Ege University Working Papers in Economics

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ege University Working Papers in Economics 2006 http://www.iibf.ege.edu.tr/economics/tartisma"

Transkript

1 Ege University Working Papers in Economics YAPISAL KIRILMA ALTINDA PARA TALEBİNİN İSTİKRARI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ A. Nazif Çatık Working Paper No: 06 / December 2006 Department of Economics Ege University

2 Yapısal Kırılma Altında Para Talebinin İstikrarı: Türkiye Örneği A. Nazif Çatık Money Demand Stability under The Stuctural Break: The Turkish Case Abstract This study investigates the stability of the relationship between demand for real money, real income, and interest rates in Turkey using quarterly data for the period from 988:I to 2005: IV. According to conventional stability tests the demand for money is subject to serious parameter instabilities, especially during the periods of economic crises. Zivot and Andrews (992) unit root tests show the existence of structural breaks in the variables, but the existence of breaks do not change the results obtained from the conventional ADF tests. Although the standard multivariate cointegration analysis reveals a longrun relationship between variables, the evidence of cointegration is not present when a structural break is found in the relationship using Gregory and Hansen (996) methodology. These findings show that Central Bank of Turkey must be cautious in using monetary aggregates as a potential indicator of monetary policy. Keywords: Money Demand, Structural Break, Zivot-Andrews Unit Root Test, Gregory-Hansen Cointegration Test. JEL Classification: C32, C4, C52, E4 Özet Bu çalışmada Türkiye de 988: I 2005: IV dönemleri arasında reel para talebi ile reel gelir ve faiz oranı arasındaki ilişkinin istikrarlılığı çeyreklik veriler kullanılarak incelenmiştir. Geleneksel istikrarlılık testlerine göre para talebi özellikle kriz dönemlerinde önemli istikrarsızlıklar göstermektedir. Zivot Andrews (992) kök testleri değişkenlerde yapısal kırılmaların varlığına işaret etmektedir, fakat elde edilen sonuçlar geleneksel ADF testlerinden elde edilen sonuçları değiştirmemiştir. Çokdeğişkenli eşbütünleşme analizinden elde edilen sonuçlar değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin olduğunu göstermesine rağmen, yapısal kırılmanın dikkate alındığı Gregory Hansen (996) metolodolojisine göre değişkenler arasında bir eşbütünleşme söz konusu değildir. Bu bulgular, TCMB nin parasal büyüklükleri para politikasının potansiyel bir göstergesi olarak kullanırken dikkatli olması gerektiğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Para Talebi, Yapısal Kırılma, Zivot-Andrews Birim Kök Testi, Gregory-Hansen Eşbütünleşme Testi. JEL Sınıflaması: C32, C4, C52, E4 Ege Üniversitesi İ.İ.B.F., İktisat Bölümü, Araştırma Görevlisi, a.nazif.catik@ege.edu.tr

3 . Giriş İstikrarlı bir para talebi fonksiyonu para politikası çerçevesinde parasal büyüklüklerde yapılan herhangi bir değişikliğin çıktı, faiz oranları ve fiyatlar genel düzeyi gibi makro iktisadi değişkenler üzerindeki etkilerinin tahmin edilebilmesi açısından hayati bir öneme sahiptir. Gerek ara gerekse ana hedef değişken olarak herhangi bir parasal büyüklüğün kullanılabilmesi için söz konusu parasal büyüklükler ile çıktı ve faiz oranı gibi makroekonomik değişkenler arasında istikrarlı bir ilişki olmalıdır. Ancak bu şartlar altında ara hedef değişken nihai hedef değişkenin mükemmel bir öngörüsünü sağlayabilir. Son yirmi yıldır gelişmekte olan ülkelerde yaşanan finansal serbestleşme ve artan finansal açıklık, ülkelerin finansal piyasalarının birbiri ile entegre hale gelmesine neden olmuştur. Bu durum söz konusu finansal yeniliklerin para talebinin istikrarı üzerindeki etkilerinin gelişmekte olan ülkeler açısından da incelenmesini gerekli kılmıştır. 989 yılında sermaye hareketleri tamamen serbestleştirilmesinden günümüze Türkiye de de hızlı bir finansal serbestleşme ve yenilik süreci ortaya çıkmıştır. Finansal serbestleşme çerçevesinde geliştirilen çeşitli finansal araçların kamu borçlarının finansmanında kullanılması, TL nin tam konvertibilitesinin sağlanması, yabancı paralarla arasındaki ikamesinin artması ve kısa vadeli sermaye hareketlerinin reel ekonomi üzerinde yarattığı istikrarsızlıklar, yüksek ve kronik enflasyon bu dönemi karakterize eden en önemli özelliklerdir (Yeldan, 2004:28-9). Söz konusu dönemde kamu borç stokunun yüksek düzeylerde seyretmesi ve sürdürülemez cari açıklar 994 ve Kasım 2000-Şubat 200 krizlerinin yaşanmasına neden olmuştur. Değinilen bu gelişmelerin para talebinin istikrarı üzerinde de önemli etkiler yaratması kaçınılmaz görünmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye de 980 lerin sonlarından itibaren hız kazanan finansal serbestleşme sürecinin para talebinin istikrarı üzerindeki etkisini yapısal kırılmaları da dikkate alarak incelemektir. Para talebi, gelir ve faiz oranı gibi değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkinin geleneksel eşbütünleşme yöntemleri kullanılarak incelendiği diğer çalışmalardan farklı olarak yapısal kırılmalar kukla değişkenler yerine modelin içerisinde tahminleme yoluyla belirlenecektir. Çalışma şu kısımlardan oluşmaktadır: İkinci kısımda Türkiye üzerine Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde para talebinin istikarı üzerine yapılmış ampirik çalışmalara ilişkin geniş bir literatür taraması için bkz. Sriram (999). 2

4 yapılan para talebinin istikrarı ile ilgili çalışmalara yer verilecektir. Üçüncü kısımda kullanılacak model ve veri setine değinilecektir. Ekonometrik analiz kısmında ilk olarak para talebi modelinin istikrarlılığı para talebi modelinin tekrarlanan EKK yöntemi ile tahmin edilmesinden elde edilen artıklar ve katsayılar üzerinden yapılan istikrarlılık testleri ile saptanmaya çalışılacaktır. Ekonometrik analizin ikinci kısmında para talebi fonksiyonundaki değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkininin varlığı Johansen Juselius (990) eşbütünleşme testi ile ortaya konacaktır. Ekonometrik analizin son kısmında ise olası yapısal kırılmaların para talebinin istikrarı üzerindeki etkilerinin analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Bu çerçevede ilk olarak Zivot Andrews birim kök testleri yapılacak, yapısal kırılmaların para talebi fonksiyonundaki değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkiye olan etkisi Gregory Hansen eşbütünleşme testi ile saptanmaya çalışılacaktır. Çalışmanın sonuç kısmında tüm analizlerden elde edilen sonuçlar bir araya getirilerek çeşitli politika önerilerinde bulunulacaktır. 2. Literatür Özeti Literatürde Türkiye de para talebinin istikrarının eşbütünleşme yöntemi ile analiz edildiği birçok çalışma bulunmaktadır. Koğar (995) 978:I-990:IV dönemini kapsayan çeyreklik veriler kullandığı çalışmasında Türkiye de reel para talebi ile reel gelir, faiz oranı ve döviz kuru gibi fırsat maliyeti değişkenleri arasında uzun dönemli istikrarlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Mutluer ve Barlas (999) dönemini kapsayan çalışmalarında M2X tanımlı para talebi ile reel gelir, mevduat faiz oranı, DİBS faiz oranı, enflasyon ve reel döviz kuru arasında istikrarlı bir ilişki olduğunu, enflasyon ve döviz kurunun geni tanımlı para talebi üzerinde önemli bir etkisi olduğunu bulmuşlardır. Benzer bir çalışmada Akıncı (2003), para talebi fonksiyonunda reel emisyon hacminin bağımlı değişken olarak kullanmış döneminde reel para talebinin istikrarlı olduğunu göstermiştir. Civcir (2000, 2003a, 2003b) farklı dönemleri kapsayan çalışmalarında, reel para talebinin uzun dönemde milli gelir, faiz oranı, enflasyon oranı ve para ikamesinin göstergesi olarak gösterilen değişkenler arasında ile uzun dönemli bir ilişki içerisinde olduğunu ortaya koymuştur. Sözü edilen çalışmalara göre ele alınan dönem boyunca yapılan ekonomik reformlar ve yaşanan ekonomik krizlere rağmen para talebi istikrarlıdır. Para ikamesinin varlığına rağmen para talebinin istikrarlı olması ise ekonomide para otoritesi tarafından halen etkin bir para politikası uygulanabilme imkânının bulunduğuna işaret etmektedir. 3

5 Yukarıda değinilen çalışmalar Türkiye de 980 lerin sonlarından itibaren hız kazanan finansal serbestleşme sürecinin para talebinin istikrarı üzerindeki etkisini analiz etmesine rağmen eşbütünleşme ilişkisindeki yapısal kırılmaları göz ardı etmektedir. Bu nedenle çalışmada önceki çalışmalardan farklı olarak, standart birim kök ve eşbütünleşme yöntemleri yanında, olası yapısal kırılmaların varlığı altında birim kök hipotezi ve eşbütünleşme ilişkisinin ortaya konması amacıyla Zivot-Andrews (992) birim kök testi Gregory-Hansen (996) eşbütünleşme testi kullanılacaktır. 3. Model ve Veriler Türkiye de yaşanan krizlerin para talebinin istikarı üzerindeki etkilerinin analiz edileceği çalışmada aşağıdaki model kullanılacaktır. M l n = a + a l n y s a + a r + e P 0 2 t Burada: M ln : M nin 982 yılını temel yıl kabul eden TEFE ye bölünmesi ile elde edilen dar P tanımlı reel para arzının doğal logaritmasını, lnysa: Mevsimsellikten arındırılmış 987 sabit fiyatları ile hesaplanmış reel GSYİH yı, r: Üç aylık ağırlıklandırılmış vadeli mevduat faiz oranını temsil etmektedir. () 988:I 2005:IV dönemine ait üç aylık verilerin kullanıldığı çalışmada tüm veriler TCMB Elektronik veri dağıtım sisteminden temin edilmiştir. Modelde para tutmanın üst sınırını belirleyen ölçek değişken (scale variable) olarak mevsimsellikten arındırılmış reel GSYİH kullanılmıştır. Reel gelirdeki artışın para talebini arttırması beklendiğinden sözü edilen değişkene ait katsayı işareti pozitif beklenmektedir. Para dışındaki alternatif varlıkların getirisini temsilen üç aylık vadeli mevduat faiz oranı kullanılmıştır. Faiz oranındaki bir artışa iktisadi ajanların işlemler amacıyla tuttukları para miktarını azaltarak tepki vermesi beklenmektedir. 4. İstikrarlılık Testleri Çalışmanın bu kısmında para talebinin istikrarlığının ortaya konması amacıyla yukarıdaki para talebi modeline dayalı olarak Tekrarlanan Artıklar (Recursive Residuals), Birikimli Artık Kareleri Toplamı (Cumulative Sum of Square of Residuals), ve para talebi fonksiyonuna ait Tekrarlanan Katsayılar (Recursive Coefficients) gibi çeşitli testler 4

6 kullanılacaktır. Tüm bu testler EKK tahmininden elde edilen regresyon artıklarına ve katsayılara bağlı olduğundan ilk olarak yukarıda tanımlanan para talebi fonksiyonu EKK yöntemi ile tahmin edilmiştir 2. Grafik de para talebinin tahmininden elde edilen birikimli artık kareleri toplamı ve tekrarlanan artıklar verilmiştir. Tekrarlanan artıklar 992 yılı ile, iki büyük krizin yaşandığı 994 ve 200 yıllarında iki standart sapmalık bandın dışına çıkmaktadır. Bu durum söz konusu dönemlerde para talebinin istikrarsız olduğu anlamına gelmektedir. Öte yandan birikimli artık kareleri toplamı para talebi fonksiyonunun katsayılarının istikrarlı olduğu boş hipotezini %5 anlamlılık düzeyinde reddetmektedir. Sözü edilen test sonucu da para talebinin özellikle krizlerin yaşandığı dönemlerde istikrarsız olduğunu ima etmektedir. Grafik. Birikimli Artık Kareleri Toplamı ve Tekrarlanan Artıklar Tekrarlanan Faiz Oraný Tahmini ± 2 S.S. Tekrarlanan Reel GelirTahmini ± 2 S.S. Grafik 2: Para Talebi Fonksiyonunun Tekrarlanan Katsayıları: Reel Gelir ve Faiz Oranı Diğer taraftan kriz dönemlerinde para talebinin gelire ve faiz oranına olan esnekliklerinin önemli ölçüde değişim gösterdiği Grafik 2 de görülebilmektedir. 988 yılında yaklaşık yüzde,6 olan dar tanımlı para talebinin gelir esnekliği 990 ların ortalarında önemli düşüşler göstermiş, 2005 yılı itibari ile yaklaşık % olmuştur. Para talebinin faiz esnekliği ise 2 Para talebi Fonksiyonunun EKK tahmin sonuçları Ek Tablo de yer almaktadır. 5

7 gelir esnekliğine nazaran daha fazla dalgalanmış 988 yılındaki -0,28 olan, kriz yıllarında önemli düşüşler gösteren söz konusu büyüklük 2005 yılı itibariyle -0,58 olmuştur. Ancak her iki değişkene ait tekrarlanan katsayılar önemli istikrarsızlıklar göstermelerine rağmen, iki standart sapmalık güven aralığının dışına taşmadıklarından, bu durum katsayı parametrelerinde herhangi bir yapısal kırılmaya işaret etmemektedir. 5. Eşbütünleşme Testi Yukarıda yapılan istikrarlılık testleri para talebi fonksiyonuna ait değişkenlerin durağan olması kaydıyla geçerlidir. Literatürde yapılan birçok çalışma çoğu makroekonomik değişkenin birim kök içerdiğini göstermektedir ve bu değişkenlerden elde edilen tahmin sonuçları ancak söz konusu zaman serilerinin doğrusal bileşimi durağan, yani seriler eşbütünleşik ise tutarlı sonuçlar verecektir. Bu çalışmada çok değişkenli eşbütünleşmenin test edilmesinde Johansen ve Juselius (990) eşbütünleşme testi kullanılacaktır. Johansen yöntemi aşağıdaki adımları içermektedir. X t (nx) boyutunda T örneklem sayısını içeren değişkenler vektörünü temsil etsin. X t nin I() süreci olduğu varsayılırsa değişkenler arasındaki eşbütünleşik vektörler, aşağıdaki hata düzeltme modelinin tahmini yolu ile belirlenebilir: p X = A + Π X + A X + ε (2) t 0 t p i t i t i = Yukarıdaki denklemde X t X ve t i vektörleri I(0) iken X t p vektörü ise I() dir. Bu nedenle değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkinin niteliği Π matrisinin rankı r tarafından belirlenmektedir. Π matrisinin ' Π = αβ şeklinde sırasıyla uyumlanma katsayıları ve eşbütünleşik vektörleri gösterecek şekilde yeniden tanımlanması mümkündür. Johansen (988) ve Johansen ve Juselius (990) eşbütünleşik vektörlerin sayısının belirlenmesi amacıyla iz ve maksimum özdeğer olmak üzere iki farklı test önermişlerdir. Bunlardan iz testi Π matrisinin rankının r ye eşit veya r den küçük olduğu boş hipotezi test eder. Maksimum özdeğer testi ise eşbütünleşik vektör sayısının r olduğunu ifade eden boş hipotezi r+ olduğunu ifade eden alternatif hipoteze karşı test eder. 6

8 Tablo : ADF Birim Kök Testleri Düzey Birinci Fark Sabitli Sabitli ve Trendli Sabitli Sabitli ve Trendli lnm/p 0.693(0) (0) -7.96(0) () lnysa 0.2(0) -2.84(4) -4.77(5) (5) R (0) (0) (4) (4) ADF test kritik değerleri % düzeyi % düzeyi % düzeyi Not: Parantez içindeki değerler AIC (Akaike Bilgi Kriteri) yardımı ile belirlenen gecikme sayılarını göstermektedir. Eşbütünleşme testinin ilk aşaması olarak analizde kullanılan serilerin durağanlık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılan ADF (Dickey ve Fuller (98)) testine göre Tablo den de görüldüğü üzere tüm seriler birim kök içermektedir. Seriler aynı dereceden bütünleşik olduklarından bu değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkinin varlığı Johansen eş bütünleşme testi yardımı ile tespit edilebilecektir. Maksimum olabilirlik yöntemi kullanılarak eşbütünleşik vektörlerin varlığının test edildiği Johansen yaklaşımı durağan olmayan serilerin düzey değerleri ve farklarını içeren VAR (Vector Auto Regression) tahmininden oluşmaktadır. Bu amaçla ilk olarak portföy dengesine dayalı para talebi denkleminin değişkenlerini içeren bir VAR modeli oluşturulmuştur. VAR modelinde uygun gecikme sayısı Hannan-Quinn ve Schwarz bilgi kriterine göre bir olarak belirlenmiştir. VAR Modeli katsayı matrisinin kökleri birim çemberin içinde yer aldığından istikrarlıdır (Bkz. Tablo 2). VAR modelinin diagnostik test sonuçları da hata terimlerinin normal dağılımı hariç sağlanmaktadır 3. Tablo 2: VAR Durağanlık Koşulu ve Sistem Diagnostik Testleri Kökler (Roots) Konum (Modulus) Ki-Kare İst. Olasılık VAR Değişen Varyans Testi J&B Normal Dağılım Testi VAR Otokorelasyon LM Testi Gecikme LM İst. Olasılık Civcir (2000, 2003a, 2003b) de de para talebi VAR modelinde hata terimlerinin normal dağılmadığı sonucu elde edilmiştir. 7

9 VAR modeli durağanlık koşulunu sağladıktan ve diagnostik testleri geçtikten sonra Johansen Eşbütünleşme yöntemi kullanılarak Tablo 3 teki sonuçlar elde edilmiştir. Eşbütünleşme testi sonuçları iz testine göre para talebi, reel gelir ve faiz oranı arasında uzun dönemli herhangi bir ilişkinin olmadığını gösterirken maksimum özdeğer testi eşbütünleşik vektörün bulunduğunu işaret etmektedir. Tablo 3: Kısıtlanmamış Eşbütünleşme Rank Testi İz Testi İz %5 Boş Hipotez Özdeğer İstatistiği Kritik Değer Olasılık r= r r Maksimum Özdeğer Testi Maks-Özdeğer %5 Boş Hipotez Özdeğer İstatistiği Kritik Değer Olasılık r= ** 0.04 r= r= Not: *ve ** sırasıyla 0.0 and 0.05 anlam düzeyinde boş hipotezin reddedildiğini göstermektedir. Maksimum özdeğer testine göre eşbütleşik vektör sayısının r= olarak belirlenmesi ve söz konusu vektörün dar tanımlı reel para talebi ln(m/p) ye göre normalize edilmesi durumunda reel para talebi fonksiyonunu aşağıdaki gibi ifade etmek mümkündür: ln M = ln ysa.252 r P (.95 4) ( 0.9 0) (0.7 4) (3) Parantez içerisindeki değerlerin standart hataları gösterdiği (3) nolu denklemden görüldüğü üzere normalize edilmiş eşbütünleşik parametreler beklenen işarete sahiptir ve % anlamlılık düzeyinde tüm katsayılar anlamlıdır. Para talebinin yarı faiz esnekliği birin üzerinde ve anlamlı bulunurken, gelir esnekliği ise birin altında ve anlamlı bulunmuştur. Bu durum dar tanımlı paranın düşük bir mal olduğunun bir göstergesidir. Eşbütünleşik vektörün ln(m/p) bağımlı değişken olacak şekilde normalize edilmesinin doğruluğunu saptamak amacıyla zayıf dışsallık (weak exogeneity) testi yapılmıştır. Sözü edilen teste göre % anlamlılık düzeyinde sadece reel para talebinin zayıf 8

10 dışsal olduğu boş hipotezi reddedilmektedir, yani reel para talebi içsel değişken olarak alınabilmektedir. Tablo 4: Uyumlanma Katsayıları ve Zayıf Dışsallık Testi Uyumlanma Katsayıları D(LNMP) t değeri (-2.99) D(LNYSA) t değeri (-.288) D(R) t değeri (-2.32) Zayıf Dışsallık Test İstatistikleri LR testi χ 2 () ln(m/p) lnysa r (0.006)* (0.226)** (0.029)** Not: * ve ** sırasıyla Olabilirlik Oranı (Likelihood Ratio) testinin %5 ve % anlamlılık düzeyinde reddedildiğini göstermektedir. Uyumlanma hızı katsayıları reel geliri değişkeni (lnysa) hariç anlamlı bulunmuştur. Söz konusu katsayılar aynı zamanda değişkenler arasındaki dengesizliğin reel para ve faiz oranının dinamik uyumlanması ile düzeltildiğini göstermektedir. Bu durum üç değişkenin bulunduğu bir modelde dengeye uyumlanma sürecinde parasal göstergelerin kullanılması gerektiğini göstermektedir. Reel para arzının uzun dönemli denge değerinde kısa dönemli bir sapma olduğunda faiz oranları ve reel para arzı buna negatif yönde ve anlamlı bir tepki vermektedir. Elde edilen diğer önemli bir sonuç ise parasal bir büyüklük kullanılarak çıktıda kısa dönemli bir artışın sağlanmasını amaçlayan ihtiyari bir para politikasının temkinli bir şekilde karşılanması gerektiği ile ilgilidir. 6. Yapısal Kırılma Altında Birim Kök Hipotezi ve Eşbütünleşme İlişkisi Yukarıdaki birim kök ve eşbütünleşme analizlerinde reel para talebi, reel gelir ve faiz oranı arasında anlamlı bir eşbütünleşme ilişkisi bulunmasına rağmen özellikle 989 sonrası Türkiye sinde finansal serbestleşme hareketleri ve önemli krizlerin yaşandığı düşünülürse söz konusu gelişmelerin birim kök ve eşbütünleşme ilişkisi üzerindeki etkisinin ortaya konması gerekmektedir. Bu amaçla çalışmanın bu kısmında yapısal kırılma altında birim kök ve eşbütünleşmenin varlığının test edilmesini sağlayan Zivot-Andrews (992) birim kök testi ve Gregory-Hansen (996) eşbütünleşme testi yapılacaktır. 9

11 6. Zivot Andrews (992) Birim Kök Testi ve Gregory-Hansen Eşbütünleşme Testi Tahmin dönemindeki herhangi bir yapısal kırılmanın etkisinin belirlenmesi amacıyla Zivot ve Andrews un (992) birim kök testi kullanılmıştır. Sözü edilen birim kök testine göre zaman serilerindeki yapısal kırılmalar Perron (989) un aksine içsel olarak belirlenmektedir. Zivot-Andrews birim kök testi aşağıdaki 3 modele dayalı olarak yapılmaktadır (Zivot ve Andrews, 992: 253-4): Model A: k A t t j t j t j= Α Α Α Α yτ = µ + θ DU ( λ) + β t + α y + c y + e (4) Model B: B B B B k B yτ = µ + β t + γ DT t( λ) + α yt + c j yt j + et (5) Model C: C C C C C k * C t t ( ) t j t j t j= j= yτ = µ + θ DU ( λ) + β t + γ DT λ + α y + c y + e (6) Burada t=,2,3,..t tahmin dönemini, T B =Kırılma zamanını, noktasını göstermektedir. Kukla değişkenlerden t DU t λ λ = T T kırılma ( ) sabitteki kırılmayı göstermektedir, > Tλ olması durumunda aksi takdirde 0 değerini almaktadır. Kukla değişkenlerden DT t* ( λ) eğimdeki kırılmayı göstermektedir, t > Tλ olması durumunda aksi takdirde 0 değerini almaktadır. Model A sabitteki, Model B eğimdeki, Model C ise sabit ve eğimdeki herhangi bir yapısal kırılmanın olup olmadığını tespit etmektedir. Her model EKK yöntemi kullanılarak λ kırılma oranını da içerecek şekilde j=t den j=(t-)/t ye kadar tahmin edilmektedir. λ nın her bir değeri için ekstra k kadar genişletilmiş terimdeki gecikme sayısı seçim kriterleri tarafından belirlenerek i α nin bire eşit olup olmadığı hesaplanan t değeri ile test edilmektedir. Yapısal kırılma yılları bu şekilde hesaplanan t değerlerinin minimum olduğu dönemlere tekabül etmektedir. Hesaplanan t istatistiklerinin mutlak değer olarak Zivot ve Andrews (992) kritik değerlerinden büyük olması durumunda birim kök boş hipotezi reddedilmektedir. Her bir değişken için Zivot-Andrews birim kök testi ile yapısal kırılma dönemlerinin ve söz konusu kırılmaların birim kök üzerindeki etkilerinin belirlenmesinden sonra, Gregory- Hansen (996) eşbütünleşme testi yapılacaktır. Johansen ve Juselius (990) tarafından geliştirilen standart eşbütünleşme testine göre eşbütünleşik vektördeki katsayıların zamana göre değişmediği varsayılmaktadır. Ancak, Gregory ve Hansen (996) eşbütünleşik vektör B 0

12 katsayılarının kırılma dönemlerinde değişime uğrayacağı gerçeğinden hareketle içsel olarak belirlenen tek bir yapısal kırılmaya izin veren eşbütünleşme testi geliştirmiştir. Gregory- Hansen metodolojisine göre yapısal kırılmaya dayalı eşbütünleşme Zivot-Andrews birim kök testinde olduğu gibi sabitte eğimde ve hem eğim ve sabiti de içeren 3 ayrı model yardımı ile test edilmektedir (Gregory ve Hansen, 996: 03). Model : Sabitte Kırılma T y t = µ + µ 2ϕtτ + α y2t + et t =,2,... n (7) Burada µ kırılmadan önceki sabiti µ 2 kırılmadan sonraki sabitte meydana gelen değişmeyi göstermektedir. τ ın 0 ile arasında yer alan kırılmanın zamanlamasını gösteren bir katsayı olduğu modelde 0 değerini almaktadır. ϕ kukla değişkeni t > [ nτ ] olması durumunda, aksi durumda tτ T α açıklayıcı değişkenlere ait katsayı vektörünü (Slope Coefficients) göstermektedir. Para talebinin istikrarının analiz edildiği bu çalışmada y t dar tanımlı reel para arzını y2t reel gelir ve üç aylık ağırlıklandırılmış mevduat faiz oranından oluşan açıklayıcı değişkenler vektörünü temsil etmektedir. Model 2: Sabit ve Trendde Kırılma T y t = µ + µ 2ϕtτ + βt + α y2t + et t =, 2,... n (8) Diğer bir yapısal kırılma modeli model e trend değişkeninin de eklenmesi ile aynı anda sabit ve trendde kırılmaya izin veren model 2 dir. Model 3: Rejim Değişimi y = + + y + y + e t = n (9) T T t µ µ 2ϕtτ α 2t α2 2tϕtτ t,2,... Burada Sabitte kırılma modelinden farklı olarak α rejim değişiminden önceki eşbütünleşme vektörünü ve α 2 rejim değişiminden sonra eşbütünleşme vektöründe medyana gelen değişmeyi göstermektedir. Gregory ve Hansen (996) yukarıdaki modelleri dikkate alarak çeşitli testler yardımı ile yapısal kırılma altında eşbütünleşmenin varlığını saptamaya çalışmıştır. İlk olarak Her bir τ değeri için yukarıdaki modeller EKK ile tahmin edilerek artıklar elde edilmiş, bu modellerden elde edilen hata terimlerinden Phillips Perron (988) test istatistikleri veya ADF (Augmented Dickey Fuller) test istatisiği hesaplanmıştır. Daha sonra ise her bir τ değeri için hesaplanan test istatiklerinin minimum olduğu nokta kırılma noktası olarak nitelendirilmekte, elde edilen minimum test istatistiğinin Gregory ve Hansen (996) de hesaplanan kritik değerlerinden mutlak değer olarak büyük olması durumunda eşbütünleşmenin olmadığı boş hipotez reddedilmektedir. istatistiklerini aşağıdaki gibi göstermek mümkündür: Sözü edilen test

13 Z Z * α * α ADF = infz ( τ ) (0.) τ T α = infzt ( τ ) (0.2) τ T * = inf ADF( τ ) (0.3) τ T Tablo 5: Zivot-Andrews Birim Kök Testleri Değişken Model Kırılma Dönemi Minimum T İstatistikleri lnmp A 994:0-3.07(0) B 996: (0) C 994: (0) Lnysa A 999: (2) B 996: (2) C 200: (2) R A 200: (0) B 998: ***(0) C 998: (0) Parantez içindeki değerler Akaike Bilgi Kriteri tarafından seçilen gecikme sayısını göstermektedir. Modeller için Zivot ve Andrews (992, s.258) den alınan kritik değerler aşağıdadır: Model A: % ve 5% Model B: % ve 5% Model C: % ve 5% Zivot Andrews (992) Birim Kök ve Gregory-Hansen Eşbütünleşme Testi Sonuçları Değişkenlerin Zivot-Andrews birim kök testlerine ait sonuçlar minimum t istatistiğine göre belirlenen yapısal kırılma dönemleri ile birlikte Tablo 5 te verilmiştir. Tüm değişkenler her üç model için, faiz oranında 998:02 döneminde eğimde bir yapısal kırılmanın olduğunu gösteren model B haricinde, yapısal kırımalı birim kökün olduğu boş hipotezini reddedememektedir. Bu nedenle Zivot-Andrews birim kök testinden elde edilen sonuçların serilerdeki yapısal kırılmaların geleneksel ADF birim kök test sonuçları önemli ölçüde etkilemediği tüm serilerin I() olduğu görülmektedir. Değişkenlerin kırılma dönemlerine bakıldığında ise dar tanımlı rel para talebinde (lnmp) 994 yılının birinci çeyreğinde hem sabitte ve hem de sabit ve eğimde kırılmanın yaşandığı görülmektedir. Reel gelirde (lnysa) 999 yılının üçüncü çeyreğinde sabitte, 996 yılının dördüncü çeyreğinde eğimde, 200 yılının birinci çeyreğinde ise hem eğim hem de sabitte bir kırılma söz konusudur. Zivot- Andrews birim kök testine göre faiz oranında (r) ise 200 ikinci çeyreğinde sabitte, 998 yılının ikinci çeyreğinde eğimde, 998 yılının üçüncü çeyreğinde ise hem eğim hem de sabitte bir kırılma bulunmaktadır. Genel olarak denilebilir ki, Türkiye de yaşanan 994 ve Kasım 2

14 2000- Şubat 200 krizleri ve 998 in Ağustos ayındaki Rusya krizi serilerde yapısal kırılmalara neden olmasına rağmen, bu durum serilerin birim kök içerdiği sonucunu değiştirmemiştir. Tablo 6: Gregory-Hansen Eşbütünleşme Testi Sonuçları Model Kırılma Dönemi ADF istatistiği Kritik Değerler Sabitte Kırılma 994: () % ve 5% Sabitte ve Trendde kırılma 993: () % ve 5% Rejim Değişimi 999: () % ve 5% Kritik değerler Gregory and Hansen (996, s. 09) dan alınmıştır. Parantez içindeki değerler Akaike Bilgi Kriteri tarafından seçilen gecikme sayısını göstermektedir. Yapısal kırılma altında serilerin durağanlık düzeylerinin belirlenmesinden sonra para talebi fonksiyonundaki değişkenlerin yapısal kırılma altında aralarında uzun dönemli bir ilişki olup olmadığının tespit edilmesi amacıyla Gregory-Hansen eşbütünleşme testi yapılmış minimum ADF testleri ve bunlara denk gelen kırılma dönemleri Tablo 6 da verilmiştir. Tüm modeller için hesaplanan minimum ADF istatistiği mutlak değer olarak kritik değerlerden küçük olduğu için Gregory-Hansen testine göre reel para talebi, gelir ve faiz oranı arasında uzun dönemli bir ilişki söz konusu değildir. Model e göre 994 krizinin yaşandığı 994 yılının birinci çeyreğinde sabitte bir kırıma söz konusudur. Aynı şekilde sabitte ve trendde kırılmayı gösteren Model 2 de 993 yılının üçüncü çeyreğinde yapısal bir kırılma görülmektedir. Rejim değişiminin test edildiği Model 3 te ise 999 yılının ilk çeyreğinde yapısal bir kırılma bulunmaktadır. Sonuç olarak Gregory-Hansen eşbütünleşme testi Johansen Juselius eşbütünleşme testinin aksine reel para talebi reel gelir ve faiz oranı arasında uzun dönemli bir ilişkinin olmadığını ortaya koymaktadır. 7. Sonuç ve Değerlendirme Bu çalışmada Türkiye de 980 lerin sonlarından itibaren hız kazanan finansal serbestleşme sürecinin ve bu süreçte yaşanan krizlere bağlı olarak ortaya çıkan yapısal kırılmaların para talebinin istikrarı üzerindeki etkisi basit bir para talebi modeli yardımı ile incelenmiştir. Bu amaçla ilk olarak para talebinin EKK tahmininden elde edilen regresyon artıklarına ve katsayılarına dayalı istikrarlılık analizi yapılmıştır. Bu yöntemde herhangi bir yapısal kırılmaya rastlanmamasına rağmen, artık kareleri ve tekrarlanan katsayılar para talebi fonksiyonunun parametrelerinin istikrarlı olmadığını göstermiştir. İstikrarlılık testlerinin para talebi fonksiyonuna ait değişkenlerin durağan olması koşulu ile geçerli olduğu dikkate 3

15 alınarak geleneksel birim kök ve eşbütünleşme testlerinin yanında, yapısal kırılmaların etkisi Zivot-Andrews birim kök ve Gregory-Hansen eşbütünleşme testleri ile ortaya konmaya çalışılmıştır. Zivot-Andrews birim kök testine göre kriz dönemleri serilerde yapısal kırılmalara neden olmuştur, ancak bu serilerin birim kök içerdiği sonucunu değiştirmemiştir. Eşbütünleşik vektör katsayılarının değişmediği varsayımına dayanan Johansen Juselius eşbütünleşme testine göre para talebi istikrarlı olmasına rağmen, Gregory- Hansen eşbütünleşme testi yapısal kırılma altında eşbütünleşmenin olmadığına işaret etmektedir. Bu durumda Türkiye de yaşanan finansal krizlerin para talebini istikrarsız hale getiren önemli bir etken olduğunu söylemek mümkündür. Para politikası uygulamasında herhangi bir parasal büyüklüğün kullanılabilmesi için, söz konusu parasal büyüklük ile çıktı ve faiz oranı gibi makroekonomik değişkenler arasında istikrarlı bir ilişkinin olması gerektiği gerçeği dikkate alınırsa elde edilen sonuçlar, gerek ara gerekse ana hedef değişken olarak dar tanımlı para arzının merkez bankası tarafından bir politika aracı olarak kullanılmasının sağlıklı olmayacağını, söz konusu ilişkide yapısal kırılmaların da dikkate alınması gerektiğini göstermektedir. Kaynakça Akıncı Özge (2003), Modeling the Demand for Currency Issued in Turkey, The Central Bank of the Republic of Turkey Research Department. Civcir, İrfan, (2000), Broad Money Demand, Financial Liberalization and Currency Substitution in Turkey. ERF Seventh Annual Conference Proceedings. Civcir, İrfan (2003a), Broad Money Demand and Currency Substitution in Turkey, Ekonomicky Casopis/Journal of Economics, 7/5 pp Civcir, İrfan (2003b), Money Demand, Financial Liberalization and Currency Substitution in Turkey, Journal of Economic Studies. Vol.30, No. 5, pp Dickey, D.A., Fuller, W.A., (98), Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root, Econometrica 49 (4), Goldfeld, S.M. (976), The Case of Missing Money, Brookings Papers on Economic Activity, ss Gregory, A. W., ve Hansen, B. E. (996), Tests For Cointegration in Models With Regime And Trend Shifts, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 58, Johansen, S., ve Juselius, K. (990), Maximum likelihood estimation and inference on Cointegration with application to the demand for money, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52,

16 Koğar, Çiğdem İ. (995), Cointegratıon Test For Money Demand The Case For Turkey And Israel, The Central Bank Of The Republıc Of Turkey Research Department Discussion Paper No: 954. Mutluer, Defne ve Yasemin Barlas (2002), Modeling the Turkish Broad Money Demand, Central Bank Review, 2, Perron, P. (989), "The Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit Root Hypothesis", Econometrica, 58, Perron, P. ve P.C.B. Phillips (988), "Testing for a Unit Root in Time Series Regression", Biometrika, 75, Sriram, S. S. (999), Survey of Literature on Demand for Money: Theoretical and Emperical Work with Special Reference to Error-Correction Models, IMF Working Paper, No. WP/99/64. TCMB Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, Erişim Tarihi: Yeldan, Erinç (200), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüşüm. Birikim. Büyüme, İstanbul: İletişim Yay Zivot, E. ve Donald W. K. Andrews (992), Further Evidence on the Great Crash, The Oil- Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis, Journal of Business and Economic Statistics, July 992, Vol. 0, No. 3. Ek Tablo : Para Talebi Modeli EKK tahmin Sonuçları Bağımlı Değişken: ln(m/p) Açıklayıcı Değişkenler Katsayı S.H. t-ist Olasılık Sabit lnysa r R-kare Bağımlı Değ. Ort Düzeltilmiş R-kare Bağımlı S.H Regresyon S.H AIC Hata Kareleri.506 SIC Log Olabilirlik F-ist D-W ist Olasılık(F-ist)

ENFLASYON VE PARA İKAMESİ İLİŞKİSİ: TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN EKONOMETRİK BİR ANALİZ (1994:01-2009:12)

ENFLASYON VE PARA İKAMESİ İLİŞKİSİ: TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN EKONOMETRİK BİR ANALİZ (1994:01-2009:12) ENFLASYON VE ARA İKAMESİ İLİŞKİSİ: TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN EKONOMETRİK BİR ANALİZ (1994:01-2009:12) Taha Bahadır SARAÇ Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü, Niğde E-posta:

Detaylı

TÜRK İMALAT SANAYİİ NDE UZUN DÖNEM ÜCRET-FİYAT-İSTİHDAM İLİŞKİLERİNİN EKONOMETRİK OLARAK İNCELENMESİ. Kıvılcım METİN* Şenay ÜÇDOĞRUK** ÖZET

TÜRK İMALAT SANAYİİ NDE UZUN DÖNEM ÜCRET-FİYAT-İSTİHDAM İLİŞKİLERİNİN EKONOMETRİK OLARAK İNCELENMESİ. Kıvılcım METİN* Şenay ÜÇDOĞRUK** ÖZET TÜRK İMALAT SANAYİİ NDE UZUN DÖNEM ÜCRET-FİYAT-İSTİHDAM İLİŞKİLERİNİN EKONOMETRİK OLARAK İNCELENMESİ Kıvılcım METİN* Şenay ÜÇDOĞRUK** ÖZET Bu çalışmada 1962-1992 yılları arasında Türk İmalat Sanayiinde

Detaylı

Türkiye de Tarımsal Üretim ile Tarımsal Kredi Kullanımı Arasındaki Nedensellik İlişkisi

Türkiye de Tarımsal Üretim ile Tarımsal Kredi Kullanımı Arasındaki Nedensellik İlişkisi Araştırma Makalesi / Research Article Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. / Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 4(1): 67-72, 2014 Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Iğdır University Journal

Detaylı

Tüketici Güven Endeksi ile Makro Değişkenler Arasındaki İlişki. The Relationship Between Consumer Confidence Index and Macroeconomics Variables

Tüketici Güven Endeksi ile Makro Değişkenler Arasındaki İlişki. The Relationship Between Consumer Confidence Index and Macroeconomics Variables Tüketici Güven Endeksi ile Makro Değişkenler Arasındaki İlişki Furkan BEŞEL 1 Fatih YARDIMCIOĞLU 2 Özet Bu çalışmada Türkiye de Tüketici Güven Endeksi ile Döviz Kuru, Petrol Fiyatları ve İşsizlik arasındaki

Detaylı

TÜRKİYE DE DIŞ BORÇLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ

TÜRKİYE DE DIŞ BORÇLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ ÖZET Ekonomi politikası açısından dış borçların sürdürülebilirliği, özellikle 1980 li yıllarda gelişmekte olan ülkelerin yaşadıkları borç krizinden sonra önem kazanmıştır. Borçlu bir ülkenin ödeyebilirlik

Detaylı

A. Regresyon Katsayılarında Yapısal Kırılma Testleri

A. Regresyon Katsayılarında Yapısal Kırılma Testleri A. Regresyon Katsayılarında Yapısal Kırılma Testleri Durum I: Kırılma Tarihinin Bilinmesi Durumu Kırılmanın bilinen bir tarihte örneğin tarihinde olduğunu önceden bilinmesi durumunda uygulanır. Örneğin,

Detaylı

DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE SABİT SERMAYE YATIRIMLARININ İHRACAT ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK ANALİZİ

DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE SABİT SERMAYE YATIRIMLARININ İHRACAT ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK ANALİZİ DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI VE SABİT SERMAYE YATIRIMLARININ İHRACAT ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK ANALİZİ ÖZET Ayberk ŞEKER 1 (Yalova Üniversitesi, ayberk.seker@yalova.edu.tr)

Detaylı

Faiz Döviz Kuru İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Faiz Döviz Kuru İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma Faiz Döviz Kuru İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma Bünyamin DEMİRGİL 1, Coşkun KARACA 2 Özet Faiz oranları önemli bir makroekonomik fiyat olarak ekonomi üzerinde önemli etkiler meydana getirmektedir.

Detaylı

Türkiye de Uzun Dönem Geniş Para (M2Y) Talebinin Tahmini: Zamanla Değişen Katsayılar Yönteminden Bulgular

Türkiye de Uzun Dönem Geniş Para (M2Y) Talebinin Tahmini: Zamanla Değişen Katsayılar Yönteminden Bulgular EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cilt: 13 Sayı: 4 Ekim 2013 ss. 515-526 Türkiye de Uzun Dönem Geniş Para (M2Y) Talebinin Tahmini: Zamanla Değişen Katsayılar Yönteminden Bulgular The Estimation

Detaylı

TÜRKİYE, KURU İNCİR İHRACATININ EKONOMETRİK ANALİZİ. AN ECONOMETRIC ANALYSIS OF DRIED FIGS EXPORT in TURKEY

TÜRKİYE, KURU İNCİR İHRACATININ EKONOMETRİK ANALİZİ. AN ECONOMETRIC ANALYSIS OF DRIED FIGS EXPORT in TURKEY Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2017, C.22, S.2, s.439-448. Suleyman Demirel University The Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences Y.2017,

Detaylı

ZAMAN SERİSİ ANALİZİ VE YAPISAL KIRILMA 1

ZAMAN SERİSİ ANALİZİ VE YAPISAL KIRILMA 1 ZAMAN SERİSİ ANALİZİ VE YAPISAL KIRILMA 1 Zaman serisi ekonometrisinde sahte regresyona neden olacak durağan olmama durumlarından sakınmak amacıyla, elimizde yer alan zaman serilerinin durağanlık açısından

Detaylı

TÜRKİYE DE CARİ İŞLEMLER AÇIĞININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİN ZAMAN SERİLERİ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: DÖNEMİ

TÜRKİYE DE CARİ İŞLEMLER AÇIĞININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİN ZAMAN SERİLERİ ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ: DÖNEMİ ANADOLU ÜNİVERS İTES İ S OS YAL BİLİMLER DERGİS İ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES Cilt/Vol. : 11 - S ayı/no: 3 : 135 148 (2011) TÜRKİYE DE CARİ İŞLEMLER AÇIĞININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİN ZAMAN

Detaylı

ENFLASYON HEDEFLEMELİ REJİM ALTINDA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FAİZ ORANI VE DÖVİZ KURU İLİŞKİSİ

ENFLASYON HEDEFLEMELİ REJİM ALTINDA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FAİZ ORANI VE DÖVİZ KURU İLİŞKİSİ ENFLASYON HEDEFLEMELİ REJİM ALTINDA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FAİZ ORANI VE DÖVİZ KURU İLİŞKİSİ Prof. Dr. Özcan Karahan 1 Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi (okarahan@bandirma.edu.tr) Yrd. Doç. Dr. Olcay Çolak

Detaylı

YAPISAL KIRILMALARI GÖZ ÖNÜNE ALARAK TÜRK İMALAT SANAYİ EKONOMİK DEĞİŞKENLERİ ARASINDA UZUN DÖNEM İLİŞKİLERİN ARAŞTIRILMASI *

YAPISAL KIRILMALARI GÖZ ÖNÜNE ALARAK TÜRK İMALAT SANAYİ EKONOMİK DEĞİŞKENLERİ ARASINDA UZUN DÖNEM İLİŞKİLERİN ARAŞTIRILMASI * YAPISAL KIRILMALARI GÖZ ÖNÜNE ALARAK TÜRK İMALAT SANAYİ EKONOMİK DEĞİŞKENLERİ ARASINDA UZUN DÖNEM İLİŞKİLERİN ARAŞTIRILMASI * A. Neyran ORHUNBİLGE Prof. Dr., İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Sayısal

Detaylı

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems

alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Available online at www.alphanumericjournal.com alphanumeric journal The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Received: May 8, 2017 Accepted: June

Detaylı

TÜRKİYE NİN NET PETROL İTHALATININ FİYAT VE GELİR ESNEKLİKLERİ: ARDL MODELLEME YAKLAŞIMI İLE EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ

TÜRKİYE NİN NET PETROL İTHALATININ FİYAT VE GELİR ESNEKLİKLERİ: ARDL MODELLEME YAKLAŞIMI İLE EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 9, Sayı 18, 2013 Int. Journal of Management Economics and Business, Vol. 9, No. 18, 2013 TÜRKİYE NİN NET PETROL İTHALATININ FİYAT VE GELİR ESNEKLİKLERİ:

Detaylı

Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi Journal of Social Research and Behavioral Sciences

Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi Journal of Social Research and Behavioral Sciences Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi Journal of Social Research and Behavioral Sciences ISSN:2149-178X Türkiye Ekonomisinin Makroekonomik Değişkenleri Üzerine Yapısal Kırılmalı ve Mevsimsel

Detaylı

Türkiye de Reel Döviz Kuru, Tarımsal İhracat ve Tarımsal İthalat Arasındaki Nedensellik İlişkisi

Türkiye de Reel Döviz Kuru, Tarımsal İhracat ve Tarımsal İthalat Arasındaki Nedensellik İlişkisi TÜRK TARIM ve DOĞA BİLİMLERİ DERGİSİ www.dergipark.gov.tr/turkjans Türkiye de Reel Döviz Kuru, Tarımsal İhracat ve Tarımsal İthalat Arasındaki Nedensellik İlişkisi Ergün ŞİMŞEK Amasya Üniversitesi Amasya

Detaylı

Ch. 12: Zaman Serisi Regresyonlarında Ardışık Bağıntı (Serial Correlation) ve Değişen Varyans

Ch. 12: Zaman Serisi Regresyonlarında Ardışık Bağıntı (Serial Correlation) ve Değişen Varyans Yıldız Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü Ekonometri II Ders Notları Ders Kitabı: J.M. Wooldridge, Introductory Econometrics A Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Ch. 12: Zaman Serisi Regresyonlarında

Detaylı

AZERBAYCAN DA FĠYATLAR GENEL DÜZEYĠ VE DÖVĠZ KURU ĠLĠġKĠSĠ

AZERBAYCAN DA FĠYATLAR GENEL DÜZEYĠ VE DÖVĠZ KURU ĠLĠġKĠSĠ H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı 1, 2011, s. 1-19 AZERBAYCAN DA FĠYATLAR GENEL DÜZEYĠ VE DÖVĠZ KURU ĠLĠġKĠSĠ Seymur AGHAYEV Öz Çalışmada 1995: 01 2010: 04 dönemine ait aylık

Detaylı

Türkiye nin İhracat Talebi Fonksiyonunun Farklı Ülke Gruplarına Göre Eşbütünleşme Analizi

Türkiye nin İhracat Talebi Fonksiyonunun Farklı Ülke Gruplarına Göre Eşbütünleşme Analizi Yayın Geliş Tarihi: 05.05.2017 Dokuz Eylül Üniversitesi Yayın Kabul Tarihi: 06.08.2017 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Online Yayın Tarihi: 04.12.2017 Cilt:32, Sayı:2, Yıl:2017, ss. 369-395

Detaylı

Ülke Riski Bileşenlerinin Bankacılık ve Reel Sektör Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği, 1993-2015

Ülke Riski Bileşenlerinin Bankacılık ve Reel Sektör Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği, 1993-2015 Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi Cilt:19. Sayı:2. Aralık 2015 ss.151-171 Ülke Riski Bileşenlerinin Bankacılık ve Reel Sektör Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği, 1993-2015 The Effects of Country Risk Components

Detaylı

İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ...

İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 1 1.1. Regresyon Analizi... 1 1.2. Uygulama Alanları ve Veri Setleri... 2 1.3. Regresyon Analizinde Adımlar... 3 1.3.1. Problemin İfadesi... 3 1.3.2. Konu ile İlgili Potansiyel

Detaylı

Sığır Sayısı, Süt Üretimi ve Süt Fiyatı Arasındaki Uzun Dönem İlişkisinin Belirlenmesi: 1980-2013 Dönemi-Türkiye Örneği

Sığır Sayısı, Süt Üretimi ve Süt Fiyatı Arasındaki Uzun Dönem İlişkisinin Belirlenmesi: 1980-2013 Dönemi-Türkiye Örneği Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi http://dergi.siirt.edu.tr/index.php/ziraat Araştırma Makalesi / Research Article Turk J Agric Res (2014) 1: 196-202 TÜTAD ISSN: 2148-2306 Sığır Sayısı, Süt Üretimi

Detaylı

Eğitim / Danışmanlık Hizmetinin Tanımı

Eğitim / Danışmanlık Hizmetinin Tanımı Eğitim / Danışmanlık Hizmetinin Tanımı 1. Proje Kapsamında Eğitim Talep Edilmiş ise, Eğitimin İçeriği Hakkında bilgi veriniz. Ekonometri alanı iktisat teorisi, işletme, matematik ve istatistiğin birleşmesiyle

Detaylı

Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama

Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama Iğd Üniv Sos Bil Der / Igd Univ Jour Soc Sci Sayı / No. 10, Ekim / October 2016: 189-204 Araştırma Makalesi / Research Article Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Üzerine

Detaylı

Journal of Economics, Finance and Accounting (JEFA), ISSN: 2148 6697. Year: 2015 Volume: 2 Issue: 1

Journal of Economics, Finance and Accounting (JEFA), ISSN: 2148 6697. Year: 2015 Volume: 2 Issue: 1 Journal of Economics, Finance and Accounting (JEFA), ISSN: 2148 6697 A STUDY OF THE RELATIONSHIP BETWEEN BANKING SECTOR S PROFITABILITY AND INTEREST RATES ON DEPOSITS USING JOHANSEN COINTEGRATION AND GRANGER

Detaylı

EURO/TL VOLATİLİTESİNİN TÜRKİYE - AVRUPA BİRLİĞİ TİCARET PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: AMPİRİK BULGULAR *

EURO/TL VOLATİLİTESİNİN TÜRKİYE - AVRUPA BİRLİĞİ TİCARET PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: AMPİRİK BULGULAR * Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14 (1) 2013, 112-124 EURO/TL VOLATİLİTESİNİN TÜRKİYE - AVRUPA BİRLİĞİ TİCARET PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: AMPİRİK BULGULAR * THE EFFECTS OF EURO/TL VOLATILITY ON THE PERFORMANCE

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ Abdulkadir KAYA Ünal GÜLHAN Bener GÜNGÖR Öz Bu çalışmada, finansal piyasalardaki gelişmelerin ekonomik büyümeye katkıda bulunduğunu iddia eden

Detaylı

AZERBAYCAN İÇİN PARA TALEBİ İSTİKRARININ ARDL YAKLAŞIMI İLE ANALİZİ AN ANALYSIS OF MONEY DEMAND STABILITY IN AZERBAIJAN BY USING ARDL APPROACH

AZERBAYCAN İÇİN PARA TALEBİ İSTİKRARININ ARDL YAKLAŞIMI İLE ANALİZİ AN ANALYSIS OF MONEY DEMAND STABILITY IN AZERBAIJAN BY USING ARDL APPROACH Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 14, Sayı 1, 2018 Int. Journal of Management Economics and Business, Vol. 14, No. 1, 2018 AZERBAYCAN İÇİN PARA TALEBİ İSTİKRARININ ARDL YAKLAŞIMI İLE

Detaylı

Balassa Samuelson Hipotezi: Türkiye Ekonomisi İçin Sınır Testi Yaklaşımı

Balassa Samuelson Hipotezi: Türkiye Ekonomisi İçin Sınır Testi Yaklaşımı Y.2014, Cilt 4, Sayı 1, ss.107-122 Y.2014, Volume 4, Issue 1, pp.107-122 Balassa Samuelson Hipotezi: Türkiye Ekonomisi İçin Sınır Testi Yaklaşımı Utku ALTUNÖZ Sinop Üniversitesi, Fakültesi, utkual@hotmail.com

Detaylı

REEL ÜCRETLER İLE İSTİHDAM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ AN ECONOMETRIC ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN REAL WAGES AND EMPLOYMENT

REEL ÜCRETLER İLE İSTİHDAM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ AN ECONOMETRIC ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN REAL WAGES AND EMPLOYMENT ANADOLU ÜNİVERS İTES İ S OS YAL BİLİMLER DERGİS İ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES Cilt/Vol. : 10 - S ayı/no: 2 : 55 70 (2010) REEL ÜCRETLER İLE İSTİHDAM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ

Detaylı

PARA TALEBİ PARA POLİTİKASI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN EŞ-BÜTÜNLEME ANALİZİ

PARA TALEBİ PARA POLİTİKASI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN EŞ-BÜTÜNLEME ANALİZİ PARA TALEBİ PARA POLİTİKASI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN EŞ-BÜTÜNLEME ANALİZİ Aslı ALICI (*) Özet: Bu çalışmada, para talebinin yapısına ilişkin ampirik tahminlerin para politikası tasarımındaki yeri dikkate

Detaylı

TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KARLILIK VE MAKRO EKONOMİK DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİ

TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KARLILIK VE MAKRO EKONOMİK DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİ TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KARLILIK VE MAKRO EKONOMİK DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİ Canan DAĞIDIR Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Göztepe Kampüsü İbrahim Üzümcü Binası Kadıköy/İstanbul

Detaylı

Türkiye de Kredi Hacmi ve Cari Açık Đlişkisi Üzerine Bir Đnceleme

Türkiye de Kredi Hacmi ve Cari Açık Đlişkisi Üzerine Bir Đnceleme Volume 5 Number 4 2014 pp. 129-141 ISSN: 1309-2448 www.berjournal.com Türkiye de Kredi Hacmi ve Cari Açık Đlişkisi Üzerine Bir Đnceleme Aydanur Gacener Atış a Fatih Saygılı b Özet: 2008 küresel krizinden

Detaylı

BUSINESS & MANAGEMENT STUDIES: AN INTERNATIONAL JOURNAL. Vol.: 5 Issue: 3 Year: 2017, pp

BUSINESS & MANAGEMENT STUDIES: AN INTERNATIONAL JOURNAL. Vol.: 5 Issue: 3 Year: 2017, pp BMIJ ISSN: 2148-2586 BUSINESS & MANAGEMENT STUDIES: AN INTERNATIONAL JOURNAL Vol.: 5 Issue: 3 Year: 2017, pp. 684-702 Citation: Halaç U. & Şaşmaz F. D. (2017), Yapısal Kırılma Altında Sanayi Üretimi Ve

Detaylı

DÖVİZ KURU, SERMAYE MALLARI, ARA MALI VE TÜKETİM MALI İTHALATI ARASINDAKİ UZUN DÖNEMLİ NEDENSELLİK ANALİZİ: 2000-2013 DÖNEMİ

DÖVİZ KURU, SERMAYE MALLARI, ARA MALI VE TÜKETİM MALI İTHALATI ARASINDAKİ UZUN DÖNEMLİ NEDENSELLİK ANALİZİ: 2000-2013 DÖNEMİ İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi Journal of Economic Policy Researches Cilt/Volume:2, Sayı/Issue:1, Yıl/Year: 2015, 32-38 DÖVİZ KURU, SERMAYE MALLARI, ARA MALI VE TÜKETİM MALI İTHALATI ARASINDAKİ

Detaylı

Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2013, Cilt: 6, Sayı: 1, s

Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2013, Cilt: 6, Sayı: 1, s Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2013, Cilt: 6, Sayı: 1, s. 163-172. 163 SAĞLIK GÖSTERGELERİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Ahmet AY* 1 ÖZ Oktay KIZILKAYA** 2 Emrah KOÇAK*** 3 İçsel

Detaylı

Dr. Ünzüle KURT Ardahan Üniversitesi, Iktisadi Ve Idari Bilimler Fakültesi,

Dr. Ünzüle KURT Ardahan Üniversitesi, Iktisadi Ve Idari Bilimler Fakültesi, ISSN: 2149-9225 Yıl: 2, Sayı: 6, Aralık 2016, s. 178-186 Dr. Ünzüle KURT Ardahan Üniversitesi, Iktisadi Ve Idari Bilimler Fakültesi, unzulekurt@ardahan.edu.tr TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DÖVİZ KURU VE POLİTİK

Detaylı

KONUT ELEKTRiK TALEP DENKLEMiNiN TAHMiNi: Türkiye Örneği, 1950-1991 (*)

KONUT ELEKTRiK TALEP DENKLEMiNiN TAHMiNi: Türkiye Örneği, 1950-1991 (*) EKONOMİK YAKLAŞlM 71 KONUT ELEKTRiK TALEP DENKLEMiNiN TAHMiNi: Türkiye Örneği, 1950-1991 (*) Rahmi YAMAK* * Bayram GÜNGÖR * * * GiRiŞ Bir çok ülkede olduğu gibi, Türkiye'de de konut elektrik tüketiminin

Detaylı

BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KARLILIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN PANEL VERİ ANALİZİ İLE İNCELENMESİ : TÜRKİYE ÖRNEĞİ

BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KARLILIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN PANEL VERİ ANALİZİ İLE İNCELENMESİ : TÜRKİYE ÖRNEĞİ Ekonometri ve İstatistik Sayı:24 2016 1-9 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ BANKACILIK SEKTÖRÜNDE KARLILIĞI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN PANEL VERİ ANALİZİ İLE İNCELENMESİ

Detaylı

TÜKETİCİ KREDİLERİ VE CARİ AÇIK ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Alınış Tarihi: 16 Ocak 2015 Kabul Tarihi: 15 Mart 2015

TÜKETİCİ KREDİLERİ VE CARİ AÇIK ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Alınış Tarihi: 16 Ocak 2015 Kabul Tarihi: 15 Mart 2015 Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 2, 2015 407 TÜKETİCİ KREDİLERİ VE CARİ AÇIK ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Cüneyt KILIÇ Alınış Tarihi: 16 Ocak 2015 Kabul Tarihi:

Detaylı

İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri

İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri İktisat Anabilim Dalı- Tezsiz Yüksek Lisans (Uzaktan Eğitim) Programı Ders İçerikleri 1. Yıl - Güz 1. Yarıyıl Ders Planı Mikroekonomik Analiz I IKT751 1 3 + 0 8 Piyasa, Bütçe, Tercihler, Fayda, Tercih,

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE PETROL FİYATLARI VE ENFLASYON İLİŞKİSİ: AMPİRİK ANALİZ

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE PETROL FİYATLARI VE ENFLASYON İLİŞKİSİ: AMPİRİK ANALİZ TÜRKİYE EKONOMİSİNDE PETROL FİYATLARI VE ENFLASYON İLİŞKİSİ: AMPİRİK ANALİZ Sultan KOÇAK Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü / TÜRKİYE, E-mail: sultankocak072010@hotmail.com Feyza

Detaylı

LINEAR AND NONLINEAR COINTEGRATION RELATIONSHIP BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TURKEY

LINEAR AND NONLINEAR COINTEGRATION RELATIONSHIP BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TURKEY TÜRKİYE DE HİSSE SENEDİ FİYATLARI VE DÖVİZ KURU ARASINDA DOĞRUSAL VE DOĞRUSAL OLMAYAN EŞ BÜTÜNLEŞME İLİŞKİSİ Doç.Dr. Bülent DOĞRU Gümüşhane Üniversitesi İİBF İktisat Bölümü buldogru@gumushane.edu.tr Arş.Gör.Mürşit

Detaylı

Şehnaz BAKIR YĐĞĐTBAŞ

Şehnaz BAKIR YĐĞĐTBAŞ TÜRKĐYE DE ÖZEL SEKTÖR ĐŞLETME KREDĐLERĐNĐN BELĐRLEYĐCĐLERĐ ÖZ Şehnaz BAKIR YĐĞĐTBAŞ Makalede özel sektör işletme kredilerinin belirleyicileri olarak ekonomik faaliyet ve faiz oranları seçilmektedir. Banka

Detaylı

KREDİ HACMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ROLÜNÜN İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

KREDİ HACMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ROLÜNÜN İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ KREDİ HACMİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ROLÜNÜN İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Kadir TUNA * Hakan BEKTAŞ ** ÖZ Bu çalışmada, mevduat bankaları yurtiçi kredi hacmi ile gayri safi yurtiçi hasıla arasındaki

Detaylı

Avrasya Ekonomik Birliği Elektrik Piyasası Entegrasyonu Kapsamında Kırgızistan ın Enerji Tüketim Projeksiyonu

Avrasya Ekonomik Birliği Elektrik Piyasası Entegrasyonu Kapsamında Kırgızistan ın Enerji Tüketim Projeksiyonu Avrasya Ekonomik Birliği Elektrik Piyasası Entegrasyonu Kapsamında Kırgızistan ın Enerji Tüketim Projeksiyonu Prof. Dr. Ahmet BurçinYERELİ Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi,

Detaylı

EKONOMİK BÜYÜME, İŞSİZLİK VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VAR MODELİ İLE ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ ( ) (*)

EKONOMİK BÜYÜME, İŞSİZLİK VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VAR MODELİ İLE ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ ( ) (*) EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 21 Sayı: 69 (Kiş 2017) 31 EKONOMİK BÜYÜME, İŞSİZLİK VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VAR MODELİ İLE ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (2007-2014) (*) Özer ÖZÇELİK (**) Nuri USLU (***)

Detaylı

ENERJĠ VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ

ENERJĠ VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ ENERJĠ VE EKONOMĠK BÜYÜME ĠLĠġKĠSĠ: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ Gökhan KARHAN 1*, Murat SĠLĠNĠR 2, Mücahit ÇAYIN 1 ve Nihat AYDENĠZ 3 1 Batman Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, Merkez Yerleşkesi, 72100 Batman 2 Batman

Detaylı

KISA VADELİ SERMAYE AKIMLARININ BELİRLEYİCİLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

KISA VADELİ SERMAYE AKIMLARININ BELİRLEYİCİLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ KISA VADELİ SERMAYE AKIMLARININ BELİRLEYİCİLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Filiz ERATAŞ Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Uncubozköy Kampüsü / MANİSA E-posta: filizeratas@gmail.com

Detaylı

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA HESAPLANAN ENDEKSLER ARASI İLİŞKİLER

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA HESAPLANAN ENDEKSLER ARASI İLİŞKİLER İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA HESAPLANAN ENDEKSLER ARASI İLİŞKİLER INTRA-INDEX CORRELATIONS CALCULATED IN ISTANBUL STOCK EXCHANGE Bekir ELMAS * Öz Hisse senedi endeksleri, borsada işlem gören hisse

Detaylı

DÖVİZ KURU VE EKONOMİK BÜYÜME: TÜRK TURİZM SEKTÖRÜ İÇİN BİR ANALİZ

DÖVİZ KURU VE EKONOMİK BÜYÜME: TÜRK TURİZM SEKTÖRÜ İÇİN BİR ANALİZ Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 2016/2, Sayı:24 Journal of Süleyman Demirel University Institute of Social Sciences Year: 2016/2, Number:24 DÖVİZ KURU VE EKONOMİK BÜYÜME:

Detaylı

Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2013, Cilt: 6, Sayı: 2, s.64-74 64

Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2013, Cilt: 6, Sayı: 2, s.64-74 64 Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2013, Cilt: 6, Sayı: 2, s.64-74 64 PETROL VE DOĞALGAZ FİYATLARI İLE İMALAT VE KİMYA-PETROL- PLASTİK SEKTÖRLERİNİN ENDEKSLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ÖZ M. Başaran ÖZTÜRK* Gülüzar

Detaylı

2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması

2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması 2001 ve 2008 Yılında Oluşan Krizlerin Faktör Analizi ile Açıklanması Mahmut YARDIMCIOĞLU Özet Genel anlamda krizler ekonominin olağan bir parçası haline gelmiştir. Sıklıkla görülen bu krizlerin istatistiksel

Detaylı

Altın Fiyatlarını Etkilemesi Beklenen Faktörler Üzerine Bir İnceleme

Altın Fiyatlarını Etkilemesi Beklenen Faktörler Üzerine Bir İnceleme Altın Fiyatlarını Etkilemesi Beklenen Faktörler Üzerine Bir İnceleme Altın Fiyatlarını Etkilemesi Beklenen Faktörler Üzerine Bir İnceleme Veysel İNAL 1 Mücahit AYDIN 2 Özet Çalışmamızda bir yatırım aracı

Detaylı

TÜRKİYE DE SABİT SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ:KO- ENTEGRASYON ANALİZİ (1980-2006)

TÜRKİYE DE SABİT SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ:KO- ENTEGRASYON ANALİZİ (1980-2006) KMU İİBF Dergisi Yıl:10 Sayı:14 Aralık/2008 TÜRKİYE DE SABİT SERMAYE YATIRIMLARININ EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ:KO- ENTEGRASYON ANALİZİ (1980-2006) Özet Yusuf BAYRAKTUTAN * İbrahim ARSLAN ** 20.yüzyılda

Detaylı

Article Arrival Date: Published Date: Vol 3/ Issue 12 / pp:

Article Arrival Date: Published Date: Vol 3/ Issue 12 / pp: SOCIAL SCIENCE DEVELOPMENT JOURNAL SSDjournal Open Access Refereed E-Journal & Refereed & Indexed http://www.ssdjournal.org / ssdjournal.editor@gmail.com Article Arrival Date: 28.6.218 Published Date:

Detaylı

Türkiye de Reel Kesim ile Bankacılık Kesimi Arasındaki İlişkinin Analizi: Sektörel Bir Yaklaşım

Türkiye de Reel Kesim ile Bankacılık Kesimi Arasındaki İlişkinin Analizi: Sektörel Bir Yaklaşım Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 7(2). 1-9 2015 Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi http://iibfdergi.aksaray.edu.tr Türkiye de Reel Kesim ile Bankacılık

Detaylı

Türkiye de Ar-Ge, Patent ve Ekonomik Büyüme İlişkisi ( )

Türkiye de Ar-Ge, Patent ve Ekonomik Büyüme İlişkisi ( ) B.E.A. TÜRKİYE DE AR-GE, PATENT VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ (1970-2012) YALOVA SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ 127 Türkiye de Ar-Ge, Patent ve Ekonomik Büyüme İlişkisi (1970-2012) Mehmet KARAKAŞ 1* Mehmet ADAK

Detaylı

Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi

Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi Cahit YILMAZ Kültür Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İstanbul c.yilmaz@iku.edu.tr Key words:kredi,büyüme. Özet Banka kredileri ile ekonomik büyüme arasında

Detaylı

Giriş İktisat Politikası. İktisat Politikası. Bilgin Bari. 28.Eylül.2015

Giriş İktisat Politikası. İktisat Politikası. Bilgin Bari. 28.Eylül.2015 28.Eylül.2015 1 Giriş Temel Kavramlar Politika Etkilerinin Analizi 2 nın Yürütülmesi Tanımlar Giriş Temel Kavramlar Politika Etkilerinin Analizi İktisat kıt kaynakların etkin dağılımı üzerine çalışır.

Detaylı

BANKA KREDİLERİ VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ANALİZ (1983-2007)

BANKA KREDİLERİ VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ANALİZ (1983-2007) Ekonometri ve İstatistik Sayı:7 2008 88-103 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ BANKA KREDİLERİ VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ANALİZ

Detaylı

Sosyo Ekonomi. Temel Bileşenler Yöntemiyle Türk Sermaye Piyasası Gelişiminin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkilerinin Bir Analizi

Sosyo Ekonomi. Temel Bileşenler Yöntemiyle Türk Sermaye Piyasası Gelişiminin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkilerinin Bir Analizi Sosyoekonomi / 2009-1 / 090104. Fatih YÜCEL Sosyo Ekonomi Ocak-Haziran 2009-1 Temel Bileşenler Yöntemiyle Türk Sermaye Piyasası Gelişiminin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkilerinin Bir Analizi Fatih YÜCEL fatihyucel@nigde.edu.tr

Detaylı

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda İşlem Hacmi İle Getiri İlişkisi

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda İşlem Hacmi İle Getiri İlişkisi Muhasebe ve Finansman Dergisi Temmuz/2013 İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda İşlem Hacmi İle Getiri İlişkisi ÖZET Halime TEMEL NALIN Sevinç GÜLER Bu çalışmanın amacı, İMKB 100 Endeksinde işlem hacmi

Detaylı

MAKROEKONOMİK İSTİKRARSIZLIĞIN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: TÜRKİYE ÜZERİNE YAPISAL KIRILMALI ZAMAN SERİSİ ANALİZİ ( )

MAKROEKONOMİK İSTİKRARSIZLIĞIN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: TÜRKİYE ÜZERİNE YAPISAL KIRILMALI ZAMAN SERİSİ ANALİZİ ( ) MAKROEKONOMİK İSTİKRARSIZLIĞIN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: TÜRKİYE ÜZERİNE YAPISAL KIRILMALI ZAMAN SERİSİ ANALİZİ (1983-2015) Ömer YALÇINKAYA 1, Halil İbrahim AYDIN 2 ÖZ Bu çalışmada, Türkiye

Detaylı

DÖVİZ KURU İLE BORSA İSTANBUL 100 VE SEKTÖR ENDEKSLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN AMPİRİK ANALİZİ

DÖVİZ KURU İLE BORSA İSTANBUL 100 VE SEKTÖR ENDEKSLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN AMPİRİK ANALİZİ DÖVİZ KURU İLE BORSA İSTANBUL 100 VE SEKTÖR ENDEKSLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN AMPİRİK ANALİZİ EMPIRICAL ANALYSIS OF THE REALATIONSHIP BETWEEN EX- CHANGE RATE AND ISTANBUL STOCK EXCHANGE 100 AND SECTOR INDEXES

Detaylı

3. TAHMİN En Küçük Kareler (EKK) Yöntemi 1

3. TAHMİN En Küçük Kareler (EKK) Yöntemi 1 3. TAHMİN 3.1. En Küçük Kareler (EKK) Yöntemi 1 En Küçük Kareler (EKK) yöntemi, regresyon çözümlemesinde en yaygın olarak kullanılan, daha sonra ele alınacak bazı varsayımlar altında çok aranan istatistiki

Detaylı

168 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 2017

168 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 2017 168 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 17 Dış Ticaret Açıklarında Gelir ve Fiyat Etkisinin Sektörel Bazda Ekonometrik Analizi: Türkiye Örneği The Econometric Analysis in the Sectorial Basis

Detaylı

DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI İLE İSTİHDAM ARASINDAKİ İLİŞKİ: 1989-2011 DÖNEMİ İÇİN TÜRKİYE ÖRNEĞİ

DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI İLE İSTİHDAM ARASINDAKİ İLİŞKİ: 1989-2011 DÖNEMİ İÇİN TÜRKİYE ÖRNEĞİ DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI İLE İSTİHDAM ARASINDAKİ İLİŞKİ: 1989-2011 DÖNEMİ İÇİN TÜRKİYE ÖRNEĞİ Gülbahar Üçler Ahi Evran Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü Yrd. Doç. Dr. gulbahar_boyaci@hotmail.com

Detaylı

AB Krizi ve TCMB Para Politikası

AB Krizi ve TCMB Para Politikası AB Krizi ve TCMB Para Politikası Erdem Başçı Başkan 28 Haziran 2012 Stratejik Düşünce Enstitüsü, Ankara Sunum Planı I. Küresel Ekonomik Gelişmeler II. Yeni Politika Çerçevesi III. Dengelenme IV. Büyüme

Detaylı

TURİZM SEKTÖRÜNÜN TÜRKİYE NİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: 1963-2011 THE EFFECT OF TOURISM SECTOR ON THE ECONOMIC GROWTH OF TURKEY: 1963-2011

TURİZM SEKTÖRÜNÜN TÜRKİYE NİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: 1963-2011 THE EFFECT OF TOURISM SECTOR ON THE ECONOMIC GROWTH OF TURKEY: 1963-2011 ÖZ TURİZM SEKTÖRÜNÜN TÜRKİYE NİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: 1963-2011 Nurgün TOPALLI 1 Turizm ülkelerin ekonomik ve sosyal alanlarında önemli bir hizmet sektörü olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmanın

Detaylı

TABLO I: Bağımlı değişken; Tüketim,- bağımsız değişkenler; gelir ve fiyat olmak üzere değişkenlere ait veriler verilmiştir.

TABLO I: Bağımlı değişken; Tüketim,- bağımsız değişkenler; gelir ve fiyat olmak üzere değişkenlere ait veriler verilmiştir. EKONOMETRİ II Uygulama - Otokorelasyon TABLO I: Bağımlı değişken; Tüketim,- bağımsız değişkenler; gelir ve fiyat olmak üzere Tuketim 58 Gelir 3959 Fiyat 312 değişkenlere ait veriler verilmiştir. 56 3858

Detaylı

Para Politikası Makro-İhtiyati Politikalar ve Kredi Genişlemesi İlişkisi

Para Politikası Makro-İhtiyati Politikalar ve Kredi Genişlemesi İlişkisi Para Politikası Makro-İhtiyati Politikalar ve Kredi Genişlemesi İlişkisi M. Nejat COŞKUN (Gazi Üniversitesi) N. Hande SEVGİ (Gazi Üniversitesi) UEK-TEK 2012, İzmir 03.11.2012 1 Politika değişikliği 2008

Detaylı

Türkiye de Faizin Ekonomi Politiği Political Economy of Interest in Turkey

Türkiye de Faizin Ekonomi Politiği Political Economy of Interest in Turkey Türkiye de Faizin Ekonomi Politiği Political Economy of Interest in Turkey Mahmut BİLEN Özet Türkiye de 1980 sonrası liberal ekonomi politikalarının düşük kur ve yüksek faiz politikası ile özetlenen bir

Detaylı

DIŞA AÇIKLIK VE KALKINMA İLİŞKİSİ ( ): TÜRKİYE ÖRNEĞİ

DIŞA AÇIKLIK VE KALKINMA İLİŞKİSİ ( ): TÜRKİYE ÖRNEĞİ DIŞA AÇIKLIK VE KALKINMA İLİŞKİSİ (1968-2003): TÜRKİYE ÖRNEĞİ Bayram GÜNGÖR (*) Serdar KURT (**) Özet: Bu çalışmada, 1968-2003 dönemini kapsayan yıllık verilerle, Türkiye ekonomisinde dışa açıklık ve kalkınma

Detaylı

Türkiye nin Fasıllara Göre İthalat Talep Fonksiyonunun Ekonometrik Tahmini

Türkiye nin Fasıllara Göre İthalat Talep Fonksiyonunun Ekonometrik Tahmini Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi Cilt:16.Sayı:2.Aralık 2012 ss.95-110 Türkiye nin Fasıllara Göre İthalat Talep Fonksiyonunun Ekonometrik Tahmini Econometric Estimation of Sectoral Import Demand Function

Detaylı

1. YAPISAL KIRILMA TESTLERİ

1. YAPISAL KIRILMA TESTLERİ 1. YAPISAL KIRILMA TESTLERİ Yapısal kırılmanın araştırılması için CUSUM, CUSUMSquare ve CHOW testleri bize gerekli bilgileri sağlayabilmektedir. 1.1. CUSUM Testi (Cumulative Sum of the recursive residuals

Detaylı

HAM PETROL FİYATLARININ BİST 100 VE BİST ULAŞTIRMA ENDEKSLERİ İLE İLİŞKİSİ

HAM PETROL FİYATLARININ BİST 100 VE BİST ULAŞTIRMA ENDEKSLERİ İLE İLİŞKİSİ Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Nisan 2016, Sayı:12 HAM PETROL FİYATLARININ BİST 100 VE BİST ULAŞTIRMA ENDEKSLERİ İLE İLİŞKİSİ Selçuk KENDİRLİ 1 Muhammet ÇANKAYA 2 Özet:

Detaylı

İçindekiler kısa tablosu

İçindekiler kısa tablosu İçindekiler kısa tablosu Önsöz x Rehberli Tur xii Kutulanmış Malzeme xiv Yazarlar Hakkında xx BİRİNCİ KISIM Giriş 1 İktisat ve ekonomi 2 2 Ekonomik analiz araçları 22 3 Arz, talep ve piyasa 42 İKİNCİ KISIM

Detaylı

İŞSİZLİK PETROL FİYATLARI İLİŞKİSİ: YAPISAL KIRILMALAR ALTINDA TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1980-2012) * ÖZET

İŞSİZLİK PETROL FİYATLARI İLİŞKİSİ: YAPISAL KIRILMALAR ALTINDA TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1980-2012) * ÖZET - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, p. 2197-2211, ANKARA-TURKEY İŞSİZLİK PETROL FİYATLARI İLİŞKİSİ: YAPISAL KIRILMALAR ALTINDA TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1980-2012)

Detaylı

Koşullu Öngörümleme. Bu nedenle koşullu öngörümleme gerçekleştirilmelidir.

Koşullu Öngörümleme. Bu nedenle koşullu öngörümleme gerçekleştirilmelidir. Koşullu Öngörümleme Ex - ante (tasarlanan - umulan) öngörümleme söz konusu iken açıklayıcı değişkenlerin hatasız bir şekilde bilindiği varsayımı gerçekçi olmayan bir varsayımdır. Çünkü bazı açıklayıcı

Detaylı

GIBSON ÇELİŞKİSİNİN TÜRKİYE VERİLERİ İLE ANALİZİ

GIBSON ÇELİŞKİSİNİN TÜRKİYE VERİLERİ İLE ANALİZİ Sosyal Bilimler Dergisi Sayı: 20 2008 GIBSON ÇELİŞKİSİNİN TÜRKİYE VERİLERİ İLE ANALİZİ Doç. Dr. Muammer ŞİMŞEK Cumhuriyet Üniversitesi, Cumhuriyet M.Y.O., Sivas, msimsek@cumhuriyet.edu.tr Doç. Dr. Cem

Detaylı

7.Ders Bazı Ekonometrik Modeller. Đktisat (ekonomi) biliminin bir kavramı: gayrisafi milli hasıla.

7.Ders Bazı Ekonometrik Modeller. Đktisat (ekonomi) biliminin bir kavramı: gayrisafi milli hasıla. 7.Ders Bazı Ekonometrik Modeller Đktisat (ekonomi) biliminin bir kavramı: gayrisafi milli hasıla. Kaynak: TÜĐK dönemler gayri safi yurt içi hasıla düzeyi 1987-1 8680793 1987-2 9929354 1987-3 13560135 1987-4

Detaylı

DOĞRUSAL OLMAYAN BİRİM KÖK TESTİ İLE BIST 100 ENDEKSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

DOĞRUSAL OLMAYAN BİRİM KÖK TESTİ İLE BIST 100 ENDEKSİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR ÇALIŞMA Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 14, Sayı 3, 2018 Int. Journal of Management Economics and Business, Vol. 14, No. 3, 2018 DOĞRUSAL OLMAYAN BİRİM KÖK TESTİ İLE BIST 100 ENDEKSİ ÜZERİNE

Detaylı

QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression

QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression QUANTILE REGRESYON * Quantile Regression Fikriye KURTOĞLU İstatistik Anabilim Dalı Olcay ARSLAN İstatistik Anabilim Dalı ÖZET Bu çalışmada, Lineer Regresyon analizinde kullanılan en küçük kareler yöntemine

Detaylı

TÜRKİYE DE EĞİTİM-EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK VE EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ

TÜRKİYE DE EĞİTİM-EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK VE EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ TÜRKİYE DE EĞİTİM-EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK VE EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ Özet Tuncer GÖVDELİ 1 Bu çalışmada, Türkiye de eğitim ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki 1923 ile 2014

Detaylı

DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMI VE DIŞ REKABET GÜCÜ İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN NEDENSELLİK ANALİZİ

DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMI VE DIŞ REKABET GÜCÜ İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN NEDENSELLİK ANALİZİ SAKARYA İKTİSAT DERGİSİ/THE SAKARYA JOURNAL OF ECONOMICS DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMI VE DIŞ REKABET GÜCÜ İLİŞKİSİ: TÜRKİYE İÇİN NEDENSELLİK ANALİZİ Doç Dr. Selim İNANÇLI Sakarya Üniversitesi İ.İ.B.F

Detaylı

MEVDUAT FAİZ ORANLARINDAKİ DEĞİŞKENLİĞİN KREDİ HACMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA 1

MEVDUAT FAİZ ORANLARINDAKİ DEĞİŞKENLİĞİN KREDİ HACMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA 1 MEVDUAT FAİZ ORANLARINDAKİ DEĞİŞKENLİĞİN KREDİ HACMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA 1 Ali BAYRAKDAROĞLU Doç. Dr., Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Gülşah Coşar AYDIN Özet Bu çalışma, mevduat

Detaylı

10 McKinnon ve Shaw Tamamlayıcılık Hipotezinin Türkiye İçin Sınanması 1

10 McKinnon ve Shaw Tamamlayıcılık Hipotezinin Türkiye İçin Sınanması 1 Dünden Bugüne EKONOMİ YAZILARI 10 McKinnon ve Shaw Tamamlayıcılık Hipotezinin Türkiye İçin Sınanması 1 Muhammed Erkam DOĞRU Nuran COġKUN Süleyman DEĞĠRMEN Özet Bu çalışmanın amacı, Türkiye gibi gelişmekte

Detaylı

BAKANLAR KURULU SUNUMU

BAKANLAR KURULU SUNUMU BAKANLAR KURULU SUNUMU Murat Çetinkaya Başkan 12 Aralık 2016 Ankara Sunum Planı Küresel Gelişmeler İktisadi Faaliyet Dış Denge Parasal ve Finansal Koşullar Enflasyon 2 Genel Değerlendirme Yılın üçüncü

Detaylı

THE EFFECTIVENESS OF INTEREST RATE CORRIDOR POLICY OF THE CENTRAL BANK OF TURKISH REPUBLIC

THE EFFECTIVENESS OF INTEREST RATE CORRIDOR POLICY OF THE CENTRAL BANK OF TURKISH REPUBLIC TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI NIN FAİZ KORİDORU POLİTİKASININ ETKİNLİĞİ Haydar Anıl Küçükgöde 1 Özet Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), 2010 yılının sonlarından itibaren geniş bir koridor

Detaylı

KONUT KREDİSİ TALEBİNİ ETKİLYEN FAKTÖRLER: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA

KONUT KREDİSİ TALEBİNİ ETKİLYEN FAKTÖRLER: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA KONUT KREDİSİ TALEBİNİ ETKİLYEN FAKTÖRLER: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA Mustafa İBİCİOĞLU 1 Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Dr. E-posta: mustafa.ibicioglu@tcmb.gov.tr Mehmet Baha KARAN Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

Finansal Piyasa Dinamikleri. Yekta NAZLI ynazli@yahoo.com

Finansal Piyasa Dinamikleri. Yekta NAZLI ynazli@yahoo.com Finansal Piyasa Dinamikleri Yekta NAZLI ynazli@yahoo.com Neleri İşleyeceğiz? Finansal Sistemin Resmi Makro Göstergeler ve Yorumlanması Para ve Maliye Politikaları Merkez Bankası ve Piyasalar Finansal Piyasalardaki

Detaylı

REEL DÖVİZ KURU İLE DIŞ TİCARET HADDİ VE

REEL DÖVİZ KURU İLE DIŞ TİCARET HADDİ VE REEL DÖVİZ KURU İLE DIŞ TİCARET HADDİ VE BİLEŞE LERİ ARASI DAKİ UZU DÖ EM İLİŞKİ Yrd.Doç.Dr. Hüseyin GÜRBÜZ * Yrd.Doç.Dr. Kamil ÇEKEROL ** ÖZET Bu makalede, döviz kuru değişiklikleri ile ticaret hadleri

Detaylı

EŞANLI DENKLEM MODELLERİ

EŞANLI DENKLEM MODELLERİ EŞANLI DENKLEM MODELLERİ Eşanlı denklem modelleri, tek denklemli modeller ile açıklanamayan iktisadi olayları açıklamak için kullanılan model türlerinden birisidir. Çift yönlü neden-sonuç ilişkisi söz

Detaylı

Current Account Deficits Sustainability: The Case Of Turkey

Current Account Deficits Sustainability: The Case Of Turkey MPRA Munich Personal RePEc Archive Current Account Deficits Sustainability: 2001-2011 The Case Of Turkey A Sahbaz Gaziantep University, Department of Economics 15. October 2011 Online at http://mpra.ub.uni-muenchen.de/36294/

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ INTERACTION OF FINANCE SECTOR AND REAL SECTOR IN TURKISH ECONOMY

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ INTERACTION OF FINANCE SECTOR AND REAL SECTOR IN TURKISH ECONOMY TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANS SEKTÖRÜ VE REEL SEKTÖR ETKİLEŞİMİ INTERACTION OF FINANCE SECTOR AND REAL SECTOR IN TURKISH ECONOMY Yrd. Doç.Dr. Abdulkadir KAYA Erzurum Teknik Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü

Detaylı

Türkiye de Enflasyon, Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi ( )

Türkiye de Enflasyon, Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi ( ) 69 Türkiye de Enflasyon, Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi (1990-2015) Öz Ali PETEK 1 Ali ÇELİK 2 Her bilimde olduğu gibi iktisat biliminde de temel arayış olguların

Detaylı

HAFTALIK RAPOR 23 Şubat 2015

HAFTALIK RAPOR 23 Şubat 2015 23Q4 24Q2 24Q4 2Q2 2Q4 26Q2 26Q4 27Q2 27Q4 28Q2 28Q4 29Q2 29Q4 21Q2 21Q4 211Q2 211Q4 212Q2 212Q4 213Q2 213Q4 214Q2 214Q4 HAFTALIK RAPOR 23 Şubat 21 Makro ekonomik değişkenlerin takipteki alacaklar üzerindeki

Detaylı