YERLERİNDEN EDİLMİŞ KÜLTÜR VARLIKLARI İHTİSAS KOMİTESİ

Transkript

1 YERLERİNDEN EDİLMİŞ KÜLTÜR VARLIKLARI İHTİSAS KOMİTESİ Özgür ÖZASLAN UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yönetim Kurulu Üyesi ve Yerlerinden Edilmiş Kültür Varlıkları İhtisas Komitesi

2 Komite Başkanı: Özgür ÖZASLAN Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Başkan Vekili: Prof. Dr. Sibel ÖZEL Marmara Üniversitesi

3 Komite Üyeleri Üye : Prof. Dr. Bilge UMAR Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Üye : Cem KAHYAOĞLU Dışişleri Bakanlığı Kültürel Diplomasi Genel Müdür Yardımcılığı Daire Başkanı Üye : Yrd. Doç. Dr. Gül PULHAN Koç Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi Üye : Prof. Dr. Kutalmış GÖRKAY Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi Üye : Murat SÜSLÜ Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Üye : Özgen ACAR Gazeteci Üye : Doç. Dr. Tuğrul KATOĞLU Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Üye : Yusuf ERTAN İçişleri Bakanlığı Temsilcisi İl Planlama Uzmanı Üye : M. Zeki TEMEL Adalet Bakanlığı Temsilcisi Tetkik Hakimi Üye : Doç. Dr. Zeynep ÇİZMELİ ÖĞÜN Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Üye : Zeynep BOZ Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü

4 Komite Kuruluşu ve Üyelikleri Yerlerinden Edilmiş Kültür Varlıkları İhtisas Komitesi 13 Aralık 2010 tarihlinde kurulmuştur. Yerlerinden Edilmiş Kültür Varlıkları İhtisas Komitesi, disiplinler arası bir anlayışla yapılandırılmıştır. Üyeleri arasında iade taleplerinde başvurulan tüm uzmanlık dallarından akademisyen ve uzmanlar bulunmaktadır. Hukuk, Arkeoloji, Sanat Tarihi, Uluslararası İlişkiler dallarında konusuna hakim üyeler ile faaliyetler yürütülmektedir.

5 KOMİTE GÖREVLERİ Komite kurulduğundan bugüne periyodik toplantılarla bir araya gelerek, iade süreçlerinde ki güncel veya olası eğilimleri tartışmış, öneriler ortaya koymuştur. Yurtdışında bulunan kültür varlıklarının iadelerinin sağlanması çalışmalarında, akademik destek ve danışmanlık sağlanması, eserlerin iade yöntemlerine ilişkin stratejilerin belirlenmesi.

6 Gerçekleştirilen Faaliyetleri Haziran 2012 de ilgili devlet kurumlarının temsilcileri ve akademisyenlerle bir araya gelinerek bir çalıştay düzenlenmiştir.

7 UNESCO Sözleşmeleri ile Türkiye de Dünya Miras Alanları ve Yasadışı Yollardan Yurtdışına Çıkartılan Eserlerin İadesi Ulusal Çalıştayı

8 YASADIŞI YERLERİNDEN EDİLME DURUMUNDA KÜLTÜR VARLIKLARININ KÖKEN ÜLKEYE İADESİNİN TEŞVİKİ HÜKÜMETLER ARASI KOMİTESİ (ICPRCP) UNESCO Genel Sekretaryası altında yer alan, Yasadışı Olarak Yerlerinden Edilme Durumunda Kültür Varlıklarının Köken Ülkeye İadesinin Teşviki Hükümetler Arası Komitesi; 1978 Yılında kurulmuştur. Komite, üye ülkelerinden birinden yasadışı yollarla çıkartılmış olan, ancak ilgili ülke için büyük anlam taşıyan, bir takım sebeplerle, Uluslararası Anlaşmaların kapsamına girmeyen kültür varlıklarının, kaynak ülkeye iadesinin teşvik edilmesi amacıyla kurulmuştur.

9 UNESCO BÜNYESİNDE ICPRCP NİN YERİ ICPRCP, UNESCO Genel Sekreterliği Kültür Sektörüne bağlı olarak faaliyetlerde bulunmaktadır. UNESCO bünyesinde tanımlanan, 5 «Temel Program» arasında, komitenin görev alanlarının sıralanması, oldukça geniş bir platformda faaliyet yürüten UNESCO da komitenin başat bir rolde olduğunu gösterir. (Belge:36c/5 S:287)

10 UNESCO 36.Genel Konferansında Kültür Varlıklarının Yasadışı Trafiğinin Önlenmesine İlişkin Gündem UNESCO 1970 Sözleşmesinin uygulanmasının geliştirilmesi; UNESCO 1970 Sözleşmesi Taraf Devletler toplantısının organize edilmesi; Silahlı çatışma yaşanan ülkelerde yağma sorunun ele alınması; Kültür varlığı kaçakçılığı ile mücadelede ülkelerin yasal düzenlemelerinin geliştirilmesi

11 UNESCO 1970 Sözleşmesinin Yürütülmesinde Yeni Eğilimler A) Kontrol Mekanizması B) Kamu Oyu nda Farkındalığın Arttırılması C) Çözüm Odaklı İkili Görüşmeler

12 Kontrol Mekanizması Haziran 2012 Tarihinde 2.Gerçekleştirilen UNESCO 1970 Taraf Devletler Toplantısında Sözleşmenin Uygulanma Yöntemlerinin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi Amacıyla Bir Organ Kurulmasına Konsensus ile Karar Verildi

13 Ülkemiz Kültür Varlıklarının Ait Oldukları Ülkeye İadesinin Teşviki Hükümetler Arası Komitesi Yönetim Kuruluna Seçilmiştir. Ülkemiz Başkan Yardımcısı sıfatı ile Prof.Dr.Sibel Özel tarafından temsil edilmektedir.

14 Kamu Oyunda Farkındalığın Arttırılması

15 ÇÖZÜM ODAKLI İKİLİ GÖRÜŞMELER Herakles Heykeli nin Üst Yarısı nın İadesi ABD Boston Museum of Fine Arts tan 2011 Yılında Sağlanmıştır. Troya Eserlerinin İadesi ABD Penn Museum dan 2012 yılında Sağlanmıştır. Boğazköy Sfenksinin İadesi Berlin Pergamon Müzesi nden 2011 yılında sağlanmıştır.

16 TÜRKİYE İADE STRATEJİLERİNİN BASINDAKİ YANSIMALARI

17 ORTA VE UZUN VADELİ STRATEJİLERİ Kamuoyunun Bilinçlendirilmesine Yönelik Faaliyetlerin Arttırılması Bu Kapsamda Sivil Toplum Kuruluşları ile İşbirliği Yapılması Disiplinler Arası Uzman Yetiştirilmesi, bu kapsamda Üniversitelerde açılacak Yüksek Lisans ve Doktora Programlarına Öğrencilerin Teşvik Edilmesi 2013 Yılı İtibariyle Düzenli Olarak Gerçekleştirilecek Taraf Devletler Toplantılarında ortaya çıkan eğilimlerin takip edilmesi ve Köken ülkelerin UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ile Tecrübe Paylaşımına Gidilerek Ortak Yöntemler Geliştirilmesi

18 37.UNESCO GENEL KONFERANSI İÇİN ÖNERİ

19 Teşekkürler