Allerji ve Anaflaksi

Transkript

1 Allerji ve Anaflaksi

2 Tanım Anafilaksi: Hipotansiyon veya havayolu tıkanıklığı ile karakterize IgE bağımlı mast hücre mediatörlerinin oluşturduğu ciddi sistemik aşırı duyarlılık reaksiyonudur. Anafilaktoid: Klinik olarak ayırdedilemeyen IgE bağımsız reaksiyondur. Hipersensitivite: Genellikle zararsız antijenlere karşı gelişen artmış immün yanıttır.

3 Epidemiyoloji Prevalans: 5/1000-2/10000 En yaygın sebep Antibiyotikler penisilin böcek ısırıkları Yiyecekler çocukta çok sık!

4 Patofizyoloji Temel mekanizma: Mast hücresi ve bazofil degranülasyonu; ve mediatör salınmasıdır. Hücre degranülasyonu: IgE çapraz bağlanması, kompleman aktivasyonu, non immünolojik veya direkt aktivasyon, arşidonik asit metabolizmasının aktifleşmesi, ekzersiz veya sıcağa bağlı etkiler, ve nedeni bilinmeyenler

5 Klinik Sistemik allerjik reaksiyonların klinik özellikleri: ürtiker ve anjioödem Eşlik edebilen diğerleri: karın ağrısı, kramp, bulantı, kusma, diyare, bronkospazm, rinore, konjonktivit, disritmi, hipotansiyon Anafilaksinin klasik başlangıcı kaşıntı, deride kızarıklık, ürtiker bunları göğüste sıkışma, anksiyete, kısa soluk takip eder Bilinç bulanıklığı, solunum sıkıntısı, dolaşım kollapsı gelişebilir

6 Klinik Hastaların çoğunda, semptom ve bulgular ilk 60 dakikada gelişir Anafilaktik ölümlerin yarısı birinci saat içinde gelişir Hastaları %3-20 de bifazik fenomen oluşur Başlangıç fazı allerjene maruziyet sonrası 5-30 dakika içinde belirgin hale gelerek 60 dakika içinde yatışır İkinci; karşılaşma olmaksızın 4-8 saat sonra ortaya çıkan geç faz

7 Tanı Hikaye ve fizik muayene Laboratuar - rolü yok

8 Ürtiker ve Anjioödem Ürtiker:Değişen şekil ve boyutlarda yüzeyden kabarık, kaşıntılı hızlı oluşan plaklarla seyreden bir deri reaksiyonudur. IgE aracılıdır. Anjioödem; IgE aracılıdır. Dermisde yani daha derin tabakalarda ödemle seyreder ve genellikle yüz, boyun, distal ekstremitelerde gözlenir

9 Ürtiker ve Anjioödem Ayrıntılı öykü ve gözlem Nedeni araştır, etken varsa uzaklaştır Tedavi semptomatik ve destek Antihistaminikler, steroid, soğuk uygulama Allerji ve immünoloji uzmanına yönlendir

10 Anaflaksi Duyarlı kişilerde antijenlere maruziyet sonrasında hızlı gelişen immünolojik reaksiyondur. (Ig E ) 2 veya daha fazla sistem bulgusu 1. Kutanöz bulgular 2. Havayolu tıkanıklığı bulguları* 3. Kardiyovasküler bulgular* (Senkop, pre-senkop) 4. Gastrointestinal semptomlar 5. Nörolojik bulgular

11 Anaflaksi İlk fatal anaflaksi raporu Hymenoptera ısırığı, 4000 yıl önce Farmakolojik ajanlar Beta-lactam AB, Penisilinler, aspirin, NSAİD Difteri serumu, tetanoz antitoksini Radiokontrast ajanları Latex Besinler Arı sokması %5 antijenik ajan bilinemiyor

12 Anaflaksi Klinik; Ürtiker,anjioödem, flushing, kaşıntı, Üst / alt hava yolu obstrüksiyonu, stridor-wheezing Hipotansiyon,şok Senkop, Gastrointestinal semptomlar, karın ağrısı, kusma, ishal Göğüs ağrısı Baş dönmesi

13 Anaflaksi Klinik görünüm Genellikle sn ve dakikalar içinde olur %20-30 hasta bifazik reaksiyon gösterir Ciddi reaksiyon için risk yaratan durumlar Astım Kardiyak hst Beta blokerler

14 Anaflaksi Kardiyovasküler kollaps Havayolu obstrüksiyonu

15 Anaflaksi 1. Basamak Tedavi Havayolu Oksijen Adrenalin Sıvı 2. Basamak Tedavi H1-H2 Antihistaminikler Steroid İnhaler bronkodilatatör Glükagon Vazopresörler

16 Anaflaksi 1. Basamak Tedavi Oksijen Ciddi semptom ve bulgu gösteren tüm hastalara 5 10 litre/dk Rezervuarlı maske Orofarangeal kanül Balon-maske Entübasyon (erken entübasyon) Krikotirotomi

17 Anaflaksi 1. Basamak Tedavi Adrenalin Seçilecek ilk ilaç Ciddi yan etkiler Doz ve uygulamayı nasıl yapalım? İM; mg (1:1000) her dk IV adrenalin; 0.1mg (1:10.000), 5 dk içinde yavaş. 1-4 µg/dk iv infüzyon dozu Hastalar mutlaka monitorize olmalı

18 Sıvılar Anaflaksi 1. Basamak Tedavi %25 ölüm dolaşım yetmezliği ve hipotansiyondan Plazma volüm kaybının %50 si ilk 10 dk içinde Kristaloid, Kolloid (Haemaccel, dextran 70...) NS 5-10ml/kg ilk 5 dk ( çocuk 30ml/kg ilk saat) 2-4 L

19 Anaflaksi 2. Basamak Tedavi Antihistaminikler Histaminin daha fazla salınımını bloke ederler H1 ve H2 birlikte Difenhidramin mg IV Simetidin 4 mg/kg. 300 mg IV, oral, İM Ranitidin 50 mg IV

20 Anaflaksi 2. Basamak Tedavi Steroid Bifazik reaksiyonu önler ve anaflaktik reaksiyonları azaltır (öz.respiratuar semp) Akut dönemde yararları yoktur IV verilse dahi etkisi için 4 6 saat geçmeli Doz: prednizolon 1mg/kg (125mg)

21 Glukagon Anaflaksi 2. Basamak Tedavi Beta bloker kullanan hastalar, Tedaviye yanıt vermemiş olanlar, refrakter hipotansiyon + inotropik ve + kronotropik Bulantı, kusma, hiperglisemi 1-5 mg IV, gerekirse, her 5 dk 5-15mcg/dk infüzyon

22 Anaflaksi 2. Basamak Tedavi İnhale ß-agonist; bronkospazm Albuterol (2.5-5mg nebül) Vazopresör infüzyon; volüm ve epinefrin uygulamasına dirençli hipotansiyon Dopamin (2-20 mcg/kg/dk)

23 Anaflaksi Kardiyak Arrest Agresif volüm desteği Yüksek doz adrenalin 1-3mg /3-5mg Uzun CPR

24 Anaflaksi Tedaviden sonra bifazik reaksiyon unutulmamalı ( %28 i) Taburculuk kararında Ciddi reaksiyon gösteren hastalar ve adrenalin uygulanmış hastalar Yaşlı, astım, kardiyak hastalık, beta-bloker kullanan saat izlem

25 Yatış Tedaviye cevapsız anaflaksi ve anstabil hastalar (Yoğun bakım) Entübasyon ihtiyacı duyanlar B-bloker alan ve daha önceden uzamış anaflaksi geçirenler Komorbit hastalık Senkopa bağlı travma bulguları olan Rekürren reaksiyon ve sekonder komplikasyon (Miyokardial İskemi)

26 Taburcu Tedaviye cevap veren, ciddi bulguları olmayan hastalar gözlemden sonra: Etkenle teması önleyebileceği konusunda bilgilendirilerek Hastaneye uzak veya yalnız yaşama göz önüne alınarak Allergen tespiti ve ileri tedavisi için allerji uzmanına yönlendirilerek.

27 Acil serviste Epinefrin verilen tüm hastalar mutlaka gözlenir. 4 saatlik semptomsuz gözlemin ardından önerilerle taburcu edilebilir.

28 Teşekkürler