İHRACAT PERFORMANSI VE BÜYÜME. Ecem Erdoğmuş Hakan Kurtman

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İHRACAT PERFORMANSI VE BÜYÜME. Ecem Erdoğmuş 10103542 Hakan Kurtman 10103548"

Duygu Sancaklı
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İHRACAT PERFORMANSI VE BÜYÜME Ecem Erdoğmuş Hakan Kurtman

2 İhracat Tarihsel Bakış 1980 yılına kadar tarım ağırlıklı ihracat hacmi; Tarım ürünlerinin payı: 1923 %86, 1963 %77.2, 1980 %57.4 Sanayi ürünlerinin payı: 1923 %8.6, 1963 %19.8, 1980 % yılı ==> %14 tarım payı, %82 sanayi payı

2, 1980 %57.4 Sanayi ürünlerinin payı: 1923 %8.

3 Neden? Türkiye nin 1930 dan itibaren daha korumacı ve devlet ağırlıklı ticaret politikalar uygulaması 1960 planlı ekonomiye geçiş 1970 lerde uygulanan ithal ikameci politikalar (dövize bağımlılığı asgari düzeye indirmek) 1980 de Türkiye nin ticari serbestleşmeye yönelik önemli adımlar atması (liberal ekonomi, özelleştirmeler, devalüasyon..)

uygulaması 1960 planlı ekonomiye geçiş 1970 lerde uygulanan ithal ikameci politikalar

4 80 ekonomik kararları Dış pazarlara açılım sağlandı Sermaye piyasaları kuruldu ve sermaye hareketliliği başladı İhracatta çeşitli enstürmanlar ile teşvikler sağlandı Döviz kazandırıcı işlemler hızlandı üretilen ve ihraç edilen ürün yelpazesinin çeşitlendi katma değeri fazla olan ArGe ve inovasyona dayalı ürün çeşitliliği arttı Üniversite-sanayi işbirliği arttı Uluslararası şirketin yatırımları hız kazandı Sonuç olarak ihracatta pozitif yönlü bir etki yaşandı milyar $ milyar $ ihracat gerçekleşti.

katma değeri fazla olan ArGe ve inovasyona dayalı ürün çeşitliliği arttı Üniversite-sanayi işbirliği arttı Uluslararası şirketin

5 Güncel ihracat verileri

6 İhracat Rakamları 2003 yılında 47,3 milyar$ olan ihracat miktarı,2013 yılında 151,9 milyar$ olarak gerçekleşmiştir.

7 Yıllara göre ihracat (% değişim)

8 İhracat değerindeki artış: Fiyat ve Miktar İhracat değerinde gözlenen artışlar, İhraç edilen ürünlerdeki miktar artışına bağlı olabilir Aynı veya daha düşük seviyedeki bir miktarın daha yüksek fiyatlarda satılmış olmasından da kaynaklanabilir.

bağlı olabilir Aynı veya daha düşük seviyedeki bir miktarın

9 Küresel büyümeler, hesaplama yöntemi ve ihracat

10 İhracat büyümesi hesaplama Projeksiyon : Türkiye ihracat oranında yıllık ortalama %11,2 büyüme tahmin ediliyor. (Küresel talep büyümesi %6,1 ve Pazar payı büyümeleri %4,9) Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası

11 Tanımlar GSDH (Tr) = Türkiye'nin ihracat yaptığı ülkelerin GSYİH'lerinin toplamı (ticaret haddi) Küresel pazar payı (Tr)=Toplam İhracat / GSDH

12 yılları arasında, Türkiye nin dış ticaret açığının (DTA) gayrisafi yurtiçi hasılasına oranı ortalama yüzde 9,5 civarında gerçekleşmiştir.

Ülkelerin GSDH içindeki payları ile Türkiye ihracatı içindeki paylarının farklı olabileceği dikkate alındığında, Türkiye nin karşı karşıya kaldığı pazar büyümesi, GSDH ile ifade edilen küresel pazar

13 Ülkelerin GSDH içindeki payları ile Türkiye ihracatı içindeki paylarının farklı olabileceği dikkate alındığında, Türkiye nin karşı karşıya kaldığı pazar büyümesi, GSDH ile ifade edilen küresel pazar büyümesinden farklılaşabilecektir. Sonuç olarak; herhangi bir ülkede, Türkiye nin ihracat pazar büyüklüğü o ülkenin GSYİH si ile ifade edilirken pazar payı ise, oraya yaptığı ihracatın ülkenin GSYİH sine oranı ile gösterilmektedir.

17 Ekonomik Faaliyetlere göre ihracat

18 Ekonomik Faaliyetlere göre ihracat 2013 yılında toplam ihracatın %93,1 lik kısmının imalat tabanlı olduğu görülmektedir.

20 Sektörel Dağılım

21 Ülkelere göre ihracat

22 Ortadoğu daki gelişmelerin de olumsuz etkisiyle söz konusu dönemde Yakın ve Ortadoğu ülkeleri kategorisinin ihracattaki payı düşüş göstermiş. ( Hızını kesen altın ihracatı)

23 Almanya'ya en çok örme giyim, makine, motorlu kara taşıtları fasıllarında ihracat yapılıyor.

24 Döviz Kuru ve İhracat Performansı

25 Neden döviz kuru? Bir: son altmış yılda yaşanan ekonomik krizlerin hepsi şu yada bu şekilde döviz ve döviz kuru ile birebir bağlantılıdır ve sonuç olarak ekonomik krizin döviz hareketleri ile özdeşleşmesi toplumsal belleğe kazınmıştır. İki: 1980 sonrasında yüksek enflasyondan korunma arayışı vatandaşı mali varlıklarını dövize çevirmeye ikna etti. Böylece varlık ve gelir için döviz nominal ölçü birimi özelliğini kazandı. Üç: 2001 sonrasında, dalgalı kur rejimi sıcak paranın getirisini döviz kuruna bağladı. Mali piyasaların hesapları kur üzerinde belirleyici olmaya başladı.

Dolar ve döviz sepeti Euronun dolar karşısında hızlı değer kazandığı dönemlerde (örnek: Ocak 2007- Mayıs 2008 arası) dolar cinsinden reel fiyat endeksi ihracat fiyatlarındaki artışı

26 Dolar ve döviz sepeti Euronun dolar karşısında hızlı değer kazandığı dönemlerde (örnek: Ocak Mayıs 2008 arası) dolar cinsinden reel fiyat endeksi ihracat fiyatlarındaki artışı abartıyor. Euro-Dolar cinsinden reel ihracat fiyatlarının yıllık ortalama yüzde 0.4 arttarken merkez bankası sepeti cinsinden ifade edince ihracat fiyatları yıllık ortalama yüzde 0.4 geriliyor.

27 TL'nin değeri ve İhracat Fiyatları (?)

28 TL'nin değeri (8 ay gecikme) ve İhracat Fiyatları

29 İhracat fiyatlarının nominal ve reel seyri Merkez Bankası sepetine göre reel kur ve ihracat fiyatları Oca.03 Oca.04 Oca.05 Reel Kur Oca.06 Oca.07 Oca.08 Oca.09 Oca.10 ÜFE / İhracat Fiyatları Oca.03 Merkez Bankası sepetine göre reel kur ve ithalat fiyatları Oca.04 Reel Kur Oca.05 Oca.06 Oca.07 Oca.08 Oca.09 Oca.10 İthalat Fiyatları / ÜFE* Merkez Bankası sepetine göre reel kur ve ticaret haddi Oca.03 Oca.04 Oca.05 Reel Kur Oca.06 Oca.07 Oca.08 Oca.09 Ticaret Haddi Oca.10 İhracat fiyatlarının dış pazarda rekabet edebilmek için üretici fiyatlarından daha az arttığını görüyoruz. Böyle olduğu bir durumda ise ihracat fiyatlarının ithalat fiyatlarından az artması sorunuyla birlikte ticaret haddinde düşme gerçekleşir.

30 Büyümenin Sürdürülebilirliği ve İhracat Katma Değer ve İthalat Bağımlılığı

31 Büyümenin Sürdürülebilirliği ve İhracat I. Türkiye vs. Doğu Asya - Öniş, Bayram(2008)

32 2001 Sonrası 2001 krizi sonrası uygulanan politikalarla birlikte makro düzeyde başarı sağlandı. Hızlı ve düzenli büyüme Düşük enflasyon Bütçe dengesi FDI artışı Özelleştirme hamleleri

34 Doğu Asya Örneği 1960'lar sonrası Doğu Asya'nın dış ticaret odaklı büyümesini incelerseki bu ülkelerin ortak karakteristikleri: Yüksek Büyüme Oranları Düşük Enflasyon Yüksek tasarruf ve yatırım oranı High tech ihracat Gelir Eşitliği ve Kalkınmışlık

2000-2006 Büyüme - Karşılaştırma Bu dönemde Türkiyye'nin büyümesi 2001'deki negatif büyümeye rağmen

35 Büyüme - Karşılaştırma Bu dönemde Türkiyye'nin büyümesi 2001'deki negatif büyümeye rağmen Çin, Rusya ve Hindistan'ın ardından 4. sırada(5,60%) arasında ise büyüme 7,5% seviyesinde.

36 enflasyon - Karşılaştırma Aynı dönemde, enflasyon tüm iyileşmelere rağmen, tüm diğer yükselen ekonomilerin gerisinde kalıyor.

37 Cari açık - Karşılaştırma Bu tablo, şimdiye kadar bu yaşanmamış olsa da, karar alıcıların sermaye girişi kaynaklı bir kriz ve kırılganlık konusunda dikkatli olması gerektiğini gösteriyor.

38 Ar-Ge ve High Tech - Karşılaştırma Ar-Ge harcamalarıyla yüksek teknoloji ürünü ihracatı arasında doğrudan bir korelasyon görmüyoruz. Bu yatırımlar etkilerini uzun vadede gösteriyor. Bunun yanısıra, ar-ge konusunda gecikmiş olmak da büyük bir dezavantaj.

39 Kalkınma - Karşılaştırma Kalkınma düzeyi de sürdürülebilir büyümenin önemli bir bileşeni. Bu alanda Türkiye'nin yüksek büyümelere rağmen diğer ülkelerin gerisinde kaldığını görüyoruz. Beşeri sermaye ve sağlık yatırımları artmadığı sürece rekabet gücünün eksik kalacağını söyleyebiliriz.

FIRSATLAR VE KISITLAR - Cari Açık Tabloda göründüğü gibi cari açığın miktarı ve Gsyih'ye oranı giderek artıyor. Dış ticaret açığı cari açığın en büyük kısmını oluşturuyor.

40 FIRSATLAR VE KISITLAR - Cari Açık Tabloda göründüğü gibi cari açığın miktarı ve Gsyih'ye oranı giderek artıyor. Dış ticaret açığı cari açığın en büyük kısmını oluşturuyor. 1- İhracat büyümesi ve çeşitlilik artışı yetersiz 2- İthalat bağımlılığı yüksek. 3- TL'nin değerinin yüksek olması. İç tasarruf oranının düşük olması cari açığın bir diğer bileşeni.bu oran doğu asya ülkelerinde 35-40% düzeyinde seyrederken Türkiye'de yalnızca %20. Yatırımlar, yabancı sermaye akış ve kredilerle finanse ediliyor. Bu durum Türkiye'yi kırılgan kılıyor.

41 FIRSATLAR VE KISITLAR - Dış Bağımlılık Türkiye'nin sahip olduğu cari açık, ekonomiyi yabancı sermaye akışı ve yabancı yatırıma muhtaç hale getiriyor. Cari açık ve düşük tasarruf oranları sebebiyle, ekonomi küresel krizlere karşı fazlasıyla duyarlı. Şevket Tüylüoğlu, Ekonomi Bakanlığı

42 FDI ve özelleştirmelerin yavaşlaması 2001 sonrası hamlelerle birlikte gelen özelleştirme gelir kaynaklarının tükenmesi risk oluşturuyor. Yabancı yatırımların direkt üretimden çok birleşme ve satın almalar aracılığıyla olması FDI potansiyelinin tükenebileceğini gösteriyor.

43 Yeni Reformların Geliştirilmesi Her ne kadar kriz sonrası dönemde uluslararası kuruluşlarla işbirliği içinde yeni iktisadi programlar izlense de devamında karar alıcıların dış ticarette rekabeti güçlendirici yeni reformlar üretmesi gerekiyor.

44 Büyümenin Sürdürülebilirliği ve İhracat II. Bölgesel İhracat Gelişimi - Atiyas, Bakış(2013)

45 Geçtiğimiz on yılda Türkiye orta gelirli ülkeler arasında en çok büyüme kaydeden ülkelerden biri oldu. Bu da beraberinde Batı dışındaki alanlarda da ekonomik faaliyetlerin artmasını getirdi. Anadolu kaplanları denen bu yeni oluşumla birlikte hem iç hem de dış ticaret yapısında da değişiklikler yaşandı.

46 İhracat Dağılımı

47 Faaliyete Göre Katma Değer

48 İşçi Verimliliği

49 Üretim Dalları ve Katma Değer

50 Teknoloji ve Ar-Ge

51 Firma Ölçekleri

52 Ölçek - Verimlilik

53 İhracat Payları

54 III. İhracat Rekabeti - Köksal, Özgül (2010)

55 Uluslararası Rekabet Faktörleri Türkiye yıldan yıla artan ihracatının yanında artan bir cari açık getiriyor. Bunun kapanması için mevcut performansın ötesine geçmek gerekiyor. Köksal ve Özgül çalışmalarında iyi ve zayıf performans gösteren firmalar arasındaki farkları incelemiş.

56 İncelenen Firmalar

57 Araştırma sonuçları

Benzer belgeler

Ekonomi Bülteni. 13 Şubat 2017, Sayı: 7. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Ekonomi Bülteni. 13 Şubat 2017, Sayı: 7. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomi Bülteni, Sayı: 7 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1 DenizBank