SUDAN-TÜRK ÜNİVERSİTELERİ SONUÇ RAPORU

Transkript

1 SUDAN-TÜRK ÜNİVERSİTELERİ İŞBİRLİĞİ TOPLANTISI VE EĞİTİM FUARI SONUÇ RAPORU OCAK 2015, HARTUM

2 SUDAN TÜRK ÜNİVERSİTELERİ İŞBİRLİĞİ FORMU VE EĞİTİM FUARI SONUÇ RAPORU (8 sayfa) Sudan Yükseköğretim ve Bilimsel Projeler Bakanlığı ve Çankırı Karatekin Üniversitesi işbirliği ile Ocak 2015 tarihleri arasında Sudan ın başkenti Hartum da Sudan-Türk Üniversiteleri İşbirliği Formu ve Eğitim Fuarı geniş katılımla gerçekleştirildi. Toplantıya, Türkiye den 21 Üniversite ( 16 Rektör), Yunus Emre Enstitüsü, TİKA, Yurt Dışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığından 93 kişilik katılım olmuştur. Sudan tarafında ise 30 Üniversite ve Yükseköğretim Bakanlığından ve diğer Bakanlıklardan yaklaşık 160 kişi katılmıştır. Toplantı ve Eğitim Fuarı Sudan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Hasabo Mohammed Abdelrahman himayelerinde gerçekleştirilmiştir. Cumhurbaşkanı yardımcısı Hasabo Mohammed Abdelrahman toplantının onur konuğu olarak toplantıya katılmış ve açılış konuşmasını yapmıştır. Toplantıya Cumhurbaşkanı yardımcısı ile birlikte Yükseköğretim ve Bilimsel Projeler Bakanı Prof. Dr. Sümeyya Ebu Kashawa, Hartum Eyalet Valisi Dr. Abdul Rahman Al Khidir, üst düzey bürokratlar, katılımcı Üniversitelerin Rektörleri, Büyükelçiler, öğretim elemanları ve öğrenciler katılmışlardır. Toplantının açılış programı, 12 Ocak 2015 tarihinde Friendship Hall da yapılmıştır. Açılış programında, TİKA Hartum Koordinatörü Yahya Acu, Yunus Emre Enstitü Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Şeref Ateş, Türk Üniversiteleri adına ise Çankırı Karatekin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali İbrahim Savaş ve Hartum Büyükelçimiz Cemalettin Aydın açılış konuşmasını yapmışlardır. Açılış konuşmalarından sonra Sudan ve Türk Üniversitelerinin tanıtımlarını yaptığı Eğitim fuarının açılışı yapılmıştır. Yaklaşık 55 Üniversite stant açmış ve tanıtım ürünlerini sergilemişlerdir Fuar açılışından sonra işbirliği yapılacak konularla ilgili sunumlara geçilmiştir. Sudanlılar tarafından 6, Türkler tarafından 6 sunum yapılmıştır. Türkiye nin sunumlarını Çankırı Karatekin Üniversitesinden Prof. Dr. Rıza Gürbüz, Kırıkkale Üniversitesinden Prof. Dr. Hakan Kocamış, İstanbul Üniversitesinden Prof. Dr. Mürteza Bedir, Aksaray Üniversitesinden Prof. Dr. Mustafa ACAR, Yunus Emre Enstitüsünden Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Şeref Ateş, Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluklar Başkanlığında uzman Burhan Başoğlu yapmıştır. Sunumlar sonunda katılımcılar tarafından Türk Yükseköğretimi hakkında sorulan sorular cevaplandırılmıştır. 13 Ocak tarihinde ise 30 Sudan Üniversitesi ile 21 Türk Üniversitesi arasında yaklaşık 160 işbirliği anlaşması (Memorandum of Understanding ve Mevlana Değişim Programları) imzalanmıştır. 13 Ocak, öğleden sonraki bölümde ise Sudan Yükseköğretim Bakanı Prof. Dr. Sümeyya Ebu Kashawa, Çankırı Karatekin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali İbrahim Savaş, Yunus Emre Enstitüsü Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Şeref Ateş ve Sudan Yükseköğretim ve Bilimsel Projeler Bakanlığı Müsteşarı Prof. Azhari Omer Abdelbagi tarafından İşbirliği formunun genel değerlendirmesi yapılarak, gelecekte Sudan-Türk Üniversiteler arasında yapılacak işbirliği çalışmaları hakkında yol haritası oluşturulmuştur. 1

3 Toplantılar dışında Africa City of Teknoloji Süper Bilgisayar Merkezi, Sudan Milli Müzesi, TİKA ve Çankırı Karatekin Üniversitesi desteği ile Hartum da kurulan Sudan-Türk Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi, ve Afrika Üniversitesi ziyaret edilmiştir. 14 Ocak akşamı Sudan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hasabo Mohammed Abdelrahman ın Türk katılımcılar için verdiği akşam yemeği ile Sudan daki program tamamlanmıştır. Sudan-Türk Üniversiteleri İşbirliği Formu ve Eğitim Fuarı kapsamında Bakanlık yetkilileri, Üniversite Rektörleri ve Öğretim elemanları ile yapılan görüşmeler sonucunda Sudan üniversiteleri ile aşağıdaki konularda işbirliği yapılması konusunda genel bir kanaat oluşmuştur. A- YÖK- Mevlana Öğretim Elemanı-Öğrenci Değişim Programları B- Sudan-Türk Üniversiteleri Arasında İmzalanan İkili İşbirliği Anlaşmaları C- Yunus Emre Enstitüsü Sudan Kültür Merkezi Türkçe Kursları D- Başbakanlık Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Bursları E- TÜBİTAK desteği ile Sudan-Türk Üniversiteleri Ortak Araştırma Bursları F- TİKA Sudan-Türk Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi G- Uluslararası Sudan-Türk Üniversitesi A- YÖK- Mevlana Öğretim Elemanı-Öğrenci Değişim Programları 30 Sudan, 21 Türk Üniversitesi yaklaşık 160 Mevlana Değişim Programıyla ilgili ikili işbirliği anlaşması imzalamışlardır Eğitim-öğretim yılından itibaren Sudan Üniversiteleri ile her yıl belirli miktarda öğrenci ve öğretim elemanı değişiminin gerçekleştirilmesi Üniversite düzeyinde İlişkilerin geliştirilmesine önemli katkı sağlayacaktır. Mevlana değişim programlarından Sudan Üniversitelerinin dengeli şekilde yararlanabilmesi için hem Türk hem de Sudan tarafında üst düzeyde bir koordinasyon gereklidir. Hartum dışındaki eyaletlerdeki Üniversitelerin değişim programlarından yeterince yararlanmaları Türk Üniversitelerinin bu bölgelerdeki Üniversitelere değişimde ilgi göstermeleri ile mümkündür. Ülkemizin TİKA aracılığı ile bazı eyaletlerdeki gerçekleştirdiği projelerin (Darfur - Niyala Bölgesindeki Hastane, El-Cezire Eyaletinde Suni Tohumlama ve Gen kaynakları merkezi vb. ) olduğu eyaletlerdeki Üniversitelere destek sağlaması Türkiye nin bu bölgede uyguladığı projelerinin başarısını daha da artıracaktır. B- Sudan-Türk Üniversiteleri Arasında İmzalanan İkili İşbirliği Anlaşmaları Mevlana Değişim programları ile birlikte Türk Üniversiteleri Sudan Üniversiteleri ile öğretim Elemanı, öğrenci değişimi ve ortak proje işbirliği anlaşmaları imzalamışlardır. Türk Üniversiteleri Mevlana Değişim programları dışında da Sudan Üniversiteleri ile Üniversite, devlet ve bireylerin imkânlarını kullanarak öğrenci, öğretim elemanı değişimleri ile ortak araştırma projeleri gerçekleştirebileceklerdir. C- Yunus Emre Enstitüsü Sudan Kültür Merkezi Türkçe Kursları Sudan-Türk Üniversiteleri İşbirliği Formu ve Eğitim Fuarına katılan Yunus Emre Enstitüsü Başkan yardımcısı ve uzmanları, Yunus Emre Enstitüsü Sudan Kültür Merkezi için Hartum un Merkezinde bina kiralamışlardır. Sudanlı gençlerin ve akademisyenlerin Sudan da bu merkezlerde Türkçe öğrenmeleri Türkiye deki eğitimlerini ve yaşamlarını kolaylaştıracaktır. 2

4 Yakın zamanda açılacak olan, Yunus Emre Enstitüsü Sudan Kültür Merkezi hem Türkçenin hem de Türk Kültürünün tanıtımı açısından çok önemli katkılar sağlayacaktır. Türkçe kursları ve kültür programları, Türkçenin öğrenilmesine ve Türk Kültürünün Sudan da daha hızlı şekilde tanıtımına katkı sağlayacaktır. D- Başbakanlık, Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Bursları Başbakanlık, Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı bursları ile Sudanlı gençler Türkiye de lisans ve Lisansüstü eğitim imkânına kavuşmaktadırlar. Ülkelerine döndüklerinde ise Sudan Üniversitelerinde üst düzeyde görevler alarak, Sudan Yükseköğretimine hizmet vermektedirler. Sudan-Türk Üniversiteleri İşbirliği Formunda Türkiye de öğrenim gören akademisyenler toplantı süresince çok değerli katkılar sağladılar. Lisans ve Lisansüstü bursları dışında Sudan için Mesleki ve Teknik Eğitim alanında da burs imkânları oluşturulmalıdır. Hartum Eyalet Bakanlığına bağlı Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezlerinde görev yapan yönetici ve eğiticilere sağlanacak olan burslar ile Sudan Mesleki ve Teknik Eğitimine önemli katkı sağlanabilir. Daha sonra bu uygulamalar, sonuçlarına göre diğer Afrika ülkeleri için yaygınlaştırılabilir. E-TÜBİTAK desteği ile Sudan-Türk Üniversiteleri Ortak Araştırma Bursları Sudan da araştırma yapılacak olan en önemli alanların başında tarım projeleri gelmektedir. Sudan tarım alanı ve su kaynakları ile itibari ile önemli potansiyele sahiptir. TÜBİTAK desteği ile ticari değeri yüksek tropikal bitkilerin üretimi, araç yakıtında kullanılacak tropikal bitkilerin üretimi, İlaç sanayinde kullanılan bitkilerin üretimi, Sudanda yetişmeyen sebze ve meyvelerin Sera ortamında üretilmesi, Seraların otomasyonla iklimlendirilmesi, Güneş enerjisinden elektrik üretilmesi ve üretilen elektriğin tarımda sulama ve seralarda soğutma işlemlerinde kullanılması, tarım için gerekli temel laboratuvarların ( toprak, su, kalıntı, gübre vb analizi ) kurulması, Türk Üniversiteleri ile Sudan Üniversiteleri arasında tarım alanında işbirliği ağının oluşturulması gelecekte Türkiye nin Sudan da gerçekleştireceği tarım projelerine önemli destek sağlayacaktır. F- TİKA Sudan-Türk Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi TİKA Hartum Eyalet Valiliği işbirliği ve Çankırı Karatekin Üniversitesinin Eğitici desteği ile yılları arasında inşaatı ve eğitici hazırlık çalışmaları tamamlanmıştır. Merkez, 23 Şubat 2013 tarihinde zamanın Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz tarafından resmi olarak hizmete açılmıştır. Merkezde 2 yıl içinde 9 farklı programda yaklaşık 1200 kişiye uygulamalı sertifika eğitimi verilmiştir. Sudan-Türk Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi Sudan ın en modern Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezidir. Türkiye deki Üniversitelerden işbirliği anlaşmaları kapsamında Sudana gelecek öğretim elemanları hem eğitim faaliyetlerinde hem de konaklamada merkezin imkânlarından yararlanabilirler. Sudan-Türk Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi sahip olduğu tecrübesi ile diğer Afrika Ülkelerine değişik ölçeklerde transfer edilecek özellikte bir projedir. Merkezdeki eğitim kalitesinin korunması için TİKA tarafından sağlanan desteğin artırılarak sürdürülmesi önem arz etmektedir. Merkezle ilgili ayrıntılı bilgilere internet sitesinden erişilebilir. 3

5 G- Uluslararası Türk - Sudan Üniversitesi Sudan, Sahra altı Afrika da doğrudan 8 ülke ile komşu olan ve Türkiye ile ilişkileri üst düzeyde olan ve Yükseköğretim alanında desteğe ihtiyacı olan bir ülkedir. Hartum da kurulacak olan devlete ait özel statülü Uluslararası Türk-Sudan Üniversitesi Sudan ve komşu Afrika ülkeleri ile ilişkilerin Üniversite düzeyinde geliştirilmesi ve Türk girişimcilerin Sudan a yatırım yapmaları için çok önemli bir yatırımdır. Uluslararası Türk-Sudan Üniversitesi ile ilgili hazırlanan gerekçeli rapor 17 Aralık 2014 tarihinde Başbakan Yardımcımız Prof. Dr. Numan Kurtulmuş a makamında sunulmuştur yılı Ağustos ayında Hartum Büyükelçimiz ile Hartum Eyalet Valisi, 2015 yılı Ocak ayında Sudan Yükseköğretim ve Bilimsel Projeler Bakanı ile Uluslararası Türk-Sudan Üniversitesinin kurulması için fikir planında ön görüşmeler yapılmıştır. Sudanlı yöneticiler Üniversitenin kurulması için gerekli desteği sağlayacaklarını ve Türkiye Hükümeti ile gerekli yazışmaları yapacaklarını ifade etmişlerdir. SONUÇ Türkiye, 2005 yılından itibaren Afrika ülkeleri ile işbirliğini geliştirmek için çok önemli projeleri yaşama geçirmektedir Ocak 2015 tarihleri arasında Sudan ın başkenti Hartum da büyük katılımla gerçekleştirilen Sudan-Türk Üniversiteleri İşbirliği Formu ve Eğitim Fuarı bu kapsamda Afrika Ülkelerine yönelik örnek bir işbirliği çalışmasının başlangıcı olmuştur. Üniversitelerimizin; YÖK, TİKA, Yunus Emre Enstitüsü, Yurt Dışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı ve TÜBİTAK ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde yukarıda tanımlanan projeleri yaşama geçirmeleri, Sudan ve Türkiye arasındaki ilişkilerin ve işbirliğinin gelişimine katkı sağlayacaktır. Önümüzde Afrika için çok önemli bir fırsatlar vardır. Bu fırsatın ülkemiz adına değerlendirilmesi için uygulanabilir projelere, projelerin takibine ve bol miktarda sabra ihtiyacımız vardır. Sudan-Türk Üniversiteleri İşbirliği Formu ve Eğitim Fuarı ile ilgili ayrıntılı bilgilere ve fotoğraflara internet sitesinden erişilebilir. 4

6 Açılış Toplantısı 12 Ocak 2014, Friendship Hall, Hartum Stantların Açılışı, 12 Ocak, 2015, Hartum 5

7 Sudan ve Türk Akademisyenlerin Sunum Toplantısı, 13 Ocak 2015 Üniversiteler arasında İşbirliği Anlaşmalarının İmzalanması 13 Ocak

8 Değerlendirme Toplantısından Sonra Yükseköğretim Bakanı ile Hatıra Fotoğrafı Sudan-Türk Mesleki ve Teknik Eğiticilerin Eğitim Merkezi Ziyareti, 14 Ocak

9 Katılımcı Kurumlar ve Üniversiteler Yunus Emre Enstitüsü Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Akdeniz Üniversitesi Aksaray Üniversitesi Amasya Üniversitesi Atatürk Üniversitesi Batman Üniversitesi Bozok Üniversitesi Bursa Teknik Üniversitesi Çankırı Karatekin Üniversitesi Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Hitit Üniversitesi Iğdır Üniversitesi İstanbul Üniversitesi Karabük Üniversitesi Kastamonu Üniversitesi Kırıkkale Üniversitesi Namık Kemal Üniversitesi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Siirt Üniversitesi Sinop Üniversitesi Şırnak Üniversitesi Sudan-Türk Üniversiteleri İşbirliği Formu ve Eğitim Fuarı İçin ayrıntılı bilgilere internet sitesinden erişilebilir.