Şizofreni hastalarının günlük yaşam aktivite düzeyi ile aile üyelerinin bakım yükü ve dışa vuran duygu durumu ilişkisi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Şizofreni hastalarının günlük yaşam aktivite düzeyi ile aile üyelerinin bakım yükü ve dışa vuran duygu durumu ilişkisi"

Transkript

1 Çetin ve ark. 19 Araştırma / Original article Şizofreni hastalarının günlük yaşam aktivite düzeyi ile aile üyelerinin bakım yükü ve dışa vuran duygu durumu ilişkisi Nurdan ÇETİN, 1 Meral DEMİRALP, 2 Fahriye OFLAZ, 3 Aytekin ÖZŞAHİN 4 ÖZET Amaç: Bu araştırmada şizofreni tanısı konmuş ve ailesi ile birlikte yaşayan hastaların günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumu ile hastalara birinci derece bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve dışa vuran duygudurumu arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini araştırma kapsamına uygun ve araştırmaya katılmayı kabul eden 32 hasta ailesi oluşturmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında, Hasta ve Bakım Veren Aile Üyesinin Özelliklerini İçeren Soru Formu, Günlük Yaşam Aktivitelerini Değerlendirme ve Araçsal Günlük Yaşam Aktivitelerini Değerlendirme Formu, Bakım Verme Yükü Ölçeği ve Dışa Vuran Duygu Durum Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin istatiksel analizinde, frekans dağılımı, aritmetik ortalama, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis Varyans analizi ve Spearman Korelasyon analizi kullanılmıştır. Sonuçlar: Araştırmada şizofreni hastasının Araçsal Günlük Yaşam Aktiviteleri Değerlendirme formu toplam puanları ile bakım veren aile üyesinin Bakım Verme Yükü Ölçeği ve Dışa Vuran Duygu Durum Ölçeği toplam puanları arasında negatif yönde, istatiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Tartışma: Araştırmada şizofreni hastasının bir araç kullanarak yaptığı (telefon kullanma, araba veya otobüsle yolculuk yapma, para çekme, ilaçlarını tanıma ve kullanma gibi) günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık durumu arttıkça; bakım veren aile üyesinin yaşadığı güçlükler ve dışa vuran duygu durumu (hastaya karşı eleştirel/düşmancıl veya aşırı koruyucu/kollayıcı tutumları) azalmıştır. (Anadolu Psikiyatri Derg 2013; 14:19-26) Anahtar sözcükler: Şizofreni, bakım verici, günlük yaşam aktiviteleri, bakım yükü, dışa vuran duygu durumu The relationship between daily life activity levels of schizophrenia patients and care burden and expressed emotion statuses of their family members ABSTRACT Objective: The aim of this study is to investigate the relationship between daily life activity dependency statuses of the schizophrenia patients living with their families and care burden and expressed emotion statuses of the family members providing first level care to these patients. Methods: The study sample consisted of 32 patient families who were suitable for the scope of this study and agreed to participate. Questionnaire Form Involving the Characteristics of the Patient and the Care-giving Family Member, Activities of Daily Life and Instrumental Activities of Daily Life Assessment Form, Care-giving Burden Scale, and Expressed Emotion Scale were used in data collection. Frequency distribution, arithmetic mean, Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis Analysis of Vari- * Bu çalışma I. Uluslararası, V. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresinde poster bildiri olarak sunulmuştur. 1 Uzm.Hem., Malatya Asker Hastanesi, Malatya 2 Yrd.Doç.Dr., GATA Hemşirelik Yüksek Okulu, Ankara 3 Doç.Dr., Sarıkamış Asker Hastanesi, Kars 4 Prof.Dr., GATA Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara Yazışma adresi / Address for correspondence: Uzm.Hem. Nurdan ÇETİN, Malatya Asker Hastanesi, Malatya, Türkiye nrdnctn3066@hotmail.com Geliş tarihi: , Kabul tarihi: doi: /apd Anadolu Psikiyatri Derg 2013; 14:19-26

2 20 Şizofreni hastalarının günlük yaşam aktivite düzeyi ile aile üyelerinin bakım yükü ve ance, and Spearman Correlation Analysis were used in the statistical analysis of the collected data. Results: A statistically significant negative correlation was detected between the overall score of the schizophrenia patient in the Instrumental Activities of Daily Life Assessment Form and overall score of the care-giving family member in the Care-giving Burden Scale and the Expressed Emotion Scale. Discussion: In this study, difficulties experienced by the care-giving family members and their levels of expressed emotion (judgmental/hostile or overprotective attitudes towards the patient) decreased as schizophrenia patient s independency in the instrumental activities of daily life (e.g., using the telephone, travelling by car or bus, withdrawing money, recognizing and using their drugs) increased. (Anatolian Journal of Psychiatry 2013; 14:19-26) Key words: schizophrenia, caregiver, daily life activities, care burden, expressed emotion GİRİŞ Şizofreni, genç yaşta başlayan, insanı kişilerarası ilişkilerden ve gerçeklerden uzaklaştıran; duygulanım, düşünme ve davranışları olumsuz etkileyerek yeti yitimine neden olan ağır bir ruhsal bozukluktur. Duygu, düşünce ve davranışları etkilemesi; süreğen olması ve gençlik yıllarından itibaren bireyin çevreyle uyumunu önemli ölçüde bozması nedeniyle, şizofreninin hem hastayı hem de şizofreni hastasıyla birlikte yaşayan aile üyelerinin yaşamını doğrudan etkilediği bilinmektedir. 1 Şizofreni kronik gidişli bir bozukluk olması nedeniyle bireylerin günlük yaşam aktivitelerini etkilemekte ve onları başka birisine bağımlı hale getirmektedir. Ropers ve arkadaşlarının tanımladığı günlük yaşam aktiviteleri güvenli bir çevre sağlama ve sürdürme, iletişim, solunum, beslenme, boşaltım, kişisel temizlik ve giyim, beden sıcaklığının kontrolü, çalışma ve eğlence, uyku, cinsellik gibi ana başlıklardan oluşmaktadır. 2 Süreğen bir bozukluk olan şizofreni tablosunda en sık görülen durum, psikotik alevlenmelerin olması ve bu dönemler arasında kalıntı belirtilerin egemen olduğu bir gidişin olmasıdır. Bu değişimler sırasında hastaların günlük yaşam aktivitelerinde, bağımlılık ve bağımsızlık durumlarında da farklılıklar ortaya çıkmaktadır. 3 Günümüzde şizofreni hastalarının aileleri hastanın bakımından birinci derecede sorumlu olarak bakımda önemli bir yere sahiptir. 4 Ancak ailelerin yaşadığı sıkıntıların ve sorumlulukların artması bakım yükü kavramının araştırılmasını ve bakım yükünü azaltmaya yönelik girişimlerin planlanmasını kaçınılmaz kılmıştır. 5 Bakım yükü kavramı, hasta bireyle yaşıyor olmaktan dolayı, aile üyelerinin günlük yaşamlarında karşılaştıkları güçlükler, sorunlar ve olumsuz olaylar gibi hastalığın aile üzerindeki etkisini tanımlamaktadır. Bakım yükü, bakım veren aile üyesinin fiziksel, duygusal, sosyal veya ekonomik anlamda yaşadığı güçlüklerin Anatolian Journal of Psychiatry 2013; 14:19-26 bütünüdür. 6 Şizofreni hastalarına bakım veren aile üyeleri ile ilgili çalışmalar incelendiğinde, ekonomik sorunlar, aile içi çatışmalar, sosyal yaşamın olumsuz etkilenmesi, toplumun şizofreni hastalarına olumsuz bakışı birinci derecede bakım veren aile üyesinin en çok yaşadığı güçlükler olarak belirtilmiştir. Kişisel güvenliğe tehdit, çaresizlik, korku, öfke, geleceğe yönelik kaygı yine bakım veren aile üyelerinin sıklıkla yaşadıkları duygular olarak belirtilmektedir. Ayrıca aileler bozukluğun oluşumunda kendi paylarının olduğunu da düşünerek suçluluk ve utanç duyguları yaşayabilmektedir. 3,7-9 Şizofreni hastasına bakım veren aile üyesinin yaşadığı bakım yükünün yanı sıra, aile içindeki tutum ve davranışların hasta ve hastalık üzerine etkisini inceleyen çalışmalarda giderek artan öneme sahip olmuştur. İlk kez 1956 yılında Brown ve arkadaşları dışa vuran duygudurum kavramını, hastayı ve bozukluğun gidişini etkileyen önemli bir özellik olarak ele almıştır. Dışa vuran duygudurum denildiğinde, şizofreni hastası bir aile üyesi hakkında; hastanın bakımından sorumlu aile üyeleri tarafından sözel veya sözel olmayan bir şekilde ifade edilmiş duygu, tutum ve davranışların tümü anlaşılmaktadır. Kavramın hastalığın yinelemesinde önemli bir ölçüt olduğu, özellikle taburculuk sonrasında dışa vuran duygudurumu yüksek olan ailelerde (hastaya karşı eleştirel/düşmancıl, aşırı koruyucu/kollayıcı tutumların fazla olduğu ailelerde) bozukluğun daha sık yineleme gösterdiği belirtilmiştir. 10,11 Ruh sağlığı ve hastalıkları profesyonelleri, şizofreni hastasına bakım veren aile üyesinin güçlüklerle dolu bakım verme yaşantısında, bakım verenlerin gereksinim duydukları yardım ve eğitim hizmetlerinde danışmanlık yapabilir ve sunacakları bakım ile ailenin çabasını destekleyerek onlara yararlı olabilirler. Hastanın günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık ve bağımsızlık durumunun, bakım verenlerde oluşturduğu bakım yükü ile ilişkisinin ortaya konulması, planlanacak hizmetlerinin somutlaştırıl-

3 Çetin ve ark. 21 masına katkı sağlayacak bir bilgi oluşturabilir. Ayrıca bozukluğun gidişine etkisinin olduğu bildirilen bakım veren aile üyesinin dışa vuran duygudurumunun iyileştirilmesi, hastanın günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlığına katkıda bulunarak, aile üyesinin bakım yükünü azaltabilecektir. Bu araştırmada, şizofreni tanısı konmuş ve ailesi ile birlikte yaşayan hastaların günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumu ile hastalara birinci derece bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve dışa vuran duygu durumu arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM Araştırmanın evreni ve örneklemi Araştırmanın evrenini, 30 Ekim 2010 tarihinden itibaren Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniği Sosyal Hizmet Birimi ne kayıtlı, şizofreni tanısıyla izlenen bir bireye, birinci derecede bakım veren 50 aile üyesi oluşturmuştur. Bu araştırmanın örneklemini ise, 30 Ekim Şubat 2011 tarihleri arasında, GATA Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniğine başvurarak, kontrol veya muayene amaçlı gelen, şizofreni tanısı konmuş hastalara birinci derecede bakım veren aile üyeleri arasından, araştırma kapsamına uygun ve araştırmaya katılmayı kabul eden 32 hasta ailesi oluşturmuştur. Araştırmaya alınma ölçütlerine göre; en az bir yıldır şizofreni tanısı ile izlenen bir bireye sahip, 18 yaş üzerinde, araştırma sorularını yanıtlayabilecek bilişsel yeterlilikte, Türkçe okuma yazma bilen, Ankara da oturan ve şizofreni tanısı konmuş bireye en az bir yıldır birinci derecede bakım veren aile üyeleri araştırmaya alınmıştır. Araçlar Verilerin toplanmasında, şizofreni hastasının ve bakım veren aile üyesinin yaşı, cinsiyeti, öğrenimi, medeni durumu gibi özellikleri içeren araştırmacı tarafından hazırlanan Hasta ve Bakım Veren Aile Üyesinin Özelliklerini İçeren Soru Formu, şizofreni hastasının günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumunu belirlemek amacıyla Günlük Yaşam Aktivitelerini Değerlendirme ve Araçsal Günlük Yaşam Aktivitelerini Değerlendirme Formu, bakım veren aile üyesinin bakım yükü ve dışa vuran duygu durumunu belirlemek amacıyla Bakım Verme Yükü Ölçeği ve Dışa Vuran Duygudurum Ölçeği kullanılmıştır. Hasta ve Bakım Veren Aile Üyesinin Özelliklerini İçeren Soru Formu: Araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan soru formu, şizofreni hastasının yaşı, cinsiyeti, öğrenim durumu, medeni durumu, düzenli ilaç alma durumu gibi sosyodemografik ve klinik özellikleri içerirken; aynı zamanda bakım veren aile üyesinin yaşı, cinsiyeti, öğrenim durumu, medeni durumu, hastaya yakınlık durumu, düzenli gelir alma durumu gibi sosyodemografik özellikleri içeren sorulardan oluşmaktadır. Günlük Yaşam Aktiviteleri (GYA) ve Araçsal Günlük Yaşam Aktiviteleri (AGYA) Değerlendirme Formları: Katz tarafından geliştirilen GYA Değerlendirme Formu, bireyin günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmede bağımlılık durumunu değerlendirmektedir. GYA Değerlendirme Formu yeme-içme, yürüme, giyinme/ soyunma, banyo yapabilme, boşaltım gereksinmesini karşılama ve inkontinans ile ilgili bilgileri içeren sorulardan oluşmaktadır. Birey günlük yaşam aktivitelerini bağımsız olarak yapıyorsa üç puan, yardım alarak yapıyorsa iki puan, hiç yapamıyorsa bir puan verilerek değerlendirme yapılmaktadır. Toplam puan 6-18 arasında değişmektedir. Puan arttıkça bireyin bağımsızlığı artmaktadır. 12 AGYA Değerlendirme Formu ise, bireyin araçsal bağımlılık durumunu değerlendirmek üzere Lawton ve Brody tarafından geliştirilmiştir. AGYA Değerlendirme Formu telefon kullanma, yemek hazırlama, alışveriş yapma, günlük ev işlerini yapma, ulaşım aracına binebilme, ilaçları kullanabilme ve para idaresi ile ilgili bilgileri içeren sorulardan oluşmaktadır. Birey aktiviteleri bağımsız olarak yapıyorsa üç puan, yardım alarak yapıyorsa iki puan, hiç yapamıyorsa bir puan verilerek değerlendirme yapılmaktadır. AGYA Değerlendirme Formunda toplam puan 8-24 arasında değişmektedir. Puan arttıkça bireyin bağımsızlığı artmaktadır. 12 GYA ve AGYA Değerlendirme Formlarının Türkçe çevirisi Yardımcı tarafından yapılmıştır. Altın ın çalışmasında GYA Değerlendirme Formunun Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.84 ve AGYA değerlendirme formunun Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.86 olarak bulunmuştur. 13,14 Bu çalışmada GYA değerlendirme formunun Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.79 ve AGYA değerlendirme formunun Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.88 olarak bulunmuştur. Anadolu Psikiyatri Derg 2013; 14:19-26

4 22 Şizofreni hastalarının günlük yaşam aktivite düzeyi ile aile üyelerinin bakım yükü ve Bakım Verme Yükü Ölçeği (BVYÖ): BVYÖ, bakım gereksinimi olan bireylere bakım verenlerin yaşadığı stresi değerlendirmek üzere, Zarit ve arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. 15 Bu ölçeğin ülkemiz için geçerlilik ve güvenilirlik çalışması İnci tarafından yapılmış olup Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.95 olarak bulunmuştur. 16 Ölçekte yer alan maddeler genellikle sosyal ve duygusal alana yönelik olup ölçek puanının yüksek olması, bakım veren aile üyesinin, bakım vermeye ilişkin yaşadığı sıkıntının yüksek olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada BVYÖ nün Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.91 olarak bulunmuştur. Dışa Vuran Duygudurum Ölçeği (DVDÖ): DVDÖ, hasta yakınlarının hastayı ve kendisini nasıl algıladığını değerlendirmek üzere Berksun tarafından geliştirilmiştir. DVDÖ nün geçerlilik ve güvenilirlik çalışması Berksun tarafından yapılmış, Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.89 olarak bulunmuştur. 10 Hasta yakınlarının, hastasını ve kendisini algılayışına dayanan DVDÖ, ruhsal bozukluğu olan kişilerin ailelerinde eleştiricilik, suçlama ve öfkenin çeşitli düzeyleri ile ailelerin hasta hakkında belirttiği olumsuz, zorlayıcı tutumları ölçmek için kullanılır. Bu çalışmada DVDÖ nün Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.82 olarak bulunmuştur. İstatiksel değerlendirme Verilerin kodlanması ve değerlendirilmesi bilgisayar ortamında SPSS 15 paket programında yapılmıştır. Araştırmaya katılan grubun normal dağılıma uyumunun belirlenmesi Tek Örnek Kolmogrov-Smirnov Testi ile, verilerin dağılımı Frekans dağılımı ve aritmetik ortalama ile, ölçek değerleri arasındaki ilişkinin düzeyi ve yönünün belirlenmesi ise Spearman Korelasyon Analizi ile yapılmıştır. Normal dağılıma uygun olmayan verilerde non-parametrik testler kullanılmıştır. İstatistiksel ölçümlerde anlamlılık değeri p<0.05 olarak belirlenmiştir. BULGULAR Şizofreni hastasının ve bakım veren aile üyesinin sosyodemografik özellikleri Araştırmaya katılan şizofreni hastasının sosyodemografik özellikleri incelendiğinde, %65.6 sının 30 yaş üzerinde, %68.8 inin erkek, %75 inin ortaöğretim düzeyinde, %87.5 inin evli olmadığı, Anatolian Journal of Psychiatry 2013; 14:19-26 %84.4 ünün herhangi bir işte çalışmadığı, %71.9 unun düzenli ilaç kullandığı belirlenmiştir. Araştırmaya katılan bakım veren aile üyesinin sosyodemografik özellikleri incelendiğinde, %62.4 ünün 50 yaş üzerinde, %62.5 inin kadın, %56.2 sinin ilköğretim mezunu, %78.1 inin evli, %46.9 unun çalışmadığı, %50.0 sinin şizofreni hastasının annesi olduğu ve %81.3 ünün gelirini yetersiz olarak algıladığı belirlenmiştir. Bakım verenin sosyodemografik özellikleri ile Dışa Vuran Duygudurum ve Bakım Verme Yükü Ölçeklerinin puanlarının karşılaştırılması Tablo 1 de çalışmaya katılan bakım veren aile üyesinin bazı sosyodemografik özellikleri ile dışa vuran duygudurum ölçeği toplam puanları karşılaştırılmıştır. Bakım veren aile üyesinin medeni durum değişkeni ile DVDÖ toplam puanları karşılaştırıldığında, medeni durum değişkeni ile ölçek puanları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.05). Çalışmaya katılan bakım veren aile üyesinin bazı sosyodemografik özellikleri ile BVYÖ toplam puanları karşılaştırılmıştır. Bakım veren aile üyesinin gelirini algılama durumu ile BVYÖ toplam puanları karşılaştırıldığında, gelirini algılama durumu ile ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.05) (Tablo 1). Şizofreni hastasının günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumuna göre, bakım verenin bakım verme yükü ve dışa vuran duygu durumu Araştırmaya katılan şizofreni hastasının günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumu ile bakım veren aile üyesinin bakım yükü ilişkisi incelendiğinde, şizofreni hastasının GYA Değerlendirme Formu toplam puanları ile bakım veren aile üyesinin BVYÖ toplam puanları arasında negatif yönde, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=-0.599; p<0.001) (Tablo 2). Tablo 2 de şizofreni hastasının AGYA Değerlendirme Formu toplam puanları ile bakım veren aile üyesinin BVYÖ toplam puanları arasında negatif yönde, istatiksel olarak anlamlı ve yüksek düzeyde bir ilişki bulunmuştur (r=-0.729; p<0.001). Araştırmaya katılan şizofreni hastasının AGYA Değerlendirme Formu toplam puanları ile bakım veren aile üyesinin DVDÖ toplam puanları arasında negatif yönde, istatiksel olarak anlamlı

5 Çetin ve ark. 23 Tablo 1. Bakım veren aile üyesinin bazı sosyodemografik özelliklerine göre, dışa vuran duygudurum ve bakım verme yükü ölçeği toplam puanlarının karşılaştırılması Sosyodemografik özellikler Dışa Vuran Duygudurum Ölçeği Bakım Verme Yükü Ölçeği Ort.±SS Test p Ort.±SS Test p Yaş grubu χ 2 =4.00** χ 2 =1.08** (s=12) 28.00± ± (s=14) 25.00± ± yaşından büyük (s=6) 20.66± ±19.45 Cinsiyet z=0.45* z=0.45* Kadın (s=20) 23.70± ±17.71 Erkek (s=12) 25.00± ±10.66 Öğrenim durumu χ 2 =3.65** χ 2 =0.83** İlköğretim (s=18) 25.61± ±14.29 Ortaöğretim (s=8) 24.12± ±13.09 Yükseköğretim (s=6) 20.00± ±22.18 Medeni durum z=2.04* z=1.92* Evli (s=25) 25.32± ±13.13 Evli olmayan (s=7) 20.14± ±21.29 Kendi gelirini algılaması z=1.84* z=2.15* Yeterli (s=6) 20.16± ±9.20 Yeterli değil (s=26) 25.11± ±15.30 Hastaya yakınlık durumu χ 2 =4.06** χ 2 =4.28** Baba (s=11) 17.68± ±4.09 Anne (s=16) 15.94± ±5.92 Eş (s=3) 22.33± ±6.67 Kardeş (s=2) 5.75± ±3.42 *Mann-Whitney U testi, ** Kruskal Wallis Test Tablo 2. Şizofreni hastasının günlük yaşam aktiviteleri ve araçsal günlük yaşam aktiviteleri puanlarının bakım veren aile üyesinin bakım verme yükü ve dışa vuran duygudurumu ölçek puanları ile ilişkisi Bakım Verme Yükü Ölçeği Dışa Vuran Duygudurum Ölçeği Ölçek toplam puanları r* p r* p Günlük yaşam aktiviteleri < Araçsal günlük yaşam aktiviteleri < <0.001 *Spearman korelasyon analizi bir ilişki bulunmuştur (r=-0.610; p<0.001) (Tablo 2). TARTIŞMA Bakım verme, kronik bir hastalığı olan bireyin beslenme, giyinme gibi gereksinmelerini karşılarken, duygusal veya ekonomik destek vermeyi de içerir. Bu süreçte, bakım veren kişinin yaşı, cinsiyeti, öğrenim durumu, çalışma durumu gibi sosyodemografik özellikleri bakım vermeyi etkileyen önemli etkenlerdir. 3,16,17 Bu çalışmada da bakım veren aile üyesinin bazı sosyodemografik özellikleri, bakım yükü ve dışa vuran duygudurumu üzerine etkili değişkenler olarak belirlenmiştir. Medeni durum bu çalışmada, bakım veren aile üyesinin dışa vuran duygudurumunu etkileyen, evli olan aile üyesinin dışa vuran duygudurumunun, evli olmayan aile üyesine göre daha Anadolu Psikiyatri Derg 2013; 14:19-26

6 24 Şizofreni hastalarının günlük yaşam aktivite düzeyi ile aile üyelerinin bakım yükü ve yüksek olduğu (daha fazla eleştirel/düşmancıl, koruyucu/kollayıcı tutumlarının olduğu) bir değişken olarak belirlenmiştir (Tablo 1). Bu sonuç bizim çalışma grubumuz için; evli olmayana göre evli olan bakım veren aile üyesinin hastasına bakım vermenin yanısıra, ev idaresi ve çocuk bakımı gibi evliliğin getirdiği farklı sorumlulukları da üstlenmesinin, duygudurum ve tutumlarını eleştirel ya da aşırı koruyucu yönde etkilediğini göstermektedir. Literatürde, bakım veren aile üyesinin medeni durumunun, dışa vuran duygudurumu üzerine etkisinin incelendiği araştırma sonuçlarına ulaşılamamıştır. 11,18-21 Gelir durumu, bu çalışmada bakım veren aile üyesinin yaşadığı bakım yükünü etkileyen bir değişken olarak belirlenmiştir (Tablo 1). Gelir durumunu yetersiz olarak algılayan aile üyesi, gelir durumunu yeterli olarak algılayan aile üyesine göre bakım verirken daha fazla güçlük yaşamaktadır. Bizim çalışma grubumuz için gelir durumunu yetersiz olarak algılayan aile üyesinin; hastalıkla baş etmede, tedavi olanaklarına, sosyal olanaklara ulaşmada daha fazla güçlük yaşadığı ve hastanın bakımı dışında kendi sosyal, duygusal, fiziksel ve ekonomik gereksinimlerini karşılamada daha fazla zorlandığı düşünülebilir. Bu çalışma sonuçlarıyla benzer olarak, Chien ve arkadaşları da şizofreni hastasına bakım veren 203 aile üyesinin bakım yükünü incelemiş ve aylık gelir düzeyinin azalmasıyla, yaşanan bakım yükünün arttığını bildirmiştir. 22 Gülseren ve arkadaşlarının şizofrenide aile yükünü inceledikleri çalışmada, ekonomik durumu kötü olan aile üyelerinin daha fazla bakım yükü yaşadıkları belirtilmiştir. 23 Yaş, cinsiyet, öğrenim durumu ve hastaya yakınlık durumu bakım veren aile üyesinin yaşadığı bakım yükü ve dışa vuran duygudurumunu etkilememiştir (Tablo 1). Literatürde şizofreni hastasına bakım veren aile üyesinin yaşının, cinsiyetinin ve hastaya yakınlık durumunun bakım yükü üzerinde etkili değişkenler olduğu; bakım veren aile üyesinin yaşı arttıkça daha fazla güçlük yaşadığı, kadınların erkeklere göre bakımda daha fazla yer aldıkları ve daha çok bakım yükü yaşadıkları, bakım veren kadınların çoğunun hastanın annesi veya kız kardeşi olduğu bildirilmiştir. 17,22,24-26 Şizofreni hastalarının günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumu, hastaların ve onlara bakım veren aile üyelerinin yaşam niteliklerini etkileyen önemli bir göstergedir. Hastanın günlük yaşam aktivitelerindeki değişiklik, bakım veren aile üyesinin yaşantısını duygusal, Anatolian Journal of Psychiatry 2013; 14:19-26 sosyal, ekonomik veya fiziksel yönde etkileyerek hastaya karşı olan tutumlarının değişmesine yol açabilir. Şizofreni tanısı konmuş hastaların günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlık durumu ile bakım veren aile üyesinin bakım verme yükü arasında negatif yönde, anlamlı bir ilişki bulunmuştur (Tablo 2). Şizofreni tanısı konmuş hastaların yeme içme, giyinme/soyunma, banyo yapabilme, yürüme, boşaltım gereksinmesini karşılama gibi günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık durumu arttıkça; bakım veren aile üyesinin yaşadığı bakım yükü azalmaktadır. Çalışmaya katılan şizofreni hastasının bir araç kullanarak yaptığı günlük yaşam aktiviteleri (araçsal günlük yaşam aktiviteleri) ile bakım veren aile üyesinin bakım verme yükü arasında negatif yönde, anlamlı bir ilişki bulunmuştur (Tablo 2). Şizofreni hastasının bir araç kullanarak yaptığı (telefon kullanma, araba veya otobüsle yolculuk yapma, para çekme, ilaçlarını tanıma ve kullanma gibi) günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık durumu arttıkça bakım veren aile üyesinin bakım yükü azalmaktadır. Şizofreni hastasının bir araç kullanarak yaptığı günlük yaşam aktiviteleri (araçsal günlük yaşam aktiviteleri) ile bakım veren aile üyesinin dışa vuran duygu durumu incelendiğinde ise; şizofreni hastasının bir araç kullanarak yaptığı günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık durumu arttıkça; bakım veren aile üyesinin hastaya karşı eleştirel/düşmancıl veya aşırı koruyucu/ kollayıcı tutumlarının azaldığı belirlenmiştir (Tablo 2). Literatürde şizofreni hastalarının günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumu ile bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve dışa vuran duygudurumunun incelendiği çalışmalara ulaşılamamıştır. Lipskaya ve arkadaşları şizofrenide duygusal tepkilerde azalma veya küntlük, düşünce ve konuşmada yoksullaşma gibi negatif belirtilerin araçsal günlük yaşam aktiviteleri üzerine etkisini inceledikleri çalışmada, negatif belirtilerin hastanın günlük yaşam aktivitelerini sürdürmede bağımlılığını artırdığını bildirmiştir. 27 Miharu ve Yurato nun şizofreni hastalarının bakım gereksinimlerini inceledikleri çalışmada ise, negatif ve pozitif belirtilerdeki artışın, hastanın günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılığını artırdığı, dolayısıyla bakım gereksiniminin de arttığı belirtilmiştir. 28 Bu çalışmalar araştırma tipi ve deseni bakımından bizim çalışmamızdan farklı olmakla birlikte, elde ettiğimiz sonuçları destekler niteliktedir.

7 Çetin ve ark. 25 Sonuç olarak bu çalışmada, şizofreni hastalarına birinci derecede bakım veren aile üyesinin medeni durumu dışa vuran duygudurumu üzerinde, gelir durumu ise bakım yükü üzerinde etkili değişkenler olarak değerlendirilmiştir. Şizofreni hastasının araçsal günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlık durumu arttıkça, bakım veren aile üyesinin bakım yükü azalmıştır. Bu çalışmanın bulguları ruh sağlığı ekibindeki profesyonellerin tedavi ve bakım verme sürecinde; hasta ile birlikte aile üyesini de ele alarak onların yaşadıkları güçlüklere yönelik destekleyici ve düzenleyici önlemler almalarında yol gösterici olacaktır. KAYNAKLAR 1. Dogan S, Dogan O, Tel H, Coker F, Polatoz O, Dogan FB. Psychosocial approaches in outpatients with schizophrenia. Psychiatr Rehabil J 2004; 27: Demir M. Kalp Yetmezliğinde Yaşam Kalitesi ve Günlük Yaşam Aktivitelerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tanrıverdi D. Şizofreni Hastalarının Bakım Vericilerine Verilen Psikoeğitimin Bakım Yüklerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Özlü A. Şizofreni Hastalarına Bakım Verenlerde Yük ve Travma Sonrası Gelişim ile İlgili Özellikler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Awad GA, Voruganti LN. The burden of schizophrenia on caregivers. Pharmacoeconomics 2008; 26: Gülseren L. Şizofreni ve aile: güçlükler, yükler, duygular, gereksinimler. Türk Psikiyatri Derg 2002; 13: Caqueo-Urizar A, Gutierrez-Moldonado J, Miranda-Castillo C. Quality of life in caregivers of patients with schizophrenia: a literature review. Health Qual Life Outcomes 2009; 7: Magliano L, Fadden G, Madianos M, Caldas De Almeida JM, Held T, et al. Burden on the families of patients with schizophrenia: results of the BIOMED I study. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 1998; 33: Tel H, Terakye G. Şizofrenik hasta ailelerine yönelik bir psikoeğitimsel yaklaşım uygulaması denemesi. Anadolu Psikiyatri Derg 2000; 1: Berksun OE. Şizofrenide Aile Faktörü: Ölçek Geliştirme ve Uyarlama Denemesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Erbinç S, Çetin M, Başoğlu C, Ağargün M, Seçil M, Can S, ve ark. Şizofren hasta ve ailelerinde aile işlevselliği, sosyal destek ve duygu dışa vurumunun incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Derg 2001; 2: Şahbaz M, Tel H. Evde yaşayan 65 yaş üzeri bireylerin günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumu ile ev kazaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi 2006; 9: Altın M. Alzheimer Tipi Demans Hastalarına Bakım Verenlerde Tükenmişlik ve Anksiyete. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, İstanbul, Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Yardımcı AE. İstanbul da Yaşayan Yaşlı Öğretmenlerin Sağlık Sorunlarının Günlük Yaşam Aktiviteleri ve Aletli Günlük Yaşam Aktiviteleri ile İlişkisi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi, Zarit SH, Zarit JM. The Memory and Behavior Problems Checklist and The Burden Interview. University Park, PA: Pennsylvania State University Gerontology Center F İnci (Aktaran), Bakım Verme Yükü Ölçeği nin Türkçe ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenirliği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, İnci F. Bakım Verme Yükü Ölçeği nin Türkçe ye Uyarlanması, Geçerlilik ve Güvenirliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Arslantaş H, Adana F. Şizofreninin bakım verenlere yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2011; 3: Bachmann S, Bottmer C, Jacob S, Schröder J. Perceived criticism in schizophrenia: a comparision of instruments for the assesment of the patients perspective and its relation to relatives expressed emotion. Psychiatry Res 2006; 142: Chien WT, Chan SW. Further validation of the chinese version of the level of expressed emotion scale for research and clinical use. Int J Nurs Stud 2010; 47: Meneghelli A, Alp A, Pafumi N, Patelli G, Preti A, Cocchi A. Expressed emotion in first-episode schizophrenia and in ultra high-risk patients: results from the programa 2000 (Milan, Italy). Psychiatry Res 2011; 189: Anadolu Psikiyatri Derg 2013; 14:19-26

8 26 Şizofreni hastalarının günlük yaşam aktivite düzeyi ile aile üyelerinin bakım yükü ve 21. Tüzer V, Kısa C, Aydemir Ç, Ak E, Göka E. Şizofreni hastaları ve yakınlarının öznel yaşam kalitesini yordayan faktörler: Bir izlem çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi 2010; 47: Chien WT, Chan SW, Morrissey J. The perceived burden among Chinese family caregivers of people with schizophrenia. J Clin Nurs 2007; 16: Gülseren L, Çam B, Karakoç B, Yiğit T, Danacı A, Çubukçuoğlu Z, ve ark. Şizofrenide ailenin yükünü etkileyen etmenler. Türk Psikiyatri Derg 2010; 21: Gutiérrez-Maldonado J, Caqueo-Urízar A, Kavanagh DJ. Burden of care and general health in families of patients with schizophrenia. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2005; 40: Leimkühler AM, Obermeiser M. Predicting caregiver burden in first admission psychiatric patients. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 2008; 258: Li J, Lambert CE, Lambert VA. Predictors of family caregivers burden and quality of life when providing care for a family member with schizophrenia in the people s republic of China. Nurs Health Sci 2007; 9: Lipskaya L, Jarus T, Kotler M. Influence of cognition and symptoms of schizophrenia on IADL performance. Scand J Occup Ther 2011; 18: Miharu N, Yurato S. Symptom dimensions and needs of care among patients with schizophrenia in hospital and the community. Psychiatry Clin Neurosci 2007; 61: Anatolian Journal of Psychiatry 2013; 14:19-26

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Suat Yalçın, Sevda Bağ SBÜ Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH, 3.psikiyatri Kliniği,

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık

Detaylı

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı

ÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı BULGULAR Çalışma tarihleri arasında Hastanesi Kliniği nde toplam 512 olgu ile gerçekleştirilmiştir. Olguların yaşları 18 ile 28 arasında değişmekte olup ortalama 21,10±1,61 yıldır. Olguların %66,4 ü (n=340)

Detaylı

KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Funda KAVAK 1 Mine EKİNCİ 2 ÖZET Bu araştırma hastanede

Detaylı

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI Arş.Gör. Duygu GÜR ERDOĞAN Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi dgur@sakarya.edu.tr Arş.Gör. Demet

Detaylı

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları) Şermin Yalın Sapmaz Manisa CBÜ Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA GİRİŞ: Yaygın anksiyete bozukluğu, birtakım olay ya da etkinliklerle ilgili olarak, bireyin denetlemekte zorlandığı,

Detaylı

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ

YASLANMA ve YASAM KALİTESİ YASLANMA ve YASAM KALİTESİ Tufan Çankaya İzmir, 2003 Giriş: Doğal süreç; Doğum, büyüme-gelişme, üreme, ölüm Ölüm, yaşamın hangi döneminde meydana geliyor? Genç ölüm - Geç ölüm Dünya topluluklarına bakıldığında:

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN. SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU. Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi

Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN. SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU. Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi DİYABET HASTALARININ HASTALIK ALGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi Amaç: TURDEP-2

Detaylı

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri

Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Didem Yüzügüllü, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı

Detaylı

TRSM de Rehabilitasyonun

TRSM de Rehabilitasyonun TRSM de Rehabilitasyonun Yeri Dr. Ayla Yazıcı BRSHH Gündüz Hastanesi ve Rehabilitasyon Merkezi Koordinatörü 7.10.2010 Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım Şizofreni tedavisinde çok boyutlu yaklaşım

Detaylı

Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok*

Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok* Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok* *İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.B.D. **İstanbul Üniversitesi DETAE Sinirbilim A.B.D. Şizofreni

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Dr. SiğnemÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. AyşenESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu,

Detaylı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr

Detaylı

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI Burcu BAYRAK KAHRAMAN* Derya TÜLÜCE* Musa BALİ** Turgay ARINSOY** *Gazi Üniversitesi Sağlık

Detaylı

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Dr. Gülcan Güleç, DR. Hikmet Hassa, Dr. Elif Güneş Yalçın, Dr.Çınar Yenilmez, Dr. Didem

Detaylı

Sizofrenide Yasam Kalitesi. Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004)

Sizofrenide Yasam Kalitesi. Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004) Sizofrenide Yasam Kalitesi Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004) Sizofreni: Temel Belirti Kümeleri Pozitif Sanri Varsani Dezorganize konusma Katatoni Sosyal/Mesleksel

Detaylı

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department 71 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, Haziran 2009, 71-76 Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Başarılarına Etki Eden Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Detaylı

POSTER BİLDİRİ PROGRAM AKIŞI

POSTER BİLDİRİ PROGRAM AKIŞI BİLDİRİ AKIŞI Bildiri ekibinden bir araştırmacının aşağıda belirtilen bilimsel program gününde posterini belirtilen poster numarası için ayrılmış panoya asması, gün sonunda teslim alması zorunludur. Belirlenen

Detaylı

Kaynaklar. 273 Şizofreninin Bakım Verenlere Yükü. www.cappsy.org

Kaynaklar. 273 Şizofreninin Bakım Verenlere Yükü. www.cappsy.org 273 Şizofreninin Bakım Verenlere Yükü bakım verenin kişilik karakteristikleri ve baş etme mekanizmaları belirlenmelidir. Bakım yükünde bakım verenin işlevsellik düzeyi, yaşam kalitesi ve memnuniyet durumu

Detaylı

KIMYA BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ENDÜSTRİYEL KİMYAYA YÖNELİK TUTUMLARI VE ÖZYETERLİLİK İNANÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ; CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

KIMYA BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ENDÜSTRİYEL KİMYAYA YÖNELİK TUTUMLARI VE ÖZYETERLİLİK İNANÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ; CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ KIMYA BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ENDÜSTRİYEL KİMYAYA YÖNELİK TUTUMLARI VE ÖZYETERLİLİK İNANÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ; CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ Öğr. Gör. Gülbin KIYICI Arş.Gör.Dr. Nurcan KAHRAMAN Prof.

Detaylı

AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE ÇALIŞMAKTA OLAN EBE VE HEMŞİRELERİN İLETİŞİM BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE ÇALIŞMAKTA OLAN EBE VE HEMŞİRELERİN İLETİŞİM BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE ÇALIŞMAKTA OLAN EBE VE HEMŞİRELERİN İLETİŞİM BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ The Evaluation of Midwives and Nurses Communication Skills, Who Work in the Family Health Center

Detaylı

ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE

ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE 85 Şizofreni ve Kronik Böbrek Yetersizliği Hastalarına Evde Bakım Veren Aile Üyeleri ve Bakım Rolü Olmayan Bireylerde Suçluluk ve Utanç Düzeylerinin Karşılaştırılması

Detaylı

POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ

POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ Sevil Şahin 1, İlknur Demirhan 1, Sibel Peksoy 1, Sena Kaplan 1, Gülay Dinç 2 1 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri

Detaylı

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma

Detaylı

4. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Üniversitesi Psikiyatri Hemşireliği Anabilim

4. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Üniversitesi Psikiyatri Hemşireliği Anabilim ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Gül (Oban) Dikeç 2. Doğum Tarihi : 08.02.1986 3. Akademik Unvanı : Yardımcı Doçent Doktor 4. Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Hemşirelik Yüksek Okulu Koç Üniversitesi

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem

Detaylı

Doç. Dr. Naile BİLGİLİ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi

Doç. Dr. Naile BİLGİLİ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Doç. Dr. Naile BİLGİLİ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Yaşlı nüfusa ilişkin en önemli sorunlardan biri bakım sorunudur. Yaşlı bakımı çok kapsamlı ve pahalı bir hizmettir. Özellikle 75 yaşın

Detaylı

TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÜNDÜZ AŞIRI UYKULULUK HALİ VE DEPRESYON ŞÜPHESİ İLİŞKİSİ

TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÜNDÜZ AŞIRI UYKULULUK HALİ VE DEPRESYON ŞÜPHESİ İLİŞKİSİ TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÜNDÜZ AŞIRI UYKULULUK HALİ VE DEPRESYON ŞÜPHESİ İLİŞKİSİ Egemen Ünal*, Reşat Aydın*, Gülnur Tekgöl Uzuner**, Oğuz Osman Erdinç**, Selma Metintaş* *Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Detaylı

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Kriz Dergisi 2(1): 235-240 EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Erol ÖZMEN, M.Murat DEMET, İlkin İÇELLİ, Gürsel

Detaylı

Kronik Ruhsal Sorunlu Hastaların Primer Bakım Vericilerinde Tükenmişlik ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Kronik Ruhsal Sorunlu Hastaların Primer Bakım Vericilerinde Tükenmişlik ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE 145 Kronik Ruhsal Sorunlu Hastaların Primer Bakım Vericilerinde Tükenmişlik ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Investigation of the Relationship between Burnout

Detaylı

SoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi

SoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Şizofreniye bağlı davranım bozuklukları bireyi ve toplumları olumsuz etkilemekte Emosyonları Tanıma Zorluğu Artmış İrritabilite Bakımverenlerin

Detaylı

HOŞGELDİNİZ. Diaverum

HOŞGELDİNİZ. Diaverum HOŞGELDİNİZ 1 HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYALİZ KLİNİKLERİNDEN BEKLENTİLERİ Gizem AKYOL¹, Nergiz TEKYİĞİT¹,Ayşegül TEMİZKAN KIRKAYAK¹,Fatma KABAN²,Filiz AKDENİZ²,Tevfik ECDER²,Asiye AKYOL³ 1-Diaverum Özel

Detaylı

DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ Yrd. Doç. Dr. Ramazan YİRCİ Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Uğur ÖZALP Millî

Detaylı

TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ?

TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ? TİP 1 DİYABETİ OLAN İNSÜLİN POMPASI KULLANAN BİREYLERE BAZAL İNSÜLİN DOZ DEĞİŞİKLİĞİ EĞİTİMİ VERMELİ MİYİZ? Sacide Kılıç* Alime Selçuk Tosun** Elif Eliş* *Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion: ÖZET Amaç: Yapılan bu çalışma ile Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde görevli hemşirelerin zihinsel iş yüklerinin değerlendirilmesi ve zihinsel iş yükünün hemşirelerin sosyo-kültürel özelliklerine

Detaylı

Hastalık Yükü Değerlendirme Ölçeği nin Türkçe Sürümünün Güvenilirlik ve Geçerliliği

Hastalık Yükü Değerlendirme Ölçeği nin Türkçe Sürümünün Güvenilirlik ve Geçerliliği 276 Araştırma Makalesi / Research Article DOI: 10.4274/npa.y6179 Hastalık Yükü Değerlendirme Ölçeği nin Türkçe Sürümünün Güvenilirlik ve Geçerliliği Reliability and Validity of the Turkish Version of the

Detaylı

PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ

PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ Doç. Dr. Fahriye OFLAZ Uzm. Hem. Hülya KEMERÖZ KARAKAYA İÇERİK 1. Araştırmanın Amacı 2. Gereç

Detaylı

POSTER BİLDİRİ PROGRAM AKIŞI

POSTER BİLDİRİ PROGRAM AKIŞI BİLDİRİ AKIŞI Bildiri ekibinden bir araştırmacının aşağıda belirtilen bilimsel program gününde posterini belirtilen poster numarası için ayrılmış panoya asması, gün sonunda teslim alması zorunludur. Belirlenen

Detaylı

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır.

Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Son 2 yıl içinde ilaç endüstrisiyle kongre sponsorluğu dışında bağlantım olmamıştır. Lohusalık döneminde ruhsal hastalıklar: risk etkenleri ve klinik gidiş Doç.Dr. Leyla Gülseren 25 Eylül 2013 49. Ulusal

Detaylı

GÜVENLİK İKLİMİNİN BİREYSEL, ÖRGÜTSEL VE ORTAM ETMENLERİNİN BÜYÜK ÖLÇEKLİ MAKİNE, KİMYA VE MADEN İŞLETMELERİNDE İNCELENMESİ

GÜVENLİK İKLİMİNİN BİREYSEL, ÖRGÜTSEL VE ORTAM ETMENLERİNİN BÜYÜK ÖLÇEKLİ MAKİNE, KİMYA VE MADEN İŞLETMELERİNDE İNCELENMESİ GÜVENLİK İKLİMİNİN BİREYSEL, ÖRGÜTSEL VE ORTAM ETMENLERİNİN BÜYÜK ÖLÇEKLİ MAKİNE, KİMYA VE MADEN İŞLETMELERİNDE İNCELENMESİ Doç. Dr. Yakup KARA Ertuğrul YOZGAT (A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı) (İş Müfettişi

Detaylı

BAŞETME GRUBU İLE SOSYAL DESTEK GRUBUNUN HEMŞİRELERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYİNE ETKİSİ

BAŞETME GRUBU İLE SOSYAL DESTEK GRUBUNUN HEMŞİRELERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYİNE ETKİSİ BAŞETME GRUBU İLE SOSYAL DESTEK GRUBUNUN HEMŞİRELERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYİNE ETKİSİ Öğr. Gör. Dr. Neslihan GÜNÜŞEN DANIŞMAN Prof.Dr. Besti ÜSTÜN Tanımlayıcı Tükenmişlik Araştırmaları Randomize değil Kesitsel

Detaylı

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1 58 2009 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:25, s.58-64 ÖZET EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1 Bu çalışmanın

Detaylı

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK EYLÜL-2013 Bilgisayar, uzun ve çok karmaşık hesapları bile büyük bir hızla yapabilen, mantıksal (lojik) bağlantılara

Detaylı

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Özgün Araştırma / Original Investigation Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi Effect of Body Mass Index on the Determination of Bone Mineral Density in Postmenopausal

Detaylı

Örneklemden elde edilen parametreler üzerinden kitle parametreleri tahmin edilmek istenmektedir.

Örneklemden elde edilen parametreler üzerinden kitle parametreleri tahmin edilmek istenmektedir. ÇIKARSAMALI İSTATİSTİKLER Çıkarsamalı istatistikler, örneklemden elde edilen değerler üzerinde kitleyi tanımlamak için uygulanan istatistiksel yöntemlerdir. Çıkarsamalı istatistikler; Tahmin Hipotez Testleri

Detaylı

BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Edim MACİLA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR PROGRAMI YÜKSEK LİSANS TEZİ LEFKOŞA,

Detaylı

ÖNSÖZ. beni motive eden tez danışmanım sayın Doç. Dr. Zehra Özçınar a sonsuz

ÖNSÖZ. beni motive eden tez danışmanım sayın Doç. Dr. Zehra Özçınar a sonsuz i ÖNSÖZ Bu çalışma uzun ve zor, ancak bir o kadar da kazançlı bir sürecin ürünüdür. Öncelikle; bilgi ve deneyimleri ile bu süreçte bana yol gösteren, anlayışlı tutumuyla beni motive eden tez danışmanım

Detaylı

HS-003. Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı.

HS-003. Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı. HS-003 Nuray ŞAHİN ORAK (Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı. İstanbul) Sezgi ÇINAR PAKYÜZ (Celal Bayar Üniversitesi, Manisa Sağlık Yüksekokulu,

Detaylı

Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi

Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi Sibel Yıldırım*, İlknur İnanır**, Zerrin Kaya*** * Acıbadem Hastanesi,

Detaylı

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Yrd. Doç. Dr. Esengül Kayan Beykent Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü 04.10.2017 Çalışmanın Amacı 1.Üniversite öğrencilerinde

Detaylı

HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ

HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ HEMŞİRE TARAFINDAN VERİLEN EĞİTİMİN BESLENME YÖNETİMİNE ETKİSİ Özlem Bulantekin Düzalan*, Sezgi Çınar Pakyüz** * Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu ** Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık

Detaylı

Ayşe Devrim Başterzi. Son iki senedir ilaç endüstrisi ve STO ile araştırmacı, danışman ya da konuşmacı olarak herhangi bir çıkar çatışmam yoktur.

Ayşe Devrim Başterzi. Son iki senedir ilaç endüstrisi ve STO ile araştırmacı, danışman ya da konuşmacı olarak herhangi bir çıkar çatışmam yoktur. Ayşe Devrim Başterzi Son iki senedir ilaç endüstrisi ve STO ile araştırmacı, danışman ya da konuşmacı olarak herhangi bir çıkar çatışmam yoktur. Epidemiyoloji ve eğitim mi? Eğitim ve epidemiyoloji mi?

Detaylı

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet

Detaylı

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi 186 Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi Filiz Kantek, Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu, Antalya,Türkiye, fkantek@akdeniz.edu.tr

Detaylı

[BİROL BAYTAN] BEYANI

[BİROL BAYTAN] BEYANI Araştırma Destekleri/ Baş Araştırıcı 10. Ulusal Pediatrik Hematoloji Kongresi 3 6 Haziran 2015, Ankara [BİROL BAYTAN] BEYANI Sunumum ile ilgili çıkar çatışmam yoktur. Çalıştığı Firma (lar) Danışman Olduğu

Detaylı

Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler

Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler HUZUREVİNDE YAŞAYAN YAŞLI BİREYLERİN YAŞAM KALİTESİ VE DEPRESYON DÜZEYLERİ

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Lisans Hemşirelik Hacettepe Üniversitesi 2013

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Lisans Hemşirelik Hacettepe Üniversitesi 2013 ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ 1. ADI SOYADI: Erdal Ceylan 2. E-MAIL: erdlcyln.ec@gmail.com 3. UNVANI: Araştırma Görevlisi Derece Alan Üniversite Mezuniyet Yılı Lisans Hemşirelik Hacettepe Üniversitesi 2013

Detaylı

ÇOCUK İHMAL VE İSTİSMARI RUHSAL DEĞERLENDİRME FORMU. Temel Yakınmalar. . Üniversitesi Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk Koruma Birimi

ÇOCUK İHMAL VE İSTİSMARI RUHSAL DEĞERLENDİRME FORMU. Temel Yakınmalar. . Üniversitesi Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk Koruma Birimi . Üniversitesi Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk Koruma Birimi ÇOCUK İHMAL VE İSTİSMARI RUHSAL DEĞERLENDİRME FORMU Çocuğun Adı- Soyadı: Cinsiyeti: TC Kimlik No: Görüşmecinin Adı- Soyadı:

Detaylı

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik

Detaylı

Kronik Psikiyatrik Bozukluğu Bulunan Hastaların ve Bakım Verenlerinin Bakım Yükü Açısından Değerlendirilmesi

Kronik Psikiyatrik Bozukluğu Bulunan Hastaların ve Bakım Verenlerinin Bakım Yükü Açısından Değerlendirilmesi Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2012;25:330-337 DOI: 10.5350/DAJPN2012250405 Kronik Psikiyatrik Bozukluğu Bulunan Hastaların ve Bakım Verenlerinin Bakım Yükü Açısından Değerlendirilmesi

Detaylı

ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai

ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai PEHLİVAN*; Elif Nilay ADA*;Gizem ÖZTAŞ* *Mersin Üniversitesi

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Eğitim. Akademik Ünvanlar HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ SEVGİNAR VATAN. sevginarvatan@gmail.

ÖZGEÇMİŞ. Eğitim. Akademik Ünvanlar HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ SEVGİNAR VATAN. sevginarvatan@gmail. ÖZGEÇMİŞ SEVGİNAR VATAN E-Posta: sevginarvatan@gmail.com Telefon: 2978325 Adres: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Beytepe/Ankara Eğitim Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2006 Lisans Psikoloji Orta

Detaylı

BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ Gülay EKİCİ Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, ANKARA Özet Bu

Detaylı

TEŞEKKÜR. Araştırmacı bu çalışmanın gerçekleşmesinde katkılarından dolayı aşağıda adı geçen kişi ve kuruluşlara içtenlikle teşekkür eder.

TEŞEKKÜR. Araştırmacı bu çalışmanın gerçekleşmesinde katkılarından dolayı aşağıda adı geçen kişi ve kuruluşlara içtenlikle teşekkür eder. IV TEŞEKKÜR Araştırmacı bu çalışmanın gerçekleşmesinde katkılarından dolayı aşağıda adı geçen kişi ve kuruluşlara içtenlikle teşekkür eder. Sayın Prof.Dr. Sevilay Şenol Çelik tez danışmanım olarak araştırmanın

Detaylı

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ Uluslararası 9. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Kongresi 19-22 Ekim 2017 Antalya/Türkiye BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ Öznur KARA

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( ) HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı

Detaylı

HUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET

HUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET HUZUREVİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOG VE SOSYAL ÇALIŞMACILARIN MESLEKİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Zeynep HAMAMCI, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Hatice Serap ATALAY, Gaziantep Üniversitesi, Sağlık

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ

SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Tahsin Gökhan TELATAR Sinop Üniversitesi SYO İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü 28.03.2017 Uluslararası

Detaylı

TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VERİ ANALİZİ, İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ

Detaylı

SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ

SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ , ss. 51-75. SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ Sefer YAVUZ * Özet Sanayi İşçilerinin Dini Yönelimleri ve Çalışma Tutumları Arasındaki İlişki - Çorum

Detaylı

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ Sibel AÇIŞLI 1 Ali KOLOMUÇ 1 1 Artvin Çoruh Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü Özet: Araştırmada fen bilgisi

Detaylı

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI Arş. Gör. Dr. H. Onur Küçükosmanoğlu N.E.Ü. A.K.E.F. Müzik Eğitimi A.B.D h_onur_k@hotmail.com Arş. Gör.

Detaylı

Şizofreni Hastalarına Bakım Verenlerin Yükleri ve Ruhsal Sağlık Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Şizofreni Hastalarına Bakım Verenlerin Yükleri ve Ruhsal Sağlık Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi 82 ORJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE TÜRKÇE ÇEVİRİ Şizofreni Hastalarına Bakım Verenlerin Yükleri ve Ruhsal Sağlık Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Investigating Relationship Between Burden of

Detaylı

Gençlik Kamplarında Görev Yapan Liderlerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi *

Gençlik Kamplarında Görev Yapan Liderlerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi * International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES) December 2016 : 2 (2) ISSN : 2548-9373 Doi : Field : Education Psychology Type : Research Article Recieved: 10.09.2016 - Corrected: 26.11.2016

Detaylı

Yaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre,

Yaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre, GERİATRİ 1 Yaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre, doku, organ ve sistemler düzeyinde, zamanın

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ

PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ Ahmet Zihni SOYATA Selin AKIŞIK Damla İNHANLI Alp ÜÇOK İ.T.F. Psikiyatri

Detaylı

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarına (KOAH) Bakım Veren Bireylerin Bakım Yükü ve Depresyon Düzeyleri

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarına (KOAH) Bakım Veren Bireylerin Bakım Yükü ve Depresyon Düzeyleri ARAŞTIRMA T A D Bakım Yükü ve Depresyon Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarına (KOAH) Bakım Veren Bireylerin Bakım Yükü ve Depresyon Düzeyleri Determine Burden Care and Depression for Caregivers of Chronic

Detaylı

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR

HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük

Detaylı

Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti

Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 14: 69-75/Mayıs 2013 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / RESEARCH STUDY Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti Afyon Kocatepe Üniversitesi, Ahmet Necdet Sezer Araştırma

Detaylı

Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları

Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları 1 Selda Çelik, 2 Meral Kelleci, 3 Dilek Avcı, 1 Elif Temel 1 İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi

Detaylı

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker****

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlu

Detaylı

İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü

İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü Dr. Fatma Fariha Cengiz, Dr. Gülhan Cengiz, Dr. Sermin Kesebir Erenköy RSHEAH, İstanbul 29 Mayıs Hastanesi,

Detaylı

arastırma ABSTRACT ÖZET

arastırma ABSTRACT ÖZET arastırma Evde Bakım Gerektiren Hastaların Bakım Gereksinimleri ile Bakım Verenlerin Yükünün Değerlendirilmesi The Needs of Home Care Patients and the Burdens of their Caregivers Pınar Taşdelen* Metin

Detaylı

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU

GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME FORMU Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI KLİNİĞİ YATAN HASTA DEĞERLENDİRME

Detaylı

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017

Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler. Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017 Bipolar bozuklukta bilişsel işlevler Deniz Ceylan 22. KES Psikiyatride Güncel Oturumu Nisan 2017 AÇIKLAMA 2012-2017 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok Olgu 60 yaşında kadın, evli, 2 çocuğu var,

Detaylı

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem.

KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON. Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. KANSER HASTALIĞINDA PSİKOLOJİK DESTEĞİN ÖNEMİ & DEPRESYON Uzm. İletişim Deniz DOĞAN Liyezon Psikiyatri Yük.Hem. Onkoloji Okulu İstanbul /2014 SAĞLIK NEDİR? Sağlık insan vücudunda; Fiziksel, Ruhsal, Sosyal

Detaylı

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum

Yasemin ELİTOK. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi. Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Yasemin ELİTOK Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji BD, Erzurum Tanı olanaklarının gelişmesi ve sağlık kuruluşlarından yararlanma olanaklarının artması, Toplumun bilgi seviyesinin

Detaylı