YENİLENEBİLİR ENERJİ PROJELERİNDE LİSANSLAMA SÜREÇLERİ VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Transkript

1 YENİLENEBİLİR ENERJİ PROJELERİNDE LİSANSLAMA SÜREÇLERİ VE KARŞILAŞILAN SORUNLAR Yücel YAMAN Enerji Uzmanı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 26 Kasım 2008

2 Lisans Başvurusundan Ticari Faaliyete Kaynak Kullanım Hakkı Lisans Başvurusu Lisans Verilmesi İzin/Onaylar İnşaat Ticari Faaliyet

3 Lisanslama Süreci Lisanslama süreci 4 aşamadan oluşmaktadır. Başvuru İnceleme Değerlendirme Uygun Bulma Lisans Verilmesi

4 Lisans Temel Koşulları (1/4) Özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilerin, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri doğrultusunda anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması (OSB ler hariç) Anonim şirket olması halinde borsada işlem görenler dışındaki hisselerin tamamının nama yazılı olması Şirket sermayesinde %10 ve üzerinde doğrudan veya dolaylı paya sahip ortaklar ile yönetici ve denetçilerin Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen suçlardan dolayı mahkumiyetlerinin olmaması Mali yeterlilik (Asgari sermaye koşulu) Banka Teminat Mektubu

5 Lisans Temel Koşulları (2/4) Lisanslama süreci EPDK na lisans başvurusunda bulunulması ile başlar. Lisans başvurusunda sunulması gereken belge ve bilgiler adresinde mevcut olup, toplam 14 adet belge, beyan ve bilgiyi içermektedir. Belge ve bilgilerin eksiksiz olması durumunda, lisans başvurusu inceleme ve değerlendirmeye alınır.

6 Lisans Temel Koşulları (3/4) İnceleme ve değerlendirmeye alınan lisans başvurularına ilişkin, öncelikli olarak ilgili dağıtım şirketi ve TEİAŞ a bağlantı ve sistem kullanımı konusunda görüş sorulur. Kamulaştırma Dairesi Başkanlığı ndan söz konusu proje için inşaat öncesi döneme ilişkin sürenin belirlenmesi istenir. Bağlantı ve sistem kullanımı hakkında görüşün olumlu olması ve Kamulaştırma Dairesi Başkanlığı tarafından inşaat öncesi döneme ilişkin sürenin belirlenmesi sonrasında, lisans başvurusu hakkında Kurul Kararı ile uygun bulma kararı alınır.

7 Lisans Temel Koşulları (4/4) Lisans başvurusu Kurul Kararı ile uygun bulunan başvuru sahibi tüzel t kişiden; Ana sözleşmesini ilgili mevzuata uygun hale getirmesi, Sermayesini yatırım tutarının %15 ine çıkarması, Banka Teminat Mektubu tutarını Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği nin ilgili hükmü ile belirlenen tutara çıkarması, bu yükümlülüklerini, Kurul Kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren ibaren 90 gün içerisinde yerine getirmesi talep edilir. Yükümlülüklerini öngörülen süre içerisinde yerine getiren tüzel kişilere Kurul Kararı ile lisansı verilir.

8 Lisans Bedelleri Elektrik enerjisi piyasasında uygulanan lisans bedelleri; Lisans alma bedeli Yıllık lisans bedeli Lisans yenileme bedeli Lisans tadil bedeli Lisans sureti çıkartma bedeli Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurmak üzere lisans almak için başvuruda bulunan tüzel t kişilerden lisans alma bedelinin %1 i dışında kalan tutarı tahsil edilmez. Lisans; lisans sahibi tüzel kişinin iflası halinde veya süreleri uzatılmadığı takdirde sürelerinin bitiminde kendiliğinden, lisans sahibi tüzel kişinin lisansını sona erdirmek istemesi halinde ise e Kurul kararıyla sona erer.

9 Lisans İptali Lisans, Elektrik Piyasası Kanununun 11 inci maddesi hükümleri çerçevesinde iptal edilebilir. Genel mücbir sebepler ile ilgili lisanslarda tanımlanan özel mücbir sebepler dışında; üretim, otoprodüktör ve otoprodüktör grubu lisanslarına derç edilmiş bulunan tesis tamamlanma tarihi ile lisansın verildiği tarih arasındaki sürenin yarısını aşan bir gecikmenin ortaya çıkması halinde de, lisansın iptal edileceği Elektrik Piyasası Lisans L Yönetmeliğinde düzenleme altına alınmıştır.

10 Üretim Lisansı Üretim tesisi kurulması, işletmeye alınması, elektrik enerjisi üretimi, ü ürettikleri elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin müşterilere satışı faaliyetleri yürütülebilir. Her bir üretim tesisi bazında lisans alma yükümlülüğü

11 Lisans Sahibi Tüzel Kişilerin Bazı Yükümlülükleri Ayrı hesap ve kayıt tutma yükümlülüğü Çapraz sübvansiyon yasağı Bir önceki yıla ait yıllık faaliyet raporu hazırlamak ve her yılın Nisan ayı sonuna kadar Kuruma sunmak Üretim faaliyeti göstermek üzere lisans almış tüzel kişiler, tesis tamamlanma tarihine kadar gerçekleştirdikleri faaliyetler hakkında her yılın Ocak, Mayıs ve Eylül ayları içerisinde Kuruma ilerleme raporu sunmak Sigorta yaptırma zorunluluğu

12 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Desteklenmesi (1/2) İç ç piyasada ve uluslararası piyasalarda alım satımda kaynak türünün ün belirlenmesi ve izlenmesi için üretim lisansı sahibi tüzel kişiye e EPDK tarafından "Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi" (YEK Belgesi) verilir. v Perakende satış lisansı sahibi tüzel kişiler, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten YEK Belgeli tesislerin işletmede işletmede on yılını tamamlamamış olanlarından, elektrik enerjisi satın alırlar. Perakende satış lisansı sahibi tüzel kişilerin her biri, bir önceki takvim yılında sattıkları elektrik enerjisi miktarının ülkede sattıkları ı toplam elektrik enerjisi miktarına oranı kadar, YEK Belgeli elektrik enerjisinden satın alırlar.

13 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Desteklenmesi (2/2) Elektrik enerjisi için uygulanacak fiyat; her yıl için, EPDK nın belirlediği bir önceki yıla ait Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatıdır. Ancak uygulanacak bu fiyat 5 Euro Cent/kWh karşılığı Türk Lirasından az, 5,5 Euro Cent/kWh karşılığı Türk Lirasından fazla olamaz. 5,5 Euro Cent/kWh sınırının üzerinde serbest piyasada satış imkânı bulan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisans sahibi tüzel kişiler bu imkândan yararlanırlar. Kanunda belirtilen uygulamalar 31/12/2011 tarihinden önce işletmeye eye giren tesisleri kapsar. Ancak Bakanlar Kurulu uygulamanın sona ereceği tarihi, 31/12/2009 tarihine kadar Resmî Gazetede yayımlanmak şartıyla en fazla 2 yıl süreyle uzatabilir.

14 Elektrik Piyasasına İlişkin İlgili Mevzuattaki Destekler (1/2) Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurmak üzere, lisans almak için başvuruda bulunan tüzel kişilerden, lisans alma bedelinin %1 i dışında kalan tutarı tahsil edilmemektedir. Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için ilgili lisanslara derç edilen tesis tamamlanma tarihini izleyen ilk 8 yıl süresince yıllık lisans bedeli alınmamaktadır. Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerine,, TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından, sisteme bağlantı yapılmasında öncelik tanınmaktadır.

15 Elektrik Piyasasına İlişkin İlgili Mevzuattaki Destekler (2/2) Perakende satış lisansı sahibi tüzel kişiler, serbest olmayan tüketicilere satış amacıyla yapılan elektrik enerjisi alımlarında, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı bir üretim tesisinde üretilen elektrik enerjisi satış fiyatı; TETAŞ ın satış fiyatından düşük veya eşit olduğu ve daha ucuz başka bir tedarik kaynağı bulunmadığı takdirde, öncelikli olarak söz konusu yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisinde üretilen elektrik enerjisini satın almakla yükümlü kılınmıştır. Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinde üretim yapan üretim lisansı sahibi tüzel kişiler, bir takvim yılında, lisanslarında yer alan, öngörülen ortalama yıllık üretim miktarını geçmemek kaydıyla, özel sektör toptan satış şirketlerinden elektrik enerjisi satın alabilirler. Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinden; Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinin Dengeleme Birimleri ve Kayıt Kuralları başlıklı 18 inci maddesi kapsamında olanlar, dengeleme birimi olma yükümlülüğünden muaftır.

16 Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Onayına Tabi Bazı Konular (1/9) Hisse Devirleri ve Hisselerin Rehnedilmesi Lisans sahibi bir tüzel kişinin sermayesinin %10 on (halka( açık şirketlerde %5) veya daha fazlasını temsil eden payların, doğrudan veya dolaylı olarak bir gerçek veya tüzel kişi tarafından edinilmesi ile bir ortağa ait payların tüzel kişilik sermayesinin yüzde onunu aşması sonucunu veren pay edinimleri ve/veya bir ortağa ait payların yukarıdaki oranların altına düşmesi sonucunu veren pay devirleri her defasında Kurul onayına tabidir. Bu hüküm oy hakkı edinilmesi ile hisselerin rehnedilmesi hallerinde de geçerlidir.

17 Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Onayına Tabi Bazı Konular (2/9) Şirket Birleşmeleri Lisansisans sahibi tüzel kişilerin kendi aralarında ya da lisans sahibi tüzel kişiler ile lisans sahibi olmayan tüzel kişilerin, lisans sahibi bir tüzel kişi bünyesinde tüm aktif ve pasifleri ile birlikte ikte birleşmek istemeleri halinde, birleşme izni hakkında Kurul onayı alınması zorunludur. Tarifesi düzenlemeye tabi tüzel kişiler için uygulanmada, Elektrik Piyasası Kanununda belirlenen izinler ve yasaklar dikkate alınır.

18 Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Onayına Tabi Bazı Konular (3/9) Alacakların Temlik Edilmesi Lisans sahibinin lisans kapsamındaki hakları, Kuruldan izin almaksızın üçüncü şahıslara temlik edilemez. Sözleşme taraflarından 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri yerine getireceklerine dair birer taahhütname alınması

19 Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Onayına Tabi Bazı Konular (4/9) Ticari İşletme Rehni Kurul onayına tabi değildir. sözleşme metinlerine ilişkin olarak, tarafların öncelikle 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklere uyacaklarına ilişkin bir hükmün sözleşmenin başına tüm maddeleri kapsar şekilde eklenmesi Bu ibarenin proje finansmanı kapsamındaki diğer sözleşmelerde de yer alması

20 Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Onayına Tabi Bazı Konular (5/9) Lisansların Devredilemeyeceği Hususu Lisanslarisanslar devredilemez. Ancak, lisans sahibi tüzel kişiye bankalar ve/veya finans kuruluşları tarafından sınırlı veya gayri kabili rücu proje finansmanı sağlanması halinde, kredi sözleşmesi hükümleri gereği, bankalar ve/veya finans kuruluşları Kuruma gerekçeli olarak bildirimde bulunarak, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin in öngördüğü şartlar çerçevesinde önerecekleri bir başka tüzel kişiye lisans sahibi tüzel kişinin lisansı kapsamındaki tüm yükümlülüklerini üstlenmek şartıyla lisans verilmesini talep edebilir. Önerilen tüzel kişiye, bu Yönetmelik kapsamındaki yükümlülükleri yerine getirmesi kaydıyla, aynı hak ve yükümlülüklerle eskisinin devamı mahiyetinde yeni lisans verilir.

21 Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Onayına Tabi Bazı Konular (6/9) Şirket Bölünmesi Üretim veya otoprodüktör lisansı başvurusunda bulunmuş veya üretim veya otoprodüktör lisansı sahibi bir tüzel kişinin, Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuatı uyarınca bölünmesi yoluyla oluşan veya aynı ortaklık yapısı ile kurulan ve üretim veya otoprodüktör lisansı başvurusunda bulunmuş veya üretim veya otoprodüktör lisansı sahibi tüzel kişi ile aynı ortaklık yapısına sahip tüzel kişi veya kişilere, Kurul onayı alınmak ve oluşan yeni tüzel kişi veya kişilerin Elektrik Piyasası Lisans YönetmeliY önetmeliği kapsamındaki yükümlülükleri yerine getirmesi kaydıyla, aynı hak ve yükümlülüklerle eskisinin devamı mahiyetinde yeni lisans verilir.

22 Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Onayına Tabi Bazı Konular (7/9) Üretim Tesisi Devri Lisans sahibi bir tüzel kişi lisansı kapsamındaki üretim tesisini, Kurul onayı almak kaydıyla satış, devir veya diğer bir düzenleme ile lisans kapsamındaki faaliyete devam etmek isteyen bir diğer tüzel kişiye devredebilir. Bu suretle üretim tesisini devralacak tüzel kişinin, devir işlemi gerçekleşmeden önce Kurumdan lisans alması zorunludur. Üretim tesisini devralan tüzel kişinin lisansı, devir işlemlerinin tamamlanması ve eski lisansın sona ermesi ile yürürlüğe girer.

23 Lisan Başvuruları Yenilenebilir Lisans Başvurularında Mevcut Durum İnceleme ve Değerlendirme Aşamasındaki Başvurular Adet MW Uygun Bulma Aşamasındaki Başvurular Adet MW Lisans Verilen Başvurular Adet MW

24 Üretim Projelerinde Karşılaşılan Sorunlar Mevcut düzenlemelerde yaşanan sorunlar Mevzuat eksikliğinden kaynaklanan sorunlar Piyasa katılımcılarının bilgi eksikliğinden kaynaklanan sorunlar Finansman temininde yaşanan zorluklar İmar ve izin işlemlerinin uzun süre alması İletim sistemindeki altyapı yetersizliği Aşırı talep nedeniyle türbin tedarikinde karşılaşılan sorunlar Son 2 yıl içerisinde türbin fiyatlarında önemli oranda artış olmuş ve 1 Kasım 2007 tarihinde yapılan yeni başvurular sonrasında türbin fiyatlarındaki artış artarak devam etmektedir.

25 Teşekkürler Yücel YAMAN Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Tel.: (312) Dah.227 Teşekkürler Yücel YAMAN Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Tel.: (312) Dah.229 e-posta: