Borsa Getiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yöntemlerle Analizi: Türkiye Örneği

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Borsa Getiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yöntemlerle Analizi: Türkiye Örneği"

Transkript

1 Volume 4 Number 3 03 pp. -40 ISSN: Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği Yusuf Ekrem Akbaşa Öze: Bu çalışmada, Türkiye de 986:0-0:07 döneminde İsanbul Menkul Kıymeler Borsası (İMKB) geiri oranı ile faiz oranına ai serilerin doğrusal olup olmadığını ve durağanlık yapısı analiz edilmişir. Bu serilerin analiz edilmesinde, Caner ve Hansen (00) arafından gelişirilen doğrusallık ve birim kök esleri kullanılmışır. Bu esler sonucunda serilerin doğrusal dışı olduğu ve her iki serinin de rejimli olduğu sonucuna ulaşılmışır. Ayrıca faiz oranına ai seride iki rejimin de birim köklü olduğu, İsanbul Menkul Kıymeler Borsası geiri oranına ai serinin ise.rejimin durağan, ikinci rejimin birim köklü olduğu sonucuna ulaşılmışır. Son olarak İsanbul Menkul Kıymeler Borsası geiri oranın bağımlı değişken, faiz oranının açıklayıcı değişken olduğu modelde, eşbüünleşme olup olmadığı Hansen-Seo (00) esiyle analiz edilmişir. Analiz sonucunda İsanbul Menkul Kıymeler Borsası geiri oranıyla faiz oranı arasında eşbüünleşme ilişkisi espi edilmişir. Anahar Sözcükler: Borsa geiri oranı, Faiz oranı, Doğrusal dışılık, Doğrusal dışı birim kök esi, Doğrusal dışı eşbüünleşme esi, Türkiye JEL Sınıflandırması: E44, E43, C The Analysis of Relaionship beween he Rae of Sock Reurn and Ineres Rae wih Nonlinear Mehods: The Case of Turkey Absrac: In his sudy, i was analyzed he srucure of saionary of Isanbul Sock Exchange reurn rae and ineres rae series and wheher i s are linear in he period of 986:00:07. I was used lineariy and uni roo ess developed by Caner and Hansen (00). As a resul of hese ess, i was concluded ha he series are non-linear and boh of series have wo regimes. Besides, i was concluded ha boh of wo regimes have uni roo in he series of ineres rae and firs regime has saionary, second regime has also uni roo in Isanbul Sock Exchange reurn rae series. Finally, he model in which Isanbul Sock Exchange is dependen variable, ineres rae is explanaory variable was analyzed wheher here is a co inegraion wih Hansen-Seo (00) es. As a resul of analysis i was deermined he co inegraion relaionship beween he ineres rae and Isanbul Sock Exchange reurn rae. Keywords: Sock reurn rae, Ineres rae, Non-lineariy, Non-linear uni roo es, coinegraion es, Turkey Non-linear JEL Classificaion: E44, E43, C a Assis. Prof., Adiyaman Universiy, Faculy of Economics and Adminisraive Sciences, Deparmen of Economics, yeakbas@adiyaman.edu.r

2 Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği. Giriş 980 li yılların başından iibaren küreselleşme sürecinin hızlanması, finansal piyasaların hızla liberalizasyon sürecine girmesine neden olmuşur. Finansal piyasaların liberalleşmesiyle birlike yaırım araçları armaya başlamışır. Küreselleşme olgusu sonucu finansal liberalizasyonun yaşanması, sermaye akımlarına am harekelilik kazandırmışır. Sermaye akımlarının am harekeli olması, herhangi bir ülkede faiz oranının dünyadaki diğer ülkelere göre arış gösermesi durumunda diğer ülkelerden bu ülkeye doğru sermaye akımlarının armasına neden olmuşur. Sermaye akımlarındaki arış, yuriçi faiz oranıyla dünya faiz oranları eşileninceye kadar devam eder. Sermaye harekeleri sınırsız olmasına rağmen faiz oranları her ülkede aynı değildir. Bunun en önemli sebeplerinden biri, ülkelerin ödemeler bilançosu dengesizlikleriyle mücadele emek için uyguladıkları poliikalardır. Bir ülkede cari açığın finansmanı önemli bir sorun haline gelebilir. Bu sorunu aşmanın en kolay yönemlerinden biri ülkeye sermaye akımı çekmekir. Bu bağlamda sermaye akımları ve faiz oranı ilişkisi daha belirgin hale gelmekedir. Sermaye akımları, genel olarak iki şekilde gerçekleşir. Bunlardan ilki, doğrudan sermaye akımlarıdır. Doğrudan sermaye akımları yabancı bir ülkenin başka bir ülkede yapmış olduğu fabrika, özelleşirme kapsamında aldığı esisler, vb. üreim kapasiesini arıran yaırımlardır. Bu ürden yaırımların borsa geiri oranıyla doğrudan ilişkisi olmadığı için çalışma konumuzun dışındadır. Sermaye akımlarının bir ülkeye yönelme şekillerinden diğeri, porföy yaırımları aracılığıyla gerçekleşmekedir. Porföy yaırımları şeklindeki yabancı sermaye akımları, iki nedenden dolayı bir ülkeye yönelir. Bu nedenlerden ilki faiz oranı, diğeri yaırım yapılacak ülkedeki karlılık oranıdır. Çalışma konusuyla doğrudan bağlanısı olmadığı için karlılık oranı ile İMKB geiri oranı arasındaki ilişki ikisadi açıdan açıklanmamışır. Faiz oranı, ülke içerisine yabancı sermaye çekme yollarından biridir. Özellikle cari açık sorunu yaşayan ülkeler, aran döviz alebini karşılayabilmek için faiz oranını kullanabilir. Risk, siyasi ve ekonomik isikrar, diğer ülkelerin ekonomik yapısı, yabancı yaırımcının diğer ülkelerdeki yaırım pozisyonu vb. fakörler dikkae alınmadığında yuriçi faiz oranlarındaki arış, ev sahibi ülkede banka evdialarında ve döviz arzında arış yaşanmasına neden olabilir. Tevdia arışı, ilgili banka ve finans kuruluşlarının kaynaklarını arırır. Dolayısıyla bu kuruluşların yaırım ve plasman yapma imkanları arar. Yaırımcılar, borsada yaırım yapacakları zaman şirkelerin sermayesine ya da yaırımlarına bakarak kararlarını verir. Dolayısıyla sermayesi güçlü olan ve yaırım kapasiesi olan şirkelerin hisse senedi geirileri yüksek olur. Borsa geiri oranı ile faiz oranı arasındaki ilişkiyi doğrusal olmayan zaman serisi yönemleriyle analiz eden birçok yabancı çalışma olmasına rağmen bu konuda Türkiye ile ilgili olarak yapılan çalışmalarda lieraür kısmında belirildiği gibi daha çok doğrusal zaman serisi yönemleri kullanılmışır. Doğrusal serilere doğrusal olmayan yönemlerin uygulanması veya doğrusal olmayan serilere doğrusal yönemlerin uygulanması yanlış sonuçların elde edilmesine neden olabilir. Bu yüzden analiz yapmadan önce serilerin doğrusal olup olmadığına karar vermek gerekir. Doğrusallık, bir serinin aynı şekilde değişmesini ifade eder. Ancak bazı serilerde bu durum mümkün olmayabilir. İşlem maliyelerinin birbirinden farklı olması, karar birimlerinin heerojen olması vb. fakörler nedeniyle bir seri hep aynı şekilde değişim gösermeyebilir. Bu fakörler, serilerin doğrusal dışı olmalarına neden olmakadır. Yabancı çalışmalarda, çalışmaya konu olan değişkenlerin doğrusal olmayan zaman serisi yönemleriyle analiz edilmesine rağmen Türkiye ile ilgili çalışmalarda daha çok doğrusal zaman serisi yönemlerinin kullanılması, İMKB geiri oranı ile faiz oranına ai serilerin doğrusal olup olmadığını ve bu iki değişken arasında ne ürlü bir ilişki olduğunu inceleme ihiyacını 4(3)03

3 Y. E. Akbas doğurmuşur. Çalışmanın amacı, İMKB geiri oranı ve faiz oranına ai serilerin doğrusal olup olmadığını ve İMKB geiri oranıyla faiz oranı arasında eşbüünleşme ilişkisi olup olmadığını espi emekir. Borsa geiri oranının, borsada yaırım yapan yaırımcıların homojen olmaması ve faiz oranının birçok fakörden ekilenmesi nedeniyle İMKB geiri oranı ve faiz oranına ai serilerin doğrusallık analiz büyük önem aşımakadır. Çalışma şu şekilde planlanmışır: İkinci bölümde, lieraür incelemesi bulunmakadır. Üçüncü bölümde, çalışmada kullanılan değişkenler ve bu değişkenler ai veriler yar almakadır. Dördüncü bölümde, çalışmada kullanılan yönemlere yer verilmişir. Beşinci bölümde, ampirik bulgular ve son olarak alıncı bölümde, sonuç yer almakadır.. Lieraür Taraması Lieraürde borsa geiri oranı ile faiz oranı için yapılmış birçok ampirik çalışma bulunmakadır. Bu bölümde ilk olarak faiz oranına yönelik olarak yapılmış çalışmalara yer verilmişir. Daha sonra borsa geirilerine yönelik yapılan çalışmalara ve son olarak borsa geirileri ile faiz oranını bir arada inceleyen çalışmalar incelenmişir. Yavuz vd. (007) Türkiye de faiz oranlarının doğrusallığını analiz emek için uygulamış oldukları TAR modeli sonucunda faiz oranlarının doğrusal dışı olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Arghyrou vd. (008) G7 ülkelerinde faiz oranının doğrusallığını analiz emek için STAR modeli kullanmışır. Bu model sonucunda faiz oranının doğrusal dışı olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Brüggemann ve Riedel (0) İngilere de 970:Q-006:Q döneminde faiz oranıyla ilgili model ahmininde bulunmak için doğrusal dışı zaman serisi modeli olan Lojisik Yumuşak Geçiş Regresyonu (LSTR) modelinin doğrusal zaman serisi modellerine göre daha iyi olduğu sonucuna ulaşmışır. Veneis vd. (005) 6 uluslararası piyasada borsa geirilerinin doğrusal dışı olduğunu espi emişlerdir. Kim vd. (008) G7 ülkeleri için yapmış olduğu çalışmada doğrusal dışı olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Guidolin vd.(009) G7 ülkelerinde borsa geirilerinin doğrusallığı için yapmış olduğu analizde Kim vd. (008) ile aynı sonuca ulaşmışır. Henry (009) Londra İnerbank piyasasında borsa geirisi ile faiz oranı arasındaki uzun dönemli ilişki olduğunu ve bu ilişkinin doğrusal dışı olduğu sonucuna ulaşmışır. Chang (009) ABD de faiz oranı, hisse senedi fiyaları ve borç priminin borsa geirileri üzerindeki ekilerini Markov Swiching modeliyle ahmin emişir. Bu model sonucunda bu üç değişkenin borsa geirisi üzerinde ekili olduğu sonucuna ulaşmışır. Borsa geirisi ve faiz oranını bir arada inceleyen doğrusal olmayan yönemlerin dışında doğrusal olan yönemler de bulunmakadır. Schwer (989) uyguladığı doğrusal regresyon analizi sonucunda, faiz oranı ile birlike bazı makroekonomik değişkenlerin borsa geirisi üzerinde ekili olduğu sonucuna ulaşmışır. Flannery ve Proopapadakis (00), Marquering ve Verbeek (004), ve Avramov ve Chordia (006) Schwer (989) ile aynı sonuca ulaşmışır. Zügül ve Şahin (009) Türkiye de İMKB geiri oranını ekileyen makroekonomik değişkenleri analiz emek için doğrusal zaman serisi kullanarak yapığı regresyon analizi sonucunda faiz oranı, M ve döviz kurunun İMKB geiri oranını negaif ekilediği, enflasyon oranının ise poziif ekilediği sonucuna ulaşmışır. Lieraürde çalışma konusuyla ilgili Türkiye ile ilgili yapılmış olan ampirik çalışmalar da mevcuur. Erdem vd. (005) Türkiye de İsanbul Menkul Kıymeler Borsası nın çeşili hisse senedi fiya endeksleri ile döviz kuru, faiz oranı, enflasyon oranı, sanayi üreimi ve M para arzı gibi makro ekonomik değişkenler arasındaki oynaklık yayılmasını incelemişir. Ocak 99- Ocak 004 dönemini kapsayan, aylık verilerin ve EGARCH Modelinin kullanıldığı çalışmanın sonuçları arasında faiz oranlarından hizme endeksi dışındaki üm hisse senedi fiya 4(3)03 3

4 Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği endekslerine ve döviz kurlarından İMKB 00 ve sanayi endeksine doğru ek yönlü güçlü bir oynaklık yayılması bulunduğu yer almakadır. Mumcu (005) Türkiye de 990:0-004: yılları arasında İMKB 00 endeksi geiri oranı, hazine bonosu faiz oranı, M para arzı, döviz kuru, sanayi üreim endeksi, enflasyon ve alın fiyaları arasında ilişki olup olmadığını sandar Granger nedensellik esiyle analiz emişir. Analiz sonucunda, hazine bonosu faiz oranı ve döviz kurundan İMKB 00 endeksi geiri oranına doğru nedensellik ilişkisi espi emişir. Enflasyon ve M para arzı ile İMKB 00 endeksi arasında nedensellik ilişkisi espi edememişir. Ayvaz (006), 997:0-004: dönemi için İMKB 00 endeksi geiri oranı ile USD/TL kuru arasında uzun dönemli ilişki olup olmadığını Johansen eşbüünleşme esiyle analiz emişir. Bu es sonucunda, iki değişken arasında uzun dönemli ilişki olduğu sonucuna ulaşmışır. Kasman (006), 986:0-003: yılları arasında sanayi üreim endeksi, M para arzı, enflasyon oranı, USD/TL kuru ve perol fiyalarının İMKB 00 endeksi geiri oranı üzerinde ekili olup olmadığını analiz emişir. Çalışma sonunda, 5 değişkenin de İMKB 00 endeksi geiri oranı üzerinde ekili olduğu espi emişir. Dizdarlar ve Derindere (008), 005:0-007: döneminde 4 makroekonomik değişkenin İMKB 00 endeksi geiri oranı üzerinde ekili olup olmadığını analiz emişlerdir. Çalışma sonunda, İMKB 00 endeksindeki değişimin % 55 nin döviz kuru arafından açıklandığı sonucuna varmışlardır. Aslanoğlu (008), dönemi kapsayan çalışmasında İMKB 00 endeksi, emisyon hacmi, döviz kuru ve faiz oranı arasındaki ilişkiyi regresyon ve korelasyon analizi yönemleri ile analiz emişir. Analiz sonucunda, 3 değişkenin de İMKB 00 endeksi üzerindeki ekisinin anlamlı olduğu sonucuna ulaşmışır. Gençürk (009) 994, 000 ve 00 yıllarında Türkiye de yaşanan ekonomik krizleri de dikkae alarak döneminde İMKB 00 endeksi üzerinde hazine bonosu faiz oranı, üfe, M para arzı, döviz kuru, sanayi üreim endeksi ve alın fiyalarının ekisini espi edebilmek için çoklu regresyon yönemi kullanmışır. Çalışma sonucunda, ekonomik kriz zamanında TÜFE nin anlamlı ve negaif işareli olduğu, M para arzı nın ise anlamlı ve poziif işareli olduğu sonucuna ulaşmışır. Ekonomik krizin olmadığı dönemlerde ise çalışmada kullanılan üm değişkenlerin anlamlı olduğu, üfe, alın fiyaları ve M para arzının poziif işareli, hazine bonosu faiz oranı ve döviz kurunun ise negaif işareli olduğu sonucuna ulaşmışır. İpeken ve Aksu (009), 999:0-0: döneminde Dow Jones endeksi, döviz kuru, faiz oranı ve alın fiyalarının İMKB 00 endeksi üzerinde kısa ve uzun dönemde ekili olup olmadığını analiz emişlerdir. Analiz sonucunda, Dow Jones endeksinin hem kısa hem de uzun dönemde İMKB 00 endeksi üzerinde ekili olduğu, döviz kurunun ise sadece uzun dönemde İMKB 00 endeksi üzerinde ekili olduğu sonucuna ulaşmışlardır. 3. Veri Bu çalışmada, Türkiye de 986:0-0:07 döneminde kapanış fiyalarına göre İsanbul Menkul Kıymeler Borsası (IMKB) geiri oranı ve aylık ağırlıklandırılmış mevdua faiz oranına ai seriler incelenmişir. Bu serilere ai veriler orjinal değerleriyle analiz edilmişir. Ayrıca, veriler Türkiye Cumhuriyei Merkez Bankası (TCMB) elekronik veri abanından edarik edilmişir. Çalışmada kullanılan değişkenlere ai açıklama aşağıdaki gibidir: İMKB: Kapanış fiyalarına göre aylık İMKB00 endeksi geiri oranı FAİZ: aylık ağırlıklandırılmış mevdua faiz oranı 4(3)03 4

5 Y. E. Akbas 4. Meodoloji Çalışmada, İMKB geiri oranı ile faiz oranına ai serilerin analizi için Eşik Ooregresif Modeli (Threshold Auoregressive Model-TAR) kullanılmışır. TAR modeli alında Caner vehansen (00) arafından gelişirilen birim kök esiyle Hansen ve Seo (00) arafından gelişirilen eşbüünleşme esi kullanılmışır. 4.. Eşik Ooregresif Modeli (Threshold Auoregressive Model TAR) Rejim değişim modelleri rejimin zaman içinde değişim şekline göre ikiye ayrılmakadırlar. İlk olarak rejim değişim modelinde rejimler (regime, sae) gözlemlenebilen bir değişkene bağlı olarak değişmekedir. Eşik ooregresif (Threshold Auoregressive, TAR) ve Yumuşak Geçiş Ooregresif (Smooh Transiion Auogressive (STAR) modelleri bu alanda değerlendirilmekedir. TAR modellerini eorik olarak ilk önce Tong (978, 983, 990), Tong ve Lim (980), uygulamaya dönük olarak ise Tsay (989), Chan (993), Hansen (996, 997) ele almışır. TAR modelleri, doğrusal ooregresif modellerin, doğrusal olmayan uzanılarıdır. TAR modeli en az iki ooregresif modelin yer aldığı bir sisem olarak düşünülebilir. Bu sisemde yer alan ooregresif modeller gölge değişken aracılığıyla birleşirilir (Yılancı, 008:95). TAR modellerinde yer alan doğrusal ooregresif modellerin her biri ayrı bir rejimi gösermekedir. Bu ayrı rejimlerde incelenen seri farklı dinamikler izlemekedir. TAR modellerinde, rejim kullanılmakadır (Koçyiği, 0:49-5). Birinci rejimden ikinci rejime geçiş ise eşik değerle belirlenir. Eşik değer genellikle incelediğimiz geçmiş değerlerinden biridir (Yılancı, 008:95-96). rejimli bir TAR modeli şu şekilde göserilebilir: y,0, y..., ) I( q ) e,0, y..., ) I( q ) e () () nolu denklemde I(.) fonksiyonu göserge fonksiyonu ve q q( y,..., y p) verinin fonksiyonel yapısıdır. () nolu denklemde AR derecesi ve, eşik parameresidir., j, q olması halinde ooregresif eğim parameresi,, j, q olması halinde eğim paramereleridir. e haa erimi, y değişkeninin geçmiş değerlerine dayanan Maringale fark dizisidir. Haa erimi e nin koşullu değişen varyansa sahip olması beklenirken, eori açısından e iid(0, ) olduğu kabul edilmekedir. () nolu denklem aşağıdaki biçimde de yazılabilmekedir. x ( y... y p)', ve x ( x' I( q ) x' I( q ))' olsun. Bu durumda () nolu denklem, y x' I( q ) x' I( q ) e () ' ' biçiminde yazılabilmekedir. Bu fonksiyon, ( )' olduğu kabul edilirse, y x ( )' e (3) 4(3)03 5

6 Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği şeklini alacakır. (3) nolu denklem paramerelerde doğrusal olmasa da denklem doğrusal bir regresyon denklemidir ve en uygun ahmin yönemi de EKK dir. Haa erimleri için e iid(0, ) varsayımı geçerlidir. Veri bir değerinde parameresinin EKK ahmini, n n ˆ( ) x ( ) x ( )' x ( ) y erimleri varyansı, ile yapılır. Haalar, e ˆ y x n ( ) ˆ n e( ) n ˆ ( ) ( )' ( ) ve haa (4) şeklinde olmakadır. Eşik parameresi nın EKK ahmini (4) nolu denklemi minimize emekedir., olduğu durumda (4) nolu denklem, ˆ argmin ( ) n olarak ifade edilebilir. (4) nolu denklemde haa erimleri varyansı n ( ), parameresinin farklı değerlerine bağlı olarak, ( q ),,..., n n olmak üzere en fazla n ane farklı değer alabilmekedir. 4.. Caner ve Hansen Birim Kök Tesi Caner ve Hansen (00) arafından lieraüre kazandırılan eşik ooregresif modellerle rejimlerdeki durağanlık süreci incelenebilir. Bu ese kullanılan modeli şu şekilde gösermek mümkündür: y ' x ' x e ( Z) ( Z) Burada yer alan x ( y r ' y,..., y k )' şeklindedir. r sabi erim ve olası bir doğrusal zaman rendi içeren deerminisik bileşenler vekörüdür. r ( )', y rend içermiyorsa r olacakır. Ayrıca eşilik (5) de olup, (.) heaviside fonksiyonudur ve aşağıdaki değerleri alır: (.) Z Z iken iken 0 (5) y rend içeriyorsa e kalınıları gösermeke Burada yer almaka olan değeri bilinmemeke olan eşik değerdir ve [, ] aralığındaki değerleri alabilir. Buradaki ve ; PZ ( ) 0 ve PZ ( ) olacak şekilde seçilir. ve simerikir ve bu sayede olmakadır., hiçbir rejimin oplam örneğin ninden daha fazla eleman içermesine izin vermez. Andrews (993) çalışmasında =0.5 ve =0.85 seklinde olmasını önermişir. 4(3)03 6

7 Y. E. Akbas Z nin değerinin anımlanması analiz için gerekli olmamakla birlike, gerekli olan durağan olması gereklidir. Paramere vekör bileşenlerini aşağıdaki gibi gösermek mümkündür:, Burada,,, y nin eğim kasayılarını,, ise y y,,..., ' k nin eğim kasayılarını gösermekedir. Z nin deerminisik bileşenlerin r eğimini, Her eşik değer için koşuluyla 5 numaralı eşilik EKK ile ahmin edilebilir: y ˆ ˆ ( )' x ( Z ) ( )' x ( ) ( ) Z e (6) Eşik değerin ahmini kalını kareler oplamını minimize eden değer aşağıdaki gibidir: Eşik ˆ değerin ahmini arg min ˆ kalını kareler oplamını minimize eden değer aşağıdaki gibidir: ˆ Eşik değerin arg min ahmini ˆ kalını kareler oplamını minimize eden değer aşağıdaki gibidir: T ˆ arg Burada, min ˆ ˆ ( ) T eˆ ( ) şeklindedir. ( ˆ ˆ ˆ ( ) ve ( ˆ ˆ ˆ T ( ) paramere Burada, ˆ ( ) T eˆ ( ) şeklindedir. ( ˆ ˆ ( ˆ ) ve ( ˆ ˆ ( ˆ ) paramere T ahminleri, eşik değerin yerine konulmasıyla Burada, ˆ ( ) T elde edilebilir. ahminleri, (5) Numaralı eşik değerin eşilike yerine iki konulmasıyla eˆ ( ) şeklindedir. ( ˆ ˆ ( ˆ ) ve ( ˆ ˆ ( ˆ ) paramere önemli elde vardır. edilebilir. Bunlar, eşik ekisi ve durağanlık özelliğidir. ahminleri, Öncelikle (5) Numaralı eşik ekisinin değerin eşilike yerine es iki edilmesi konulmasıyla önemli gerekmekedir. konu elde vardır. edilebilir. Bunlar, Sıfır eşik hipoezi ekisi alında ve durağanlık serinin özelliğidir. doğrusal Öncelikle olduğunu (5) eşik ifade Numaralı ekisinin eden eşilike Caner es ve iki edilmesi önemli Hansen gerekmekedir. konu esinde vardır. ( HBunlar, 0 : Sıfır eşik hipoezi ) ekisi eşik model alında ve durağanlık alernaifine serinin özelliğidir. doğrusal göre olduğunu Öncelikle aşağıdaki Wald eşik ifade ekisinin isaisiği eden Caner es ile sınanır: ve edilmesi Hansen gerekmekedir. esinde ( H0 : Sıfır hipoezi ) eşik model alında alernaifine serinin doğrusal göre aşağıdaki olduğunu Wald ifade isaisiği eden Caner ile sınanır: ve Hansen esinde ( H0 : ) eşik model alernaifine göre aşağıdaki Wald isaisiği ile sınanır: W ( ˆ ˆ T T 0 / ) (7) ˆ ahmin edilmiş modelden elde edilen kalını varyansını, ise emel hipoez alında ahmin edilen doğrusal modelden elde edilen kalını varyansını ifade emekedir. ˆ ahmin edilmiş modelden elde edilen kalını varyansını, ˆ0 ise emel hipoez alında y nin durağanlığı için üç farklı durum vardır. İlk durum, RT esiyle belirlenir. Bu ahmin edilen doğrusal modelden elde edilen kalını varyansını ifade emekedir. ese her y iki rejimin birim köklü olduğu durumu ifade eden ( H0 : 0) emel hipoezi, nin durağanlığı için üç farklı durum vardır. İlk durum, RT esiyle belirlenir. Bu her ese iki her rejimin iki rejimin durağan birim olduğunu köklü olduğu ifade durumu eden alernaif ifade eden hipoeze ( H ( H : 0, 0) karşın 0 : 0) emel hipoezi, sınanır. her iki rejimin Temel durağan hipoezi olduğunu reddedilmesi ifade halinde, eden alernaif y nin her hipoeze iki rejimde ( H de durağan olduğunu : 0, 0) karşın göserir. Rejimlerin her ikisinin de durağan ya da birim köklü olmasının yanında birinci rejim sınanır. Temel hipoezi reddedilmesi halinde, y nin her iki rejimde de durağan olduğunu durağan, ikinci rejim ise birim köklü olabilir. Rejimlerin genelinde birim kök sınaması yapmaya göserir. Rejimlerin her ikisinin de durağan ya da birim köklü olmasının yanında birinci rejim imkan anıyan R T esi aşağıdaki gibi hesaplanabilir. durağan, ikinci rejim ise birim köklü olabilir. Rejimlerin genelinde birim kök sınaması yapmaya imkan anıyan R esi aşağıdaki gibi hesaplanabilir. T R T Burada yer alan ve, EKK yöneminden elde edilen ˆ ve ˆ nin isaisikleridir (Caner ve Hansen, 00:568). y nin durağanlığı için diğer bir durum, rejimlerden birinin durağan diğerinin ise birim köklü olmasıdır. Caner ve Hansen, RT esinin RT esine göre daha güçsüz olduğunu ifade emişlerdir. Sonuç olarak R önermişlerdir: T 4(3)03 7 ˆ0 (8)

8 Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği R T ( ˆ 0) ( ˆ 0) (9) Bu es ile her iki rejimin de birim kök içerdiğini ifade eden emel hipoez, rejimlerden birinin birim Bu es kök ile içerdiğini her iki rejimin diğerinin de birim ise durağan kök içerdiğini olduğunu ifade ifade eden eden emel alernaif hipoez, rejimlerden hipoezlere birinin karşın sınanır. birim kök Caner içerdiğini ve Hansen diğerinin uygun ise kriik durağan değerlerin olduğunu bulunması ifade eden için boosrap alernaif yöneminin hipoezlere karşın kullanılmasını sınanır. önermişlerdir. Caner ve Hansen Bu uygun birim kök kriik esinde değerlerin yer bulunması alan R T ve için Rboosrap T modellerinin yöneminin farklı kullanılmasını işlevleri vardır. önermişlerdir. RT modeli, rejimleri Bu birim ek kök ek esinde sınar. yer.rejimin alan R Tbirim ve Rköklü T modellerinin ya da durağan farklı işlevleri olduğuna, vardır..rejimin RT yine modeli, durağan rejimleri ya da ek birim ek köklü sınar. olduğuna.rejimin bu birim modelle köklü karar ya da verilir. durağan RT olduğuna, modeli ise.rejimin serinin oplamda yine durağan birim kök ya da içerip birim içermediğini köklü olduğuna sınar. Ancak bu modelle seride, karar.rejim verilir. birim Rkök T modeli içerirken ise.rejim serinin durağan oplamda olabilir. birim kök Bunun içerip aksi içermediğini de geçerli sınar. olabilir. Ancak Bu yüzden seride,.rejim RT modeli birim Rkök T içerirken modeline.rejim göre daha durağan zayıfır. olabilir. Bunun aksi de geçerli olabilir. Bu yüzden RT modeli RT modeline y göre nin daha durağanlığı zayıfır. için son durum ise, RT esinde emel hipoezin reddedilmesi durumunda y nin hangi durağanlığı rejimin durağan için son ya durum da birim ise, Rköklü T esinde olduğudur. emel hipoezin Rejimlerden reddedilmesi hangisinin durumunda durağan ya da hangi birim rejimin köklü olduğuna durağan ya ˆ ve da ˆ birim nin isaisik köklü olduğudur. değerleri olan Rejimlerden ve esleri hangisinin ile durağan Karar verilir. ya da birim ve köklü eslerinin olduğuna olasılık ˆ ve değerleri ˆ nin R isaisik T esinde değerleri olduğu gibi olan boosrap ve esleri yönemiyle ile Karar elde edilir. verilir. ve ve eslerinde eslerinin olasılık rejimin değerleri birim kök Riçerdiğini T esinde ifade olduğu eden gibi emel boosrap hipoez, yönemiyle rejimin elde durağan edilir. olduğunu ve ifade eslerinde eden alernaif rejimin birim hipoeze kök karşı içerdiğini sınanır. ifade eden emel hipoez, rejimin durağan olduğunu ifade eden alernaif hipoeze karşı sınanır. RT ve R T modelleri için hipoez esleri öze olarak aşağıdaki gibidir: R T ve T modeli R T modelleri için hipoez için esi: hipoez esleri öze olarak R T modeli aşağıdaki için gibidir: hipoez esi RT modeli Her rejim için hipoez birim köklüdür esi: R T modeli Her için rejim hipoez birim esi köklüdür. Her Rejimlerden rejim birim birim köklüdür Her rejim durağandır. birim köklüdür. köklüyken Rejimlerden diğeri durağandır. biri birim Her rejim durağandır. köklüyken diğeri durağandır Hansen-Seo (HS) Eşbüünleşme Tesi Hansen ve Seo (00) arafından lieraüre kazandırılmış olan bu yönem, bilinmeyen koenegre vekörü de sınamaya imkan anımakadır. Hansen ve Seo (HS) esi, bir eşbüünleşme vekörüyle birlike kurulan vekör haa düzelme modelidir ve bu modelin haa düzelme erimine dayanan bir eşik ekisi vardır. Ayrıca Hansen ve Seo, eşik ekisinin esi için bir LM esi gelişirmişlerdir. Hansen ve Seo l+ merebesinde doğrusal olmayan bir VECM gibi ele alınabilecek iki rejimli eşik eşbüünleşme modelini ele almışlardır: A' Y ( B) u W ( B) y A' Y ( B) u W ( B) (0) Burada yer alan Y ( B) ( w ( B) y y... y )' şeklinde göserilebilir. y (px) boyuunda koenegre vekörle eşbüünleşik p boyulu zaman serisidir. w ( B) ' x I(0) haa düzelme erimini, A ve A kasayı marisleri ise her rejimdeki dinamikleri anımlamakadır. ise eşik değeri gösermekedir. 4(3)03 8

9 Y. E. Akbas Burada yer alan modelden de görüleceği üzere, eşik model rejim içerir. Doğrusal olmayan dinamikler, dengeden aşağı veya yukarı doğru sapmalara dayanır. A ve A, her rejimdeki dinamikleri anımlar. Bir rejimde, değişkenlerin dengeye gelmesine yönelik eğilim olmayabilirken (değişkenler koenegre değil) diğer rejimde bu eğilim olabilir (değişkenler koenegre). Hansen ve Seo (00) değişen varyansa karşın uarlı iki ane LM es isaisiği önermişir. Bu eslerle doğrusal eşbüünleşme ilişkisini ifade eden emel hipoez, doğrusal olmayan eşbüünleşme ilişkisini ifade eden alernaif hipoeze karşı sınanır. Diğer bir ifadeyle, emel hipoezin kabul edilmesi halinde bir eşik ekisi olmadığı ve eşbüünleşme ilişkisinin doğrusal olduğu kabul edilir. Temel hipoezin reddedilmesi durumunda ise eşik ekisi olduğunu ve eşbüünleşme ilişkisinin doğrusal olmadığı kabul edilir. İlk es isaisiği, gerçek koenegre vekörünün önsel olarak bilinmesi halinde ( e eşi) kullanılabilir ve aşağıdaki gibi göserilebilir: SupLM 0 Sup L U LM ( 0, ) () Burada 0 değeri bilinen değerinde sabi olan vekördür. ise eşik değeri ifade eder. Gerçek koenegre vekörünün bilinmemesi halindeyse: SupLM 0 Sup L U LM ( 0, ) () Burada 0 0 nın ahmin değeridir. [ L, U ], eşik değerin aranma kısmıdır. L, w nın 0 nıncı yüzdesi, U ise 0 'ıncı yüzdesidir. Kriik değerler boosrap ekniğiyle elde edilir. 5. Ampirik Bulgular Caner ve Hansen (00) arafından gelişirilen RT ve RT esleri, serilerde birim kök sınamasına ilave olarak serilerde eşik ekisinin ve doğrusal dışılığın olup olmadığını da analiz emekedir. Faiz oranı serisinde birim kök olup olmadığını analiz emek için uygulanması gereken süreç ve bu sürece ai sonuçlar, Tablo,, 3, 4 de göserilmekedir Faiz serisi için, Caner ve Hansen (00) arafından gelişirilen RT ve RT birim kök eslerini yapabilmek için kalını kareleri oplamını (KKT) minimum eden değer olan gecikme parameresinin belirlenmesi gerekmekedir. Faiz serisinin birim kök içerip içermediğini RT ve RT birim kök esleriyle espi edebilmek için gerekli olan değerler Tablo de göserilmişir. Tablo. Faiz Serisinde RT ve RT Teslerini Uygulayabilmek için Gerekli Değerler Gecikme Parameresi Eşik Değer.Rejimdeki Gözlemlerin Oranı (%) (faiz<0.8).rejimdeki Gözlemlerin Oranı (%) (faiz 0.8) No: Bu değerler Gauss 0 programından elde edilmişir. 4(3)

10 Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği Tablo e göre KKT yi minimize eden uzunluk 6 dır. Dolayısıyla, faiz oranı serisi için gecikme parameresi 6 dır. Gecikme parameresi 6 olduğu için R T ve R T birim kök eslerinde, -isaisik değerini ve olasılık değerini değerlendirmek için alıncı gecikme uzunluğu kullanılır. Ayrıca çalışmada faiz oranı serisi, iki rejimden oluşmakadır ve faiz serisinin eşik değeri 0.8 dir. Faiz serisine ai gözlemlerin %84 ü. rejimde (faiz < 0.8), %6 sı ise. rejimde (faiz 0.8) gerçekleşmekedir. Faiz serisinin birim kök içerip içermediğini R T ve R T birim kök esleriyle analiz emeden önce eşik ekisinin (Threshold Effec) ve buna bağlı olarak doğrusal dışılığın olup olmadığı es edilmişir. Faiz serisinde eşik ekisinin ve doğrusal dışılığın olup olmadığını değerlendirmek için yapılan Wald esi sonuçları Tablo de göserilmişir. Tablo. Eşik Eki için Wald Tesi Sonuçları, Sabi Gecikme Parameresi m W T Boosrap Kriik Değerleri Boosrap Olasılık Değeri %0 %5 % No: Boosrap olasılık değerleri döngüyle Gauss 0 programı kullanılarak elde edilmişir. m, gecikme uzunluğunu, ise -isaisik değerini ifade emekedir. Tablo ye göre KKT yi minimize eden alıncı gecikme uzunluğunda, olasılık değeri isaisiksel olarak anlamlıdır. Dolayısıyla, serinin doğrusal olduğunu ve eşik ekisinin olmadığını ifade eden sıfır hipoezi reddedilerek alernaif hipoez kabul edilir. Alernaif hipoezin kabul edilmesi faiz oranı serisinin doğrusal olmadığını ve eşik ekisinin olduğunu ifade emekedir. Faiz oranı serisinde eşik ekisinin olduğunu espi eiken sonra R T ve R T esleriyle faiz oranı serisinde birim kök olup olmadığı analiz edilebilir. İlk olarak, serideki her iki rejimde de birim kök olup olmadığını analiz eden R T esi sonuçları Tablo 3 de göserilmişir. Tablo 3. Faiz Serisi için R T Tesi Sonuçları R T Boosrap Kriik Değerleri Boosrap Olasılık Değeri m W T %0 %5 % No: Boosrap olasılık değerleri döngüyle Gauss 0 programı kullanılarak elde edilmişir. m, gecikme uzunluğunu, W T ise -isaisik değerini ifade emekedir. 4(3)03 30

11 Y. E. Akbas Tablo 3 e göre, boosrap olasılık değeri isaisiksel olarak anlamsızdır. Bu yüzden, seride birim kök olduğunu ifade eden sıfır hipoezi reddedilemez. R T esine göre faiz oranı serisinin birim köklü olduğu espi edilmişir. R T esi, serideki üm rejimler için imkan anır. Ancak, seriyi oluşuran rejimlerden birinde birim kök olabilirken diğerinde birim kök olmayabilir. Bu eksiklik, R T esi ile giderilir. Tablo 4.Faiz Serisi için RT Tesi Sonuçları R T Boosrap Kriik Değerleri Boosrap Olasılık Değeri m W T %0 %5 % No: Boosrap olasılık değerleri döngüyle Gauss 0 programı kullanılarak elde edilmişir. m, gecikme uzunluğunu, W T ise -isaisik değerini ifade emekedir. Tablo 4 e göre boosrap olasılık değeri isaisiksel olarak anlamsızdır. Bu yüzden R T esinde olduğu gibi R T esinde de serinin birim köklü olduğunu ifade eden sıfır hipoezi reddedilememeke ve faiz oranı serisinin birim köklü olduğu sonucuna ulaşılmakadır. R T esinde de R T esinde olduğu gibi faiz oranı serisinin birim kök içerdiği sonucuna ulaşıldığı için faiz oranı serisine ai iki rejim de birim köklüdür. Dolayısıyla, bu rejimler için ilave olarak ve esleri yapılmamışır. Faiz oranı serisinin birim kök içerdiği ve doğrusal olmadığı, serinin 986:0-0:07 dönemleri arasında nasıl bir seyir içerisinde olduğunu göseren EK- deki grafiğin incelenmesiyle de anlaşılabilir. Doğrusal olan seriler dönem içerisinde aynı isikamee ve benzer şekilde değişir. Serideki değişim incelendiğinde, parabolük bir seyir içerisinde olmamalıdır. Ancak, seri parabol şeklinde bir değişim geçiriyorsa ve aynı isikamee ve benzer bir şekilde değişim gösermiyorsa, bu serinin doğrusal olmadığına kanaa geirilir. Niekim, EK deki faiz oranına ai grafike serinin parabol şeklinde değişim göserdiği, aynı isikamee değişmediği, benzer bir değişim süreci içerisinde olmadığı ve bu yüzden doğrusal olmadığı açık bir şekilde görülmekedir. Son olarak faiz oranı serisine ai eşik modelin ahmini Tablo 5 de, eşik rejimin sınıflandırılması ise Şekil de göserilmişir. Faiz oranı serisinin geçmiş değerlerinin ahminini göseren Tablo 5 e göre.rejimde isaisiksel olarak anlamlı olan faiz oranı serisinin geçmiş değerlerinin kasayı işarei poziifir..rejimde ise isaisiksel olarak anlamlı olan faiz oranı serisinin geçmiş değerleri negaif işarelidir. 4(3)03 3

12 Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği Tablo 5. Faiz Serisine ai Eşik Modelin Tahmini Eşik Değer=.80 Z-<.80 Z-.80 WT Boosrap Olasılık Değeri Kasayı S.H Kasayı S.H Sabi faiz Δfaiz Δfaiz Δfaiz Δfaiz Δfaiz Δfaiz Δfaiz Δfaiz Δfaiz Δfaiz Δfaiz Δfaiz No: Boosrap olasılık değerleri döngüyle Gauss 0 programı kullanılarak elde edilmişir. WT, isaisik değerini ifade emekedir. (Oran) Şekil. Eşik rejim arafından faiz oranı serisinin sınıflandırılması Şekil de görüldüğü gibi faiz oranı serisine ai gözlemlerin büyük bölümü birinci rejimde gerçekleşmişir. Faiz oranı serisiyle ilgili yapılan esler İMKB serisi için de yapılmışır. İMKB serisinin birim kök içerip içermediğini RT ve RT esleriyle analiz edebilmek için gerekli olan değerler Tablo 6 da yer almakadır. Tablo 6. İMKB Serisinde RT ve RT Teslerini Uygulayabilmek için Gerekli Değerler Gecikme Parameresi.00 Eşik Değer 7.00.Rejimdeki Gözlemlerin Oranı (%) (IMKB<7.0).Rejimdeki Gözlemlerin Oranı (%) (IMKB 7.0) No: Bu değerler Gauss 0 programından elde edilmişir (3)03 3

13 Y. E. Akbas Tablo 6 ya göre İMKB serisinde KKT yi minimize eden gecikme uzunluğu olarak gerçekleşmişir. Dolayısıyla RT ve RT eslerinde. gecikme uzunluğuna ai -isaisik ve olasılık değerleri dikkae alınmışır. Ayrıca, İMKB serisinin rejimden oluşuğu ve bu seriye ai gözlemlerin %94 ünün.rejimde, % 6 sının ise.rejimde gerçekleşiği anlaşılmakadır. İMKB serisi için RT ve RT eslerini yapmadan önce eşik ekisinin (Threshold Effec) olup olmadığı Wald esiyle analiz edilmişir. Bu ese ilişkin sonuçlar Tablo 7 de göserilmişir. Tablo 7. Eşik Eki için Wald Tesi Sonuçları, Sabi Gecikme Parameresi m WT Boosrap Kriik Değerleri Boosrap Olasılık Değeri %0 %5 % No: Boosrap olasılık değerleri döngüyle Gauss 0 programıyla elde edilmişir. Tablo 7 ye göre boosrap olasılık değeri isaisiksel olarak anlamlıdır. Bu yüzden seride eşik ekisinin olmadığını ve serinin doğrusal olduğunu ifade eden sıfır hipoezi reddedilir. İMKB serisinde eşik ekisinin ve doğrusal dışılığın olduğunu espi eiken sonra İMKB serisi için RT ve RT birim kök esleri yapılmışır. Tablo 8. İMKB Serisi için RT Tesi Sonuçları RT Boosrap Kriik Değerleri Boosrap Olasılık Değeri m WT %0 %5 % No: Boosrap olasılık değerleri döngüyle Gauss 0 programı kullanılarak elde edilmişir. m, gecikme uzunluğunu, WT ise -isaisik değerini ifade emekedir. Tablo 8 e göre olasılık değeri isaisiksel olarak anlamlıdır. Serideki her iki rejimde de birim kök olduğunu ifade eden sıfır hipoezi reddedilerek serideki rejimlerin durağan olduğunu ifade eden alernaif hipoez kabul edilir. RT esi, serideki üm rejimlere yönelik çıkarım yapar. Ancak rejimlerden biri birim köklü olabilirken diğeri durağan olabilir. RT esi, bu sorunu gideremez. esi ise bu sorunu gidererek hangi rejimin birim köklü olduğunu hangi rejimin durağan olduğunu açıklar. Dolayısıyla RT esi RT esinden daha güçlüdür. 4(3)03 33

14 Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği Tablo 9.İMKB Serisi için RT Tesi Sonuçları RT Boosrap Kriik Değerleri Boosrap Olasılık Değeri m WT 37.6 %0 % % No: Boosrap olasılık değerleri döngüyle Gauss 0 programı kullanılarak elde edilmişir. m, gecikme uzunluğunu, WT ise -isaisik değerini ifade emekedir. RT esi sonuçlarının göserildiği Tablo 9 a göre olasılık değeri isaisiksel olarak anlamlıdır. Bu yüzden serideki her iki rejimde de birim kök olduğunu ifade eden sıfır hipoezi reddedilerek serideki rejimlerden birinin birim köklü olduğunu diğerinin ise durağan olduğunu ifade eden alernaif hipoez kabul edilir. Rejimlerden hangisinin birim kök içerip hangisinin durağan olduğu ve esleriyle belirlenir. esi.rejimi, esi ise.rejimi analiz eder. Tablo 0. İMKB Serisi için Tesi Sonuçları Boosrap Kriik Değerleri Boosrap Olasılık Değeri m -isaisiği 6.3 % % % No: Boosrap olasılık değerleri döngüyle Gauss 0 programı kullanılarak elde edilmişir. m, gecikme uzunluğunu, WT ise -isaisik değerini ifade emekedir..rejimi analiz eden esi sonuçlarının göserildiği Tablo 0 a göre İMKB serisi için olasılık değeri isaisiksel olarak anlamlıdır. Serinin birim köklü olduğunu ifade eden sıfır hipoezi reddedilir. Dolayısıyla İMKB serisi için.rejim durağandır..rejim için birim kök esi sonuçları ise Tablo de göserilmekedir. Tablo.İMKB Serisi için Tesi Sonuçları Boosrap Kriik Değerleri m -isaisiği %0 %5 % Boosrap Olasılık Değeri No: Boosrap olasılık değerleri döngüyle Gauss 0 programı kullanılarak elde edilmişir. m, gecikme uzunluğunu, WT ise -isaisik değerini ifade emekedir. 4(3)03 34

15 Y. E. Akbas Tablo e göre.rejim için olasılık değeri isaisiksel olarak anlamsızdır. Bu sonuçla İMKB serisinde.rejimin birim köklü olduğu sonucuna ulaşılır. İMKB geiri oranı serisinin durağanlığı ve doğrusallığı hakkında EK- deki bu seriye ai grafiğin incelenmesiyle de yorum yapılabilir. Seriye ai grafike, İMKB geiri oranının belirli bir düzeyde sürekli yükselip düşüğü görülmekedir. Dolayısıyla İMKB serisi, belirli bir oralama ve beklenen bir varyans aralığında değişim gösermekedir. Bu sonuç serinin durağan olabileceğini göserir. Buna ilave olarak, grafike serinin doğrusal bir biçimde değişim gösermediği, parabolük bir seyre sahip olduğu görülmekedir. Bu sonuç da serinin doğrusal olmadığını ifade eder. Birim kök esleriyle ilgili son olarak İMKB serisinin geçmiş değerlerine ai kasayıların ahmini Tablo de ve İMKB serisinde gözlemlerin sınıflandırılması Şekil de açıklanmışır. Tablo. IMKB Serisine ai Eşik Modelin Tahmini Eşik Değer= 7.0 Z-< 7.0 Z- 7.0 WT Bp Kasayı S.H Kasayı S.H Sabi IMKB ΔIMKB ΔIMKB ΔIMKB ΔIMKB ΔIMKB ΔIMKB ΔIMKB ΔIMKB ΔIMKB ΔIMKB ΔIMKB ΔIMKB No: Boosrap olasılık değerleri döngüyle Gauss 0 programı kullanılarak elde edilmişir. WT, isaisik değerini ifade emekedir. Bp ise boosrap olasılık değerini ifade emekedir. (Oran) Şekil :Eşik rejim arafından İMKB serisinin sınıflandırılması (3)

16 Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği Şekil de görüldüğü gibi gözlemlerin önemli bir bölümü.rejimde gerçekleşmişir. Ayrıca İMKB de gerçekleşen oplam işlem hacmi, yıllara göre isikrarlı bir biçimde armışır. Faiz oranı ve İMKB serisinde doğrusallık ve birim kök esleri yapıkan sonra son olarak bu seriler arasında uzun dönemli ilişki olup olmadığı Hansen ve Seo (00) arafından gelişirilen eşbüünleşme esiyle analiz edilmişir. Tablo 3. Hansen-Seo Eşik Eşbüünleşme Tesi Sonuçları -isaisik değeri Boosrap Kriik değeri (%5) Asimpoik Kriik Değeri (%5) Dinamik Kasayı için Wald isaisik değeri ECM kasayısı için Wald es isaisik değeri Eşik değer Eşbüünleşik Vekör Tahmini Asimpoik Olasılık Değeri Boosrap Olasılık değeri AIC BIC No: SupLM, koenegre vekörünün bilinmediğini ifade emekedir. SupLM (.3848) (0.649) *** Tablo 3 e boosrap olasılık değeri isaisiksel olarak anlamlıdır. Dolayısıyla İMKB ile faiz oranı arasındaki uzun dönemli ilişkinin doğrusal olduğunu ifade eden sıfır hipoezi reddedilerek değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişkinin doğrusal olmadığını ifade eden alernaif hipoez kabul edilir. 6. Sonuç Bu çalışmada, Türkiye de 986:0-0:07 döneminde İMKB geiri oranı ile faiz oranına ai serilerin doğrusal olup olmadıkları ve bu seriler arasında eşbüünleşme olup olmadığı analiz edilmişir. Doğrusallık analizi yaparken Caner ve Hansen arafından doğrusal olmayan serilerde birim kök sınaması için kullanılan ancak doğrusallık analizi de yapabilen yönemler kullanılmışır. Bu yönemler sonucunda hem İMKB geiri oranına ai serinin hem de faiz oranına ai serinin doğrusal dışı olduğu espi edilmişir. İMKB geiri oranı ve faiz oranına ai seriler için yapılan birim kök eslerinde faiz oranının birim kök içerdiği, İMKB geiri oranında ise.rejimin durağan,.rejimin ise birim köklü olduğu sonucuna varılmışır. İki değişken de TAR ailesine aiir ve her iki değişken de rejimlidir. Son olarak İMKB geiri oranı ile faiz oranı arasında eşbüünleşme olup olmadığını espi emek için yapılan Hansen ve Seo eşbüünleşme esinin sonuçları bu iki değişken arasında eşbüünleşme olduğunu gösermekedir. İMKB geiri oranı ve faiz oranı serilerinin doğrusal olup olmadığını analiz emek için yapılan birçok çalışmada olduğu gibi Türkiye ye ai serileri inceleyen bu çalışmada da İMKB geiri oranı ve faiz oranına ai serilerin doğrusal olmadığı espi edilmişir. İMKB ye yaırım yapan yaırımcılar homojen değildir. Dolayısıyla İMKB de yaırım yapan yaırımcıların geirilerinin aynı olması beklenemez. Heerojen oyuncuların varlığı nedeniyle, piyasaya gelen yeni bilgilerin piyasadaki oyuncular arafından farklı şekilde değerlendirilmesi, piyasadaki sürüşmeler ve eksikliklerden kaynaklanabilir. Öe yandan, faiz oranlarındaki doğrusal dışılığın sebebi işlem maliyeinden kaynaklanabilir. Ayrıca, faiz oranı da piyasaya göre belirlenmekedir. Ekonominin gidişaına yönelik bekleniler, ülkenin risk durumu, kredi 4(3)03 36

17 Y. E. Akbas derecelendirme kuruluşlarının kredi nou, uygulanan maliye poliikaları vb. gelişmeler faiz oranlarının harekeli bir yapıya olmasına neden olur. Bu harekelilik, faiz oranına yönelik doğrusal ahmin yönemleri kullanılmasına engel olur. Çalışmada kullanılan Caner ve Hansen arafından gelişirilen birim kök esi sunucunda, faiz oranı serisinin birim kök içermesi, faiz oranı serisinin zaman içerisinde beklenen oralama ve varyans dahilinde değişmediği anlamına gelmekedir. Buna göre, serinin orijinal değerleri ile ekonomik ahmin yapılamaz. Faiz serisinin birim kök içerip içermediği ve doğrusal olup olmadığı konusunda EK- deki grafik incelenerek de yorum yapılabilir. EK deki faiz oranı serisine ai grafike, faiz oranının belirli bir isikamee ve aynı şekilde değişmediği görülmekedir. Ayrıca, grafike faiz serisinin 986:0-0:07 dönemleri arasındaki seyrinin parabol şeklinde değişiği görülmekedir. Büün bu fakörler, faiz oranı serisinin durağan ve doğrusal dışı bir yapıya sahip olabileceğini gösermekedir. İMKB geiri oranına ai seri için Caner ve Hansen esi sonucunda ise bu seride. rejimin durağan olduğu,.rejimin ise birim kök içerdiği espi edilmişir. Eşik ooregresif modellerde böyle bir sonuç mümkündür. Yani rejimli bir eşik ooregresif modelde,.rejim ile.rejim farklı dinamiklere sahip olabilir..rejimde ekonomi durgunluk içerisinde olabileceği gibi.rejimde ekonomi canlanma aşamasında olabilir. Eşik ooregresif modeller, farklı dinamiklere sahip ooregresif modelleri birleşirdiği için rejimde de farklı sonuçlar çıkabilir..rejimin durağan olması eşik değerin alında kalan rejimde İMKB geiri oranının durağan bir süreç izlediği, beklenen oralama dahilinde bir seyir izlediği ve ekonominin her hangi bir evresinde bir şok geldiğinde kendiliğinden eski haline ekrar geleceğini ifade emekedir..rejimde ise İMKB serisi birim kök içermekedir. Dolayısıyla, bir resesyon döneminde bir serinin birim köklü çıkması bu seriye bir şok geldiğinde kendi başına eski seviyesine dönemeyeceğini ve devle müdahalesinin gerekiğini ifade eder. Faiz oranı serisinin ise birim kök içermesi, hem. hem de.rejimde serilerin beklenen oralama ve varyans dışında gelişme göserdiğini, ekonominin herhangi bir evresinde şok meydana geldiğinde faiz serisinin kendiliğinden dengeye gelemeyeceğini ve devle müdahalesi gerekiğini ifade eder. Son olarak çalışmada İMKB geiri oranının bağımlı değişken, faiz oranının açıklayıcı değişken olduğu modelde eşbüünleşme olup olmadığını espi emek için yapılan Hansen-Seo (00) esi sonuçlarına göre değişkenler arasında uzun dönemli ilişki bulunmakadır. Kısa dönemde İMKB geiri oranı ile faiz oranı arasında dengeden sapma meydana geldiğinde uzun dönemde iki değişken arasındaki ilişki dengelenecekir. Kaynaklar Andrews, D., W., K., (993). Tess For Farameer Insabiliy and Srucural Change wih Unknown Change Poin, Economerica, 6, pp: Arghyrou, M.,A., Gregoriou (008). Non-Lineariy Versus Non-Normaliy in Real Exchange Rae Dynamics Economics Leers,00, pp:00 03 Aslanoğlu, S. (008). İMKB-00 Endeksi ile Emisyon Hacmi, Döviz Kuru ve Faiz Oranları Arasındaki İlişki: Ampirik Bir Analiz, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:39, Avramov, D., T.,Chordia(006). Predicing Sock Reurns, Journal of Financial Economics 8, pp: (3)03 37

18 Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği Ayvaz, Ö. (006). Döviz Kuru Ve Hisse Seneleri Fiyaları Arasındaki Nedensellik İlişkisi, Gazi Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi, Cil:8,Sayı:, -4. Bruggemann R., J., Riedel (0). Nonlinear Ineres Rae Reacion Funcions for he UK, Economic Modelling, 8, pp:74 85 Caner, M., B., Hansen (00). Threshold Auoregression wih a Uni Roo, Economerica, Vol. 69, No.6, pp: Chang, K., L., (009). Do Macroeconomic Variables Have Regime-Dependen Effecs on Sock Reurn Dynamics? Evidence From he Markov Regime Swiching Model, Economic Modelling, Vol:6, pp:83 99 Chan, K., S., (993). Consisencey and Limiing Disribuion of he Leas Squares Esimaor of A Threshold Auoregressive Model, The Annals of Saisics, Vol:, pp: Dizdarlar, H.I., Derindere, S. (008). Hisse Senedi Endeksini Ekileyen Fakörler: İMKB 00 Endeksini Ekileyen Makro Ekonomik Gösergeler Üzerine Bir Araşırma Yöneim/İsanbul Üniversiesi İşleme Fakülesi İşleme İkisadı Ensiüsü Dergisi Yıl: 9, Sayı: 6, ss. 3-4 Erdem, C., Arslan C.K., Erdem M.S. (005). Effecs of Macroeconomic Variables on Isanbul Sock Exchange Indexes, Applied Financial Economics, Vol:5, pp Flannery, M., J., A., A., Proopapadakis(00). Macroeconomic Facors Do Influence Aggregae Sock Reurns, Review of Financial Sudies 5, pp: Gençürk, M. (009). Finansal Kriz Dönemlerinde Makroekonomik Fakörlerin Hisse Senedi Fiyalarına Ekisi, Süleyman Demirel Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi Cil:4, Sayı:, Guidolin, M., S., Hyde, D., Mcmillian.,S., Ono (009). Non-Linear Predicabiliy in Sock and Bond Reurns: When And Where is i Exploiable?, Inernaional Journal of Forecasing, Vol:5, pp: Henry, O., T., (009). Regime Swiching in he Relaionship beween Equiy Reurns and Shor-Term Ineres Raes in he UK, Journal of Banking &Finance, Vol: 33(), pp , Hansen, B.E., (997). Inference in TAR Models, Sudies in Nonlinear Dynamics& Economerics, Vol:, Issue:, pp:-4 Hansen, B., E., B., Seo (00), Tesing for Two-Regime Threshold Coinegraion in Vecor Error-Correcion Models, Journal of Economerics, 0, pp:93 38 Hansen, B.E., (996), Inference When a Nuisance Parameer is no Idenified under he Null Hypohesis, Economerica, Vol:57, pp: İpeken, O.B., Aksu, H. (009). Alernaif Yabancı Yaırım Araçlarının İMKB İndeksi Üzerine Ekisi, Aaürk Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi, Cil:3, Sayı:, Kasman, S. (006). The Relaionship Beween Macroeconomic Volailiy And Sock Marke Volailiy, ISE Review, 3: -0. 4(3)03 38

19 Y. E. Akbas Kim, S.,W., A.,V., Mollick, K., Nam (008), Common Nonlineariies in Long-horizon Sock Reurns: Evidence from he G-7 Sock Markes, Global Finance Journal, Vol: 9, pp:9 3 Koçyiği, A., T., Baya., A., Tüfekçi (0). Türkiye de İşsizlik Hiserisi ve STAR Modelleri Uygulaması, Marmara Üniversiesi İ.İ.B.F Dergisi, Cil: XXXI, Sayı:II, s Marquering, W., M., Verbeek (004). The Economic Value of Predicing Sock Index Reurns and Volailiy, Journal of Financial and Quaniaive Analysis, 39, pp: Mumcu, F. (005). Hisse Senedi Fiyalarını Ekileyen Makroekonomik Fakörler: İMKB Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversiesi, Sosyal Bilimler Ensiüsü, İşleme Anabilim Dalı. Schwer, G., W., (990). Sock Reurns and Real Aciviy: A Cenury of Evidence, Journal of Finance, 45, pp: Tong, H., (978). On a Threshold Model, C.H. Chan (ed.) Paern Recognaion and Siganl Processing, The Neherlands:Sijhoff and Noordhooff. Tong, H., (983). Threshold Models in Nonlinear Time Series Analysis, New York, Springer- Verlag. Tong, H., (990). Nonlinear Time Series: A Dynamical Sysem Approach Oxford Universiy Press, Oxford. Tong, H., K., S.,Lim (980). Threshold Auoregression, Limi Cycles and Cyclical Daa, Journal of Royal Saisical Sociey B, Vol:4(3) pp:45-9 Tsay, R., S., (989). Tesing and Modelling Threshold Auoregressive Processes, Journal of American Saisical Associaon, Vol:84, pp.3-40 Veneis, I.A., D.Peel (005). Non-Lineariy in Sock Index Reurns: he Volailiy and Serial Correlaion Relaionship, Economic Modelling, Vol:, pp: 9 Yavuz, N.,B., Guris., V., Yılancı (007). Searching Threshold Effecs in The Ineres Rae: An Applicaion o Turkey Case, Physica A, 379, pp:6 67 Yılancı, V., B., Özcan (008). Exernal Deb Susainabiliy of Turkey: ANonlinear Approach, Inernaional Research Journal of Finance and Economics, Vol:0, pp.6-98 Zügül, M., C., Şahin (009). İMKB 00 Endeksi ile Bazı Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkiyi İncelemeye Yönelik Bir Uygulama Akademik Bakış Dergisi, Sayı:6, - 6 4(3)03 39

20 Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği Ekler Ek. FAIZ Ek. IMKB (3)03 40

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik

Detaylı

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler Dolar Kurundaki Günlük Harekeler Üzerine Bazı Gözlemler Türkiye Bankalar Birliği Ekonomi Çalışma Grubu Toplanısı 28 Nisan 2008, İsanbul Doç. Dr. Cevde Akçay Koç Finansal Hizmeler Baş ekonomis cevde.akcay@yapikredi.com.r

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI TCMB Faiz Kararlarının Piyasa Faizleri Ve Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Ekisi Mura Duran Refe Gürkaynak Pınar Özlü Deren

Detaylı

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI Arş. Gör. Furkan EMİRMAHMUTOĞLU Yrd. Doç. Dr. Nezir KÖSE Arş. Gör. Yeliz YALÇIN

Detaylı

Birim Kök Testleri 3/24/2016. Bir stokastik sürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde

Birim Kök Testleri 3/24/2016. Bir stokastik sürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, Inroducory Economerics A Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

PETROL FİYATLARININ BORSA İSTANBUL SANAYİ FİYAT ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

PETROL FİYATLARININ BORSA İSTANBUL SANAYİ FİYAT ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ PETROL FİYATLARININ BORSA İSTANBUL SANAYİ FİYAT ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Yrd.Doç.Dr. Cüney KILIÇ Çanakkale Onsekiz Mar Üniversiesi Biga İ.İ.B.F., İkisa Bölümü Yrd.Doç.Dr. Yılmaz BAYAR Karabük Üniversiesi

Detaylı

24.05.2010. Birim Kök Testleri. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri

24.05.2010. Birim Kök Testleri. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, Inroducory Economerics A Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (6) 2003 / 2 : 49-62 Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Hüdaverdi Bircan * Yalçın Karagöz ** Öze: Bu çalışmada geleceği

Detaylı

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cil 3, Sayı 6, 2007, ss. 8 88. TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ Arş.Gör. Erman ERBAYKAL Balıkesir Üniversiesi

Detaylı

NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüneyt AKAR (*)

NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüneyt AKAR (*) NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüney AKAR (*) Öze: Bu çalışmada ne yabancı işlem hacmiyle hisse senedi geirileri arasında uzun dönemli bir ilişkinin

Detaylı

Anahtar Kelimeler Harvey Testi, Doğrusallık, Finansal Piyasalar, Etkin Piyasa Hipotezi.

Anahtar Kelimeler Harvey Testi, Doğrusallık, Finansal Piyasalar, Etkin Piyasa Hipotezi. Borsa İsanbul da Piyasa Ekinliğinin Analizi: Harvey Doğrusallık Tesi (Analysis of Marke Efficiency a Borsa İsanbul: Harvey Lineariy Tes) Gürkan MALCIOĞLU a Mücahi AYDIN b a Arş.Gör., Sakarya Üniversiesi,

Detaylı

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA Yıl: 24 Sayı:88 Temmuz 2010 97 İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI NDA EŞHAREKETLİLİK VE ASİMETRİK AYARLAMA Ebru Yüksel* - Güldal Güleryüz** 32 Öze Bu makale, İsanbul Menkul Kıymeler Borsası na (İMKB) ai

Detaylı

Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Etkisi

Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Etkisi Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (7) 2004 / 1 : 23-35 Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Ekisi Osman Karamusafa * Ayku Karakaya ** Öze: Bu çalışmanın amacı, enflasyon oranının

Detaylı

İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferhat TOPBAŞ *

İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferhat TOPBAŞ * İşsizlik ve İnihar İlişkisi: 1975 2005 Var Analizi 161 İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferha TOPBAŞ * ÖZET İşsizlik, birey üzerinde olumsuz birçok soruna neden olan karmaşık bir olgudur.

Detaylı

TÜRKİYE DE FISHER ETKİSİNİN GEÇERLİLİĞİ: DOĞRUSAL OLMAYAN EŞBÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI

TÜRKİYE DE FISHER ETKİSİNİN GEÇERLİLİĞİ: DOĞRUSAL OLMAYAN EŞBÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI TÜRKİYE DE FISHER ETKİSİNİN GEÇERLİLİĞİ: DOĞRUSAL OLMAYAN EŞBÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI Tayfur BAYAT ÖZ Bu çalışmada 2002M-20M5 dönemine ai aylık verilerle alernaif nominal vadeli mevdua faiz oranları ile ükeici

Detaylı

THE CAUSALITY RELATION BETWEEN CONSUMER CONFIDENCE AND STOCK PRICES: CASE OF TURKEY. Abstract

THE CAUSALITY RELATION BETWEEN CONSUMER CONFIDENCE AND STOCK PRICES: CASE OF TURKEY. Abstract Ekonomik ve Sosyal Araşırmalar Dergisi, Bahar 20, Cil:7, Yıl:7, Sayı:, 7:53-65 TÜKETİCİ GÜVENİ VE HİSSE SENEDİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ * Yusuf Volkan TOPUZ ** THE CAUSALITY

Detaylı

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 3 Sayı: 2 Nisan 203 ss. 9-208 Türkiye nin İhala ve İhraca Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama Dependency of Impor and Expor of

Detaylı

HİSSE SENEDİ FİYATLARI VE DÖVİZ KURU İLİŞKİSİ

HİSSE SENEDİ FİYATLARI VE DÖVİZ KURU İLİŞKİSİ The Journal of Academic Social Science Sudies Inernaional Journal of Social Science Doi number:hp://dx.doi.org/10.9761/jasss2963 Number: 37, p. 399-408, Auumn I 2015 Yayın Süreci Yayın Geliş Tarihi Yayınlanma

Detaylı

Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri

Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, InroducoryEconomericsA Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ

İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ Sosyal Bilimler Dergisi 2010, (4), 25-32 İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ Özlem YORULMAZ - Oya EKİCİ İsanbul Üniversiesi İkisa Fakülesi Ekonomeri Bölümü

Detaylı

Yaz Saati Uygulaması Anomalisinin İMKB 100 Endeks Getirisine Etkisinin Test Edilmesi

Yaz Saati Uygulaması Anomalisinin İMKB 100 Endeks Getirisine Etkisinin Test Edilmesi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 10 Sayı: 4 Ekim 2010 ss. 1139-1153 Yaz Saai Uygulaması Anomalisinin İMKB 100 Endeks Geirisine Ekisinin Tes Edilmesi Tesing he Effec of he Dayligh Saving Time

Detaylı

TÜRKİYE DE FAİZ, DÖVİZ VE BORSA: FİYAT VE OYNAKLIK YAYILMA ETKİLERİ

TÜRKİYE DE FAİZ, DÖVİZ VE BORSA: FİYAT VE OYNAKLIK YAYILMA ETKİLERİ TÜRKİYE DE FAİZ, DÖVİZ VE BORSA: FİYAT VE OYNAKLIK YAYILMA ETKİLERİ Doç. Dr. Macide Çiçek Dumlupınar Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Öze Bu çalışmada Türkiye de devle iç borçlanma seneleri,

Detaylı

İMKB de Fiyat-Hacim İlişkisi - Asimetrik Etkileşim

İMKB de Fiyat-Hacim İlişkisi - Asimetrik Etkileşim YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:009 Cil:6 Sayı: Celal Bayar Üniversiesi İ.İ.B.F. MANİSA İMKB de Fiya-Hacim İlişkisi - Asimerik Ekileşim Yrd. Doç. Dr. Koray KAYALIDERE Celal Bayar Üniversiesi,U.B.Y.O., Bankacılık

Detaylı

AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi. Cilt : 6 Sayı : 15 Sayfa: Kasım 2018 Türkiye. Araştırma Makalesi

AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi. Cilt : 6 Sayı : 15 Sayfa: Kasım 2018 Türkiye. Araştırma Makalesi AVRASYA Uluslararası Araşırmalar Dergisi Cil : 6 Sayı : 15 Sayfa: 808825 Kasım 2018 Türkiye Araşırma Makalesi TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME, İHRACAT VE HİSSE SENEDİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN

Detaylı

İŞSİZLİK VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNDE ASİMETRİ ASYMMETRY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN UNEMPLOYMENT AND ECONOMIC GROWTH

İŞSİZLİK VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNDE ASİMETRİ ASYMMETRY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN UNEMPLOYMENT AND ECONOMIC GROWTH Doğuş Üniversiesi Dergisi, (), 57-65 İŞSİZLİK VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNDE ASİMETRİ ASYMMETRY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN UNEMPLOYMENT AND ECONOMIC GROWTH Serve CEYLAN Giresun Üniversiesi İİBF, İkisa

Detaylı

ÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI

ÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI ÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI ÇOKLU DOĞRUSALLIĞIN ANLAMI Çoklu doğrusal bağlanı; Bağımsız değişkenler arasında doğrusal (yada doğrusala yakın) ilişki olmasıdır... r xx i j paramereler belirlenemez hale gelir.

Detaylı

Discussion Paper, Turkish Economic Association, No. 2008/10

Discussion Paper, Turkish Economic Association, No. 2008/10 econsor www.econsor.eu Der Open-Access-Publikaionsserver der ZBW Leibniz-Informaionszenrum Wirschaf he Open Access Publicaion Server of he ZBW Leibniz Informaion Cenre for Economics Alp, Elcin Aykac Working

Detaylı

FİSHER HİPOTEZİNİN TÜRKİYE İÇİN SINANMASI: DOĞRUSAL OLMAYAN EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ

FİSHER HİPOTEZİNİN TÜRKİYE İÇİN SINANMASI: DOĞRUSAL OLMAYAN EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ Aaürk Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cil: 3, Sayı: 4, 009 05 FİSHER HİPOTEZİNİN TÜRKİYE İÇİN SINANMASI: DOĞRUSAL OLMAYAN EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ Veli YILANCI (*) Öze: Bu çalışmada, nominal

Detaylı

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ Cenral Bank Review Vol. 10 (July 2010), pp.23-32 ISSN 1303-0701 prin / 1305-8800 online 2010 Cenral Bank of he Republic of Turkey hp://www.cmb.gov.r/research/review/ TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ

Detaylı

HİSSE SENEDİ FİYATLARI, ALTIN FİYATLARI VE HAM PETROL FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN ANALİZİ

HİSSE SENEDİ FİYATLARI, ALTIN FİYATLARI VE HAM PETROL FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN ANALİZİ EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 23 Sayı: 77 (Kış 2019) 161 HİSSE SENEDİ FİYATLARI, ALTIN FİYATLARI VE HAM PETROL FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN ANALİZİ Fama TEMELLİ (*) Dilek ŞAHİN (**) Öz Bu çalışmanın

Detaylı

Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi

Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi İsanbul Üniversiesi İşleme Fakülesi Dergisi Isanbul Universiy Journal of he School of Business Adminisraion Cil/Vol:38, Sayı/No:1, 009, 4-37 ISSN: 1303-173 - www.ifdergisi.org 009 Reel Kesim Güven Endeksi

Detaylı

YABANCI HİSSE SENEDİ YATIRIMCILARI TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU VOLATİLİTESİNİ ŞİDDETLENDİRİYOR MU?

YABANCI HİSSE SENEDİ YATIRIMCILARI TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU VOLATİLİTESİNİ ŞİDDETLENDİRİYOR MU? YABANCI HİSSE SENEDİ YATIRIMCILARI TÜRKİYE DE DÖVİZ KURU VOLATİLİTESİNİ ŞİDDETLENDİRİYOR MU? Yrd. Doç. Dr. Macide Çiçek Dumlupınar Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Yrd. Doç. Dr. Feride Özürk

Detaylı

Birim Kök Testleri. Random Walk. Bir stokastiksürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde

Birim Kök Testleri. Random Walk. Bir stokastiksürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, Inroducory Economerics A Modern Approach, 2nd. ed., 02, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

Hisse Senedi Fiyatlarıyla Yabancı İşlem Hacmi Arasında Nedensellik:

Hisse Senedi Fiyatlarıyla Yabancı İşlem Hacmi Arasında Nedensellik: Hisse Senedi Fiyalarıyla abancı İşlem Hacmi Arasında Nedensellik: Toda-amamoo aklaşımı Dr. Cüney AKAR Balıkesir Üniversiesi, Bandırma İİBF. Öze Bu çalışmada İsanbul Menkul Kıymeler Borsasında (İMKB) IMKB100

Detaylı

DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller

DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıılmış Gecikme ve Ooregresiv Modeller 1 Zaman serisi modellerinde, bağımlı değişken Y nin zamanındaki değerleri, bağımsız X değişkenlerinin zamanındaki cari

Detaylı

Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004: :01)

Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004: :01) June 7-9, 2009, Eskişehir, Turkey. Tükeici Güveni ve Hisse Senedi Fiyaları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004:0-2009:0) Yusuf Volkan Topuz * İkisadi İdari Bilimler Fakülesi, İşleme Bölümü,

Detaylı

Mevsimsel Kointegrasyon Analizi: Güney Afrika Örneği. Seasonal Cointegration Analysis: Example of South Africa

Mevsimsel Kointegrasyon Analizi: Güney Afrika Örneği. Seasonal Cointegration Analysis: Example of South Africa Gazi Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi Vol/Cil 3, No/Sayı 6, 216 Mevsimsel Koinegrasyon Analizi Güney Afrika Örneği Jeanine NDIHOKUBWAYO Yılmaz AKDİ Öze Bu çalışmada 1991-2134 dönemi Güney Afrika ekonomik

Detaylı

ULUSAL HİSSE SENETLERİ PİYASASI NDA ETKİNLİK

ULUSAL HİSSE SENETLERİ PİYASASI NDA ETKİNLİK ULUSAL HİSSE SENETLERİ PİYASASI NDA ETKİNLİK Nuray ERGÜL ÖZET Son yıllarda, Türk Sermaye Piyasalarında hukuk, muhasebe ve deneim alanlarında, uluslararası kuralların uygulanması için büyük değişiklikler

Detaylı

eyd Ekonomik Yaklaşım Derneği / Association

eyd Ekonomik Yaklaşım Derneği / Association eyd Ekonomik Yaklaşım Derneği / Associaion Ekonomik Yaklaşım 016, 7(99): 1-15 www.ekonomikyaklasim.org doi: 10.5455/ey.35908 BIST-100 Endeksinin Volail Davranışlarının Simerik Ve Asimerik Sokasik Volailie

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi Yayın Geliş Tarihi: 13.11.2013

Dokuz Eylül Üniversitesi Yayın Geliş Tarihi: 13.11.2013 Dokuz Eylül Üniversiesi Yayın Geliş Tarihi: 13.11.2013 Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi Yayına Kabul Tarihi: 05.07.2014 Cil: 16, Sayı: 2, Yıl: 2014, Sayfa: 281-302 Online Yayın Tarihi: 30.09.2014 ISSN:

Detaylı

ENFLASYON BELİRSİZLİĞİ İLE PAY SENEDİ GETİRİSİ VE VOLATİLİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

ENFLASYON BELİRSİZLİĞİ İLE PAY SENEDİ GETİRİSİ VE VOLATİLİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ ENFLASYON BELİRSİZLİĞİ İLE PAY SENEDİ GETİRİSİ VE VOLATİLİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Doç. Dr. Emrah İsmail Çevik Namık Kemal Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi eicevik@nku.edu.r

Detaylı

Cari İşlemler Açığının Sürdürülebilirliğinin Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Yöntemi ile Sınanması

Cari İşlemler Açığının Sürdürülebilirliğinin Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Yöntemi ile Sınanması Çukurova Üniversiesi İİBF Dergisi Cil:19. Sayı:2. Aralık 2015 ss.135-149 Cari İşlemler Açığının Sürdürülebilirliğinin Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbüünleşme Yönemi ile Tesing he Susainabiliy of Curren Accoun

Detaylı

sbd.anadolu.edu.tr 73 Anadolu University Journal of Social Sciences Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

sbd.anadolu.edu.tr 73 Anadolu University Journal of Social Sciences Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu Universiy Journal of Social Sciences Türkiye de Kamu Yaırımlarının Özel Sekör Yaırımları Üzerindeki Ekisi: 1970-2009 The Effec of Public Invesmens on

Detaylı

İMKB 100 endeksindeki kaldıraç etkisinin ARCH modelleriyle iki alt dönemde incelenmesi

İMKB 100 endeksindeki kaldıraç etkisinin ARCH modelleriyle iki alt dönemde incelenmesi İsanbul Üniversiesi İşleme Fakülesi Dergisi Isanbul Universiy Journal of he School of Business Adminisraion Cil/Vol:41, Sayı/No:, 1, 14-6 ISSN: 133-173 www.ifdergisi.org 1 İMKB 1 endeksindeki kaldıraç

Detaylı

TÜRKİYE DE REEL DÖVİZ KURU İLE KISA VE UZUN VADELİ SERMAYE HAREKETLERİ İLİŞKİSİ

TÜRKİYE DE REEL DÖVİZ KURU İLE KISA VE UZUN VADELİ SERMAYE HAREKETLERİ İLİŞKİSİ Marmara Üniversiesi İ.İ.B.F. Dergisi YIL 2007, CİLT XXII, SAYI 1 TÜRKİYE DE REEL DÖVİZ KURU İLE KISA VE UZUN VADELİ SERMAYE HAREKETLERİ İLİŞKİSİ Araş. Gör. Burcu KIRAN * Öze Bu çalışmada, reel döviz kuru

Detaylı

Bankaların Hisse Senedi Getirilerinde Faiz Oranı Riski: Dalgacıklar Analizi ile Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama

Bankaların Hisse Senedi Getirilerinde Faiz Oranı Riski: Dalgacıklar Analizi ile Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama Bankacılar Dergisi, Sayı 59, 26 Bankaların Hisse Senedi Geirilerinde Faiz Oranı Riski: Dalgacıklar Analizi ile Türk Bankacılık Sekörü Üzerine Bir Uygulama Dr. Alper Özün * - Ailla Çifer ** Bu makale göserge

Detaylı

THE IMPACT OF EXCHANGE TRADED FUNDS ON THE LONG TERM RELATIONSHIP OF INDEX MARKETS: AN EMPRICAL ANALYSIS ON THE ISE-30 INDEX

THE IMPACT OF EXCHANGE TRADED FUNDS ON THE LONG TERM RELATIONSHIP OF INDEX MARKETS: AN EMPRICAL ANALYSIS ON THE ISE-30 INDEX Dumlupınar Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi / Dumlupınar Universiy Journal of Social Sciences BORSA YATIRIM FONLARININ ENDEKS PİYASALARDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: İMKB-30 ENDEKSİ ÜZERİNE

Detaylı

The Roles of Financial Factors on the Real Money Demand: Turkey Case

The Roles of Financial Factors on the Real Money Demand: Turkey Case FİNANSAL FAKTÖRLERİN REEL PARA TALEBİ ÜZERİNDEKİ ROLÜ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ The Roles of Financial Facors on he Real Money Demand: Turkey Case Musafa SEVÜKTEKİN * Mehme NARGELEÇEKENLER * BAÜ 8() 45 ÖZ Araşırmanın

Detaylı

Şeyma Çalışkan Çavdar Yildiz Technical University ISSN : 1308-7444 scavdar@yildiz.edu.tr 2010 www.newwsa.com Istanbul-Turkey

Şeyma Çalışkan Çavdar Yildiz Technical University ISSN : 1308-7444 scavdar@yildiz.edu.tr 2010 www.newwsa.com Istanbul-Turkey ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2011, Volume: 6, Number: 4, Aricle Number: 3C0085 SOCIAL SCIENCES Received: May 2011 Acceped: Ocober 2011 Şeyma Çalışkan Çavdar Series : 3C Yildiz

Detaylı

Türk Sermaye Piyasasında Fiyat ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimetrik Nedensellik Analizi

Türk Sermaye Piyasasında Fiyat ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimetrik Nedensellik Analizi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 4 Sayı: 2 Nisan 204 ss. 2-220 Türk Sermaye Piyasasında Fiya ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimerik Nedensellik Analizi Price and Trade Volume Relaionship

Detaylı

Sabit Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz

Sabit Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz Sabi Sermaye Yaırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz Mura ÇETİN Doç. Dr., Bozok Üniversiesi, İİBF İkisa Bölümü mura.cein@bozok.edu.r Sabi Sermaye Yaırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz

Detaylı

Global Finansal Krizde Kredi Marjı: Japon Tahvil Piyasası Örneği

Global Finansal Krizde Kredi Marjı: Japon Tahvil Piyasası Örneği Volume 5 Number 4 2014 pp. 71-88 ISSN: 1309-2448 www.berjournal.com Global Finansal Krizde Kredi Marjı: Japon Tahvil Piyasası Örneği Aydın Yüksel a Aslı Yüksel b Öze: Bu makale Ağusos 2007 arihinde oraya

Detaylı

Finansal İstikrarın Bankacılık Sisteminin Borç Verme Politikaları Üzerindeki Etkisi: 2008 Küresel Krizi Çerçevesinde Türkiye Üzerine Bir İnceleme

Finansal İstikrarın Bankacılık Sisteminin Borç Verme Politikaları Üzerindeki Etkisi: 2008 Küresel Krizi Çerçevesinde Türkiye Üzerine Bir İnceleme Finansal İsikrarın Bankacılık Siseminin Borç Verme Poliikaları Üzerindeki Ekisi: 2008 Küresel Krizi Çerçevesinde Türkiye Üzerine Bir İnceleme Öze Ekrem ERDEM * M. Faih İLGÜN ** Cüney DUMRUL *** 2008 yılında

Detaylı

Cari İşlemler Açığı ve Sürdürülebilirlik: Türkiye Örneği

Cari İşlemler Açığı ve Sürdürülebilirlik: Türkiye Örneği Aaürk Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi 05 9 (): 35-36 Cari İşlemler Açığı ve Sürdürülebilirlik: Türkiye Örneği Munise ILIKKAN ÖZGÜR (*) Öze: Makroekonomik isikrarının sağlanmasında cari işlemler

Detaylı

Teknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir.

Teknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir. YAPISAL DEĞİŞİKLİK Zaman serileri bazı nedenler veya bazı fakörler arafından ekilenerek zaman içinde değişikliklere uğrayabilirler. Bu değişim ikisadi kriz, ikisa poliikalarında yapılan değişiklik, eknolojik

Detaylı

TÜRKİYE DE ELEKTRİK TÜKETİMİ, İSTİHDAM VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ

TÜRKİYE DE ELEKTRİK TÜKETİMİ, İSTİHDAM VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ Süleyman Demirel Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi Y.2011, C.16, S.1 s.349-362. Suleyman Demirel Universiy The Journal of Faculy of Economics and Adminisraive Sciences Y.2011, Vol.16,

Detaylı

KOŞULLU DEĞİŞEN VARYANS MODELLERİ İLE TÜRKİYE ALTIN PİYASASI ENDEKSİ VOLATİLİTELERİNİN TAHMİN EDİLMESİ

KOŞULLU DEĞİŞEN VARYANS MODELLERİ İLE TÜRKİYE ALTIN PİYASASI ENDEKSİ VOLATİLİTELERİNİN TAHMİN EDİLMESİ Cil/Volume: 15 Sayı/Issue: Haziran/June 017 ss./pp. 163-181 İ. E. Kayral Doi: hp://dx.doi.org/10.11611/yead.6404 KOŞULLU DEĞİŞEN VARYANS MODELLERİ İLE TÜRKİYE ALTIN PİYASASI ENDEKSİ VOLATİLİTELERİNİN TAHMİN

Detaylı

BİR YATIRIM ARACI OLARAK ALTIN İLE HİSSE SENEDİ ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK UYGULAMA 1

BİR YATIRIM ARACI OLARAK ALTIN İLE HİSSE SENEDİ ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK UYGULAMA 1 BİR YATIRIM ARACI OLARAK ALTIN İLE HİSSE SENEDİ ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK UYGULAMA 1 Bülen DOĞRU* Musafa UYSAL** ÖZET Bu çalışmanın amacı 2000:1-2012:09 döneminde Türkiye

Detaylı

ALTIN FİYATLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN TESPİTİ ÜZERİNE: MGARCH MODELİ İLE BİR İNCELEME

ALTIN FİYATLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN TESPİTİ ÜZERİNE: MGARCH MODELİ İLE BİR İNCELEME ALTIN FİYATLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN TESPİTİ ÜZERİNE: MGARCH MODELİ İLE BİR İNCELEME ÖZET Prof.Dr.Cengiz TORAMAN Balıkesir Üniversiesi, İİBF,İşleme Bölümü Cengizoraman4@yahoo.com Öğr.Gör.Çağaay BAŞARIR

Detaylı

Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller. Mehmet Vedat PAZARLIOĞLU

Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller. Mehmet Vedat PAZARLIOĞLU Dağıılmış Gecikme ve Ooregresiv Modeller Mehme Veda PAZARLIOĞLU Saik Model Nedir? Saik Model, Y ve X arasında aynı dönemde yani döneminde oraya çıkan ilişkiden gelmekedir. Y = b 0 + b 1 X + u, (=1,2,,n.)

Detaylı

Long memory and structural breaks on volatility: evidence from Borsa Istanbul

Long memory and structural breaks on volatility: evidence from Borsa Istanbul MPRA Munich Personal RePEc Archive Long memory and srucural breaks on volailiy: evidence from Borsa Isanbul Emrah Ismail Cevik and Gülekin Topaloğlu Namık Kemal Universiy, Bülen Ecevi Universiy 014 Online

Detaylı

Reel Döviz Kuru Endeksinin Otoregresif Koşullu Değişen Varyanslılığının Analizi: İki Eşikli Tarch Yöntemi İle Modellenmesi

Reel Döviz Kuru Endeksinin Otoregresif Koşullu Değişen Varyanslılığının Analizi: İki Eşikli Tarch Yöntemi İle Modellenmesi Reel Döviz Kuru Endeksinin Ooregresif Koşullu Değişen Varyanslılığının Analizi: İki Eşikli Tarch Yönemi İle Modellenmesi Reel Döviz Kuru Endeksinin Ooregresif Koşullu Değişen Varyanslılığının Analizi:

Detaylı

Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme

Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Türkiye Ekonomisinde Enerji Tükeimi ve Ekonomik Büyüme Mehme MUCUK * Doğan UYSAL ** Öze Genel olarak enerji, ekonomik ve endüsriyel kalkınma için önemli bir girdi kabul edilmekedir. Ancak enerjinin bazı

Detaylı

AKADEMİK BAKIŞ Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi ISSN: X Sayı: 10 Eylül 2006

AKADEMİK BAKIŞ Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi ISSN: X Sayı: 10 Eylül 2006 İkisa ve Girişimcilik Üniversiesi Türk Dünyası Kırgız Türk Sosyal Bilimler Ensiüsü Celalaba KIRGIZİSTAN TÜRKİYE DE İHRACATA VE TURİZME DAYALI BÜYÜME HİPOTEZİNİN ANALİZİ: EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

Detaylı

NONLINEAR DYNAMICS IN FINANCIAL TIME SERIES AND UNIT ROOT TESTS: CASE OF BORSA ISTANBUL SECTORAL PRICE EARNING RATIOS

NONLINEAR DYNAMICS IN FINANCIAL TIME SERIES AND UNIT ROOT TESTS: CASE OF BORSA ISTANBUL SECTORAL PRICE EARNING RATIOS Journal of Economics, Finance and Accouning (JEFA), ISSN: 48 6697 Year: 05 Volume: Issue: 4 NONLINEAR DYNAMICS IN FINANCIAL TIME SERIES AND UNIT ROOT TESTS: CASE OF BORSA ISTANBUL SECTORAL PRICE EARNING

Detaylı

Reel ve Nominal Şokların Reel ve Nominal Döviz Kurları Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği

Reel ve Nominal Şokların Reel ve Nominal Döviz Kurları Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği Reel ve Nominal Şokların Reel ve Nominal Döviz Kurları Üzerindeki Ekileri: Türkiye Örneği Öze Ahme Mura ALPER Bu çalışma Türkiye deki reel döviz kuru dalgalanmalarının kaynaklarını açıklamayı amaçlamakadır.

Detaylı

-ENFLASYON ROBUST ESTIMATION OF THE VECTOR AUTOREGRESSIVE MODEL: AN INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC GROWTH AND INFLATION

-ENFLASYON ROBUST ESTIMATION OF THE VECTOR AUTOREGRESSIVE MODEL: AN INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC GROWTH AND INFLATION Marmara Üniversiesi YIL 2010, SAYI II, S. 539-553 -ENFLASYON Öze Özlem YORULMAZ * ** - Anahar Kelimeler: ROBUST ESTIMATION OF THE VECTOR AUTOREGRESSIVE MODEL: AN INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN

Detaylı

FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI?

FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? Ehem ESEN, Zekeriya YILDIRIM, S. Faih KOSTAKOĞLU FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? Ehem ESEN Yrd.Doç.Dr. Anadolu Üniversiesi,

Detaylı

Eurasian Journal of Researches in Social and Economics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi ISSN:

Eurasian Journal of Researches in Social and Economics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi ISSN: Eurasian Journal of Researches in Social and Economics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araşırmaları Dergisi ISSN:2148-9963 www.asead.com Dr. Merer MERT Gazi Üniversiesi, İİBF, İkisa Bölümü merermer@gazi.edu.r

Detaylı

Para Talebinin Belirleyenleri ve İstikrarı Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği

Para Talebinin Belirleyenleri ve İstikrarı Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:3 Cil: Sayı: Celal Bayar Üniversiesi İ.İ.B.F. MANİSA Para Talebinin Belirleyenleri ve İsikrarı Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği Yrd. Doç. Dr. Burcu ÖZCAN Fıra Üniversiesi, İ.İ.B.F.,

Detaylı

PETROL FİYATLARININ DIŞ TİCARET AÇIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

PETROL FİYATLARININ DIŞ TİCARET AÇIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ PETROL FİYATLARININ DIŞ TİCARET AÇIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Tayfur BAYAT * Ahme ŞAHBAZ ** Taner AKÇACI *** ÖZ Bu çalışmada Türkiye nin 1992:1-212:4 dönemine ai aylık veriler kullanılarak reel

Detaylı

SORU SETİ 02 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI

SORU SETİ 02 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI Ekonomeri 8 Ocak, 0 Gazi Üniversiesi İkisa Bölümü SORU SETİ 0 (REVİZE EDİLDİ) FİNAL KONULARI PROBLEM Aşağıda verilen avuk ei alebi fonksiyonunu düşününüz (960-98): lny = β + β ln X + β ln X + β ln X +

Detaylı

İMKB İLE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN HİSSE SENEDİ PİYASALARININ ETKİLEŞİMİ: EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK YAKLAŞIMI

İMKB İLE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN HİSSE SENEDİ PİYASALARININ ETKİLEŞİMİ: EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK YAKLAŞIMI İMKB İLE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN HİSSE SENEDİ PİYASALARININ ETKİLEŞİMİ: EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK YAKLAŞIMI Onur GÖZBAŞI * ÖZ Bu çalışmanın amacı, İMKB ile gelişmeke olan yedi ülkenin (Arjanin, Brezilya,

Detaylı

Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi

Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi TÜRK TARIM ve DOĞA BİLİMLERİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL of AGRICULTURAL and NATURAL SCIENCES www.urkjans.com Türkiye nin Kabuklu Fındık Üreiminde Üreim-Fiya İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi Şenol ÇELİK*

Detaylı

DÖVİZ KURU VE HİSSE SENETLERİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

DÖVİZ KURU VE HİSSE SENETLERİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ Gazi Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi 8 / 2 (2006). 1-14 DÖVİZ KURU VE HİSSE SEETLERİ FİYATLARI ARASIDAKİ EDESELLİK İLİŞKİSİ Özlem AYVAZ * Öze : Bu çalışmada Türkiye de hisse seneleri

Detaylı

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda haftanın günü etkisi ve Ocak ayı anomalilerinin ARCH-GARCH modelleri ile test edilmesi

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda haftanın günü etkisi ve Ocak ayı anomalilerinin ARCH-GARCH modelleri ile test edilmesi İsanbul Üniversiesi İşleme Fakülesi Dergisi Isanbul Universiy Journal of he School of Business Adminisraion Cil/Vol:37, Sayı/No:2, 2008, 98-110 ISSN: 1303-1732 - www.ifdergisi.org 2008 İsanbul Menkul Kıymeler

Detaylı

DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller

DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıtılmış Gecikme ve Otoregresiv Modeller DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ GECİKMELİ İLİŞKİLER: Dağıılmış Gecikme ve Ooregresiv Modeller 1 Saik Model Y = b 0 + b 1 X + u, (=1,2,,n.) Saik Model, Y ve X arasında aynı dönemde yani döneminde oraya çıkan ilişkiden

Detaylı

Türkiye de Elektrik Tüketimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz

Türkiye de Elektrik Tüketimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz Enerji, Piyasa ve Düzenleme (Cil:2, 2011, Sayfa 49-73) Türkiye de Elekrik Tükeimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz H. Mura Eruğrul * Öze Çalışmada Türkiye de elekrik ükeimi büyüme ilişkisi 1998Ç1-2011Ç3

Detaylı

MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ: TÜRKİYE NİN MAKROEKONOMİK VERİLERİYLE BİR UYGULAMA

MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ: TÜRKİYE NİN MAKROEKONOMİK VERİLERİYLE BİR UYGULAMA Aaürk Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cil: 5, Sayı:, 3 MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ: TÜRKİE NİN MAKROEKONOMİK VERİLERİLE BİR UGULAMA Özlem AVAZ KIZILGÖL (*) Öze: Bu çalışmada, GSİH, ihraca,

Detaylı

BORSA ISTANBUL KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ'NDE (XKURY) VOLATİLİTENİN ETKİSİ: ARCH, GARCH ve SWARCH MODELLERİ İLE BİR İNCELEME

BORSA ISTANBUL KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ'NDE (XKURY) VOLATİLİTENİN ETKİSİ: ARCH, GARCH ve SWARCH MODELLERİ İLE BİR İNCELEME Süleyman Demirel Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi Y.017, C., S.3, s.697-711. Suleyman Demirel Universiy The Journal of Faculy of Economics and Adminisraive Sciences Y.017, Vol., No.3,

Detaylı

BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Entegrasyonunun Parametrik ve Parametrik Olmayan Eşbütünleşme Testleri ile Analizi

BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Entegrasyonunun Parametrik ve Parametrik Olmayan Eşbütünleşme Testleri ile Analizi BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Enegrasyonunun Paramerik ve Paramerik Olmayan Eşbüünleşme Tesleri ile Analizi BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Enegrasyonunun

Detaylı

RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 1950-1995 1

RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 1950-1995 1 RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 950-995 Rahmi YAMAK * Yakup KÜÇÜKKALE ** ÖZET Bu çalımada, Rasyonel Bekleniler Doal Oran Hipoezinin, Çıkı (ya da isizliin) alep (ya

Detaylı

Kırılgan Beşlide Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) Hipotezinin Test Edilmesi The Test of Purchasing Power Parity Hypothesis for Fragile Five

Kırılgan Beşlide Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) Hipotezinin Test Edilmesi The Test of Purchasing Power Parity Hypothesis for Fragile Five Journal of Yasar Universiy, 205 0(37) 638-6477 Kırılgan Beşlide Saın Alma Gücü Pariesi (SAGP) ipoezinin Tes Edilmesi The Tes of Purchasing Power Pariy ypohesis for Fragile Five İsmail ÇEVİŞ, Pamukkale

Detaylı

TÜRK & AMERİKAN ENERJİ PİYASALARI NDA PİYASA ETKİNLİĞİNİN TEST EDİLMESİ

TÜRK & AMERİKAN ENERJİ PİYASALARI NDA PİYASA ETKİNLİĞİNİN TEST EDİLMESİ Yıl: 24 Sayı:86 Ocak 2010 101 TÜRK & AMERİKAN ENERJİ PİYASALARI NDA PİYASA ETKİNLİĞİNİN TEST EDİLMESİ Nuray ERGÜL ÖZET Bu çalışmada, Türk ve Amerikan Enerji Piyasaları na yer verilmişir. Araşırmada kullanılan

Detaylı

Halloween Etkisinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Geçerliliğinin Testi. The Validity of the Halloween Effect in the Istanbul Stock Exchange

Halloween Etkisinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Geçerliliğinin Testi. The Validity of the Halloween Effect in the Istanbul Stock Exchange Halloween Ekisinin İsanbul Menkul Kıymeler Borsasında Geçerliliğinin Tesi Öze Halloween Ekisinin İsanbul Menkul Kıymeler Borsasında Geçerliliğinin Tesi Dr. Veli YILANCI İsanbul Üniversiesi İkisa Fakülesi

Detaylı

ÜCRET-FİYAT SPİRALİ: TÜRK İMALAT SANAYİ ÖRNEĞİ

ÜCRET-FİYAT SPİRALİ: TÜRK İMALAT SANAYİ ÖRNEĞİ 45 ÜCRET-FİYAT SPİRALİ: TÜRK İMALAT SANAYİ ÖRNEĞİ Zehra ABDİOĞLU * ÖZET Bu çalışma Türkiye için 2005-2012 dönemi iibariyle ara malı, dayanıklı ükeim malı, dayanıksız ükeim malı, enerji ve sermaye malı

Detaylı

Metal (Çelik) Kullanım Yoğunluğu Hipotezinin Türkiye Ekonomisi için Sınanması Intensity of Metal (Steel) Use Hypothesis: A Test for Turkish Economy

Metal (Çelik) Kullanım Yoğunluğu Hipotezinin Türkiye Ekonomisi için Sınanması Intensity of Metal (Steel) Use Hypothesis: A Test for Turkish Economy SESSION Meal (Çelik) Kullanım Yoğunluğu Hipoezinin ürkiye Ekonomisi için Sınanması Inensiy of Meal (Seel) Use Hypohesis: A es for urkish Economy Assoc. Prof. Dr. Fikre Dülger (Çukurova Universiy, urkey)

Detaylı

FİNANSAL PİYASA VOLATİLİTESİ VE EKONOMİ

FİNANSAL PİYASA VOLATİLİTESİ VE EKONOMİ FİNANSAL PİYASA VOLATİLİTESİ VE EKONOMİ Yrd. Doç. Dr. Hülya Kanalıcı Akay Uludağ Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Mehme Nargeleçekenler Uludağ Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi

Detaylı

PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES

PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES Ekonomik ve Sosyal Araşırmalar Dergisi, Güz 2013, Cil:9, Yıl:9, Sayı:2, 9:7997 PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Sevinç GÜLER * Halime TEMEL NALIN * * IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES

Detaylı

Türkiye de Kırmızı Et Üretiminin Box-Jenkins Yöntemiyle Modellenmesi ve Üretim Projeksiyonu

Türkiye de Kırmızı Et Üretiminin Box-Jenkins Yöntemiyle Modellenmesi ve Üretim Projeksiyonu Hayvansal Üreim 53(): 3-39, 01 Araşırma Türkiye de Kırmızı E Üreiminin Box-Jenkins Yönemiyle Modellenmesi ve Üreim Projeksiyonu Şenol Çelik Ankara Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Zooekni Anabilim Dalı

Detaylı

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 3 Sayı: 2 Nisan 203 ss. 9-208 Türkiye nin İhala ve İhraca Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama Dependency of Impor and Expor of

Detaylı

Getiri Volatilitisi İle İşlem Hacmi Arasındaki İlişki: İMKB de Ampirik Bir Çalışma

Getiri Volatilitisi İle İşlem Hacmi Arasındaki İlişki: İMKB de Ampirik Bir Çalışma 200 18 19 Yrd. Doç. Dr.Melek Acar Boyacıoğlu 20 Dr. Burcu Güvenek Geiri Volailiisi İle İşlem Hacmi Arasındaki İlişki: İMKB de Amirik Bir Çalışma Dr. Volkan Alekin Yrd. Doç. Dr. Melek ACAR BOYACIOĞLU Dr.

Detaylı

Erkan Özata 1. Econometric Investigation of the Relationships Between Energy Consumption and Economic Growth in Turkey

Erkan Özata 1. Econometric Investigation of the Relationships Between Energy Consumption and Economic Growth in Turkey 1 Öze: Ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişmelerinin sürükleyici unsuru ve en emel gereksinimlerinden biri enerjidir. Đş yapma kapasiesi olarak anımlanan enerjiye gelişmiş ülkelerle birlike, gelişmek iseyen

Detaylı

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 141

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 141 C.Ü. İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cil 11, Sayı 1, 2010 141 BİR MALİYE POLİTİKASI ARACI OLARAK BORÇLANMA VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1990 2009) Hali ÇİÇEK *, Süleyman GÖZEGİR ** ve

Detaylı

EĞİTİM, SAĞLIK VE İKTİSADİ BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE İÇİN BİR ANALİZ

EĞİTİM, SAĞLIK VE İKTİSADİ BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE İÇİN BİR ANALİZ The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Managemen / Volume: V SPRING EĞİTİM, SAĞLIK VE İKTİSADİ BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE İÇİN BİR ANALİZ Hilal BOZKURT Öze: Çok sayıda ampirik araşırma

Detaylı

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASINDA DEĞİŞKENLİĞİN (VOLATİLİTENİN) ARCH-GARCH YÖNTEMLERİ İLE MODELLENMESİ

İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASINDA DEĞİŞKENLİĞİN (VOLATİLİTENİN) ARCH-GARCH YÖNTEMLERİ İLE MODELLENMESİ İSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASINDA DEĞİŞKENLİĞİN (VOLATİLİTENİN) ARCH- YÖNTEMLERİ İLE MODELLENMESİ ÖZET Yard.Doç. Dr. Tülin ATAKAN İsanbul Üniversiesi, İşleme Fakülesi, Finans Anabilim Dalı Bu çalışmada,

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇOK DEĞİŞKENLİ EŞİKSEL OTOREGRESİF MODELLER ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA Ümran Münire KAHRAMAN DOKTORA TEZİ İsaisik Anabilim Dalı 2012 KONYA Her Hakkı Saklıdır TEZ

Detaylı

Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2014, Cilt: 7, Sayı: 2, s

Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2014, Cilt: 7, Sayı: 2, s Niğde Üniversiesi İİBF Dergisi, 2014, Cil: 7, Sayı: 2, s.61-74 61 TÜRKİYE DE CARİ AÇIĞIN ASİMETRİK DAVRANIŞININ ANALİZİ 1 ÖZET Uğur ADIGÜZEL 2 Bu çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisinde cari açığın 01:2002,

Detaylı

Murat MAZIBAŞ mmazibas@bddk.org.tr Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ÖZET

Murat MAZIBAŞ mmazibas@bddk.org.tr Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ÖZET İMKB Piyasalarındaki Volailienin Modellenmesi ve Öngörülmesi: Asimerik GARCH Modelleri ile bir Uygulama Mura MAZIBAŞ mmazibas@bddk.org.r Bankacılık Düzenleme ve Deneleme Kurumu (BDDK) ÖZET Çalışmada, 5

Detaylı