ALKOLLÜ VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER. Sektör Raporu

Transkript

1 ALKOLLÜ VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER Sektör Raporu

2 Sayfa 2 / 11

3 İÇİNDEKİLER 1. ALKOLLÜ VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER 2.TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİ 3.1.İHRACAT 3.2.İTHALAT 3.DÜNYA TİCARETİ KAYNAKÇA Sayfa 3 / 11

4 1. ALKOLLÜ VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER Geniş bir ürün yelpazesine sahip olan alkollü ve alkolsüz içecekler sektörü üretimi yıllara göre artış göstermektedir. Türkiye, içme suyu ve maden suları açısından zengin kaynaklara sahip bir ülkedir. Ticari olarak içme suyu sektörü, ambalajı geri dönüşümlü ve geri dönüşümsüz sular ve maden sularını kapsamaktadır. AlpHimalaya organik kuşağında bulunduğundan, Türkiye maden suları açısından da büyük bir potansiyele sahiptir. Türkiye deki maden sularının mineral konsantrasyonları oldukça yüksek bulunmaktadır. Yabancı ortaklı firmaların da faaliyette bulunduğu gazlı meşrubat sektöründe modern teknoloji kullanılarak üretim gerçekleştirilmekte, en çok kolalı içecekler üretilmekte, bu ürünü meyveli içecekler ve aromalı içecekler izlemektedir. Türkiye bira üretiminin % 90 ından fazlası yurtiçi tüketim için gerçekleştirilmekte ve kişi başına tüketim artışlarının paralelinde üretimin de arttığı görülmektedir. Turizm sektöründeki gelişmeler de diğer içeceklerde olduğu gibi bira üretimini etkilemektedir. Şarap üretimi daha çok MarmaraTrakya, Ege ve İç Anadolu Bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Sektörde klasik üretim tesisleri ile birlikte modern üretim tesisleri de faaliyet göstermektedir. İçki sektöründe Avrupa Birliği müktesebatına uyum çalışmaları çerçevesinde 20/01/2001 tarihinde yürürlüğe giren yasa ile, distile alkollü içkiler başta olmak üzere bazı alkollü içkilerin üretim, ithalat ve ihracatındaki devlet tekeli ortadan kaldırılmıştır. 2. TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİ 2.1. İhracat Alkollü içkiler içerisinde en önemli ihraç kalemini bira oluşturmaktadır yılında bir önceki yıla göre bira ihracatı değer olarak yaklaşık % 7, 2008 yılında ise % 35 oranında artış göstermiştir. Birleşmiş Milletler ambargosu nedeniyle 2002 ve öncesinde bira ihracatı yapılamayan Irak a 2006 yılında 20,8 milyon dolarlık, 2007 yılında 18,1 milyon dolarlık ve 2008 yılında ise 22,1 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir yılında bira ihracatında ilk sırada yer alan Irak ı, yaklaşık 6,7 milyon dolarla KKTC izlemiştir. Bu Sayfa 4 / 11

5 ülkeleri 4,3 milyon dolarla BAE ve 3,6 milyon dolarla Azerbaycan izlemiştir. Bahreyn, Lübnan, Kanada ve İngiltere 2008 yılında en çok bira ihracatı gerçekleştirilen diğer ülkeler olmuşlardır. Toplam alkollü içkiler ihracatı içinde biradan sonra en çok rakı ihracatı gerçekleştirilmekte ve ihracatın daha çok Türk insanlarının yoğun yaşadığı Avrupa Birliği ülkelerine yapıldığı görülmektedir. Toplam 25 milyon dolarlık ihracatın yapıldığı 2008 yılında, Almanya ya 9,49 milyon dolarlık rakı ihracatı gerçekleştirilmiş, bu ülkenin toplam rakı ihracatından almış olduğu pay yaklaşık % 38 olmuştur. Bu ülkeyi 8,28 milyon dolarla KKTC, 807 bin dolarla Fransa ve 549 bin dolarla İsviçre izlemiştir. Önemli Ürünler İtibariyle Türkiye'nin Alkollü ve Alkolsüz İçecekler İhracatı (M:1000 litre, D: 1000$ ) Ürün Adı M D M D M D Bira Şarap Votka Rakı Meşrubat M.Suyu/Soda Kaynak: TUIK Şarap ihracatı ise, 2008 yılında bir önceki yıla göre değer olarak yaklaşık % 13,5 oranında azalma göstermiştir yılında 2,14 milyon dolarlık şarap ihracatı gerçekleştirilen Belçika toplam şarap ihracatı içinde aldığı % 26,8 lik payla en çok şarap ihracatı gerçekleştirilen ülke olmuştur. Bu ülkeyi 2,02 milyon dolarla KKTC ve 1,18 milyon dolarla Almanya izlemektedir. Bu 3 ülkenin 2008 yılı şarap ihracatından almış olduğu pay yaklaşık % 67 olmuştur. Önceki yıllarda önemli tutarlarda olmayan votka ihracatı 2008 yılında 0,38 milyon dolar, olarak gerçekleşmiştir. Alkolsüz içecekler ihracatı içinde meşrubat sanayi ürünleri ihracatı önemli bir yer tutmaktadır yılında 5,4 milyon dolar düzeyinde bulunan ihracat, sürekli artış göstermiştir yılında bir önceki yıla göre % 38 oranında artarak 63,32 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracat 2008 yılında % 9,8 oranında artarak 69,58 milyon Sayfa 5 / 11

6 dolar düzeyine yükselmiştir. En fazla ihracat yapılan ülke olan KKTC ye 2008 yılında 12,97 milyon dolarlık meşrubat ihraç edilmiş, bu ülkeyi 9,79 milyon dolarla Irak ve 6,49 milyon dolarla Almanya izlemiştir. 10 yıl önce en önemli ihraç pazarımız olan Rusya Federasyonu na 1997 yılında gerçekleştirilen 16,5 milyon dolarlık ihracat 2007 yılında sadece 11 bin dolarken 2008 yılında 4,57 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir yılında bir önceki yıla göre % 4,8 oranında artarak 22,29 milyon dolar olarak gerçekleşen memba suyu ve soda ihracatının 5,96 milyon doları, diğer bir ifade ile yaklaşık % 27 si Almanya ya gerçekleştirilmiştir. Almanya yı 4,95 milyon dolarla İngiltere, 2,90 milyon dolarla Danimarka ve 1,62 milyon dolarla Irak izlemiştir İthalat 2008 yılında alkollü içkiler içerisinde en çok viski ithal edilmiştir. 8,77 milyon dolar olarak gerçekleşen viski ithalatının 7,76 milyon dolarla % 88,5 ini İngiltere den, 637 bin dolarını ABD den ve 143 bin dolarını Kanada dan ithal edilen viskiler oluşturmuştur yılında viskiden sonra 4,56 milyon dolarla en çok şarap ithalatı yapılmış olup; en fazla şarap ithalatı sırasıyla 1,37 milyon dolarla Fransa dan, 1,24 milyon dolarla İtalya dan ve 857 bin dolarla Şili den yapılmıştır. Şaraptan sonra 2008 yılı ithalatı fazla olan diğer alkollü içki ise votkadır. 4,49 milyon dolarlık toplam ithalat, en fazla; sırasıyla, yaklaşık 1,87 milyon dolarla İsveç, 516 bin dolarla İngiltere ve 383 bin dolarla Rusya Federasyonu ndan gerçekleştirilmiştir. Önemli Ürünler İtibariyle Türkiye'nin Alkollü ve Alkolsüz İçecekler İthalatı (M:1000 litre, D: 1000$ ) Ürün Adı M D M D M D Bira Şarap Konyak Viski Cin Votka Likör M.Suyu/Soda Sayfa 6 / 11

7 Meşrubat Kaynak: TUİK Toplam 2,19 milyon dolarlık 2008 yılı likör ithalatının 482 bin dolarını İtalya dan, 444 bin dolarını Hollanda dan ve 286 bin dolarını İngiltere den yapılan ithalat oluşturmuştur. Toplam 1,36 milyon dolarlık 2008 yılı bira ithalatının en fazla yapıldığı ülkeler; 437 bin dolarla Meksika, 311 bin dolarla Hollanda ve 205 bin dolarla İngiltere olmuştur. İthalat miktarı düşük seviyede olan konyak, 2008 yılında 212 bin dolarla sadece Fransa dan ithal edilmekte olup; 565 bin dolarlık 2008 yılı cin ithalatının en fazla yapıldığı ülkeler ise, sırasıyla; 336 bin dolar ile İngiltere, 84 bin dolar ile Almanya ve 76 bin dolar ile Arjantin olmuştur yılında % 47 ve 2008 yılında % 20 artış gösteren meşrubat ithalatı en çok Avusturya dan yapılmış, bu ülkeden 23,35 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilmiştir. Avusturya yı 3,53 milyon dolarla Yunanistan ve 2,30 milyon dolarla Çek Cumhuriyeti izlemiştir. Ülkemizdeki yabancı turistlerin tüketimine yönelik olarak içme suyu ve maden suyu ithalatının da gerçekleştirildiği görülmektedir. Yıllara göre bu ürünlerin ithalatında artışlar olduğu göze çarpmaktadır. 3. DÜNYA TİCARETİ Dünya alkollü içkiler dış ticaretinde birinci sırada şarap yer almakta, bu ürünü içinde viski, votka ve cin gibi ürünlerin yer aldığı distile alkollü içkiler izlemektedir. Toplam alkollü içkiler dış ticaretinin büyük bir kısmını Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere gelişmiş ülkelerin kendi aralarında yaptığı ticaret oluşturmaktadır. Önemli Ürünler İtibariyle Dünya Alkollü ve Alkolsüz İçecekler İhracatı (M: 1000 ton, D: Milyon Dolar) Ürün Adı M D M D M D Bira Şarap Distile Alkollü İçkiler Alkolsüz İçecekler Sayfa 7 / 11

8 Su Kaynak: FAOSTAD Database, yılında dünya şarap ihracatının değer olarak yaklaşık % 34 ünü 7,89 milyar dolar ile Fransa gerçekleştirmiş, bu ülkeyi 4.42 milyar dolar ile % 19 unu gerçekleştiren İtalya ve 2,08 milyar dolar ile % 9 unu gerçekleştiren Avustralya izlemiştir yılında en fazla şarap ithalatı gerçekleştiren ülkeler ise 4,18 milyar dolar ile ABD, 4,17 milyar dolar ile İngiltere ve 4,43 milyar dolarla Almanya dır. Kanada, Japonya ve Belçika diğer önemli şarap ithalatçısı ülkelerdir yılında gerçekleşen 9,06 milyar dolarlık toplam dünya bira ihracatının 1,82 milyar dolarını Meksika, 1,78 milyar dolarını Hollanda ve 1,04 milyar dolarını Almanya gerçekleştirmiştir. Belçika, İngiltere, Danimarka ve İrlanda diğer önemli bira ihracatçısı ülkelerdir. Bira ithalatında ise, 2007 yılı toplam dünya ithalatının 3,59 milyar dolar ile %36 sını gerçekleştiren ABD birinci sırada yer almaktadır. Diğer önemli bira ithalatçısı ülkeler ise 664 milyon dolar ile İngiltere ve 505 milyon dolar ile İtalya dır. Distile alkollü içkiler dünya dış ticaretinin büyük bir kısmı yine gelişmiş ülkelerce gerçekleştirilmektedir. 5,28 milyar dolarlık 2007 yılı ihracatı ile İngiltere en önemli ihracatçı ülke, 4,91 milyar dolarlık ithalatla ABD en fazla ithalat gerçekleştiren ülkedir. ABD den sonra en fazla distile alkollü içki ithalatçısı ülke, 1,35 milyar dolar ile İspanya ve 1,14 milyar dolar ile Almanya dır. Fransa, ABD ve Almanya ise İngiltere den sonra en fazla ihracat gerçekleştiren ülkelerdir. Önemli Ürünler İtibariyle Dünya Alkollü ve Alkolsüz İçecekler İthalatı (M: 1000 ton, D: Milyon Dolar) Ürün Adı M D M D M D Bira Şarap Distile Alkollü İçkiler Alkolsüz İçecekler Su Sayfa 8 / 11

9 Kaynak: FAOSTAD Database, yılında değer olarak % 10 oranında artış gösteren dünya alkolsüz içecekler ihracatı 2007 yılında % 27 oranında artış göstermiştir yılının önemli ihracatçı ülkeleri 3,16 milyar dolar ile Avusturya ve 1,14 milyar dolar ile Almanya dır. Önemli ithalatçı ülkeler ise 1,47 milyar dolar ile ABD ve 846 milyon dolar ile İngiltere dir. Dünya içme suyu ihracatında ise ilk sırada 1,03 milyar dolarla Fransa yer almakta, bu ülkeyi 326 milyon dolarla İtalya ve 260 milyon dolarla Çin izlemektedir. En önemli ithalatçı ülke ise 363 milyon dolarlık içme suyu ithalatı gerçekleştiren Japonya dır. Bu ülkeyi 299 milyon dolarla ABD ve 262 milyon dolarla Çin izlemiştir. Sayfa 9 / 11

10 KAYNAKÇA Sayfa 10 / 11

11 Editor: Avrupa İşletmeler Ağı-Karadeniz-Türkiye, 2009 Bu yayının içeriği Avrupa Birliği tararfından desteklenen Avrupa İşletmeler Ağı- Karadeniz Türkiye konsorsiyumu tarafından hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde Avrupa Komisyonunun görüşlerini yansıtmamaktadır. Sayfa 11 / 11