KATI ATIKLARIN ARITILMASINDA MİKROORGANİZMALARIN KULLANIMI

Transkript

1 ÇEVREYE ZARAR VEREN MADDELERİN ORTADAN KALDIRILMASINDA MİKROORGANİZMALARIN KULLANIMI ÖZET Mikroorganizmalar, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük ve tek hücreli canlılardır. Bakteriler, mayalar, küfler, algler ve protozoa temel mikroorganizmalardır. Dünyada arasında farklı türde mikroorganizma olduğu sanılmaktadır. Bugüne kadar bunların %5 'inden daha azı olduğu kabul edilen 3500 bakteri, fungi (maya, küf, şapkalı mantar), protist (alg ve protozoa) tanımlanabilmiştir. Madde zincirinde önemli rol oynarlar. Örneğin; organik maddeleri parçaladıklarında onların atıklarından doğayı temizleyip aynı zamanda da elementlerin tekrar doğaya dönmesini de sağlamaktadırlar. Mikroorganizmaların Yararları Çeşitli gıdalar ve çeşitli endüstriyel ürünler mikroorganizma ile elde edilir. Biyolojik atık su arıtımında da mikroorganizmalar kullanılır, buradan çıkan çamur değerli bir organik kütledir. Bunların haricinde biyogaz reaktörlerinde, maden yataklarının islahında, doğada ki C,P,N,S gibi çevrimlerde, genetik pek çok çalışmada mikroorganizmalar kullanılır. Mikroorganizmaların Zararları Mikroorganizmalar insanları, hayvanları ve bitkileri hastalandırır ve öldürebilirler. Gıdaları bozarak kullanılmayacak hale getirirler. Ekonomik zarar ve kayıplara neden olurlar. Ürün kalitesini ve verimini düşürürler. ÇEVREDE ETKİN MİKROORGANİZMALARIN KULLANIMI Etkin mikroorganizmalar, modern 1.yüzyıl atık su arıtma ve temizlik endüstrisinde yüksek performanslı zehirsiz ve biyolojik mikroorganizmalardan oluşmuş bakteri kültürüdür. Organik atık maddenin tüketilmesinde lağım çukurlarında, yağlı tortu işleme göletlerinde,yağ tutucularda, biriktirme tanklarından, zeminlerde,kanallarda ve borularda ağır yağları yok etmektedir. Aynı zamanda kokuşmayı yok eder. Oksidasyonu fermantasyona çevirerek koku tamamen yok olur. Atıklar ülkelerin önemli çevre sorunları arasında yer alıyor. İnsanlar tarafından kullanılan kaynakların yaklaşık 1/3 ü atığa ve emisyona dönüşüyor. Çeşitli kaynaklardan çıkan katı sıvı ve gaz halindeki kirletici maddelerin havada suda ve toprakta yüksek oranda birikmesi sonucu oluşan çevre kirliliği için etkili ve geniş kapsamlı önlemler alınmazsa, dünyamızdaki tüm canlı varlıklar için yaşama şartları durmadan bozulmaya devam edecektir. Dünyada ki hızlı sanayileşme ve modernleşme çevre kirliliğine neden oluyor. Birçok mikroorganizma biyolojik iyileştirme ve biyolojik parçalama faaliyetleri neticesinde çevremizde ki zararlı kimyasalları parçalayarak çevresel bulaşmanın temizlenmesinde etkin ve doğal bir rol oynuyor.

2 Biyolojik iyileştirme; Bir çevre kirleticisini ortamdan uzaklaştırmak için bakteri, mantar, alg ve bitki gibi organizmaların kullanılmasına denir. Biyolojik parçalama; Organizmaların çeşitli zararlı kimyasal bileşikleri parçalayıp mineralize etmesine denir. Günümüzde topraktaki ve sulardaki organik ve inorganik kirleticileri temizlemek ve kontrol altında tutmak için bir takım fiziksel kimyasal ve biyolojik iyileştirme yöntemleri kullanılıyor. Mikroorganizmalar tarafından salgılanan yüzey aktif maddeleri ve enzimler bu işlemin gerçekleşmesine yardımcı oluyor. Parçalanmayı gerçekleştiren mikroorganizmalar genelde oksijen, ışık ve suya ihtiyaç duyar. Ancak birçok organizma bu işlemi oksijen olmadan da yapmayı başarır. Biyolojik iyileştirme yöntemlerinin diğer yöntemlere göre daha avantajlı olmasının nedenleri arasında; maliyetinin düşük olması, kullanım kolaylığı, organik kirleticilerin tamamen parçalanması, çevre dostu bir yöntem oluşu ve yan etkilerinin olmayışı sayılabilir. KATI ATIKLARIN ARITILMASINDA MİKROORGANİZMALARIN KULLANIMI Kompostlama: Mikroorganizma adı verilen ve çoğunluğu gözle görülmeyen canlıların, ortamın oksijenini kullanarak çöp içerisindeki organik maddeleri biyokimyasal yollarla ayrıştırmasıdır. Kompostlama işlemi, nemli tutulan ve havalandırılan karışık organik atıklarda doğal olarak bulunan, kendiliğinden çoğalan mikroorganizmalar tarafından gerçekleştirilir. Başlangıçta çoğunlukla bakteri olan bu organizmaların çoğalması sırasında ısı, CO ve su buharı açığa çıkar. Kompostlaştırma işlemine katkıda bulunan organizmalar arasında bakteriler,mayalar,küfler ve aktinomisetler sayılabilir. SIVI ATIKLARIN ARITILMASINDA MİKROORGANİZMALARIN KULLANIMI Mikroorganizmalar biyolojik atık su arıtımında da kullanılırlar. Bakteriler gıda olarak atık suda bulunan ve çevre kirliliği yaratan organik maddeleri kullanırlar. Bakterilerin solunum yapması ve çoğalması için sudaki oksijen yeterli olmaz. Bunun için dışarıdan da oksijen gerekir. Atık sulardaki mikroorganizmalar gelişerek su kirliliğine sebep olan organik madde ve kirleticileri yok ederler. Böylece atık su içindeki organik maddeler ayrışmış olur. Tıpta kullanılan ilaçlar mesela antibiyotikler bazı küf mantarları ve bakterilerin yardımıyla üretilir. Pahalı aletlere ve uzun çalışmalara gerek kalmadan birçok analiz mikroorganizmaları direkt kullanarak veya bunlardan sağlanan enzimlerden yararlanılarak çok daha kolay ve ucuz şekilde analiz edilebilir. Şaraptaki gliserin ve şeker analizleri buna örnektir. Atık Su Arıtma Yöntemleri Atık su arıtma yöntemleri temel olarak 3 e ayrılır: 1)Fiziksel arıtma yöntemleri )Kimyasal arıtma yöntemleri

3 3)Biyolojik arıtma yöntemleri BİYOLOJİK ARITMA YÖNTEMLERİ Biyokimyasal reaksiyonlar neticesinde atık sudaki çözünmüş organik kirleticilerin uzaklaştırıldığı yöntemlerdir. Bu yöntemlerden üçü şöyledir; -Aktif çamur sistemleri -Stabilizasyon havuzları -Damlatmalı filtreler Aktif Çamur Sistemleri Bu arıtma sisteminde ön arıtmadan geçirilmiş atık su havalandırma tanklarına alınır. Bu tanklara dışarıdan oksijen verilir, aerobik mikroorganizmalar atık su içindeki çözünmüş ve kolloid organik maddeleri ayrıştırarak arıtım işlemini gerçekleştirir. Havalandırma sonucu, organik maddelerin askıda büyüyen mikroorganizmalar tarafından parçalanır. Askıda büyüyen mikroorganizmalar suyun içerisinde bulunan organik maddeleri parçalayarak H O ve CO e çevirirler. Aktif çamur sistemlerinde bakteriler en önemli mikroorganizmalardır. GAZ ATIKLARDA MİKROORGANİZMALAR Gaz atıklardan CO su içine absorbe edildikten sonra bazı organizmalar tarafından asetik asite dönüştürülebilir. MİKROORGANİZMALAR YOLUYLA ATIKLARIN TEMİZLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ Son yıllarda gerek çevre kirliliği gerekse de canlıların yaşamı için yararlı ürünlerin eldesini sağlayacak yeni bir adım atılmıştır. Biyoteknoloji adı verilen bu alanda belli mikroorganizma kültürleri kullanılmaktadır. Bunlar maya, küf ve bakteri kültürleridir. Atıkların çevreden temizlenmesi ve onlardan yeni ürünler elde edilmesi insan ve hayvan sağlığı için olduğu gibi ekonomik açıdan da yararlıdır. KAYNAKÇA: mikroorganizmaların çevreye hizmeti

4 SORULAR 1)Mikroorganizmalar çevrede nasıl etkin bir rol oynar? Mikroorganizmalar madde zincirinde önemli bir yere sahiptir.birçok gıda da mikroorganizmalar yolu ile elde edilir.örneğin;yoğurt,maya,sirke vb. Bunun yanında çeşitli endüstriyel ürünlerde de mikroorganizmaların etkin rolü vardır.örneğin;aseton vb. Ayrıca genetik pek çok çalışmada mikroorganizmalardan yararlanılır. )Sıvı atıkların arıtılmasında mikroorganizmaların nasıl bir kullanımı vardır? Bakteriler gıda olarak suda bulunan ve çevre kirliliği yaratan organik maddeleri kullanırlar.böylece hem su kirliliğine sebep olan organik madde ve kirleticileri yok ederler hem de atık su içindeki organik maddeler ayrışmış olur. 3)Mikroorganizmalar yarar sağlıyor, peki zarar da veriyor olabilir mi? Bir organizma yararlı iken başka bir yerde zararlı olarak etkisini gösterebilir.örneğin sirke yapımında kullanılan bir bakteri şarap fabrikasına bulaşırsa işletmenin tüm şarabı sirke haline gelir ve büyük bir ekonomik kayıp sağlar. Hazırlayanlar: Esra KARAOĞLU İlknur AKSU Bahar AYKUT Melike YANĞIÇ

5