu protokol, 1996 yılında tamamlanan Atatürk Barajı su tutma sürecinin mansap üzerinde önemli bir etkisinin olmasını önlemek ve minimum su bırakma miktarını belirlemek amacıyla imzalanmıştır. Protokol ayrıca başka bir anlaşmaya varılıncaya kadar minimum su bırakma miktarının uygulanmaya devam edeceğini de belirtmektedir. EnerjiSa DSİ ile görüştüğünde, DSİ sözlü olarak 1987 protokolünün hala aktif olduğunu ve mansaba protokolde belirtildiği gibi minimum 500 m 3 /s su bırakılmaya devam edildiğini belirtmiştir. 3.4 Fırat nehrinin sosyal ve çevresel işlevi Fırat Nehri bölgedeki en uzun ve büyük nehirlerden biridir ve bölge için çevresel ve sosyal anlamda büyük rol oynar. Irak, Suriye ve Türkiye deki Fırat havzasında su kullanımı sulama, hidroelektrik ve içme suyu sağlama üzerine yoğunlaşmaktadır. Bunların arasında tarım kullanımı %70 ile en büyük orana sahiptir. Milyonlarca insan doğrudan veya dolaylı olarak Fırat Nehrine bağlıdır.. Fırat Nehri hem sudaki hem de karadaki biyolojik yaşamla birlikte bazı önemli habitatları da desteklemektedir. Bunların arasındaki en önemli habitatlar Irak ta Dicle ve Fırat nehirlerinin aşağı havzasında bulunan sulak alanlardır. Mezopotamya bataklıklarının km 2 kapladığı bu ekosistem, Orta Doğu daki açık ara en kapsamlı sulak alan ekosistemidir. Bu nedenle Orta Doğu nun tatlı su sulak alan bataklıklarının önemli bir temsilcisi konumundadırlar. [8]. Mezopotamya bataklıkları özellikle su kuşları ve balıklar için sağladığı biyolojik çeşitlilik açısından büyük bölgesel öneme sahiptir. Aşağı Mezopotamya nın sulak alanları yöreye özgü bazı türlerin de aralarında bulunduğu pek çok farklı canlı türüne habitat sağlamaktadır. Suriye türlerinin (Fırat yoluyla) ve Zagros türlerinin (Dicle yoluyla) karışması sonucu son derece zengin bir balık yaşamı kurulmuştur. Fırat, Dicle ve Karun nehirlerinin Dicle-Fırat alüvyonlu tuzlu su bataklığı olarak bilenen geniş delta ovası ise Basra körfezinin kuzey ucunda Irak ın doğusu ve İran ın güneybatısının kesiştiği yerde bulunur.[9]. Sayfa 4 / 14

7 4.0 SINIR AŞAN SULAR, ETKİLERİ VE RİSKLERİ 4.1 Su temini İlk su tutma dönemi: Alpaslan II Barajı nın doldurulmasının yaklaşık on ay sürmesi tahmin edilmektedir. Bu süre zarfında Alpaslan II rezervuarında doldurulacak toplam hacim hm 3 dür, bu nedenle Fırat Nehri mansabında, nehir boyunca sınır ötesi su temininde bir etki oluşturabilecek, bir su temini azalması riski olabilecektir. Bununla birlikte Türkiye, yukarıda 3.2. Bölümünde ifade edilen 1987 Protokolu gereğince yıllık ortalama 500 m 3 /s lik bir debiyi yatağa bırakacaktır. Alpaslan II Barajının doldurulması ve işletilmesi esnasında da bu kuralın uygulanmasına DSİ tarafından devam edilecektir. Bu nedenle, Suriye sınırında garanti edilmiş bu 500 m3/s lik minimum debi, Alpaslan II Baraj Rezervuarının doldurulmasından etkilenmeyecektir. Uygulamada bunun anlamı, Alpaslan II nin doldurulması esnasında, akış aşağısında düşük akım değerlerinden dolayı kayda değer olumsuz sınır ötesi etkisi olmamasını temin için DSİ, Alpaslan II nin mansabında bulunan rezervuarların işletilmesinde, rezervuarların çok yıllı düzenleme kapasitesini kullanacaktır İşletme dönemi: İşletme periyodu süresince Alpaslan II rezervuarı giriş akımları, ya türbinlenecek veya dolusavak vasıtası ile baraj mansabındaki nehir yatağına bırakılacaktır. Bu itibarla, işletme esnasında rezervuar yüzeyinden olan buharlaşma dışında başkaca bir su tüketimi olmayacaktır. Buharlaşma nedeniyle rezervuardan oluşacak net kaybın, yıllık ortalama hm 3 olacağı tahmin edilmektedir. Buharlaşma kaybı, Suriye sınırında Fırat nehrinin ortalama yıllık potansiyelinin % sıdır. Bu kayıp miktarının ihmal edilebilir düzeyde olduğu düşünüldüğünde ve işletme periyodu süresince Suriye sınırında "500 m 3 /s" kuralının uygulanabilirliği dikkate alındığında, Alpaslan II nin hizmet süresi boyunca mansapta su temini hususunda kayda değer olumsuz bir sınır ötesi etkisinin olacağı beklenmemektedir. Alpaslan II nin işletilmesinden kaynaklanan (DSİ tarafından belirlenen düzenleme kuralları, pik enerji üretimi) bölgesel nehir akış rejimindeki değişimler, mansapta Alpaslan II nin 29 katı kadar toplam aktif depolama hacmine sahip büyük rezervuarlar tarafından tamamıyla sönümlendirilebilir. Ayrıca, Suriye sınırında garanti edilen 500 m 3 /s lik minimum debi, Alpaslan II Baraj Rezervuarının işletilmesinden etkilenmeyecektir. Sonuç olarak, Alpaslan II nin Fırat Nehri akış rejimine ciddi olumsuz bir sınır ötesi etkisi olmayacaktır. 4.2 Sediment Türkiye-Suriye sınırı ile Alpaslan II arasında şu an beş baraj bulunmaktadır (Keban, Karakaya, Atatürk, Birecik ve Karkamış). Ayrıca Alpaslan II ile Keban Barajı arasında dört adet baraj daha planlanmaktadır (Beyhan 1 ve Beyhan 2 Barajları ile yukarı ve aşağı Kaleköy Barajları). Bu barajların mevcudiyeti ve rezervuarlarının depolama kapasiteleri, mansapta Fırat nehri boyunca sediment hareketini önleyerek etkili bir sediment engeli oluşturmaktadırlar. Bu nedenle bu zincirin akış yukarısında başka bir barajın inşa edilmesi, Türkiye-Suriye sınırında Fırat Nehrindeki sediment hareketi üzerinde bir değişiklik yapmayacaktır. Sonuç olarak Alpaslan II, Fırat Nehrinin sediment rejimi üzerinde belirgin bir olumsuz sınır ötesi etkisi yaratmayacaktır. Sayfa 5 / 14

8 4.3 Su kalitesi Alpaslan II projesinin su kalitesine en büyük olası etkisi dolum sürecinde tünelde biriken inşaat artıklarının mansaba boşaltılmasıdır. Ancak mansapta yer alan büyük barajların varlığı Suriye sınırındaki su kalitesi üzerinde önemli bir etki oluşmasını engelleyecektir. İşletme safhasında, Alpaslan II rezervuarında sıcaklık değişikliği ve sınırlı miktardaki biokütlenin bozulması beklenmektedir. Ancak bu durumun kısmi olacağı ve Alpaslan II nin sebep olacağı değişiklikler açısından değerlendirildiğinde su kalitesinin yerel olarak kritik bir sorun olmadığı görülmektedir. Su kalitesinde Alpaslan II den kaynaklanan değişiklikler, mansapta yer alan Keban ve Atatürk gibi büyük rezervuarların seyreltme etkisi yüzünden ihmal edilebilir olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle Alpaslan II projesinden kaynaklanan ve sınır ötesi su kalitesini etkileyecek olumsuz bir etki olmayacaktır. 4.4 Taşkın risk yönetimi İnşaat ve ilk su tutma dönemi Taşkın koruma : İnşaat veya su tutma döneminde, tekerrür süresi 50 yıldan daha az olan bir taşkının olması durumunda, taşkın hacminin bir bölümü batardo haznesinde depolanacak veya rezervuarda (eğer doldurma döneminde ise) tutulmak suretiyle Alpaslan II taşkın öteleme etkisi kullanılacaktır. Taşkının havzanın bütününde etkili olması durumunda Alpaslan II, Fırat havzası düzeyinde bütün havzanın taşkın risk azaltma eylemine sınırlı bir katkıda bulunacaktır. Bu düşük ölçekli olumlu bir sınır ötesi etkidir. Yıkılma riski : İnşaatın başlangıç sürecinde, tekrarlanma periyodu 50 yıldan daha fazla olan taşkınların oluşması durumunda Proje, batardonun muhtemel yıkılmasından kaynaklanabilecek ilave bir taşkın riski ortaya çıkarır. Bir taşkın olayı esnasında, batardonun üzerinden akış olmadan önce batardonun gerisinde birikecek hacim hm 3 olacaktır. Alpaslan II ve Keban Barajları arasında, DSİ tarafından başka iki baraj daha yapılması planlanmaktadır: Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy. Aşağı Kaleköy Barajının inşaatı henüz başlamadı ancak Yukarı Kaleköy Barajı inşa halinde olup 2016 Ağustos ayına kadar tamamlanması beklenmektedir. Bu nedenle, Alpaslan II ve Yukarı Kaleköy Barajlarının inşaat programları çakışabilir. Yukarı Kaleköy RCC (silindirle sıkıştırılmış beton) tipinde bir baraj olup, kret seviyesinde tasarlanmış toplam dolu hacmı hm 3 dür. Bu aşamada rezervuar yüzey alanı ve baraj hava payı bilinmemekte olduğundan, Alpaslan II Barajının batardosunun yıkılmasının Yukarı Kaleköy üzerindeki etkileri tam olarak değerlendirilemez. Potansiyel sınır ötesi etkisi açısından en kötü senaryo olarak, Alpaslan II batardosunun yıkılması ve mansapta Yukarı Kaleköy rezervuarının kret seviyesine kadar dolu olması halinde, buranın da yıkılması ile sonuçlanacağı durumu kabul edilirse bu durum, hm 3 lük hacme sahip vadi boyunca Keban Barajı Rezervuarına doğru tahliye olan bir taşkın dalgası ile sonuçlanır. Keban Barajı Rezervuarında maksimum işletme seviyesi ile kret seviyesi arasındaki hacim 2024 hm 3 dür. Bu hacim hm 3 lük bir taşkın dalgasını, Keban Barajında yıkılma tehlikesi olmaksızın emniyetle tutabilir. Bu taşkından dolayı Keban Rezervuarından bir boşaltım olması durumunda, bu taşkın hacmi mansaptaki ardışık büyük rezervuarlar tarafından sönümlenebilecektir. Bu nedenle batardodaki bir yıkılma, önemli bir olumsuz sınır ötesi etkisi yaratmayacaktır. Sayfa 6 / 14

9 4.4.2 İşletme dönemi Taşkın koruma: DSI tarafından belirlenen işletme kısıtlamalarına göre Alpaslan II, Fırat havzasında taşkın yönlendirme kapasitesini arttırıcı etkide bulunabilir. Bu da işletme sırasında mansaptaki kentsel ve sulama alanlarında olumlu fakat rezervuar boyutunun küçük olmasından dolayı kısıtlı ölçüde sınır ötesi etki yapacaktır. Yıkılma riski: Ardışık Baraj Yıkılması Sınır ötesi taşkın etkisiyle sonuçlanabilecek bir ardışık baraj yıkılma riski Alpaslan II nin mansabında yer alan barajlar nedeniyle hali hazırda mevcuttur. Alpaslan II nin inşası bu riskte ufak bir artışa neden olmaktadır. Risk hem sonuca hem de olasılığa bağlı bir fonksiyondur. Alpaslan II nin mansabındaki barajların devasa depolama hacimlerinin getirdiği faydalar, ardışık baraj yıkılması sonuçlarına (can kaybı ve altyapı hasarı) ağır basmaktadır. Alpaslan II tarafından depolanan hacim mansaptaki rezervuarlara oranla çok küçüktür (% 1.1) ve ardışık baraj yıkılması durumunda olumsuz sonuçlara etkisi çok küçük olacaktır. Ardışık baraj yıkılması olasılığı, ardışık barajlar içerisinde yıllık yıkılma riski en fazla olan baraj tarafından belirlenir. Basamaktaki en son inşa edilen baraj olarak, modern baraj tasarım ve inşaat standartlarına uygun ve baraj güvenlik denetleme ve raporlama programına tabii olan Alpaslan II, ilk doldurulmasının ardından düşük bir yıllık yıkılma olasılığına sahip olacak ve bu nedenden dolayı tüm basamakların yıkılma olasılığına katkısı minimum düzeyde olacaktır. Halen mevcut ardışık rezervuarlara ek olarak Alpaslan II nin inşa edilmesi ardışık yıkılma olasılığına ve sonuçlarına minimum etkide bulunacaktır. Bu yüzden mevcut riski ve ardışık barajların risk toleransı açısından genel durumunu değiştirmeyecektir. Enerjisa, yıkılma riski durumunda Fırat ardışıklarının güvenliğinden ve mansaptaki ülkeleri bilgilendirmekle sorumlu olan DSİ için bir erken uyarı notu da içeren Acil Durum Eylem Planı (ADEP) hazırlayacaktır. Alpaslan II nin inşası ve işletmesi DSİ nin ardışıkların yıkılma yönetim kapasitesini etkilemeyecektir. Bu bağlamda, Alpaslan II nin getirdiği risk artışı marjinal kabul edilmekte ve büyük çapta olumsuz bir sınır ötesi etki ve risk oluşturmamaktadır. 5.0 DİĞER SINIR ÖTESİ ETKİLER VE RİSKLER Enerji temini : Alpaslan II projesinin amacı elektrik üretmektir. Ekonomik, güvenilir ve yüksek kaliteli elektrik enerjisi değerli bir kazançtır ve endüstriyel gelişimde önemli bir rol oynar. Türkiye nin Bulgaristan, Gürcistan ve Suriye gibi ülkelerle bağlantılı elektrik şebekesi bulunmaktadır. Alpaslan II projesinin üreteceği enerji bu bağlamda bağlı olan ülkelerde olumlu bir sosyal sınır ötesi etki yapacaktır. Düşük sera gazlı enerji : Alpaslan II projesinin ana amacı Türkiye ye düşük maliyetli yenilenebilir enerji kaynağı sağlamak ve tahmin edilen enerji tüketim talebinin karşılanmasında yardımcı olmaktır. HES in tahmin edilen hizmet süresi 100 yıldır ve bu 100 yıllık süre zarfında üretmesi beklenen elektrik enerjisi GWh dır. Eğer Alpaslan II projesi hayata geçirilmeyip aynı miktar elektrik Türkiye ulusal şebekesinden üretilseydi sera gazı emisyonunun 61,864,000 tco 2 civarında olacağı tahmin edilmektedir. Bu hesaplama ithal edilen elektrik ve şebeke elektriği için ülkelere özgü emisyon faktörlerinin verildiği EBRD rehberi GN4 baz alınarak yapılmıştır. Emisyon faktörü olarak tco 2 / MWh kabul edilmiştir. Bu emisyon faktörüne göre kullanıcıya, iletim ve dağıtım sırasındaki kaybolan elektrikten dolayı tüketilen her birim elektrik için daha büyük bir miktar elektrik enerjisi üretilmelidir (Alpaslan II Barajı ve HES, Sera Gazı Emisyonu Değerlendirmesi, 2014). Bu Sayfa 7 / 14

10 nedenle, Sera gazı emisyonunu azaltacağı için Alpaslan II projesinin dünya çapında olumlu bir sınır ötesi etkisi olacaktır. 6.0 ÖNLEME VE İZLEME TEDBİRLERİ Alpaslan II Barajı inşaatının sınır ötesi etkileri yukarda belirtilmiştir. Sonuç olarak, projenin inşasından ve işletmesinden kaynaklanacak ciddi anlamda olumsuz bir sınır ötesi etki bulunmadığından, herhangi bir sınır ötesi etki azaltma tedbirine de gerek yoktur. Enerjisa, tüm Proje Çevresel ve Sosyal bilgi paketini kendi web sitesi üzerinden Türkçe ve İngilizce olarak paylaşacaktır. AB su yapısı yönergesi hedeflerinin uygulanması ve Proje İşletmesi ve Mansap Etki Değerlendirme raporunda tavsiye edilen gözetim tedbirleri çerçevesinde, Enerjisa herkese açık bir web sitesi üzerinden akım ve su seviyesi ölçümleri gibi bilgileri kamuoyuyla paylaşacaktır. Alpaslan II rezervuarının doldurulması ve işletmesi sırasında alınması gereken önleme ve gözetim tedbirleriyle ilgili detaylar Proje İşletmesi ve Mansap Etki Değerlendirme Raporu nda verilmiştir [2]. Sayfa 8 / 14

11 7.0 KAYNAKLAR [1] "Proje Tanım Raporu", ENCON, Şubat [2] "Proje İşletmesi ve Mansap Etki Değerlendirme Raporu ", NFB Mühendislik ve Danışma, Şubat [3] Alpaslan II Baraj Projesi için Su Kullanım Hakları Anlaşması, DSI. [4] Türkiye, Suriye ve Irak arasındaki Su Sorunları, Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Bölgesel ve Sınır Ötesi Sular Bölümü. [5] "Batı Asya daki Ortak Su Kaynakları Envanteri, Beyrut", UN-ESCWA ve BGR (Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu ), [6] [7] "Fırat-Dicle Nehirleri Havzası", Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu (FAO), 2009 ( [8] "UNEP Bataklık Projesi: UNEP, [9] "Ecoregions: WWF, Sayfa 9 / 14

12 Şekil 1. Proje Yeri Sayfa 10 / 14

13 Şekil 2. Türkiye de Fırat Havzası Sınırlarına göre Proje Yeri Sayfa 11 / 14

14 Şekil 3. Fırat Nehri ve Fırat Havzası Sınırlarının Genel Vaziyet Planı [6] Sayfa 12 / 14

15 Şekil 4. Türkiye de Fırat Nehri Üzerinde Alpaslan II Barajının mansabında Ardışık Barajlar Sayfa 13 / 14

16 Şekil 5. Fırat Nehri Havzası Ana Akarsu ve Kolları Sayfa 14 / 14

Kalehan Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş.

Kalehan Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. Kalehan Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. Firma Tanıtım Notu Cengiz İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Özaltın İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş., ortaklığında kurulmuş olan Kalehan Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş.,

Detaylı

ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU

ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU II. Su Yapıları Konferansı, Diyarbakır, 16 18.9.211 Hazırlayanlar; Burcu Ersoy (FICHTNER, Türkiye) Ronald Haselsteiner (ENERJISA,

Detaylı

Ermenek Barajı Göl Alanı Genel Görünümü

Ermenek Barajı Göl Alanı Genel Görünümü Ermenek Barajı Göl Alanı Genel Görünümü Ermenek Barajı nın Konumu Ermenek Barajı tamamlanma tarihi itibari ile Türkiye deki en yüksek barajdır. Ermenek Barajı Avrupa nın en yüksek 6. barajıdır. Ermenek

Detaylı

VI.2.6.1.1. Mansaptaki Baraj İnşaatları Bağlamında Aşağı Akışların İlgisi

VI.2.6.1.1. Mansaptaki Baraj İnşaatları Bağlamında Aşağı Akışların İlgisi Not: Aralık 2006 tarihli bu kısım Ağustos 2006 da yayımlanmış olan Kısım VI.2.6.1 in yerine geçmiştir. Bu bağlamda, Aralık 2006 da Ek P eklenmiştir. VI.2.6.1. İnşaat ve Su Tutulması Aşamasında Aşağı Akış

Detaylı

ÇORUH NEHRİ GENEL GELİŞME PLANI BOYKESİTİ

ÇORUH NEHRİ GENEL GELİŞME PLANI BOYKESİTİ TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi 33 ÇORUH HAVZASI PROJELERİ Sezai SUCU Bölge Müdürü DSİ 26. Bölge Müdürlüğü, Artvin Talha DİNÇ İnşaat Mühendisi ÖZET Ülkemiz sınırları içerisinde Bayburt ilinde doğan ve

Detaylı

BARAJLAR. T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DSİ 4. BÖLGE BARAJLAR VE HES ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ 1/ 33

BARAJLAR. T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DSİ 4. BÖLGE BARAJLAR VE HES ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ 1/ 33 T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DSİ 4. BÖLGE BARAJLAR VE HES ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ BARAJLAR 4. Bölge Müdürlüğü - KONYA 1/ 33 BARAJ NEDİR NE İŞE YARAR? Barajlar, eski zamanlardan

Detaylı

SULAMA YAPILARI SULAMA YAPILARI. 1) Su Depolama Yapıları Kestel Barajı- İzmir Sulama amaçlı, toprak dolgu

SULAMA YAPILARI SULAMA YAPILARI. 1) Su Depolama Yapıları Kestel Barajı- İzmir Sulama amaçlı, toprak dolgu SULAMA YAPILARI Prof. Dr. Halit APAYDIN Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Bir su kaynağından yararlanma talebinin karşılanması için dört ana unsurun saptanması gerekir: Miktar: talep edilen su miktarı

Detaylı

YUSUFELİ BARAJI ve HES

YUSUFELİ BARAJI ve HES YUSUFELİ BARAJI ve HES Projenin Tanımı Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi; Doğu Karadeniz Bölgesi nde, Çoruh Nehri üzerinde yer almaktadır. Çoruh Türkiye sınırları içinde 390 km lik bir

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Orhan ARKOÇ e-posta: orhan.arkoc@kirklareli.edu.tr Web : http://personel.kirklareli.edu.tr/orhan-arkoc 2 BÖLÜM 12 Baraj Jeolojisi 3 Barajlar ve Baraj inşaatlarında

Detaylı

Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ

Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ IRAK TA KURULAN YENİ YÖNETİMİN VE AB SÜRECİNİN TÜRKİYE NİN HİDROELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ ÜZERİNDEKİ MUHTEMEL ETKİLERİ Seyfi KILIÇ Onur

Detaylı

HİSAR REG. VE HES BİLGİ NOTU

HİSAR REG. VE HES BİLGİ NOTU HİSAR REG. VE HES BİLGİ NOTU ODAŞ ELEKTRİK ÜRETİM SAN. TİC. A.Ş. 2015 ŞUBAT HİSAR HİDRO ELEKTRİK SANRALİ PROJE BİLGİ NOTU : Hisar Regülatörü ve HES projesi Marmara bölgesinde Sakarya Nehri üzerinde Bilecik

Detaylı

SULAMA YAPILARI. Prof. Dr. Halit APAYDIN Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

SULAMA YAPILARI. Prof. Dr. Halit APAYDIN Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü SULAMA YAPILARI Prof. Dr. Halit APAYDIN Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü 1 Bir su kaynağından yararlanma talebinin karşılanması için dört ana unsurun saptanması gerekir: Miktar: talep edilen su miktarı

Detaylı

SU YAPILARI. Kabartma Yapıları

SU YAPILARI. Kabartma Yapıları SU YAPILARI 4.Hafta Barajlar Barajların genel özellikleri ve sınıflandırılması Barajların projelendirilmesi Barajların çevresel etkileri Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Kabartma Yapıları

Detaylı

BGT MAVİ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM TİC. A.Ş. 8,566 MW SUKENARI HİDROELEKTRİK SANTRALI PROJE BİLGİ NOTU

BGT MAVİ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM TİC. A.Ş. 8,566 MW SUKENARI HİDROELEKTRİK SANTRALI PROJE BİLGİ NOTU BGT Mavi Enerji Elektrik Üretim Dağıtım Pazarlama Sanayi ve Ticaret SU KENARI HİDROELEKTRİK SANTRALİ BGT MAVİ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM TİC. A.Ş. 8,566 MW SUKENARI HİDROELEKTRİK SANTRALI PROJE BİLGİ NOTU

Detaylı

DERİVASYON VE DİPSAVAK TASARIMI İnş. Y. Müh. MURAT IŞILDAK

DERİVASYON VE DİPSAVAK TASARIMI İnş. Y. Müh. MURAT IŞILDAK KONU: SUNUM YAPAN: DERİVASYON VE DİPSAVAK TASARIMI İnş. Y. Müh. MURAT IŞILDAK Sunum İçeriği o Derivasyon Tipleri ve Kullanıldıkları durumlar Açık kanallı derivasyon Kondüvi (Aç-kapa Tünel) Tünel o Alpaslan

Detaylı

EGEMEN HİDROELEKTRİK SANTRALİ

EGEMEN HİDROELEKTRİK SANTRALİ EGEMEN HİDROELEKTRİK SANTRALİ Bu doküman, Egemen Hidroelektrik Santralinin Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak hazırlanmıştır ve projeye ait Proje

Detaylı

KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ

KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ KIZILIRMAK NEHRİ TAŞKIN RİSK HARİTALARI VE ÇORUM-OBRUK BARAJI MANSABI KIZILIRMAK YATAK TANZİMİ Sunan Dr. Burak Turan NFB Mühendislik ve Müşavirlik Dr. Burak TURAN 1, Fayik TURAN 2, M. Denizhan BÜTÜN 3

Detaylı

SU YAPILARI. 4.Hafta. Barajlar. Barajların genel özellikleri ve sınıflandırılması Barajların projelendirilmesi Barajların çevresel etkileri

SU YAPILARI. 4.Hafta. Barajlar. Barajların genel özellikleri ve sınıflandırılması Barajların projelendirilmesi Barajların çevresel etkileri SU YAPILARI 4.Hafta Barajlar Barajların genel özellikleri ve sınıflandırılması Barajların projelendirilmesi Barajların çevresel etkileri Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Kabartma Yapıları

Detaylı

Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi

Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi Su Yapıları I Su Kaynaklarının Geliştirilmesi Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Su, tüm canlılar için bir ihtiyaçtır. Su Kaynaklarının

Detaylı

ENERJİ. Sürekli, Güvenilir ve Ekonomik olarak karşılanmalıdır.

ENERJİ. Sürekli, Güvenilir ve Ekonomik olarak karşılanmalıdır. ENERJİ Sürekli, Güvenilir ve Ekonomik olarak karşılanmalıdır. TÜRKİYE HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİ VE GELİŞME DURUMU Hidroelektrik Santral Projelerinin Durumu HES Adedi Toplam Kurulu Gücü (MW) Ortalam

Detaylı

EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ

EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çukurova Elektrik A.Ş. arasında imzalanan imtiyaz sözleşmesinin şirket kusuru nedeniyle 12.06.2003 tarihinde feshedilmesi

Detaylı

26 Santral Kuyruksuyu Kotu (m) m 27 İletim Yapısı CTP Boru (basınçlı) 28 İletim Yapısı Uzunluğu (m) İletim Yapısı Eğimi ( j ) Değişken

26 Santral Kuyruksuyu Kotu (m) m 27 İletim Yapısı CTP Boru (basınçlı) 28 İletim Yapısı Uzunluğu (m) İletim Yapısı Eğimi ( j ) Değişken 1. ÖZET 1.1. YÖNETİCİ BİLGİLENDİRME FORMU S.NO Açıklamalar 1 Proje Adı Kale Reg. Ve HES 2 Şirket Adı Asa Enerji Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. 3 Şirket Adresi Musazade Mah. Cumhuriyet Meydanı Molla

Detaylı

T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI

T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN SINIRAŞAN SULAR POLİTİKASI Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı Bazı ülkelerde yıllık kişi başına düşen su miktarı TÜRKİYE NİN SINIRAŞAN SULARI Fırat

Detaylı

Hidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları

Hidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları Hidroelektrik Enerji Enerji Kaynakları Türkiye de kişi başına yıllık elektrik tüketimi 3.060 kwh düzeylerinde olup, bu miktar kalkınmış ve kalkınmakta olan ülkeler ortalamasının çok altındadır. Ülkemizin

Detaylı

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ 1 INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ Dr.Öğr.Üyesi Orhan ARKOÇ e-posta: orhan.arkoc@kirklareli.edu.tr Web : http://personel.kirklareli.edu.tr/orhan.arkoc 2 BÖLÜM 12 Baraj Jeolojisi 3 12.1.Baraj nedir? Barajlar

Detaylı

TÜRKİYE NİN HİDROLİK ENERJİ KAYNAKLARI VE EÜAŞ IN BÖLGEMİZE KATKISI

TÜRKİYE NİN HİDROLİK ENERJİ KAYNAKLARI VE EÜAŞ IN BÖLGEMİZE KATKISI TÜRKİYE NİN HİDROLİK ENERJİ KAYNAKLARI VE EÜAŞ IN BÖLGEMİZE KATKISI Nevzat N. DOĞAN* Aydoğan ÜNVER** *EÜAŞ Karakaya HES İşletme Müdürü **EÜAŞ Atatürk HES İşletme Müdürü 1. GİRİŞ İnsanlık tarihinde geliştirilmiş

Detaylı

HEC serisi programlarla Ardışık barajların taşkın önleme amaçlı işletilmesi Seyhan Havzasında Çatalan-Seyhan barajları örneği

HEC serisi programlarla Ardışık barajların taşkın önleme amaçlı işletilmesi Seyhan Havzasında Çatalan-Seyhan barajları örneği HEC serisi programlarla Ardışık barajların taşkın önleme amaçlı işletilmesi Seyhan Havzasında Çatalan-Seyhan barajları örneği Prof. Dr. Osman Nuri Özdemir Gazi Üniversitesi-Mühendislik Fakültesi-İnşaat

Detaylı

TUZLAKÖY-SERGE HİDROELEKTRİK SANTRALİ

TUZLAKÖY-SERGE HİDROELEKTRİK SANTRALİ TUZLAKÖY-SERGE HİDROELEKTRİK SANTRALİ Bu doküman, Tuzlaköy-Serge Hidroelektrik Santralinin Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak hazırlanmıştır ve

Detaylı

1 Proje tanımı. Şekil 1: Uydu görüntüsü; Omicron Erciş (yeşil), Omicron Engil 208 (sarı) and PSI Engil 207 (pembe). Prepared by Arup Page 1

1 Proje tanımı. Şekil 1: Uydu görüntüsü; Omicron Erciş (yeşil), Omicron Engil 208 (sarı) and PSI Engil 207 (pembe). Prepared by Arup Page 1 1 Proje tanımı Akfen Yenilenebilir (Şirket) Türkiye de Konya, Amasya, Tokat, Van ve Malatya illerinde bir fotovoltaik güneş enerjisi portföyü geliştirmektedir. Bu portföyün bütünü Akfen Güneş Enerjisi

Detaylı

ILISU PROJESİ. GAP ın can damarı Dicle - Fırat Nehirleri Türkiye su potansiyelinin yaklaşık % 28,5 ini oluşturmaktadır. FIRAT 17 % 458 m DİCLE 12 %

ILISU PROJESİ. GAP ın can damarı Dicle - Fırat Nehirleri Türkiye su potansiyelinin yaklaşık % 28,5 ini oluşturmaktadır. FIRAT 17 % 458 m DİCLE 12 % ILISU PROJESİ TANIMI ve TARİHÇESİ GAP ın can damarı Dicle - Fırat Nehirleri Türkiye su potansiyelinin yaklaşık % 28,5 ini oluşturmaktadır. GAP IN CAN DAMARI DİCLE-FIRAT NEHİRLERİ Türkiye su potansiyelinin

Detaylı

SOMA DAN SONRA: TÜRKİYE DE ENERJİ KAYNAKLARI, ÜRETİM VE TÜKETİMİ, ALTERNATİF ENERJİLER, ENERJİ POLİTİKALARI 18 HAZİRAN 2014

SOMA DAN SONRA: TÜRKİYE DE ENERJİ KAYNAKLARI, ÜRETİM VE TÜKETİMİ, ALTERNATİF ENERJİLER, ENERJİ POLİTİKALARI 18 HAZİRAN 2014 SOMA DAN SONRA: TÜRKİYE DE ENERJİ KAYNAKLARI, ÜRETİM VE TÜKETİMİ, ALTERNATİF ENERJİLER, ENERJİ POLİTİKALARI 18 HAZİRAN 2014 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 1 TÜRKİYE DE HİDROELEKTRİK ENERJİ Prof. Dr. Bihrat

Detaylı

Bahar. Su Yapıları II Dolusavaklar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1

Bahar. Su Yapıları II Dolusavaklar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1 Su Yapıları II Dolusavaklar Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i

Detaylı

MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ

MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ Dr. Bülent SELEK, Daire Başkanı - DSİ Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı, ANKARA Yunus

Detaylı

PRESTİJ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.

PRESTİJ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized PRESTİJ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. ÇEVRE YÖNETİM PLANI GİRESUN İLİ, ÇAMOLUK İLÇESİ ANKARA

Detaylı

POYRAZ HES CEVRE YONETIM PLANI (ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN)

POYRAZ HES CEVRE YONETIM PLANI (ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN) POYRAZ HES CEVRE YONETIM PLANI (ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN) YENİLENEBİLİR ENERJİ PROJELERİ İÇİN GENEL BAKIŞ AÇISI KÜÇÜK ÖLÇEKLİ HİDROELEKTRİK SANTRAL AZALTMA PLANI Safha Konu Azaltım Ölçümü İnşaat Safhası

Detaylı

ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU

ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU Burcu Ersoy 1, Ronald Haselsteiner 2 Özet Baraj tasarımlarında kriter olarak kullanılan 50 yıllık ekonomik ömür içerisinde rezervuar

Detaylı

TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI

TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI Tuğçehan Fikret GİRAYHAN Orman ve Su İşleri Uzmanı 17.11.2015- ANTALYA İÇERİK Taşkın Kavramı ve Türkiye

Detaylı

Bahar. Su Yapıları II Hava Payı. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1

Bahar. Su Yapıları II Hava Payı. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1 Su Yapıları II Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1 Hava

Detaylı

Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ TÜRKİYE NİN ENERJİ PAZARINA KUZEYDOĞU ANADOLUNUN KATKISI

Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ TÜRKİYE NİN ENERJİ PAZARINA KUZEYDOĞU ANADOLUNUN KATKISI Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ TÜRKİYE NİN ENERJİ PAZARINA KUZEYDOĞU ANADOLUNUN KATKISI Dr. Ahmet H. ALPASLAN DSİ XVI. Bölge Müdürlüğü, ARTVİN ahalpaslan@dsi.gov.tr

Detaylı

Mikroşebekeler ve Uygulamaları

Mikroşebekeler ve Uygulamaları Ders 1 Güz 2017 1 Dağıtık Enerji Üretimi ve Mikroşebekeler 2 Başlangıçta... Elektriğin üretimi DC Küçük güçte üretim DC şebeke Üretim-tüketim mesafesi yakın Üretim-tüketim dengesi batarya ile sağlanıyor

Detaylı

HES PROJELERİNDE ÇEVRE, EKONOMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK MART, 2010 ANKARA

HES PROJELERİNDE ÇEVRE, EKONOMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK MART, 2010 ANKARA HES PROJELERİNDE ÇEVRE, EKONOMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK MART, 2010 ANKARA SUNU KAPSAMI TÜRKİYE DE HES PROJELERİNİN GEÇMİŞİ FİNANSMAN İHTİYACI FİNANSMAN İLE İLGİLİ AKTÖRLER KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER ILISU ÖRNEĞİ

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK

Detaylı

GAP BÖLGESİNDE YER ALAN İLLERİN YATIRIM FAALİYETLERİ BÖLGESEL TOPLANTISI

GAP BÖLGESİNDE YER ALAN İLLERİN YATIRIM FAALİYETLERİ BÖLGESEL TOPLANTISI T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI GAP BÖLGESİNDE YER ALAN İLLERİN YATIRIM FAALİYETLERİ BÖLGESEL TOPLANTISI Prof. Dr. Veysel EROĞLU Çevre ve Orman Bakanı 18 Ağustos 2009 - Şanlıurfa GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ

Detaylı

1 Proje tanımı. Şekil 1: Yaysun ve MT Doğal Güneş Enerjisi santrali sahası (yeşil) ve enerji nakil hattının (mor) uydu görüntüsü

1 Proje tanımı. Şekil 1: Yaysun ve MT Doğal Güneş Enerjisi santrali sahası (yeşil) ve enerji nakil hattının (mor) uydu görüntüsü 1 Proje tanımı Akfen Yenilenebilir (Şirket) Türkiye de Konya, Tokat, Van ve Malatya illerinde bir fotovoltaik Güneş Enerjisi portföyü geliştirmektedir. Bu portföyün bütünü Akfen Güneş Enerjisi Projesi

Detaylı

Su Yapıları II. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü

Su Yapıları II. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü Su Yapıları II Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Su, tüm canlılar için bir ihtiyaçtır. 1 Dünya Su Kaynakları Tuzlu Sular; 97,20%

Detaylı

ANKARA İLİ ELEKTRİK ÜRETİM-TÜKETİM DURUMU

ANKARA İLİ ELEKTRİK ÜRETİM-TÜKETİM DURUMU ANKARA İLİ ELEKTRİK ÜRETİM- DURUMU Yusuf BAYRAK TEİAŞ APK Dairesi Başkanlığı Türkiye elektrik sistemi tümleşik bir sistemdir. Bölgelerin veya illerin coğrafi sınırları ile elektrik sistemi işletme bölgelerinin

Detaylı

Su Yapıları Örnekleri

Su Yapıları Örnekleri Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği IM 101 İnşaat Mühendisliğine Giriş Su Yapıları Örnekleri Arş. Gör. Dr. İbrahim UÇAR 11 Kasım 2015 Baraj Kullanım Amaçları Su Temini Sulama Taşkın

Detaylı

1 Proje tanımı. Şekil 1: Tokat Güneş Enerjisi Santrali sahası (yeşil) ve enerji nakil hattının (mor) uydu görüntüsü. Prepared by Arup Page 1

1 Proje tanımı. Şekil 1: Tokat Güneş Enerjisi Santrali sahası (yeşil) ve enerji nakil hattının (mor) uydu görüntüsü. Prepared by Arup Page 1 1 Proje tanımı Akfen Yenilenebilir (Şirket) Türkiye de Konya, Amasya,, Van ve Malatya illerinde bir fotovoltaik güneş enerjisi portföyü geliştirmektedir. Bu portföyün bütünü Akfen Güneş Enerjisi Projesi

Detaylı

HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN

HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN HİDROLOJİ Doç.Dr.Emrah DOĞAN 1-1 YARDIMCI DERS KİTAPLARI VE KAYNAKLAR Kitap Adı Yazarı Yayınevi ve Yılı 1 Hidroloji Mehmetçik Bayazıt İTÜ Matbaası, 1995 2 Hidroloji Uygulamaları Mehmetçik Bayazıt Zekai

Detaylı

Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar

Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetim Planlaması Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar

Detaylı

KUŞAKLI 20 MW HİDRO ELEKTRİK SANTRALİ PAYDAŞLAR GERİ BİLDİRİM SÜRECİ

KUŞAKLI 20 MW HİDRO ELEKTRİK SANTRALİ PAYDAŞLAR GERİ BİLDİRİM SÜRECİ KUŞAKLI 20 MW HİDRO ELEKTRİK SANTRALİ PAYDAŞLAR GERİ BİLDİRİM SÜRECİ Gold Standard prosedürlerine göre hazırlanan bu doküman; Proje Tanımlama Dokümanı, Gold Standard Pasaportu, Bölge Halkı Bilgilendirme

Detaylı

BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ. Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü

BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ. Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü GÜNDEM Büyük Melen Havzası nın Konumu ve Önemi Büyük Melen Havzası ndan İstanbul a Su Temini Projesi

Detaylı

EK C GENEL VE TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ YUSUFELİ BARAJI VE HES PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU

EK C GENEL VE TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ YUSUFELİ BARAJI VE HES PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU EK C GENEL VE TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ YUSUFELİ BARAJI VE HES PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU GENEL VE TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ Açıklığı ve tutarlılığı sağlamak adına bu bölümde; ÇED raporlarında

Detaylı

TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ 10 YILLIK ÜRETİM KAPASİTE PROJEKSİYONU (2010 2019) Özet

TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ 10 YILLIK ÜRETİM KAPASİTE PROJEKSİYONU (2010 2019) Özet TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ 10 YILLIK ÜRETİM KAPASİTE PROJEKSİYONU (2010 2019) Özet Bu özet, TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş GENEL MÜDÜRLÜĞÜ, APK DAİRESİ BAŞKANLIĞI tarafından hazırlanan Ekim 2010 tarihli projeksiyonu,

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve ÇEVRE Avrupa Birliği Bakanlığı Sunum İçeriği AB ve Çevre- Temel ilkeler AB ve İklim Değişikliği AB ve Su Kalitesi AB ve Atık Geri Dönüşümü Müzakere sürecinde

Detaylı

HİDROLOJİ DERS NOTLARI

HİDROLOJİ DERS NOTLARI Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü umutokkan@balikesir.edu.tr HİDROLOJİ DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Umut OKKAN Hidrolik Anabilim Dalı Ders Kapsamında Yararlanılabilecek Bazı Kaynaklar Balıkesir

Detaylı

12 Mayıs 2016 PERŞEMBE

12 Mayıs 2016 PERŞEMBE 12 Mayıs 2016 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29710 YÖNETMELİK Orman ve Su İşleri Bakanlığından: TAŞKIN YÖNETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI, UYGULANMASI VE İZLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR

AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR AVRUPA BİRLİĞİ SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ VE BU ALANDA TÜRKİYE DE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR Ayla EFEOGLU Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü AB İle İlişkiler Şube Müdürü İÇERİK AB Su Çerçeve Direktifi hakkında genel

Detaylı

1.ADIYAMAN-GÖKSU-ARABAN PROJESİ

1.ADIYAMAN-GÖKSU-ARABAN PROJESİ 1.ADIYAMAN-GÖKSU-ARABAN PROJESİ Adıyaman-Göksu-Araban Projesi ilk aşamada ve GAP kapsamında 1960 lı yıllarda Fırat Planlama Amirliği tarafından GAP ın bir ünitesi olarak incelenmiş ve Fırat Havzası istikşaf

Detaylı

ENERJISA ENERJİ ÜRETİM A.Ş. ALPASLAN II BARAJI ve HES PROJESİ Sayfa 1 / 43

ENERJISA ENERJİ ÜRETİM A.Ş. ALPASLAN II BARAJI ve HES PROJESİ Sayfa 1 / 43 ENERJISA ENERJİ ÜRETİM A.Ş. Sayfa 1/43 ENERJISA ENERJİ ÜRETİM A.Ş. İÇİNDEKİLER 1. PROJENİN TARİFİ... 3 1.1 Alpaslan II Barajı ve HES Projesi Ana Hatları... 6 1.2 Proje Bileşenleri ve İnşaat İşlerinin Tanımı...

Detaylı

22.02.2014. Kestel Barajı İzmir Sulama amaçlı, toprak dolgu. Tarımsal Yapılar ve Sulama Dersi Sulama Yapıları SULAMA YAPILARI

22.02.2014. Kestel Barajı İzmir Sulama amaçlı, toprak dolgu. Tarımsal Yapılar ve Sulama Dersi Sulama Yapıları SULAMA YAPILARI Bir su kaynağından yararlanma talebinin karşılanması için dört ana unsurun saptanması gerekir: Tarımsal Yapılar ve Sulama Dersi Sulama Yapıları Miktar: talep edilen su miktarı,(m³) Zaman: talep edilen

Detaylı

ELEKTRİK ENERJİSİ TALEP TAHMİNLERİ, PLANLAMASI ve ELEKTRİK SİSTEMİNİN DETAYLI İNCELENMESİ

ELEKTRİK ENERJİSİ TALEP TAHMİNLERİ, PLANLAMASI ve ELEKTRİK SİSTEMİNİN DETAYLI İNCELENMESİ ELEKTRİK ENERJİSİ TALEP TAHMİNLERİ, PLANLAMASI ve ELEKTRİK SİSTEMİNİN DETAYLI İNCELENMESİ YUSUF BAYRAK TEİAȘ APK Daire Bașkanlığı 1. GİRİȘ 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve sektörün yeniden yapılanmasından

Detaylı

Türkiye nin Su Potansiyelinin Belirlenmesi Çalışmaları

Türkiye nin Su Potansiyelinin Belirlenmesi Çalışmaları T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye nin Su Potansiyelinin Belirlenmesi Çalışmaları Türkiye Su Bütçesinin Belirlenmesi Çalıştayı 16 20 Mart 2015 / İstanbul A.Deniz

Detaylı

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri

Doğal Su Ekosistemleri. Yapay Su Ekosistemleri Okyanuslar ve denizler dışında kalan ve karaların üzerinde hem yüzeyde hem de yüzey altında bulunan su kaynaklarıdır. Doğal Su Ekosistemleri Akarsular Göller Yer altı su kaynakları Bataklıklar Buzullar

Detaylı

3. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU M OGAN VE EYMİR GÖLLERİ SU KONTROL YAPILARI İLE İNCESU SEL KAPANININ TAŞKIN PERFORMANSI DEĞERLENDİRMESİ

3. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU M OGAN VE EYMİR GÖLLERİ SU KONTROL YAPILARI İLE İNCESU SEL KAPANININ TAŞKIN PERFORMANSI DEĞERLENDİRMESİ 3. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU M OGAN VE EYMİR GÖLLERİ SU KONTROL YAPILARI İLE İNCESU SEL KAPANININ TAŞKIN PERFORMANSI DEĞERLENDİRMESİ O K A N Ç A Ğ R I B O Z K U R T D R. N U R İ M E R Z İ DR. Z U H A L

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ ÇEVRE FASLI MÜZAKERE SÜRECİ

AVRUPA BİRLİĞİ ÇEVRE FASLI MÜZAKERE SÜRECİ AVRUPA BİRLİĞİ ÇEVRE FASLI MÜZAKERE SÜRECİ 1. Genel Süreç Çevre Faslı Müzakere Sürecine ilişkin; Çevre Faslı Tanıtıcı Tarama Toplantısı 03-11 Nisan 2006, Çevre Faslı Ayrıntılı Tarama Toplantısı 29 Mayıs

Detaylı

AYVACIK 5 MW Rüzgar Enerji Santrali

AYVACIK 5 MW Rüzgar Enerji Santrali AYVACIK 5 MW Rüzgar Enerji Santrali Bu doküman, Ayvacık Rüzgar Enerji Santralinin Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak hazırlanmıştır ve projeye

Detaylı

TELKO ENERJİ ÜRETİM TURİZM SAN. ve TİC. A.Ş. EDİNCİK BİYOGAZ PROJESİ PROJE BİLGİ NOTU

TELKO ENERJİ ÜRETİM TURİZM SAN. ve TİC. A.Ş. EDİNCİK BİYOGAZ PROJESİ PROJE BİLGİ NOTU TELKO ENERJİ ÜRETİM TURİZM SAN. ve TİC. A.Ş. EDİNCİK BİYOGAZ PROJESİ PROJE BİLGİ NOTU Ülkemizde, gıda ve elektrik enerjisine olan ihtiyaç, sanayileşme, ekonomik gelişme ve nüfus artışı gibi nedenlerden

Detaylı

Şekil 1: Malatya güneş enerjisi santrali sahası (yeşil) ve enerji nakil hattı nın (mavi) uydu görüntüsü

Şekil 1: Malatya güneş enerjisi santrali sahası (yeşil) ve enerji nakil hattı nın (mavi) uydu görüntüsü 1 Proje Tanımı Akfen Yenilenebilir (Şirket) Türkiye de Konya, Amasya, Tokat, Van ve Malatya illerinde bir fotovoltaik güneş enerjisi portföyü geliştirmektedir. Bu portföyün bütünü Akfen Güneş Enerjisi

Detaylı

Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi

Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi T. C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Daire Başkanlığı 03 Aralık 2013 / Afyonkarahisar

Detaylı

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3

Tablo : Türkiye Su Kaynakları potansiyeli. Ortalama (aritmetik) Yıllık yağış 642,6 mm Ortalama yıllık yağış miktarı 501,0 km3 Dünyadaki toplam su miktarı 1,4 milyar km3 tür. Bu suyun % 97'si denizlerde ve okyanuslardaki tuzlu sulardan oluşmaktadır. Geriye kalan yalnızca % 2'si tatlı su kaynağı olup çeşitli amaçlar için kullanılabilir

Detaylı

ENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr

ENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr ENERJİ 2011 yılı sonu itibarıyla dünyadaki toplam enerji kaynak tüketimi 12.274,6 milyon ton eşdeğeri olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılı itibarıyla dünyada enerji tüketiminde en yüksek pay %33,1 ile petrol,

Detaylı

ÇAKIRLAR HİDROELEKTRİK SANTRALİ

ÇAKIRLAR HİDROELEKTRİK SANTRALİ ÇAKIRLAR HİDROELEKTRİK SANTRALİ Bu doküman, Çakırlar Hidroelektrik Santralinin Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak hazırlanmıştır ve projeye ait

Detaylı

SU YAPILARI. 3.Hafta. Bağlama Yapıları. Bağlama nedir? Barajdan farkları Bağlamaların genel özellikleri ve türleri Bağlamaların projelendirilmesi

SU YAPILARI. 3.Hafta. Bağlama Yapıları. Bağlama nedir? Barajdan farkları Bağlamaların genel özellikleri ve türleri Bağlamaların projelendirilmesi SU YAPILARI 3.Hafta Bağlama Yapıları Bağlama nedir? Barajdan farkları Bağlamaların genel özellikleri ve türleri Bağlamaların projelendirilmesi Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Derivasyon Derivasyon;

Detaylı

Enerji Sektörü Yatırımlarında İklim Risklerinin Yönetimi

Enerji Sektörü Yatırımlarında İklim Risklerinin Yönetimi Enerji Sektörü Yatırımlarında İklim Risklerinin Yönetimi Enerji Sektöründe İklim Değişikliği ve Risk Yönetimi Çalıştayı (Türkiye) Mövenpick Hotel, Ankara 28 Nisan 2015 Dr. Craig Davies Senior Manager,

Detaylı

SOKE RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ PROJESİ, TÜRKİYE

SOKE RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ PROJESİ, TÜRKİYE SOKE RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ PROJESİ, TÜRKİYE Bu doküman, Söke Rüzgar Enerji Santrali Projesi nin (Söke RES) Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI Dr. Gülnur GENÇLER ABEŞ Çevre Yönetimi ve Denetimi Şube Müdürü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 06/02/2016 YENİLENEBİLİR ENERJİ NEDİR? Sürekli devam eden

Detaylı

Hidroenerji- 2050. topraksuenerji -Hidroelektrik enerji santrallerinin geçmişi geçen yüzyıldan da geriye

Hidroenerji- 2050. topraksuenerji -Hidroelektrik enerji santrallerinin geçmişi geçen yüzyıldan da geriye Hidroenerji- 2050 25 07 2013 topraksuenerji -Hidroelektrik enerji santrallerinin geçmişi geçen yüzyıldan da geriye gider. 130 yaşında bir teknoloji olan Hidroelektrik Enerji teknolojisine bugün bakıldığında

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR --

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR -- YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ Prof. Dr. Zafer DEMİR -- zaferdemir@anadolu.edu.tr Konu Başlıkları 2 Yenilenebilir Enerji Türkiye de Politikası Türkiye de Yenilenebilir Enerji Teşvikleri

Detaylı

Ön Değerlendirme Raporu 16/04/2010. halka arz

Ön Değerlendirme Raporu 16/04/2010. halka arz Ön Değerlendirme Raporu 16/04/2010 halka arz 1 Özet Bilgiler HALKA ARZ VE ORTAKLIK YAPISI Afken Holding in altyapı yatırımları konularında uzmanlaşmış tecrübesi 1976 yılına dayanmaktadır. Günümüzde ana

Detaylı

ATIK SULARIN TERFİSİ VE TERFİ MERKEZİ

ATIK SULARIN TERFİSİ VE TERFİ MERKEZİ ATIK SULARIN TERFİSİ VE TERFİ MERKEZİ Pompa; suya basınç sağlayan veya suyu aşağıdan yukarıya terfi ettiren (yükselten) makinedir. Terfi merkezi; atık suların, çamurun ve arıtılmış suların bir bölgeden

Detaylı

TÜRKİYE'DE HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

TÜRKİYE'DE HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME TMMOB 1. ENERJI SEMPOZYUMU1214 KASIM 1996 ANKARA TÜRKİYE'DE HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME İSMAİL KÜÇÜK* Ülkelerin ekonomilerindeki en önemli girdilerden birini enerji oluşturmaktadır.

Detaylı

Elektrik Enerji Sistemlerinin Ekonomik İşletilmesi ve Enerji Verimliliği

Elektrik Enerji Sistemlerinin Ekonomik İşletilmesi ve Enerji Verimliliği Elektrik Enerji Sistemlerinin Ekonomik İşletilmesi ve Enerji Verimliliği Nurettin ÇETİNKAYA Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü 2 Mayıs 2007 ÇARŞAMBA

Detaylı

Dicle Havzası Ardışık Hidroelektrik Santralleri için İşletim Modeli

Dicle Havzası Ardışık Hidroelektrik Santralleri için İşletim Modeli Dicle Havzası Ardışık Hidroelektrik Santralleri için İşletim Modeli Emrah Yalçın İnşaat Mühendisliği Bölümü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 06800 Ankara Tel: 0505 863 2816 E-posta: emrah.yalcin@metu.edu.tr

Detaylı

Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı

Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı Konunun önemi Belediyelerin enerji kaynakları; Hidrolik Bio kütle Bu kaynaklardan belediyeler nasıl yararlanabilir, Yenilenebilir enerji

Detaylı

MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI

MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI 1 İÇERİK 1. HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI 2. MARMARA VE SUSURLUK HAVZALARI 3. ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ 4. HAVZA YÖNETİM YAPILANMASI 5. NEHİR HAVZA YÖNETİM

Detaylı

1 Proje Tanımı. Şekil 1: ME-SE güneş enerjisi santrali sahası (yeşil) ve enerji nakil hattı nın (mor) uydu görüntüsü. Prepared by Arup Page 1

1 Proje Tanımı. Şekil 1: ME-SE güneş enerjisi santrali sahası (yeşil) ve enerji nakil hattı nın (mor) uydu görüntüsü. Prepared by Arup Page 1 1 Proje Tanımı Akfen Yenilenebilir (Şirket) Türkiye de Konya, Amasya, Tokat, Van ve Malatya illerinde bir fotovoltaik güneş enerjisi portföyü geliştirmektedir. Bu portföyün bütünü Akfen Güneş Enerjisi

Detaylı

TÜRKİYE DOĞAL GAZ MECLİSİ 2013-2014 KIŞ DÖNEMİ DOĞAL GAZ GÜNLÜK PUANT TÜKETİM TAHMİNİ VE GELECEK YILLARA İLİŞKİN ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER

TÜRKİYE DOĞAL GAZ MECLİSİ 2013-2014 KIŞ DÖNEMİ DOĞAL GAZ GÜNLÜK PUANT TÜKETİM TAHMİNİ VE GELECEK YILLARA İLİŞKİN ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER 2013-2014 KIŞ DÖNEMİ DOĞAL GAZ GÜNLÜK PUANT TÜKETİM TAHMİNİ VE GELECEK YILLARA İLİŞKİN ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER 2014 İÇİNDEKİLER 1. Talebe İlişkin Baz Senaryolar 2. Doğal Gaz Şebekesi Arz İmkânlarına

Detaylı

İSTİHDAMA KATKISI. Tülin Keskin TMMOBMakine Mühendisleri Odası

İSTİHDAMA KATKISI. Tülin Keskin TMMOBMakine Mühendisleri Odası ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN İSTİHDAMA KATKISI Tülin Keskin TMMOBMakine Mühendisleri Odası Enerji Verimliliği Danışmanı Türkiye de İstihdam Türkiye nin çalışma çağındaki nüfusu önümüzdeki

Detaylı

Önemleri. rk Prof. Dr. İzzet. II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu Mart Afyonkarahisar

Önemleri. rk Prof. Dr. İzzet. II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu Mart Afyonkarahisar nların Çevresel Yrd. Doç.. Dr. Ali Ertürk rk Prof. Dr. İzzet Öztürk II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu 22-24 24 Mart Afyonkarahisar Taşkın n Nedir? Hidrolojik tanım: Suyun yükselerek akarsu kenarlarını aşması

Detaylı

Bahar. Derivasyon Tünel (ler) i. Baraj. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 3.

Bahar. Derivasyon Tünel (ler) i. Baraj. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 3. 05-06 Bahar Su Yapıları II Derivasyon Tesisleri Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yozgat Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi

Detaylı

Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi

Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi İbrahim M. Yağlı* Enerji üretiminde Rüzgar Enerjisinin Üstünlükleri Rüzgar enerjisinin, diğer enerji üretim alanlarına göre, önemli üstünlükleri bulunmaktadır:

Detaylı

Akfen Güneş Enerjisi Projesi Teknik Olmayan Özet: Amasya. 1 Proje Tanımı

Akfen Güneş Enerjisi Projesi Teknik Olmayan Özet: Amasya. 1 Proje Tanımı 1 Proje Tanımı Akfen Yenilenebilir (Şirket) Türkiye de Konya, Amasya, Tokat, Van ve Malatya illerinde bir fotovoltaik güneş enerjisi portföyü geliştirmektedir. Bu portföyün bütünü Akfen Güneş Enerjisi

Detaylı

TÜRKĐYE ELEKTRĐK ENERJĐSĐ 10 YILLIK ÜRETĐM KAPASĐTE PROJEKSĐYONU ( )

TÜRKĐYE ELEKTRĐK ENERJĐSĐ 10 YILLIK ÜRETĐM KAPASĐTE PROJEKSĐYONU ( ) TÜRKĐYE ELEKTRĐK ENERJĐSĐ 10 YILLIK ÜRETĐM KAPASĐTE PROJEKSĐYONU (2009 2018) Neşe GENÇYILMAZ Gülçin VAROL Türkiye Elektrik Đletim A.Ş. APK Dairesi Başkanlığı ÖZET 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve

Detaylı

HİDROELEKTRİK SANTRALLER VE SANTRAL İŞLETMECİLİĞİ

HİDROELEKTRİK SANTRALLER VE SANTRAL İŞLETMECİLİĞİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER VE SANTRAL İŞLETMECİLİĞİ Muzaffer TAM Altınkaya HES İşletme Müdürü muzaffertam@pozitif.net Giriş Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü (EÜAŞ),enerji sektöründe elektrik

Detaylı

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 1

İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları 1 TANIŞMA MURAT ŞAHİN ODTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ LİSANS: 2001 YÜKSEK LİSANS: 2006 DOLSAR MÜHENDİSLİK MURAT YÜCEL ODTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ LİSANS: 2003 DOLSAR MÜHENDİSLİK İMO_Mesleğe Hazırlık Kursları_Su Yapıları

Detaylı

SARES 22,5 MW RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ

SARES 22,5 MW RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ SARES 22,5 MW RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ Bu doküman, Sares Rüzgâr Enerji Santrali nin (Sares RES) Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak hazırlanmıştır

Detaylı

NOKTASAL PROJE MÜHENDİSLİK DANIŞMANLIK İNŞAAT MİMARLIK EĞİTİM SAN.. VE TİC. LTD. ŞTİ. NOKTASAL PROJE su mühendisliği ve enerji alanında kadrosu ve deneyimi ile hem kamu, hem de özel sektör müşterilerine

Detaylı