Santral Sinir Sistemi Enfeksiyonlarında Acile Başvuru Şikayetleri ve Gözümüzden Kaçanlar. Doç. Dr. Evvah Karakılıç MD, PhD.

Transkript

1 Santral Sinir Sistemi Enfeksiyonlarında Acile Başvuru Şikayetleri ve Gözümüzden Kaçanlar Doç. Dr. Evvah Karakılıç MD, PhD.

2 SSS Enfeksiyonları Amaç; SSS enfeksiyonları; Klinik tabloyu tanımak Yaşamı tehdit eden, yüksek Hızlı uygun ve empirik antimikrobiyal mortalite ve morbidite ile tedavinin başlanması seyredebilen enfeksiyon hastalığıdır. Etkeni saptamak Acil tanı ve tedavi gereken bir Gelişen komplikasyonları tanımak ve durumdur tedavi etmek

3 Neden gözden kaçırmamamız gerekir? Etkin tedavi olanaklarına rağmen; Ölüm oranı: %5-40 Sekel oranı: %19-30

4 SSS Enfeksiyonları Menenjit Ensefalit SSS absesi Subdural abse Epidural abse Fokal süpüratif enfeksiyonlar SSS nin yavaş ilerleyen enfeksiyonları

5 Akut bakteriyel menenjit Akut bakteriyel menenjitte klasik Menejit: olarak; Bunlar arasında baş ağrısı Ateş oldukça sık karşılaşılan Baş ağrısı semptomdur. Ense sertliği Meninkslerin enflamasyonu ile karakterize klinik sendromdur.

6 Ateş Oral, rektal, aksiller ve alternatif olarak timpanik Çoğu ve hastada alından ölçülmektedir. yüksek ateş vardır Oral (>38 ısı rektal C) ısıya göre 0,6 C daha düşük Gözden kaçabilen durum! alınır: takipne, soğuk içecekler sonucu Ancak Acil serviste nadiren doğru de hipotermik etkileyebilir. ateş ölçümü olabilir. Aksiller ısı da rektal ısıdan düşük alınabilir. Timpanik ölçümler core ısıya yakın değerler verir.

7 Ense sertliği ve mental durum Muayenede % 88 ense sertliği % tespit 78 edilmektedir. oranında mental durum değişikliği gözlenmektedir. Yaşlı hastalarda dikkat edilmeli Çoğu hasta konfü ve letarjiktir. Ancak % 20 oranda ağrılı uyarana cevap veren % 6 oranında da cevapsız hasta vardır.

8 Diğer bulgular Ancak bakteriyel menenjitli bir çok - Letarji - Uykuya meyil - Fotofobi - İrritabilite - Kırgınlık - Deliryum - Bulantı-kusma - Koma - Üşüme-titreme - Epileptik nöbetler hastada ateş, ense sertliği ya da mental durum değişikliği gibi bulgulardan biri ya da daha fazlası olmayabilir!* İmmünsüprese ve geriyatrik hastalarda klasik bulgular olmayabilir. *uptodate/clinical features and diagnosis of acute bacterial meningitis in adults

9 Viral menenjitler Viral menejitlerde yukarda sayılan bulgulara ilaveten daha önceden var olan sistemik Enteroviral enfeksiyonlarda (sık); semptomlar olabilir. Egzantemler Bunlar: Perikardit, myokardir veya Myalji konjuktivit semptomları görülebilir. Yorgunluk Plörodina, herpanjina semptomları Anoreksi görülebilir.

10 Fungal menenjitlerde Başağrısı Hafif ateş Halsizlik Diğer bulgular görülebilir.

11 Menenjitte gözden kaçanlar Menenjitin klasik bulgularının hepsi bir arada bulunmayabilir Çocuk hasta: Ateş mutlaka doğru bir şekilde ölçülmelidir. Fontanelde şişlik Acil Paradoksik serviste baş irritabilite: ağrısı ve ateş kucağa şikayeti ile başvuran hastada mutlaka klinik olarak menejit alınınca düşünülmelidir. ağlaması Tiz sesli ağlama İmmün süprese ve yaşlı hastalara dikkat edilmelidir. Hipotonik ise dikkat edilmelidir. Çocuklarda;

12 Ensefalit Viral ensefalitlerde çoğu hastada minimal semptomlar ya da grip benzeri semptomlar ile başvurabilirler. Bunlar; Baş ağrısı Ateş Kas ve eklem ağrıları Yorgunluk ya da güçsüzlük

13 Viral ensefalitler Nörolojik sekel sık Kasılma sıktır Yaşam kalitesinde belirgin kayba yol açar Fotofobi Hemiparezi ve ense sertliği pür Ensefalitlerde, nörolojik fonksiyon bozuklukları ensefalitte Kranial sinir nadirdir. felçleri ile birlikte beyin dokusund enflamasyon vardır. meningoensefalitlerde Artmış derin tendon sık refleksleri görülen Motor-duysal defisit bir Patolojik refleksler bulgudur. Davranış-kişilik Fokal nörolojik bozukluğu bulgular Konuşma-hareket Konfüze veya bozukluğu ajite olabilir görülebilir. Epileptik nöbetler görülebilir

14 Gözden kaçanlar İmmünsüprese Fontanelde ve şişlik yaşlı hastalarda enfeksiyon bulgularının Bulantı kusma gizlenmesi Baş Vücut ağrısı, sertliği mental durum değişikliği ve patolojik Teselli SSS edilemeyecek bulguları olan şekilde hastada ağlama ensefalitin mutlaka Çocuk düşünülmesi kucağa alınınca ya da kaldırılınca ağlama Çocuklarda; Beslenmesi bozulursa SSS enfeksiyonu açısından dikkat edilmelidir.

15 Beyin absesi Nadir görülür, Beyinde lokalize süpüratif lezyon var. Bu hastalarda % 50 oranda ense sertliği ve ateş görülmekle birlikte çoğu hastada fokal nörolojik defisit vardır. Menenjitte nadiren görülen papil ödemi, beyin absesi olan hasta grubunda daha sık görülür.

16 Beyin absesi Beyin absesi olan hastada absenin ventriküle rüptüre olması ya da unkal herniasyon sonucu nörolojik bulgularda aniden kötüleşme görülebilir.

17 Subdural veya epidural abse Bu hasta gurubunda bulgular daha sinsi seyreder. Ancak yine de bu hasta grubunda sıklıkla baş ağrısı, ateş ve fokal nörolojik bulgular görülür.

18 SSS nin yavaş virus enfeksiyonları ve pirion hastalıkları Uzun inkübasyon dönemli (aylar - yıllar) Merkezi sinir sisteminde sınırlı Kronik klinik seyirli Yavaş ilerleyen dejeneratif değişiklikler Özgül bir tedavi yok Ölümcül

19 SSS nin yavaş virus enfeksiyonları ve pirion hastalıkları Klasik (konvansiyonel) ajanlar: Viruslar Atipik (konvansiyonel olmayan) ajanlar: Prionlar

20 SSS nin yavaş virus enfeksiyonları Subakut Sklerozan Panensefalit (SSPE) Etken: Kızamık virüs varyantı Dengesizlik, yürüme bozuklukları ile başlayıp hızlı ilerleyerek yatağa bağımlılık ve deserebre postür gelişmektedir. Progresif Multifokal Lökoensefalopati (PML) JC virus ilerleyici demans, görme kaybı, ataksi, konuşma bozuklukları ve dirençli nöbetler görülür.

21 Pirion hastalıkları Kuru hastalığı kas koordinasyon bozukluğu Demans ve ataksi görülür Jakob-Creutzfeldt hastalığı Demans, halüsinasyon, kişilik değişikliği, tremor, motor koordinasyonbozukluğu, serebellar ataksi, felç ve koma görülür.

22 Özet Ateş Baş ağrısı Mental durum bozukluğu Ense sertliği Bulantı kusma SSS nin etkilendiğini gösteren diğer non spesifik bulguları olan hastalarda SSS enfeksiyonları mutlaka akılda tutulmalıdır. İmmünsüpresif ve yaşlı hastalarda enfeksiyon bulgularının gizlenebileceği unutulmamalıdır. Bebeklerde davranış değişikliği, fontanel şişliği, ağlama ve iritabilite varlığı SSS enfeksiyonları açısından önemlidir.

23 Teşekkürler