ĠÇĠNDEKĠLER. ÇĠZELGE LĠSTESĠ... v ġekġl LĠSTESĠ... vii KISALTMALAR... ix ÖNSÖZ... xi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ĠÇĠNDEKĠLER. ÇĠZELGE LĠSTESĠ... v ġekġl LĠSTESĠ... vii KISALTMALAR... ix ÖNSÖZ... xi"

Transkript

1 i

2 ĠÇĠNDEKĠLER ÇĠZELGE LĠSTESĠ... v ġekġl LĠSTESĠ... vii KISALTMALAR... ix ÖNSÖZ... xi 1 SUNUġ GĠRĠġ OTSEP PROJE ÇALIġMA EKĠBĠ STRATEJĠK PLANLAMA SÜRECĠ VE KULLANILAN YÖNTEM STRATEJĠK PLANLAMA SÜRECĠ YÖNTEM MĠSYON VĠZYON TÜRKĠYE VE DÜNYA TARIMI TARIMIN TÜRKĠYE EKONOMĠSĠ ĠÇĠN ÖNEMĠ, DÜNYADA VE TÜRKĠYE DE TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKALARI GĠRĠġ TÜRKĠYE EKONOMĠSĠNDE TARIM SEKTÖRÜNÜN YERĠ VE ÖNEMĠ POLĠTĠKA VE TARIM POLĠTĠKASI KAVRAMLARI DÜNYADA TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKALARI TÜRKĠYE DE UYGULANAN TARIM POLĠTĠKALARI TÜRKĠYE DE TARIM SEKTÖRÜ ĠLE ĠLGĠLĠ ÇIKARTILAN KANUN VE YÖNETMELĠKLER ĠL HAKKINDA GENEL BĠLGĠLER OSMANĠYE ĠLĠ HAKKINDA GENEL BĠLGĠ OSMANĠYE DE TARIM SEKTÖRÜNÜN GENEL YAPISI OSMANĠYE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK ĠL MÜDÜRLÜĞÜ HAKKINDA GENEL BĠLGĠ ii

3 4 DURUM ANALĠZĠ PAYDAġ ANALĠZĠ OSMANĠYE ĠL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIġANLARINA YÖNELĠK KURUM ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRMESĠ KURUM ÇALIġANLARI ANKETĠ AĠT ÇĠZELGELER KURUM ÇALIġANLARI ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ TÜKETĠCĠ ANKETĠ TÜKETĠCĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER TÜKETĠCĠ ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ ÜRETĠCĠ ANKETĠ ÜRETĠCĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER ÜRETĠCĠ (ÇĠFTÇĠ) ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ TÜCCAR VE SANAYĠ ANKETĠ ZEYTĠN VE YERFISTIĞI ÜRÜNLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER YERFISTIĞI VE ZEYTĠN ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ BUĞDAY, ARPA, MISIR, AYÇĠÇEĞĠ VE SOYA ÜRÜNLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER BUĞDAY, ARPA, MISIR, AYÇĠÇEĞĠ VE SOYA ÜRÜNLERĠ ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ ĠLAÇ, TOHUM, GÜBRE, ALET MAKĠNE VE FĠDE-FĠDAN BAYĠLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER ĠLAÇ, TOHUM, GÜBRE, ALET MAKĠNE VE FĠDE-FĠDAN BAYĠLERĠ ANKETLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ SWOT ANALĠZĠ DÜZĠÇĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI TOPRAKKALE ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI SUMBAS ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI KADĠRLĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI HASANBEYLĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI BAHÇE ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI OSMANĠYE ĠLĠ MERKEZ SWOT ÇIKTISI ZEYTĠN VE YERFISTIĞI SWOT ÇIKTISI iii

4 4.7 ODAK GRUP TOPLANTILARI VE GRUP GEZĠLERĠ BAHÇE BĠTKĠLERĠ ODAK GRUP TOPLANTISI HAYVANCILIK ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI GIDA SANAYĠ VE GIDA GÜVENLĠĞĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI TARLA BĠTKĠLERĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI ÖRGÜTLENME, PAZARLAMA, TARIMA DAYALI SANAYĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI STRATEJĠK ALANLAR, AMAÇLAR VE HEDEFLER GĠRĠġ STRATEJĠK ALANLAR STRATEJĠK AMAÇLAR STRATEJĠK HEDEFLER TARIMSAL ĠZLEME, DEĞERLENDĠRME VE YÖNLENDĠRME KURULU (TĠDEYK) AMACI KURULUN OLUġUMU KURULUN SEKRETERYASI VE ÇALIġMA ġeklġ TĠDEYK ALT KURULU ĠLÇE TĠDEYK KURULU EKLER ĠL/ĠLÇE ÜRÜN DESENLERĠ KATILIMCI LĠSTELERĠ OTSEP TANITIM FAALĠYETLERĠ OTSEP FOTOĞRAF ALBÜMÜ iv

5 ÇĠZELGE LĠSTESĠ Çizelge 2-1 Türkiye'de Kırsal ve Kentsel Nüfusun GeliĢim Durumu ( ) Çizelge 2-2 Türkiye'de Ġstihdamın Sektörel Dağılımı (12 yaģ üstü 1000 KiĢi) Çizelge 2-3 Bitkisel Ürünler Denge Tabloları (2011/2013) Çizelge 2-4 Türkiye'de Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH'nın) Sektörel GeliĢimi Çizelge 2-5 Türkiye'de Ġhracat ve Ġthalatın Sektörel GeliĢimi Çizelge 2-6 Tarım Politikalarında Gözlenen Kavramsal DeğiĢiklikler Çizelge 2-7 Üye Ülkelerin OTP Bütçesine Katkıları ve Aldıkları Paylar (2007) Çizelge 2-8 Ürünler Ġtibarı Ġle Ödenen Prim Destekleri (TL/Ton) Çizelge 2-9 Türkiye'de Tarımsal Destekler ile Ġlgili Göstergeler Çizelge 2-10 Türkiye'de Tarım Havzaları ve Kapsadığı Ürünler Çizelge 2-11 Yurtiçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği Çizelge 2-12 Türkiye de Tarım Sektörü Ġle Ġlgili Çıkartılan Kanun ve Yönetmelikler Çizelge 3-1 Osmaniye Nüfusu Çizelge 3-2 Ġlçeler Bazında Sebze Ürünleri Ekim Alanları (da) Çizelge 3-3 Ġlçeler Bazında Sebze Ürünleri Ekim Alanları (da) Çizelge 3-4 Kadro ve Personel Durumu Çizelge 3-5 Ġl Müdürlüğü Araç Varlığı Çizelge 3-6 Ġl Müdürlüğü Bina ve Arsa Varlığı Çizelge 6-1 Düziçi Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi Çizelge 6-2 Osmaniye Merkez SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi Çizelge 6-3 Bahçe Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi Çizelge 6-4 Hasanbeyli Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi Çizelge 6-5 Kadirli Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi Çizelge 6-6 Sumbas Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi Çizelge 6-7 Toprakkale Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi Çizelge 6-8 OĠGTHM ÇalıĢanları Anket Toplantısına Katılanların Listesi v

6 Çizelge 6-9 Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi Çizelge 6-10 Hayvancılık Alanında Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi Çizelge 6-11 Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi Çizelge 6-12 Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi Çizelge 6-13 Grup Gezileri/Çiftçi Ziyaretlerinde GörüĢme Yapılan Bazı KiĢilerin Listesi Çizelge 6-14 Yerfıstığı/Zeytin/Zeytinyağı Ürünleri SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi Çizelge 6-15 OTSEP PaydaĢ Toplantısına Katılanların Listesi vi

7 ġekġl LĠSTESĠ ġekil 1-1 OTSEP Hazırlama Komisyonu 5 ġekil 1-2 OTSEP Çekirdek Proje Ekibi 5 ġekil 1-3 OTSEP Proje ÇalıĢmalarına Katkı Sağlayan KiĢiler 6 ġekil 2-1 Tarım Havzaları 50 ġekil 3-1Türkiye Haritasında Osmaniye nin Konumu 67 ġekil 3-2 Arazilerin Niteliklerine Göre Dağılımı 70 ġekil 3-3 Tarım Arazilerinin % Dağılımı 71 ġekil 3-4 Sulanan Toplam Alan (%) 71 ġekil 3-5 Üretilen Tarla Ürünleri Ekim Alanları (%) 72 ġekil 3-6 Üretilen Tarla Ürünleri Üretim Değerleri (%) 72 ġekil 3-7 Üretilen Sebze Ürünleri Ekim Alanı (%) 73 ġekil 3-8 Üretilen Sebze Ürünleri Üretim Değeri (%) 74 ġekil 3-9 Üretilen Meyve Ürünleri Ekim Alanı (%) 76 ġekil 3-10 Üretilen Meyve Ürünleri Üretim Değeri (%) 77 ġekil 3-11 Tarım Ürünleri Toplam Ekim Alanı 79 ġekil 3-12 Tarım Ürünleri Toplam Üretim Değerleri 79 ġekil 3-13 Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü KuruluĢ ġeması 82 ġekil 5-1 Tarım Sektörünün Ana BileĢenleri 211 ġekil 5-2 OTSEP ile Ortaya Çıkan Stratejik Alanlar ve Öncelikler 212 ġekil 6-1 Osmaniye Tarım Ürünleri Haritası 386 ġekil 6-2 OTSEP Tanıtım Toplantı AfiĢi ve Davetiyesi 411 ġekil 6-3 OTSEP Kapsamında Basına DüĢen Haberlerden Kareler 412 ġekil 6-4 Düziçi Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 415 ġekil 6-5 Toprakkale Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 416 ġekil 6-6 Sumbas Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 417 vii

8 ġekil 6-7 Kadirli Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 418 ġekil 6-8 Hasanbeyli Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 419 ġekil 6-9 Bahçe Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 420 ġekil 6-10 Osmaniye Merkez SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 421 ġekil 6-11 OTSEP Tanıtım Toplantısı Fotoğraf Kareleri 422 ġekil 6-12 OĠGTHM ÇalıĢanları Anket Toplantısı Fotoğraf Kareleri 423 ġekil 6-13 Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 424 ġekil 6-14 Hayvancılık Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 425 ġekil 6-15 Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 426 ġekil 6-16 Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 427 ġekil 6-17 Zeytin ve Yerfıstığı Ürünleri SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 428 ġekil 6-18 OTSEP PaydaĢ Toplantısı Fotoğraf Kareleri ġekil 6-19 OTSEP PaydaĢ Toplantısı Fotoğraf Kareleri ġekil 6-20 Çiftçi Gezilerinden Fotoğraf Kareleri ġekil 6-21 Çiftçi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri ġekil 6-22 Çiftçi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri ġekil 6-23 Bayi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri ġekil 6-24 Bayi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri ġekil 6-25 Tüketici Anketlerinden Fotoğraf Kareleri 436 ġekil 6-26 OTSEP Proje Ekip Üyeleri Toplantılarından Fotoğraf Kareleri 437 viii

9 KISALTMALAR AB ÇÜ Avrupa Birliği Çukurova Üniversitesi DOĞAKA Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı DSĠ GDO GTHB GZFT ĠGTHM ĠġKUR KKYDP OGĠAD OĠGTHM OĠÖĠ OKÜ OTB STK TARSĠM TĠDEYK TÜĠK Devlet Su ĠĢleri Genetiği DeğiĢtirilmiĢ Organizma Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditler Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Türkiye ĠĢ Kurumu Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Osmaniye GiriĢimci ĠĢadamları Derneği Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Osmaniye Ticaret Borsası Sivil Toplum KuruluĢu Tarım Sigortaları Merkezi Tarımsal Ġzleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu Türkiye Ġstatistik Kurumu ix

10 Milli ekonominin temeli ziraattır. Bunun içindir ki, ziraatta kalkınmaya büyük önem vermekteyiz. Köylere kadar yayılacak programlı ve pratik çalışmalar, bu maksada erişmeyi kolaylaştıracaktır. Fakat bu hayatî işi, isabetle amacına ulaştırabilmek için, ilk önce ciddî etütlere dayalı bir ziraat siyaseti tespit etmek ve onun için de, her köylünün ve bütün vatandaşların kolayca kavrayabileceği ve severek tatbik edebileceği bir ziraat rejimi kurmak lâzımdır. Bu siyaset ve rejimde, önemle yer alabilecek noktalar başlıca şunlar olabilir: Bir defa, memlekette topraksız çiftçi bırakılmamalıdır. Bundan daha önemli olanı ise, bir çiftçi ailesini geçindirebilen toprağın, hiçbir sebep ve suretle, bölünmez bir mahiyet alması. Büyük çiftçi ve çiftlik sahiplerinin işletebilecekleri arazi genişliği, arazinin bulunduğu memleket bölgelerinin nüfus kesafetine ve toprak verim derecesine göre sınırlandırmak lâzımdır. 1 Kasım 1937 Mustafa Kemal Atatürk x

11 ÖNSÖZ Türkiye deki elveriģli coğrafi koģullar, iklim özellikleri, zengin toprak yapısı ve biyolojik çeģitlilik nedeniyle tarım, ülke ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Ülkemizin bu yapısından dolayı tarım sektörünün ana bileģenleri olan hayvancılık ve bitkisel üretim ülkemizin neredeyse her köģesinde gerçekleģtirilmektedir. Tarım sektörü ülkemizin ekonomisine sadece mali değer olarak değil, istihdam açısından da önemli katkı sağlamaktadır. Dünyanın 17. büyük ekonomisi olan Türkiye, tarımsal ekonomi açısından dünyanın yedinci, Avrupa nın ise birinci büyük tarım ekonomisi durumundadır. Tarım sektörünün sahip olduğu potansiyelin geliģtirilmesi ve daha etkin kullanılması için çalıģmaların bir plan dâhilinde yapılması ülkemizin daha iyi noktalara gelmesi açısından büyük önem taģımaktadır. Dünya nüfusunun hızlı artıģı sonucu, gıdaya olan ihtiyaç önümüzdeki yıllarda hızlı bir oranda artacaktır. Bu yüzden tüm dünyada tarıma ve gıdaya yapılan yatırımlar hızla artmakta, tarım ve hayvancılık giderek daha fazla katma değer yaratan sektörler haline gelmektedir. Gelinen noktada; ekonominin geliģtirilmesi ve iģ imkânlarının artırılması, öncelikle tarım sektörünün rekabetçi bir yapıya kavuģturulması, kırsal ekonominin çeģitlendirilmesi ile insan kaynaklarının, örgütlenme düzeyinin ve yerel kalkınma kapasitesinin geliģtirilmesi temel amacımız olmalıdır. Alt sektör öncelikleri ise, tarımsal pazarlama alt yapısının güçlendirilmesi ve tarım-sanayi entegrasyonunun sağlanmasıdır. Bu bağlamda; pazar bilgi sisteminin kurulması, lisanslı depoculuk sisteminin yaygınlaģtırılması, ürün ihtisas xi

12 borsalarının kurulması ve tarım sektörüne likidite sağlanması, üretici birliklerinin kurulması ve mevcut birliklerin birleģerek güçlenmelerine imkân sağlanmalıdır. Ayrıca; tarımsal pazarlama altyapısının iyileģtirilmesi ve üreticilerin pazara eriģim düzeylerinin artırılması, iģleme sanayisinin rekabet edebilirliğini artırıcı nitelikte uygun ve kaliteli ham maddenin temin edilmesi ile tüketici tercihlerinin karģılanması amacına yönelik tedbirlerin uygulanması gerekmektedir. Son dönemde yaģanan küresel ısınma, nedeniyle tarımsal sulamada önemli sıkıntılar yaģanmakta, tarımsal üretimde kalite ve miktar olumsuz yönde etkilenmektedir. Üretim planlaması yaparken sadece arz/talep durumu değil uzun dönemli iklim değiģimleri ve sulama potansiyeli de göz önüne alınmalıdır. GeliĢmeler tarımda kırsal kalkınmayı gerçekleģtirecek, tarımsal geliri istikrarlı bir Ģekilde artırarak hayat standardını yükseltecek, kaynakların etkili ve verimli kullanılmasına olanak sağlayacak bir tarım politikasının uygulamaya konulmasını zorunlu kılmaktadır. Aynı Ģekilde, ekolojik dengenin korunması, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve küresel ısınmaya karģı etkin tedbirlerin alınması sektörün yarınları için oldukça önemlidir. Hazırlanan Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planının daha güçlü bir Osmaniye tarımı için tüm sektör bileģenlerine önümüzdeki beģ yıl boyunca ıģık tutacağına inanıyor, emeği geçen herkese teģekkür ediyorum. M. Mehdi EKER Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı xii

13 ÖNSÖZ Tarımın, üretimden yatırıma stratejik bir öneme sahip olduğu artık tüm dünyada kabul edilen bir gerçektir. Hızla artan nüfusun temel ihtiyaçlarından olan gıda ve giyimin hammaddesini temin eden tarım sektörü, ülkemizde Cumhuriyetin kurulduğu yıllardan günümüze geleneksel tarımdan modern tarıma geçiģte çok yol kat etmiģtir. Bu süreçte tarım; geliģen Türkiye nin önemli bir yapıtaģı, kalkınma sürecinin vazgeçilmez bir parçası olmuģtur. Artan dünya nüfusuna karģılık tarım alanlarının giderek daralması ve sınırlı olması tarımsal üretimde verim artıģını zorunlu hale getirmektedir. Bir dönem küresel tarım politikalarında tarımsal üretim miktarının arttırılması ön planda tutulurken, günümüzde ise üretimin kalitesi ve bu kaliteyi sağlamada kullanılan sistemin geliģmesine yönelik hususlar içermesi öne çıkmaya baģlamıģtır. Küresel iklim değiģikliğinin de etkileri ile Dünya tarımında yaģanan problemlerin çözümüne yönelik stratejiler bütünü olan sürdürülebilir tarım ancak daha geniģ kitlelerin farkındalığı ile etkili bir mekanizmaya dönüģecektir. Sürdürülebilir tarım stratejileri ile uzun soluklu, çevreci, doğal kaynakların korunmasında etkili, insan ve hayvan sağlığı açısından güvenli, üretken ve kar oranı yüksek, düģük girdili tarım sistemlerinin oluģturulması ve benimsetilmesi hedeflenmektedir. xiii

14 Ekolojisi çok çeģitli tarımsal ürün üretimine uygunluk gösteren, tarımsal potansiyeli ve geliģmekte olan tarıma dayalı sanayisi ile ülkemizin dikkat çekici tarım merkezleri arasında yer alan, yerfıstığı ve turp tarımında marka olan Osmaniye de, kaynakların etkin kullanımı ilkesi çerçevesinde ekonomik, insana etkisiyle sosyal, uygulamaları ile çevresel ve giriģimleri ile uluslararası geliģmeler boyutunu bütün olarak ele alan örgütlü, rekabet gücü yüksek, sürdürülebilir bir tarım sektörünün oluģturulması temel amacımızdır. Bu amaçla, orta ve uzun vadeli planlarımızı, temel ilke ve politikalarımızı, hedef ve önceliklerimizi, performans ölçütlerimizi, bunlara ulaģmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren Dönemi Tarım Stratejisi ve Eylem Planı hazırlanmıģtır. GeniĢ bir paydaģ katılımı ile hazırlanan çalıģmanın ilimizdeki tarım sektörüne rehberlik ederek, her kesimden tarımsal faaliyette bulunan insanımızın istekleri doğrultusunda konu uzmanlarının katkısıyla belirlenen sektörel hedeflerin gerçekleģtirilmesi noktasında ilimiz tarımına önemli katkılar sağlayacağına inanıyorum. Osmaniye Tarım Stratejisi ve Eylem Planının hazırlanmasında emeği geçen Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesine, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansına, Proje Ekibine, Tarım Sektörü Temsilcilerine ve katkıda bulunan herkese teģekkür ediyorum. Dr. Mehmet ODUNCU Osmaniye Valisi xiv

15 ÖNSÖZ Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi nin, Osmaniye ve bölgesi için sahip olduğu değer elinizde bulunan bu çalıģma ile daha net bir görünüme kavuģmuģtur. Üniversitemizin yükseköğretim faaliyetinin dıģında gerçekleģtirdiği çalıģmalarda dikkat çeken en önemli özellik, çalıģmaların hayata geçirilebilir nitelikte oluģudur. Daha önce de aynı sorumlulukla altına imzamızı attığımız çalıģmalar gibi Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı da ilimizin ve bölgemizin istek ve ihtiyaçlarını dikkate alan titiz bir çalıģma sürecinin ürünüdür. Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı nın gerçekleģtirilmesi sürecinde önemle altı çizilmesi gereken bir diğer husus da, planın Üniversite ġehir iģbirliğinde örnek teģkil edecek bir çalıģma sürecine sahip olmasıdır. Bölgedeki stratejik önemini, tarımsal faaliyetler alanındaki gizli potansiyeli vasıtasıyla daha da arttıracak olan Osmaniye için Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı, rehber görevi üstlenecektir. Önümüzdeki dönemler için de kaynaklık edecek olan bu çalıģmada emeği geçen baģta Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve aynı zamanda da projenin yürütücüsü olan Prof. Dr. Aykut Gül e ve projede yer alan değerli araģtırmacılara, bu önemli projeye destek sağlayarak hayata geçirilmesine vesile olan Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı na, Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğüne, Üniversitem adına teģekkürlerimi iletiyorum. Prof. Dr. Orhan BÜYÜKALACA Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörü xv

16 ÖNSÖZ Osmaniye tarımı için bir strateji belirlemek ve yönetmek amacıyla Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı, sivil toplum kuruluģları ve özel sektörle birlikte baģlatmıģ olduğumuz Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planının ilimiz ve bölgemiz tarımına ve yatırımcısına yön vereceğine inanıyorum. Osmaniye, havasını soluyan kadın erkek tüm halkı ile birlikte daha güçlü ve geliģmiģ bir yaģam merkezi olma yolunda emin adımlar atan; kültürlerin, medeniyetlerin ve yolların kavģak noktasında bulunan; lojistik açıdan ise tarımsal girdi ve ürünlerin doğu-batı arasındaki ulaģımında önemli bir noktadadır. Ekonomisi büyük oranda tarıma dayalı olan ilimizde turizm, sanayi ve ticaret her geçen gün önemini arttırmaktadır. Ġklimin cömertliği, toprağın bereketliliği, suyun bolluğu ve güneģin sıcaklığı bu coğrafyada hemen hemen her ürünün yetiģebilmesine fırsat vermektedir. Osmaniye sınırlı kaynakların etkin ve verimli kullanıldığı bir ildir. Mevcut arazi varlığının ancak % 38 inde tarım yapılabilmektedir. Geriye kalan alanlar tarıma elveriģli olmayan yerleģim yerleri, sanayi alanları, engebelik ve orman alanlarıdır. Bu da yüzölçümü itibarı ile zaten küçük olan ilimizin tarım yapılabilen arazi varlığının çok fazla olmadığını göstermektedir. Yetersiz olan arazi varlığımızın parçalı ve dağınık olması, iģletme ölçeklerimizin küçük olması üretim alanlarımızın daha iyi yönetilmesini zorunlu kılmaktadır. xvi

17 Ġlimizin sahip olduğu öz kaynaklarımızı ve ekolojimizi değiģken olan ve devamlı geliģen bilim, teknoloji ve iletiģimle birleģtirerek verimi ve kaliteyi arttırmak birden fazla kombinasyonu bir hedef altında ve aynı amaçla yönlendirmek ancak stratejik planlama ile yapılacak bir çalıģmadır. Tarım sektörünün Osmaniye deki ortak hedeflerini belirleyerek menfaat birlikteliğimizin organizasyonunu yapmaya, tüm kurum ve kuruluģlarla birlikte, ileride karģımıza çıkabilecek olası krizleri belirleyip bugünden ortaya koyacağımız hedeflerle sektörümüzü yönlendirmeye çalıģtık. Osmaniye ili stratejik planı, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı na sunulan bir proje ile çalıģmalarına baģlamıģtır. DOĞAKA dan ayrılan bütçe ile plan hazırlanmıģtır. Projemizi kabul eden DOĞAKA Yönetim Kuruluna teģekkür ederim. Anket çalıģmalarımıza, SWOT ve Odak Grup Toplantılarımıza katılan ve görüģ bildiren tüm kurumlarımıza ve projeyi yürüten Koordinasyon ve Tarımsal Veriler ġube Müdürlüğümüz baģta olmak üzere teknik personelimize teģekkür ederim. Sonuçlar profesyonel bir ekip tarafından değerlendirilmiģ ve raporlanmıģtır. Projenin yürütülmesi, değerlendirme ve raporlama sürecini baģarıyla yöneten Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Aykut GÜL ve ekibine teģekkür ederim. Ayrıca Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Prof. Dr. Serap GÖNCÜ, Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ ve katılan diğer tüm hocalarımıza teģekkür ederim. Stratejik planın baģarıya ulaģmasında en büyük gücümüz köylere kadar teģkilatlanmıģ olan personel varlığımızdır. Kırsal alanda yapacağımız eğitim ve yayım programları ile süreç yönetiminin koordinasyonunu sağlamaya çalıģacağız. Osmaniye tarımının bugünkü durumuna gelmesinde emeği geçen tarım paydaģlarımızla birlikte strateji yönetimini de baģaracağımıza inanıyorum. Sürecin yönetimi ile planın baģarıya ulaģması birbirleri ile doğru orantılı çalıģmalardır. Yaptığımız bu plan ile sektöre hizmet veren birçok kurum ve kuruluģun, sivil toplum kuruluģlarının, kalkınma ajanslarının görev tanımları yapılmıģ olup takibi proje değerlendirme ekibi tarafından yapılacaktır. HazırlamıĢ olduğumuz Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı, ilimizin, Türkiye Tarımı ve bölge ekonomisi için de yeni bir vizyon kazanmasına çok büyük katkı sağlayacaktır. Ġbrahim SAĞLAM Osmaniye Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü xvii

18 ÖNSÖZ Son yıllarda gıda fiyatlarında dünya genelinde ciddi bir artıģ gözlenmektedir. Gelecekte de bu artıģın sürmesi kaçınılmazdır. Enerji talebinin artması, bu talebi karģılamak için tarım ürünlerinden de biyoyakıt olarak faydalanılması, küresel ısınma, tarım alanlarının tarım dıģı amaçlarla kullanılması, artan nüfus ve nihayet geliģmiģ ülkelerin tarım ürünleri ticaretine yönelik kısıtlamaları gıda fiyatlarının hızla yükselmesine neden olmaktadır. Tüm bu geliģmeler gıdanın, petrolden daha önemli ve stratejik hale gelmesine neden olmaktadır. KüreselleĢme ile birlikte de rekabet ve sürdürülebilirlik ön plana çıkmaktadır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tarım sektörünün önemi giderek artmaktadır. Ekonomik açıdan bakıldığında toplam tarımsal üretim değeri sürekli olarak yükselmekte ancak tarımın ekonomideki payı oransal olarak azalmaktadır. Ancak tarım, sadece ekonomik açıdan değerlendirilebilecek bir sektör değildir. Tarım, sosyal ve stratejik açıdan da büyük bir öneme sahiptir. Beslenme ihtiyacının karģılanmasında alternatifi yoktur. Tarım, sanayi, enerji ve ilaç gibi birçok sektöre girdi temin etmektedir; istihdamda ve ihracatta ise hala önemli bir yere sahiptir. Ülkemizde son sekiz yılda tarım sektörü sadece bir yıl dıģında hep pozitif büyüme göstermiģtir. Türkiye, 62 milyar dolar GSYĠH ile tarımsal ekonomide Avrupa da birinci, dünyada ise yedinci sırada yer almaktadır. xviii

19 Osmaniye ili de ılıman iklimi ve verimli toprakları ile önemli bir tarımsal potansiyele sahiptir. Ancak bugüne kadar bu potansiyelin hak ettiği ölçüde kullanılabildiğini söylemek mümkün değildir. Bunun en önemli nedeni bu sektöre yönelik olarak ilde hazırlanmıģ bir stratejik planın bulunmayıģıdır. Planlama, kaynakların etkin kullanımı, mevcut enerjinin belirlenen amaç ve hedeflere yönlendirilmesi ve hesap verilebilirlik bakımından önemlidir. Bu açıdan Osmaniye için büyük bir öneme sahip olan tarım sektörüne yönelik olarak böyle bir planın hazırlanması, aslında çok geç kalınmıģ bir durumdur. DOĞAKA tarafından mali yönden desteklenen ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğümüz teknik desteğinde Üniversitemiz tarafından yürütülen Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı geniģ bir uzman ve paydaģ katılımı ile hazırlanmıģtır. ÇalıĢmanın baģında öncelikle daha önce hazırlanmıģ olan Stratejik Planlar incelenmiģtir. Bu kapsamda Hatay ve KahramanmaraĢ Tarım Ġl Müdürlüğü nde bu projede aktif görev almıģ teknik elemanlarla toplantılar yapılmıģtır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın yeni hazırlamıģ olduğu ve dönemini kapsayan Stratejik Plan bizim için önemli bir rehber niteliğindedir. Bunların yanı sıra dünyada yaģanan sosyoekonomik geliģmeler ve gelecekle ilgili beklentiler, ülke tarımının genel durumu ve ülkemizde uygulanan tarımsal destekleme politikaları, ilimizdeki tarım sektörü ile alakalı paydaģlarımızdan elde ettiğimiz bilgiler, Plan hazırlığında bizlere yol gösterici olmuģtur Dönemini kapsayan Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı Projesini yürütmek üzere Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi nden 5, Çukurova Üniversitesi nden 3 ve Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden 13 kiģi olmak üzere toplam 21 kiģilik Stratejik Planlama Ekibi kurulmuģ ve planlama süresi baģlatılmıģtır. Planlama aģamasında bunların dıģında çok sayıda akademisyen ve uzmanın da görüģlerine baģvurulmuģtur. Planlama sürecinde kaynakların daha etkin ve verimli geçmesi için stratejik planlama ekibine eğitimler verilmiģtir. Plana yerel katılımın sağlanması için; OĠGTHM Ġl Müdürü ve çalıģanları, OĠGTHM Ġlçe Müdürleri ve çalıģanları, OKÜ, DOĞAKA, Valilik, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Kaymakamlıklar, Belediye BaĢkanlıkları, Muhtarlar, Kooperatifler, Birlik ve Dernekler, Sivil Toplum KuruluĢları, Tüketiciler, Çiftçiler, Osmaniye Zeytin Üreticileri Birliği, Ziraat Odaları xix

20 Birliği, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Arıcılar Birliği, ĠĢletme sahipleri, Tüccarlar ve Yerel Basın ile birlikte hareket edilmiģtir. Projenin baģlangıcında Osmaniye nin yeni bir il olmasından dolayı birçok alanda veri ve bilgi yetersizliği olduğu saptanmıģtır. Bu nedenle birincil verilerin kaynağından elde edilebilmesi için çok sayıda bilimsel çalıģma yürütülmüģtür. Bu kapsamda ilk olarak anket çalıģmalarına baģlanmıģ, üretici ve tüketiciler baģta olmak üzere altı farklı kesime ve paydaģa anket uygulanmıģtır. PaydaĢlarla SWOT ve odak grup amaçlı toplantılar baģta olmak üzere 15 büyük toplantı gerçekleģtirilmiģtir. Bunun yanı sıra proje ekibi her hafta bir araya gelerek durum değerlendirmesi yapmıģtır. Projenin her aģaması fotoğraflar ve video kayıtları ile belgelenmiģ, tüm katılımcıların imzalı listeleri tutulmuģtur. PaydaĢ görüģlerini almak ve aktif katılımı sağlamak için sosyal medya ve internet ortamı yoğun olarak kullanılmıģtır. Proje sonunda, dönemini kapsayan Osmaniye Ġli tarımına yön verecek beģ yıllık bir plan ortaya konulmuģtur. Planda ana eksenler, amaçlar ve hedefler ile bunların ne zaman ve hangi kurum tarafından gerçekleģtirileceği belirtilmiģtir. Planın tamamlanmasının ardından, hedeflerin ve gerçekleģmelerin değerlendirilmesi açısından paydaģ kuruluģların katılımı ile bir Tarımsal Ġzleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu (TĠDEYK) oluģturulması da önerilmektedir. Bu çalıģmadaki maddi desteklerinden dolayı DOĞAKA ya, çalıģmanın her aģamasında tüm ekibiyle Ġl Müdürümüz baģta olmak üzere bize destek veren Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğüne, Rektörümüz baģta olmak üzere projede aktif veya dolaylı olarak görev alan veya destek veren tüm akademik ve idari personelimize, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi nden defalarca Ġlimize gelerek toplantılara katılan ve nihayetinde değerli bilgilerini sabırla bizlerle paylaģan baģta üreticilerimiz olmak üzere tüm sektör temsilcilerine teģekkürlerimi sunuyorum. Hazırlanan Planın ülkemiz ve Osmaniye için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Prof. Dr. Aykut GÜL OKÜ Rektör Yrd., Proje Koordinatörü xx

21 TEġEKKÜR Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı ( ) çalıģmasında görev alarak, proje süresince zaman mevhumu gözetmeksizin fedakârca çalıģan tüm Proje Ekibine, Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve Ġlçe Müdürlükleri çalıģanlarına ve Ġlde istihdam edilen TARGEL personeline, her türlü altyapı desteğini sağlayan Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi nin değerli yöneticileri, akademisyenleri ve çalıģanlarına, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi nden destek olan değerli öğretim üyelerimize, DOĞAKA yetkililerine Ģükranlarımızı sunmayı bir borç biliriz. Ayrıca Ġldeki tüm kamu kurum ve kuruluģları ile sivil toplum kuruluģlarının yönetici ve mensuplarına, anket, toplantı ve odak grup görüģmelerine katılan üreticilerimize, tüketicilerimize, sanayicilerimize ve emeği geçen herkese teģekkürlerimizi sunarız. xxi

22 1 SUNUġ 1.1 GĠRĠġ Ġnsanların gerekli olan besleyici gıdayı zamanında ve yeterli miktarda bulabilmeleri ve satın alabilmeleri olarak ifade edilen gıda güvencesi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek daha önemli hale gelmektedir. Gıdaların tüketime uygunluğunu nitelendiren gıda güvenliği konusu da gıda güvencesinin kapsamı içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Genetiği değiģtirilmiģ organizmalar, organik tarım, hormon kullanımı, tarımsal ilaç kalıntıları, helal gıda vb konular her geçen gün daha fazla ülkelerin gündemlerini iģgal etmektedir. Giderek azalan ve artan nüfus karģısında yetersiz hale gelen su kaynakları, gıda güvencesi açısından en önemli tehdit olarak ortaya çıkmaktadır. Tüm bu konular günümüzde stratejik anlamda enerjiden daha önemli hale gelmiģtir. Gıda güvencesi; küresel ısınma, kullanılabilir suyun azalması, tarım arazilerinin kuraklaģması, toprağın verimsizleģmesi ve tuzlanması, erozyon, ürün hastalık ve zararlılarının direnç kazanması, tarım arazi parsellerinin miras paylaģımı yoluyla küçülmesi, hızlı nüfus artıģı, köyden kente göçün artması, ülkelerin sosyal huzursuzlukları, biyoyakıt tüketiminin yaygınlaģması, organik gıdalara olan talebin artması, yüksek miktarlarda gıda stoklanması, istikrarsız ve yüksek gıda fiyatları, israf, düģük gelir ve iģsizlik gibi nedenlerle sağlanamamaktadır (ErbaĢ ve Arslan, 2012). Gıdanın artan öneminin sonucu olarak tarım sektörü, oransal olarak, ekonomideki ağırlığı azalsa da mutlak değer olarak sürekli artıģ göstermektedir. Ayrıca genelde tarım ve özelde ise gıda konusu, ekonomik değerlendirmenin ötesinde sosyal ve stratejik boyutları olan ve bağımsızlık anlamında ülkelerin ihmal edemeyeceği bir konudur. Ülkemizde tarım sektörü, tüm dünyada olduğu gibi, giderek önemini artırmaktadır. Bu konu ile ilgili detaylı bilgi ilerleyen bölümlerde sunulmuģtur. Kaynakların etkin kullanımı, israfın önlenmesi, çevreye duyarlılık konusunda insanların bilinçlendirilmesi, üreticilerin sürdürülebilir üretim yapmaları (anız, ekim nöbeti, iyi tarım uygulamaları ) ve tarım politikalarının, geçmiģte olduğu gibi siyasi ve kısa vadeli amaçlara göre değil, ülkenin uzun vadeli çıkarlarına göre oluģturulması ülkemiz gıda güvenliği açısından önemlidir. Osmaniye, yeni bir il olarak, bölgesinde her geçen yıl yıldızı giderek parlamaktadır. Sahip olduğu jeopolitik ve jeostratejik konumu ve son yıllarda hızlı bir Ģekilde geliģen sanayi 1

23 tesislerinin yanısıra ılıman iklimi, verimli toprakları, sulama imkanları ve insan kaynakları ile de tarımsal açıdan önemli bir potansiyele sahiptir. Osmaniye Ġli ve ilin tarım sektörü ile ilgili detaylı bilgiler ilerleyen bölümlerde verilmiģtir. Önemli tarım potansiyeline sahip olan Osmaniye'nin bugüne kadar bunu iyi kullanarak bu alanda bir sıçrama yapabildiğini söyleyebilmek oldukça güçtür. Bunun baģta gelen nedeni ise bölge ile ilgili bugüne kadar kapsamlı ve uygulamaya yönelik bir stratejik planın yapılamamıģ olmasıdır. Stratejik planlama, bir kurumda görev alan her kademedeki kiģinin katılımını ve kurum yöneticisinin tam desteğini içeren sonuç almaya yönelik çabaların bütününü teģkil eder. Bu anlamda paydaģların ihtiyaç ve beklentileri, paydaģlar ve politika yapıcıların kurumun misyonu, hedefleri ve performans ölçümünün belirlenmesinde aktif rol oynamasını ifade eder. Bir stratejik plan beģ temel soruya verilen yanıtların yer aldığı bir rehber niteliği taģır: ġu anda neredeyiz?, Nerede olmayı istiyoruz?, GeliĢmemizi nasıl ölçebiliriz?, Olmak istediğimiz yere nasıl ulaģabiliriz?, GeliĢmemize yönelik yol haritamızı nasıl saptayabiliriz ve denetleyebiliriz?. Bu sorulara verilecek yanıtlar ve stratejik planın diğer unsurları stratejik planlama belgesinin içeriğini oluģtururlar (Anonim, 2002). Osmaniye de 2002 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü tarafından hazırlanan bir Tarım Master Planı bulunmaktadır. Ancak bu plan, ikincil verilere dayalı bir durum tespitinden öte geçememiģ ve bir stratejik planın sahip olması gereken özelliklere sahip olamamıģtır. Yeterli paydaģ katılımı sağlanmadan, daha çok içe dönük bilgilerle hazırlanmıģ ve sonrasında da izlenme ve değerlendirmesi yapılmamıģtır. Her Ģeyden önce stratejik planlama ilerlemenin en kolay yolu olarak görülmemelidir; ancak zamanla ilerlemeyi kolaylaģtıran bir role sahiptir. Çünkü ortak bir anlayıģı yansıtır. Vizyonu içeren hatta gerçekçi olmakla beraber arzulanır ve baģarılabilir bir geleceği ortaya koyar. Stratejik planlama, artan ölçüde karmaģık ve dinamik hale gelen dünyamızda değiģim için bir yol haritası özelliğine sahiptir. Sonuçların elde edilmesine yönelik bir stratejinin oluģturulması ve uygulanmasına yönelik temel oluģturur. Ülke kaynaklarının etkin kullanımı için gerekli bir yönetsel araçtır. Planlama uzun vadeli bir bakıģ açısı taģımasına karģın stratejik hedeflere ulaģmaya yönelik periyodik yaklaģımları ve güncellemeleri içermesi nedeniyle esnek ve uyum sağlayıcı bir nitelik taģır. Ayrıca paydaģ desteği için gereklidir ve iletiģimi teģvik eder. 2

24 Tüm yönetimsel iyileģtirme çabaları gibi stratejik planlama uzun vadede kendisini amorti eden bir yatırımdır. Sonuç alabilmek için tüm yönetim, kurum personeli ve paydaģlar, planda yer alan yükümlülüklerle uyumlu olmalı ve hedeflere ulaģabilmek için plana önem vermelidirler (Anonim, 2002). Tüm bu değerlendirmeler ıģığında Osmaniye Ġlinin artan önemi ve ilde tarım sektörünün ciddi bir potansiyele sahip olması, bir Tarım Stratejisi ve Eylem Planının hazırlanmasını zorunlu kılmıģtır. Bunun sonucu olarak da DOĞAKA tarafından finansal olarak desteklenen, Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü tarafından teknik olarak her aģamasında destek sağlanan ve Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi tarafından koordine edilen bir proje çalıģması baģlatılmıģtır. Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı ÇalıĢması Hizmet Alım Ġhalesi Teknik ġartnamesi nde de ifade edildiği üzere çalıģmanın amacı, Osmaniye ilinde tarım sektörünün mevcut durumunun ortaya koyularak sektörde ekonomik gelirlerin ve verimliliğin artırılması, yaģanan sorunlara çözüm önerisi faaliyetlerin belirlenmesi, ilin alt bölgelerine uygun üretim öncelikleri konusunda önerilerin yapılması ve tarımsal faaliyetlerdeki yatırımlara yönelik rehber niteliğinde bir kaynak hazırlanması ve tüm bunların uygulanabilir bir eylem planı ile ortaya konulması Ģeklinde belirtilebilir. OTSEP dönemi için hazırlanmıģ olup; altı ana bölümden oluģmaktadır. 1. Bölümde; Plana neden ihtiyaç duyulduğu, plan öncesi ve plan boyunca izlenen süreç ve yöntem, amaç ve kapsam, misyon ve vizyon kavramlarından bahsedilmiģtir. GiriĢ ve Planlama Süreci Prof. Dr. Aykut Gül, Yöntem ise Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Yönetim BiliĢim Sistemleri Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Esengül Ġplik tarafından oluģturulmuģtur. 2. Bölümde; Dünyada ve Türkiye deki tarım politikaları, tarım hakkındaki Ģimdiye kadar çıkartılan mevzuat ve yönetmelikler hakkında bilgi verilmiģtir. Özellikle Dünyada ve Türkiye deki tarım politikaları hakkındaki araģtırma kısmı, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Tarım Politikası ve Yayım Anabilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Ufuk Gültekin tarafından hazırlanmıģtır. 3. Bölümde; Osmaniye Ġlinin genel durumu, mevcut tarım potansiyeli ve Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü hakkında genel bilgilere yer verilmiģtir. Bu alandaki çalıģmalar, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi 3

25 Yönetim BiliĢim Sistemleri Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Esengül Ġplik ve Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü çalıģanlarının katkıları tarafından oluģturulmuģtur. 4. Bölümde; Durum analizi yapılmıģtır, bu kapsamda il genelindeki tüm paydaģlara ulaģmak için anketler, SWOT toplantıları ve odak grup toplantıları yer almaktadır. Bu süreçte özellikle; 1- Bahçe Bitkileri Alanındaki ÇalıĢmalar; Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Prof.Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Prof. Dr. SEVGĠ PAYDAġ KARGI ve Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Gökhan BAKTEMUR un katkıları ile oluģturulmuģtur. 2- Hayvancılık Alanındaki ÇalıĢmalar; Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Yemler ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ ve Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Hayvan YetiĢtirme ve Islahı Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Serap GÖNCÜ nün katkıları ile oluģturulmuģtur. 3- Gıda Alanındaki ÇalıĢmalar; Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri Yrd.Doç.Dr. AyĢe Tülin ÖZ, Yrd.Doç.Dr. Kurban YAġAR, Yrd.Doç.Dr. Adnan BOZDOĞAN, Yrd.Doç.Dr. Halef DĠZLEK, ArĢ.Gör.Tülin ġahġn, ArĢ.Gör. Özge SÜFER ve Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü nden Gıda Mühendisi Onur Tenekeci ve Gıda Mühendisi BarıĢ KILINÇ katkıları ile oluģturulmuģtur. 4- Tarla Bitkileri ve Kurumsal Altyapı Alanındaki ÇalıĢmalar; Osmaniye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü nde görev yapan OTSEP proje ekibi tarafından oluģturulmuģtur. 5. Bölümde; OTSEP projesi kapsamında oluģturulan stratejik alanlar, amaçlar, hedefler yer almaktadır ve katkı sahipleri oluģturulan hedefler düzeyinde belirtilmiģtir. 6. Bölümde; OTSEP projesi süresince kullanılan belge ve dokümanlar, her bir faaliyetten fotoğraf karesi, faaliyetlere katılanların listesi vb ekler yer almaktadır. 4

26 1.2 OTSEP PROJE ÇALIġMA EKĠBĠ ġekil 1-1 OTSEP Hazırlama Komisyonu Adı-Soyadı Unvanı Kurumu Prof. Dr. Aykut GÜL OKÜ Rektör Yardımcısı ve Proje Koordinatörü OKÜ Yrd. Doç. Dr. Esengül ĠPLĠK Öğretim Üyesi OKÜ Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Öğretim Görevlisi OKÜ ġekil 1-2 OTSEP Çekirdek Proje Ekibi Adı-Soyadı Unvanı Kurumu Prof. Dr. Aykut GÜL OKÜ Rektör Yardımcısı ve Proje Koordinatörü OKÜ Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA Öğretim Üyesi ÇÜ Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Öğretim Üyesi ÇÜ Yrd. Doç. Dr. Ufuk GÜLTEKĠN Öğretim Üyesi ÇÜ Yrd. Doç. Dr. Esengül ĠPLĠK Öğretim Üyesi OKÜ Yrd. Doç. Dr. Emre YAKUT Öğretim Üyesi OKÜ Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Öğretim Görevlisi OKÜ Abdurrahman AKMAN DıĢ ĠliĢkiler Birimi OKÜ Ġbrahim SAĞLAM Ġl Müdürlüğü OĠGTHM Ercan Taner Öner ġube Müdürü OĠGTHM Bekir UYDURAN Ziraat Mühendisi OĠGTHM BarıĢ KILINÇ Gıda Mühendisi OĠGTHM Alpaslan YILDIRIM Ziraat Mühendisi OĠGTHM Ebubekir KÖSE Ziraat Mühendisi OĠGTHM Fatih EVĠN Veteriner Hekimi OĠGTHM Ali ALĠCĠK Veteriner Hekimi OĠGTHM Güler ÇAPIK Ziraat Mühendisi OĠGTHM Elif KARADENĠZ Veteriner Hekimi OĠGTHM Ayhan ġahġn Veteriner Hekimi OĠGTHM Bahriye ÇETĠNKAYA Ziraat Mühendisi OĠGTHM Sezen EVRAN Ziraat Mühendisi OĠGTHM Vahdettin ġanli Ziraat Yüksek Mühendisi OĠGTHM Fuat SOYLU Ziraat Teknikeri OĠGTHM 5

27 ġekil 1-3 OTSEP Proje ÇalıĢmalarına Katkı Sağlayan KiĢiler Adı-Soyadı Unvanı Kurumu Prof.Dr. Sevgi PAYDAġ Öğretim Üyesi ÇÜ Prof.Dr. Serap GÖNCÜ Öğretim Üyesi ÇÜ Yrd.Doç.Dr.AyĢe Tülin ÖZ Öğretim Üyesi OKÜ Yrd.Doç.Dr. Kurban YAġAR Öğretim Üyesi OKÜ Yrd.Doç.Dr. Adnan BOZDOĞAN Öğretim Üyesi OKÜ Yrd.Doç.Dr. Halef DĠZLEK Öğretim Üyesi OKÜ Yrd.Doç.Dr. A. Aslı SEZGĠN Öğretim Üyesi OKÜ AraĢ.Gör.Tülin ġahġn Öğretim Elemanı OKÜ AraĢ.Gör. Özge SÜFER Öğretim Elemanı OKÜ Selçuk SUNULU Ziraat Mühendisi Yağlı Tohumlu Bitkiler AraĢtırma Ġstasyonu Ali KELEġ Tekniker OĠGTHM 6

28 1.3 STRATEJĠK PLANLAMA SÜRECĠ VE KULLANILAN YÖNTEM STRATEJĠK PLANLAMA SÜRECĠ TR63 Bölgesinin hedeflerine ulaģması için DOĞAKA tarafından desteklenen Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi ile Osmaniye Gıda, Tarım ve Ġl Hayvancılık Müdürlüğü nün ortaklaģa hazırladığı Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı ( ) Projesi tarihinde protokolün imza atılması ile baģlamıģtır. Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı ( ) Projesini yürütmek üzere Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi nden 5, Çukurova Üniversitesi nden 3 ve Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden 13 kiģi olmak üzere toplam 21 kiģilik stratejik planlama ekibi kurulmuģ ve planlama süresi baģlatılmıģtır. Ekip üyelerinin planlama sürecini daha iyi anlayabilmesi için Hatay Ġli Tarım ve Kırsal Kalkınma Stratejik Planı ( ) ve KahramanmaraĢ Ġli Tarımsal Yatırım ve Üretim Stratejik Planı ( ) hazırlayan ekip üyeleri ile ayrı ayrı görüģmeler yapılarak planlama süreci hakkında bilgi alınmıģ olup, diğer illerin ve Bakanlığın hazırlamıģ olduğu Stratejik Planlar incelendikten sonra Osmaniye Ġli için en uygun yol haritası çıkartılmıģtır. Bunların yanısıra ülkemizde tarım alanında yapılan diğer planlama çalıģmaları özellikle Antalya Ġli Tarım Stratejik Planı ( ) ve TRB1 Bölgesi Bitkisel Üretim Sektörü Stratejisi ve Eylem Planı da incelenmiģtir. Planlama sürecinde kaynakların daha etkin ve verimli geçmesi için stratejik planlama ekibine eğitimler verilmiģtir. Dünyada, Türkiye de ve Osmaniye de uygulanan tarım politikaları hakkında bilgi taraması yapılmıģtır. Plana yerel katılımın sağlanması için; OGTHM Ġl Müdürü ve çalıģanları, OĠGTHM Ġlçe Müdürleri ve çalıģanları, OKÜ, DOĞAKA, Valilik, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Kaymakamlıklar, Belediye BaĢkanları, Muhtarlar, Kooperatifler, Birlik ve Dernekler, Sivil Toplum KuruluĢları, Tüketiciler, Çiftçiler, Osmaniye Zeytin Üreticileri Birliği, Ziraat Odaları Birliği, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Arıcılar Birliği, ĠĢletme sahipleri, Tüccarlar ve Yerel Basın ile birlikte hareket edilmiģtir. Bu kapsamda aģağıdaki faaliyetler gerçekleģtirilmiģtir: Altı farklı alanda paydaģlarla toplamda anket çalıģması yapıldı: o 540 adet Üretici Anketi o 452 adet Tüketici Anketi o 41 adet OĠGTHM Kurum ÇalıĢanları Anketi o 20 adet Zeytin ve Yerfıstığı Ürünleri için Tüccar Anketi o 62 adet Mısır, Buğday, Ayçiçeği Ürünleri için Tüccar Anketi 7

29 o 20 adet Ġlaç, Tohum, Makine, Fide-Fidan, Gübre Bayileri ile Anket. 8 adet SWOT Toplantısı gerçekleģtirildi, her ilçe için ayrı ayrı olmak üzere toplam 669 kiģi katıldı (katılım listesinde imzası olanlar) Bir adet Proje Tanıtım Toplantısı (Osmaniye Protokolünün geniģ katılımı ile) BeĢ alanda Odak Grup Toplantıları o Bahçe Bitkileri Alanında o Hayvancılık Alanında o Tarla Bitkileri Alanında o Örgütlenme, Pazarlama, Tarıma Dayalı Sanayi Alanında o Gıda Güvenliği ve Gıda Sanayi Alanında Çok sayıda çiftçi ziyaretleri Tüm paydaģ ve proje ekibinin katılımı ile stratejik alanlar, amaçlar ve hedeflerin değerlendirildiği toplantı. PaydaĢlara proje sonuçlarının anlatıldığı toplantılar (Birçok toplantı yapıldı ve yapılmaya da devam ediyor). Tanıtım Filmi Proje KapanıĢ Toplantısı (henüz yapılmadı). Proje raporunun kitap haline getirilerek basımı (tüm çalıģma sonuçlarının yer aldığı kapsamlı Sonuç Raporu ve ayrıca Yönetici Özeti, taslak rapor onaylandıktan sonra basılacaktır). Projenin her aģaması iki kamera ile kayıt altına alınmıģ ve fotoğraf çekimleri ile takip edilmiģtir. Her bir faaliyet de yerel basına bilgi verilmiģ, tüm etkinliklere davet edilmiģtir. Projenin etkinliğini artırmak amacıyla internet sitesi ( facebook ( ve twitter ( sayfası açılmıģ ve orada proje ile elde edilen bilgiler paylaģılmıģtır. Ayrıca üç farklı e.posta grubu oluģturularak sürekli bilgilendirme faaliyetlerinde bulunulmuģtur. 8

30 1.3.2 YÖNTEM Stratejik Plan hazırlama sürecinde birincil ve ikincil veri kaynaklarından veri toplanmak suretiyle, genel olarak dünyada ve özel olarak Osmaniye de tarım sektörünün genel yapısı ortaya konulmuģ, stratejik alanlar, amaçlar ve hedefler belirlenmiģtir. Bu süreçte yapılan çevre ve paydaģ analizleri kapsamında SWOT Analizi, odak grup görüģmeleri ve anket yöntemleri kullanılarak birincil veriler toplanmıģtır. Bu yöntemlerle ilgili teknik detaylar aģağıda sunulmuģtur SWOT Analizi Çevre ve dıģ paydaģ analizinde kullanılan yöntemlerden biri olan SWOT analizi stratejik planlamada kullanılan analitik bir yöntemdir. SWOT Analizi, bilinçli ve sistematik değerlendirmeler yaparak, kaynak ve yeteneklerin en iyi Ģekilde kullanabilmesi ve yeni stratejiler geliģtirilebilmesi için yararlanılan temel yöntemlerden birisidir. SWOT analizi 4 bileģenden oluģmakta ve planlanacak konu ya da alan bu dört bakıģ açısıyla ele alınmaktadır. Bu bileģenler; güçlü yanlar (S, strength), zayıf yanlar (W, weaknesses), fırsatlar (O, opportunities) ve tehditler (T, threats) Ģeklinde sınıflandırılmaktadır (TaĢ, 2007: 191; Akgemci, 2007: 149). SWOT analizinin bileģenlerinden ilki olan ve olumlu sonuçlar yaratabilecek unsurları kapsayan güçlü yanlar, herhangi bir konuda daha etkili ve verimli olmayı ifade ederken, zayıf yanlar, rakiplere göre daha az verimli veya etkili olunan yönler ve faaliyetler demektir. Stratejik yönetim açısından fırsat, çevrenin iģletmeye sunduğu ve amaçların baģarıyla gerçekleģtirilmesi için elveriģli herhangi bir durum olarak tanımlanırken, tehdit ise amaçları gerçekleģtirmeyi zorlaģtıran veya imkansız hale getiren bir durum olarak ifade edilmektedir (Dinçer, 1998: ). Stratejik bir plan geliģtirilmesi aģamasında, sorun tanımlama ve çözüm oluģturulması aģamalarında ve nicel verilerin yetersiz, bilgilerin kiģilerin belleklerinde olduğu durumların analizinde kullanılan bu yöntem ile hedeflenen, güçlü özelliklerden daha fazla yararlanmayı sağlayacak veya zayıf noktaları azaltacak, güçlü özellikleri arttıracak, çevredeki geliģmelerden doğan fırsatlardan maksimum düzeyde yararlanıp, içsel ve dıģsal tehditleri minimize edecek stratejileri oluģturmaktır (Büyükalaca vd., 2009: 27). Yapılan iç ve dıģ çevre analizi sonucunda tespit edilen güçlü yanlar, zayıf yanlar, fırsatlar ve tehditlere göre stratejilerin yerleģtirileceği bir SWOT Matrisi (aģağıdaki gibi) hazırlanır. Bu matrisin yardımıyla iç çevrenin getirdiği üstünlüklerin ve zayıflıkların, dıģ 9

31 çevrenin getirdiği fırsat ve tehditlerin nasıl değerlendirilebileceği görülebilir (Akgemci, 2007: 154). Güçlü Yanlar Zayıf Yanlar Fırsatlar Güçlü yanlara uyan fırsatların değerlendirilmesini sağlayacak stratejiler Güçlü yanların izlenmesiyle zayıflıkların üstesinden gelinecek stratejiler Tehditler Tehditlerin güçlü yanlar ile bütünleģtirilerek fırsata dönüģtürülmesini sağlayacak stratejiler Zayıf yanların dıģ tehditlerden kolayca etkilenmesine engel olacak savunma stratejilerinin oluģturulması 10

32 Odak Grup GörüĢmesi Tekniği Nitel bir araģtırma tekniği olan ve son yıllarda sosyal bilimler alanında sıklıkla kullanılmaya baģlanan odak grup görüģmesi tekniği, özel ya da belirli bir konu hakkında, bir moderatör ve etrafında oluģan bir grubun kendi içinde genel ilgi ve özellikleri ile iletiģim kurarak bilgi toplanmasına dayalı bir araģtırma yöntemi" olarak tanımlanabilir. Bu yöntem insan fikir ve bilgilerine derinlemesine inilmesine olanak verir ve insanların fikirlerinin nasıl oluģtuğu, bilgileri nasıl topladığı ve hangi iģlemlerden geçirdiklerini ölçmekte kullanılır (Yüksel vd., 2007: 35). Odak grup görüģmelerinde genellikle aynı demografik özelliklere (yaģ, sosyoekonomik düzey, meslek vb.) sahip 6 8 kiģi, bir moderatör eģliğinde bir araya gelmekte ve araģtırma konusu grup ortamında tartıģılmaktadır. Ancak odak grup görüģmelerinde grup büyüklüğünün kaç kiģi olması gerektiğine iliģkin farklı görüģler vardır. Küçük grupların verimliliği genellikle daha az olmaktadır, ancak grubun kaç kiģiden oluģması ve görüģmenin kaç kez yapılması konusunda kesin bir kural yoktur. Neyi ne kadar duymak istedikleriyle iliģkili olarak bu kararı verecek olan araģtırmacılardır. Kısa zamanda derinlemesine bilgi elde edilmesi gereken odak grup görüģmeleri 1-2 saat kadar sürmekte ve her katılımcıya konu ile ilgili görüģlerini söylemesi için en az dakika süre verilmektedir. (Çokluk vd., 2011: 97). Etkili bir odak grup görüģmesi dikkatli bir hazırlık aģamasına bağlıdır. Bunun için dikkat edilmesi gereken noktalar Ģöyle sıralanabilir (Yüksel vd., 2007: 37): TartıĢılmak istenen konu hakkındaki parametreler üzerinde yoğunlaģılmalıdır, Grubun özelliğine göre eģit bir dağılım sağlanmalıdır (cinsiyet, psikolojik özellikler vb.), TartıĢmaların planlaması iyi yapılmalıdır, Grubun hassasiyetleri iyi bilinmelidir (grup üyelerini rahatsız edecek umulmadık soruların ortaya çıkması), Dengeli bir söz hakkı olmalı, herkes eģit konuģma ve tartıģma hakkına sahip olmalıdır, En önemlisi, araģtırma sürecinin sağlıklı geliģmesi ve doğru verilere ulaģılması için değerlendirme süreci dikkatli yapılmalıdır. 11

33 Anket Yöntemi Anket, belli bir konuda saptanmıģ hipotezlere ya da sorulara bağlı olarak, bir evren ya da örneklemi oluģturan kaynak kiģilere sorular yöneltmek suretiyle sistemli veri toplama tekniği olarak tanımlanabilir. Kaynak kiģilerin doğrudan okuyup cevaplayacakları bir soru cetveli kullanarak gözlemde bulunma aracı olan anketlerle veri toplamada anketçi, kaynak kiģilerle yüz yüze değil hazırladığı soru listesi vasıtasıyla iliģki kurar. Bu nedenle, arzu edilen bilgileri elde etmek için soru listesinin herkes tarafından aynı biçimde anlaģılması, amaca uygun olarak cevap vermeye elveriģli nitelikte olması ve soruların standartlaģtırılarak istenen cevapların alınabilmesi için uygun seçeneklerin sunulması gerekmektedir (Balcı, 2005: 150). Görgül (ampirik) araģtırmalarda yapılacak gözlemleri standartlaģtırmaya yönelik anketler farklı amaçlarla kullanılabilir. Örneğin, anket ile kiģilerin neler bildiği, neler yaptıkları, neleri sevdikleri, nelere inandıkları ve ne gibi kiģisel özelliklere sahip oldukları taranabilir. Bir araģtırmada hedef kitlenin demografik özelliklerinin yanı sıra tutumları, değerleri, performansları veya görüģleri de belirlenmeye çalıģılabilir. Bu durumda hazırlanacak anket, ölçülmek istenilen özelliklere göre bölümlere ayrılır ya da her amaç için ayrı bir anket hazırlanır. Buna göre anketlerde, ölçülen özelliğe göre dört farklı soru grubu kullanılabilir (Büyüköztürk, 2005: 134): Cevaplayıcıların demografik özelliklerini (cinsiyeti, yaģı, mesleği, eğitim düzeyi, ailenin sosyoekonomik göstergeleri, bir eğitim programına katılma durumu vb.) betimlemeye yönelik olgusal sorular, Cevaplayıcıların bir konuda (sosyal, ekonomik, politik vb.) ne bildiklerini ve bilgiye ulaģma kaynaklarını belirlemeye yönelik bilgi soruları, Bir konu veya objeye iliģkin davranıģlarını (sınıf içi öğretmen ve öğrenci davranıģları, tüketim alıģkanlıkları, oy verme davranıģları, kurum içi iletiģim davranıģları, sosyal ve sanat etkinliklerine katılma davranıģları vb.) belirlemeye yönelik davranıģ soruları, Bir konu veya objeye iliģkin duygularını ve görüģlerini (mesleğe iliģkin tutum, kurum içi atama ve yükseltme uygulamalarına iliģkin görüģ, iģ doyumu algısı vb.) belirlemeye yönelik inanç ve kanı soruları. 12

34 1.4 MĠSYON Tarımsal üretimde verimlilik, ürün çeģitliliği ve rekabet gücünü arttırmak, güvenilir gıda ve tarım ürünlerinin üretimini, tarımda sürdürülebilir geliģmeyi ve kırsal refahın yükseltilmesini sağlamak ve bu amaçla kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluģları, araģtırma kuruluģları ve üniversiteler arasındaki iģbirliğini geliģtirmek. 13

35 1.5 VĠZYON Osmaniye'nin ülkemizde ve bölgesinde bir tarım merkezi olmasını sağlamak, üretici ve tüketici memnuniyetini en üst düzeyde tutmak. 14

36 KAYNAKLAR Anonim, Üniversitede Stratejik Planlama Rehberi, Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü GeliĢim Planlama Kurulu. (web sitesinden uyarlanmıģtır). AKGEMCĠ, Tahir (2007), Stratejik Yönetim, Gazi Kitabevi, ISBN , Ankara. BALCI, Ali (2005). Sosyal Bilimlerde AraĢtırma. Ankara: PegemA Yayıncılık. BÜYÜKALACA, O., GÜL, A., EFEOĞLU, Ġ., E., ERGÜN, B., KELEġ, C., SEZGĠN, A., A. ve YAKUT, E. (2009), Osmaniye Ġli SWOT Analizi, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Yayınları 1. ISBN: , Osmaniye. BÜYÜKÖZTÜRK, ġener (2005), Anket GeliĢtirme, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2): ÇOKLUK, Ö., YILMAZ, K. ve OĞUZ, E. (2011), Nitel Bir GörüĢme Yöntemi: Odak Grup GörüĢmesi, Kuramsal Eğitimbilim, 4 (1): DĠNÇER, Ömer (1998), Stratejik Yönetim ve ĠĢletme Politikası, Beta Basım Yayım Dağıtım, 5.Baskı, Ġstanbul. ERBAġ, M. ve S. ARSLAN, Açlığın Önlenmesi ve Gıda Güvenliğinin Sağlanması. Gıda Mühendisliği Dergisi. 36. Sayı. Ankara. TAġ, BarıĢ (2011), Tarım Alanlarının Planlaması Sürecinde SWOT Analizi Kullanımına Bir Örnek: Sandıklı Ġlçesi, Coğrafi Bilimler Dergisi, 9 (2): ÜLGEN, H. ve MĠRZE S. K. (2004), ĠĢletmelerde Stratejik Yönetim, Literatür Yayıncılık, ISBN , Ġstanbul. YÜKSEL, A., MĠL, B. ve BĠLĠM, Y. (2007), Nitel AraĢtırma: Neden, Nasıl, Niçin, Detay Yayıncılık, ISBN , Ankara 15

37 2 TÜRKĠYE VE DÜNYA TARIMI 2.1 TARIMIN TÜRKĠYE EKONOMĠSĠ ĠÇĠN ÖNEMĠ, DÜNYADA VE TÜRKĠYE DE TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKALARI GĠRĠġ Tarım, her ekonomide önemli olan ve dünyadaki ekonomik, ekolojik ve nüfus artıģındaki geliģmeler göz önüne alındığında, stratejik sektörlerin baģında yerini alan bir sektördür. Tarım sektörü sadece geliģmiģ olan ülkelerin değil aynı zamanda geliģmekte olan ülkelerin de ekonomilerinde önemli yer tutan bir sektördür. Tarımsal faaliyet sonucu elde edilen ürünlerin değeri, sadece ekonomik açıdan değil, insanoğlunun biyolojik varlığını sürdürebilmesi için de yaģamsal değer taģımaktadır. Ayrıca önemli bir gelir, istihdam ve döviz kaynağıdır. Yoksul toplum kesimleri için yaģam güvencesi, gelecek için sigorta, açlık ve kıtlık için çıkıģ yoludur. Tarımın ülke ekonomisinde üretim, beslenme, istihdam, milli gelir, dıģ ticaret ve ödemeler dengesi açıklarını kapatmada önemi tartıģılamaz. Tarıma dayalı sanayilerin ham maddesi tarımdan sağlanır. Tarımsal hammaddelerin artan ölçülerde gıda sanayiinde kullanımı da ürünlere katma değer artıģı yaratmaktadır. Tarım aynı zamanda ülkelerin iç ticaret ve ihracatında önemli rol oynar. Bütün bu unsurlar, tarım sektörünün, geliģmiģlik düzeyi ne olursa olsun bütün ülkelerde doğrudan ya da dolaylı yöntemlerle desteklenmesinin temel nedenleri olmuģtur. Özellikle geliģmekte olan veya az geliģmiģ ülkelerde nüfusun %50 lere yakın bölümü kırsal kesimde yaģamaktadır. Bu ülkelerde kentleģme ve kentlileģme süreçleri henüz tamamlanmadığından kırsal kesimin dıģında yaģayanların kırsal kesimle bağları son derece güçlüdür. Tarımsal destekleme politikaları, aynı zamanda kırsal kesimde yaģayanlara kaynak transferi aracı olarak uygulanmakta olan önemli araçlardandır. Ekonomik kalkınma sürecinde, tarım kesiminin ekonomi içindeki göreceli öneminin giderek azaldığı, dünyanın her yanında geçerli olan genel bir ekonomik olgudur. Tarımın zaman içerisinde ekonomi içerisindeki göreceli öneminin azalması, tarım dıģı kesimlerin tarım kesiminden çok daha hızlı büyümesinden kaynaklanmaktadır. 16

38 2.1.2 TÜRKĠYE EKONOMĠSĠNDE TARIM SEKTÖRÜNÜN YERĠ VE ÖNEMĠ Tarım, geliģmiģ ve geliģmekte olan tüm ekonomilerde sektörler arasında önemini korumaktadır. Bir yandan nüfusun istihdam alanını oluģturan tarım, diğer yandan insanların besin ürünlerini üreten, gıda sanayine iģleyeceği hammaddeyi sağlayan ve dıģ ticaretle ülkeye döviz girdisi sağlayan bir sektördür (Yavuz, 2005; Arı, 2006; Karacan ve ark, 2012; Doğan, 2013). Tarım, Cumhuriyet in kuruluģundan günümüze kadar geçen süreçte, geleneksel üretimden teknolojik üretime geçerken ekonominin önemli bir parçası olarak da geliģmesini sürdürmektedir. Bugüne baktığımızda Türkiye, pek çok kısıtlamalar altında bile kendi kendine yeterli ülke yapısına ve potansiyeline sahip olma noktasına ulaģmıģtır. Teknolojinin geliģmesi ile bitkisel üretim çeģitlenirken verim de artmıģtır. Ancak AB ve diğer geliģmiģ ülkeler tarımı ile karģılaģtırıldığında geliģmelerin yeterli olmadığı da açıktır. Tarım sektörü, Türkiye nin sosyolojik ve ekonomik yapısı içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bir ülkenin genel sosyoekonomik yapısı içerisinde tarım sektörünün yeri; sektörün ulusal gelire katkısı, ülkenin gıda ürünlerinde kendine yeterlilik durumu ve bu bağlamda dıģ satım ve dıģ alım açısından gösterdiği özellikler, sanayi sektörüne girdi sağlaması, istihdamdaki payı, talep yaratma gücü vb. etkenler göz önüne alınarak değerlendirilebilir (Yavuz, 2005; Dernek, 2006; Karacan ve ark, 2012; Uzundumlu, 2012; Doğan, 2013). Türkiye de tarım, hem GSYĠH a katkı sağlaması hem de temel bir istihdam alanı olması yönünden önemini korumaya devam etmektedir. Tarımın çok fonksiyonlu olması yalnızca tarımsal faaliyetlerden sağlanan kamusal mallardan doğmaz, ayrıca kırsaldan kente göçü kısıtlayarak toplumsal huzurun korunmasında önemli bir rol üstlenir. Bununla birlikte, bir ülke geliģirken tarımın önemi sanayi ve hizmetler sektörünün hızlı büyümesi için göreli olarak azalır. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren ciddi bir görev üstlense de, tarım sektörünün zamanla Türkiye ekonomisindeki nispi payı giderek azalmıģ ve son yıllarda yerini sanayi ve hizmet sektörlerine bırakmıģtır. Ancak, böyle bir düģüģ yaģanmasına rağmen, bugün ülkemiz ekonomisinde tarım sektörünün payı, diğer geliģme yolundaki ülkeler ile karģılaģtırıldığı zaman hala yüksek düzeydedir. Türkiye ekonomisi içerisinde tarım sektörünün yerini ortaya koyabilmek için (üretim, milli gelir, dıģ ticaret ve istihdam gibi) bazı büyüklüklere bakmak yeterlidir. AĢağıda özetle tarım sektörünün Türkiye ekonomisi içerisindeki yeri ve önemi temel göstergeler göz 17

39 önünde bulundurularak verilmiģtir (Yavuz, 2005; Dernek, 2006; Karacan ve ark, 2012; Uzundumlu, 2012; Doğan, 2013). Tarımsal Nüfus ve Ġstihdam Nüfus, belirli bir zamanda bir bölgede yaģayan birey sayısıdır. Bireylerin eğitimi onların niteliğini etkilerken, nüfusun niteliği de üretimi önemli derecede etkilemektedir. Nüfus hem bütün sektörler için iģgücünün kaynağını oluģturmakta, hem de çeģitli sektörlerin ürettikleri mal ve hizmetlere talep oluģturmaktadır. Türkiye'nin nüfusu Cumhuriyetten bu yana 5,6 kat artmıģtır yılında 13,6 milyon olan toplam nüfus, 2012 yılında 75,6 milyona ulaģmıģtır. Nüfusun geliģim sürecinde, kırsal alandan kentlere akıģ görülmektedir yılında toplam nüfusun %75,8'i kırsalda, %24,2'si kentlerde iken, 2012 yılında bu oranlar sırasıyla %22,7 ve %77,3 olarak gerçekleģmiģtir (Çizelge 2.1). Özellikle döneminde kırsal nüfustaki azalma süreci hızlanmıģtır. Türkiye'deki kentleģme süreci, göçün artması ve kırsal nüfusun giderek azalmasının zorlayıcı etkisiyle gerçekleģmektedir. Çizelge 2-1 Türkiye'de Kırsal ve Kentsel Nüfusun GeliĢim Durumu ( ) Yıllar Genel Nüfus Kır Nüfusu Kent Nüfusu Toplamı KiĢi Genel Nüfusa Oranı (%) KiĢi Genel Nüfusa Oranı (%) , , , , , , , ,0 I , , , , , , , , , , , , , ,3 Kaynak: Karacan ve ark., 2012; Uzundumlu, 2012; TÜĠK, 2013; Doğan, Tarım sektörünün Türkiye ekonomisi içerisindeki yerini anlayabilmek için bu sektörün istihdam yapısının da incelenmesi gerekmektedir. Bunun nedeni, tarım sektörünün GSMH içindeki payı ortalama %10 lar seviyesine düģerken, aktif nüfusun önemli bir bölümünün hala tarımda istihdam ediliyor olması, tarımın ülkemiz açısından belirleyici özelliğini ortaya koymasıdır. 18

40 Tarım sektörü, yapısı gereği iģ gücüne büyük ölçüde ihtiyaç duymaktadır. Sektör, ekonomilerde önemli bir istihdam alanını oluģturur. Tarım sektörü Türkiye ekonomisine istihdam yönüyle önemli bir katkı sağlamaktadır. Ancak, bu katkı yıllar geçtikçe azalmaktadır. Türkiye de toplam nüfus içerisinde, tarım sektöründe istihdam edilenlerin payı 1927 yılında %90,3 iken, bu oran 2012 yılında %24,6'ya inmiģtir (Çizelge 2.2). GeliĢmiĢ ülkelerde bu oran tek haneli değerdedir. Sanayi ve hizmetler sektöründeki istihdam oranlarında ise büyük artıģlar yaģanmıģtır. Nitekim 2012 yılında nüfusun %19,1'i sanayide istihdam edilirken, %56,3'ü hizmetler sektöründe faaliyet göstermektedir. Çizelge 2-2 Türkiye'de Ġstihdamın Sektörel Dağılımı (12 yaģ üstü 1000 KiĢi) Yıllar Tarımdaki Ġstihdam (1000 KiĢi) Sivil Ġstihdamım Sektörel Dağılımı (%) Tarım Sanayi Hizmetler + ĠnĢaat ,3 3,4 6, ,5 5,6 7, ,8 8,3 I6,9 I ,2 13,0 32, ,9 15,9 37, ,1 16,0 39, ,7 17,5 40, ,5 17,1 41, ,7 19,4 55, ,2 19,8 55, ,5 19,5 55, ,5 19,1 56,4 Kaynak: Karacan ve ark., 2012; Uzundumlu, 2012; TÜĠK, 2013; Doğan, Aslında ekonomik geliģme sürecinde arzu edilen eğilim de tarım sektörünün istihdama katkısının azalmasıdır. Burada önemli olan husus tarım sektörünün iģgücüne yaptığı katkının niteliği ve tarım dıģı sektörlerde yaratılan yeni istihdam olanaklarıdır. Aksi halde, göç olgusu kentlerde sosyal ve ekonomik ciddi sorunlara neden olabilmektedir. Tarımsal Üretim Türkiye'de tarımsal üretim genel olarak küçük arazilerde, bölünmüģ parsellerde, aile iģletmeciliği tarzında, çoğunlukla mülk topraklar üzerinde yapılmaktadır. Ortalama arazi geniģliği tarım iģletmelerinde 61 dekar olup oldukça küçüktür. Tarımsal üretim değeri içinde bitkisel üretim %70, hayvansal üretim ise % 30 düzeyinde paya sahiptir. Türkiye'de, bünyesinde bitkisel ve hayvansal üretime yer veren iģletmeler çoğunluktadır. Sadece hayvancılık faaliyetinde bulunan iģletmelerin oranı %2,8 düzeyindedir (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013; TÜĠK, 2013). 19

41 Türkiye'de tarla arazileri son kullanım sınırına ulaģılmıģtır ve artık tarım arazilerini artırarak üretimi yükseltmek mümkün değildir. Çözüm, birim alandan daha fazla üretim sağlamaktır, yani verimliliği yükseltmektir. Tarım sektörü, özellikle temel ihtiyaç maddelerini üreten bir sektör olarak, stratejik bir öneme sahiptir. Bu nedenle bütün ülkeler, tarımsal ürünlerde, özellikle tahıl, Ģeker, et, süt, bitkisel yağ gibi temel tarımsal ürünlerde, kendine yeterli olma veya bu ürünleri büyük ölçüde yurtiçinden sağlama gayreti içerisindedir. Türkiye, birçok meyve ve sebze türünün yanında, halkın beslenmesini sağlayan önemli tarla ürünlerini de yetiģtirmektedir. Ülkemiz mevcut potansiyel açısından geliģmiģ bir düzeydedir ve verimlilik artıģı sağlanabildiği ölçüde geliģmiģ ülkelerle yarıģabilir bir duruma gelecektir. Ülkelerin kendi sınırları içerisinde yetiģtirilen ve nüfusunu besleme baģarısını gösteren yeterlilik kavramı, özellikle gıda krizi sürecinde üzerinde daha fazla durulan ve önemsenen bir konu olmuģtur. Yani günümüzde tarımsal üretimde yeterlilik derecesi ülkeler açısından önemli hale gelmiģtir (Çizelge 2.3). Çizelge 2-3 Bitkisel Ürünler Denge Tabloları (2011/2013) Ürünler Yeterlilik derecesi (%) Ayçiçeği 42,2 Pirinç 72,8 Mısır 79,7 Kuru fasulye 83,4 Çay 98,4 ġeker pancarı 100,0 Patates 100,2 Pamuk 100,8 Arpa 101,5 ġeker 101,5 Nohut 101,7 Kırmızı mercimek 102,0 Antep fıstığı 102,9 Buğday 105,1 Portakal 122,9 Elma 123,5 Üzüm 134,3 Mandalina 218,6 Limon 251,0 Fındık 468,4 Kayısı 524,8 Greyfurt 723,0 Ġncir 993,4 Kaynak: TÜĠK,

42 Tarım Sektörü ve Gayri Safi Milli Hasıla Ekonomiye tarım, sanayi ve hizmetler sektörünün katkı düzeyleri ve bunların geliģimi, kalkınmıģlık açısından önemli göstergelerden biridir. Türkiye'de gayrisafi milli hasıla (GSMH) içinde sektörlerin geliģimi Çizelge 2.4'te verilmiģtir. Tabloda görüldüğü gibi tarımın GSYĠH daki payı giderek azalırken sanayi ve hizmetler sektörlerinin payı ise giderek artmıģtır. Türkiye de Cumhuriyet sonrası ekonomik geliģmede genellikle sanayiye ağırlık verilmesine karģın, tarım sektörü ekonomi içindeki önemini birçok bakımdan korumaya devam etmektedir. Ülkemizdeki ekonomik geliģmeye tarımın ve diğer sektörlerin katkısı farklı dönemlerde farklı düzeyde olmuģtur (Yükseler, 1999; Yapar, 2005; Yavuz, 2005; Dernek, 2006; Karacan ve ark, 2012; Uzundumlu, 2012). Çizelge 2-4 Türkiye'de Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH'nın) Sektörel GeliĢimi Yıllar GSMH'nın Sektörel Dağılımı (%) Genel Büyüme Hızı (%) Tarım Sanayi Hizmetler Büyüme Tarım Sanayi Hizmetler Hızı (%) ,3 17,2 45,5 4,4 2,8 1,3 4, ,1 19,3 54,6-2,8 1,1-3,3-3, ,5 25,5 57,0 9,4 6,8 8,6 10, ,1 23,3 62,6 6,3 3,9 6,0 8, ,9 24,0 64,1 7,6 5,6 6,5 7, ,1 31,5 58,4-4,7 3,6-6,9-5, ,3 32,9 57,8 2,2 3,5 1,7 2,6 Kaynak: TÜĠK, 2013; Kalkınma Bakanlığı, 2013; Doğan, Çizelge 4 incelendiğinde, tarım kesiminin GSMH içerisindeki payının, 1980 sonrası da azalmaya devam ettiği, 1980 li yılların sonunda %20 ye, 2000 yılında %14 e ve 2010 sonrasında ise %10 lara ve hatta son yıllarda %10 altına kadar düģtüğü görülmektedir. Bu rakam, Türkiye de milli gelirin, Cumhuriyet in ilk yıllarından 1960 lara kadar uzanan dönemde olduğu gibi artık tarım kesimine bağlı olmadığını göstermektedir sonrası tarım sektörüne sağlanan kaynaklardaki düģüģe rağmen, son 10 yılda tarımın GSMH içerisindeki payının ortalama %10 civarında direnmesi, tarımın ekonomi içerisindeki payının önemini ortaya koymaktadır. 21

43 Türkiye ekonomisinde sanayi sektörü beklenen geliģmeyi sağlayamadığından, hizmetler sektörünün GSMH içindeki payı ortalama olarak %50'ler üstünde gerçekleģmiģtir. Tarımın son 20 yılda gayri safi milli hasıla içindeki payı %10'ların altına gerilemiģ olmakla birlikte, sanayi sektörü bu açığı kapatmada yeterli üretim kapasitesine ulaģamamıģtır. Diğer yandan, tarım sektörünün GSMH içindeki payının azalmasını, sektörün öneminin azaldığı Ģeklinde yorumlamak da doğru değildir. Bu süreçte ekonomide katma değer artıģı yaratan sanayi ürünlerinin fazlalığı ve etkinliği bunun nedeni olarak görülebilir. Yani teorik olarak, geliģmiģlikle paralel ekonomi güçlendikçe, büyüyen GSMH değeri içerisinde tarımın payının göreli olarak azalması olağandır. Bu durum, tarımda yaratılan katma değerin diğer sektörlere oranla daha düģük kalması yanında, gelir artıģının tüketim harcamalarında sanayi mallarına ve hizmetler sektörüne kayması ile de açıklanabilir (Yükseler, 1999; Yapar, 2005; Yavuz, 2005; Dernek, 2006; Karacan ve ark, 2012; Uzundumlu, 2012). Tarımsal Ürün DıĢ Ticareti 1980 li yıllardan itibaren dünya ekonomisinde yaģanan geliģmeler, tarımsal ürün piyasasına, rekabet düzeyinin yükselmesi ve piyasa müdahalelerinin artması Ģeklinde yansımıģtır. YaĢanan baģlıca geliģmeler, tarım ürünleri fiyatlarındaki istikrarsızlık, dünya ekonomisinde yaģanan global durgunluk, geliģmiģ ülkelerde gıda tüketiminde doyum noktasına ulaģılması, az geliģmiģ ülkelerde düģük satın alma gücünün ithalat talebini sınırlaması, pek çok ülkenin kendine yeterli olma konusunda ilerleme kaydetmesi olarak sıralanabilir. Bu koģullar altında, tarımsal ürün ticareti konusuna olan yoğun ilginin gelecek yıllarda da devam etmesi beklenmektedir. Türkiye, Avrupa Birliği Ülkeleri ve Amerika BirleĢik Devletleri baģta olmak üzere birçok ülkeye fındık, kuru incir, çekirdeksiz kuru üzüm, antep fıstığı, kuru kayısı, tütün, zeytinyağı, pamuk, baklagiller, yaģ meyve-sebze ihracatı yapmaktadır. Türkiye bu ürünlerin ihracatında dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer almaktadır. Ġthal edilen tarımsal ürünlerin baģında ise; buğday, mısır, pirinç, yağlı tohumlar, pamuk, canlı hayvan ve et gelmektedir. Türkiye'nin dıģ ticaretinde ve ihracat gelirleri içinde 1980'lere kadar tarım sektörü egemenliğini korumuģtur (Çizelge 2.5). Bu yıllardan sonra liberalizasyon uygulamalarıyla tarım ürünleri ile ilgili gümrük ve fonların aģamalı kaldırılmasıyla, tarım ürünleri ihracatında yer yer daralmalara yol açılmıģtır. Bazen özellikle düģük maliyet nedeniyle ithalata baģvurularak tüketici korunmuģtur (Yapar, 2005; Yavuz, 2005; Dernek, 2006; Karacan ve ark, 2012; Uzundumlu, 2012). 22

44 Tarım Sanayi Madencilik Tarım Sanayi Madencilik Ġhracatta sektörler içinde, tarımın payı 1950 yılında %88'den, 2009 yılında %4,4 düzeyine düģmüģtür. Aynı süreçte sanayinin ihracattaki payı %9,4'ten %94 düzeyine ulaģmıģtır. Ġthalat açısından sektörlerin dağılımında, tarım sektörünün payı 1950 yılında %0,1'den 2009 yılında %3,3'e yükselmiģtir. Aynı yıllarda sanayinin ithalattaki payı %94,6'dan %82,1 düzeyine inmiģtir (Çizelge 2.5). Çizelge 2-5 Türkiye'de Ġhracat ve Ġthalatın Sektörel GeliĢimi Yıllar Toplam Ġhracat (Milyon $) Ġhracatın Sektörel Dağılımı (%) Toplam Ġthalat (Milyon $) Ġthalatın Sektörel Dağılımı (%) Ġhracatın Ġthalatı KarĢılama Oranı (%) ,0 9,4 2, ,1 94,6 4,6 91, ,9 1,4 5, ,5 88,0 1,5 68, ,0 17,9 6, ,1 85,7 11,2 62, ,9 18,4 6, ,4 80,4 12,2 36, ,4 79,9 2, ,9 77,4 16,7 58, ,3 92,0 1, ,4 80,7 15,9 50, ,7 94,2 1, ,4 83,7 13,9 62, ,4 94,0 1, ,3 82,1 14,6 72, ,4 94,5 2, ,1 79,1 17,8 64,4 Kaynak: TÜĠK, 2013; Kalkınma Bakanlığı, 2013; Doğan, DıĢ ticarette önemli göstergelerden birisi de, ihracatın ithalatı karģılama oranıdır yılındaki ihracatın ithalatı karģılama oranı %91,9 iken, bu oran 2012 yılında %64,4'e düģmüģtür. 23

45 2.1.3 POLĠTĠKA VE TARIM POLĠTĠKASI KAVRAMLARI Politika, bir devlet, kurum, bir grup ya da tek tek bireyler tarafından kabullenmiģ bir hareket tarzıdır. Dolayısıyla, belirlenen amaca ulaģma yolunda izlenmesi gereken çizgiyi de belirler. Tarım politikası ise; çiftçilerin ekonomik yaģantılarını iyileģtirmek, tarımsal üretimi kamu yararına düzenlemek, kırsal toplumların refahını yükseltmek ve tüketicileri aģırı fiyat artıģlarından korumak amacıyla uygulanan devlet önlemleri dizisi olarak tanımlanabilir. Bu tanımdan da anlaģılacağı üzere bir ülkede tarımın yönlendirilmesinde devletin önemli bir görevi bulunmaktadır. Ancak unutulmaması gereken bir konu da devletçe yürütülecek politikanın çiftçi merkezli olmasıdır. Çünkü üretimi yapacak olanlar çiftçilerdir. Bu nedenle çiftçilerin tarımdan diğer kesimlere göre dengeli bir gelir elde etmeleri tarımsal üretimin devamlılığı açısından son derece önemlidir (Gaytancıoğlu, 2009). TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKALARININ AMAÇLARI Her devletin ana amacı toplumun toplam refahını yükseltmektir. Tarım politikası da diğer devlet politikaları gibi aynı amaca hizmet etmelidir. Toplumda toplam refah artıģı, baģta ekonomik ve sosyal geliģmeler sonucu gelir düzeyinin yükselmesi, bunun yanı sıra, hürriyet, eģitlik, güvenlik gibi konularda ortaya çıkan sorunların çözümü ile maksimuma ulaģır. O zaman tarım politikası da aynı amaçlara yönelik olmalıdır (Yavuz, 2000, Gaytancıoğlu, 2009). Tarım politikası amaçları ülkelere göre farklılık göstermez. Çünkü her ülke kendi insanı için aynı Ģeyi ister. Her ülke, çiftçisinin yüksek gelir ve refah düzeyine ulaģmasını, tarımsal sanayi ile uğraģan giriģimcilerinin düģük fiyatlardan bol ürün bulabilmesini ve Dünya ile yarıģabilir olmasını ister. Yine ülkeler besin maddelerinin bol, ucuz ve bulunabilir olmasını ister. Ayrıca ülkede yapılan tarımın gelecek nesillere sorunsuzca aktarılması yani sürdürülebilirlik kavramı tüm Dünya ülkelerinin üzerinde uzlaģtığı diğer bir kavramdır (Gaytancıoğlu, 2009). Diğer yandan tarımsal üretimin doğa koģullarına olan bağımlılığı, tarım sektöründe çalıģanların gelirlerinde, fiyat mekanizmasında ve bununla iliģkili bulunduğu diğer alanlarda istikrarsızlıklara neden olarak, gerek mikro planda çiftçilerin, gerekse makro planda ekonominin genelinde çeģitli sorunlara sebebiyet vermektedir. Bu ise tarım sektörünün korunup gözetilmesi için geçerli bir neden olmakla beraber, tarım sektörünün besinsel ihtiyaçları karģılamak gibi hayati ve diğer sektörlere hammadde temin ederek kısmen de olsa iktisadi kalkınmanın finansörü olmak gibi bir görev üstlenmesi, sektörü bir derece daha ön 24

46 plana çıkararak tarım sektörünün korunması yolunda atılacak adımları daha meģru bir çerçeveye sokmaktadır. Kısacası Dünya da her ülke tarımını desteklemektedir. Tarım sektörünün yukarıda sayılan özellikleri genel olarak ekonomilerin geliģmiģlik seviyesinden tamamen bağımsız olup, her ekonomide geçerli olan özelliklerdir. Yine tarımsal ürünlerde talebin fiyat esnekliğinin ve gelir esnekliğinin düģük, üretimde risk ve belirsizlik gibi unsurların fazla olması, tarımın evrensel özelliklerine verilebilecek diğer örneklerdendir. Tüm bu unsurlar tarım sektörünün desteklenmesini zorunlu kılan etmenler arasındadır. Tarımsal üretimin devlet tarafından desteklenmesinin çok sayıda amacı vardır. Bu amaçlardan bazıları aģağıda ele alınmıģtır (Acar, 2003). Toplum Beslenmesine Katkı, Gıda Güvenliği ve Kendine Yeterlik Tarımsal destek programlarının en baģta gelen gerekçesi nüfusun beslenmesidir. Güvenlik, sağlık, eğitim, kültür ve eğlence gibi ihtiyaçlar ancak beslenme ihtiyacının giderilmesinden sonra gündeme gelmektedir. Toplumun asgari gıda ihtiyacını sağlayacak bir üretim yapısı kuramayan ya da bu açıdan dıģa bağımlı olan ülkelerin her an ciddi sıkıntılar ile karģı karģıya kalmaları muhtemeldir. Tüketicilere uygun fiyatla yeterli miktarda ürün arzının garanti edilmesi hedefi, devleti tarım sektörüne müdahaleye yöneltmektedir. Kaynakların tarım sektörü yerine sanayi sektörüne aktarılarak gıda ihtiyacının diğer ülkelerden karģılanması önerisi akla gelebilir. Yani aslında nüfusun beslenmesi sorunu yerli üretim yerine, gıda ürünleri ithalatı yoluyla da çözülebilir. Ancak bu tercihin sürdürülebilir olmadığını vurgulamak gerekir. Ġnsan toplulukları veya ülkeler arasındaki iliģkilerin bozulması ve aradaki gerginliğin zaman zaman savaģa dönüģebilmesi gerçeği karģısında ülkeler genellikle tarımsal açıdan yabancı devletlere bağımlı olmayı arzu etmemektedirler. Bu nedenle kıtlık, doğal felaket ve savaģ gibi olağanüstü durumlarda ihtiyaç duyabilecekleri gıda stoklarını hazır durumda bulundurmak istemektedir. Bu da ihtiyaç fazlası ürün üretme gereğini doğurmakta, böylece tarımsal açıdan kendine yeterli olma ve gıda güvenliğini garantiye alma ihtiyacı tarım sektörünün desteklenmesine güçlü bir gerekçe oluģturmaktadır. VatandaĢların gıda ihtiyacının karģılanmadığı koģullarda ülkenin etkili bir dıģ politika uygulaması güç olacaktır. 25

47 Tarımsal Üretimdeki Ġstikrarsızlık Diğer sektörlerden farklı olarak tabii koģullar tarımsal üretimi doğrudan etkilemektedir. Bu durum tarımsal üretimin dalgalı bir seyir izlemesine yol açmaktadır. Bazı yıllar üretim hacminde büyük artıģ gözlenirken bazı yıllarda üretim açığı sorunu ile karģılaģılmaktadır. Bazı durumlarda devlet önlem almak durumunda kalmaktadır. Az geliģmiģ ve geliģmekte olan ülkelerde tarım sektöründe ağırlıklı olarak parçalı ve küçük üretim birimleri faaliyetleri bulunmaktadır. Diğer bir ifade ile tarımsal üreticiler sayıca çok fazla olmalarının yanı sıra coğrafik olarak dağınık bir görüntü sergilemektedir. Öte yandan bu ülkelerde eğitim düzeyinin düģük olması ve teknolojik geliģmelerin yetersizliğinin yanı sıra piyasa hakkında gerekli bilgi kaynaklarına ulaģma sorunu gözlenmektedir. Bilgi eksikliğinin söz konusu olduğu koģullarda üreticiler fiyat ve üretim kararlarını birbirlerinden tamamen habersiz bir Ģekilde belirlemektedirler. Tüketici talebindeki değiģikliklere iliģkin piyasa bilgisine ulaģma imkânı zayıf olduğundan üretim kararı ile talep arasındaki iliģki doğru bir Ģekilde yönetilememektedir. Sonuç olarak üretimde dalgalanma eğilimleri ortaya çıkmaktadır. Üretimde dalgalanmalar tarımsal ürün fiyatlarının istikrarsızlığını tetiklemektedir. Tarımsal ürün fiyatları üretimin bol olduğu yıllarda düģük seviyelerde, buna karģın üretim darlığının yaģandığı yıllarda ise yüksek seviyelerde seyretmektedir. Tarımsal üretim ve fiyatlardaki dalgalanmalar diğer sektörlerdeki üretim ve fiyat kararlarını da etkileyebilir. Örneğin; fındık fiyatlarındaki dalgalanmalar, fındık yağı üretimi yapan firmaların üretim ve fiyat politikalarını doğrudan etkilemektedir. Tarımsal Üretimi Yönlendirme Devlet tarımsal üretimi yönlendirmek amacıyla çeģitli tarımsal destekleme politikalarını kullanabilir. Bu anlamda iç talebi karģılama, uluslararası piyasalardaki pazar payını geniģletme ya da ürün ve üretim alanlarını etkileme amaçları esas alınabilir. Ġç talebi karģılama amacı esas alındığında toplumun temel gıda ihtiyaçlarını karģılayacak tarımsal ürünler desteklenmektedir. Örneğin, tahıl ürünlerine yönelik destekler ile iç tüketim karģılanabilir. Ġç tüketim ihtiyacının karģılanması amacıyla destekleme uygulamalarına gidildiğinde dıģa bağımlılık azaltılmıģ olmaktadır. Tarımsal destekler dıģ talebi desteklemek amacıyla da uygulanabilir. Uluslararası piyasalardaki pazar payını artırmak isteyen ülkeler bazı ürünlere yönelik desteklerini artırabilirler. DıĢ pazar payının artırılması yani tarımsal ürünler ihracatının artırılması sayesinde ülkenin döviz gelirlerine pozitif katkı yapılmıģ olacaktır. Son olarak tarımsal 26

48 destekleme politikaları, tarımsal üretime uygun olmayan alanların daraltılması ve tarımsal ürünlerin verimlilik açısından uygun tarımsal alanlarda yetiģtirilmesi amacıyla da kullanılabilir. Tarımsal Üreticilerin Gelir Seviyesinin DüĢük ve Ġstikrarsız Eğitim seviyesinin düģük olduğu, modern teknoloji kullanımının yaygın olmadığı, düģük verimlilik sorununun yaģandığı, piyasaya dönük üretim anlayıģının zayıf olduğu ülkelerde tarımsal üreticilerin sağlıklı bir üretim ve tüketim kararı vermeleri güçtür. Bu durum tarımsal üreticilerin gelir seviyesinin göreli olarak düģük olmasına yol açmaktadır. Tarım sektöründe verimliliğin ve gelir yaratma imkânlarının sanayi ve hizmetler gibi sektörlere göre daha geride olduğu bilinen bir gerçektir. Bunun doğal sonucu olarak, devletin yeniden dağıtımcı bir rol üstlenerek müdahale etmemesi halinde tarımla uğraģan kesim ulusal gelirden çok daha düģük oranlarda pay alabilmektedir. Bu Ģekilde gelir dağılımının bozulması bu kez tersinden toplumsal barıģ ve huzuru olumsuz etkilemekte, istikrarsızlığa yol açmakta, dolayısıyla bütün bir ekonominin daha verimsiz hale gelmesine neden olabilmektedir. Bu tür istenmeyen durumların önüne geçebilmek için, gelir dağılımındaki eģitsizliği azaltarak, toplumun farklı kesimlerinin ulusal gelirden daha dengeli bir pay alabilmesini sağlamak üzere tarım kesimi desteklenmektedir. Sanayi sektöründeki üreticiler piyasa koģulları ve piyasa talep tahminlerini esas alarak üretim düzeylerini ayarlama Ģansına sahiptir. Örneğin, buzdolabı üreten bir firma piyasa talebine göre üretim miktarını ayarlayabilir. Ürettiği mallar yeterli bir talep ile karģılaģmadığında stok artıģına gidilerek uygun koģullar beklenebilir ya da alternatif piyasalar araģtırılabilir. Daha öncede değinildiği gibi tarımsal üretimde tabii koģulların etkili olduğunu belirtmek gerekir. AĢırı üretimin olduğu yılı/yılları bazen kıtlık yılı/yılları izleyebilmektedir. Üretimin bol olduğu yıllarda fazla ürünün depolanması üretici açısından ilave maliyetler doğuracaktır. Üretimin kıt olduğu yıllarda ise fiyatların artması talep sorununu beraberinde getirebilir. Bu durum tarımsal üreticilerin gelir düzeyinde istikrarsızlığa neden olmaktadır. Kırsal alanlarda yaģayanların düģük ve istikrarsız gelir düzeyine sahip olmaları, gelir dağılımındaki dengesizliği esas alan tarımsal politikaları teģvik etmektedir. 27

49 TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKASININ KISITLARI VE KAVRAMSAL DEĞĠġĠM Tarım politikası uygulamalarında çeģitli kısıtlar bulunmaktadır. Bunlar, tarımsal kaynakların yapısı, teknoloji düzeyi ve kullanımı, girdi ve çıktı piyasalarının durumu, dünya piyasaları, altyapı, nitelikli insan gücü, uluslararası anlaģmalar, üretici ve tüketici davranıģları gibi birçok unsuru barındırır. Bu ve buna benzer faktörlerden her biri tarım politikasının kısıtı olarak kabul edilmektedir. Tarım politikaları uygulanırken bu kısıtların göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bunlar, uygulanacak politikaların baģarısını etkileyebilecek unsurlardır. Söz konusu kısıtlar, hangi tarımsal aracın seçileceği, uygulamanın kapsamı, süresi vb. değiģkenleri belirlemektedir. Buna bağlı olarak tarımsal politikalar, tarımsal üretim teknolojilerindeki geliģmeler, toplumlardaki zihniyet değiģmeleri, devletin ekonomideki rolüne iliģkin popüler görüģlerin etkileri vb. nedenlere bağlı olarak sürekli değiģmektedir. Tarım politikalarında gözlenen kavramsal değiģiklikler Çizelge 2.6 da karģılaģtırmalı olarak gösterilmiģtir (Dernek, 2006). Çizelge 2-6 Tarım Politikalarında Gözlenen Kavramsal DeğiĢiklikler Eski Kavram Tarım çiftçiliktir. Dalgalanan arz Ġç piyasa baģlıca pazar Yüksek gıda maliyeti ve kıtlık tüketicileri kaygılandırmaktadır. Tüketiciler gıda güvenliğine inanmaktadır. Politik müdahaleler söz konudur. Tarım için yeterli bütçe kaynakları Ürün yetiģtirmek Çiftçiye destek hakkıdır. Kaynak: Dernek, Yeni Kavram Tarım gıda üretim ve dağıtım sistemidir. Ġstikrarlı arz, uluslararası piyasalara yönelik üretim Uluslararası piyasalar ve sanayi sektörü kritik özelliğe sahiptir. Tüketici harcama sepeti içerisinde gıda harcamalarının ağırlığı azalmakta ve uluslararası hareketlilik kıtlık sorununu hafifletmektedir. Tüketiciler gıda güvenliğini önemsemekte ve sorgulamaktadır. Politik müdahaleler zayıflamıģtır. Bütçeden yapılan transfer düģüģ eğilimi göstermektedir. Gıda malları üretmek Çiftçiye Ģartlı olarak destekler verilmekte ve ihtiyaçlar esas alınmaktadır. 28

50 TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKASININ ARAÇLARI Tarımsal destekleme politikasının baģlıca araçları aģağıdaki baģlıklar altında toplanabilir (Yavuz, 2000; ġahinöz, 2007; Gaytancıoğlu, 2009): Dolaylı Destekleme (Fiyat DıĢı Yollardan Destekleme) Doğrudan Destekleme (Tarımsal Ürün Fiyatlarına Devletin Doğrudan Müdahalesi) Doğrudan Gelir Ödemeleri Sistemi Dolaylı Destekleme Tarımsal ürünlerin fiyatlarına müdahale etmeksizin devlet tarafından dolaylı bir Ģekilde gerçekleģtirilen müdahale Ģekilleri (araçları) Ģunlardır. Üretim Alanlarının Sınırlandırılması ya da Üretimin Yönlendirilmesi Tarımsal Üreticilerin Örgütlenmesinin TeĢvik Edilmesi Girdi Temini Ucuz ve Kolay Kredi Ġmkânları Vergi vb. Yükümlülüklerden Muafiyet Teknoloji Kullanımının TeĢvik Edilmesi Fiyat Ġstikrarını Sağlamak Örneğin, tarımsal üreticilere girdi destekleri, tarımsal üretim ve fiyat kararlarını etkileme özelliğine sahiptir. Tarımsal üreticiler üretim sürecinde çok sayıda girdi kullanmaktadır. Gübre, tarımsal ilaçlar, makine ve teçhizat, yakıt ve tohum tarımsal üretimde kullanılan baģlıca girdilerdir. Tarımsal girdilerin düģük fiyatlar ile temin edilmesi üreticilerin katlanacakları maliyetlerin düģmesi anlamına gelmektedir. DüĢük üretim maliyetleri nihai ürün fiyatlarının gerilemesine katkı yapacaktır. Girdi desteklerinin ekonomi üzerindeki etkileri iki Ģekilde ortaya çıkmaktadır: Tarımsal üreticilerin kullandıkları girdilerin düģük fiyatlar ile temin edilmesi girdi üreten firmaların ürünlerine yönelik talebi artıracaktır. Talep artıģı girdi üreten firmalar açısından üretimlerini artırmaları açısından teģvik edici bir geliģmedir. DüĢük fiyatlar ile girdi temin eden firmaların nihai ürün fiyatlarını düģürmeleri hem tüketicileri hem de üreticileri olumlu yönde etkileyecektir. Bazı tarımsal ürünler diğer 29

51 sektörler açısından girdi niteliğine sahiptir. Tarımsal ürün fiyatlarının düģmesi sonucu ürünleri düģük fiyatlar ile temin eden üreticiler kendi ürün fiyatlarında indirime gidebileceklerdir. Örneğin düģük fiyatlar ile pamuk temin eden tekstil firmaları piyasaya sundukları ürün fiyatlarını düģürebileceklerdir. Doğrudan Destekleme Doğrudan destekleme politikasının baģlıca araçları Ģunlardır: Taban Fiyatı Politikası Prim Sistemi Uygulaması Taban Fiyatı Politikası Birçok tarımsal ürüne iliģkin taban fiyatı belirlenebilir. Taban fiyatı belirlemenin temel gerekçesi, piyasada oluģan fiyatlardan daha yüksek bir fiyat belirleyerek üreticilerin düģük gelir elde etmelerini engellemek, diğer bir deyiģle üreticileri korumaktır. Devletin tarımsal ürünler piyasasına müdahalesinden söz ederken taban fiyat politikasının yanı sıra tavan fiyat politikasını unutmamak gerekir. Taban fiyatı politikası, üreticileri, tavan fiyat politikası ise tüketicileri korumayı hedeflemektedir (ĠKV, 2013). Tarımsal üretimde tavan fiyatı, üretimin kıt olduğu dönemlerde tercih edilir. SavaĢ vb. dönemlerde tarımsal üretimde sıkıntılar yaģanacağından kıtlık sorunu ortaya çıkabilir. Kıtlık sorunu yaģandığında en çok ihtiyaç duyulan ürünlere ulaģmak kolay değildir. Kıtlık dönemlerinde piyasada ürün miktarı az ve fiyatlar oldukça yüksektir. Az miktardaki ürünün tüketicilere olabildiğince adil bir Ģekilde dağıtılmasını sağlamak üzere devlet tarafından piyasada oluģan fiyatlardan daha düģük bir tavan fiyatı belirlenir. Prim Sistemi Prim sistemi, talep baskısına maruz kalan ürünlere yönelik bir politika aracıdır(ġahinöz, 2007). Diğer bir ifade ile prim sistemi, arzı teģvik edici bir uygulamadır. Bu sistemde üretim baģına bir ödeme taahhüt edilmektedir. Bu sistemin uygulanması halinde hedeflenen üretim düzeyine ulaģmak mümkün olmaktadır. Sistemin iģleyiģi bir sözleģmeye dayalı olarak yürütülebilir. SözleĢme esas alındığında üretici ürün miktarı ile orantılı bir gelir desteği elde edebilmektedir. Üretici bu tarz bir imkâna sahip olduğunda üretim miktarını artırmayı tercih edecektir. SözleĢmede kalite ve belirli bir standart koģulu yer alabilir. Bu koģul, üretimde kalite ve standardı pozitif yönde etkileyecektir. 30

52 Prim sisteminde devletin piyasa fiyatlarına doğrudan müdahalesi söz konusu değildir. Bu sistemde devlet, prim sistemindeki ürün için belirli bir fiyat garanti edip ürünün piyasadaki satıģ fiyatına müdahale etmez. Piyasa fiyatı, devlet tarafından garanti edilen fiyatın gerisinde kalırsa aradaki fark üreticiye ödenmek üzere devlet tarafından karģılanır. Ġktisadi anlamda prim sisteminin beģ avantajlı yönü bulunmaktadır. Söz konusu avantajlar aģağıdaki Ģekilde özetlenebilir (ġahinöz, 2007): 1. Prim sistemi, tarımsal üretim düzeyini yönlendirici bir özelliğe sahiptir. Üretim miktarı artırılmak istenilen ürünlere yüksek prim, daha az üretilmek istenilen ürünlere de düģük veya sıfır prim uygulamasına gidilebilir. Prim miktarının ayarlanabilmesi bu aracın esnek bir tarımsal destekleme aracı olduğu anlamına gelmektedir. 2. Uygulama, ürünün kalite ve standardını esas aldığında üreticilerin baģka bölgelere giderek yüksek fiyatlarla satıģ yapmaları önemli ölçüde engellenmiģ olur. Dolayısıyla ürünlerin baģka mekânlara taģınmasından doğacak maliyet ve riskler ortadan kalkacaktır. 3. Üretici desteği, maliyetler göz önüne alınmak suretiyle prim yöntemi uygulandığında iç piyasa fiyatının uluslararası piyasalardaki fiyatlar ile entegrasyonu gerçekleģebilir. Dolayısıyla destek kapsamındaki ürünü, üretim süreçlerinde girdi olarak kullanan firmalar ve tüketiciler yapay fiyat artıģlarına yüklenmek zorunda kalmazlar. Bu sonuç, yüksek fiyatlara maruz kalmayan dıģ ticaret firmalarına (dıģarı mal satan firmalar) maliyet avantajı ve dolayısıyla rekabet avantajı sağlayacaktır. 4. Prim sistemi, ürün borsalarının yanı sıra ticari değiģimlerin piyasalar vasıtasıyla gerçekleģtirilmesini teģvik etmektedir. Piyasaların etkin bir Ģekilde çalıģması, kayıtların daha özenli bir Ģekilde tutulmasını teģvik edeceği gibi kayıt dıģılığı da negatif yönde etkiler. Kayıt dıģılığın azalarak düzenli kayıt sisteminin yerleģmesi, kamu gelirleri artıģını sağlayacak ve dolayısıyla destekleme uygulamalarının Hazine ve Kamu Bütçesi üzerindeki yükünü hafifletecektir. Öte yandan kayıtlı sistemin yaygınlaģması ile birlikte destekler, aracı, tefeci ve komisyoncu gibi birimler yerine doğrudan üretici kesimlere ulaģabilecektir. 31

53 Doğrudan Gelir Ödemeleri Sistemi Tarımsal üretimi desteklemek amacıyla birçok ülkede baģvurulan uygulamalardan birisi de Doğrudan Gelir Ödemeleri (DGD) sistemidir. DGD, en basit tanımıyla, kamu kaynaklarından üreticilere yapılan ödemelerdir. GeniĢ anlamda ise üretimden bağımsız ve üretime belli derecede bağımlı (telafi edici ödemeler ve fark ödeme sistemi) gelir ödemelerini ifade eder. DGD, DTÖ nün, tarımsal destekleme aracı olarak tanımlamasına karģın, niyet mektuplarında da belirtildiği gibi tarımsal destek olmayıp bir yoksulluk yardımıdır (Yapar, 2005; ġahinöz, 2007). Bu uygulamadan beklenen iģlevler iki baģlık altında toplanmaktadır. Ġlki, gelir dağılımındaki dengesizlikleri azaltmak ve dolayısıyla yapısal koģulların iyileģmesini sağlamaktır. Ġkincisi, piyasa bozukluğunu gidermektir. ġöyle ki girdi ve ürün piyasalarında piyasa bozukluğuna yol açabilecek geliģmeler ortaya çıkabilir. Bu durumlarda doğrudan gelir ödemeleri sisteminin devreye girmesi ile piyasa etkinliğinin artırılması beklenmektedir. Doğrudan gelir ödemeleri sistemine iliģkin uygulamalara bakıldığında iki tür ödeme Ģeklinden söz edilebilir. Birincisi, üretim düzeyi ya da gelir düzeyinden tamamen bağımsız olarak gerçekleģtirilen saf doğrudan gelir ödemeleri uygulamasıdır. Ġkincisi, gelir düzeyi ya da üretim düzeyi esas alınarak gerçekleģtirilen telafi edici doğrudan gelir ödemeleri uygulamasıdır. Bu uygulama belirli koģullara bağlı olarak gerçekleģtirilir. Doğrudan gelir ödemeleri sistemi ile üreticilerin geleceğe yönelik üretim kararlarının etkilenmemesi hedeflense de bu uygulamada üretim kararlarının etkilenmemesi pek mümkün olmamaktadır. Doğrudan gelir ödemeleri, çiftçilerin tüketim, tasarruf ve yatırım kararlarını etkileyerek bu kesimin üretim kararlarını ve nihai olarak ekonominin tamamını etkilemektedir. Doğrudan gelir ödemeleri sisteminin üretim düzeyini etkilemesine neden olan diğer önemli bir faktör de eksik bilginin yol açtığı piyasa aksaklıklarıdır (ġahinöz, 2007). Üretimden bağımsız gelir ödemeleri uygulamasının üretimi etkilememesi aģağıdaki koģulların gerçekleģmesine bağlıdır: Doğrudan gelir ödemeleri sabit bir ekim alanı ve verim esas alınarak uygulanmalıdır. Bu koģul yerine getirildiğinde ekim alanlarının geniģlemesine sınır getirilmiģ olacaktır. Ödemeler için cari yıl üretim miktarı esas alınmamalıdır. Dolayısıyla üretim kararları piyasa fiyatları, diğer bir deyiģle, marjinal üretim maliyeti esas alınarak gerçekleģtirilecektir. 32

54 Ödeme miktarı önceden belirlenmelidir. Böylelikle verim ya da piyasa fiyatlarındaki dalgalanmaların ödemeler üzerindeki etkileri engellenmiģ olacaktır. Sonuç olarak tarım sektörü iktisadi, sosyal ya da politik gerekçelerle devlet tarafından sürekli desteklenen bir sektördür. Az geliģmiģ ya da geliģmekte olan ülkelerde sosyal ve politik geliģmiģ ülkelerde ise iktisadi gerekçeler öne çıkmaktadır. Az geliģmiģ ülkelerde nüfusun yarıdan fazlası kırsal alanlarda yaģamaktadır. Bu kesimin gelir düzeyi geçim sınırın altındadır. Gelir dağılımında adaleti sağlamak ve herkese asgari bir hayat standardı temin etmek isteyen ülkeler, kırsal alanlarda yaģayan kesimlere kamu kaynaklarından daha fazla kaynak aktarmayı önceleyen politikaları tercih etmektedirler. Bu tür politikalar, kamuoyunda zaman zaman eleģtiri konusu olmaktadır. EleĢtirilerin temelinde kırsal kesimi kayıran politikaların tarımsal üreticileri tembelliğe ve bedavacılığa alıģtırdığı, politik yozlaģmayı arttırdığı gibi gerekçeler yer almaktadır. Bu eleģtiriler önemli ölçüde doğrudur. Ancak tarım sektörünün iktisadi ve sosyal anlamda desteklenmesinin vazgeçilemeyecek bir zorunluluk olduğunu vurgulamak gerekir. Ayrıca önemle belirtilmelidir ki tarım sektörünün stratejik bir sektör olma yönü günden güne güçlenmektedir. Uluslararası piyasalarda aranan kaliteli ve yüksek katma değere sahip tarımsal ürünler yetiģtirebilen ülkeler avantajlı konuma geleceklerdir. Üretimden bağımsız doğrudan gelir ödemeleri ve üretimle belli derecede bağımlı doğrudan gelir ödemelerine yönelmede, kuvvetli bir piyasa sinyaline ihtiyaç duyulması, gelir dağılım bozukluğu veya çarpıklığını azaltması-düzeltmesi ve üretimdeki toplam desteğin azaltılması amaçları güdülmüģtür. Bu destek sisteminin belirli alt grup çiftçilere yoğunlaģtırılmıģ gelir desteği ya da politika seçeneklerini daha iyi Ģekillendirecek araçlar içerdiği ve böylece toplam destek seviyesini azaltarak daha etkin bir desteklemeye imkân vereceği düģüncesi ile tercih edilmiģtir. DGD ile amaçlananlar rasyonel olsa da uygulamada aksaklıklar yaģanması ve birçok önemli destekleme aracının tamamen ortadan kaldırılması gibi nedenler DGD nin, diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye de de baģarısızlıkla sonuçlanmasına yol açmıģtır. Tarımsal desteklemenin ve doğrudan gelir desteği sisteminin olumsuz yanları ise kısaca Ģöyledir (Yapar, 2005); Kaliteli ürünler yanında kalitesiz ürünlerin de desteklenmesi üretime uygun olmayan yerlerin de üretime açılmasına neden olmuģtur. DGD sisteminde bazı iller çok yüksek oranda destek alırken bazı iller ise çok düģük oranda DGD ödeneği almıģtır. 33

55 DGD ödemeleri, kaynak yetersizliğinden dolayı, neredeyse hiçbir zaman tam zamanında ve belirlenen tutarlarda yapılamamıģtır. DGD ile tarım üreticisine yapılan tarımsal desteklemelerde düģüģ yaģanmıģtır. Üreticilerin tamamı doğrudan gelir desteğinden yararlanamamaktadır. Örneğin, hayvancılıkla uğraģan tarım üreticileri doğrudan gelir desteğinden hiçbir Ģekilde faydalanamamaktadır. Tarımsal arazisi kayıt altına alınmayan birçok çiftçi bu destekten yararlanamamaktadır. DGD sisteminde bürokratik iģlem fazlalığı bir dezavantajdır. Sonuçta Türkiye de uygulanan tarımsal destekleme politikalarının etkisiz olduğu görülmektedir. Desteklemeler verimsiz olduğundan, ürüne göre yapıldığından ve siyasi baskılara maruz kaldığından sorunlar yaģanmaktadır. Birçok ürün desteklenmemektedir ya da destekleyen bir kuruluģ bulunmamaktadır. Desteklenen ürünlerin de ne derece desteklendiği Ģüphelidir. Eğer reforma tabi tutulmazsa, aynı Ģekilde uygulanmaya devam ederse, ileride sorunlar yaģanabilir. Gerek devlete getirdiği yük gerekse aldığı eleģtiriler bu sistemin geleceğine Ģüpheyle bakılmasına neden olmuģtur. Doğrudan gelir desteği diğer destekleme modellerine nazaran daha az maliyetle destekleme yapmaktadır. Bu yüzden, hayvancılığa da önem verilmeli, alt kesimin desteklenmesi arttırılmalı, çiftçilerin kayıt altına alınmasına yardımcı olunmalı ve destekleme primleri arttırılmalıdır. Böylelikle geleceğin destekleme modeli olabilir DÜNYADA TARIMSAL DESTEKLEME POLĠTĠKALARI Dünya tarımının en önde gelen aktörleri ABD ve AB dir. ABD ve AB hem tarımsal üretimin yüksekliği, hem de dünya siyasetindeki ağırlıklı rolleri nedeniyle dünya tarımsal ticaretinde de baģ rolü oynamaktadır (Gaytancıoğlu, 2009; Özkaya, 2010). ABD ve AB de korumacı tarımsal politikalar uygulama ve çiftçilerine büyük meblağlarda gelir transferi yapma bakımından öteki ülkeleri geride bırakmaktadırlar. ABD ve AB bugüne kadar yürütülen çok taraflı ticaret görüģmelerinde belirleyici bir rol üstlenmiģ, birçok kez geliģmekte olan ülkeleri kendi Ģartlarını kabule zorlamıģlardır. ABD ve AB tercihleri doğrultusunda tarım, Uruguay Turu na (UT) kadar ticaretin serbestleģtirilmesi amacıyla yürütülen görüģmelerinin kapsamı dıģında kalmayı baģarmıģtır. Ancak UT de tarım da görüģmelerin kapsamına dâhil edilmiģ, bunun sonucunda her iki ülkede de tarımsal reform ve tarımın bütçe üzerindeki yükünü azaltma arayıģları hızlanmıģtır (Aydın, 2004; Acar, 2003; Acar, 2006; 34

56 Gaytancıoğlu, 2009). AĢağıda önce ABD, sonra da AB de tarımsal destek programlarının tarihsel seyri özetlenmektedir. ABD de Tarımsal Destekleme Politikaları ABD de tarımsal destekleme faaliyetleri 1933 yılında kurulan ve 1948 yılından itibaren Tarım Bakanlığı na bağlı federal bir kuruluģ olarak faaliyette bulunan, Ürün Kredi ġirketi (CCC) tarafından gerçekleģtirilmektedir. CCC, krediler, satın almalar, ödemeler ve diğer faaliyetler yoluyla tarım ürünlerinin fiyatlarını desteklemek, üretim ve pazarlama konusunda çeģitli imkânlar sağlamak, tarım ürünlerini iç ve dıģ piyasalarda değerlendirmek, gerektiğinde gıda yardımlarında bulunmak ve tarım ürünleri fazlası için yeni dıģ pazarlar bulmak gibi görevler üstlenmiģtir (Acar, 2003; Gaytancıoğlu, 2009). Zaman içinde çeģitli değiģimlerden geçen ABD tarım politikası 1995 yılına kadar, 1990 yılında yürürlüğe girmiģ olan Gıda, Tarım, Muhafaza ve Ticaret Kanunu (FACT Act) uyarınca, amaç ve koruma yöntemleri değiģmemek üzere, Gıda Güvenliği SözleĢmesi olarak tanımlanan çok yıllık programlar çerçevesinde uygulanmıģtır (Acar, 2003; Gaytancıoğlu, 2009) sonlarında UT müzakerelerinin tamamlanıp 1994 yılında UT Nihai Senedi nin imzalanmasından yaklaģık iki yıl sonra ABD, 1996 yılında tarımsal destek programlarında yeni düzenlemeler yapmıģtır (Acar, 2003). Dönemin konjonktürüne uygun olarak Amerika BirleĢik Devletleri nde de (ABD) DGD sistemine 1990 lı yılların ortasında geçilmeye baģlanmıģtır. Yani aynı dönem içerisinde AB de destekleme ödemelerinin revizyona tabi tutulması bir tesadüf değil, DTÖ bünyesinde yürütülen Uruguay Turunun geliģmiģ ülkelere Ģart koģtuğu yükümlülüklerin bir sonucudur. Bu kapsamda, 1996 yılında çıkarılan FAIR Kanunu, DGD sisteminin ABD de yaygınlaģtırılması için bir ön ayak oluģturmuģ ve desteklerin üretim artıģını teģvik edici özelliği kısmen de olsa azaltılmıģtır (Babacan, 1999; Acar, 2003; Gaytancıoğlu, 2009; Özkaya, 2010). ABD de tarımsal ticaretin de serbestleģtirme kapsamına alınmasını öngören UT anlaģmasının devreye girmesinin ardından, hatta daha henüz UT görüģmelerine devam edildiği bir sırada gündeme gelen reform arayıģları sonucunda 1996 yılında yürürlüğe konan Federal Tarımsal GeliĢme ve Reform Yasası (FAIR Act) ile üretimle bağlantılı doğrudan ödeme özelliğinde olan fark ödemesinden vazgeçilerek, yerine, üretimden bağımsız doğrudan ödeme sistemine geçilmiģtir. Bu uygulama ile birlikte daha önce uygulanmakta olan üretim kontrol uygulamalarına da son verilmiģtir (Acar, 2003; Gaytancıoğlu, 2009). 35

57 Böyle bir uygulamaya geçilmesinin en önemli iki gerekçesinden ilki, destekleme harcamalarının miktarının önceden belirlenerek bütçeye konması; ikincisi ise, üretici gelirlerini korurken, üretim ve ticarette piyasa güçlerinin rolünün artırılarak tarımın rekabet gücünün ve verimliliğinin yükseltilmesidir. Uygulama, Üretim Esnekliği SözleĢme Ödemeleri olarak anılan ve bazı temel tarım ürünlerini yetiģtiren üreticiler ile bir defaya mahsus olmak üzere yapılan sözleģmeler Ģeklinde gerçekleģtirilmiģtir. Doğrudan destekleme programı çerçevesinde harcamalar yıllara ve ürünlere göre önceden belirlenmiģtir. Doğrudan ödemelere ait program maliyetinin belirlenmesi için yılları arasındaki fark ödeme sistemindeki harcama miktarı temel alınmıģ ve uygulama dönemi ( ) sonuna kadar bu miktarın aģamalı olarak azaltılması kararlaģtırılmıģtır. Buna göre 1996 yılından baģlayarak 2002 sonuna kadar toplam 35.6 milyar dolarlık kaynağın 1996 daki 5.6 milyar dolardan, 2002 de 4 milyar dolara çekilmesi öngörülmüģtür. Ödemeler hektar baģına ve 1996 yılındaki üretim alanları ve önceden belirlenmiģ verimleri esas alınarak gerçekleģtirilmiģtir. Ancak, iģletme baģına 40 bin dolarlık bir üst sınır konularak olabilecek en yüksek ödeme miktarı sınırlandırılmıģtır. Üreticilere doğrudan gelir desteği yanında doğal afet ödemeleri ve pazarlama kredi programı kapsamında düģük faizli kredi desteği de sağlanmaktadır. ABD tarafından uygulanan doğrudan gelir desteği, bütçeden tarımsal destek için yapılan harcamaları azaltırken, üretici gelirlerini koruyarak ve piyasa güçlerinin üretim ve ticaretteki etkisini artırarak, Amerikan tarım ürünlerinin rekabet gücünü ve ihracat düzeyini yükseltmiģtir. Ancak, ödemeler hektar baģına yapıldığından, arazi değerlerinde artıģ görülmüģtür (Gaytancıoğlu, 2009). Bu arada belirtmek gerekir ki, planlanan esnek üretim sözleģme ödemeleri ile gerçekleģen bütçe harcamaları her zaman birbirini tutmamaktadır. Örneğin 1998 yılı için öngörülen ödemelere ek olarak 2.9 milyar dolar tutarında pazar kayıpları yardımı sağlanmıģ, bunun sonucu olarak planlanan bütçe %36 oranında aģılmıģtır. Ayrıca, doğal afetler nedeniyle yine 1998 yılında 1.5 milyar dolarlık acil yardım ödemesi yapılmıģtır. Halihazırda iģbaģında olan ABD yönetimi de çiftçilere yapılacak yardımların artırılmasını öngören bir karar tasarısını 2002 yılında onaylamıģtır. 36

58 2002 yılında ABD'de çıkarılan tarım kanunu ile de üç tür yardım ödemesi öngörülmüģtür. Bunlar (Gaytancıoğlu, 2009); 1.Sabit ve üretimden bağımsız ödemeler (de-coupled özellikli) 2.Kredi oranı (loan rate) programı kapsamında ödemeler (fiyat dalgalanmalarını giderici yönde fark giderici önlemler) 3.KarĢı dönem (counter-cycle) ödemeler (dönemsel dalgalanmalara karģı geliģtirilmiģ ödeme Ģekli) olarak belirlenmiģtir. ABD'de gelir desteği ölçütleri doğrudan ödemeler, karģı-dönem ödemeler, geçici afet yardım programları ve pazarlama yardım kredileri ve kredi ödenemezlik ve bitki, kar sigortası ödemeleridir. Doğrudan ödemeler üreticilere geçmiģ verim ve ekilen alan üzerinden gelir desteklerini ifade etmektedir. Buğday, yem, mısır, pirinç, yağlı tohumlar ve yerfıstığı için doğrudan ödemeler yapılabilmektedir. Ödemeler üreticinin üretim kararlarını etkilememektedir. ABD'de fiyat desteği eski önemini kaybetmeye baģlamıģtır. Fakat halen ürün bazında Ģeker, tütün ve sütte uygulanmaktadır. Fiyat desteği dıģında ABD'de alım desteği ve tarife-kota uygulamaları ve ihracat sübvansiyonları ile çiftçiler desteklenmektedir (Gaytancıoğlu, 2009). Avrupa Birliği nde (AB) Tarımsal Destekleme Politikaları Ortak Tarım Politikası (OTP) nın kökleri, Avrupa nın açlık ve gıda yetersizliği ile karģı karģıya bulunduğu 2. Dünya SavaĢı sonrası döneme kadar gitmektedir. Birlik içerisinde gıda arzının güvence altına alınmak istenmesi, bu sektörde çalıģanların gelir düzeylerinin fiyat dalgalanmaları karģısında korunması isteği ve ulusal tarım politikaları ile piyasa mekanizması arasındaki büyük farklılıkların giderilmesi amacı ortak bir tarım politikası oluģturma ihtiyacına neden olmuģtur. Bu kapsamda 1962 yılında AB nin ilk ortak politikası olan Ortak Tarım Politikası (OTP) oluģturulmuģtur (ġentürk, 2007; Gültekin, 2012). AB içerisindeki ülkelerin tarımsal politikalarını ekonomik ve siyasi anlamda bütünleģtiren OTP, belirlenen ortak hedeflerin ve fiyatların korunması amacıyla oluģturulmuģ geniģ kapsamlı bir politikadır. OTP, AB nin kuruluģundan bu yana sürekli reformlara konu olmakla birlikte iģleyiģ mekanizması açısından istikrarlı ve dinamik bir yapıya sahiptir. Türkiye-AB iliģkilerinde en önemli unsurlardan biri, Türk tarımının OTP ye uyumu konusudur. DGD de bu uyumun gerçekleģtirilebilmesi için atılmıģ bir adım olarak görülmektedir. Ancak AB ve Türkiye arasında doğrudan ödemeler açısından farklılıklar bulunmaktadır (ġentürk, 2007). 37

59 Temelde destekleyici ve koruyucu bir tarım politikası olan AB Ortak Tarım Politikası (OTP) dünyada halen yürürlükte olan en kapsamlı, karmaģık ve en korumacı tarımsal destekleme politikası olarak nitelendirilebilir. OTP nin amaçları aģağıdaki gibi özetlenebilir (Olgun, 2005; ġentürk, 2007; Gaytancıoğlu, 2009; Gültekin, 2012); Üretim standartlarını, tarımda teknolojiyi ve teknoloji kullanımını geliģtirmek, Tarımsal üretimde verimliliği artırmak, Piyasada istikrarı sağlamak, Ürün arzının güvenliğini sağlamak, Tarımda iģgücünün optimum kullanımını sağlamak, Tarım sektöründe geliri artırmak, Tüketicilere uygun fiyatlarda ürün sunmak ve Tarım ürünleri fiyatlarının üye ülkelerde eģitlenmesini sağlayarak üye ülkeler arasında haksız rekabete neden olmamak. Yukarıda özetlenen amaçlar dahilinde topluluk, 1960 yılında, AB Ortak Tarım Politikasını uygulamaya baģlamıģtır. Bu amaçla, AB, tarımsal desteklemeyi temelde üç yöntemle belirleme kararı almıģtır. Bu yöntemler (Olgun, 2005; Örnek, 2007; ġentürk, 2007; Gaytancıoğlu, 2009); i) AB gümrük vergisi ve ithalat prelevmanları uygulaması ile ithal edilen ürünlerin bölge içerisindeki hedef fiyat düzeyinin altına inmesini önlemek, ii) Piyasa fiyatlarının referans fiyatların altına inme eğilimi gösterdiğinde, piyasadaki fazlalık ürünün satın alımına gidilmesini sağlamak, iii) Dünya piyasa fiyatlarının topluluk piyasa fiyatlarının altına inmesi durumunda, AB ihracatçılarının rekabetini arttırmaya yönelik ihracat iadeleri yapmak, tersi durumda ise, yani dünya piyasa fiyatlarının AB fiyatlarının üzerine çıkması durumunda da ihracat vergisi uygulamaktadır. Bu ayarlamalar dünya fiyatlarının dalgalanmasına göre haftada ya da 15 günde bir belirlenmektedir. Ġç piyasada uygulanan düzenlemelerin temel referansları, gerçekleģmesi beklenen fiyatlar ve iç destekleme fiyatlarıdır. GerçekleĢmesi beklenen fiyatlar kapsamında yer alan fiyatlar üreticinin eline geçmesi istenen fiyatlar olup, benzer iģlevler görmekle birlikte uygulandıkları ürün veya ürün grubuna göre farklı (hedef fiyat, yönlendirme fiyatı, norm fiyat 38

60 ve temel fiyat gibi) isimler alabilmektedirler. Ġç piyasada uygulanan destekleme araçları ise, müdahale fiyatı, geri çekme fiyatı, satın alma fiyatı, minimum fiyat, üretim yardımları ve fark ödemeleridir. Öte yandan dıģ ticarette uygulanan fiyat destekleri ithalatta uygulanan destekler ve ihracatta uygulanan destekler olarak iki grup altında toplanabilir. Ġthalatta en önemli koruma aracı tarifeler, ihracatta uygulanan destekleme aracı ise ihracat sübvansiyonlarıdır. OTP çerçevesinde uygulanan diğer pazar ve fiyat düzenlemeleri imalâtçılara verilen sübvansiyonlar, tüketici yardımları, üretici kotaları, ortak sorumluluk vergisi ve ihracat vergileridir (Acar, 2003; Olgun, 2005; ġentürk, 2007; Gültekin, 2012). OTP gerek AB içi ve gerekse AB dıģı çevrelerce çeģitli yönleriyle uzun süredir eleģtirilmektedir. Bazı çevrelerce AB nin geliģim sürecinde olumlu rol oynamıģ önemli unsurlardan biri olarak tanımlanan, bazı çevrelerce ise tam aksine ekonomik rasyonellikten uzak, AB li vergi mükelleflerini cezalandıran bir uygulama olarak görülen OTP, iç ve dıģ faktörlerin zorlamasıyla sürekli bir değiģim ve yenilenme süreci içerisindedir (Acar, 2003). Alınan bu önlemlerin bir sonucu olarak, tarımsal verimlilik hızla artmıģ, iģletme sayıları azalmıģ ve OTP nin uygulanmaya baģlamasından sadece 15 yıl sonra AB temel tarım ürünlerinin birçoğunda kendine yeterli hale gelmiģtir. Ġhracat teģvikleri ile ürün stokları maliyetinin FEOGA (Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti Fonu) üzerinde önemli yük getirmesi, ayrıca tarım alanında daha geri yapısal açıdan farklı olan Ġspanya, Portekiz ve Yunanistan ın AB ne katılımının getirdiği yükler nedeniyle, 1980 li yıllarda OTP de kapsamlı bir reform yapılmasına gerek duyulmuģtur lı yıllarda gerçekleģtirilen OTP reformlarının temel sebebi ise dıģ etkenlerdir. Dünyanın en büyük tarım ihracatçılarından biri konumuna gelen AB, OTP nin korumacı yapısı nedeniyle, ABD baģta olmak üzere, bu alanda rakip birçok ülkenin eleģtirilerine hedef olmuģtur. Bu nedenle, 1967 de ortaya konan Manshold Planı ile fiyat desteklerinden çok arazi toplulaģtırması baģta olmak üzere, çeģitli önlemlerle kırsal ve tarımsal alt yapının ve tarım iģletmelerinin yapısının iyileģtirilmesi öngörülmüģtür. Üretimin ve tarımsal harcamaların kısılması, piyasa ekonomisine geçiģ, ürün kalitesinin iyileģtirilmesi, kırsal kalkınmaya, çevrenin korunmasına ağırlık verilmesi, çiftçinin mevcut gelir düzeyini sürdürmesine imkân sağlayacak doğrudan destekler diğer önemli düzenlemeler arasındadır (ġentürk, 2007; Gültekin, 2012). OTP yi konu alan reformlar sürecinde gündeme gelen çeģitli düzenlemeler arasında Ģunlar önemli bir yere sahiptir (Acar, 2003): 39

61 1) Üreticilere tahıl, Ģeker, yağlı tohumlar, proteinli bitkiler, zeytinyağı, Ģarap, tütün, pamuk, meyve-sebze, iģlenmiģ meyve-sebze, süt ve sığır-dana eti gibi ürünler için maksimum garanti miktarları olarak tanımlanan ve yıllara göre değiģen üretim eģikleri belirlenmektedir. Üretimin bu miktarları aģması durumunda ürüne göre çeģitli Ģekillerde hesaplanan ortak sorumluluk vergisi üreticiden alınmaktadır. 2) Çiftçilere çeģitli kriterlere göre belirlenmiģ prim veya vergi muafiyetleri Ģeklindeki destekler karģılığında tarım alanlarının bir kısmında üretimden vazgeçebilmektedirler. 3) Erken emekli olarak üretimden vazgeçen ve sahip olduğu tarım alanını ormanlaģtırma, kamp yeri, spor alanı gibi baģka amaçlara tahsis eden çiftçilere emeklilik maaģı, toplu ödeme gibi çeģitli ödemeler yapılmaktadır. 5) Üretim kotaları, kaliteye öncelik, tarımsal ürünler için yeni kullanım alanları bulunması, kalkınmada öncelikli yörelere yardım, küçük aile iģletmelerinin topluluk tercihleri doğrultusunda alternatif üretim kollarına yönlendirilmesi, genç üreticilere ek finansman sağlanması ve çevre korumasına katkıda bulunacak tarım iģletmelerine destek sağlanması gibi uygulamalar OTP kapsamında yer alan reformlar sürecinde gündeme gelen çeģitli düzenlemelerdendir. Özetle OTP nin yeniden revize edilmesiyle üretimden bağımsız olarak uygulamaya konulan direk gelir desteği tarımda üretim fazlalığını önleyebilecektir. Bu ödemeler, çevreye, gıda güvenliğine, bitki ve hayvan sağlığına bağlı olarak yapılacak, bu geliģmelerde çevre Ģartlarına uygun verimli tarım arazilerinin oluģumunu sağlayacaktır. Büyük çiftçilere yönelik yapılan direk ödemelerin azalması ile kırsal kalkınma politikalarına yönelik ödemeler artacaktır. Aynı zamanda, direk gelir desteği uygulaması ile tarımsal desteklemelerin, DTÖ kuralları çerçevesinde, ticareti bozucu Kırmızı Kutu uygulamalarından, ticareti bozmayan ya da ticareti minimal düzeyde etkileyen YeĢil Kutu kategorisinde uygulanması söz konusu olacaktır. Bu da, AB ne DTÖ müzakerelerinde önemli bir avantaj sağlayacaktır. Üye ülkelerin OTP bütçesi katkıları ve bu bütçeden aldıkları paylar Çizelge 2.7 de verilmiģtir. Yapılan katkı ve alınan payı beraber düģündüğümüzde, AB bütçesine en büyük katkı Almanya dan gelmektedir. Ġtalya, Ġngiltere ve Hollanda da katkı veren diğer önemli ülkelerdir. Fransa ve Ġspanya ise bütçeye yaptıkları ciddi katkının karģılığını fazlasıyla alan ülkelerdir (Arısoy, 2011). 40

62 Çizelge 2-7 Üye Ülkelerin OTP Bütçesine Katkıları ve Aldıkları Paylar (2007) Ülkelerin OTP Bütçesine Katkıları (milyon Euro) AB ülkeleri içindeki sıralaması OTP Bütçesinden Aldıkları Pay (milyon Euro) AB ülkeleri içindeki sıralaması Direkt Ödeme Miktarı (milyon Euro) AB ülkeleri içindeki sıralaması Almanya Fransa Ġtalya Ġngiltere Ġspanya Hollanda Belçika Ġsveç Polonya Avusturya Danimarka Yunanistan Finlandiya Ġrlanda Portekiz Çek Cum Macaristan Slovakya Slovenya Lüksemburg Litvanya Letonya G. Kıbrıs Estonya Malta Kaynak: Arısoy, Ortak Tarım Politikaları (OTP) oluģturulurken hedeflenen amaçlar önemli oranda gerçekleģtirilmiģ ve özellikle ürün arzının güvenliği ve pazar istikrarının gerçekleģmesi konularında büyük baģarı kazanılmıģtır. Ancak bu amaçlara ulaģmak için yürütülen politikaların bir takım negatif etkileri olmuģ ve OTP, gün geçtikçe daha hararetli tartıģılan bir konu haline gelmiģtir. Ortaya çıkan en önemli olumsuz etkileri söyle sıralayabiliriz (ĠKV, 2013): Ürün Fazlalıkları: OTP nin oluģturulma sebeplerinin baģında, AB nin tarımsal üretimde kendi ihtiyaçlarını karģılayamaması geliyordu. Bu sebeple, hayata geçirilen politika mekanizmaları, üretim artıģlarının sağlanmasına yönelik olmuģtur. Üretimi artırmak için uygulanan politikaların her geçen sene artan maliyetlerinin yanında, iç pazarda tüketilmeyen ürünlerin biriktirilmesi sonucu da doğmuģtur. 41

63 Maliyet ArtıĢı: Üretimin artırılmasına yönelik çabalar, doğal olarak maliyetin de artmasına sebep olmuģtur. Bunun yanı sıra, Birliğin zaman içinde büyümesi de daha önceden öngörülemeyen bir takım sorunları da beraberinde getirmiģtir. Bölgeler Arası Gelir Farklılıklarının Ortaya Çıkması: OTP çerçevesinde ürünlere göre farklı düzeyde desteklemeler sağlandığından farklı ürün yetiģtiricileri ve bölgeler arasında gelir farklılıkları ortaya çıkmıģtır. OTP nin üye devletler ve Birliğin çeģitli bölgeleri arasında adil olmayan gelir aktarımına neden olması, OTP nin temel amaçları ile uyuģmamaktadır. Dünya Ticaretine Olumsuz Etkisi: Birlik tarım ürünleri ihracatında destekleyici, ithalatında ise koruyucu bir politika izlediği için diğer tarım ürünleri ihracatçısı ve geliģmekte olan ülkelerin ekonomilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Çevre Tahribatı: OTP gereğince tarım ürünlerine yıllardır uygulanmakta olan yüksek sübvansiyon fiyatları sebebiyle tarımsal üretim artmıģ ancak bu durum, çevrenin tahrip edilmesine neden olmuģtur. Orman alanları tarıma açılmıģ, gübre ve zirai mücadele ilaçları gibi tarımsal girdilerin kullanımı artmıģ ve bu nedenle çevre tahribatı hızlanmıģtır. 42

64 2.1.5 TÜRKĠYE DE UYGULANAN TARIM POLĠTĠKALARI Ülkemizde, tarım kesimine yönelik politikaların esasını, pazar fiyatı destekleri, yani destekleme fiyat ve alım politikaları oluģturmaktadır. Bu kapsamdaki uygulamalar ise çoğunlukla içte destekleyici, dıģa karģı koruyucu bir nitelik taģımıģtır (Yavuz, 2000; Gaytancıoğlu, 2009). Türk tarım sektörüne yönelik uygulanan destekleme politikaları, 1963 yılından itibaren, Devlet Planlama TeĢkilatı nın hazırladığı beģ yıllık kalkınma planları kapsamında düzenlenmeye baģlanmıģtır. Destekleme programlarının amacı, daha önceki bölümlerde açıklandığı üzere nüfusun besin ihtiyacının karģılanması, üretimin kötü hava koģullarından daha az etkilenmesi, tarım gelirlerinin artırılması ile kendi kendine yeterliliğin ve kırsal kalkınmanın gerçekleģtirilmesi Ģeklinde belirlenmiģtir. Türkiye de sürdürülebilir bir tarım politikasının oluģturulması için, yılları arası, OTP uyumu da gözetilerek bir tarım stratejisi planlanmıģtır. Bu strateji, Türkiye de tarımsal destekleme araçları olarak, Doğrudan Gelir Desteği (DGD), Fark Ödemeleri, Hayvancılık Destekleri, Çevre Amaçlı Tarımsal Alanların Korunması (ÇATAK) Programı Destekleri, Telafi Edici Ödemeler, Ürün Sigortası Ödemeleri, Kırsal Kalkınma Destekleri ve Diğer Destek uygulamaları (AR-GE Hizmetleri, ihracat teģvikleri, gerektiğinde bazı girdi destekleri, kredi destekleri ve benzer destekleme araçları) kabul edilmiģtir (DPT, 2004). DGD ödemeleri tarımsal üretim amacıyla iģlenen araziler üzerinden her yıl tespit edilen birim ödeme miktarı (dekar baģına TL) üzerinden yapılmaktadır. Ödeme miktarları, üreticilerin tarım politikaları amaçlarına uyumunu kolaylaģtırmak üzere farklı düzeylerde belirlenmektedir. Çiftçi kayıt sisteminin geliģtirilmesine paralel olarak, ödemeler belli ürünleri yetiģtiren üreticilere yapılmaktadır. Sera üreticileri, meyve ve sebze yetiģtiricileri ve Çevre Amaçlı Tarımsal Alanların Korunması (ÇATAK) Program alanları DGD uygulamalarının dıģında tutulmaktadır (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013). Aynı zamanda, Türkiye, tarım sektörünü ve devlet desteğini yeniden yapılandırmak için Dünya Bankası nın desteği ile Tarım Reformu Uygulama Projesini (ARIP) geliģtirmiģtir (Yavuz, 2005; Karaman, 2012). Projenin ana amacı; üretim ve girdi desteklerinin kaldırılarak bunların yerine gelir desteği programının getirilmesidir. Proje hedeflerine ulaģılabilmesi için çalıģmalar devam etmesine rağmen yavaģ ilerlediği görülmektedir. Bu projenin temel hedefleri aģağıda belirtilmiģtir: 43

65 (a) Devlete ait kooperatiflerin çoğunun özelleģtirilerek devletin küçültülmesi, (b) Alternatif ürünlere geçiģlerin teģvik edilmesi (ürün geçiģ programı), (c) Ulusal doğrudan gelir desteği (DIS) sisteminin baģlatılması, (d) Gübre, kredi ve fiyat desteklerinin kaldırılmasıdır (bu destekler büyük çiftçilere fayda sağlamakta ve yılda yaklaģık 5 milyar $ tutmaktadır). Türkiye deki tarım politikaları yürütücülerine bakıldığı zaman, tarım daima farklı kurum ve kuruluģların ilgi ve görev alanında olmuģtur. Mevcut kurum ve kuruluģlar, kamu, çiftçi ve meslek örgütlenmesi Ģeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu kurum ve kuruluģlar, kanunlarında kendilerine verilen tarımla ilgili görevleri değiģik organizasyon yapılarında da olsa yerine getirmektedirler. Bunlar aģağıda verildiği Ģekilde sıralanabilir (Gaytancıoğlu, 2009); Kamu Kurum Ve KuruluĢları Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Hazine MüsteĢarlığı DıĢ Ticaret MüsteĢarlığı Ekonomi Bakanlığı MüsteĢarlığı Devlet Su ĠĢleri Ziraat Bankası Tarımsal Kooperatifler Tarım SatıĢ Kooperatifleri Tarım Kredi Kooperatifleri Sulama Kooperatifleri Köy Kalkınma Kooperatifleri Kooperatif Benzeri Kurumlar Köylere Hizmet Götürme Birlikleri Sulama Birlikleri Tarımsal Amaçlı Üretici Birlikleri Tarımsal Mesleki Örgütleri Ziraat Odaları Ziraat Mühendisleri Odası 44

66 TÜRKĠYE DE TARIMSAL DESTEKLEMELER Sanayi ve hizmet sektörleri gümrük politikaları, teģvik tedbirleri, vergi iadeleri vb. koruma araçları ile korunmaktadır. Tarım kesiminin ise kendine özgü nitelikleri nedeniyle daha özel koruma politikaları ile desteklenmesi gerekmektedir. Türkiye de uzun yıllar uygulanan tarımsal destekleme sistemleri AB sistemlerinden oldukça farklı olmuģtur. Çünkü Türkiye de girdilere sübvansiyon ve müdahale fiyatları ile piyasa fiyatlarının desteklenmesi yöntemi esas alınmıģtır. Türkiye de tarım iģletmecilerine doğrudan gelir desteği olarak ayrılan fon sınırlı ve düģük düzeyde kalmıģtır. AB de ise OTP nin temel amaçlarından biri, iģletme sahiplerine doğrudan gelir desteğinde bulunmaktır. Doğrudan gelir desteği üretimden bağımsız olarak ödenmektedir. Bu destek türü, daha önce verilen ve üretimi dolaysız olarak artıran girdi desteklerinin ve sübvansiyonların kaldırılması nedeniyle ortaya çıkan gelir kaybını telafi etmeye yöneliktir. Türkiye de tarımsal destekleme politikasının amaçları BeĢ Yıllık Kalkınma Planlarında yer almakta ve söz konusu amaçlar ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Kısaca özetlemek gerekirse Türkiye de tarım politikalarının amaçları Cumhuriyet in kurulduğu ilk dönemlerden, yakın tarihimize kadar geçen süreçte, sürekli değiģen iç ve dıģ etkenlere göre değiģmiģtir (Yavuz, 2000; Gaytancıoğlu, 2009). Türkiye de tarımsal desteklemenin amaçları özetle Ģu Ģekilde sıralanabilir (Gaytancıoğlu, 2009; Doğan, 2013); Üreticilere yeterli ve adil bir yaģam standardının sağlanması, Tarım kesimi gelirlerinde belirli bir kararlılığın sağlanması, Yurt içi tarımsal ürün fiyatlarında belirli bir kararlılığın sağlanması, Yurt dıģı kaynaklı ekonomik krizlerden, tarım kesiminin en az etkilenmesi yönünde gerekli önlemlerin alınması, Kırsal toplumun sağlıklı bir yapıya kavuģturulması ve bunun devamının sağlanması, Bölgeler arası geliģmiģlik düzeyi farklarının en aza indirilmesi, Aile iģletmeciliğinin teģviki ve korunması, Çevrenin korunması, 45

67 Tüketiciler için emin, güvenli, düzenli ve yeterli bir ürün arzının garanti edilmesi, Tüketiciler için uygun bir fiyatın temini, Ülkenin tarımsal açıdan kendine yeterlilik derecesinin olanaklar ölçüsünde en üst düzeye çıkarılması ve tarım ürünlerine uluslararası piyasalarda rekabet gücü sağlanarak dıģsatımın sürekli ve düzenli kılınması Ģeklinde belirtilmektedir. GeçmiĢte Türkiye de en yaygın olarak kullanılan tarım politikası aracı pazar fiyat desteği olmuģtur. 1930'lardan bu yana uygulanan taban fiyat politikası bu özel koruma politikalarından biridir. Taban fiyat kavramı, çiftçi gelirlerinin düzenlenmesini, kaynakların rasyonel kullanımını sağlamak, tarımsal üretimi artırmak, ĢehirleĢme politikasını yönlendirmek, tarım ve tarım dıģı sektörler iliģkisini düzenlemek gibi amaçları tek veya birlikte içermekte ve ülkenin geliģmiģlik düzeyine bağlı olarak, amaçlarına göre değiģik Ģekillerde tanımlanmaktadır. Genel bir tanımlama ile taban fiyat çiftçiye ürettiği ürünü belirli bir asgari fiyatla, belirtilen aracı bir kuruluģa satma imkânı ve garantisi veren bir fiyat olarak tanımlanmaktadır. Tarımsal üretimin doğa koģullarına bağlı olarak belirsizliği, mevsimlik dalgalanmalar gösteriģi, tarımsal ürünlerin arz ve talep esnekliklerinin düģük oluģu, üreticilerin arz cephesinin oluģturmada etkili olmalarını kısıtlamaktadır. Fiyat mekanizmasında üreticiler aleyhine olan olumsuzlukları gidermek amacıyla devlet tarım ürünleri piyasasına taban fiyat politikası ile destekleyici olarak girmektedir (Kesbiç, ve ark., 2005; Gaytancıoğlu, 2009; Acar, 2009; Doğan, 2013). Ġlk pazar fiyat desteği uygulamasına 1932 yılında T.C. Ziraat Bankası aracılığıyla baģlanmıģ, 1938 yılında TMO nun kurulmasıyla bu görev TMO ya devredilmiģtir yılında destekleme alımı kapsamına alınan ürün sayısı 6 iken (buğday, arpa, çavdar, tütün, çay, Ģeker pancarı), bu sayı 1970 li yılların sonunda 24 e çıkarılmıģtır. Bu ürünler; buğday, arpa, çavdar, yulaf, pamuk, tütün, yaģ çay yaprağı, Ģeker pancarı, soya, ayçiçeği, fındık, antep fıstığı, kuru incir, çekirdeksiz kuru üzüm, çekirdekli kuru üzüm, zeytin, haģhaģ, gül çiçeği, yerfıstığı, kolza, zeytinyağı, tiftik, yapağı, yaģ ipek kozasıdır. 24 Ocak Kararlarından sonra ürün sayısında azalma görülmüģ ve 1990 yılında desteklenen ürün sayısı 10 a düģmüģtür (buğday, arpa, çavdar, mısır, çeltik, yulaf, tütün, Ģeker pancarı, haģhaģ, nohut). Daha sonraki dönemlerde bu sayı 1991 yılında 24 e, 1992 yılında ise 26 ya yükselmiģtir, 5 Nisan Kararları ile birlikte bu sayı 8 e düģürülmüģ ve 2000 li yıllara kadar da desteklenen ürün sayısında önemli bir değiģim olmamıģtır yılında ise doğrudan desteklenen ürün sayısı buğday ve Ģeker olarak ikiye indirilmiģ ve girdi destekleri 2002 yılından itibaren, fiyat destekleri de 2003 yılından itibaren tamamen kaldırılmıģtır. Bu tarihten sonra IMF ve Dünya Bankası ile yapılan 46

68 anlaģma gereği tarımda dünya fiyatlarının geçerli olması ve doğrudan gelir desteği ile bazı ürünlerde prim uygulamalarının devam ettirilmesi istenmiģtir (Kesbiç, ve ark., 2005). Bu çerçevede DGD, Dünya Bankası tarafından Türkiye de uygulamaya sokuldu. DGD ile yoksul üreticiye ulaģamayan desteklerin amacı ve etkinliği artırılacak, Türkiye tarımı rekabet üstünlüğü elde edecekti. 14 Mart 2000 günlü Resmi Gazete de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile en çok 200 dekara kadar, dekar basına 10 TL olmak üzere DGD pilot projesi baģlatıldı. EĢzamanlı olarak Avrupa Birliği nde uygulanan DGD verimliliği destekleyen, üretim planlamasının aracı olan ve bölgesel farklılıkları dikkate alan bir nitelik taģırken, Türkiye de Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı bulunan tüm üreticiler, ekim yapmak koģuluyla DGD den yararlanmaya baģladılar. Denetimin yetersizliği nedeniyle ekilip ekilmediği denetlenmeyen alanlarda, ortaya çıkan sorunlar neticesinde 2002 yılında DGD alan sınırlaması 500 dekara yükseltilmiģtir ve 2004 yıllarında 16 TL/dekar olarak uygulanan DGD, 2005 ve 2006 yıllarında 10, 2007 yılında ise 7 TL/dekara düģürülmüģtür. Aradaki fark ise, yine alan bazlı olmak üzere mazot ve gübre desteği olarak ödenmiģtir (Özkaya ve ark., 2010). DGD'nin destekler içerisindeki yerinin azalmasını telafi etmek amacı ile yeni destekleme araçlarına baģvurulmuģtur. Kredi ve girdi destekleri tekrar uygulamaya konmuģ, prim destekleri ve hayvancılığa yönelik destekler ağırlıklı olarak uygulamaya devam etmektedir. DGD uygulamasına 2009 yılında son verilmiģ, gübre ve mazotun alan bazlı destekler içindeki oranı artırılmıģ ve 2010 yılında Havza Bazlı Destekleme Modeli uygulamaya konmuģtur. 47

69 Pirim sisteminin 2002 yılında kaldırılacağı taahhüt edilmiģ olmakla birlikte pirim uygulaması halen devam etmektedir. Ülkemizde uygulaması 1993 yılında pamuk ve tütün ile baģlatılmıģ bulunan pirim uygulaması günümüzde de devam etmektedir. Çizelge 2.8 de yıllar itibarı ile uygulanan prim destek ödemeleri verilmiģtir. Çizelge 2-8 Ürünler Ġtibarı Ġle Ödenen Prim Destekleri (TL/Ton) Ürünler Pamuk Pamuk * Ayçiçeği Soya Soya * , Kanola Mısır Aspir Zeytinyağı Buğday Arpa Çavdar Yulaf Çeltik K.Fasulye Nohut Mercimek YaĢ Çay , (*) Sertifikalı tohumluk kullanıldığında Kaynak: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türkiye de son dönem ekonomi politikalarında, devletin tarım piyasalarından çekilme amacı net bir Ģekilde vurgulanmakla beraber, bunun sektöre sağlanan desteklere yansıdığı söylenemez. Ġncelenen dönemde tarımsal destekler sabit fiyatlarla 14 ile 39 milyar TL arasında değiģerek oldukça istikrarsız bir seyir izlemiģtir (Çizelge2. 9). OECD verilerine göre, 2010 yılında Üretici Destek Tahmini (ÜDT) değeri, tüketici ve vergi mükelleflerinden üreticilere 33 milyar TL lik bir aktarımın olduğunu göstermektedir (Demirdöğen ve ark., 2012). 48

70 Çizelge 2-9 Türkiye'de Tarımsal Destekler ile Ġlgili Göstergeler Yıllar ÜDT (Milyon TL) Bütçe Ġçerisinde Destek Oranı (%) Kırsal Nüfus BaĢına Destek (TL) Tarımsal Nüfus BaĢına Destek (TL) Tarımsal Ġstihdam BaĢına Destek (TL) Tarımsal GSÜD Ġçerisinde Destek Oranı (%) KiĢi BaĢı Tarımsal GSYĠH'd a Destek Oranı (%) Kırda KiĢi BaĢı K. Gelirde Destek Oranı (%) , ,21 35, , ,88 40,56 29, , ,80 45,83 20, , ,04 39,23 20, , ,79 36,67 22, , ,65 39,61 22, , ,90 35,78 Kaynak: Demirdöğen ve ark., Çizelge 2.9. incelendiğinde, son dönemde tarımsal nüfus ve istihdam baģına desteğin bir miktar arttığı, ancak bu artıģın üretim değerindeki geliģmenin gerisinde kaldığı, 2010 yılında bir miktar gerilemiģ olmakla beraber gelirlerin % 35-40'ının bu desteklerden sağlandığı anlaģılmaktadır (Demirdöğen ve ark., 2012). Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli Bakanlar Kurulu nun 2 Mart 2010 tarihli Resmi Gazete de yayınlanan kararı ile Tarımda yeni bir dönemin baģlangıcı olması beklenen, Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli, resmen yürürlüğe girmiģtir. Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında 30 havza temel alınmaktadır. Belirlenen havzalarda bazı havzalar daha yüksek oranda destek alırken bazıları daha düģük oranda destek alabilecektir. Resmi Gazete'de yayınlanan "Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline Göre 2010 Yılı Ürünleri Fark Ödemesi Desteğine Dair Karar" ile yağlık ayçiçeği, kütlü pamuk, soya fasulyesi, kanola, dane mısır, aspir, zeytinyağı, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, çeltik, kuru fasulye, nohut ve mercimek olmak üzere toplam 16 üründe fark ödemesi yani prim desteği verilmesi öngörülmüģtür (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013). 49

71 ġekil 2-1 Tarım Havzaları Bu modelin hazırlanması için yaklaģık 528 milyon veri kullanılmıģtır. Bu verilerin 500 milyonu topoğrafya, 21 milyonu iklim, 2.2 milyonu ise toprak ile ilgili verilerden oluģmaktadır. Ayrıca, model oluģturulurken, 160 ülkeyle gerçekleģtirilen 4.5 milyon dıģ ticaret verisi de dikkate alınmıģtır. Buna ek olarak, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), BirleĢmiĢ Milletler Gıda Örgütü (FAO), Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK), Ekonomik Kalkınma ve ĠĢbirliği Örgütü (OECD), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), EuroStat, üniversiteler ve ilgili bakanlıkların verilerinden de yararlanılmıģtır (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013). Modelin amaç ve hedeflerini temelde tarım havzalarını belirlemek, sağlıklı tarım envanteri hazırlamak, üretim planlamasına imkân sağlamak, hangi ürünün nerede ne kadar üretilebileceğini belirlemek, çiftçinin gelirini artırmak, geleceğe ait talep projeksiyonları yapmak, destekleri etkin bir Ģekilde kullanmak, arz açığı olan ürünlerde üretim artıģı sağlamak, doğal kaynakları korumak ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak, havza bazlı planlama ve yönetimle ilgili sektör talebini karģılamak, çeģitli senaryolara göre üretimi planlamak Ģeklinde sıralayabiliriz. Tarım havzaları ile kapsadığı ürünler aģağıda listelenmiģtir (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013). 50

72 Çizelge 2-10 Türkiye'de Tarım Havzaları ve Kapsadığı Ürünler No Havza Adı Fark ödemesi kapsamında Desteklenen Ürünler 1 Güney Marmara Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Arpa, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf Buğday, Çavdar, Çay, Dane Mısır, Kanola 2 Batı Karadeniz Havzası 3 Kuzeybatı Anadolu Havzası 4 Doğu Karadeniz Havzası 5 Karasu Aras Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Havzası Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf 6 Kuzey Marmara Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Kanola, Kuru Fasulye, Dane Havzası Mısır, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı 7 Büyük Ağrı Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Yağlık Ayçiçeği, Çeltik 8 Söğüt Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı 9 Çoruh Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çay, Çeltik, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Tritikale, Yulaf 10 Yukarı Fırat Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf 11 Kıyı Ege Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı 12 Van Gölü Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Nohut, Yağlık Ayçiçeği 13 Erciyes Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf 14 Kaz Dağları Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı 15 Ġç Ege Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı 16 Gediz Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yulaf, Zeytinyağı 17 Meriç Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf 18 YeĢilırmak Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf 19 Orta Karadeniz Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Çay, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf 20 Karacadağ Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Yağlık Ayçiçeği, Zeytinyağı 21 Zap Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çeltik, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut 51

73 22 GAP Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Yağlık Ayçiçeği, Zeytinyağı 23 Batı GAP Havzası Arpa, Buğday, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Yağlık Ayçiçeği, Zeytinyağı 24 Doğu Akdeniz Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı 25 Kıyı Akdeniz Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı 26 Ege Yayla Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı 27 Orta Kızılırmak Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Çeltik, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf 28 Orta Anadolu Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf 29 Fırat Havzası Arpa, Buğday, Çavdar, Dane Mısır, Kanola, Kuru Fasulye, Kütlü Pamuk, Mercimek, Nohut, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Zeytinyağı 30 Göller Havzası Arpa, Aspir, Buğday, Çavdar, Dane Mısır Kanola, Kuru Fasulye, Mercimek, Nohut, Soya Fasulyesi, Tritikale, Yağlık Ayçiçeği, Yulaf, Zeytinyağı, 52

74 TÜRKĠYE DE 2013 YILINDA YAPILACAK TARIMSAL DESTEKLEMELER Çevreye duyarlı tarımsal üretimi yaygınlaģtırmak, verimi ve kaliteyi yükseltmek, sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla 2013 yılında uygulanacak tarımsal desteklemelere iliģkin hususlar aģağıda özetlenmiģtir (Resmi Gazete, 2013). Mazot, Gübre ve Toprak Analizi Desteği 2013 Yılı Çiftçi Kayıt Sistemine dâhil olan çiftçilere alan bazlı olarak mazot, gübre ve toprak analizi destekleme ödemesi yapılmaktadır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nca belirlenecek büyüklükte ve Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı her bir tarım arazisinin gübre destekleme ödemesinden yararlanabilmesi için Bakanlıkça yetkilendirilmiģ laboratuvarlarda toprak analizi yaptırılması zorunluluğu bulunmaktadır. Belirlenecek büyüklüğün altındaki tarım arazileri için toprak analizi Ģartı aranmamaktadır Yılı Çiftçi Kayıt Sistemine dâhil olan çiftçilere 2,5 TL/dekar toprak analizi desteği ve aģağıda belirtilen miktarlarda mazot ve gübre destekleme ödemesi yapılmaktadır. Ürün Grupları Peyzaj ve süs bitkileri, özel çayır, mera ve orman emvali alanları Hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumru bitkiler, sebze ve meyve alanları Mazot Destekleme Tutarı (TL/dekar) Gübre Destekleme Tutarı (TL/dekar) 2,9 4 4,3 5,5 Yağlı tohumlu bitkiler ve endüstri bitkileri alanları 7 7 Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline Göre Fark Ödemesi Desteği 29/6/2009 tarihli ve 2009/15173 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türkiye Tarım Havzalarının Belirlenmesine ĠliĢkin Kararda yer alan 30 adet tarım havzasında, 2013 yılı üretim sezonunda üretilen ve satıģı yapılan ürünlere fark ödemesi yapılmaktadır. Destekleme ödemeleri, her bir havza için söz konusu listede belirtilen ürünlerle sınırlı tutulmuģtur. 53

75 Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modelinde öngörülen havzalarda 2013 yılı ürünü yağlık ayçiçeği, kütlü pamuk, soya fasulyesi, kanola, dane mısır, aspir, zeytinyağı, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, çeltik, kuru fasulye, nohut, mercimek ve yaģ çay ürünlerine, tarımsal veriler ve uydu görüntüleri kullanılarak belirlenecek verim değerlerine göre, pamukta yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohumları kullanma Ģartı aranarak, destekleme ödemesi yapılmaktadır. Desteklenen ürünler ve destek ödeme tutarları aģağıda verilmiģtir. Desteğe Konu Ürünler Birim Destek (KrĢ/Kg) Yağlık Ayçiçeği 24 Kütlü Pamuk (yurt içerisinde üretilen sertifikalı tohumları kullananlar) 50 Soya Fasulyesi 50 Kanola 40 Dane Mısır 4 Aspir 45 Zeytinyağı 60 Buğday 5 Arpa, Çavdar, Yulaf, Tritikale 5 Çeltik, Kuru Fasulye, Nohut, Mercimek 10 Çay 12 Desteklemelerden, Çiftçi Kayıt Sisteminde özlük, ürün, arazi bilgileri kayıtlı olan ve belirlenen havzalarda yer alan, arazilerinde desteklemeye esas ürünleri ürettiği Bakanlık il ve ilçe müdürlüklerince tespit edilen ve belirlenen yasal süre içerisinde destekleme baģvurularını yapan üreticiler yararlanabilmektedir. Hayvancılık Desteklemeleri 2/12/2011 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve Ġzlenmesi Yönetmeliği çerçevesinde Hayvan Kayıt Sistemi (Türkvet) ve Soy Kütüğü ve Ön Soy Kütüğü Sistemi (E-Islah) veri tabanına kayıtlı, sütçü, kombine ve etçi kültür ırkı veya kültür ırkı melezi en az 5 baģ anaç sığıra sahip yetiģtiriciler ile sayı Ģartına bakılmaksızın Türkvet e kayıtlı anaç mandaya sahip olan yetiģtiricilere, hayvan baģına aģağıda belirtilen miktarda ödeme yapılmaktadır. Sütçü ve kombine ırklar ve melezleri ile etçi ırkların melezleri anaç sığır Etçi ırklar anaç sığır Anaç manda Sütçü ve kombine ırklar ve melezleri anaç sığır soykütüğü ilave 225 TL/baĢ 350 TL/baĢ 350 TL/baĢ 60 TL/baĢ 54

76 Damızlık koyun-keçi yetiģtiriciliği yapan, damızlık koyun-keçi yetiģtiricileri birliklerine üye, hayvanları Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı yetiģtiricilere, anaç hayvan baģına 20 TL/baĢ ödeme yapılmaktadır. ÜretmiĢ olduğu çiğ sütü, 17/12/2011 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Gıda ĠĢletmelerinin Kayıt ve Onay ĠĢlemlerine Dair Yönetmelik kapsamındaki süt iģleme tesislerine satan, bu Kararın 12 nci maddesinde belirtilen ve ulusal düzeyde üst örgütlenmesini tamamlamıģ bir hayvancılık örgütüne üye olan yetiģtiricilere, manda, koyun ve keçi sütü için 0,2 TL/lt, inek sütü için ise soğutulmuģ süte farklı olmak üzere Bakanlığın belirleyeceği dönemler ve miktarlar üzerinden ve ayrıca ıslah amaçlı süt kalitesinin desteklenmesi projesi kapsamında (yağ, protein, somatik hücre) yapılacak analizler için Ankara, Ġzmir, Balıkesir, Bursa ve Tekirdağ illerinde ilave 50TL/baĢ ödeme yapılmaktadır. Arı yetiģtiriciliği yapan ve merkez birliği düzeyinde örgütlenmiģ yetiģtirici birlikleri ve/veya üretici birliklerine üye olan üreticilere, Arıcılık Kayıt Sistemine (AKS) kayıtlı olma Ģartı ile kovan baģına 8 TL/adet, seralarda doğal polinasyonu sağlamak amacıyla Örtüaltı Kayıt Sistemine (ÖKS) kayıtlı bombus arısı kullanan yetiģtiricilere koloni baģına 60 TL/koloni ödeme yapılmaktadır. Su ürünleri yetiģtiriciliği yapanlara, su ürünleri kayıt sistemine kayıtlı olmak Ģartıyla, ürün için kilogram baģına, aģağıda belirtilen esaslara göre, doğrudan üreticiye destekleme ödemesi yapılır. Bir iģletmenin destekten faydalanabileceği en fazla miktar yılda kg dır kg/yıl a ( kg dâhil) kadar olan kısmına aģağıda belirtilen miktarın tamamı, kg/yıl ( kg/yıl dahil) olan kısmı için ise yarısı tutarında destekleme ödemesi yapılmaktadır. Alabalık Çipura-levrek Yeni türler 0,65 TL/kg 0,85 TL/kg 1 TL/kg Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı arazileri üzerinde kaliteli kaba yem üretmek amacıyla yem bitkileri ekiliģi yapan üreticilere, yapay çayır-mera için üretim yaptıkları ilk yıl, çok yıllık yem bitkilerinden yonca için 4 yıl ve korunga için 3 yıl süreyle, tek yıllık yem bitkileri ekiliģlerinde ise üretim yaptıkları yıl için, ürünü hasat etmeleri kaydıyla dekar baģına aģağıda belirtilen miktarda ödeme yapılmaktadır. 55

77 Yonca (sulu) Yonca (kuru) Korunga Tek yıllıklar Silajlık tek yıllıklar Silajlık mısır (sulu) Silajlık mısır (kuru) Yapay çayır-mera 50 TL/dekar/yıl 30 TL/dekar/yıl 40 TL/dekar/yıl 35 TL/dekar 50 TL/dekar 75 TL/dekar 35 TL/dekar 100 TL/dekar Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğince (TKK), mevzuatı dahilinde yurt dıģından tedarik edilecek olan kaba yemin, mahallinde yetiģtiriciye teslimindeki kilogram maliyeti 50 kuruģun üzerinde oluģtuğu takdirde, farkının TKK üzerinden çiftçilere ödemesi yapılmaktadır. 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında belirlenen hayvan hastalık tazminatları, miktarı il ve ilçelerde oluģturulan Yerel Kıymet Takdir Komisyonu tarafından belirlenerek hayvan sahiplerine ödenmektedir. Hastalıklardan Ari ĠĢletmeler Ġçin Sağlık Sertifikasına sahip olan süt sığırı iģletmelerinde bulunan, damızlık boğalar dıģındaki, 6 ay yaģın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için hayvan sahiplerine 375 TL/baĢ ödeme yapılmaktadır. Ari sığır baģına ödeme birim miktarları 500 baģa kadar tam, 501 baģ ve üzeri için %50 sine karģılık gelen tutarın ödenmesi suretiyle uygulanmaktadır. Ayrıca, Onaylı Süt Çiftliği sertifikasına sahip olan iģletmelerdeki ari iģletme desteği alan tüm sığırlar için, ilave olarak hayvan baģına 50 TL/baĢ ödeme yapılmaktadır. Hayvan hastalıkları ile mücadele çerçevesinde, Bakanlıkça belirlenen programlı aģılamalar için uygulayıcılara aģağıda belirtilen birim miktarlarda ödeme yapılmaktadır. ġap AĢısı (BüyükbaĢ) 0,75 TL/baĢ ġap AĢısı (KüçükbaĢ) 0,50 TL/baĢ Brucellosis (BüyükbaĢ) 1,50 TL/baĢ Brucellosis (KüçükbaĢ) 0,50 TL/baĢ Hayvan genetik kaynaklarının yerinde korunması ve geliģtirilmesi amacıyla Bakanlıkça uygulanan proje kapsamındaki yetiģtiricilere, koruma ve geliģtirme sürüleri için büyükbaģ ve küçükbaģ hayvanlarda farklı olmak üzere hayvan baģına, arıcılıkta ise kovan baģına aģağıda belirtilen miktarlarda ödeme yapılır. 56

78 BüyükbaĢ Koruma 470 TL/baĢ KüçükbaĢ Koruma 75 TL/baĢ Arı Koruma 40 TL/kovan Halk Elinde KüçükbaĢ Hayvan Islahı Elit Sürü Anaç 35 TL/baĢ Yavru 50 TL/baĢ Halk Elinde KüçükbaĢ Hayvan Islahı Taban Sürü Anaç 35 TL/baĢ Yavru 20 TL/baĢ Halk Elinde Manda Islahı 650 TL/baĢ Damızlığa Ayrılan Manda Yavrusu Desteği 100 TL/baĢ Türkvet kayıt sistemine kayıtlı, besi süresini tamamlamıģ erkek sığırlarını (manda dahil), 17/12/2011 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Gıda ĠĢletmelerinin Kayıt ve Onay ĠĢlemlerine Dair Yönetmelik hükümlerine göre faaliyet gösteren kesimhanelerde kestiren yetiģtiricilere, yerli ve ithal besilik erkek sığır baģına farklı olmak üzere, ödeme birim miktarları 600 baģa kadar tam olarak, 601 baģ ve üzeri için ise %50 sine karģılık gelen tutarın aģağıda belirtilen miktarlarda ödenmesi suretiyle uygulanır. Yerli besilik erkek sığır Ġthal besilik erkek sığır 300 TL/baĢ 100 TL/baĢ Yurt Ġçi Sertifikalı Tohum ile Sertifikalı Fidan/Çilek Fidesi ve Standart Fidan Kullanımının ve Yurt Ġçi Sertifikalı Tohumluk Üretimlerinin Desteklenmesi Sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde kaliteye, teknoloji kullanımına ve çevre koruma önceliklerine göre bitkisel üretim faaliyetinde, sertifikalı tohumluk kullanımının yetersiz olduğu bazı türlerde yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohum, fidan, çilek fidesi ve standart fidan kullanan Çiftçi Kayıt Sisteminde kayıtlı olan çiftçilere, 2013 yılı ekim/dikimleri için dekar baģına destekleme ödemesi yapılmaktadır. Tohumculuk sektörünün uluslararası rekabete uygun bir Ģekilde geliģmesini sağlamak için, yurt içi tohum üretiminin yetersiz olduğu bazı türlerde, yurt içinde sertifikalı tohum üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, yurt içinde satıģını gerçekleģtiren Bakanlık tarafından yetkilendirilmiģ tohumculuk kuruluģu olarak kabul edilen Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı gerçek ve tüzel kiģilere, 2013 yılında ürettikleri tohumlar için aģağıda belirtilen miktarlarda destekleme ödemesi yapılmaktadır. 57

79 Çizelge 2-11 Yurtiçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği Yurtiçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği Birim Destek (TL/dekar) Buğday 7,5 Arpa, Tritikale, Yulaf, Çavdar 6 Çeltik, Yerfıstığı, Yonca 8 Nohut, Kuru Fasulye, Mercimek 10 Susam, Kanola, Aspir 4 Patates 40 Soya 20 Korunga, Fiğ 5 Yurt Ġçi Sertifikalı Fidan, Çilek Fidesi ve Standart Fidan Kullanım Desteği Standart (TL/dekar) Sertifikalı (TL/dekar) Bodur meyve fidan türleri ile bahçe tesisi Yarı bodur meyve fidan türleri ile bahçe tesisi Bağ ve diğer meyve fidanları ile bahçe tesisi Zeytinde yağlık çeģitler ile bahçe tesisi Narenciye bahçelerinde aģılama ile çeģit değiģtirme Virüsten ari fidanlara ilave olarak Sertifikalı çilek fidesi desteği Yurt Ġçi Sertifikalı Tohum Üretim Desteği Birim Destek (TL/kg) Buğday 0,10 Arpa, Tritikale, Yulaf, Çavdar, Patates 0,08 Çeltik 0,25 Nohut, Kuru Fasulye, Mercimek, Aspir, Korunga, Fiğ 0,50 Soya 0,35 Kanola 1,20 Susam 0,60 Yonca 1,50 Yerfıstığı 0,80 Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi Katılım Desteği Çiftlik Muhasebe Veri Ağı sisteminin yaygınlaģtırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla Ġstanbul, Samsun, Malatya, Adana, Konya, Bursa, Erzurum, ġanlıurfa, NevĢehir, Tekirdağ, Giresun, Ġzmir illerinde, örnek olarak seçilen ve çiftçi kayıt sistemine kayıtlı tarımsal iģletme sahiplerine, Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde iģletme baģına 2013 yılında 375 TL katılım desteği ödemesi yapılmaktadır. Organik Tarım ve Ġyi Tarım Desteği Bitkisel üretimde Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı olan ve icmallerin alındığı tarih itibarıyla en az bir yıl süre ile Organik Tarım Bilgi Sistemine kayıtlı olarak organik tarım yapan çiftçilerin geçiģ iki süreci ve üzeri üretimlerine destekleme ödemesi yapılmaktadır. 58

80 Buna ek olarak, büyükbaģ, küçükbaģ hayvan, arı ve su ürünleri yetiģtiriciliğinde organik tarım yapan çiftçilere aģağıda belirtilen birim miktarlarda organik tarım destekleme ödemesi yapılmaktadır. Desteklemeler Destek Miktarı Organik Tarım (Meyve, sebze) 50 TL/dekar Organik Tarım (Tarla Bitkileri) 10 TL/dekar Organik Tarım (Anaç Sığır, Manda) 150 TL/baĢ Organik Tarım (Buzağı) 50 TL/baĢ Organik Tarım (Anaç koyun, keçi) 10 TL/baĢ Organik Tarım (Arılı kovan) 5 TL/kovan Organik Tarım (Alabalık) 0,35 TL/kg Organik Tarım (Çipura-levrek) 0,45 TL/kg Ġyi tarım uygulamaları yapan çiftçilere, Çiftçi Kayıt Sisteminde oluģturulacak icmaller üzerinden aģağıda belirtilen birim miktarlarda destekleme ödemesi yapılmaktadır. Desteklemeler Ġyi Tarım Uygulamaları (Meyve, Sebze) Ġyi Tarım Uygulamaları (Örtü altı) Destek Miktarı 25 TL/dekar 100 TL/dekar Tarımsal Yayım ve DanıĢmanlık Hizmetlerinin Desteklenmesi Ülkenin tarımsal yayım ve danıģmanlık sisteminin çoğulcu, etkin ve verimli bir yapıya kavuģmasını sağlamak amacıyla, tarımsal danıģmanlık sistemine dahil olup, kriterleri taģıyan her tarımsal iģletme için destekleme ödemesi yapılmaktadır. Destekleme ödemesi kapsamına alınan her tarımsal iģletme için yıllık 600 TL ödenmektedir. Destekleme kapsamında tarımsal danıģmanlık hizmeti alabilecek tarımsal iģletmeler, tarımsal yayım ve danıģmanlık hizmeti verecek kiģi ve kuruluģlar, destekleme ödemesi kriterleri, destekleme ödemesi yapılacak kiģi ve/veya kuruluģlar, uygulama alanı ve diğer hususlar Bakanlık tarafından belirlenmektedir. 59

81 Biyolojik ve Biyoteknik Mücadele Desteği Ülkemizde bitkisel üretime arız olan zararlı organizmalara karģı biyolojik ve/veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaģtırılması ile kimyasal ilaç kullanımının azaltılması amacıyla örtüaltında ve açık alanda aģağıda belirtilen destekleme ödemeleri yapılmaktadır. Desteklemeler Biyoteknik mücadele desteği Biyolojik mücadele desteği Örtüaltı paket toplamı Biyoteknik mücadele desteği Biyolojik mücadele desteği Açık alanda paket toplamı Destek Miktarı 100 TL/dekar 330 TL/dekar 430 TL/dekar 30 TL/dekar 30 TL/dekar 60 TL/dekar AraĢtırma-GeliĢtirme Projeleri Desteği Bakanlığın ve tarım sektörünün ihtiyaç duyduğu öncelikli konulara iliģkin bilgi ve teknolojilerin geliģtirilmesi ve çiftçiler ile tarımsal sanayicilere aktarılması amacıyla, uygun görülen araģtırma-geliģtirme (ARGE) projelerine, cari yılları içinde destekleme ödemesi yapılmaktadır. 60

82 2.2 TÜRKĠYE DE TARIM SEKTÖRÜ ĠLE ĠLGĠLĠ ÇIKARTILAN KANUN VE YÖNETMELĠKLER Çizelge 2-12 Türkiye de Tarım Sektörü Ġle Ġlgili Çıkartılan Kanun ve Yönetmelikler No Kanun ve Yönetmelikler 1 Mera Yönetmeliğinde DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik /5557 Bazı Yerlerde Arazi ToplulaĢtırması Yapılması Hakkında Karar /5615 Bazı Yerlerde Arazi ToplulaĢtırması Yapılması Hakkında Karar /5558 Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığının Doğrudan Merkeze Bağlı TaĢra TeĢkilatı Olarak, Toplam 14 Adet Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüğünün Kurulması Hakkında Karar 5 Patates Kanseri (Synchytrium Endobioticum "Schilberszky" Percival) Ġle Mücadele Hakkında Tebliğ. (Tebliğ No: 2002/61) 6 Patates Kanseri [Synchytrium Endobioticum (Schilberszky) Percival] Ġle Mücadele Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2002/61) De DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2012/15) 7 Hayvansal Ürünlerin Irak a Ġhracına ĠliĢkin Talimat 8 Suudi Arabistan a Ġhraç Edilecek Olan BüyükbaĢ Ve KüçükbaĢ Hayvanlara ĠliĢkin Talimat 9 Canlı Hayvan Ve Hayvansal Ürünlerin Ġhracatı Ġçin Sağlık Sertifikası Düzenlenmesine ĠliĢkin Genelge 10 Ab'ye Ġthal Edilecek Olan Ve 605/2010 Sayılı Tüzük'e (Eu) Ek 1 Sütun C'de Ġzin Verilen Üçüncü Ülke Veya Ülke Kısımlarından Gelen Ġnsan Tüketimine Yönelik Süt Ürünleri Ġçin Veteriner Sağlık Sertifikası Düzenleme Talimatı 11 Türkiye Sınırları Ġçerisinde At YarıĢları Düzenleme, Yurt Ġçinde Ve Yurt DıĢında Düzenlenen YarıĢlar Üzerine Yurt Ġçinden Ve Yurt DıĢından MüĢterek Bahis Kabul Etme Hak Ve Yetkisinin 6 Ay Süre Ġle Türkiye Jokey Kulübüne Devredilmesi Hakkında Karar 12 Pamuk Unlu Biti (Phenacoccus Solenopsis) Sürvey Talimatı 13 Su Ürünleri Kanunu Tasarısı Taslağı GörüĢlere AçılmıĢtır 14 Hayvan Nakillerinde Kontrol Ve Dinlendirme Ġstasyonu Yönetmeliği Taslağı 15 Entegre Mücadele Projeleri Uygulama Talimatı Taslağı 16 Organik Tarımın Esasları Ve Uygulanmasına ĠliĢkin Yönetmelikte DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı 17 Etçi Sığır Irklarında Tabii Tohumlama Faaliyetleri Hakkında Talimat 18 Yemeklik Patates Ġhracatı Uygulama Talimatı 19 Hayvan Hastalıklarında Tazminat Yönetmeliği 20 Hayvan Hastaneleri Yönetmeliği /5319 Bazı YerleĢim Birimlerinin Uygulama Alanı Olarak Tespiti Ġle Bazı YerleĢim Birimlerinin Bakanlar Kurulu Kararlarının Kapsamından Çıkarılması Hakkında Karar 22 Xanthomonas Axonopodis (Turunçgillerde Zararlı Tüm Irkları), Phaeoramularia Angolensis Ve Guignardia Citricapra'dan Ari Bölgelerin Tanınması Hakkında Talimat 23 Brusellanın Konjukvital AĢı Ġle Kontrol Ve Eradikasyonu Projesi Genelgesi (2013/20) 24 Türkiye Tarım Havzaları Üretim Ve Destekleme Modeline Göre 2013 Yılı Ürünü Yağlı Tohumlu Bitkiler, Hububat Ve Baklagil Fark Ödemesi Desteğine ĠliĢkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği (Tebliğ No: 2013/15) 25 Okul Sütü Programı Uygulama Tebliği (Tebliğ No: 2013/58) 26 Türk Gıda Kodeksi Lokum Tebliği (Tebliğ No: 2013/55) 27 Fındık Üreticilerine Alan Bazlı Gelir Desteği Ve Alternatif Ürüne Geçen Üreticilere Telafi Edici Ödeme Yapılmasına Dair Kararın Uygulanmasına ĠliĢkin Tebliğ (Tebliğ No: 2013/4 28 Türkiye Tarım Havzaları Üretim Ve Destekleme Modeline Göre YaĢ Çay Üreticilerine 2013 Yılı YaĢ Çay Ürünü Ġçin Fark Ödemesi Desteği Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2013/56) 29 Organik Tarım Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2013/23) 61

83 No Kanun ve Yönetmelikler 30 Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemine Dâhil Olan Tarımsal ĠĢletmelere Katılım Desteği Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2013/50) 31 Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıdalar Tebliği (No: 2013/49) 32 Türk Gıda Kodeksi Tuz Tebliği (No: 2013/48) 33 Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerinin Ve Gıda BileĢenlerinin Üretiminde Kullanılan Ekstraksiyon Çözücüleri Tebliği (Tebliğ No: 2013/45) /5187 Fındık Üreticilerine Alan Bazlı Gelir Desteği Ve Alternatif Ürüne Geçen Üreticilere Telafi Edici Ödeme Yapılmasına Dair Kararda DeğiĢiklik Yapılması Hakkında Karar /5164 Uygulama Alanı Ġlan Edilen ġanlıurfa Ġlinde Bağımsız Köy Kurulması Hakkında Karar /5171 Okul Sütü Programı Uygulama Esasları Hakkında Karar /5146 Denizli Ġli, Acıpayam Ġlçesi Sınırları Ġçerisinde Bulunan Bazı Alanlarda Arazi ToplulaĢtırması Yapılması Hakkında Karar 38 Mali Konularda GörüĢ Verilmesi 39 Ulusal Bitki Sağlığı Komitesi ÇalıĢma Usul Ve Esaslarına Dair Yönerge /4790 Bazı Yerlerde Arazi ToplulaĢtırması Yapılması Hakkında Karar 41 Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Makine Ve Ekipman Alımlarının Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/27) 42 Perakende SatıĢ Yerleri Ve Tıbbi Ürün Bulunduran Yerlerin Ġzin Ve Denetim ĠĢlemleri 43 Narda Bakteriyel Yanıklık Survey Talimatı 44 Sperma, Ovum Ve Embriyo Ġthalatı Ġle Ġlgili ĠĢ Ve ĠĢlemlerine Yönelik 2013 Yılı Uygulama Talimatı 45 Sperma, Embriyo Ve Ovum Üretim Merkezlerinin ÇalıĢma Usul Ve Esasları Talimatı 46 Suni Tohumlama/Embriyo Transferi Kursu Hakkında Talimat 47 Suni Tohumlama, Tabii Tohumlama Ovum Ve Embriyo Transferi Faaliyetleri Hakkında Talimat 48 Tarımsal Yayım Ve DanıĢmanlık Hizmetlerine Destekleme Ödemesi Yapılması Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/31) 49 Ulusal Süt Konseyi KuruluĢ, ÇalıĢma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik 50 Ulusal Kırmızı Et Konseyi KuruluĢ, ÇalıĢma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik 51 Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı Kapsamında Bireysel Sulama Makine Ve Ekipman Alımlarının Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (No: 2013/28) 52 Bitkisel Üretimde Biyolojik Ve/Veya Biyoteknik Mücadele Destekleme Ödemesi Uygulama Tebliği (No: 2013/30) /13260 Türkiye Sınırları Ġçerisinde At YarıĢları Düzenleme, Yurt Ġçinde Ve Yurt DıĢında Düzenlenen YarıĢlar Üzerine Yurt Ġçinden Ve Yurt DıĢından MüĢterek Bahis Kabul Etme Hak Ve Yetkisinin Ekli Esaslar Çerçevesinde 22/11/2013 Tarihine Kadar Türkiye Jokey Kulübüne Devredilmesi Hakkında Karar 54 Hayvancılık Desteklemeleri Hakkında Uygulama Esasları Tebliği (No: 2013/29) 55 Ġyi Tarım Uygulamaları Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2013/22) 56 GörüĢe Açılan Mevzuat Taslakları 57 Expo 2016 Antalya Ajansı Ġnsan Kaynakları Yönetmeliği 58 Yurt Ġçi Sertifikalı Fidan/Çilek Fidesi Ve Standart Fidan Kullanımı Desteklemesi Hakkında Tebliğ 59 Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal AraĢtırmalar Ve Politikalar Genel Müdürlüğü Tarafından 4734 Sayılı Kamu Ġhale Kanununun 3 Üncü Maddesinin (F) Bendi Kapsamında Yapılacak Ġhalelere ĠliĢkin Esaslar Hakkında Karar 60 ġap Hastalığı Tamimi (Tamim No: 26) 61 Ruhsatsız Veteriner Ġlacı SatıĢ Yerleri Tamimi 62 Ruhsatsız Ġlaç Kullanımı Ve YasaklanmıĢ Maddeler Hakkında Genelge ( ) 62

84 No Kanun ve Yönetmelikler 63 Ġlkbahar Brucella, Ppr Ve ġap AĢılama Kampanyası Genelgesi ( ) 64 Ipard Programı Kapsamında Hayvancılık ĠĢletmelerinin Belgelendirilmesi ( ) 65 Canlı Hayvan Ve Hayvansal Ürünlerde Kalıntı Ġzleme Genelgesi ( ) 66 Brucellanın Konjuktival AĢı Ġle Kontrol Ve Eradikasyonu Projesi Genelgesi ( ) 67 Ari ĠĢletmeler Ve Onaylı Çiftlikler Genelgesi ( ) 68 Ab'ye Süt Ürünleri Ġhracatı Genelgesi ( ) 69 AB'ye Süt Ürünleri Ġhracatı Genelgesi ( ) 70 Hayvan Hastalıkları Ġle Mücadele Ve Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesi ( ) 71 Patates Siğili Görülen Alanlarda Ve Güvenlik KuĢağında Uygulanacak Desteğe ĠliĢkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği (Tebliğ No: 2013/21) 72 AraĢtırma Ve GeliĢtirme Destek Programı Projelerinin Desteklenmesine ĠliĢkin Tebliğ(Tebliğ No: 2013/19) 73 Yem Bitkileri Desteklemeleri Uygulama Esasları Tebliği (Tebliğ No: 2013/18) 74 Çiftçi Kayıt Sistemine Dahil Olan Çiftçilere Mazot, Gübre Ve Toprak Analizi Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2013/14) 75 Yurt Ġçi Sertifikalı Tohum Kullanımı Desteklemesi Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/17) 76 Yurt Ġçi Sertifikalı Tohum Üretiminin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2013/16) Yılı Biçerdöverle Ürün Hasadında Kontrol Hizmetlerinin Yürütülmesine ĠliĢkin Uygulama Talimatı 78 Expo 2016 Antalya Ajansının ÇalıĢma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik 79 Çevre Amaçlı Tarımsal Arazilerin Korunması Programını Tercih Eden Üreticilerin Desteklenmesine ĠliĢkin Kararda DeğiĢiklik Yapılmasına Dair Karar Kaynak: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 63

85 KAYNAKLAR ACAR, M., Fiyat Desteğinden Doğrudan Desteğe: Dünyada Tarımsal Destekleme Politikalarında Yeni Yönelimler. Sosyal Bilimler Dergisi 2003/2. ( ACAR, M., DTÖ ve AB Müzakereleri IĢığında Türk Tarımının Geleceği, Orion Yayınevi, 1. Baskı, ISBN , Ankara. ACAR, M., Bulut, E., Türkiye de ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikalarında Son GeliĢmeler. Selçuk Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Ve Ekonomik AraĢtırmalar Dergisi. Cilt: 11 Yıl: 9 Sayı: 17 Konya. ( ARI, F.A., Türkiye de Tarımın Ekonomideki Yeri ve Güncel Sorunları. ÇalıĢma ve Toplum; Ekonomi ve Hukuk Dergisi. ( ARISOY, H., GÜL, U., AB ve Türkiye de Tarım Sektörüne Yapılan Direkt Ödemelerin KarĢılaĢtırılması. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, No: 8(2), Tekirdağ. AYDIN, C., Dünya Ticaret Örgütü Tarım Müzakereleri, AB ve Türkiye nin Pozisyonları. Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Tarım ve Balıkçılık Dairesi, Uzmanlık Tezi. Ankara. BABACAN, A., Genel Tarım Politikaları Çerçevesinde Doğrudan Gelir Ödemeleri Sistemi. Devlet Planlama TeĢkilatı, Ankara. DEMĠRDÖĞEN, A., ÖREN, M., ALEMDAR, T., Türkiye de Tarım Politikaları Kapsamında Sağlanan Destekler ve Kırsal Yoksulluk. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Konya. DERNEK, Z., Cumhuriyet in Kurulusundan Günümüze Tarımsal Gelismeler. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1(1):1-12, ISSN , Isparta. DOĞAN, C., Dünya Bankası Kredileriyle Destekli Tarım Projelerinin Türk Tarımına Etkileri. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ĠĢletme Yönetimi Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (BasılmamıĢ). Ankara. DPT, Tarım Stratejisi ( ) Tarih ve 2004/92 Sayılı YPK Kararı. Devlet Planlama TeĢkilatı. 64

86 GAYTANCIOĞLU, O., Türkiye'de ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikası. Ġstanbul Ticaret Odası, Sektörel Yayınlar, Yayın No: Ġstanbul. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, GÜLTEKĠN, S., Dünya Ticaret Örgütü, Avrupa Birliği ve Türkiye nin Tarım Politikaları: KarĢılaĢtırmalı Bir Ġnceleme. Uluslararası Ġktisadi ve Ġdari Ġncelemeler Dergisi. Year:5 Number 9, Summer 2012, ISSN Trabzon. ĠKV, Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası. Ġktisadi Kalkınma Vakfı. Kalkınma Bakanlığı, KARACAN, R., DOĞAN, B.B., ERDOĞAN, S., YUMUġAK, Ġ.G., AK, R., GENÇ, S.Y., TÜRK, A., ATEġ, H., Tarım Ekonomisi ve Tarımsal Politikalar (Ed. Meriç SubaĢı Ertekin). T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: Açıköğretim Fakültesi Yayını No: EskiĢehir. KARAMAN, C., YAVUZ, F., Dünyadaki Eğilimler IĢığında Türkiye Tarımsal Destekleme Politikalarının Değerlendirilmesi. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Konya. KESBĠÇ, C.Y., BALDEMĠR, E., DOĞAN, S., Rekabet Gücü Ölçümü ve Önemi: Türk Tarım Sektörü Ġçin Bir Analiz. Ġstanbul Üniversitesi VII. Ulusal Ekonometri ve Ġstatistik Sempozyumu, Ġstanbul. ( OLGUN, A., AB de Ortak Tarım Politikasının GeçmiĢi, Reformlar, Mevcut Durum, Geleceği ve Türkiye nin Uyumu Açısından Değerlendirilmesi. Türk Tarım Politikasının Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikasına Uyumu (Editörler: Erdoğan OKTAY, Renan TUNALIOĞLU), Tarımsal Ekonomi AraĢtırma Enstitüsü Yayın No: 134, Ankara. ÖRNEK, Ġ., Dünya Ticaret Örgütü Kapsamında Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası ve Türk Tarım Politikasının Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi 2007/1. ( ÖZKAYA, T., GÜNAYDIN, G., BOZOGLU, M., OLHAN, E., SAYIN, C., Tarım Politikaları ve Tarımsal Yapıdaki DegiĢimler. Türkiye Ziraat Mühendisligi VII. Teknik Kongresi Ocak Ankara. 65

87 Resmi Gazete, Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere ĠliĢkin Karar. Sayı: 28612, Ankara. ġahġnöz, A., ÇAĞATAY, S., TEOMAN, Ö., Türkiye de Tarımsal Destekleme Politikası Aracı Olarak Fark Ödeme Sistemi nin Uygulanabilirliğinin TartıĢılması ve Sistemin Ġktisadi Analizi. Tarımsal Ekonomi AraĢtırma Enstitüsü. Yayın No: 155, ISBN , Ankara. ġentürk, M.U., Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikaları ve Türkiye. Bahçesehir Üniversitesi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği ĠliĢkileri Yüksek Lisans Tezi (BasılmamıĢ). Ġstanbul. TÜĠK, UZUNDUMLU, A.S., Tarım Sektörünün Ülke Ekonomisindeki Yeri ve Önemi. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi. 22(B) 2012, s , ISSN: Erzurum. YAVUZ, F., Türkiye de Tarım Politikası. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, No: 31, Özel Sayı, 9-22, Erzurum. YAVUZ, F., Türkiye de Tarım. Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı Yayınları, Ankara. ( YAPAR, S., Türkiye'de Tarımsal Ekonomi ve Desteklememe Politikasının Bir Aracı Olarak Doğrudan Gelir Desteği Sistemi. Selçuk Üniversitesi Karaman Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Dergisi Sayı:2 Cilt:5. Konya. YÜKSELER, Z., Tarımsal Destekleme Politikaları ve Doğrudan Gelir Desteği Sisteminin Değerlendirilmesi. T.C. BaĢbakanlık Devlet Planlama TeĢkilatı MüsteĢarlığı, Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü, 27 s. (DPT.YPKD. ÇalıĢma Raporları, ), ( ). 66

88 3 ĠL HAKKINDA GENEL BĠLGĠLER 3.1 OSMANĠYE ĠLĠ HAKKINDA GENEL BĠLGĠ Osmaniye ili Doğu Akdeniz Bölgesi nde, Çukurova nın doğusunda Ceyhan Nehri nin doğu yakasındaki verimli topraklarda yer almaktadır. Doğuda Gaziantep, güneyde Hatay, batıda Adana, kuzeyde ise KahramanmaraĢ illeriyle komģu olan Osmaniye, 1996 yılında il olmuģtur. ġekil 3-1Türkiye Haritasında Osmaniye nin Konumu Kaynak: Osmaniye Ġli Genel Bilgiler, 2012 Yüzölçümü 3280 km 2 Nüfus (Osmaniye Ġli) (Kent Merkezi) Nüfus Yoğunluğu 155 kiģi/km2 Nüfus ArtıĢ Oranı %0 12,72 Kaynak: TÜĠK,

89 2012 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonucuna göre Osmaniye Ġl nüfusu toplam kiģidir. Bu nüfusun si erkek, i kadındır Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonucuna göre Osmaniye Ġli nüfus yönünden Türkiye nin 42 inci ili olup, nüfus yoğunluğu km 2 baģına 150 kiģidir. Nüfus artıģ hızı, 2012 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre, % 1,39 dur Yılı verilerine göre toplam nüfusun i belde ve köylerde ( belde köy), si ise Ģehirlerde yaģamaktadır. Buna göre toplam nüfusun % 74 ü Ģehirlerde, % 26 sı da belde ve köylerde yaģamaktadır. Çizelge 3-1 Osmaniye Nüfusu Ġlçeler Ġl / Ġlçe Merkezi Nüfusu Belde / Köy Nüfusu Toplam Nüfus Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Kadirli Sumbas Toprakkale Toplam Kaynak : TÜĠK

90 3.2 OSMANĠYE DE TARIM SEKTÖRÜNÜN GENEL YAPISI Doğu Çukurova Bölgesi nde yer alan Osmaniye ili doğuda Gaziantep, güneyde Hatay, batıda Adana ve kuzeyde ise KahramanmaraĢ illeri ile çevrilidir. Ġlin yüzölçümü km 2 olup, deniz seviyesinden 118 m yükseklikte ve Akdeniz e 20 km mesafededir (Osmaniye Belediyesi, 2007) gün ve 4200 sayılı yasayla Toprakkale, Hasanbeyli ve Sumbas ilçe yapılarak, Kadirli, Düziçi ve Bahçe ilçeleri ise Adana ilinden alınarak il statüsüne kavuģturulan Osmaniye, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) göre 2012 yılı itibariyle ile nüfus büyüklüğü bakımından Türkiye de 42. il durumundadır. Nüfusun ü il ve ilçe merkezinde yaģamaktadır (TÜĠK, 2013). Osmaniye, Merkez, Bahçe, Düziçi, Hasanbeyli, Kadirli, Sumbas ve Toprakkale olmak üzere toplam 7 ilçeden oluģmaktadır. Ġldeki toplam belediye sayısı 16 olup, köy sayısı 158 dir. Çukurova'ya has zengin tarım toprakları ve geniģ ormanlara sahip olan Osmaniye de yazları sıcak, kıģları ılık ve yağıģlı olan Akdeniz iklimi hakimdir. YağıĢlar genelde yağmur Ģeklinde ve buharlaģmanın en az olduğu kıģ aylarındadır. Osmaniye ili sınırları içerisinde Kadirli ilçesinde bulunan AslantaĢ Barajı ve Düziçi ilçesinde bulunan Berke Barajı su enerjisi olarak yararlanılan önemli barajlardır (Osmaniye Valiliği, 2011). Yüzey Ģekillerinin çoğunu bünyesinde toplamıģ ender yerlerden birisi olan Osmaniye, yüzey Ģekilleri bakımından ovalık ve dağlık olmak üzere ikiye ayrılır. Dağlık alanların yüzey Ģekilleri oldukça dalgalı ve yer yer dik bir özellik gösterir. Genelde kuzey batısına yamaçlar hakim olmasına rağmen, diğer yönlere bakan yamaçlar ve vadiler de bulunmaktadır. En önemli akarsu Karaçay, Hamis Çayı ve Ceyhan Nehridir. En önemli dağları Koyuntepe (2168 m), Dumanlı Dağı (2102 m), Yağlıpınar Dazı Tepe (2085 m), Topbarnaz Tepe (2067 m), Cerleme Tepesi (1965 m), Binboğa Dağları. (Osmaniye Valiliği, 2011); 1) Ġlin Çukurova da Kalan Bölümü (Ova Köyleri): Ġl merkezi Gavurdağları nın kuzey eteklerinde Karaçay vadisinde kurulmuģtur. Merkez köyleri ile Kadirli ilçesinin Çukurova da kalan ova köyleri olarak bilinen köyleri ve Toprakkale ilçesinin tamamı bu bölgede yer almaktadır. Ġlin bu bölgesinde yaģayan nüfus yoğunluğu yaklaģık %70 in üzerindedir. Bu bölgede yaģayan nüfus genel olarak tarımla ve az sayıda da olsa hayvancılıkla geçimini idame ettirmektedir (Ġplik, 2012:18). 69

91 2) Ġlin Dağlık Bölgede Kalan Bölümü (Dağ kolu köyleri): Ġlin ikinci bölümünde ise dağ köylerinin bulunduğu, Merkez ilçeye bağlı eski vilayet merkezinin de yer aldığı Cebel köyü baģta olmak üzere, Gavurdağı nın yükseklerinde kurulmuģ olan Hasanbeyli ve Bahçe ilçelerinin bütün köyleri ve Düziçi ilçesinin dağ kolu köyleri ve Kadirli ilçesinin Toros dağlarının zirvelerindeki köyleri, yine Sumbas ilçesinin Toros dağlarının yüksek yerlerindeki köyleri yer almaktadır. Dağ kolu köyleri olarak bilinen bu köylerde hayvancılık ve kırsalda ise susuz tarım hakimdir (Ġplik, 2012:19). Coğrafi konum ve doğal yapısıyla tarımsal üretime, hayvancılığa ve ormancılığa oldukça elveriģli bir il olması nedeniyle tarım ağırlıklı ekonomik yapıya sahip olan Osmaniye ilinin toplam yüzölçümü 3.279,8 km 2 olup, il topraklarının yaklaģık %44 ü orman ve fundalıklarla, %39 u tarım alanlarıyla ve %1 i çayır ve mera ile kaplı olup, % 17 si ise tarıma elveriģsiz alanlardan oluģmaktadır. Orman Alanı 44% Tarım Alanı 38% Tarım DıĢı Alan 17% Çayır-Mera Alanı 1% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% ġekil 3-2 Arazilerin Niteliklerine Göre Dağılımı Kaynak: OĠGTHM Ġl toplam arazisinin dekarı iģlenen tarım arazisidir. Ġlde tarım alanı en geniģ ilçe dekar ile Kadirli dir. Tarım arazilerinin %85,2 ini tarla alanları oluģtururken, %10,9 unu meyve alanları, %3,5 ini ise sebze alanları oluģturmaktadır. 70

92 Tarla Ziraatı Alanı 85,20% Meyve Alanı 10,90% Sebze Alanı 3,50% Nadas Alanı 0,30% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% ġekil 3-3 Tarım Arazilerinin % Dağılımı Kaynak: OĠGTHM Tarım arazilerinin sulanma durumu incelendiğinde ise, ildeki toplam tarım arazisinin ( da) %68,8 inin ( da) sulanabilir arazi olduğu, bu arazinin ise %78 inin sulandığı görülmektedir. Ġlçeler bazında bakıldığında, toplam tarım alanının %77,4 ü sulanabilen Sumbas ilçesi, en fazla sulanan alana sahipken, sahip olduğu tarım alanının yalnızca %13,6 sı sulanabilen Hasanbeyli ise en az sulanan alana sahip ilçedir. Toplam Toprakkale Sumbas Kadirli Hasanbeyli Düziçi Bahçe Merkez 13,6% 17,9% 53,0% 57,8% 46,6% 48,3% 66,1% 77,4% ġekil 3-4 Sulanan Toplam Alan (%) Kaynak: OĠGTHM 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 71

93 Osmaniye ili, üretim miktarları bölge ve Türkiye geneli ile karģılaģtırıldığında tahıllardan buğday açısından önemli bir ildir. Üretilen tarla bitkileri içerisinde toplam ekim alanının ( da) %46 sında buğday ( da) yetiģtirilirken, %24,1 inde mısır ( da) yetiģtirilmektedir. Üretim değerleri açısından değerlendirildiğinde ise, tarla bitkilerinden elde edilen toplam TL lik üretim değerinin %44,2 sini mısır ( TL), %26,2 sini buğday ( TL), %20,7 sini ise yerfıstığı ( TL) oluģturmaktadır. Buğday 46,0% Mısır 24,1% Yağ. Ayçiçeği Arpa Yerfıstığı Fiğ (Yeşil Ot) 3,6% 3,5% 3,2% 1,3% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% ġekil 3-5 Üretilen Tarla Ürünleri Ekim Alanları (%) Kaynak: OĠGTHM Mısır 44,2% Buğday 26,2% Yerfıstığı 20,7% Diğer Yağ. Ayçiçeği Arpa 2,8% 1,6% 4,4% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% ġekil 3-6 Üretilen Tarla Ürünleri Üretim Değerleri (%) Kaynak: OĠGTHM 72

94 Tarım alanları içerisinde %4 lük bir paya sahip olan sebze ürünleri içerisinde %45,6 ile turp ( da) en fazla ekim alanına sahip üründür. Bunun dıģında sebze ürünleri ekim alanının %17,1 lik kısmında ( da) karpuz yetiģtiriciliği, %8,7 lik kısmında (6.693 da) ise biber yetiģtiriciliği yapılmaktadır. Üretilen sebze ürünlerinin TL lik üretim değerinin %44,2 gibi büyük bir kısmı turptan ( TL) elde edilirken, %17,1 i karpuzdan ( TL) elde edilmektedir. Üretilen sebze ürünleri içerisinde en büyük paya sahip olan turpun (%91,6) ve ekim alanı açısından ikinci sırada yer karpuzun (%72,5) en fazla ekildiği ilçe Kadirli ilçesidir. Turp 45,6% Karpuz 17,1% Biber 8,7% Ispanak Domates Soğan Kavun Marul Fasulye Pırasa Patlıcan Lahana (Beyaz) Diğer 4,2% 4,0% 3,5% 2,8% 2,8% 2,0% 1,7% 1,7% 2,0% 3,7% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% ġekil 3-7 Üretilen Sebze Ürünleri Ekim Alanı (%) Kaynak: OĠGTHM 73

95 Turp 44,2% Karpuz 13,1% Biber 9,1% Kavun 7,7% Domates 4,2% Soğan 3,7% Lahana 3,3% Ispanak 2,8% Pırasa 2,7% Marul (Kıvırcık) 2,1% Fasulye (Taze) 2,0% Sarımsak 1,5% Patlıcan 1,5% diğer 2,1% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% 40,0% 45,0% ġekil 3-8 Üretilen Sebze Ürünleri Üretim Değeri (%) Kaynak: OĠGTHM 74

96 Çizelge 3-2 Ġlçeler Bazında Sebze Ürünleri Ekim Alanları (da) Ürün Adı Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Kadirli Sumbas Toprakkale Toplam En Çok Üretildiği Ġlçe Turp ,6% Kadirli Karpuz ,5% Kadirli Biber (Salçalık) ,6% Kadirli Ispanak ,2% Kadirli Domates (Sofralık) ,7% Kadirli Soğan (Kuru) ,3% Merkez Kavun ,2% Kadirli Marul (Göbekli) ,1% Kadirli Fasulye (Taze) ,4% Kadirli Lahana (Beyaz) ,3% Kadirli Patlıcan ,1% Kadirli Pırasa ,5% Kadirli Hıyar (Sofralık) ,5% Merkez Biber (Sivri) ,9% Bahçe Soğan (Taze) ,9% Merkez Kabak (Sakız) ,5% Kadirli Barbunya Fasulye ,3% Bahçe Bezelye (Taze) ,4% Kadirli Lahana (Kara) ,0% Kadirli Sarımsak (Taze) ,9% Kadirli Sarımsak (Kuru) ,7% Kadirli Marul (Aysberg) ,0% Kadirli Biber (Dolmalık) ,0% Merkez Marul (Kıvırcık) ,0% Kadirli Domates ,0% Düziçi Maydanoz ,5% Düziçi Acur ,0% Merkez Tere ,0% Merkez Nane ,0% Merkez Toplam (da) Kaynak: OĠGTHM 75

97 Osmaniye ilinde %10,9 luk ekim alanı ile tarla bitkilerinden sonra ikinci sırada yer alan meyve ürünleri ekim alanlarının %74,8 gibi büyük bir bölümünde zeytin yetiģtiriciliği yapılmaktadır. Meyve ürünleri üretim değerleri açısından değerlendirildiğinde de zeytin en büyük paya (%66,7) sahiptir. Ġlde üretilen toplam zeytinin %29 u Kadirli ilçesinde üretilirken, meyve ürünleri içerisinde ekim alanı büyüklüğü (9.450 da) açısından ikinci sırada yer alan portakalın %46,2 si Sumbas ilçesinde ekilmektedir. Zeytin 74,8% Portakal 6,9% Kiraz 5,3% Mandarin 2,7% Nar 2,0% Üzüm (Bağ) 2,0% Elma 1,6% Diğer 4,8% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% ġekil 3-9 Üretilen Meyve Ürünleri Ekim Alanı (%) Kaynak: OĠGTHM 76

98 Zeytin 66,7% Portakal 9,9% Kiraz 7,1% Ceviz 4,6% Elma 2,5% Mandarin 2,2% İncir 1,2% Nar 0,9% Üzüm (Bağ) 0,7% Badem 0,5% Erik 0,5% Kayısı 0,4% Diğer 2,8% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% ġekil 3-10 Üretilen Meyve Ürünleri Üretim Değeri (%) Kaynak: OĠGTHM 77

99 Çizelge 3-3 Ġlçeler Bazında Meyve Ürünleri Ekim Alanları (da) Ürün Adı Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Kadirli Sumbas Toprakkale Toplam En Çok Üretildiği Ġlçe Zeytin ,0% Kadirli Portakal ,2% Sumbas Kiraz ,3% Bahçe Mandarin ,6% Sumbas Nar ,1% Kadirli Üzüm ,5% Bahçe Elma ,2% Bahçe Ceviz ,2% Kadirli Erik ,0% Bahçe Kayısı ,9% Kadirli Badem ,5% Bahçe ġeftali ,1% Kadirli Trabzon Hurması ,5% Sumbas Armut ,1% Kadirli Limon ,1% Sumbas ViĢne ,1% Bahçe Nektarin ,1% Kadirli Çilek ,0% Bahçe Yenidünya ,0% Merkez Ġncir ,1% Merkez Altıntop ,0% Toprakkale Turunç ,0% Merkez Toplam Kaynak: OĠGTHM 78

100 Osmaniye ilinde ekimi yapılan tarla bitkileri, meyve ve sebze ürünleri bir arada değerlendirildiğinde buğday %51,3 ile en fazla ekim alanına sahip üründür. Bunu %26,9 ile mısır takip etmektedir. Tarım arazileri içerisinde en fazla ekimi yapılan 5 ürün arasında tek meyve ürünü olarak yer alan zeytin %8,7 ile 3. sırada yer almaktadır. Üretim değerlerine göre değerlendirildiğinde ise mısır Osmaniye ili toplam bitkisel üretim değerinin %32,3 ünü oluģtururken, buğday %19,1 ile ikinci sırada yer almaktadır. Buğday 51,3% Mısır 26,9% Zeytin 8,7% Yağ. Ayçiçeği Arpa Yerfıstığı Diğer 4,0% 3,9% 3,6% 1,4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% ġekil 3-11 Tarım Ürünleri Toplam Ekim Alanı Kaynak: OĠGTHM Mısır 32,3% Buğday (Kuru) 19,1% Yerfıstığı 15,1% Zeytin 11,2% Turp 4,5% Yağ. Ayçiçeği Portakal Karpuz 2,1% 1,7% 1,3% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% ġekil 3-12 Tarım Ürünleri Toplam Üretim Değerleri Kaynak: OĠGTHM 79

101 Sonuç olarak, Osmaniye ilinde tarım arazilerinin büyük çoğunluğunu tarla ziraatının aldığı geri kalan kısmının ise zeytin, sebze, narenciye, bağ ve diğer meyve alanlarına ayrıldığı göze çarpmaktadır. Çok az bir miktar da olsa Bahçe ve Hasanbeyli ilçelerinde nadasa bırakılan alanlar bulunmaktadır. Bunun nedenleri arasında bahçe ürünlerine yönelik uzun vadeli, planlı sürdürülebilen, yeterli bilgi ve altyapının bulunmadığı görülmüģtür. Buna göre iklim ve toprak yapısı bahçe bitkileri yetiģtiriciliğine uygun ve su kaynaklarının varlığının çok olması nedeni ile Ġlimizde, tarla bitkileri yetiģtiriciliğinin yer aldığı alanların %10 luk kısmının bahçe bitkileri yetiģtiriciliğine aktarılarak öne çıkan türlerin üretimin arttırılmasına yönelik çalıģmaların yapılmasının bölge ekonomisine katkılar sağlayacağı düģünülmektedir. 3.3 OSMANĠYE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK ĠL MÜDÜRLÜĞÜ HAKKINDA GENEL BĠLGĠ Bu bölümde yer alan bilgiler Osmaniye Gıda Tarım ve Hayvancılık Ġl Müdürlüğü Koordinasyon biriminden temin edilmiģtir. KURUMUN GENEL TANIMI YASAL DAYANAK Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının kurulması; 06/04/2011 tarihli ve 6223 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak, Bakanlar Kurulu nca 03/06/2011 tarihinde kararlaģtırılmıģtır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının TeĢkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmündeki Kararname (KHK/639), 08/06/2011 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiģtir. Bu kararname ile taģra teģkilatlarının kuruluģu da hükme bağlanmıģtır. Osmaniye Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü de bu kanun hükmündeki kararname esaslarına göre faaliyetlerini sürdürmektedir. TEġKĠLAT YAPISI "Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TaĢra TeĢkilatının Görevleri, ÇalıĢma Usul ve Esasları Hakkındaki Yönergenin 4 üncü maddesine göre Ġl Müdürlüğü; Gıda ve Yem ġube Müdürlüğü, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı ġube Müdürlüğü, Hayvan Sağlığı YetiĢtiriciliği ve Su Ürünleri ġube Müdürlüğü, Tarımsal Altyapı ve Arazi Değerlendirme ġube Müdürlüğü, Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme ġube Müdürlüğü, Koordinasyon ve Tarımsal Veriler ġube Müdürlüğü ile Ġdari ve Mali ĠĢler ġube Müdürlüğünden oluģmaktadır. 80

102 Ġlimizde Bahçe, Düziçi, Hasanbeyli, Kadirli, Sumbas ve Toprakkale Ġlçelerinde Bakanlık Ġlçe Müdürlüğü bulunmaktadır. Ġlçe Müdürlükleri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TaĢra TeĢkilatının Görevleri, ÇalıĢma Usul ve Esasları Hakkındaki Yönergenin 9. maddesine göre faaliyetlerini sürdürmektedir. 81

103 ġekil 3-13 Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü KuruluĢ ġeması Kaynak: OĠGTHM 82

104 Çizelge 3-4 Kadro ve Personel Durumu ÜNVANI Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Kadirli Sumbas Toprakkale Toplam Ġl Müdürü Ġl Müdür Yard ġube Müdürü Ġlçe Müdürü Mühendis SözleĢmeli Müh Gıda Mühendisi Veteriner Hekimi SözleĢmeli Veteriner Hekimi Sivil Savunma Uzmanı Avukat Sosyolog Tekniker Ziraat Teknisyeni Tekniker Teknisyen (Diğer) Çevre Sağlık Teknisyeni Veteriner Sağlık Teknikeri Veteriner Sağlık Teknisyeni ġef Döner Sermaye Sayman V. Memur ġoför Teknisyen Yard Bekçi Hizmetli Daimi ĠĢçi Geçici ĠĢçi Bilgisayar ĠĢletmeni V.H.K.Ġ Koruma ve Güvenlik Görevlisi Santralci Toplam Kaynak: OĠGTHM 83

105 Çizelge 3-5 Ġl Müdürlüğü Araç Varlığı Faal Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Kadirli Sumbas Toprakkale Ġl Toplamı Gayri Faal Faal Gayri Faal Faal Gayri Faal Faal Binek Oto Pick-Up Jeep Traktör Motosiklet Tekne Toplam Kaynak: OĠGTHM Gayri Faal Faal Gayri Faal 2013 yılı içerisinde 16 adet araç kiralaması yapılmıģtır. Bu araçların ilçeler üzerinden dağılımı aģağıda tablo halinde verilmiģtir. Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Kadirli Sumbas Toprakkale Toplam Kaynak: OĠGTHM Faal Gayri Faal Faal Gayri Faal Faal Gayri Faal 84

106 Çizelge 3-6 Ġl Müdürlüğü Bina ve Arsa Varlığı Ġlçe Adı Hizmet Binası (Adet) Lojman (Adet) Köy Grup Teknisyenliği Tahsisli Arsa (m2) Merkez Bahçe Düziçi Hasanbeyli Kadirli Sumbas Toprakkale Toplam Kaynak: OĠGTHM Ġlçeler Köy Grup Teknisyenliği Hizmet Binası Lojman Durumu Merkez Cevdetiye - 1 Değirmenocağı 1 1 Gökçedam 1 1 Toplam Kaynak: OĠGTHM OSMANĠYE ĠL GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREVLERĠ a) Ġlin tarımsal envanterini çıkarmak ve ilin tarım üretim potansiyelini mevcut teknolojiye göre belirlemek, b) Her türlü il yayım programlarını hazırlamak ve yayınların kendi elemanlarına, tüketicilere ve çiftçilere ulaģtırılmasını sağlamak, c) Çevreye duyarlı doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirlikle ilgili yeni teknolojileri ve bilgileri çiftçilere ulaģtırabilmek, ilin tarımsal yayım programını hazırlamak programın gerçekleģebilmesi için üretici, üretici örgütleri, üniversite, özel sektör ile iģbirliği yapmak, ç) AraĢtırma kuruluģları ile doğrudan merkeze bağlı olan benzeri kuruluģlarla iģbirliği halinde uygulamaya dönük deneme ve demonstrasyonlar programlamak ve yürütmek, 85

107 d) Ġlde çiftçilerin karsılaģtığı problemleri araģtırma enstitülerine iletmek, çözümlerin çiftçilere iletilmesini sağlamak, ilde görev yapan personelin hizmet içi eğitimlerini koordine etmek, e) Tarım ürünlerinin islenip, değerlendirilmesine, pazarlamasına ve bunun için gerekli tesislerin kurdurulmasına yardımcı olacak çalıģmaları yapmak, bu konuda üreticileri ve müteģebbisleri yönlendirmek, f) Ġlin tarım ürünlerini ekiliģ, verim ve üretimlerini tahmin çalıģmaları yapmak, tarımla ilgili her turlu istatistik bilgilerinin zamanında toplanmasını sağlamak, g) Hayvan ve bitki sağlığı ile gıda ve yem konusunda il düzeyinde risk kriterlerini ve yönetimi esaslarını belirleyerek değerlendirme yapmak ve gerekli iletiģimi sağlamak, ğ) Ġldeki hayvanların refahının sağlanması ile salgın ve paraziter hastalıklardan korunmasını sağlamak, bulaģıcı hastalıkların yurt çapında yayılmasını önlemek amacıyla il çapında plan, program ve projeler hazırlamak, gerek bunları, gerekse Bakanlık tarafından belirlenenleri, ilde uygulamak, izlemek, denetlemek, h) Ġl dahilinde çözümlenemeyen hastalık, teģhis ve tedavi problemlerini ilgili araģtırma merkezlerine ve Bakanlığa intikal ettirmek, araģtırma ve teģhis sonuçlarına göre gerekli tedbirleri almak, ı) Suni tohumlama hizmetlerini yürütmek ve soy kütüğü sisteminin yurt çapında yaygınlaģtırılması için il bazında gerekli çalıģmaları yapmak, i) Bakanlığa bağlı hayvan sağlığı ile ilgili hastane, klinik vb. merkezleri yönetmek; özel sektörce kurulacak bu çeģit tesislere Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre izin vermek ve kurulmuģ olanları denetlemek, j) Hayvan sağlığı ile ilgili madde ve malzemelerin üretim, satıģ, ihracat, ithalat, taģıma, muhafazası ile ilgili kayıtları tutmak, Bakanlıkça belirlenmiģ esaslarla ve yetkiyle sınırlı olarak faaliyetleri ile ilgili izin vermek, izlemek, kontrol etmek ve denetlemek k) Özel sektörce kurulacak suni tohumlama istasyonları ve damızlık yetiģtirme isletmelerine Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre izin vermek ve denetlemek, l) Ġl dahilinde uygulanan entegre ve münferit tarım ve kırsal kalkınma projelerinin gerektirdiği hizmetleri yapmak, yeni yapılacak projelerin gerektirdiği ön etüt ve envanter çalıģmalarını yürütmek, 86

108 m) Projeye dayalı olarak kurulacak isletmelere ait kredi taleplerini inceleyerek uygun olanların gerekli proje ve çiftlik geliģtirme projelerini hazırlamak, n) Ġl dahilindeki bitki ve hayvan sağlığı ile ilgili iç ve dıģ karantina hizmetlerini mevzuatı doğrultusunda yürütmek, resmi ve özel mezbaha ve kombinaları sağlık yönünden denetlemek, ildeki damızlık boğa, koç, teke ve aygırların sağlık kontrollerini yapmak, uygun olmayanları enemek, o) Ġl dâhilinde bitkilere zarar veren zararlı hastalık ve organizmaların tespitini yapmak ve koruma programlarını hazırlamak, onaylanmıģ programların uygulanmasını sağlamak, ö) Ġl dâhilinde faaliyette bulunan bitki koruma ürünleri, zirai mücadele alet makineleri, tohum ve gübre bayileri ile ilaçlama yapan özel ve tüzel kiģilerin kontrolünü yapmak, gıda ve yem stokları, gıda ve yem konularını ilgilendiren etüt ve envanterleri hazırlamak, ruhsatlı yem fabrikalarını asgari teknik ve sağlık Ģartları bakımından denetlemek, gıda ve yem sanayileri ürünlerinin belirlenmiģ esaslara uygunluğunu denetlemek, ihracat ve ithalatında Bakanlık ile ilgili iģlemlerinin il düzeyindekilerini yürütmek, p) Bitki, hayvan, gıda ve yem güvenirliğini gözeterek tüketiciyi ve halk sağlığını koruma amacıyla il düzeyinde tedbirler almak, Bakanlıkça belirlenen tedbirlerin ilde uygulanmasını sağlamak, izlemek, değerlendirmek, konusunda faaliyet gösteren laboratuarları mevzuatı çerçevesinde belgelendirilmek, kaydını almak, izlemek, yetkili oldukları hususlarda denetlemek, r) Su ürünlerinin ve su ürünleri kaynaklarının sürdürülebilirlik temelinde iģletilmesi ve geliģtirilmesini sağlamak, buna yönelik koruma önlemlerini gerçekleģtirmek, avcılık ve yetiģtiriciliğe, su ürünlerinin iģlenmesi ve pazarlanmasına, balıkçı barınakları ve balıkçılık ve su ürünleri alt yapılarının geliģtirilmesi ve iģletilmesine, su ürünleri ile ilgili her türlü bilgi ve belge toplanmasına ve bu bilgilere yönelik kayıt sisteminin geliģtirilmesine iliģkin düzenlemeleri uygulamak, getirilen düzenlemeler kapsamında izleme, kontrol ve denetim ile cezai müeyyideleri gerçekleģtirmek, su ürünleri ile ilgili inceleme ve değerlendirmeler yapmak ve her türlü teģvik ve koruma tedbirlerinin alınmasını, üretim alanlarının kiralanması ve iģletilmesini ve buralarda verimliliğin artırılmasını sağlamak, su kaynaklarının kirletilmesini önleyecek ve su ürünlerini zarardan koruyacak tedbirleri almak ve aldırmak, balıkçılık ve su ürünleri ilgili ihracat, ithalat iģlemlerini mevzuatı çerçevesinde yürütmek. 87

109 s) Mera tespit tahdit, ıslah ve tahsis ile mera dıģına çıkarılma ve bu gibi yerler ile ilin içerisinde bulunduğu tarım havzasına dair faaliyetlerde mevzuatı doğrultusunda iģlemler yürütmek, tarım arazisinde ekili, dikili alanlarının ve bunların ürünlerinin taģınır ve taģınmaz çiftçi mallarının korunmasını ve tabii afetlerden zarar gören çiftçilere özel mevzuatına göre yardım yapılmasını sağlamak için ilgili kuruluģlarla iģbirliği yapmak ve çalıģmalara yardımcı olmak, Ģ) Projeler çerçevesinde köylerde istihdam imkânlarını artırmak amacıyla el sanatlarının geliģtirilmesini, yayılmasını ve tanıtılmasını sağlayıcı ve mamullerinin pazarlanmasını kolaylaģtırıcı tedbirler almak, t) Çiftçilerin kooperatif veya birlik Ģeklinde teģkilatlanmasını ve kooperatifçiliği teģvik etmek, bu amaçla etüt ve projeler hazırlamak, kooperatiflerin ve birliklerin kurulması için teknik ve yetkisi dâhilinde mali yardımda bulunmak ve denetlemek, u) Örnek çiftçi yetiģtirmek gayesi ile çiftçi kadınlar ile çiftçi çocukları ve gençleri için eğitim programları ve projeleri uygulamak, ü) Gıda, gıda katkı maddeleri ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeler konusunda faaliyette bulunan yerlerin gerekli kayıtlarını yapmak, izinleri vermek, üretim iģleme ve satıģ yerlerini mevzuatı çerçevesinde denetlemek, bu malzemelerin ihracat ve ithalatında Bakanlık ile ilgili iģlemlerinin il düzeyindekilerini yürütmek, v) Tohumluk üretimlerinin beyanname kabulü, tarla kontrollerini yapmak ve numune alarak ilgili kuruluģlarına göndermek, y) Tohumluk piyasasında yetkilendirme ile ilgili faaliyetleri yürütmek, tohumluk üretici ve bayilerinin kontrolünü yapmak, z) Tohumluk, süs bitkileri, doğal çiçek soğanları ve kesme çiçek ile ilgili ithalat ve ihracat iģlemlerini yürütmek, aa) Bakanlıkça yürütülen iç ve dıģ kaynaklı entegre ve münferit bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünleri üretim, değerlendirme, pazarlama ve kırsal kalkınma projelerinin ili ile ilgili kısımları uygulamak, uygulatmak, hibelerin zamanında ve amacına uygun olarak kullanılmasını takip ve kontrol etmek, bb) Küresel iklim değiģiklikleri, tarımsal çevre, kuraklık, çölleģme ile ilgili çalıģmalar il düzeyinde olanları yürütmek, diğer afetler ve tarım sigortası ile ilgili olarak 14/6/2005 tarihli ve 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu çerçevesindeki uygulamaların 88

110 yaygınlaģtırılmasına yönelik eğitim, yayım ve tanıtım ve mevzuatla verilen diğer çalıģmaları yapmak, cc) Hayvan ıslahı faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin veri tabanı çalıģmalarını yürütmek, Bakanlıkça düzenlenen suni tohumlama kurslarına iliģkin koordinasyonu sağlamak, suni tohumlama yapma izni vermek, sperma ve embriyo üretim merkezleri ve laboratuarlarının kontrol ve denetimlerini yapmak, çç) BüyükbaĢ ve küçükbaģ damızlık yetiģtiriciliği yapılan iģletmelerin teknik yönden kontrolünü yapmak, dd) Hayvancılık projeleriyle ilgili personel eğitimi ve bütçe ihtiyaçlarını tespit etmek ve ilin hayvancılık konusunda üretim potansiyelini belirlemek, mevzuatı doğrultusunda projeler yapmak, yürütmek, Ġlde hayvansal üretimin insan sağlığı ve ekolojik dengeyi koruyucu yöntemlerle yapılmasına iliģkin çalıģmalar yapıp bunları denetlemek, ee) Projeye dayalı olarak kurulmak istenen hayvancılık iģletmelerine iliģkin teknik yardım taleplerini değerlendirmek, ff) Ġl dâhilinde faaliyette bulunan her türlü gübre ve toprak düzenleyicilerin üretim yerleri, gübre bayileri ile bu bayilerin depolarını ve buralardaki piyasaya arz edilmiģ ürünlerin belirlenmiģ esaslara göre uygunluğunu denetlemek, gg) Bakanlığın il müdürlüklerine yetki devri yaptığı gübreler için ithalat uygunluk belgelerini düzenlemek, hh) Ġlde ilk defa faaliyete geçen gübre fabrikaları ile gübre üretim yerleri için lisans baģvurularında, bu fabrika ve üretim yerlerinin mevzuata uygunluğunu denetlemek, uygunluk raporunu Bakanlığa göndermek, ıı) Ġlde bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretimi ile ilgili bilgi sistemlerinin kurulması ve kullanılmasını sağlamak, ii) Kayıt sistemleri veri giriģleri ve kayıt sistemlerine dayalı destekleme uygulamalarını yapmak, jj) Tarımsal üretimi arttırmak, geliģtirmek, kolaylaģtırmak, kalitesini arttırmak ve maliyeti düģürmekle ilgili iģ ve iģlemleri usulünce yürütmek, çiftlik muhasebe veri ağının il ile ilgili kısımlarını mevzuatı çerçevesinde gerçekleģtirmek, kk) Üreticilerce toprak analiz sonuçlarına dayalı gübre kullanımını sağlamak için eğitim çalıģmaları yapmak, 89

111 ll) Ġlde bulunan toprak-bitki sulama suyu analiz laboratuarlarının yetkilendirilmesi ve faaliyetleri ile ilgili olarak Bakanlıkça istenen hususları yerine getirmek. mm) Alternatif üretim tekniklerine yönelik üretici, üretici örgütleri, müteģebbis ve tüketicilere eğitim ve yayım hizmetlerinde bulunmak, denetim faaliyetlerini yürütmek, alternatif tarımsal üretim tekniklerine yönelik Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak. nn) Sulamaya açılan alanlarda tarım tekniklerini çiftçilere öğretmek ve yaymak, oo) Ġlin, tohum, fidan, fide, gübre, ilaç, aģı, serum, zirai alet ve makine, damızlık hayvan, yumurta, civciv, balık yavrusu ve yumurtası, ipek böceği tohumu, ana arı, kovan, sperma zirai kredi gibi girdi ihtiyaçlarını ilçelerden gelen bilgiler ıģığında tespit etmek, bunların tedarik ve dağıtımı için T.C. Ziraat Bankası, Tarım Kredi Kooperatifleri, Tarım SatıĢ Kooperatifleri, tarımsal amaçlı kooperatifler, döner sermaye, bütçe imkanları ve varsa fon gibi kaynaklardan yararlanmak üzere tedbirler almak, öö) Tarımsal yayım ve danıģmanlık hizmetlerini düzenleyen, 8/9/2006 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tarımsal Yayım ve DanıĢmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik kapsamındaki iģ ve iģlemleri yapmak, uygulamaları yaygınlaģtırmak için eğitim, yayım ve tanıtım çalıģmaları yapmak, pp) Ġlde Kurulu bulunan döner sermaye iģletmesi ile ilgili iģ ve iģlemleri mevzuatına uygun olarak yürütmek, rr) Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile arazi edindirme, tarım arazilerinin parçalanmasını önlemek, arazi düzenlemesi ve toplulaģtırması, sulama verimliliğini arttırmak için uygun sulama tekniklerinin kullanılması ve tesislerinin yapılması, toprak kaynaklarını korumak, tarla içi geliģtirme hizmetlerini yürütmek, 3083 sayılı Kanun çerçevesinde ve Bakanlıkça verilen yetki ve görevler dâhilinde gerekli faaliyetleri yapmak, ss) Ġlde bulunan Bakanlık kuruluģları arasında merkezden istenen verilerin toplanarak merkez kuruluģlarına bildirilmesi ve Bakanlıkça verilen talimat çerçevesinde koordinasyonu sağlamak, ĢĢ) Bakanlıkça önceden tespit edilen ilke ve esaslar çerçevesinde hazırlanan il yıllık yatırım ve bütçe tekliflerinin planlanmasını, uygulamasını ve değerlendirmesini yapmak, tt) Ġlde, Bakanlığın orta ve uzun vadeli strateji politikaları çerçevesinde çalıģmalarını yürütmek. 90

112 uu) Sivil savunma, afet, acil durum, seferberlik ve savaģ hali ile koruyucu güvenlik hizmetlerini mevzuata uygun olarak sivil savunma uzmanları eliyle yürütmek. üü) Kırsal alanda yaģayan kadınların tarımsal üretime katılımını ve istihdamını sağlamak, kadın örgütlerini ve giriģimci kadınları desteklemek, kırsalda kadının konumunu iyileģtirmek, fiziksel ve sosyal çevre ile olan iliģkilerini düzenlemek ve kapasitesini artırmak için gerekli çalıģmalar yapmak, projeler hazırlamak, uygulamak, izlemek ve değerlendirmek. vv) Mevzuatla verilen diğer görevler ile Bakanlık ve Vali tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak (Kaynak: OĠGTHM) 91

113 KAYNAKLAR ĠPLĠK, Esengül (2012), Osmaniye Ġli Kırsalında Kadın GiriĢimciliği, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Adana (yayınlanmamıģ). GAYTANCIOĞLU, O., Türkiye'de ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikası. Ġstanbul Ticaret Odası, Sektörel Yayınlar, Yayın No: Ġstanbul. Osmaniye Belediyesi, Osmaniye Belediyesi Stratejik Planı, EriĢim Tarihi: Osmaniye Valiliği Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü (2011), Osmaniye Ġl Çevre Durum Raporu, EriĢim Tarihi: Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK), EriĢim Tarihi: YAVUZ, F., Türkiye de Tarım Politikası. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, No: 31, Özel Sayı, 9-22, Erzurum. 92

114 4 DURUM ANALĠZĠ Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında paydaģ listesi olarak aģağıda yer alan kurum, kurulu, dernek, birlik, kooperatif, sivil toplum kuruluģları, tüketici ve önder iģletme sahiplerinin paydaģ durumu verilmiģtir. 4.1 PAYDAġ ANALĠZĠ PaydaĢ Adı Temel Ortak Stratejik Ortak PaydaĢ Durumu MüĢteri Tedarikçi ÇalıĢan 1 Kurum Personeli x 2 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı x 3 Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık x x Müdürlükleri 4 Osmaniye Valiliği x x 5 Ġlçe Kaymakamlıkları x 6 Osmaniye Belediye BaĢkanlığı x x 7 Ġlçe Belediye BaĢkanlıkları x x 8 Belde Belediye BaĢkanlıkları x x 9 Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı x x 10 Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi x x x 11 TUBĠTAK x x 12 Osmaniye Organize Sanayi Bölge x Müdürlüğü 13 Ulusal Ajans x x 14 Türkiye Ġstatistik Kurumu x x x 15 TÜĠK Hatay Bölge Müdürlüğü x x x 16 Osmaniye Ġli Orman ve Su ĠĢleri ġube x Müdürlüğü 17 Osmaniye Tapu Kadastro Müdürlükleri x 18 Osmaniye Ġli Devlet Su ĠĢleri ġube x Müdürlüğü 19 Osmaniye Defterdarlığı x 20 Ġl Milli Eğitim Müdürlüğü x 21 Ġl Sağlık Müdürlüğü x 22 Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü x 23 Ġl Emniyet Müdürlüğü x 24 Ġl Bilim Sanayi ve Teknoloji Müdürlüğü x 25 Ġl Sosyal Güvenlik Kurumu x x 26 Osmaniye Sosyal YardımlaĢma ve x x DayanıĢma Vakfı Müdürlüğü 27 Türkiye ĠĢ Kurumu Osmaniye Ġl x Müdürlüğü 28 Osmaniye Meteoroloji Ġstasyon x x Müdürlüğü 29 Ġl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü x x 30 Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi x x 31 Ġl Mahalli Ġdareler Müdürlüğü x 93

115 PaydaĢ Adı Temel Ortak Stratejik Ortak PaydaĢ Durumu MüĢteri Tedarikçi ÇalıĢan 32 Köy ve Mahalle Muhtarlıkları x x x 33 Osmaniye Yağlı Tohumları AraĢtırma x x x Ġstasyonu Müdürlüğü 34 Adana Ġl Kontrol Laboratuvarı Müdürlüğü x x 35 T.C. Ziraat Bankası A.ġ. x 36 Toprak Mahsulleri Ofisi Osmaniye ġube x Müdürlüğü 37 Toroslar Elektrik Dağıtım A.ġ. x x 38 Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası x BaĢkanlığı 39 Osmaniye Ticaret Borsası BaĢkanlığı x 40 Ziraat Mühendisleri Odası Osmaniye Ġl x Temsilciliği 41 Veteriner Hekimler Odası BaĢkanlığı x 42 Osmaniye Esnaf ve Sanatkarlar Odası x BaĢkanlığı 43 Osmaniye Fırıncılar Odası BaĢkanlığı x x 44 Osmaniye Kasaplar Odası BaĢkanlığı x x 45 Ziraat Odası BaĢkanlıkları x x x 46 Osmaniye Hal Müdürlüğü x x 47 Osmaniye Semt Pazarcıları Derneği x 48 Tüketiciyi Koruma Derneği x 49 Osmaniye Kent Konseyi BaĢkanlığı x 50 Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri x x x Birliği 51 Osmaniye Damızlık Koyun Keçi x x x YetiĢtiricileri Birliği 52 Osmaniye Süt Üreticileri Birliği x x x 53 Kadirli Süt Üreticileri Birliği x x x 54 Sumbas Süt Üreticileri Birliği x x x 55 SS Osmaniye Bölgesi Hayvancılık x x Kooperatifleri Birliği 56 Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği x x x 57 Osmaniye Zeytin Üreticileri Birliği x x 58 Toprakkale Ġlçesi Zeytin Üreticileri Birliği x x 59 Osmaniye Fidan Üreticileri Birliği x x 60 Hasanbeyli Kiraz Üreticileri Birliği x x 61 Düziçi Meyve Üreticileri Birliği x x 62 Tarımsal Sulama Kooperatifleri x x x 63 Düziçi Su Ürünleri Kooperatifi x x x 64 Kadirli Turp Üreticileri Birliği x x 65 Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri x x x 66 Tarım Kredi Kooperatifleri x x x x 67 Gazeteciler Cemiyeti x 68 Serbest Ziraat Mühendisleri x x 69 Serbest Veteriner Hekimler x x 70 Serbest Tarım DanıĢmanları x x 71 Öz Un Ġrmik Fabrikası x 72 Sunar Özlem Gıda San.Tic. x 94

116 PaydaĢ Adı Temel Ortak Stratejik Ortak PaydaĢ Durumu 73 Dimso Okur KuruyemiĢ x 74 Meyna KuruyemiĢçilik x 75 Özkay Yağ San. Tic. x 76 Somuncubaba Un Fabrikası x 77 Yılmazer Fıstıkçılık x 78 Binboğa Fıstıkçılık x 79 BaĢpınar Fıstıkçılık x 80 Okçular Süt ĠĢletmesi x 81 Vitamin Süt Toplama x 82 Ar-taĢ Zeytinyağı Fabrikası x 83 Zeos Sarıca Zeytinyağı Fabrikası x 84 Hayvet San. Ve Tic. A.ġ. x 85 Zorkun Hayvancılık x 86 Kral Hayvancılık x 87 Akdeniz Hayvancılık x 88 ÖztaĢ Hayvancılık x 89 Güven Hayvancılık x 90 Altıparmak Hayvancılık x 91 Sönmez Hayvancılık x 92 ĠĢleroğlu Et Kombinesi x 93 Sayman Saygılı Hayvancılık x 94 Haysa Hayvancılık x 95 Ġhracatçı Firma ve KuruluĢlar x 96 Tedarikçi Firmalar x 97 Diğer Üreticiler x 98 Tüketiciler x x Kaynak: OĠGTHM MüĢteri Tedarikçi ÇalıĢan 95

117 4.2 OSMANĠYE ĠL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIġANLARINA YÖNELĠK KURUM ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRMESĠ KURUM ÇALIġANLARI ANKETĠ AĠT ÇĠZELGELER Katılımcıların Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nün Görevleri Açısından Değerlendirilmesine ĠliĢkin GörüĢleri Yeterli Fikrim yok Yetersiz Ġlin tarımsal envanterini çıkarmak ve ilin tarımsal üretim potansiyelini belirlemek, Her türlü il yayım programlarını hazırlamak ve yayınların kendi elemanlarına, tüketicilere ve çiftçilere ulaģtırılmasını sağlamak, Çevreye duyarlı doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirlikle ilgili yeni teknolojileri ve bilgileri çiftçilere ulaģtırabilmek, Üretici, üretici örgütleri, üniversite, özel sektör ile iģbirliği yapmak, Ġlde çiftçilerin karģılaģtığı problemleri araģtırma enstitülerine iletmek, çözümlerin çiftçilere iletilmesini sağlamak, Tarım ürünlerinin iģlenip, değerlendirilmesine, pazarlamasına ve bunun için gerekli tesislerin kurdurulmasına yardımcı olacak çalıģmaları yapmak, Tarımla ilgili her türlü istatistik bilgilerinin zamanında toplanmasını sağlamak, Ġldeki hayvanların refahının sağlanması ile salgın ve paraziter hastalıklardan korunmasını sağlamak, Bitki, hayvan, gıda ve yem güvenirliğini gözeterek tüketiciyi ve halk sağlığını koruma amacıyla il düzeyinde tedbirler almak, Su ürünlerinin ve su ürünleri kaynaklarının sürdürülebilirlik temelinde iģletilmesi ve geliģtirilmesini sağlamak, Tohumluk piyasasında yetkilendirme ile ilgili faaliyetleri yürütmek, N % N % N %

118 Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Ġle Ġlgili GörüĢleri Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünde çalıģan personel sayısı yeterlidir Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hay. Müdürlükleri, çiftçileri tarımsal geliģmelerle ilgili zamanında bilgilendirme yapmaktadır Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünde çalıģan personeller konularında yeterli uzmanlığa sahiptirler Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri çiftçilerin sorunlarına kısa sürede çözüm üretebilmektedirler N % N % N % Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ÇalıĢanlarının Çiftçilerle Sorun YaĢama Durumu N % Evet Hayır Bazen Toplam Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ÇalıĢanlarının Çiftçilerle Sorun YaĢadığı Konulara ĠliĢkin GörüĢleri N % VatandaĢın yanlıģ bildiklerini düzeltmekte zorlanıyoruz Eğitim hizmetlerimizden faydalanmaya karģı çiftçilerin duyarsızlığı konusunda Destekleme ödemelerinden faydalanma konularında Bazı çiftçiler yaģlı olduğundan dolayı Mülkiyet durumlarında çiftçiler kendilerini hep haklı görüyor Yıllardır kullandıkları gübreleme ve ilaçlama konusunda iletiģim kurma sıkıntısı vardır. Çiftçilere sorunlarını teknik anlamda anlatmak gerçekten çok zor Toplam

119 Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nün Çiftçilere/Üreticilere Faydalı Oldukları Konulara ĠliĢkin GörüĢleri N % Tarımsal desteklemeler Zirai mücadele Hayvan sağlığı-aģılama Gübreleme Budama Tarımsal yatırım Hayvan bakımı ve besleme Çiftçi organizasyonlar Toprak ĠĢleme Tohumluk seçimi Modern tarım teknolojileri Sulama Suni tohumlama Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nün Bitkisel ve Hayvansal Üretim Konusunda Bilgilendirme Faaliyetleri Yapma Durumu N % Evet Hayır Kısmen Toplam Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nün Bitkisel ve Hayvansal Üretim Konusunda Yapması Gereken Faaliyetlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Yeterli personel ve yeterli araç ve ekipman sağlanması (araç problemi (otomobil, minibüs)) Bilgilendirme ve çiftçi eğitimleri daha sık yapılmalı ve çiftçilerin eğitime katılması arttırılmalı Bu tür toplantılara genellikle yeterli sayıda çiftçi katılımı olmamaktadır Çiftçi ziyaretlerinin daha sık yapılması Sahada uzman bulundurulması ve bilgilendirme toplantılarının yapılması Toplantılar daha kapsamlı ve daha sık olmalı, faydalı olup olmadığı kontrol edilmelidir Her il ve ilçe müdürlüğü personeline aylık olarak belirli konularda eğitim çalıģmalarında eğitim çalıģması yapması mecburiyeti gerektirebilir Önder çiftçilerin sayısı arttırabilir Kurum çalıģanları çiftçi iç içe olmalı ve yenilikleri çiftçilere duyurmalıdır Toplam

120 Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nün Tarımda Kullanılan Yeni Üretim Teknolojilerinin Tanıtılmasına Faaliyetlerinin Yeterlilik Durumu N % Evet Hayır Kısmen Toplam Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nün Tarımda Kullanılan Yeni Üretim Teknolojilerinin Tanıtılması Konusunda Yapması Gereken Faaliyetlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Tarımda teknolojinin kullanımının getireceği yenilik ve faydalar uygulamalı olarak gösterilmeli Yeni üretim teknolojilerini öğreten fuarlara çiftçi katılımlarının sağlanması, Öncelikle eğitimi verecek olan personelin eğitilmesi gerekmektedir Teknik iģletme gezilerinin yapılması Yeni üretim teknolojileri yeterince tanıtılmıyor, araģtırma enstitülerini faal bulmuyorum Bu konuda daha fazla hizmet hazırlanmalı Toplam Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nün Üreticileri Sertifikalı Tohum, Fide ve Fidan Kullanımı Ġle Damızlık Hayvan Temini Konularında Yaptığı ÇalıĢmaların Yeterlilik Durumu N % Evet Hayır Kısmen Toplam Katılımcıların Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nün Üreticileri Sertifikalı Tohum, Fide ve Fidan Kullanımı Ġle Damızlık Hayvan Temini Konularında Yapması Gereken Faaliyetlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Ġl Özel Ġdare Bütçesinden tarıma ayrılan payın arttırılmalı, Ġl Özel Ġdare kaynaklı, %50 destekli fidan dağıtımı yapılmalı, çiftçiler desteklenmelidir Genellikle bu hususu çiftçi kendisi takip etmektedir Ġl ve Ġlçe müdürlükleri temin etmiyor, bunlar döner sermayeden karģılanıp, bedeli karģısında çiftçilere satılabilir Böyle bir çalıģma uzun zamandır yok Belli aralıklarla araģtırma enstitülerinin yem teknolojileri konularında bilgilendirme yapması gerekmektedir. Ġl ve ilçe müdürlükleri bir araģtırma enstitüsü değildir. Özellikle damızlık hayvan seçiminde iģin müteahhitlere verilmesi kaliteyi düģürmektedir Sürekliliğin sağlanması Toplam

121 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Üreticilerin Tarımsal Faaliyetlerinde KarĢılaĢtıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri Önemli değil Kısmen önemli Önemli N % N % N % DüĢük satıģ fiyatı / fiyatlardaki değiģimleri öngörememe Tarım arazilerinin çok parçalı olması ve verim düģüklüğü Toprak hazırlığı ve ekim konusunda bilgi yetersizliği Girdi maliyetlerinin yüksek olması Tarımsal devlet desteği/teģviklerinin yetersiz olması Makine ve ekipman eksikliği Gübreleme, sulama, budama ve ilaçlama konusunda bilgi yetersizliği Tohum temininin zamanında karģılanmaması Büyüme için finansman eksikliği Sulama sorunları ĠĢgücü maliyeti ve iģgücü temini Kaliteli tohum, fide, fidan, zirai ilaç ve gübre bulmada zorlanma Ürünün satıģında sıkıntı yaģama Aracıların fazlalığı Kredi temininde bürokrasi fazlalığı Kredi faizlerinin yüksekliği Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilme Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri N % Evet Hayır Kısmen Toplam Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilmeme Nedenlerine ĠliĢkin GörüĢleri N % Alternatif ürünlerin yetiģtiriciliğinin çok fazla denenmemesi Yöreye has ürün yeterince değerlendirilmemesi, Tarımsal ürünlerin pazarlanmasında sıkıntılar var Girdi maliyetlerinin yüksek olması, atadan kalma çiftçilik sisteminin varlığı Devletin üretim ve bitki deseni planının olmaması Tanıtım eksikliği Elde edilen ürünlerin iģlenerek katma değer kazandırılması konusunda yetersizlikler var Teknik bilgi eksikliği Sermaye eksikliği

122 Seracılık faaliyetlerinin yeterince yapılmaması, Kuru tarım yapılan alanlarda zeytin yetiģtiriciliğine önem verilmelidir Örgütlenmenin zayıf olması Kıraç ve eğimli araziler tarıma kazandırılmalıdır Tarımda kar marjı çok düģtüğünden insanlar tarımsal faaliyetlerde bulunmak yerine fabrikalarda çalıģıyorlar. Meyve bahçelerinin arttırılması SanayileĢme daha çok ön plana çıkmalıdır Toplam Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımda Modern Girdi ve Teknolojilerin Yeterince Kullanılma Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri N % Evet Hayır Kısmen Toplam Katılımcıların Çiftçi ve Üreticiye Verilen Tarımsal Desteklerin Yeterliliğine ĠliĢkin GörüĢleri N % Evet, yeterli buluyorum Kısmen yeterli buluyorum Hiç yeterli bulmuyorum Toplam Katılımcıların Osmaniye Ġlindeki Üreticilerin En Çok Faydalandıkları Desteklere ĠliĢkin GörüĢleri N % Mazot, gübre ve toprak analiz desteği Hayvancılık desteklemeleri (yem bitkileri, süt primi, hayvan baģı ödeme, arıcılık vb.) Fark ödemesi desteklemeleri (mısır, ayçiçeği, pamuk, buğday, soya vb.) KKYDP (Kırsal Kalkınma Makine-Ekipman, Basınçlı Sulama ve Ekonomik Yatırımlar) Sertifikalı fidan/fide desteği Yurt içi sertifikalı tohum kullanım desteği Tarımsal Yayım ve DanıĢmanlık Desteklemesi Organik tarım ve iyi tarım uygulamaları desteği

123 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Üreticilerin Bitkisel Üretim Ġle Ġlgili Bilgiye En Çok Ġhtiyaç Duydukları Konulara ĠliĢkin GörüĢleri N % Hastalık ve Zararlılar Ġlaçlama Pazarlama Toprak analizi Yeni ürün çeģitleri Budama Gübre türleri Bitki ve hayvan yetiģtiriciliği Yeni tohum çeģitleri Basınçlı sulama sistemleri ve sulama yöntemleri Yeni tarım teknolojileri Tarımsal desteklemeler Seracılık Alet ve ekipman kullanımı Ekim ve hasat teknikleri Katılımcıların Osmaniye Ġlindeki Çiftçilerin Tarımsal Üretimle Ġlgili Bilgi Kaynaklarına ĠliĢkin GörüĢleri Bilgi Kaynakları N % Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hay. Müdürlüğü ve Tar-Gel personeli KomĢu-akraba-kahvehane ortamı Ġlaç-gübre-tohum bayii ve serbest veteriner klinikleri TV Ġnternet Tarımsal Sivil Toplum KuruluĢları (Oda, Birlik, Koop. vb.) Özel tarım danıģmanı Radyo Dergi Gazete Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımsal ĠĢgücünün Nitelik ve Nicelik Açısından Yeterlilik Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri N % Evet Hayır Kısmen Toplam

124 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımsal ĠĢgücünün Niteliğini ve Niceliğini Arttırmak Amacıyla Yapılması Gerekenlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Üretici birlikleri kurulması, ürünleri birlik aracılığıyla pazarlamak Aracıların fazla olması KooperatifleĢme bilinci yerleģtirilmeli, örgütlenmenin sağladığı katkıları gösteren örnek uygulamalar gerçekleģtirilmelidir Marka olma, reklam eksikliği Pazarlama konusunda köylerde eğitim verilebilir. Üründe kalitenin arttırılması için yaptırımlar uygulanabilir. STK'larının iģlevi arttırılabilir Ürün ekim dikim planlamasının yapılması (ülkesel olarak) Tanıtım Konseyinin kurularak, Osmaniye ürün bazında nokta atıģı tanıtım yapılmalıdır Ürünlerin sanayiye dayalı üretim hammadde olarak kullanılmalı, Tüccarların üreticiler üzerindeki fiyat baskınının azalması Üretici birliklerinin kurularak aktifleģtirilmesi özellikle fıstık kiraz gibi ürünlerin standardizasyonun sağlanması Çiftçilerin öncelikle doğru dürüst davranmaları, ürettikleri ürünleri kusurları varsa söylemeli, ayıplı ürün piyasaya sürmemeli Sanayi ürünleri iģleyen sanayi tesisleri arttırılmalı Aracı olması ve sabit bir fiyat olmaması Ġklim ve toprak Ģartlarında verimi en yüksek ürüne yönetilmek Borsa kurulmalı Soğuk hava depolarının kurulması Osmaniye ve Yerfıstığının tanıtımının ve pazarlanmasının yapılması Toplam Katılımcıların Osmaniye Ġlindeki Üreticilerin Tarımsal Ürünlerini Pazarlama Konusundaki Sıkıntılarının AĢılması Amacıyla Yapılması Gereken Faaliyetlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Üretici birlikleri kurulması, ürünleri birlik aracılığıyla pazarlamak Aracıların fazla olması KooperatifleĢme bilinci yerleģtirilmeli, örgütlenmenin sağladığı katkıları gösteren örnek uygulamalar gerçekleģtirilmelidir Marka olma, reklam eksikliği Pazarlama konusunda köylerde eğitim verilebilir. Üründe kalitenin arttırılması için yaptırımlar uygulanabilir. STK'larının iģlevi arttırılabilir Ürün ekim dikim planlamasının yapılması (ülkesel olarak) Tanıtım Konseyinin kurularak, Osmaniye ürün bazında nokta atıģı tanıtım yapılmalıdır Ürünlerin sanayiye dayalı üretim hammadde olarak kullanılmalı, Tüccarların üreticiler üzerindeki fiyat baskınının azalması Üretici birliklerinin kurularak aktifleģtirilmesi özellikle fıstık kiraz gibi ürünlerin standardizasyonun sağlanması Çiftçilerin öncelikle doğru dürüst davranmaları, ürettikleri ürünleri kusurları varsa söylemeli, ayıplı ürün piyasaya sürmemeli

125 Sanayi ürünleri iģleyen sanayi tesisleri arttırılmalı Aracı olması ve sabit bir fiyat olmaması Ġklim ve toprak Ģartlarında verimi en yüksek ürüne yönetilmek Borsa kurulmalı Soğuk hava depolarının kurulması Osmaniye ve Yerfıstığının tanıtımının ve pazarlanmasının yapılması Toplam Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarıma Dayalı Sanayinin GeliĢtirilmesi Amacıyla Yapılması Gerekenlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Tarımsal ürünleri iģleme ve paketleme tesislerinin kurulması Yatırımlar teģvik edilebilir Reklam faaliyetlerinin arttırılması, Ürün tanıtımının yapılması Tarımsal organize sanayi bölgeleri kurulmalıdır Sanayinin ihtiyaç duyacağı ürünlerin üretilmesi planlanarak sanayileģme ile paralel üretim yapılabilir Projelerle finansman desteği sağlanmalı, pazarlama konumunda devlet garantisi veya güvencesi verilmeli Kaliteli ham madde ihtiyacı karģılanmalı GiriĢimciler desteklenmeli, Tarıma dayalı sanayide çalısan iģçiler için sigorta desteği veya vergi muafiyeti getirilmelidir. Osmaniye Ġlinde Tarım ve Kırsal Destekleme Kurumu kurulmalıdır Yerfıstığı ve zeytinyağı konusunda iģletmelerin ortak hareket etmesi Zeytin gibi sanayi ürünleri çeģitliliği arttırılmalı Tarıma dayalı il ve ülkeler örnek alınarak devlet teģviki ile geliģtirilebilir Nitelikle iģgücünün oluģturulması, Alet ve ekipmanların yeterli sayıca olması Meyve suyu fabrikalarının kurulması, yerfıstığı ve zeytinyağı iģleyecek fabrikaların kurulması. Dokuma fabrikaları kurulabilir Hayvansal ürünlerin iģlenebileceği tesisler kurulmalı Gıda güvenliği ve insanın sağlığı açısından zeytin ve zeytinyağının uygun koģullarda depolanıp satılması, bunun için daha fazla tesis inģa edilmesi. Ġlde öne çıkan tarımsal ürünleri iģleme, depolama, paketleme ve pazarlama geliģtirilmelidir. Yerfıstığının iģlenmesi ve sabun üretiminin yapılması Toplam

126 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımsal Altyapının GeliĢtirilmesi ve Üretimin Arttırılması Amacıyla Devletin Yapması Gereken Destekler ve Yatırımlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Parçalı arazi kullanımı engellenmeli, Arazi toplulaģtırma ve kooperatifleģme Destekleme yerine üreticilerin ürün fiyatlarının arttırılması, küçük iģletmelerin büyümeleri için projelerin yapılması KKYDP desteklerinin arttırılması, Toprak analiz Laboratuvarının kurulması Ürünlere verilen desteklemelere kalite standardı getirilebilir. Belli nitelikleri taģıyan ürünlerin ancak yatırıma dahil edilmesi sağlanabilir. Eğitim, çiftçi eğitimine ağırlık verilmelidir gübre ve mazot konularında indirim yapılmalı, Aracılar ortadan kaldırılmalıdır Girdi maliyetlerinin düģürülmesi, satıģ fiyatlarının sabitlenmesi Su kaynaklarının ekonomik kullanımı, sertifikalı tohum kullanımı, fidan destelemeli Osmaniye de tarım alanı, Organize alana kurulmalıdır Her ürün bazında alım garantisi verilerek belli bilgilerle belirli ürün gruplarının ekimine izin vermek Hayvancılık ile büyük bir çiftlik kurulabilir. Buraya hayvancılık yapan insanların bırakacak ortak olabilecekleri bir sistem kurulabilir. Birim alandan daha fazla ürün elde edilen örtü altı tarımı desteklenmeli Az üretene az, çok üretene çok destek verilebilir Gübre ve mazot fiyatlarını düģürmeli, destekler arttırılmalı, çiftçilere özel uygun krediler verilmeli. Makine, ekipman ve damlama için daha fazla pay ayrılması Mevsimlik tarım iģçilerine vergi muafiyeti veya sigorta desteği getirilmelidir Toplam Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımın GeliĢmesi Adına Özel Sektörün Yatırım Yapabileceği Alanlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Yerfıstığı ürünü iģlemede Zeytinyağı ve zeytin iģleme tesisi kurulması alanlarında yatırımlar yapılması Paketleme ve Soğuk Hava depolarının kurulması Süt iģleme ve paketleme, Turp ĠĢleme, meyve suyu fabrikası, salamura fabrikası kurulabilir. YaĢ meyve ve sebze paketleme ve ihracat tesisleri yapılabilir Toprak analiz laboratuvarı Pazarlama, ürün iģleme, ürünlerin kalite ölçümü ve kalibrasyonunu belirleneceği alanlar. Küçük iģletmeler Maliyeti azaltabilecek, üretimi arttırabilecek ürün deseni oluģturulmalı. (Fıstıkla ilgili farklı ürünler üretilebilir) Et Ürünlerinde Et Suyu vb Ürünlerin tüccarlara satılması için belli satıģ yerlerinin kurulması Arge çalıģmalarına daha fazla pay ayrılması

127 Hayvansal ürün danıģmanlık Toplam Katılımcıların Osmaniye Tarımının Asıl Hedeflerinin Neler Olması Gerektiğine ĠliĢkin GörüĢleri N % Çiftçi eğitimine önem verilmesi Entegre tarım ve hayvancılık projelerinin yapılması, Mera hayvancılığına önem verilmesi, Yerli Melez ırklara önem verilmesi, Islah çalıģmanın yapılması, Tarımda kota sisteminin getirilmesi Yerfıstığı tarımı ve zeytin üretim alanlarının arttırılması, yem bitkilerinin üretiminin arttırılması. Zeytin iģleme ve pazarlama tesisleri kurulmalı, mevcutlar geliģtirilmelidir. Yerfıstığı tesisleri arttırılmalı, mevcutların kapasitesi geliģtirilmelidir. Yeni teknolojilere ayak uydurulmalı, klasik tarla ürünlerine göre daha kazançlı bahçe ürünlerine veya seracılık faaliyetlerine geçilmeli, Turp, Tıbbi aromatik ürünler, seracılık Üretim konusunda büyük sorunlar yok, üretimden sonraki aģama olan pazarlama da çok büyük sıkıntılar var. Tarım ürünlerini iģleyen tesisler kurulmalı. Ġlçelerde yetiģen ürünlerine göre pazarlama ağları kurulmalı Talebe yönelik üretim yapılması Tarımsal sermaye önem verilmeli, organize tarım bölgeleri, organize hayvancılık bölgelerinin kurulması. Kaliteli ve sürekli üretim hedeflenmelidir Herkes üretici olmamalı. Bir üründe kaliteyi düģürmemek için o ürünle ilgili belli yerlerden eğitim almıģ kiģilerin ancak üretim yapabilmesi sağlanmalı. Tarım Ġlaçları ve gübrelerin toprağı ve suyu çok daha fazla kirleteceği düģünülürse sürdürülebilir tarım için bunun kısıtlanması gerekir Birliklerin kurulması, Desteklerin arttırılması (Özellikle yerfıstığı destek kapsamına dahil edilmelidir. Arazi birleģtirilmeleri Birim alanda fazla ürün alma, AB normlarına uygun ürün elde etmek, kontrollü bir ürün yapmak Seracılık Osmaniye de geliģmemiģ, seracılığa öne verilmelidir. Örnek seralar kurulmalıdır. Dikenli incir(frank inciri) gibi bitkiler kültüre alınıp, bu tür bitkilerde ilimiz söz sahibi olmalıdır Osmaniye nin yerfıstığı, zeytin ve zeytinyağı konusunda marka olması gerekmektedir. En fazla kar edilen ürünlerin yetiģtirilmesi gerekir Üretimin kaliteli ve hızlı olması için çalıģanların iģ bölümü yapılarak çalıģtırılması ve nitelikli olması gerekir. Toprak, Bitki ve gıda analiz laboratuvarlarının kurulması Ġl envanterinin hazırlanması gerekmektedir Kimyasal mücadele konusunda çiftçilerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir Toplam

128 Katılımcıların YaĢ Gruplarına Göre Dağılımları N % 30 ve altı 10 24, , , ,1 46 ve üzeri 6 14,6 Toplam ,0% Katılımcıların Cinsiyete Göre Dağılımları N % Erkek 32 80,0 Kadın 8 20,0 Toplam ,0 Katılımcıların Eğitim Durumlarına Göre Dağılımları N % Ön Lisans 2 5,0 Lisans 26 65,0 Yüksek lisans 12 30,0 Toplam ,0 Katılımcıların ÇalıĢtıkları Birime Göre Dağılımları N % Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı ġb. Md. 9 22,5 Gıda ve Yem ġb. Md. 1 2,5 Hayvan Sağlığı YetiĢtiriciliği ve Su Ürünleri ġb. Md. 3 7,5 Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme ġb. Md. 3 7,5 Koordinasyon ve Tarımsal Veriler ġb. Md ,5 Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 12 30,0 Toplam ,0 107

129 Katılımcıların Unvanlarına Göre Dağılımları N % Ziraat Müh ,5 Tekniker 2 5,0 Veteriner Hekim 10 25,0 ġube Müdürü 1 2,5 Gıda Müh. 1 2,5 Toplam ,0 Katılımcıların Görev Yaptıkları Ġlçelere Göre Dağılımları N % Merkez 24 60,0 Bahçe 2 5,0 Düziçi 3 7,5 Hasanbeyli 4 10,0 Sumbas 1 2,5 Toprakkale 5 12,5 Toplam ,0 Katılımcıların ÇalıĢma Sürelerine Göre Dağılımları N % 1 yıldan az 5 12,5 1-5 yıl 7 17, yıl 9 22, yıl 6 15,0 16 yıl ve üzeri 13 32,5 Toplam , KURUM ÇALIġANLARI ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Stratejik Plan hazırlama çalıģmaları kapsamında toplam 41 Tarım Ġl Müdürlüğü çalıģanına anket çalıģması yapılmıģtır. Büyük çoğunluğu (%80) erkek çalıģanlardan oluģan katılımcıların %46,3 gibi büyük bir oranı30-40 yaģ aralığındayken, %34,1 i40 yaģın üstünde ve %19,5 i ise 30 yaģın altındadır. Ankete katılan çalıģanlar eğitim durumları açısından incelendiğinde; %65 inin lisans mezunu, %30 unun yüksek lisans ve %5 inin ise lise mezunu olduğu görülmektedir. Büyük çoğunluğu (%62,5) Ziraat Mühendisi olan katılımcıların %30 u çalıģtığı birimi Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü olduğunu, %60 Merkez ilçede görev yaptığını ve %47,5 i 10 yıldan fazla zamandır kurumda çalıģtığını belirtmiģtir. 108

130 Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünü bir takım görevleri bakımından değerlendirmesi istenen katılımcıların büyük çoğunluğu (%85,4 yeterli) kurumu en fazla her türlü il yayım programlarını hazırlamak ve yayınların kendi elemanlarına, tüketicilere ve çiftçilere ulaģtırılmasını sağlamak konusunda yeterli bulurken, katılımcıların yalnızca %31,7 si su ürünlerinin ve su ürünleri kaynaklarının sürdürülebilirlik temelinde iģletilmesi ve geliģtirilmesini sağlamak konusunda kurumun yeterli olduğunu söylemiģtir. Ayrıca katılımcılar, Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünde çalıģan personel sayısının yeterli (%58,5) olduğu, çiftçilere tarımsal geliģmelerle ilgili zamanında bilgilendirme yaptığı (%70,7), çalıģan personelin konularında yeterli uzmanlığa sahip olduğu (%58,5) ve çiftçilerin sorunlarına kısa sürede çözüm üretebildiklerini (%61) düģünmektedirler. Görev yaptıkları bölgede çiftçilerle iletiģim sorunu yaģayıp yaģamadıkları sorusuna evet ya da bazen cevabını veren 12 kiģinin 6 sı en çok çiftçilerin yanlıģ bildiklerini düzeltmekte zorlandıklarını belirtmiģlerdir. Katılımcıların %58,5 i Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri nin çiftçilere en fazla tarımsal desteklemeler konusunda faydalı olduğunu düģünürken, bu soruya hayır veya kısmen cevabını veren 16 kiģinin 4 ü bu konuyla ilgili yapılması gereken en önemli faaliyetin yeterli sayıda personel ile araç ve ekipmanın sağlanması olduğunu belirtirken,3 ü bilgilendirme ve çiftçi eğitimlerinin daha sık yapılması ve çiftçilerin eğitime katılımının arttırılması gerektiğini belirtmiģtir. Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün tarımda kullanılan yeni üretim teknolojilerinin tanıtılması ve üreticilere benimsetilmesi amacıyla yürüttüğü bilgilendirme faaliyetlerini yeterli bulmayan veya kısmen yeterli bulan 12 kiģinin 3 ü bu konuda yapılması gereken en önemli faaliyetin tarımda teknolojinin kullanımının getireceği yenilik ve faydaların uygulamalı olarak gösterilmesi olduğunu, yine 3 kiģi ise yeni üretim teknolojilerini öğreten fuarlara çiftçi katılımlarının sağlanması gerektiğini belirtmiģtir. ĠGTHM yi sertifikalı tohum, fide ve fidan kullanımı ile damızlık hayvan temini konularında yaptığı çalıģmalar açısından yetersiz veya kısmen yeterli bulan 8 katılımcının 2 si bu konuda yapılması gereken en önemli faaliyetin Ġl Özel Ġdare Bütçesinden tarıma ayrılan payın arttırılması, Ġl Özel Ġdare kaynaklı, %50 destekli fidan dağıtımı yapılması ve çiftçilerin desteklenmesi olduğunu belirtmiģtir. Osmaniye ilinde üreticilerin tarımsal faaliyetlerinde karģılaģtıkları sorunlarla ilgili soru incelendiğinde, katılımcıların büyük çoğunluğunun (%90.2) önemli olarak gördüğü sorunlar tarım arazilerinin çok parçalı olması ve verim düģüklüğü ile girdi maliyetlerinin yüksek olmasıdır. Bunun dıģında katılımcıların %78 inin önemli gördüğü düģük satıģ 109

131 fiyatı/fiyatlardaki değiģimleri öngörememe ile %73,2 si tarafından önemli görülen ürünün satıģında sıkıntı yaģama diğer sorunlar olarak ortaya çıkmaktadır. Osmaniye ilinin tarım potansiyelini yeteri kadar değerlendirip değerlendirmediğine iliģkin soruya katılımcıların %36,6 sı hayır cevabını verirken, %34,1 i evet, %29,3 ü ise kısmen cevabını vermiģtir. Hayır ve kısmen cevabını verenlerin 7 si bunun nedeninin alternatif ürünlerin yetiģtiriciliğinin çok fazla denenmemesi olduğunu belirtirken, 4 ü yöreye has ürünlerin yeterince değerlendirilmemesi ve tarımsal ürünlerin pazarlanmasında sıkıntılar yaģanması olduğunu belirtmiģtir. ÇalıĢma kapsamında sorulan Osmaniye ilinde tarımda modern girdi ve teknolojiler yeterince kullanılıyor mu? sorusuna katılımcıların %25,5 i kısmen cevabını verirken, Çiftçi ve üreticiye verilen tarımsal destekleri yeterli buluyor musunuz? sorusuna %43,9 u yine kısmen cevabını vermiģtir. Osmaniye ilindeki üreticilerin en çok faydalandığı desteğin mazot, gübre ve toprak analiz desteği olduğunu belirtirken, bunu hayvancılık desteklemeleri (yem bitkileri, süt primi, hayvan baģı ödeme, arıcılık vb.) ile fark ödemesi desteklemeleri (mısır, ayçiçeği, pamuk, buğday, soya vb.) takip etmektedir. Osmaniye ilinde üreticilerin bitkisel üretim ile ilgili bilgiye en çok ihtiyaç duydukları konuların hastalıklar ve zararlılar (%80,5) olduğu belirtilirken, bunu ilaçlama (%65,9),pazarlama (%61,0) ve toprak analizi (%53,7)konuları takip etmektedir. Anketi cevaplayan kurum çalıģanlarına göre tarımsal üretimle ilgili üreticilerin bilgi kaynaklarını büyük ölçüde Ġl/Ġlçe Gıda, Tarım ve Hay. Müdürlüğü ve Tar-Gel personeli oluģturmaktadır. Bunun dıģında komģu-akraba-kahvehane ortamı, ilaç-gübre-tohum bayii ve serbest veteriner klinikleri ve televizyon diğer önemli bilgi kaynakları olarak belirtilmiģtir. Osmaniye ilinde tarımsal iģgücünü nitelik ve nicelik açısından yeterli buluyor musunuz? sorusuna katılımcıların %58,5 i evet cevabını verirken, %24,4 ü kısmen ve %17,1 i ise hayır cevabını vermiģtir. Hayır veya kısmen cevabını veren 17 kiģinin 7 si tarımsal iģgücünün niteliğini ve niceliğini arttırmak amacıyla kalifiye iģgücü temini için eğitim çalıģmaları yapılması gerektiğini belirtmiģtir. Osmaniye ilindeki üreticilerin tarımsal ürünlerini pazarlama konusunda yaģadığı sıkıntıların aģılması amacıyla yapılması gereken en önemli faaliyetin üretici birlikleri kurulması ve ürünleri birlik aracılığıyla pazarlanması olduğu katılımcılar tarafından belirtilmiģtir. Osmaniye ilinde tarıma dayalı sanayinin geliģtirilmesi amacıyla yapılması gerekenlere iliģkin soruya katılımcıların 7 si tarımsal ürünleri iģleme ve paketleme tesislerinin 110

132 kurulması olduğunu belirtirken, 4 ü yatırımların teģvik edilmesi ve yine 4 kiģi reklam faaliyetlerinin arttırılması ve ürün tanıtımının yapılması gerektiğini belirtmiģlerdir. Anketi cevaplayan katılımcıların 6 sı Osmaniye ilinde tarımsal altyapının geliģtirilmesi ve üretimin arttırılması amacıyla devletin öncelikle parçalı arazi kullanımını engellemesi, arazi toplulaģtırma ve kooperatifleģme çalıģmaları yapması gerektiğini belirtirken, 4 ü destekleme yerine üreticilerin ürün fiyatlarının arttırılması, küçük iģletmelerin büyümeleri için projelerin hazırlanması, 3 ü ise KKYDP desteklerinin arttırılması ve toprak analiz laboratuvarının kurulmasının devletin yapması gereken öncelikli faaliyetler olduğunu belirtmiģlerdir. Osmaniye ilinde tarımın geliģmesi adına özel sektörün yerfıstığı ürünü iģleme tesisi, zeytinyağı ve zeytin iģleme tesisi, paketleme ve soğuk hava depolarının kurulması konularında yatırım yapması gerektiği belirtilirken, çiftçilerin eğitimine verilen önemin arttırılmasının Osmaniye de tarım ile ilgili çok önem verilmesi gereken konu olduğu üzerinde durulmuģtur. Sonuç olarak, Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü doğrudan çiftçilerle iletiģim içerisinde bir kurum olarak ilin tarımsal geliģiminde en büyük rolü üstlenmiģtir. Bu nedenle kurumun öncelikli olarak kurum içerisinde çiftçilerle birebir iletiģim içerisinde olan personeline hizmet içi eğitimler vererek özellikle tarımdaki yeniliklerle ilgili bilgi düzeyinin arttırılması sağlanmalıdır. Bunun yanı sıra, üreticilerin sürdürülebilir ve verimli bir tarımsal üretim yapabilmesi için de modern tarım tekniklerinin takibi ve kullanılmasının öğretilmesi amacıyla yayım faaliyetlerini yaygınlaģtırılması gerekmektedir. 111

133 4.3 TÜKETĠCĠ ANKETĠ TÜKETĠCĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER Ailede Gıda AlıĢveriĢini Yapanların Cinsiyetlere Göre Dağılımı Gıda AlıĢveriĢi * Cinsiyet Cinsiyet Toplam Kendim Anne Baba Anne-baba birlikte Anne-baba-çocuklar YetiĢkin erkekler YetiĢkin kızlar Toplam Kadın Erkek N % 19,40 20,30 39,70 N % 7,80 8,00 15,80 N % 2,90 8,00 10,90 N % 12,90 13,40 26,30 N % 2,20 3,10 5,40 N % 0,40 0,90 1,30 N % 0,20 0,20 0,40 N % 46,00 54,00 100,00 Tüketicilerin Meyve AlıĢveriĢi Yapma Sıklığının Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Meyve Toplam Günlük Haftada 2-3 kez Haftada 1 kez 15 günde bir Diğer N % 2,4 17,80 24,10 1,60 0,00 45,90 N % 4,00 22,50 26,30 1,10 0,20 54,10 N % 6,50 40,30 50,30 2,70 0,20 100,00 112

134 Tüketicilerin Sebze AlıĢveriĢi Yapma Sıklığının Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Sebze Günlük Haftada 2-3 kez Haftada 1 kez 15 günde bir Aylık Diğer N % 1,60 15,00 27,70 1,30 0,00 0,20 N % 3,80 23,00 26,60 0,20 0,20 0,40 N % 5,40 37,90 54,20 1,60 0,20 0,70 Tüketicilerin Et AlıĢveriĢi Yapma Sıklığının Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Et Günlük Haftada 2-3 kez Haftada 1 kez 15 Günde bir Aylık Diğer N % 0,00 2,90 12,20 9,50 19,60 1,40 N % 0,90 3,80 14,20 14,40 17,80 3,20 N % 0,90 6,80 26,40 23,90 37,50 4,50 Tüketicilerin Süt AlıĢveriĢi Yapma Sıklığının Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Süt Günlük Haftada 2-3 kez Haftada 1 kez 15 Günde bir Aylık Diğer N % 12,20 8,80 20,50 3,20 0,20 1,10 N % 9,90 9,50 26,60 3,40 1,40 3,40 N % 22,10 18,20 47,10 6,50 1,60 4,50 113

135 Tüketicilerin Market AlıĢveriĢi Yapma Sıklığının Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Market Günlük Haftada 2-3 Haftada 1 15 günde Aylık Diğer kez kez bir N % 1,40 1,90 9,60 7,50 22,50 2,80 N % 2,60 4,00 11,00 9,40 24,80 2,60 N % 4,00 5,90 20,60 16,90 47,30 5,40 Tüketicilerin Gıda AlıĢveriĢi Yaptıkları Yere Göre Dağılımları (%) Bakkal Pazar Manav Seyyar Satıcı Süpermarket Her Zaman 10% 60% 11% 5% 81% Ara Sıra 47% 26% 44% 18% 11% Hiçbir Zaman 43% 14% 45% 76% 8% Tüketicilerin Gıda AlıĢveriĢi Yapacağı Yeri Seçmesinde Önemli Olan Faktörlerin Dağılımları (%) Önemli Değil Kısmen Önemli Önemli Ucuzluk 16% 21% 63% Yakınlık 15% 13% 72% AlıĢkanlık 27% 13% 60% Ürün tazeliği 1% 2% 98% Ürün ve fiyat çeģitliliği 4% 11% 86% Sağlık Ģartları-temizlik 0% 1% 99% Seçerek alabilme 1% 5% 94% MüĢteriye davranıģ ve ilgi 1% 5% 94% Promosyon imkanları 33% 25% 41% Toplu alıģveriģ olanağı 13% 20% 68% Kredi kartı ile alıģveriģ 43% 16% 41% Ġstenilen saat ve günde alıģveriģ yapma olanağı 17% 25% 58% 114

136 Gıda AlıĢveriĢi Yaparken Tüketiciler Ġçin Önemli Olan Faktörlerin Dağılımları (%) Hiç önemli Değil Kısmen Önemli Çok Önemli Fiyatı 8% 26% 65% Tazeliği 0% 2% 98% Markası 13% 16% 71% Ġçeriği 7% 17% 77% Ambalajı 9% 17% 74% Üretildiği Ģehir veya ülke 26% 22% 53% EtiketlendirilmiĢ olması 6% 11% 83% Son kullanma tarihi 0% 1% 99% Sağlık açısından güvenli olması 0% 2% 98% Satın alınan yerin temizliği 0% 1% 98% SatıĢ yapan personelin temizliği 0% 2% 98% Katılımcıların Tükettikleri Gıdaların Sağlıklı Olma Durumuna ĠliĢkin GörüĢlerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Gıda sağlığı Evet Hayır Kısmen Toplam N % 44,40 39,50 49,50 46,00 N % 55,60 60,50 50,50 54,00 N % 100,00 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Gıdaların Sağlıklı Olmadığını DüĢünme Nedenlerine Göre Dağılımları (%) % Kimyasal madde içermesi 39% Mikrobiyolojik geliģme 10% Hormonlu olması 53% Katkı maddeleri içermesi 50% G.D.O. lu olması 38% Diğer 2% 115

137 Tüketicilerin Ambalajlı Gıdalar Ġçin Daha Fazla Ücret Ödeme Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Evet Ambalaja ücret Hayır Toplam N % 48,50 41,90 46,00 N % 51,50 58,10 54,00 N % 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Ambalajlı Gıdalar Ġçin Daha Fazla Ücret Ödeme Nedenlerine Göre Dağılımları (%) % Daha sağlıklı olduğu için 49% Daha kaliteli olduğu için 34% Daha güvenilir olduğu için 45% Markalı olduğu için 26% Ġçeriği yazdığı için 29% Saklaması kolay olduğu için 22% Tüketicilerin Doğal Gıdalar Ġçin Daha Fazla Ücret Ödeme Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Doğal gıda ücret Evet Hayır Kısmen Toplam N % 47,90 21,40 40,70 45,80 N % 52,10 78,60 59,30 54,20 N % 100,00 100,00 100,00 100,00 116

138 Tüketicilerin Pazardan AlıĢveriĢ Yapma Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Pazardan alıģveriģ Evet Hayır Toplam N % 45,00 52,20 46,10 N % 55,00 47,80 53,90 N % 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Ambalajlı Gıdaları Tercih Etme Nedenlerine Göre Dağılımları (%) % Daha Sağlıklı 82 Saklaması Kolay olması 75 Ġçeriği Yazılı olması 67 Daha Kaliteli 44 Daha Güvenilir 33 Markalı Olduğu 33 Tüketicilerin Ambalajlı Gıdalara ĠliĢkin GörüĢleri (%) Ambalajlı Gıdalar Evet (%) Hayır (%) Kısmen (%) Katkı maddeleri içerir mi? Ġçeriğine güvenir misiniz? Daha taze midir? Daha pahalı mıdır? Daha güvenilir midir? Tüketicilerin Sütçüden Süt Alma Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Sütçüden süt alma Evet Hayır Toplam N % 42,40 51,10 45,90 N % 57,60 48,90 54,10 N % 100,00 100,00 100,00 117

139 Tüketicilerin Sütçüden Süt Alma Nedenlerine Göre Dağılımları (%) % Daha taze 50 Katkısız 44 Daha sağlıklı 37 Daha lezzetli 36 Besin değeri yüksek 30 Daha ucuz 13 Tüketicilerin Alternatif Yerfıstığı Ürünü Alma Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Alternatif yerfıstığı Evet Hayır Toplam N % 52,50 44,40 46,20 N % 47,50 55,60 53,80 N % 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Zeytin ve Zeytinyağı Ürünlerini Aldıkları Yere Göre Dağılımları (%) % Tanıdıklarımdan 60 Kendi üretimim 35 Ulusal markalardan 10 Yerel markalardan 9 Pazardan 1 Tüketicilerin Ulusal ve Yerel Markalı Ürünlere ĠliĢkin GörüĢleri (%) Ulusal markalı gıda ürünleri yerel markalı Evet (%) Hayır (%) Kısmen (%) gıda ürünlerine göre Daha güveli midir? Daha sağlıklı mıdır? Daha lezzetli midir? Daha taze midir? Daha pahalı mıdır?

140 Tüketicilerin Yerel Marka Tercihine ĠliĢkin Görülerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Yerel marka tercihi Evet Hayır Fiyatına göre alırım Toplam N % 39,80 57,70 45,20 45,80 N % 60,20 42,30 54,80 54,20 N % 100,00 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Gıda Güvenliğinin Sağlanmasından Sorumlu KiĢi/Kurumlara ĠliĢkin GörüĢleri (%) % Bakanlık 80 ĠĢletme sahipleri 40 Tüketici 39 Belediye 22 Meslek örgütleri 8 Diğer 4 Tüketicilerin Gıda Denetimlerinin Yeterliliğine ĠliĢkin GörüĢlerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Evet Gıda denetimi Hayır Kısmen Toplam N % 42,90 44,40 54,80 46,00 N % 57,10 55,60 45,20 54,00 N % 100,00 100,00 100,00 100,00 119

141 Tüketicilerin Bakanlığın Gıda Güvenliğini Sağlamadaki Yeterliliğine ĠliĢkin GörüĢlerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Bakanlık gıda güvenliği Toplam Evet Hayır Kısmen N % 36,40 45,60 50,00 45,80 N % 63,60 54,40 50,00 54,20 N % 100,00 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Bakanlığın Hileli Üretim Yapan Firmalar Listesini Takip Etme Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Ürün takibi Evet Hayır Kısmen Toplam Kadın Erkek Toplam N % 33,30% 49,60% 46,70% 45,90% N % 66,70% 50,40% 53,30% 54,10% N % 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Tüketicilerin ALO 174 Gıda Hattından Haberdar Olma Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Evet ALO174 Gıda hattı Hayır Toplam Kadın Erkek Toplam N % 36,00 54,70 45,90 N % 64,00 45,30 54,10 N % 100,00 100,00 100,00 120

142 Tüketicilerin Uygun Olmayan Gıda ve Üretimini ġikayet Ettikleri Yerlerin Dağılımı % Ürün alınan yere 62 ġikayet etmiyorum 22 ALO 174 Gıda Hattı 13 Üretici firmaya 12 GTH Müdürlüğüne 10 Belediye 8 BĠMER 3 Diğer 2 Tüketicilerin Gıda Etiketleri Üzerindeki E Etiketinin Anlamını Bilme Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam E numarası Evet Hayır Toplam N % 50,00 45,10 45,80 N % 50,00 54,90 54,20 N % 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Gıda Katkı Maddeleri Hakkındaki Bilgi Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Gıda katkı madde Evet Hayır Kısmen Toplam N % 43,20 45,20 49,00 45,90 N % 56,80 54,80 51,00 54,10 N % 100,00 100,00 100,00 100,00 121

143 Tüketicilerin ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Hakkındaki Bilgi Durumunun Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Bilgim yok ISO Bilgim var Duydum ama Toplam bilmiyorum N % 50,4 32,4 44,4 45,9 N % 49,6 67,6 55,6 54,1 N % 100,0 100,0 100,0 100,0 Tüketicilerin Gıda Denilince Aklına Ġlk Gelen Sağlık Sorununa ĠliĢkin GörüĢlerinin Cinsiyetlere Göre Dağılımı Kadın Erkek Toplam Sağlık sorunu Kanser Gıda Zehirlenmeleri Obezite Diğer Toplam N % 48,10 45,60 42,60 16,70 46,00 N % 51,90 54,40 57,40 83,30 54,00 N % 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 Tüketicilerin Gıda Etiket Bilgilerine ĠliĢkin GörüĢleri (%) Satın aldığım gıdaların besin değeri beni ilgilendirmez Gıda etiketleri üzerindeki besin değeri (enerji ve besin öğeleri) bilgileri benim için faydalıdır Gıda etiketlerini okuduğum zaman yiyecek seçimini daha iyi yaparım Sağlıklı olmak benim için önemli olduğundan gıda etiketlerini mutlaka okurum Gıda etiketleri üzerindeki bilgiler nedeniyle bazen yeni yiyecekler denerim Katılıyorum (%) Kararsızım (%) Katılmıyorum (%)

144 4.3.2 TÜKETĠCĠ ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Tüketicilerin sebze, meyve, et, süt ve iģlenmiģ gıda ürünleri tüketim alıģkanlıklarını belirlemek ve gıda güvenliği ile ilgili bilgi düzeylerini ölçmek amacıyla Osmaniye ili genelinde toplam 452 kiģiye anket uygulaması gerçekleģtirilmiģtir. Katılımcıların evde gıda harcamalarına kimin karar verdiğine iliģkin cevapları incelendiğinde, %39,7 sinin kendisinin karar verici durumunda olduğunu belirtirken, %26,3 ünün anne ile babanın birlikte, %15,8 inin ise annenin karar verici durumunda olduğunu görmekteyiz. Tüketiciler sebze, meyve, et, süt ve iģlenmiģ gıda ürünlerini alıģveriģ sıklıkları açısından incelendiğinde, çoğunluğunun sebze (%50,3) ve meyve (%54,2) alıģveriģini hafta da bir, et alıģveriģini ayda bir (%37,5) veya on beģ günde bir (%23,9), süt alıģveriģini haftada bir (%47,1) ve iģlenmiģ gıda alıģveriģini ise ayda bir (%47,1) yaptıkları görülmektedir. Tüketiciler büyük bir oranda, her zaman gıda alıģveriģi yaptıkları yerin süpermarket (%81) ve pazar (%60) olduğunu belirtirken, ara sıra manav ve bakkaldan alıģveriģ yaptıklarını ancak seyyar satıcıdan (%76) alıģveriģ yapmayı hiçbir zaman tercih etmediklerini belirtmiģlerdir. Gıda alıģveriģi yapılacak yerin seçiminde tüketiciler açısından önemli olan faktörler sağlık Ģartları ve temizlik (%99), ürünün tazeliği (%98), seçerek alma ve müģteriye ilgi (%94) ve ürün ve fiyat çeģitliliği (%86) Ģekilde sıralanırken; Gıda alıģveriģinde önemli olan faktörler Ģu Ģekilde sıralanmıģtır; son kullanma tarihi (%99), sağlık açısından güvenli olması, satın alınan yerin ve satıģ yapan personelin temizliği (%98), tazeliği (%98) ve etiketlendirilmiģ (%83) olmasıdır. Anket çalıģmasına katılan tüketicilerin %32,3 ü satın aldıkları gıdaların sağlıklı olduğunu düģünürken, %48,4 ü kısmen sağlıklı olduğunu, %19,2 si ise sağlıksız olduğunu düģünmektedir. Satın aldıkları gıdaların kısmen veya tamamen sağlıksız olduğunu düģünen tüketiciler, sağlıklı olmadığını düģünme nedenleri olarak ise büyük oranda gıda ürünlerinin hormonlu olması ve katkı maddesi içermesini belirtmiģlerdir. Ambalajlı ürünlere daha fazla ücret öder misiniz? sorusuna daha sağlıklı ve daha güvenilir olduğunu düģündükleri için %61,2 sinin evet cevabını verdiğini görmekteyiz. Ayrıca, tüketicilerin %87,6 gibi büyük bir oranı da doğal olan gıdalara daha fazla ücret ödemeye razı olduklarını belirtmiģlerdir. Tüketicilerin ambalajlı gıdalara iliģkin 123

145 görüģleri incelendiğinde, %70 i ambalajlı gıdaların katkı maddesi içerdiğini, %41 i içeriğine kısmen güvendiğini, %41 taze olmadığını, %80 i pahalı olduğunu, %74 ü ise güvenilir ya da kısmen güvenilir olduğunu belirttiği görülmektedir. Tüketicilerin %81,6 sı sebze ve meyve alıģveriģini daha ucuz, taze ve sağlıklı olduğu için pazardan yapmayı tercih ettiğini belirtirken, %60,5 i daha taze, katkısız ve sağlıklı olduğu için sütü mahalle sütçüsünden almayı tercih ettiğini belirtmiģlerdir. Draje, krema, ezme vb. alternatif yerfıstığı ürünlerini tüketmeyi çok tercih etmediğini (%77) tüketicilerin büyük çoğunluğunun (%60) zeytin ve zeytinyağı gibi gıda maddelerini tanıdıklarından almayı tercih ettikleri görülmektedir. Ulusal markalı ürünleri yerel markalı ürünlere göre daha güvenilir (%48), daha sağlıklı (%44) ve daha pahalı (%83) olduğu düģünülürken, lezzet ve tazelik açısından çok da farklı olmadıkları düģünülmektedir. Ayrıca, tüketicilerin yarısından fazlası (%57,2) ambalajlı gıda ürünlerini satın alırken yerel markaları ulusal markalara tercih ettiğini belirtmiģtir. Anket çalıģmasına katılan katılımcıların %77,5 i gıda denetimlerini yetersiz bulduğunu belirtirken, %80 i gıda güvenliğinin sağlanmasında en büyük görevin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı na düģtüğünü %66,3 ü de Bakanlığı gıda güvenliğini sağlamada yeterli bulmadığını belirtmiģtir. Ayrıca tüketicilerin %57,6 sı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın hileli üretim yapan firma listesini takip etmediğini, %53 ü Alo 174 Gıda Hattından haberdar olmadığını ifade etmiģtir. Uygun olmayan gıda ürün veya üretimi ile karģılaģtıklarında Ģikayetlerini nereye bildirdiklerine iliģkin soruya tüketicilerin %62 si ürünü satın aldıkları yer cevabını vermiģtir. Tüketicilerin gıda katkı maddelerine iliģkin görüģlerinin alınmasının amaçlandığı sorular incelendiğinde, %89 u gıda etiketleri üzerindeki E numarasının ne anlama geldiğini bilmediğini, %68,1 i de gıda katkı maddeleri hakkında yeterli oranda bilgisi olmadığı görülmektedir. Ayrıca, tüketicilerin %54,8 i ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi hakkında bilgi olmadığını belirtirken, %30,1 i duyduğunu ama ne olduğunu tam olarak bilmediğini belirtmiģtir. Gıda denilince aklına ilk gelen sağlık sorununun kanser olduğunu belirten tüketicilerin gıda etiket bilgilerine iliģkin tutumlarına bakıldığında, gıda etiketleri üzerindeki besin değeri (enerji ve besin öğeleri) bilgilerinin kendileri için faydalı olduğunu belirttiği, gıda etiketlerini okuduğu zaman yiyecek seçimini daha iyi yaptığı, gıda etiketlerini mutlaka okuduğu ve satın aldığı gıdaların besin değerleri ile ilgilendiği görülmektedir. 124

146 Yapılan analiz sonuçlarına, tüketicilerin büyük çoğunluğu gıda ürünlerinin hormonlu olması ve katkı maddesi içermesi nedeniyle tükettikleri ürünlerin sağlıksız olduğunu düģünmektedir. Bu nedenle, gıda güvenliği açısından son derece önemli olan tarım ürünlerinde kalıntı analizlerinin yapılması ve tarım ilaçlarının kullanımı konusunda üreticilerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, tüketicilerin daha sağlıklı ürün satın alma taleplerini karģılamak üzere sertifikalı gıda üretimi yapan yerel iģletmelerin sayısı artırılmalıdır. Katkı maddeleri ve gıda güvenliği hakkında yeterli bilgi düzeyine sahip olmayan tüketicilerin bilinçlendirilmesi amacıyla gerek devlet kurumları gerekse sivil toplum kuruluģları (STK) tarafından gerekli çalıģmalar yapılmalıdır. 125

147 4.4 ÜRETĠCĠ ANKETĠ ÜRETĠCĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER Üreticilerin YaĢ Gruplarına Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N % 5,3 3,4 7,8 5, N % 12,6 16,1 18,3 15, N % 29,3 28,8 27,5 28, N % 32,0 32,2 31,4 31,9 61 ve üstü N % 20,7 19,5 15,0 18,6 Toplam Üreticilerin Eğitim Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Okur-yazar değil N % 2,7 1,7 0,7 1,7 Okur-yazar N % 2,0 1,3 0,7 1,3 Ġlkokul N % 57,7 49,4 39,7 49,0 Ortaokul N % 16,8 20,0 20,5 19,3 Lise N % 18,1 24,3 27,8 23,6 Üniversite N % 2,7 3,4 10,6 5,2 Toplam

148 Üreticilerin Hanehalkı Sayısına Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam 1 kiģi N % 0,0 1,3 0,0 0,6 2 kiģi N % 12,1 12,4 7,8 11,0 3 kiģi N % 10,7 14,1 9,1 11,7 4 kiģi N % 23,5 17,5 14,3 18,2 5 kiģi N % 22,8 25,6 23,4 24,2 6 kiģi N % 14,8 15,4 21,4 16,9 7 kiģi N % 10,1 7,3 11,7 9,3 8 kiģi N % 4,0 4,3 3,2 3,9 9 kiģi N % 0,7 0,9 3,2 1,5 10 kiģi N % 1,3 0,9 3,2 1,7 14 kiģi N % 0,0 0,0 0,6 0,2 16 kiģi N % 0,0 0,0 0,6 0,2 20 kiģi N % 0,0 0,4 0,0 0,2 22 kiģi N % 0,0 0,0 0,6 0,2 Toplam

149 Üreticilerin Tarımsal Aktivitelerden Elde Ettikleri Gelire Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam %0-%29 %30-%59 %60-%89 %90 ve üzeri N % 9,5 6,4 3,9 6,5 N % 25,9 24,3 6,5 19,6 N % 10,2 15,3 19,5 15,1 N % 54,4 54,0 70,1 58,8 Toplam Üreticilerin Hayvansal Üretimden Elde Ettikleri Gelire Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam %0-%29 %30-%59 N % 67,3 76,7 73,4 73,1 N % 22 21,6 22,7 22 %60-%89 N % 6 0,4 3,9 3 %90 ve üzeri N % 4,7 1,3 0 1,9 Toplam Üreticilerin Tarım DıĢı ĠĢ Yapma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Hayır Evet N % 58,7% 59,9% 74,0% 63,5% N % 41,3% 40,1% 26,0% 36,5% Toplam

150 Üreticilerin Sahip Oldukları Sosyal Güvencelerine Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük Büyük Toplam Orta ĠĢletme ĠĢletme ĠĢletme Tarım-Bağ-kur N % 30,1 40,4 58,3 42,9 Bağ-kur N % 9,0 15,5 18,8 14,7 SSK N % 32,3 29,1 15,3 25,9 Emekli Sandığı N % 9,8 4,2 4,2 5,7 Diğer N % 18,8 10,8 3,5 10,8 Toplam Üreticilerin Hayvansal Üretim Yapma Durumlarına Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet Hayır Toplam N % 67,1 53,2 45,1 54,7 N % 32,9 46,8 54,9 45, Üreticilerin Hayvan Varlıklarına Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam BüyükbaĢ N % 29,3 43,4 27,3 29,3 KüçükbaĢ N % 40,6 36,6 22,8 40,6 Arıcılık Su Ürünleri N % 57,1 33,3 9,5 57,1 N % 100,0 0,0% 0,0 100,0 Toplam

151 Üreticilerin Elde Ettikleri Tarım Gelirlerinin Giderlerini KarĢılama Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet N % 10,1 6,8 20,9 11,7 Hayır N % 63,1 72,8 38,6 60,3 Kısmen N % 26,8 20,4 40,5 27,9 Toplam Üreticilerin Gelecekle Ġlgili Planlarına ĠliĢkin GörüĢleri ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Üretim Kapasitesini Arttırmak Üretimin Kalitesini Attırmak Yeni Makine ve Ekipman Almak Bir Kooperatif veya Birlik Üyeliğine BaĢvurmak Tarımsal Faaliyetlerle UğraĢmayı Bırakmak Sahip Olduğum Hayvan Sayısını Artırmak N % N % N % N % N % N %

152 Üreticilerin AB ye Tam Üyeliğin Türk Tarımına Etkilerine ĠliĢkin GörüĢleri Katkı sağlar Fazla bir katkısı olmaz Katkı sağlamaz Küçük ĠĢletme ĠĢletmeler Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N % 26,2 28,5 36,6 30,2 N % 24,8 27,7 26,1 26,4 N % 49,0 43,8 37,3 43,4 Toplam N Üreticilerin Tarımsal Desteklerin Yeterliliğine ĠliĢkin GörüĢleri ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet N % 1,3 4,3 3,2 3,2 Kısmen N % 9,3 8,1 13,6 10,0 Hiç N % 89,3 87,7 83,1 86,8 Toplam N Üreticilerin Tarımsal Desteklerden Faydalanma Durumuna Göre Dağılımları Küçük ĠĢletme ĠĢletmeler Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Mazot, gübre ve toprak analiz desteği N % Fark ödemesi desteklemeleri N % Hayvancılık desteklemeleri N % Sertifikalı fidan desteği N % 0 0,80 1 0,70 Yurt içi sertifikalı tohum kullanım N

153 desteği % 0, ,80 Tohum üretim desteği N % 0 0,40 1 0,60 Üreticilerin Tarımsal Desteklerden Yeterince Yararlanamama Nedenlerine ĠliĢkin GörüĢleri Tarım arazilerinin veraset intikal problemi Arazi desteklemeden yararlanamıyorum Tarım arazilerinin çok küçük ve büyük olması Tarımsal desteklemenin az olması Hazine arazilerinin kiralanmamıģ olması Bürokrasinin fazla olması Bakanlığın uyguladığı destekleme programından bilgi sahibi olunmaması Küçük ĠĢletme ĠĢletmeler Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N % N % N % N % N % N % N % Üreticilerin Tarım Ġl/Ġlçe Müdürlükleri Ġle ĠliĢkilerin GörüĢleri ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Ġyi Orta Kötü N % 64 61,4 72,7 65,4 N % 22 23,6 16,9 21,2 N % ,4 13,4 Toplam N

154 Üreticilerin Tarım Ġl Müdürlüğünden Beklentileri Eğitim faaliyetleri düzenlemesi Sahada daha fazla uzman personel çalıģtırması Kurumun faaliyetleri ve tarımsal geliģmelerle ile ilgili daha fazla bilgilendirme toplantıları yapması Çiftçilerin karģılaģtıkları problemlerle daha dazla ilgilenmek Tohum, fide ve fidan temin etmesi Küçük ĠĢletme ĠĢletmeler Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam N % N % N % N % N %

155 Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum Üreticilerin Tarım Ġl/Ġlçe Müdürlükleri Ġle Ġlgili GörüĢleri Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Tarım il/ilçe müdürlüğünde çalıģan personel sayısı yeterlidir. Tarım il/ilçe müdürlükleri tarımsal geliģmelerle ilgili zamanında bilgilendirme yapmaktadır. Tarım il/ilçe müdürlüğünde çalıģan personel konularında yeterli uzmanlığa sahiptirler. Ġhtiyacım olan her an tarım il/ilçe müdürlüğü personeline kolaylıkla ulaģabiliyorum. N % ,5 33,5 8,1 66,7 20,9 12,4 N % 55 22,8 22,1 49,6 19,9 30,5 59,1 11,7 29,2 N % 44,7 38,7 16,7 45,8 33,1 21,2 52,3 28,8 19 N % 69,3 20, ,9 17,4 12,7 78,6 11,7 8,9 Tarım il/ilçe müdürlükleri sorunlarıma kısa sürede çözüm üretebiliyorlar. N % 58,7 18,7 22,7 59,3 18, ,6 17,5 18,8 134

156 Üreticilerin Kooperatife Üyelik Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet Hayır N % 58,2 77,4 90,7 75,9 N % 41,8 22,6 9,3 24,1 Toplam N Üreticilerin Üye Oldukları Kooperatiften Memnun Olma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet Hayır Kısmen ,9 50,8 54,9 51, , ,1 24, ,4 22,2 23,9 24,1 Toplam Üreticilerin Bilgisayar Sahibi Olma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet Hayır N % ,8 30,4 N % ,2 69,6 Toplam N

157 Üreticilerin Bilgisayar Kullanma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet Hayır N % 16,8 21,6 37,0 24,7 N % 83,2 78,4 63,0 75,3 Toplam N Üreticilerin Aile Üyelerinin Bilgisayar Kullanma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet N % 56,8 58,9 78,9 64 Hayır N % 43,2 41,1 21,1 36 Toplam N Üreticilerin Ġnternet Kullanma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet Hayır N % 17,7 21,8 41,4 26,3 N % 82,3 78,2 58,6 73,7 Toplam N

158 Üreticilerin Ġnternetten Ürün Temin Etme Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet Hayır N % 44,7 48, ,9 N % 55,3 51, ,1 Toplam N Üreticilerin Teknolojik GeliĢmeleri Takip Etme Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet N % 24,3 35,5 43,8 34,8 Hayır N % 28,4 22,6 12,4 21,3 Kısmen N % 47,3 41,9 43,8 43,9 Toplam N Üreticilerin Tarım Bakanlığı Sitesini Takip Etme Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet N % 2,7 2,6 8,7 4,3 Hayır N % 96 96,6 89,3 94,4 Kısmen N % 1,3 0,9 2 1,3 Toplam N

159 Üreticilerin Tarım Ġl Müdürlüğü nün SMS Hizmetinden Faydalanma Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet N % 30,7 50,4 58,4 47,2 Hayır N % 68,7 49,6 41,6 52,6 Kısmen N % 0, ,2 Toplam N Üreticilerin Tarım TV Ġzleme Durumuna Göre Dağılımları ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet N % 75, ,9 82,5 Hayır N % 9,3 7,2 2,6 6,5 Kısmen N % 15,3 9,8 8,5 11 Toplam N Üreticilerin Tarım TV nin Gerekliliğine ĠliĢkin GörüĢleri ĠĢletmeler Küçük ĠĢletme Orta ĠĢletme Büyük ĠĢletme Toplam Evet N % 95,7 96,1 95,3 95,8 Hayır N % 4,3 2,4 3,1 3,2 Kısmen N % 0 1,5 1,6 1,1 Toplam N

160 4.4.2 ÜRETĠCĠ (ÇĠFTÇĠ) ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Toplam 540 çiftçiyle anket çalıģması yapılmıģtır. ĠĢletmeler verimlilik durumlarına göre, 150 tanesi küçük, 236 tanesi orta ve 154 tanesi de büyük iģletme Ģeklinde sınıflandırılmıģtır. Büyük çoğunluğu 40 ila 60 yaģ aralığında olan üreticilerin yarıya yakını ilkokul mezunudur. Üreticilerin %60 gibi bir oranı toplam gelirlerinin %90 dan fazlasını bitkisel üretim gelirleri oluģturduğunu ve %63,5 gibi büyük bir oranı da tarım dıģı bir geliri bulunmadığını belirtmiģtir. Sosyal güvencesi bulunan üreticilerin %42,3 ünün Tarım Bağkur u bulunmaktadır. Üreticilerin hayvan varlığı incelendiğinde 256 tanesinin büyükbaģ hayvan sahibi olduğu görülürken, 101 tanesinin küçükbaģ, 3 tanesinin de kanatlı hayvanı bulunduğu görülmektedir. Katılımcıların 21 tanesi de arıcılık yapmaktadır. Üreticilerin elde ettikleri tarımsal gelirin yeterlilik durumu incelendiğinde küçük ve orta ölçekli iģletmelerde elde edilen tarımsal gelirin iģletmeci ve ailesinin yaģam giderlerini dahi karģılayacak düzeyde olmadığı, büyük ölçekli iģletmelerde ise tarımsal gelirin iģletmeci ve ailesinin yaģam giderlerini kısmen karģıladığı görülmektedir. Sonuç olarak incelenen iģletmelerde elde edilen tarımsal gelir düzeyinin çok küçük olduğu ve iģletmelerin tarımsal faaliyetleri için yeterli olmadığı ifade edilebilir. Gelecekle ilgili planlarına iliģkin soruya katılımcıların büyük çoğunluğunun (%85) üretimin kalitesini arttırmak Ģeklinde cevap verdiği görülürken, bunu sırasıyla üretim kapasitesini artırmak (%79) ve yeni makine ve ekipman almak (%59) cevapları izlemektedir (ġekil 1.11). AB ye üyeliğin Türk tarımı açısından nasıl bir katkı sağlayacağına iliģkin görüģlerine baktığımızda ise, katılımcıların %43,4 ünün AB ye tam üyeliğin Türk tarımına herhangi bir katkı sağamayacağı görüģünde olduğu görülmektedir. Tarımsal desteklere iliģkin görüģleri sorulan üreticilerin, %86,8 gibi büyük bir oranı tarımsal destekleri yetersiz bulduğu, katılımcıların büyük çoğunluğunun mazot, gübre ve toprak analiz desteğinden faydalandığı ve tarım arazilerinin veraset intikal problemi nedeniyle de tarımsal desteklerden yeterince faydalanmadığını belirttiği görülmektedir. Tarım Ġl/Ġlçe Müdürlükleri ile iliģkilerini değerlendiren katılımcıların %65,4 ü iliģkilerinin iyi olduğunu söylerken, %21,2 si orta olarak değerlendirmiģ, tarım il/ilçe müdürlüğünün çalıģan personel sayısı, tarımsal geliģmelerle ilgili zamanında bilgilendirme yapma, çalıģan personelin yeterli uzmanlığa sahip olması ve üreticilerin sorunlarına kısa sürede çözüm üretebilmeleri konularında oldukça yeterli bulduklarını belirtmiģlerdir. 139

161 Anket çalıģmamıza katılan üreticilerin herhangi bir kooperatife üyelik durumuna bakıldığında, %75,9 gibi büyük bir oranının bir kooperatife üye olduğu, büyük iģletmelerin %90 gibi çok büyük bir oranı bir kooperatife üyeyken, küçük iģletmelerde bu oranın %582 ye düģtüğü görülmektedir. Kooperatife üye olduğunu belirten 403 kiģiden 215 i üye olduğu kooperatiften memnun olduğunu belirtirken, 100 tanesi memnun olmadığını, geri kalan 88 kiģi ise kısmen memnun olduğunu belirtmiģtir. GeliĢen teknolojiler ve bilginin hızlı bir Ģekilde değiģtiği günümüzde diğer sektörlere hammadde sağlayan bir sektör tarım sektöründe verim artıģı, üreticilerin kendi ürünün fiyatını piyasa fiyatına göre belirleyebilme ve pazarlama gücü elde edebilmesi ile kazanır. Bu da üreticilerin teknolojiyi aktif olarak kullanabilmesine bağlıdır. Çiftçilerimiz bazı kesimlerde henüz teknolojiye ulaģmıģ olmasada cep telefonlarından sms ler alarak üretim ile ilgili bilgileri takip etmektedir. ÇalıĢmamıza katılan çiftçilerin de büyük bir çoğunluğunun bilgisayar, internet gibi teknolojileri kullanmadığı, yarıya yakınının Ġl Müdürlükleri tarafından kullanılan sms lerden faydalanmadıkları ve %94,4 gibi çok büyük bir oranının bilgi almak amacıyla Tarım Bakanlığı nın sitesini dahi kullanmadığı görülmektedir. Üreticilerin %82,5 gibi çok büyük çoğunluğunun tarım ile ilgili konularda bilgi almak amacıyla Tarım TV yi izlediğini ve bilgi almak için Tarım TV nin gerekli olduğunu belirtmiģtir. Sonuç olarak, gelecekle ilgili öncelikli planları üretimin kalitesini arttırmak olan üreticilerin büyük çoğunluğunun elde ettikleri tarımsal gelirin iģletmeci ve ailesinin yaģam giderlerini dahi karģılayacak düzeyde olmadığı görülmektedir. Buna bağlamda, kırsal alanda yaģayan ve geçimini tarımdan sağlayan bireylerin yaģam kalitesini iyileģtirmek ve gelir düzeyini artırmak amacıyla katma değeri yüksek alternatif ürünlerin üretimine yönlendirilmeleri ve bu konuda bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. Ayrıca, teknolojiyi aktif olarak kullanamayan üreticilerin tamamına yakını tarımla ilgili geliģmeleri, yeni teknikleri ve teknolojileri büyük çoğunlukla tarım televizyonlarında yapılan programlardan takip etmektedir. Bu nedenle, üreticileri tarımsal üretim konusunda bilgilendirmek amacıyla özellikle yerel televizyonlarda yapılan tarıma yönelik programlar arttırılmalıdır. 140

162 4.5 TÜCCAR VE SANAYĠ ANKETĠ Osmaniye Ġlinde buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, soya, zeytin ve yerfıstığı gibi tarım ürünlerinin pazarlama yapısı ve etkinliğini değerlendirmek amacıyla, 20 buğday, mısır, arpa, 44 yerfıstığı ve 16 zeytin olmak üzere toplam 80 tüccar ile 30 ilaç bayisine anket uygulanmıģtır ZEYTĠN VE YERFISTIĞI ÜRÜNLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER ĠĢletme Sayılarının Ürün ve Ana Faaliyet Koluna Göre Dağılımları Faaliyet kolu * Ürün Ürün Toplam Zeytin Yerfıstığı Faaliyet kolu Tüccar ĠĢleme Tesisi Toplam ĠĢletme Sahiplerinin Eğitim Durumlarına Göre Dağılımları Eğitim * Faaliyet kolu Faaliyet kolu Eğitim Toplam Tüccar ĠĢleme Tesisi Ġlk-orta okul N % 18,2 17,9 18,0 Lise N % 13,6 12,8 13,1 Önlisans N % 59,1 33,3 42,6 Lisans N %,0 10,3 6,6 Yüksek lisans N % 9,1 25,6 19,7 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların ĠĢletme Statüsünün Faaliyet Koluna Göre Dağılımı ĠĢletme statüsü * Faaliyet kolu Faaliyet kolu Toplam Tüccar ĠĢleme Tesisi Limited Ģirketi N ĠĢletme statüsü % 25,0 74,4 69,8 ġahıs veya aile Ģirketi N % 75,0 25,6 30,2 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 141

163 Katılımcıların Tarımsal Üretim Yapma Durumunun Faaliyet Koluna Göre Dağılımı Tarımsal üretim * Faaliyet kolu Faaliyet kolu Toplam Tüccar ĠĢleme Tesisi Evet N Tarımsal üretim % 18,2 35,9 29,5 Hayır N % 81,8 64,1 70,5 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların Ana Faaliyet Kolu Olan Ürünün (Yerfıstığı, Zeytin) Üretimini Yapma Durumuna Göre Dağılımı Üretim * Faaliyet kolu Faaliyet kolu Toplam Tüccar ĠĢleme Tesisi Evet N Üretim % 23,8 35,9 31,7 Hayır N % 76,2 64,1 68,3 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların ĠĢletmelerinin KuruluĢ Yeri Seçiminde Etkili Olan Faktörler N % Ham madde temini ĠĢ gücü temini TeĢvik imkanı KuruluĢ yerinin parasal değeri Pazarlama Bölgenin altyapı imkanları Diğer Katılımcıların Ürün Alımını GerçekleĢtirdikleri Yere Göre Dağılımları N % Bahçeden/tarladan kabala alım 2 3 Bahçeden/tarladan kilo ile alım Üretici tarafından hasat edilip getiriliyor Kendi ürünümü hasat ediyorum 5 8 Diğer

164 Katılımcıların Ürünlerini Temin Etme ġekillerine Göre Dağılımları (%) % Üreticiden 54 Toplayıcı tüccardan 9 Komisyoncudan 4 Kendi tarlamdan/bahçemden 6 Büyük tüccarlardan 3 Diğer 0 Katılımcıların Ürün Satın Alımında Sorun YaĢama Durumu Ürün Zeytin Yerfıstığı Ürün alım sıkıntı Toplam Evet N % 5,9 20,5 16,4 Hayır N % 76,5 38,6 49,2 Kısmen N % 17,6 40,9 34,4 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların Ürün Satın Alımında YaĢadıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Belirli dönemlerde yeterince ham madde bulunamaması ÇeĢit ve kalitenin istenen düzeyde olmaması Fiyat istikrarsızlığı ĠĢleme sermayesi eksikliği 7 11 Yetersiz kapasite 1 2 YanlıĢ ambalaj ve paketleme 0 0 Depolama imkânının olmayıģı Diğer 7 11 Katılımcıların Satın Aldıkları/ĠĢleyecekleri Ürüne Temizleme, Yıkama Veya Paketleme ĠĢlemleri Uygulama Durumu Ürün Toplam Zeytin Yerfıstığı Satın alma iģlemi Evet N % 100,0 90,9 93,4 Hayır N %,0 9,1 6,6 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 143

165 Katılımcıların Satın Aldıkları Ürünün Kalitesini Belirlemede Kullandığı Faktörler Faktörler N a) Ürünün rengi b) Temizlik c) Danelerin iriliği d) Yağ oranı e) Danelerin zedelenmemiģ olması f) Diğer Katılımcıların Ürün Satın Alımında Fiyatı Belirleyen Faktörler Faktörler N a) Ödeme zamanı b) Ürün miktarı c) Ürün kalitesi d) ĠĢletmenin yeri (konumu) e) Diğer Katılımcıların Satın Aldığı Ürünü Değerlendirme ġekline Göre Dağılımları (%) Değerlendirme ġekli % Doğrudan tüketiciye satıģ 65 Perakendeciye satıģ 63 Ġhracatçıya satıģ 18 Doğrudan kendim ihraç ediyorum 30 ĠĢleme tesislerine satıģ 74 Aile tüketimi 7 Katılımcıların ĠĢletmelerinde Ürettikleri Ürünleri Satına Kadar Kalitelerinde Bozulma Olma Durumu Ürün Toplam Zeytin Yerfıstığı Ürün kalitesinde bozulma Evet N % 9,1,0 4,8 Hayır N % 90,9 100,0 95,2 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 144

166 Katılımcıların Ürün Alım-Satımında Diğer Tüccarlarla Rekabet Olma Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Zeytin Ürün Yerfıstığı Toplam Rekabet Hiç olmuyor N % 14,3 4,8 7,1 Kısmen oluyor N % 21,4 2,4 7,1 Rekabet var N % 64,3 92,9 85,7 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların Alım Satım ĠĢlerini GerçekleĢtirdikleri Bürosunun Olma Durumuna Göre Dağılımları Ürün Toplam Zeytin Yerfıstığı Büro Evet N % 82,4 97,7 93,3 Hayır N % 17,6 2,3 6,7 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Üreticilerin Tarımsal Faaliyetlerinde KarĢılaĢtıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri Önemli değil (%) Kısmen önemli (%) Önemli (%) DüĢük satıģ fiyatının düģük olması/fiyatlardaki değiģimleri öngörememe Toprak dağılımının çok parçalı olması ve verim düģüklüğü Toprak hazırlığı ve ekim konusunda bilgi yetersizliği Girdi maliyetlerinin yüksek olması Devlet destekleri/teģviklerinin yetersiz olması Makine ve ekipman eksikliği Gübreleme, sulama ve ilaçlama konusunda bilgi yetersizliği Tohum temininin zamanında karģılanmaması Büyüme için finansman eksikliği Sulama sorunları ĠĢgücü maliyeti ve iģgücü temini Kaliteli tohum, zirai ilaç ve doğal gübre bulmada zorlanma

167 Ürünün satıģında sıkıntı yaģama Üretilen ürünlerin tüketiciye ulaģana kadarki aracıların fazlalığı Kredi temininde bürokrasi fazlalığı Kredi faizlerinin yüksekliği Diğer (lütfen belirtiniz) Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilme Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Tarım potansiyeli Ürün Toplam Zeytin Yerfıstığı Evet N % 17,6 23,8 22,0 Hayır N % 52,9 47,6 49,2 Kısmen N % 29,4 28,6 28,8 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımda Modern Girdi ve Teknolojilerin Yeterince Kullanılma Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Ürün Toplam Zeytin Yerfıstığı Tarım teknolojisi Evet N % 23,5 31,8 29,5 Hayır N % 29,4 45,5 41,0 Kısmen N % 47,1 22,7 29,5 Toplam N % 100,0 100,0 100, YERFISTIĞI VE ZEYTĠN ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Stratejik plan çalıģmaları kapsamında anket uygulanan yerfıstığı ve zeytin üreticisinin faaliyet kolu açısından dağılımları incelendiğinde, zeytin üreticilerinin tamamı tüccar iken, yerfıstığı üreticilerinin yarısının tüccar diğer yarısının ise iģletme tesisi olduğu görülmektedir. Tüccar olarak faaliyet gösteren katılımcıların %18,2 si tarımsal üretim faaliyetinde bulunurken, iģletme tesisi sahip katılımcılarda bu oran %35,9 a çıkmaktadır. Katılımcıların iģletmelerinin kurulacağı yeri belirleme kararlarında hammadde temininin 146

168 (%84) en önemli faktör olduğu, bunun dıģında pazarlama (%48) ve bölgenin altyapı imkanlarının (%37) diğer önemli faktörler olarak belirtildiği görülmektedir. Anket çalıģmasına katılan iģletme sahiplerinin %35 i ürün alımlarını bahçeden/tarladan kilo ile alım, %22 si üretici tarafından hasat edilip getirilme Ģeklinde gerçekleģtirdiğini belirtirken, %54 ü ürünlerini üreticiden temin ettiğini belirtmiģtir. Ürün alımında sıkıntı yaģıyor musunuz? sorusuna evet ya da kısmen cevabını veren 31 katılımcının %40 ı çeģit ve kalitenin istenen düzeyde olmaması, %39 u fiyat istikrarsızlığı ve %23 ü ise depolama imkanının olmaması gibi sorunlarla karģılaģtıklarını ifade etmiģlerdir. Üreticilerin %93,4 ü satın aldığı ürünü bir takım iģlemlere tabi tutmaktadır. Katılımcılar satın aldığı ürünün kalitesini belirlemede önemli olan hususları; danelerin iriliği, temizlik, ürünün rengi, danelerin zedelenmemiģ olması ve yağ oranı Ģeklinde sıralarken, ürün satın alırken fiyatı belirleyen faktörleri ise; ürün kalitesi, ödeme zamanı, ürün miktarı ve iģletmenin yeri (konumu) Ģeklinde sıralamıģlardır. Katılımcıların büyük çoğunluğu ürünlerini doğrudan tüketiciye veya perakendeciye satarak değerlendirmektedirler. Anket çalıģmamıza katılan tüccarların Osmaniye ilinde üreticilerin tarımsal faaliyetlerinde karģılaģtıkları sorunlara iliģkin görüģleri incelendiğinde, girdi maliyetlerinin yüksek olması, toprak dağılımının çok parçalı olması, verim düģüklüğü ve ürün satıģ fiyatının düģük olması/fiyatlardaki değiģimleri öngörememe gibi genel Türk tarımının sorunlarıyla paralellik gösterdiği görülmektedir. Buna karģılık, tohum temininin zamanında karģılanmaması, kaliteli tohum, zirai ilaç ve doğal gübre bulmada zorlanma ve ürünün satıģında sıkıntı yaģama gibi konularda ise Osmaniye ilindeki üreticilerin çok önemli sorunlar yaģamadıkları belirtilmiģtir. Son olarak, katılımcıların %50 si Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeterince değerlendirilmediği ve tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığı görüģünde olduklarını belirtmiģlerdir. Analiz sonuçlarına göre, yerfıstığı ve zeytin iģletmesi sahiplerinin ürün satın alımında çeģit ve kalitenin istenen düzeyde olmaması, fiyat istikrarsızlığı ve depolama imkanının olmaması gibi bir takım sorunlarla karģılaģmaktadırlar. Özellikle zeytin üretiminde dalgalanmayı azaltmak için ilin ekolojisine uygun sofralık ve yağlık zeytin çeģitlerinin belirlenmesi amacıyla gerekli çalıģmalar yapılmalı ve bu türlerin dikilmesi konusunda üreticiler yönlendirilmelidir. Ayrıca gerek ürün satın alımında gerekse ürün pazarlamasında önemli bir sorun olarak görülen depolamada ürün kaybı sorunun çözümüne yönelik olarak mevcut depoların iyileģtirilmesi ve yeni depo tesislerinin kurulması gerekmektedir. 147

169 4.5.3 BUĞDAY, ARPA, MISIR, AYÇĠÇEĞĠ VE SOYA ÜRÜNLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER Katılımcıların Eğitim Durumlarının ĠĢletmelerin Statüsüne Göre Dağılımı Eğitim * ĠĢletme statüsü ĠĢletme statüsü Limited Ģirketi ġahıs veya aile Ģirketi Toplam Eğitim Ġlk-ortaokul N %,0 21,4 15,0 Lise N % 16,7 14,3 15,0 Ön lisans N % 33,3 50,0 45,0 Yüksek lisans N % 50,0 14,3 25,0 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların Tarımsal Üretim Yapma Durumunun Faaliyet Koluna Göre Dağılımı Tarımsal üretim * ĠĢletme statüsü ĠĢletme statüsü Toplam Limited Ģirketi ġahıs veya aile Ģirketi Tarımsal üretim Evet N % 66,7 57,1 60,0 Hayır N % 33,3 42,9 40,0 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların ĠĢletmelerinin KuruluĢ Yeri Seçiminde Etkili Olan Faktörler N % Ham madde temini ĠĢ gücü temini 0 0 TeĢvik imkanı 2 10 KuruluĢ yerinin parasal değeri 2 10 Pazarlama 7 35 Bölgenin altyapı imkanları 5 25 Diğer

170 Katılımcıların Ürün Alımını GerçekleĢtirdikleri Yere Göre Dağılımları N % Üretici tarafından hasat edilip getiriliyor Kendi ürünümü hasat ediyorum Aracılardan alıyorum Tarladan kilo ile alım Diğer 0 0 Katılımcıların Ürün Satın Alımında Sorun YaĢama Durumu Satın alma sorunu * ĠĢletme statüsü ĠĢletme statüsü Limited Ģirketi ġahıs veya aile Satın alma sorunu Toplam Ģirketi Evet N % 50,0 42,9 45,0 Hayır N %,0 21,4 15,0 Kısmen N % 50,0 35,7 40,0 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların Ürün Satın Alımında YaĢadıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Belirli dönemlerde yeterince ürün bulunamaması 3 15 ÇeĢit ve kalitenin istenen düzeyde olmaması 8 40 Fiyat istikrarsızlığı ĠĢletme sermayesi eksikliği 2 10 Üründeki rutubet değerinin istenilenden yüksek olması Depolama imkanının olmayıģı 4 20 Yetersiz kapasite 0 0 Diğer 1 5 Katılımcıların Satın Aldıkları Ürünün Kalitesini Belirlemede Kullandığı Faktörler Faktörler a) Ürünün rengi b) Temizlik (yabancı madde içerip içermemesi) c) Danelerin iriliği d) Danelerin zedelenmemiģ olması e) Ürünün rutubet değeri f) Diğer: N 149

171 Katılımcıların Ürün Satın Alımında Fiyatı Belirleyen Faktörler Faktörler N a) Ödeme zamanı b) Ürün miktarı c) Ürün kalitesi d) Devletin açıkladığı taban fiyat e) Ürünün rutubet değeri f) Diğer: Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Üreticilerin Tarımsal Faaliyetlerinde KarĢılaĢtıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri Önemli değil (%) Kısmen önemli (%) Önemli (%) Ürün satıģ fiyatının düģük olması/fiyatlardaki değiģimleri öngörememe Toprak dağılımının çok parçalı olması ve verim düģüklüğü Toprak hazırlığı ve ekim konusunda bilgi yetersizliği Gübreleme, sulama ve ilaçlama konusunda bilgi yetersizliği Devlet destekleri/teģviklerinin yetersiz olması Makine ve ekipman eksikliği Girdi maliyetlerinin yüksek olması Tohum temininin zamanında karģılanmaması Büyüme için finansman eksikliği Sulama sorunları ĠĢgücü maliyeti ve iģgücü temini Kaliteli tohum, zirai ilaç ve doğal gübre bulmada zorlanma Ürünün satıģında sıkıntı yaģama Üretilen ürünlerin tüketiciye ulaģana kadarki aracıların fazlalığı Kredi temininde bürokrasi fazlalığı Kredi faizlerinin yüksekliği Diğer (lütfen belirtiniz)

172 Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilme Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Tarım potansiyeli * ĠĢletme statüsü Tarım potansiyeli ĠĢletme statüsü Toplam Limited Ģirketi ġahıs veya aile Ģirketi Evet N % 16,7 28,6 25,0 Hayır N % 50,0 50,0 50,0 Kısmen N % 33,3 21,4 25,0 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilmeme Nedenlerine ĠliĢkin GörüĢleri N % Arazilerin küçük olması 7 35 Bilinçli üretim yapılmıyor 5 25 Finansman kaynaklarının olmaması 3 15 Bilinçli üretim yapılmıyor 5 25 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımda Modern Girdi ve Teknolojilerin Yeterince Kullanılma Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri Tarım teknolojisi * ĠĢletme statüsü Tarım teknolojisi ĠĢletme statüsü Toplam Limited Ģirketi ġahıs veya aile Ģirketi Evet N %,0 7,1 5,0 Hayır N % 16,7 64,3 50,0 Kısmen N % 83,3 28,6 45,0 Toplam N % 100,0 100,0 100,0 Katılımcıların Ürün Temininde Öncelikli Olarak Tercih Ettiği Ġlçeler ve Nedenleri Ġlçeler N % Nedeni N % Toprakkale 3 15 Hammaddeye Yakınlık Merkez 9 45 Nakliye uygunluğu 1 5 Kadirli 4 20 UlaĢım kolaylığı 4 20 Düziçi 3 15 Kalite

173 Katılımcıların Ürün Pazarlaması Ġle Ġlgili KarĢılaĢtıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Fiyat Ġstikrarsızlığı 4 20 Güven Sorunu 3 15 Nakliye sorunu 3 15 Kalite problemi 2 10 Ġthal mal gelmesi 1 5 Arz talep dengesi düzensizliği 2 10 Katılımcıların Ürün Pazarlaması Ġle Ġlgili KarĢılaĢtıkları Sorunların Çözümüne ĠliĢkin GörüĢleri N % Kaliteyi artırmak 3 15 Teminat verilebilir 1 5 Bilinçli üretim yapılmalı 2 10 Birlik ve kooperatifleģmenin gerçekleģmesi 1 5 Ürün desteklemelerinin arttırılması 1 5 Girdi maliyetlerinin düģürülmesi 1 5 Ġthal mal ülkeye sokulmaması 1 5 Fiyat standardının sağlanması 1 5 Diğer 8 55 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarıma Dayalı Sanayi Firmalarının KarĢılaĢtıkları Sorunlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Kayıt dıģı iģletmelerin bulunması 1 13 Pazarlama sıkıntısı 1 13 Yetersiz fabrikalaģma 1 13 Tarıma dayalı sanayi 1 13 Aile iģletmeleri olması 1 13 TeĢvik ve hibe sisteminin olmaması 1 13 Çevre illerden temin edilmesi 1 13 Teknolojinin kullanılması

174 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarıma Dayalı Sanayinin GeliĢtirilmesi Amacıyla Yapılması Gerekenlere ĠliĢkin GörüĢleri N % Tarıma dayalı sanayi oluģturulması 8 30 Fabrika kurulmalıdır 7 26 Entegre tesislerin kurulması 3 11 TeĢvik ve destek verilmelidir 2 7 Kurutma tesislerinin kurulması 1 4 Makine ve ekipman desteği verilmesi 1 4 Diğer 5 19 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımsal Altyapının GeliĢtirilmesi ve Üretimin Arttırılması Amacıyla Devletin Yapması Gereken Destekler ve Yatırımlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Kredi imkanlarını artırılması 2 5 Ġthalatın azaltılması 1 2 Desteklemelerin artırılması 6 14 Arazilerin toplulaģtırılması 3 7 Desteklemelerin artırılması 6 14 Kurutma tesislerin oluģturulması 2 5 Vergilerin azaltılması 5 12 Girdi maliyetlerinin düģürülmesi 3 7 Sanayicilere teģvik hizmeti verilmesi 3 7 Diğer Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımın GeliĢmesi Adına Özel Sektörün Yatırım Yapabileceği Alanlara ĠliĢkin GörüĢleri N % Yağ fabrikaları Entegre tesisler 1 2 Gübre fabrikaları 1 2 kurutma tesislerinin kurulması 2 4 iģleme tesisleri kurulmalı 1 2 NisaĢta Fabrikası Un fabrikası 3 6 Yerfıstığı kurutma tesisi 1 2 Diğer

175 Katılımcıların Osmaniye Ġli Tarımının Asıl Hedeflerinin Ne Olması Gerektiğine ĠliĢkin GörüĢleri N % Toprakların iyileģtirilmesi 1 3 Teknik hizmet kalitesinin artırılması 1 3 Rekolte ve kalite üretimi 9 26 Ürün çeģitliliği arttırılmalıdır 2 6 Pazar payının artırılması 7 21 Ġhracatın artırılması 2 6 Alt yapı faaliyetlerinin kurulması 1 3 Diğer BUĞDAY, ARPA, MISIR, AYÇĠÇEĞĠ VE SOYA ÜRÜNLERĠ ANKETĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Anketi cevaplayan %45 i önlisans mezunu, %25 i yüksek lisans mezunu iģletme sahiplerinin %60 ı ayrıca tarımsal üretimde de bulunduğunu belirtmiģtir. GörüĢme yapılan 20 mısır iģletmesinin 6 sı limited Ģirket, 14 ü ise Ģahıs veya aile Ģirketi statüsündedir. Önlisans mezunu olan iģletme sahiplerinin %50 si Ģirketini Ģahıs veya aile Ģirketi statüsünde kurarken, yüksek lisans mezunu olanların %50 si limited Ģirket statüsünde kurmuģtur. ĠĢletme sahiplerinin 17 si (%85) iģletmesinin kuruluģ yeri seçiminde etkili olan en önemli faktörün hammadde temini olduğunu belirtirken, tamamına yakını ürünlerini büyük ölçüde kendilerinin hasat edip getirmesiyle elde ettiklerini belirtmiģlerdir. Ankete katılan 20 iģletme sahibinden 9 u ürün satın alımında sorun yaģadığını, 8 i ise kısmen sorun yaģadığını belirtmiģtir. Sorun yaģadığını belirten 17 kiģi yaģanan en büyük sorunun fiyatlardaki istikrarsızlık ve üründeki rutubet değerinin istenilenden yüksek olmasıdır. Katılımcılar ürünün kalitesini belirlerken dikkat ettikleri konuları önem sırasına göre, ürünün rutubet değeri, danelerin zedelenmemiģ olması, danelerin iriliği, temizlik (yabancı madde içerip içermemesi) ve ürünün rengi Ģeklinde sıralarken, ürün alırken fiyatı belirleyen faktörleri Ģu Ģekilde sıralamıģlardır; ürünün rutubet değeri, ürünün kalitesi, devletin açıkladığı taban fiyat, ödeme zamanı ve ürünün miktarı. Osmaniye ilinde üreticilerin tarımsal faaliyetlerinde karģılaģtıkları sorunları belirlemeye yönelik hazırlanan soru incelendiğinde cevaplayıcıların, girdi maliyetlerinin yüksek olması ile toprak dağılımının çok parçalı olması ve verim düģüklüğünü önemli sorunlar olarak belirtirken, tohum temininin zamanında karģılanmaması, kaliteli tohum, zirai ilaç ve doğal gübre bulmada zorlanma ve ürünün satıģında sıkıntı yaģama önemsiz sorunlar 154

176 olarak belirttiği görülmektedir. Anketi cevaplayan iģletme sahiplerinin %50 si Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeteri kadar değerlendirilmediğini ve tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığını belirtmiģtir. Sonuç olarak, buğday, arpa, mısır, ayçiçeği ve soya ürünleri iģletme sahiplerinin yaģadıkları en önemli sorunlar fiyatlardaki istikrarsızlık ve üründeki rutubet değerinin istenilenden yüksek olmasıdır. Bölgede en fazla ekim alanına sahip tarla bitkilerinde önemli bir sorun olan rutubet sorununun önüne geçilebilmesi için üreticilerin depolama konusunda bilinçlendirilmesi ve modern depoların kurulması gerekmektedir. 155

177 4.5.5 ĠLAÇ, TOHUM, GÜBRE, ALET MAKĠNE VE FĠDE-FĠDAN BAYĠLERĠ ANKETĠNE AĠT ÇĠZELGELER Katılımcıların YaĢ Gruplarına Göre Dağılımları N % , ,0 40 yaģ üzeri ,0 Toplam 30 Katılımcı ĠĢletmelerin Statülerine Göre Dağılımları N % Statü ġahıs 24 80,0 ġirket 6 20,0 Toplam ,0 Katılımcıların Faaliyet Gösterdikleri Alandaki ĠĢ Tecrübelerine Göre Dağılımları N % ĠĢ Tecrübesi 0-5 yıl 7 23, yıl 5 16, yıl 6 20, yıl 1 3,3 20 yıl üzeri 11 36,7 Toplam ,0 Katılımcı ĠĢletmelerin Ġstihdam Durumuna Göre Dağılımları N % Ġstihdam ,0 durumu , , ,3 5 ve üzeri 3 10,0 Toplam ,0 156

178 Katılımcı ĠĢletmelerin Büro Alanına (m²) Göre Dağılımları N % Büro Alanı 0-30 m , m2 9 30, m2 2 6, m2 2 6,7 Toplam ,0 Katılımcı ĠĢletmelerin Depo Alanına (m²) Göre Dağılımları N % Depo Alanı 50 m2 altı 8 26, m , m2 2 6, m2 2 6,7 200 m2 üzeri 8 26,7 Toplam ,0 Katılımcı ĠĢletmelerde Fiilen ÇalıĢanların Eğitim Durumlarına Göre Dağılımları N % Okuryazar değil 3 10 Ġlk ve ortaokul Lise Lisans Yüksek lisans 1 3 Katılımcı ĠĢletmelerin Ticari Olarak Ġlaçlama Yapma Durumu N % Ġlaçlama Evet 2 6,7 Hayır 20 66,7 Toplam 22 73,3 Eksik veri 8 26,7 Toplam ,0 Katılımcı ĠĢletmelerin Pazarladıkları Tohumların Dağılımları N % Tohumların Sebze tohumları 4 13,3 Dağılımı Tarla bitkileri tohumları 11 36,7 Her ikisi birden 7 23,3 Toplam 22 73,3 Eksik veri Sistem 8 26,7 Toplam ,0 157

179 Katılımcıların Ürünlerini Sattıkları Yere Göre Dağılımları N % Ġlçedeki üreticilere Ġlçedeki diğer bayilere 2 7 Diğer ilçelere 8 27 Diğer illere 1 3 Katılımcıların Ürünlerini Temin Ettikleri Yere Göre Dağılımları N % Doğrudan üretici firmadan Ġthalatçı firmadan 7 23 Toptancı bayiden Bölge temsilciliği aracılığıyla firmadan Diğer 3 10 Katılımcıların Ürün Satın Alımındaki Ödeme ġekillerine Göre Dağılımları N % Ödeme ġekli PeĢin 3 10,0 Vadeli 9 30,0 Her ikisi birden 18 60,0 Toplam ,0 Katılımcıların Ürün SatıĢ ġekillerine Göre Dağılımları N % Ürün SatıĢ PeĢin 5 16,7 ġekli Bir kısmı peģin bir kısmı hasatta 21 70,0 Hepsi hasattan sonra 3 10,0 Diğer 1 3,3 Toplam ,0 Katılımcıların ĠĢletmelerinde Kredi Kullanma Durumuna Göre Dağılımları N % Kredi Kullandım/Kullanıyorum 15 50,0 Kullanmadım 15 50,0 Toplam ,0 158

180 Bayi Birliği Katılımcıların ĠĢletmelerindeki Ürünlerin SatıĢ Fiyatları Ġle Ġlgili Çiftçilerin DüĢüncelerine ĠliĢkin GörüĢleri (%) Çok Pahalı Pahalı Normal Ucuz Ġlaç Tohum Gübre Tarımsal alet- ekipman Fide-Fidan Katılımcıların ĠĢletmelerindeki Ürünlerin SatıĢ Fiyatları Ġle Ġlgili GörüĢleri (%) Çok Pahalı Pahalı Normal Ucuz Ġlaç Tohum Gübre Tarımsal alet- ekipman Fide-Fidan Katılımcıların Ürün Temininde KarĢılaĢtığı Sorunlar N % Firmalar satıģların yoğun dönemlerinde toptancı bayi olmayanlara ürün 2 7 vermiyor Firmalar kota uyguluyor kotanın altında ürün vermiyor 3 10 Firmaların bayilere farklı iskonto oranı ve vade uygulamaları var 8 27 Toptancılar perakende çalıģıyor 5 17 Fiyat istikrarsızlığı var Diğer Katılımcıların Ürün SatıĢında KarĢılaĢtıkları Sorunlar N % a) Tahsilât sorunu var ve satıģlarımız vadeli b) Fiyat istikrarsızlığı var c) Çiftçiye ilaç firma adı ile öneriliyor, bu durum satıģlarımızı kısıtlıyor 5 17 d) Piyasada kaçak ve ucuz malın varlığı satıģlarımızı kısıtlıyor 9 30 e) Toptancılar perakendeci olarak çalıģıyor 3 10 f) Diğer 4 13 Katılımcıların Benzer Alanda Faaliyet Gösteren Bayilerin Bağlı Olduğu Bir Birlik OluĢturulmasına ĠliĢkin GörüĢleri N % Evet 20 66,7 Hayır 10 33,3 Toplam ,0 159

181 Teknoloji Tarım Potansiyeli Katılımcıların Osmaniye Ġlinin Tarım Potansiyelinin Yeterince Değerlendirilme Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri N % Evet 11 36,7 Hayır 18 60,0 Kısmen 1 3,3 Toplam ,0 Katılımcıların Osmaniye Ġlinde Tarımda Modern Girdi ve Teknolojilerin Yeterince Kullanılma Durumuna ĠliĢkin GörüĢleri N % Evet 11 36,7 Hayır 14 46,7 Kısmen 5 16,7 Toplam , ĠLAÇ, TOHUM, GÜBRE, ALET MAKĠNE VE FĠDE-FĠDAN BAYĠLERĠ ANKETLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ Anketi yanıtlayan ilaç bayisi sahiplerinin tamamı erkek olup, bunların %60 ı 40 yaģın üzerindeyken, %36,7 si 20 yıldan fazla bu alanda çalıģmaktadır. Büyük çoğunluğu Ģahıs Ģirketi Ģeklinde kurulan iģletmelerin, %60 ında sadece bir kiģi istihdam edilmektedir. ĠĢletmelerin %257,6 sı 30 m 2 veya daha küçük bir büro alanına sahipken, %33,3 ü 51 ila 100 m 2, %26,7 si ise 200 m 2 den daha büyük bir depo alanına sahiptir. Ġlaç bayilerinin %91 i ilaç satıģı yapan bir bayi olarak ticari olarak ilaçlama yapmadığını belirtirken, tohum bayilerinin %50 si pazarladıkları tohumların çoğunluğunu tarla bitkileri tohumları oluģturduğunu belirtirken, anketi yanıtlayan katılımcıların tamamı ürünlerini ilçedeki üreticilere sattığını belirtmiģlerdir. Bayilerin iģletmelerinde sattıkları ürünleri büyük ölçüde doğrudan üretici firmadan aldığı, bunun dıģında buna yakın oranda toptancı bayiden ve bölge temsilciliği aracılığıyla firmadan ürün satın alımının gerçekleģtiği ve %60 ı ürün alımlarını hem peģin hem de vadeli ödeme Ģeklinde gerçekleģtirdiği görülmektedir. Bunun yanı sıra, ürün satıģ Ģekillerine iliģkin soruya iģletme sahiplerinin %70 i bir kısmı peģin bir kısmı hasatta cevabını verirken, iģletmenin kredi kullanım durumuna iliģkin soruya yarısı kullandım/kullanıyorum cevabını vermiģtir. 160

182 ĠĢletmelerdeki ürünlerin satıģ fiyatına iliģkin görüģlere bakıldığında, çiftçilerin genel olarak fiyatları pahalı bulduğu düģünülürken, bayiler satıģ fiyatlarının normal olduğunu düģünmektedirler. Bayiler gerek ürün temininde gerekse ürün satıģlarında büyük ölçüde fiyat istikrarsızlığı sorunu yaģadıklarını belirtmiģlerdir. Son olarak yapılan anket çalıģması sonucunda, bayilerin büyük çoğunluğunun (%66,7) benzer alanda faaliyet gösteren bayilerin bağlı olduğu bir birlik oluģturulması; örgütlenmeleri, kendi sorunlarına çözüm önerileri getirmesi gerektiğini, %60 ının Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeteri kadar değerlendirilmediğini ve %46,7 sinin ise Osmaniye ilinde tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığını düģündüğü ortaya konulmuģtur. 161

183 4.6 SWOT ANALĠZĠ OTSEP Projesinde yerel katılımın sağlanabilmesi amacıyla her ilçemizde ayrı ayrı SWOT toplantıları düzenlenmiģtir. Toplantıların amacına ulaģabilmesi için toplantıya katılacak kiģilerin belirlenmesi görevi Osmaniye Gıda Tarım ve Hayvancılık Ġlçe Müdürlerine verilmiģtir. Katılımcı listesi oluģturulurken ilçe tarım müdürlüğünün çalıģanları dıģında ilçede görev yapan TARGEL personelleri, belediye baģkanları, kaymakamlar, ilçedeki kooperatifler, dernekler, iģletme sahipleri, önder çiftçiler, muhtarlar, veteriner hekimler, Meyve Üreticileri Birliği, Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Zeytinyağı Fabrikası sahipleri baģta olmak üzere her sınıftan katılımcıya yer verilmiģtir. Toplantı yerleri seçilerken fiziki Ģartlarına dikkat edilmiģ, ilçelerde en modern toplantı salonları tercih edilmiģtir. Toplantılarda Osmaniye Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ġbrahim SAĞLAM ın açılıģ konuģması ile baģlanmıģ, ardından OTSEP Proje yürütücüsü ve Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Aykut GÜL tarafından Osmaniye Ġli Tarım Strateji ve Eylem Planı hakkında ve SWOT analizi hakkında sunumlar yapılarak katılımcılar bilgilendirilmiģtir. Ayrıca DOĞAKA Osmaniye Genel Sekreteri Erdinç KADIOĞLU da toplantılara katılmıģtır. Bilgilendirme sunumlarının ardından gelen katılımcı SWOT çalıģmasının yapılması için beģerli veya altıģarlı çalıģma gruplara ayrılmıģ ve her grubun baģına çalıģma ekibinden bir kiģi moderatör olarak verilmiģtir. Her gruba güçlü yanlar, zayıf yanlar, fırsatlar, tehditler ve proje önerilerini vermeleri için birer saat süre verilmiģtir. Süre bitiminde katılımcılara çay ve kahve ikramları yapılırken katılımcılardan elde edilen bilgiler anlık olarak veritabanı iģlenmiģ ve her biri tüm katılımcı tarafından önemlilik derecesi için oylama yapılması istenmiģtir. SWOT toplantılarının her biri yaklaģık olarak üç saat sürmüģ, katılımcılara samimi bir ortam yaratılmıģ olup, her katılımcıya söz hakkı verilmiģ, tüm öneri ve görüģlere değerlendirilmeye alınmıģtır. Ayrıca toplantının her aģaması baģından sonuna kadar iki farklı kamera ve iki farklı fotoğrafçı tarafından izlenmiģtir. Ayrıca her SWOT toplantısına ilçelerdeki yerel basın haberdar edilerek toplantının ilçede duyurulması ve farkındalık oluģturması amaçlanmıģtır. Toplantı çıktıların her biri OTSEP internet adresi, facebook sayfası, twitter sayfasından paylaģılmıģtır. Bu kapsamda ilk SWOT toplantısı 16 Mayıs 2013 PerĢembe Günü Saat: 14:00 de Düziçi Halk Eğitim Merkezi Toplantı Salonunda düzenlenmiģtir. Toplantıya 100 kiģinin üzerinde katılım olmuģ, 62 kiģi çalıģma grupları içerisinde yer almıģ ve 52 kiģi puanlama kısmına katılmıģtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıģtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken 162

184 göz önünde bulundurulmuģtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Ġkinci SWOT toplantımız 25 Haziran 2013 tarihi Saat: 13:30 da Toprakkale Mehmet Cevlani Onal Ortaokulu Toplantı Salonunda düzenlenmiģtir. Toplantıya 50 kiģinin üzerinde katılım olmuģ, 50 kiģi çalıģma grupları içerisinde yer almıģ ve 25 kiģi puanlama kısmına katılmıģtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıģtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuģtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Üçüncü SWOT toplantımız 26 Haziran 2013 tarihi Saat: 13:30 da Sumbas Ortaokulu Toplantı Salonunda düzenlenmiģtir. Toplantıya 50 kiģinin üzerinde katılım olmuģ, 50 kiģi çalıģma grupları içerisinde yer almıģ ve 46 kiģi puanlama kısmına katılmıģtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıģtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuģtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Dördüncü SWOT toplantımız 27 Haziran 2013 tarihi Saat: 10:00 da Kadirli Lisesi Toplantı Salonunda düzenlenmiģtir. Toplantıya 56 kiģinin üzerinde katılım olmuģ, 56 kiģi çalıģma grupları içerisinde yer almıģ ve 33 kiģi puanlama kısmına katılmıģtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıģtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuģtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. BeĢinci SWOT toplantımız 01 Temmuz 2013 tarihi Saat: 13:30 da Hasanbeyli Lisesi Toplantı Salonunda düzenlenmiģtir. Toplantıya 47 kiģinin üzerinde katılım olmuģ, 47 kiģi çalıģma grupları içerisinde yer almıģ ve 35 kiģi puanlama kısmına katılmıģtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıģtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuģtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Altıncı SWOT toplantımız 27 Haziran 2013 tarihi Saat: 13:30 da Bahçe Endüstri Meslek Lisesi Toplantı Salonunda düzenlenmiģtir. Toplantıya 93 kiģinin üzerinde katılım olmuģ, 93 kiģi çalıģma grupları içerisinde yer almıģ ve 49 kiģi puanlama kısmına katılmıģtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıģtır. 163

185 Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuģtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Yedinci SWOT toplantımız 08 Temmuz 2013 tarihi Saat: 10:45 de Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Büyük Amfi Salonunda düzenlenmiģtir. Toplantıya 100 kiģinin üzerinde katılım olmuģ, 100 kiģi çalıģma grupları içerisinde yer almıģ ve 60 kiģi puanlama kısmına katılmıģtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıģtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuģtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. Sekizinci ve son SWOT toplantımız yerfıstığı ve zeytin/zeytinyağı ürünleri iģlemesini ve pazarlamasını yapan önder iģletme/fabrika sahiplerinin görüģ ve önerilerini almak için 27 Kasım 2013 Saat:10:0 da Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörlük Küçük Toplantı Salonunda SWOT toplantısı düzenlenmiģtir. Toplantıya bu ürünlerde faaliyet gösteren firma temsilcisi ve bu ürünlerin üretici birlik baģkanları olmak üzere 30 kiģiden fazla katılım yer almıģ ve 30 kiģi puanlama kısmına katılmıģtır. Toplantı ÇalıĢma esnasındaki her kare fotoğraf ve video çekimi ile kayıt altına alınmıģtır. Toplantıda öne çıkan konular, stratejik alan, hedef ve amaçlar belirlenirken göz önünde bulundurulmuģtur. Toplantı katılımcı listesi ve fotoğrafları ekler kısmında yer almaktadır. 164

186 4.6.1 DÜZĠÇĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR PUAN Su kaynakları varlığı 150 Hayvancılığın geliģmiģ olması ve çiftçilerin bu konudaki istekliliği 128 Ġklim yapısının tarıma uygun olması 87 Zeytinciliğin geliģmiģ olması 80 Yem bitkisi yetiģtiriciliğine uygun toprak yapısı 68 Süt ürünlerini değerlendirecek mandıranın bulunması 66 Arazilerin verimli olması 65 Ürün pazarlamada ulaģım acısından elveriģli olması 40 Tarım aletlerinin yeterliliği 29 Güz seracılığının yapılabilmesi 20 Kıl keçisi yetiģtiriciliğine uygun koģulların bulunması 17 Ġnsan gücü varlığı 15 Arıcılığın geliģmiģ olması 12 ZAYIF YANLAR PUAN Sulama alt yapısının yetersizliği 159 Kuyu sularının pahalı olması 108 Akarsuların kullanımının yetersizliği 79 Üretilen ürünlerin pazarlanamaması 66 Üreticilerin örgütlenememesi 56 Zirai ilaç, gübre ve yemlerin pahalı olması 51 Mera alanlarının olmaması 46 Arazilerin tapusuz olup çiftçilerin tarımsal desteklerden faydalanamaması 22 Hayvancılık için yem üretim tesislerinin bulunmaması 22 Kooperatiflerin etkin çalıģmaması 21 Halkı bilgilendirme toplantılarının yetersizliği 21 Eğitimin yetersizliği 21 Ürün fiyatlarının yüksekliği 18 Ekim nöbetinin yapılmaması 17 Seracılığa gereken önemin verilmemesi 14 Arazinin dağlık olması 13 Hayvan aģı ve küpelerin devlet tarafından karģılanmaması 11 Arazilerin parçalı olması 10 Hayvan aģı ve küpelerin devlet tarafından karģılanmaması 9 Hastalık ve zararlılara karģı yeterli önlemin alınmaması 4 Tarımsal tedarikçilerin ve danıģmanlarının çiftçileri yeterince yönlendirmemesi 4 Modern tarım uygulanmaması 2 165

187 FIRSATLAR PUAN Büyük Ģehre yakınlık 172 AslantaĢ barajının su ürünleri yetiģtiriciliği için uygun olması 143 Mikro klima alanlarının uygun olması 138 Alternatif enerji kaynaklarının çok olması 130 Ġlaç sanayisinde kullanılan bitki çeģitlerinin yaygın olması 117 TEHDĠTLER PUAN Bitkisel ve hayvansal üretimde girdi maliyetlerinin fazla olması 176 Tarım ve hayvancılık desteklerinin yetersizliği 134 Ġthal hayvancılığın yaygınlaģması 127 Ġlçede toprak mahsulleri ofisinin bulunmaması 79 Bilinçsiz sulama ve gübrelemenin toprakları çoraklaģtırması 75 Tarım alanlarının amaç dıģı kullanılması 56 Tarım ve hayvancılıkla ilgili yetersiz bilinçlendirme 54 Barajların nem ve hastalık oluģturması 45 Arıcılığın geliģmesi için alt yapının bulunmaması 30 PROJE ÖNERĠLERĠ PUAN Kapalı sistem damlama sulama sistemi 136 Tarım yüksekokulunun kurulması 122 Soğuk hava deposunun kurulması 120 Alternatif tarım ürünlerinin Düziçi ne kazandırılması 109 Ana arı ve paket arı üretim projesi 96 Ġlçeye modern kesimhanenin kurulması 57 Meyveciliğin geliģtirmesine yönelik çalıģmaların yapılması 50 Yayla turizmi projesi 29 Ġlçeye toprak analiz laboratuvarının kurulması

188 4.6.2 TOPRAKKALE ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR PUAN Sulama imkanlarının fazla olması 58 Zeytin üretiminin fazla olması 50 Ġklim koģulları 46 Ekolojik koģulların meyveciliğe ve sebzeciliğe uygun olması 33 YaĢ sebze ve meyve halinin ilçeye yakın olması 28 Ġlçenin büyükģehirlere yakınlığı 27 Lale gölünde turģuluk biber yetiģtiriciliği 24 Ġlçenin ulaģıma uygun olması 23 Hayvancılık potansiyelinin bulunması 22 Yerfıstığı iģleme tesislerinin hazır olması 22 Tarım arazilerinin engebesiz olması (verimli olması) 13 Seracılığa uygun tarım arazilerinin bulunması 13 Tarıma dayalı sanayinin bulunması 12 ZAYIF YANLAR PUAN Tarıma dayalı sanayinin yetersiz olması 45 Tarım arazilerinin çok küçük ve parçalı olması 43 Mera alanlarının verimli bir Ģekilde kullanılmaması 30 Eğitim eksikliği 30 Narenciye paketleme tesislerinin bulunmaması 28 Ürünleri değerlendirecek birlik ve kooperatiflerin az olması 24 Tarla yetiģtiriciliğinin fazla olması buna karģın bahçe yetiģtiriciliğinin yetersiz olması 23 Tarım arazilerinin yapılaģma tehdidi altında olması 20 Tarımsal ilaçlamanın bilinçsiz yapılması 19 Basınçlı sulama sistemlerinin yetersiz olması 17 Seracılık faaliyetlerinin tam olarak bilinmemesi 17 Tarımsal proje üretilmemesi 17 Süt pazarlamasında yaģanan sıkıntılar 16 Tarım araç ve gübrelerin bilinçsiz kullanılması 16 Tarım arazilerinin çok fazla olmaması 15 Hayvan yetiģtiriciliği bakımından bilinçsiz olunması ve hayvan pazarının bulunmaması 14 Mezbahanelerin bulunmaması 12 Ġlçede toprak analiz laboratuarının olmaması 9 Yem bitkisinin bölgede yetiģtirilmemesi 4 167

189 FIRSATLAR PUAN OSB'nin ilçe sınırları içerisinde bulunması 66 Coğrafi konum olarak büyük pazarlara yakın olması 64 Ġskenderun Limanına yakın olması 52 Hatay ilinde yapılan meyve ve sebze ihracatına yakın olması 42 Üniversitenin tarımsal araģtırmalar konusunda imkanlar sunması 36 Su kaynaklarının içme suyu olarak değerlendirilmesi 34 Suriye'den gelen sığınmacıların tarım iģçisi olarak kullanılması 18 Soya ve ayçiçeği gibi alternatif ürünlerin yetiģtirilebilmesi 18 Tarıma dayalı sanayinin fazla olması 9 OSB'deki bazı fabrikaların ürettiği sıcak suların seracılıkta kullanılması 9 OKÜ'de Gıda Mühendisliği bölümünün olması 9 DOĞAKA'nın bulunması 6 TEHDĠTLER PUAN Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması 55 OSB nedeniyle oluģan hava ve çevre kirliliği 51 Tarımsal desteklerin az olması 48 Ürünlerin fiyatlandırılması için bir borsanın bulunmaması ve fiyat istikrarsızlığı 40 Kooperatif ve birliklerin etkin ve verimli çalıģamaması 37 OSB nedeniyle tarımsal iģgücünün azalması ve iģçi ücretlerinin yükselmesi 22 Tarım iģçilerine yönelik desteklerin olmaması 19 Kaçak hayvan giriģinin olması 18 Sulama kanallarının yapısından dolayı çatlaklardan sızan su sebebiyle taban suyu 17 seviyesinin yükselmesi Nitelikli iģgücünün azlığı 16 Kanalizasyon suyunun sulama suyuna karıģması 13 Yerfıstığı üretimini teģvik edecek politikaların olmaması 10 Çevre illerde bulunan TKDK kurumunun Osmaniye ilinde bulunmaması 5 Tarımsal arazilerdeki fiyat istikrarsızlığı 4 PROJE ÖNERĠLERĠ PUAN Salamura zeytin projesi 82 Narenciyeye yönelik paketleme ve iģleme tesisi kurulması projesi 57 Mısır iģleme tesislerinin kurulması projesi 54 Basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaģtırılması projesi 50 Lale Gölü biberinin yetiģtirilme alanının geliģtirilmesi 46 Soğuk hava deposunun kurulması projesi 34 Mera hayvancılığının yaygınlaģtırılması ve geliģtirilmesi projesi 27 Büyük bir hayvan iģletmeciliği tesisi kurulma projesi 14 Organik hayvancılık projesi

190 4.6.3 SUMBAS ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR PUAN Tarım arazilerinin geniģ ve verimli olması 122 Ġklim koģullarına bağlı olarak yılda üç ürün yetiģtirilmesi 90 Ürün çeģitliliğinin fazla olması 58 Süt sığırcılığının çok fazla olması 53 BüyükbaĢ hayvancılık potansiyelinin bulunması 51 Su kaynaklarının fazla olması 50 Zeytin üretiminin fazla olması 50 Ġklim koģullarının uygun olması 37 Narenciye üretim kapasitesinin bulunması 26 Yem bitkisi yetiģtirme potansiyelinin olması 24 Turp yetiģtiriciliğinin yaygın olması 22 Seracılığa uygun tarım arazilerinin bulunması 22 Köylerde tarım danıģmanlarının bulunması 16 Orman varlığının fazla olması 15 Kadirli gibi büyük pazara yakınlığı 13 Portakal kabuğu üretiminin yaygın olması 11 Ceviz üretimi için elveriģli alanların bulunması 9 Tarımda çalıģan insanların son derece bilinçli olması 6 Hurma yetiģtiriciliğinin yaygın olması 6 Balık yetiģtiriciliği için su kaynaklarının olması 5 Susam yetiģtiriciliğinin fazla olması 2 KıĢlık ve yazlık arıcılığa uygun olması 2 Kuzu göbeği mantarı yetiģtiriciliğine uygun arazi ve iklimin bulunması 1 ZAYIF YANLAR PUAN Sulama sistemlerinin ve sulama idaresinin bozuk ve verimsiz olması 117 Tarım arazilerinin parçalı olması ve veraset problemi nedeniyle desteklerden yeterince yararlanılamaması Çiftçilerin gelir seviyesinin düģük olması 81 Tarım ürünlerindeki pazarlama sıkıntısı 80 Ġlçenin küçük olması nedeniyle tarıma dayalı sanayinin bulunmaması 63 Süt pazarlaması konusundaki sorunlar 58 UlaĢım ağının geliģmemiģ olması 45 Seracılık faaliyetlerinin bilinmemesi ve dolayısıyla da yapılmaması 32 Proje tekliflerinin yetersiz olması 27 Modern alet ve ekipmanların yetersiz olması 23 Kadirli'ye yakın olması sebebiyle tarımsal geliģmenin yeterince sağlanamaması 22 Orman arazilerini iģleme tesislerinin bulunmaması 17 Turp yetiģtiriciliğine dayalı paketleme tesislerinin bulunmaması 12 Sebze ve yeģil bitki ekimi yapılmaması

191 Ġlçede tarıma dayalı MYO'nun bulunmaması 6 FIRSATLAR PUAN Kadirli OSB'ye yakınlığı 143 ġelalenin olması ve yayla turizmi 118 Kadirli ilçesinde toprak analiz laboratuvarının bulunması 118 Çevre ilçelerdeki büyük pazarlar 117 Kadirli OSB'de kurulacak tarıma dayalı sanayi tesisi 106 DOĞAKA'nın bulunması 80 TEHDĠTLER PUAN Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksekliği 107 Süt fiyatlarının düģük ve yem fiyatlarının yüksek olması nedeniyle hayvancılığın azalması 79 Ürün fiyatlarındaki istikrarsızlık 76 Bilinçsiz ilaç ve gübre kullanımı 59 Kooperatif ve birliklerin etkin ve verimli çalıģamaması 40 Arazi Islah çalıģmalarının yapılmaması 35 Tarımsal desteklerin yetersizliği 29 Eğimli arazilerde erozyon sorununun olması 28 Genç nüfusun tarımla uğraģmaması 28 Nitelikli iģgücünün yetersizliği 28 Altyapının uygun olmamasından dolayı hayvan hastalıklarının yaygın olması 27 Zeytin fidanlarının plansız bir Ģekilde dikiminin yapılması 26 Kaçak hayvan giriģinin olması 25 Bakanlığın yanlıģ destekleme politikaları 25 Çevre illerde bulunan TKDK kurumunun Osmaniye ilinde bulunmaması 23 ĠĢ imkanlarının yetersizliği nedeniyle göç vermesi 16 Seracılık konusunda teģvik ve bilinçlendirmenin yetersiz olması 15 Ġlçenin küçük olması 13 Meraların yetersiz olması nedeniyle büyükbaģ hayvancılığın azalması

192 PROJE ÖNERĠLERĠ PUAN Narenciye üretim ve iģleme tesisi 83 Mehmetli Kesiksu barajından Höyük köyü ve Akdam köyüne metopomp ile sulama yapılması Turp yıkama ve paketleme tesisi 61 Keçi sütü üretim tesisleri 57 Modern Seracılık 48 Bölgenin doğal su kaynaklarının değerlendirilmesi 48 Ceviz üretimini yaygınlaģtırma projesi 41 Kombine hayvan iģletmeciliği 41 Yerli Anadolu buğdayı yetiģtiriciliği 39 Bağcılığı geliģtirme projesi 34 Yayla turizmi 32 Portakal kabuğu iģleme ve paketleme tesisi 29 Honanlı Keçisi yetiģtiriciliği 27 Erozyona uğrayan eğimli arazilerde defne yetiģtirme 27 Alabalık çiftliklerinin modern Ģekilde büyütülmesi 26 Turpta iyi tarım uygulamaları 21 Trabzon hurması yetiģtiriciliği

193 4.6.4 KADĠRLĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR PUAN Tarım arazilerinin çok fazla olması 73 Alternatif ürünlerin yetiģtirilmesi 55 Ürün çeģitliliğine uygun arazilerin bulunması 47 Ġlçede yetiģtirilen turpun ülke geneline dağıtılması 46 Yerfıstığı yetiģtiriciliğinin fazla olması 46 Toprak ve yaprak analiz laboratuvarının olması 41 Tarıma dayalı sanayinin varlığı 39 Ġklim koģullarının ılıman olması 37 Eğitimli nüfusun fazla olması 28 Tarım ürünlerinde pazarlama sıkıntısının olmaması 21 Doğal su kaynaklarının çok olması 18 Ġlçede hayvan pazarının ve mezbahanenin bulunması 14 Hayvan varlığının fazla olması 11 Orman varlığının yaygın olması 9 Kıraç arazilerde ayçiçeği yetiģtiriciliğinin yapılması 4 UlaĢım ağının geniģ olması 3 Büyük pazarlara yakın olması 3 ZAYIF YANLAR PUAN Arazilerin çok parçalı ve dağınık olması 78 Bilinçsiz ve plansız tarımın yapılması 60 Sulama sisteminin eski olmasından dolayı su kaybının fazla olması 49 Turp yıkama, iģleme ve paketleme tesisinin bulunmaması 38 Tarım arazilerinde ph ve kireç oranının yüksek olması ve buna bağlı olarak verimin düģmesi 34 Sulama sisteminin kapalı sisteme geçmemiģ olması 34 Arazi ıslahının yapılamaması 32 Kooperatif ve birliklerin örgütlenmelerinin yetersiz olması 32 Tarımda çalıģacak kalifiye elemanın bulunmaması 25 Meyve ve sebzelerin depolanıp muhafaza edileceği soğuk hava depolarının bulunmaması 22 Tarımsal ilaç ve gübrelerin bilinçsiz kullanılması 20 Kadirli'de fıstık iģleme tesisinin bulunmaması 19 Tesviyesiz tarım arazilerine sahip olması 17 Üretilen sütün büyük çoğunun soğutulmadan satılması 14 Ġller arası transit geçiģ üzerinde bulunmaması 8 Hayvancılık iģletmelerinin ruhsatsız olması 6 Kadirli karayolu ulaģımındaki altyapı problemi 6 172

194 FIRSATLAR PUAN Turp'un merkezi ürün olma potansiyeli 93 Kadirli OSB'nin bulunması 87 Yerfıstığının markalaģma potansiyeli 84 Ġskenderun limanına yakın olması 61 DOĞAKA'nın tarımsal destekleri 61 Ġlçede MYO'nun bulunması 47 Suriye'den gelen mültecilerin tarım iģçisi olarak kullanılması 24 Antakya'ya yaģ sebze ve meyve ihracatının yapılması 22 TEHDĠTLER PUAN Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması 54 Tarımsal eğitim faaliyetlerinin yetersiz olması 47 Buğdaya verilen desteklemenin yetersiz olması ve buna bağlı olarak üretiminin azalması 46 Tarımsal desteklerin yetersizliği 42 Açık sistem ile sulama yapılmasına bağlı olarak arazilerin çoraklaģması 40 Bilinçsiz gübreleme ve sulamadan dolayı tarım arazilerinin azalması 33 Bakanlığın tarımsal destekleme politikasının yanlıģ olması 30 ĠmarlaĢmanın düzensiz olmasından dolayı tarım arazilerinin azalması 27 Tarımsal sulama fiyatlarının yüksek olması 25 Verimli tarım alanlarında yapılaģmanın olması 22 Çay ve ırmakların üzerindeki HES'lerin sulama suyunu plansız olarak tutması nedeniyle sulama sorununun olması Yerfıstığının desteklenmemesinden dolayı yetiģtiriciliğinin çok fazla düģmesi 21 Tarım arazilerinin küçük ve parçalı olması 21 Arazilerin fazla olmasına rağmen desteklerden yeterince faydalanılamaması 19 Kaçak hayvan giriģinin olması 16 OSB'nin bulunmasından dolayı tarımdaki iģgücünün azalması 9 Çevre illerde bulunan TKDK kurumunun Osmaniye ilinde bulunmaması 8 Tarım Bakanlığının buğday ve mısır fiyatlarını geç açıklaması 6 Destekleme ödemelerinin zamanında yapılmaması 3 Tarım ilçe müdürlüğünün bürokratik iģlerle çok uğraģması

195 PROJE ÖNERĠSĠ PUAN Tam teģekküllü tarım laboratuvarının kurulması 96 Turp ve ıspanak yıkama ve paketleme tesisi 89 Basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaģtırılması 85 Ġlçeye soğuk hava deposunun kurulması 48 Kadirli MYO'ya tarım üzerine bir bölümün kurulması 46 KıĢlık sebze paketleme tesisinin kurulması 42 Yoğunoluk köyünde üretilen defnenin iģleneceği tesislerin kurulması 28 Ġlçeye organize hayvancılık bölgesi kurulması 22 Kombine hayvan iģletmeciliği 17 Kekik yetiģtiriciliğinin geliģtirilmesi 13 Karatepe açık hava müzesinde tarım ürünlerinin satılacağı iģletmelerin açılması 6 174

196 4.6.5 HASANBEYLĠ ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR PUAN Kiraz yetiģtiriciliğine elveriģli olması 98 Sebze ve meyve bahçelerinin yaygın olması 87 BüyükbaĢ ve küçükbaģ hayvancılığa uygun olması 52 Domates yetiģtiriciliğinin yaygın olması 44 Keçi üretimine uygun olması 42 Orman varlığının fazla olması 31 Nohut yetiģtiriciliğinin yaygın olması 28 Dere çay sularının sulamada kullanılması 26 Hasanbeyli lahanasının üretiminin artması 25 Tıbbi aromatik bitkilerin yaygın olması 19 Arıcılık için yeterli bitki örtüsüne sahip olması 18 Rüzgâr enerjisinin bulunması 14 Üretilen sebze ve meyvelerin pazarlama sorununun olmaması 13 Alabalık yetiģtiriciliğinin yapılıyor olması 12 ZAYIF YANLAR PUAN Tarım uygulamalarının bilinçsizce yapılması 80 UlaĢım ağının yetersiz olması 60 Tarım alanlarında sulama problemleri 50 Ġlçede Ziraat Odasının bulunmaması 43 Ġlaçlamanın bilinçsizce yapılması 41 Mera problemleri 32 Domates üretiminin gittikçe azalması 29 Soğuk hava deposu paketleme tesisinin bulunmaması 26 Sulama suyunun kalitesiz olması 26 Birliklerin yeterince organize olamaması 24 Arazilerin engebeli olması 24 Kalecik barajının oluģturduğu rutubetin meyveciliği olumsuz etkilemesi 20 Tarıma dayalı sanayinin yetersiz olması 18 Tarım ilçe müdürlüğünün çiftçi eğitimlerinde yetersiz olması 16 Bodur kirazın iyi sonuç vermemesi 14 Zeytin yetiģtiriciliğinin kalitesiz olması

197 FIRSATLAR PUAN Ġlçede yayla turizminin fazla olması 136 Hasanbeyli domatesinin markalaģma potansiyeli 89 Hayvancılık için yem bitkisinin ekilebilmesi 73 Organik tarım ve iyi tarım uygulamalarına verilen destekler 53 Büyük pazara yakınlık 47 DOĞAKA'nın tarımsal projelere desteği 31 Üniversitenin bulunması 31 Arazi yapısının seracılığa uygun olması 26 Hatay'dan yaģ meyve sebze ihracatının yapılması 21 Osmaniye OSB 17 TEHDĠTLER PUAN Küçük bir ilçe olması nedeniyle altyapı için bütçenin yetersiz olması 75 Kiraz dip kurdunun çok fazla zarar vermesi 57 Kaçak hayvan giriģinin olması 42 Belediyenin yeterince çalıģmaması ve sineğin fazla olması 34 Su kaynaklarının Kalecik Barajından kullanılması 31 Desteklemelerde kesintilerin çok fazla olması 30 Meyvecilikte budamanın bilinçsizce yapılması 29 Doğal su kaynaklarının kullanılmaması 24 Tarım yetiģtiriciliğinin bilinçsizce yapılması 24 Bahçecilikte domuz problemi 22 YerleĢik nüfusun az olması 22 Akaryakıt istasyonunun olmaması 19 Bölgenin sürekli göç vermesi 17 Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması 17 Sebze ve meyve hastalık ve zararlıları 16 Tarımla uğraģan genç nüfusun az olması 15 YanlıĢ çeģitlerle kurulan meyve bahçeleri 9 Keçi sütünün pazarlanamaması 8 Ürün satıģ fiyatlarındaki istikrarsızlık 6 OSB'de çalıģan iģçilerin sigorta primleri devlet tarafından ödenirken tarım iģçilerinin sigortalarının ödenmemesi Diğer illerde bulunan TKDK'lerin Osmaniye de bulunmaması 4 Bakanlığın tarımsal destekleme politikalarının yanlıģ olması

198 PROJE ÖNERĠSĠ PUAN Keçi sütünün iģleme ve değerlendirilmesi 43 Fıstık çamı ürününün yaygınlaģtırılması 36 Kalecik barajındaki suyun kullanılarak basınçlı sulama 49 Tıbbi aromatik bitkiler için iģleme ve değerlendirme projesi 15 Hasanbeyli domates yetiģtiriciliğinin geliģtirilmesi 56 Soğuk hava deposunun kurulması 48 Basınçlı sulama sisteminin yaygınlaģtırılması 48 Ceviz yetiģtiriciliğinin yaygınlaģtırılması 30 Kiraz yetiģtiriciliğini geliģtirmek 76 Meyve fidanları için ıslah çalıģması projesi 46 Çandır cinsi keçi üretim projesi 15 Çiçek üretim tesisi 29 Simental cinsi süt ineği tesisi

199 4.6.6 BAHÇE ĠLÇESĠ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR PUAN KüçükbaĢ yetiģtiriciliğinin yaygın olması 143 UlaĢım ağının geliģmiģ olması 101 Kiraz üretiminin fazla olması 84 Meyve bahçelerinin yaygın olması 73 Seracılığa uygun alanların bulunması 65 Su kaynakları bakımından zengin olması 58 Ormanlık alanların fazla olması 45 SanayileĢmenin olmamasından dolayı organik tarıma uygun olması 32 Bitki florasının arıcılık için uygun olması 30 Kanatlı yetiģtiriciliğine uygun bir ikliminin olması 30 Alabalık tesislerinin olması 23 Ürün çeģitliliğinin fazla olması 20 Mantar yetiģtiriciliğine uygun arazilerin olması 17 ZAYIF YANLAR PUAN Bilinçsiz tarım yapılması 110 Soğuk hava deposunun bulunmaması 93 Arazilerin çok parçalı olması 77 Arazilerin engebeli olmasından dolayı sulama sıkıntısının yaģanması 70 YanlıĢ tür ve çeģitlerde bahçe tesisi 48 Zeytin yetiģtiriciliğindeki verim düģüklüğü 40 Çiftçi eğitim toplantılarının yapılamaması 39 Meteoroloji istasyonunun bulunmaması 32 Toprak analiz laboratuvarının olmaması 32 Ġlçenin küçük olması 26 Tarım ilaç bayilerinin çiftçileri yanlıģ yönlendirmesi 26 KooperatifleĢme faaliyetlerinin yetersiz olması 25 Tarım arazilerine ulaģım problemi 24 Tarıma dayalı sanayinin geliģmemiģ olması 24 Ġlçede ürün planlamasının iyi yapılmaması 23 Yem fabrikasının bulunmaması 20 Arazilerde sularda elektrik hatlarının bulunmaması 16 Orman ürünlerini iģleyen tesislerin olmaması ve değerlendirilmemesi 8 Üzüm bağlarının azalması 2 178

200 FIRSATLAR PUAN Ġlçede yayla turizminin yapılması 122 Büyük pazarlara yakınlık 104 Arıcılığa uygun olması 103 MaraĢ ilinde keçi sütü ihtiyacının çok fazla olması 75 Üniversitenin bulunması 70 DOĞAKA'nın bulunması 65 Ormandaki faydalı böceklerin biyolojik mücadelelerde kullanılabilmesi 59 Yenilenebilir enerji üretim potansiyeli 51 Hatay ilinden çok fazla meyve sebze ihracatı yapılabilmesi 40 OSB'nin olması 22 TEHDĠTLER PUAN Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması 93 Yaban domuzunun varlığı 78 Desteklerden faydalanılamaması 75 Orman arazilerinin içindeki tarım alanlarındaki yabani hayvan tehdidi 73 Tarımla uğraģan nüfusun yaģlanması 70 Kaçak zirai ilacın ilçede fazla miktarda olması 68 Hava akımlarının ve değiģimlerinin meyve çiçeklerini dökmesi 56 Örgütlenememenin ve birliklerin olmadığından dolayı yetiģtiriciliğin azalması 47 Ürün satıģ fiyatlarının düģük olması 43 Ġlçedeki mera çayının ıslah edilememesi 33 Hayvancılık desteklenmesinde kullanılan kulak küpelerinin çabuk düģmesi nedeniyle destek alınamaması Ġlçenin etrafındaki barajların nem oranını arttırması 26 Ġlçedeki deterjan fabrikasının su kaynaklarının kirlenmesine sebep olması 20 Osmaniye'de TKDK'nin bulunmaması 19 Suriye den hayvan giriģinin olması

201 PROJE ÖNERĠLERĠ PUAN Soğuk hava deposu kurulması 179 Bitki çeģitleri üzerindeki deneme istasyonu 93 Toprak analiz laboratuvarı 82 Kiraz yetiģtiriciliğini geliģtirmek 56 Meyveciliğin yaygınlaģtırılması 47 Kapalı sulama sistemi 44 Seracılığın yaygınlaģtırılması 37 Keçi sütünün değerlendirilmesine yönelik tesis kurulması 31 Organik yöresel bir pazarın kurulması 27 Çilek yetiģtiriciliğini geliģtirmek 25 Engebeli tarım arazilerinin tesviye yapılması 21 Arı ormanı projesi 21 Eski doğal tohumların tekrar yaygınlaģtırılması 21 Sebze konservesi tesisi 17 Çam fıstığı projesi 16 Ġlçeye meteoroloji istasyonu kurulması 14 Engebeli arazilerde tıbbi aromatik bitkilerin yetiģtirilmesi 5 180

202 4.6.7 OSMANĠYE ĠLĠ MERKEZ SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR PUAN Ġklimin uygun olması 138 Su kaynaklarının fazla olması 101 Verimli tarım arazilerinin bulunması 92 Zeytin üretiminin fazla olması 66 Zeytin ve yerfıstığı iģleme tesisinin bulunması 61 Kooperatif ve birliklerin bulunması 53 BüyükbaĢ ve küçükbaģ hayvan yetiģtiriciliğinin fazla olması 49 Ürün çeģitliliğinin fazla olması 47 Üretilen ürünlerin pazara kolay ulaģımı 45 Organik tarıma uygun arazileri 39 Ġklim yapısı nedeniyle erkenciliğe uygun türlerin yetiģtirilmesi 37 Lojistik yönden geliģmiģ olması 32 Tarıma dayalı sanayinin geliģmiģ olması 32 Meyve yetiģtiriciliğine uygun verimli toprakların bulunması 31 Seracılığa uygun koģullar 21 Ġlçede hayvan pazarı ve mezbahanenin bulunması 13 Orman arazisinin fazla olması 11 Gezginci arıcılığa uygun iklim 9 Meyve-sebze halinin bulunması 6 Tıbbi ve aromatik bitkilerin fazla olması 2 Çilek yetiģtiriciliğine uygun koģullar 1 ZAYIF YANLAR PUAN Lağım suyunun sulama suyuna karıģması nedeniyle hastalıkların artması 108 Plansız ve bilinçsiz ekim yapılması 91 Tarım arazilerinde ilaç ve gübrelemenin bilinçsiz yapılması 80 Kıraç arazilerin değerlendirilememesi 62 Bitki-toprak analiz laboratuvarının bulunmaması 57 Tarım arazilerinin kentsel yapılaģması 52 Kooperatif ve birliklerin yetersiz olması 51 Münavebenin yapılmaması 45 Tarımsal ürün pazarlamasında sıkıntı olması 45 Tarım ürünlerinde aģırı pestisit kalıntısı 44 Kaliteli ve hijyenik süt ürünlerinin olmaması 43 Meraların yetersiz olması 42 Salma sulama yapılmasından dolayı toprak verimliliğinin düģmesi 35 Kalifiye iģgücü yetersizliği 32 Anız yangınlarının fazla olması 26 Meyvecilikte tarımsal pazarlamanın az olması 24 Arazi yollarının bakımsız olması 18 Basınçlı sulama sistemlerinin yetersiz olması 15 Zeytin arazilerinin meraya dönüģtürülmemesi 14 Narenciye iģleme tesisinin olmaması 9 181

203 FIRSATLAR PUAN UlaĢımda anayolların üzerinde bulunması 99 Üniversitenin bulunması 97 OSB'nin bulunması 94 Ġklim koģullarından dolayı üçüncü ürün yetiģtirilebilmesi 91 Tarım kredi faizlerinin düģük olması 89 Yerfıstığı ve turpun patentinin alınması 73 MarkalaĢma potansiyeli olan ürünlerin bulunması 69 Hayvansal atıkların tarımsal arazilerde gübre olarak kullanılması 60 DOĞAKA'nın tarımsal proje desteği 58 Tarım Bakanlığının hayvancılıkta uyguladığı sıfır faizli krediler 56 Ġskenderun Limanına yakın olması 34 Suriye'deki kriz 26 Tarım makineleri üreten firmaların bulunması 19 Bal ormanlarının kuruluyor olması 16 Hatay'da yaģ meyve sebze ihracatının olması 8 TEHDĠTLER PUAN Tarım arazilerinin küçük ve parçalı olması 141 Tarımsal desteklerden tüm çiftçilerin yararlanamaması 85 Girdi fiyatlarının yüksekliği 85 Ürün fiyatlarındaki istikrarsızlık 83 Tarım arazilerinin veraset-intikal problemi 67 TKDK kurumunun Osmaniye'de bulunmaması 66 Süt fiyatları düģüklüğüne rağmen yem fiyatlarının yüksek olması 60 Kaçak hayvan giriģi 52 Yerfıstığı ürün desteklemesi kapsamında olmaması 51 Kalitesiz ilaç-tohum satılması ve denetimlerin yapılması 34 KDV girdilerinin çok yüksek olması 30 Kalkınma Ajansının hayvancılık destekleri yapmaması 27 Ġl müdürlüğünde çalıģan ziraat mühendislerinin araziye çıkmaması 23 OSB'nin yarattığı çevre kirliliği 21 Tarımsal kredilerin çiftçilik yapmayanlara da verilmesi 16 Tarım arazilerini madencilerin iģgal etmesi 13 Desteklemelerdeki usulsüzlükler 11 Gıda üretiminde kullanılan glikoz oranının çok yüksek olması 10 Ürün deseninin yanlıģ seçilmesi 9 Kalkınma Ajansının tarım bütçesinin yetersiz olması 7 TARSĠM sisteminin iyi çalıģmaması 7 182

204 PROJE ÖNERĠLERĠ PUAN OKÜ'de dört yıllık ziraat fakültesinin kurulması 85 Toprak analiz laboratuvarının kurulması 72 TKDK'nin kurulması 71 Organize zeytin bölgesinin kurulması 66 Salamura zeytin fabrikasının kurulması 65 Anıza ekim makinelerinin yaygınlaģtırılması 62 Zeytin entegre tesisi 50 Soğuk hava deposunun kullanılması 50 KüçükbaĢ ıslah merkezi 40 Süt soğutma tanklarının tüm köylülere dağıtılıp yaygınlaģtırılması 36 Organize hayvancılık projesinin il merkezinde yapılması 36 Süt analiz laboratuvarının kurulması 34 Seracılığın geliģtirilmesi 32 Biyolojik mücadele için böcek üretim merkezi 29 Zeytinyağı paketleme tesisi 27 Bal ormanlarının kurulması-kurulu olanların güçlendirilmesi 24 GüneĢ paneli ile üretilen elektriğin arazide sulamada kullanılması 23 Ana arı üretim merkezi kurulması 17 Çam fıstığı üretim projesi 17 Kapalı sulama sistemi 17 Serada çiçek yetiģtiriciliği 11 Kıraç alanlarda frenk incirinin yetiģtirilmesi ve iģleme projesi 8 Meyve-sebze paketleme tesisi 7 Bölgesel arı ırklarının oluģturulması 6 Kombine kapasiteli çalıģan mandıra 2 183

205 4.6.8 ZEYTĠN VE YERFISTIĞI SWOT ÇIKTISI YERFISTIĞI SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR PUAN Ġklim ve toprak yapısının yerfıstığı yetiģtiriciliği için uygun olması 44 Ülkemizde üretilen yerfıstığının %90 ı ilimizde iģlenerek pazarlanmaktadır. 32 Ġlimizde yerfıstığı üretimi yapan tesislerin yeterince bulunması 31 Ġlimizde yerfıstığı iģleme tesislerinin yaygın olması 28 Ürünlerin pazarlanmasında ulaģım ağının güçlü olması 27 Ġlimizde yerfıstığı üretiminin fazla olması 23 Yerfıstığında ıslah çalıģmalarının ve araģtırmalarının yapılabilmesi için ilimizde Yağlı 23 Tohumları AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğünün bulunması KuruyemiĢ sektöründe tüketiciler tarafından tüketilen badem, fındık, ceviz gibi ürünlere göre yerfıstığının daha ucuz olması Ġlimizde yerfıstığı yetiģtiriciliğinin geliģmiģ olması 19 Yerfıstığı yetiģtiriciliğinin fazla olması (Türkiye üretiminin % 40 ı ilimizden 16 karģılanmaktadır.) 22 ZAYIF YANLAR PUAN Ürünlerin tanıtım ve reklamlarının yeterli Ģekilde yapılmaması 34 Ürünlerin katma değerlerinin arttırılarak pazarlanamaması 29 Ürünleri değerlendirecek birlik ve kooperatiflerin az olması 26 Yerfıstığı yetiģtiriciliği yapan çiftçilerin uygulama eksiklikleri ve hataları 21 Yerfıstığı üretimini teģvik edecek Tarım Bakanlığı politikalarının olmaması 21 Yerfıstığında yıllardır sadece bir çeģitle yetiģtiricilik yapılması (NC-7 çeģidi) 20 Üniversitelerin akademik ve bilimsel yönden çiftçilerimize fazla yardımcı olamaması 18 Depolama koģullarının yeterince modern olmaması 17 Yerfıstığında markalaģma düzeyinde pazarlama ve satıģının yeterince yapılamaması 17 Otogar gibi yerlerde satılan aflatoksinli, aģırı boyalı, sağlıksız ve pahalı yerfıstığı 16 çerezlerinin yerfıstığının imajını sarsması. Yerfıstığı üretiminde hasat kayıplarının çok olması Ürün yerfıstığında kurutma probleminden kaynaklanan aflatoksin problemi 15 Yerfıstığı ürününde Ar-Ge faaliyetlerinin yeterince yapılmaması 14 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Desteklemesi ile ilgili problem. Yerfıstığının 14 yem bitkileri kategorisine veya yağ bitkileri kategorisine alınmamıģ olması. Sertifikalı yerfıstığı tohumu kullanımının çok az olması 14 Ġkinci ürün yerfıstığını kurutacak tam donanımlı kurutma tesislerinin bulunmaması. 13 Yerfıstığında kabuk kırma iģleminde uygulanan su ile muamelede uygulanan hatalar 13 neticesinde yerfıstığı nem alarak Aflatoksin oluģmaktadır. Yerfıstığında verim düģüklüğü 12 Yerfıstığında üreticilerin örgütlenememesi 9 Zeytinyağı fabrikalarının dağınık olması ve verimli bir Ģekilde kullanılmaması 7 184

206 FIRSATLAR PUAN Ġlimizde üretilen Yerfıstığının kalitesinin üstün olması 50 Yerfıstığının markalaģma potansiyelinin olması 50 Yerfıstığı ürününün çikolota, bisküvi, pasta ve kek çeģitlerinde kullanılabilmesi 39 Yerfıstığı ürünleri kapsamında DOĞAKA'nın tarımsal proje desteği 36 Çevre illerde ve ilçelerde yerfıstığı üretiminin yapılması 26 Ürünlerin pazarlanmasında Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesine açılma 16 fırsatı TEHDĠTLER PUAN Girdi fiyatlarının yüksek olması (mazot, gübre, tohum, iģçilik vb.) 36 Yerfıstığı üretimini teģvik edecek politikaların olmaması 29 Yerfıstığı ürünlerinin fiyatlandırılması için bir borsanın bulunmaması ve bazı yıllar 25 yaģanan fiyat istikrarsızlığı-ürün satıģ fiyatlarının aģırı düģmesi Yıllardır sertifikasız ve aynı çeģit yerfıstığı ekimi yapıldığından ürün kalitesi ve veriminin düģmesi Yerfıstığı ürününde kayıt dıģı üretim ve alım- satımın olması 17 Tarım arazilerinin küçük ve parçalı olması 16 Yerfıstığının Tarım Bakanlığınca desteklenmemesinden (prim desteklemesi) dolayı 16 üretimin uzun yıllardır fazla artmamıģ olması Ürünlerin yetiģtirilmesinde bilinçsiz ilaç ve gübre kullanımı 14 Sanayicinin istediği raf ömrü uzun runner tipi yerfıstığının ülkemizde ve ilimizde 13 üretiminin olmaması. Bu ürün eti, Ülker gibi firmalar tarafından yurtdıģından ithal edilmektedir

207 PROJE ÖNERĠLERĠ Prim desteği, ekim yapılması. Kurutma, hasat, depolama çözümü. Endüstriyel ürün olarak kullanımının yaygınlaģtırılması. Yerfıstığı üreticilerinin ekim, bakım, hasat, kurutma, depolama konusunda eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi. Yerfıstığının kullanıldığı sanayi ürünlerinin çeģitlendirilmesi. Yerfıstığının tanıtımının yapılması ve markalaģma sağlanması. Ürünlerin kurutmasıyla ilgili kurutma sistemi oluģmalı. Aflatoksin oluģmuģ bozuk boyalı ürünlerin üretiminin ve satıģının denetim altına alınıp engellenmesi. Osmaniye yerfıstığının tanıtımının yapılması diğer kuruyemiģlere nazaran hak ettiği piyasa fiyatının oluģturulması. Acilen Amerikada sertifikalı virjinya, jumba, NC nin son versiyonu tohumunun tarım bakanlığı projesiyle yenilenmesi. Yerfıstığı devlet projesi Tanıtım, reklam, ihracatı özendirme teģvikleri. Üniversitemizde fıstık için çalıģmalar yapacak bir arge kurumumuz olmalı. Amerika orjinli virjinya jumbo fıstık sertifikası olmalı. Ġhracata özendirme amaçlı tanıtım ve reklamların özendirilmesi. Yerfıstığı üreticilerinin örgütlenmesi. Çiftçi eğitimine önem verilmesi. Ġlimizin koģullarına en uygun, verimi optimize edecek, çeģitli sanayi dalları tarafından talebi yüksek olan yerel tohum çeģitleri ıslah edilmelidir. Yerfıstığı çiftçisi ve sanayicisi ayrı ayrı örgütlemek suretiyle kendi taraflarının verimliliğini ve karlılığını optimize edecek koģullar nezdinde mutabakatlara varacak, iģtiģareler yapacak yapılar oluģturulmalı. Örneğin: ĠĢçi ve iģveren konfederasyon. Yerfıstığının ham madde ve mamul olarak tanıtımının yapılması. Yerfıstığı kurutma tesislerinin kurulması. Yerfıstığı üretici birliğinin kurulması ve bu birliğin iģleme tesisinin kurulması. Yerfıstığı reklam kampanyasının yapılması. 186

208 ZEYTĠN SWOT ÇIKTISI GÜÇLÜ YANLAR PUAN Ġklim ve toprak yapısının zeytin yetiģtiriciliği için uygun olması 52 Ürünlerin pazarlanmasında ulaģım ağının güçlü olması 38 Ġlimizde zeytin yetiģtiriciliğinin geliģmiģ olması 38 Ġlimizdeki mevcut zeytin bahçelerinin birçoğunun genç yaģta olması 26 Ġlimizde zeytin üretiminin fazla olması 22 Ġlimizde zeytinyağı üretimi yapan tesislerin yeterince bulunması 18 ZAYIF YANLAR PUAN Zeytin yetiģtiriciliği yapan çiftçilerin uygulama eksiklikleri ve hataları 31 Zeytinyağında markalaģma düzeyinde pazarlama ve satıģının yeterince yapılamaması 23 Ürünlerin tanıtım ve reklamlarının yeterli Ģekilde yapılmaması 22 Zeytin/Zeytinyağı ürününde Ar-Ge faaliyetlerinin yeterince yapılmaması 22 Zeytin üreticilerin örgütlenememesi 22 Ürünlerin katma değerlerinin arttırılarak pazarlanamaması 17 Ürünleri değerlendirecek birlik ve kooperatiflerin az olması 14 Depolama koģullarının yeterince modern olmaması 12 Üniversitelerin akademik ve bilimsel yönden çiftçilerimize fazla yardımcı olamaması 10 GeçmiĢ yıllarda Gemlik çeģidi zeytin fidanlarının plansız bir Ģekilde dikiminin yapılması 10 Zeytin üretiminde hasat kayıplarının çok olması 7 Zeytinyağı fabrikalarının dağınık olması ve verimli bir Ģekilde kullanılmaması 4 FIRSATLAR PUAN Ġlimizde üretilen zeytinyağının kalitesinin üstün olması 44 Osmaniye Zeytin Ġhtisas Organize Bölgesinin kurulması yönünde yapılan çalıģmalar 34 Salamura zeytin tesislerinin artıyor olması ve zeytinyağı paketleme tesislerinin artıyor olması (Sarıcabey, Boncuktepe, Kardağ, Karatavuk vb. markalarla satılan ürünler) Kıraç arazilerde alternatif ürün kapsamında uygun çeģitlerle zeytin yetiģtiriciliğinin yapılabileceği alanların bulunması Zeytin/Zeytinyağında markalaģma potansiyelinin olması 22 Ürünlerin pazarlanmasında Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesine açılma fırsatı 20 Zeytin ürünleri kapsamında DOĞAKA'nın tarımsal proje desteği TEHDĠTLER PUAN Girdi fiyatlarının yüksek olması (mazot, gübre, tohum, iģçilik vb.) 36 Zeytin ürünlerinin fiyatlandırılması için bir borsanın bulunmaması ve bazı yıllar yaģanan fiyat istikrarsızlığı-ürün satıģ fiyatlarının aģırı düģmesi Ürünlerin yetiģtirme ve hasat zamanında kalifiye eleman bulunmaması 25 Ġlimizde bazı zeytin dikili alanlarda zeytin dal kanseri hastalığı tespit edilmiģ olması ve Zeytin üretiminde ciddi verim kayıplarına sebep olması

209 Ürünlerin yetiģtirilmesinde bilinçsiz ilaç ve gübre kullanımı 20 Zeytin/Zeytinyağı ürününde kayıt dıģı üretim ve alım- satımın olması 18 Zeytinyağı fabrikalarının dağınık olması ve verimli-rantabl kullanılmaması 14 Tarım arazilerinin küçük ve parçalı olması 13 PROJE ÖNERĠLERĠ Zeytin Ġhtisas Organize Bölgesinin Kurulması Zeytin budama kurslarının açılması Semt pazarı gibi zeytin pazarı açılması. Çiftçi eğitimine ağırlık verilmesi Üretilen zeytinyağının çiftçilere teslim edilmemesi. Fabrikaların iģlenmiģ zeytin karģılığında çiftçiden satın alması. Üretici eğitimi ile ilgili projeler. Kalite kontrol olanaklarının geliģtirilmesi. Standardizasyon. Ġlimiz için yeterli zeytin sıkım tesislerinin olduğu ve yeni kurulacak tesislerin de mevcut tesisler gözönünde bulundurularak izin verilip verilmeyeceğine karar verilmeli. Çiftçilere hasat öncesi bilgilendirme yapılmalı. Zeytin ve zeytinyağında Osmaniye zeytin ve zeytinyağının marka, kalite vb. olumlu yönlerinin kuvvetle tanıtımının yapılması. Ġlimizde mutlaka prinaların değerlendirileceği bir tesis kurulmalı. Kaliteli bir yağ için yetiģtiricilikten son tüketiciye kadarki evrede yapılması gerekenlerin teorik ve pratik olarak öğretilmesi ve kitaplaģtırılması. Ġl dıģından kalitesiz zeytinyağının bölgeye gelmemesi. Gereğinden fazla olan fabrikaların entegre olmamasının. Markasız zeytinyağının manavda, bakkalda vb. satılmaması. Teknik konularda yeterli bilgi ve danıģmanlık desteği. Kaliteli yağ ve zeytin üretimi için hasat teknikleri. Siyah ve yeģil salamura zeytin üretimi için ürün çeģitliliğini sağlayacak tesislerin kurulması. Siyah salamura ve yeģil zeytin üretimi olarak ürün çeģitliği sağlanarak tesislerin kurulmasına teģvik etmek. Zeytinyağında uygun hasat teknikleri kullanarak kaliteli yağ üretmek ve zeytinyağının yurt dıģı pazarına çıkmak için pazarlama ajansları kurmak. Çiftçilerimizin teknik konularda bilinçli ve donanımlı olmasını sağlamak. Zeytin posası iģleme ve pazarlama Zeytin karasuyunun iģlenmesi ve ekonomiye kazanımı Pazarlama ağı oluģturma (Doğu Anadolu gibi Ġç ve Karadeniz bölgelerine açılımı.) Ġlin koģullarına en uygun, en verimli çeģitler bilimsel olarak tespit edilip, söz konusu mastır plan kapsamında ilgili kurumlar aracılığıyla çiftçiler örgütlenerek bu üretime yönlendirildi. Zeytinyağı ürünlerinin katma değeri ve kalitesinin artırılması ve standardizasyonu bu örgüt vasıtasıyla sağlanmalı ve denetlenmeli. Yöresel zeytin ve zeytinyağının ürünleri yapılmalı ve bu ürünler için markalaģma çalıģması yapılmalı. Salamura zeytin tesislerinin sayısı arttırılmalı. Zeytin yetiģtirme ustaları yetiģtirilmeli. 188

210 4.7 ODAK GRUP TOPLANTILARI VE GRUP GEZĠLERĠ BAHÇE BĠTKĠLERĠ ODAK GRUP TOPLANTISI Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı ( )kapsamında yapılacak faaliyetlerden biri olan Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısı 03 Eylül 2013 Salı Günü Saat 14:00 de OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu yapılmıģtır. Toplantıya Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün ÇalıĢanları, Bahçe Bitkileri konusunda tüm ilçelerimizi temsil edecek Ģekilde ileri gelen çiftçiler, OTSEP proje Ekibi ve misafir öğretim üyeleri katılmıģtır. 40 kiģinin katılımı ile gerçekleģtirilmiģtir. Toplantıda OTSEP projesi hakkında genel bilgiler paylaģan OTSEP Proje Yöneticisi ve OKÜ Rektör Yardımcısı Prof.Dr.Aykut GÜL ün ardından, Osmaniye genelinde yapılan SWOT sonuçlarının bahçe bitkileri alanları ile ilgili olan baģlıklar çiftçilerimizin tarafından yeniden oylama yapılmıģtır. Ġkinci kısımda Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Prof.Dr.Saadet BÜYÜKALACA, Prof.Dr. Sevgi PAYDAġ ve Proje Ekibi Üyemiz Öğr.Gör. Gökhan BAKTEMUR çiftçilerimize Osmaniye Ġlinde uygulanan yanlıģ politikalar, yapılacak yeni alanlar hakkında örneklerle açıklamalarda bulundu. GÜÇLÜ YANLAR PUAN Su kaynakları bakımından zengin olması ve Sulama imkanlarının fazla olması 92 Ġklim yapısının tarıma uygun olması ve buna bağlı olarak yılda üç ürün yetiģtirilmesi 91 Zeytinciliğin geliģmiģ olması 91 Ürün çeģitliliğinin fazla olması 61 Ekolojik koģulların meyveciliğe ve sebzeciliğe uygun olması 61 UlaĢım ağının geliģmiģ olması 46 Tarım arazilerinin geniģ ve verimli olması 45 Seracılığa uygun alanların bulunması 32 YaĢ sebze ve meyve halinin yakın olması 17 Domates yetiģtiriciliğinin yaygın olması

211 ZAYIF YANLAR PUAN Zirai ilaç, gübre ve yemlerin pahalı olması 85 Üretilen ürünlerin pazarlanamaması 82 Üreticilerin örgütlenememesi, Ürünleri değerlendirecek birlik ve kooperatiflerin az 72 olması Bitki-toprak analiz laboratuvarının bulunmaması 54 Tarım arazilerinin çok küçük ve parçalı olması 48 Tarıma dayalı sanayinin yetersiz olması 43 Tarım uygulamalarının bilinçsizce yapılması 33 YanlıĢ tür ve çeģitlerde bahçe tesislerinin kurulması 25 Kuyu sularının pahalı olması 23 Ġlaçlamanın bilinçsizce yapılması 23 Seracılık faaliyetlerinin tam olarak bilinmemesi 19 Bilinçsiz tarım yapılması 18 Sulama alt yapısının yetersizliği 14 Narenciye paketleme tesislerinin bulunmaması 4 UlaĢım ağının yetersiz olması 4 Lağım suyunun sulama suyuna karıģması nedeniyle hastalıkların artması 1 FIRSATLAR PUAN Coğrafi konum olarak büyük pazarlara yakın olması 89 Ġklim koģullarından dolayı üçüncü ürün yetiģtirilebilmesi 78 Hatay ilinde yapılan meyve ve sebze ihracatına yakın olması 76 Mikro klima alanlarının uygun olması 74 Üniversitenin tarımsal araģtırmalar konusunda imkanlar sunması 57 Ġl sınırları içerisinde Organize Sanayi Bölgesinin bulunma 47 Ġskenderun Limanına yakın olması 46 Alternatif enerji kaynaklarının çok olması 43 Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı'nın (DOĞAKA) bulunması

212 TEHDĠTLER PUAN Tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması 128 Bilinçsiz ilaç, gübre ve sulama kullanımından dolayı tarım arazilerinin azalması 85 Tarım arazilerinin küçük ve parçalı olması 73 Barajların nem ve hastalık oluģturması 71 Meyvecilikte budamanın bilinçsizce yapılması 66 Tarımsal eğitim faaliyetlerinin yetersiz olması 53 Organize Sanayi Bölgesi nedeniyle oluģan hava ve çevre kirliliği 40 Kaçak zirai ilacın ilçede fazla miktarda olması 26 PROJELER PUAN Kapalı sistem damlama sulama sistemi 65 Tam teģekküllü tarım laboratuvarının kurulması 65 Soğuk hava deposunun kurulması 60 Salamura zeytin projesi 57 Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi'nde Ziraat Fakültesinin kurulması 54 Narenciyeye yönelik paketleme ve iģleme tesisi kurulması projesi 45 Organize zeytin bölgesinin kurulması 42 Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu'nun kurulması 34 Modern Seracılık 29 Basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaģtırılması 25 Bitki çeģitleri üzerindeki deneme istasyonu 25 Kiraz yetiģtiriciliğini geliģtirmek 21 KıĢlık sebze paketleme tesisinin kurulması 9 Turp yıkama ve paketleme tesisinin kurulması 8 Lale Gölü biberinin yetiģtirilme alanının geliģtirilmesi 3 Turp ve ıspanak yıkama ve paketleme tesisi 3 191

213 4.7.2 HAYVANCILIK ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı ( ) kapsamında yapılacak faaliyetlerden birisi olan Hayvancılık Alanında Odak Grup Toplantısı 12 Eylül 2013 PerĢembe Günü Saat 14:00 de OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu yapılmıģtır. Toplantıya Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün ÇalıĢanları, Hayvancılık Alanı konusunda tüm ilçelerimizi temsil edecek Ģekilde ileri gelen hayvan sahipleri, çiftçiler, iģletme sahipleri, kurum ve birlikleri temsilen Osmaniye Arıcılar Birliği, Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Önder BüyükbaĢ ve KüçükbaĢ Hayvan YetiĢtiricileri, OTSEP proje Ekibi ve misafir öğretim üyeleri olmak üzere yaklaģık 50 kiģi katılmıģtır. Toplantıda OTSEP projesi hakkında genel bilgiler paylaģan OTSEP Proje Yöneticisi ve OKÜ Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Aykut GÜL ün ardından, Osmaniye genelinde yapılan SWOT sonuçlarının hayvancılık alanları ile ilgili olan baģlıklar katılımcıların oylamalarına sunulmuģ, hayvancılık alanında önemli alanlar belirlenmeye çalıģılmıģtır. Ġkinci kısımda Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü öğretim üyesi Prof.Dr.Murat GÖRGÜLÜ ve Prof.Dr. Serap GÖNCÜ; katılımcılara Dünyada ve Türkiye deki hayvancılık alanındaki geliģmeleri aktararak, Osmaniye Ġlinde uygulanabilir hayvancılık politikalarını belirlemeye çalıģmıģlardır. Osmaniye Hayvancılığının SWOT Analizi Sonuçları Osmaniye'nin hayvancılığını değerlendirmek üzere yapılan SWOT analiz toplantısına büyükbaģ hayvan yetiģtiricileri (süt ve besi), küçükbaģ hayvan yetiģtiricileri (keçikoyun), arıcılık, tavukçuluk (yumurta ve etlik piliç) faaliyetinde bulunan ve bu sektörlerin örgütleri olan yetiģtirici birlikleri, kooperatifler ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın il ve ilçe teģkilatında çalıģan teknik elemanlardan oluģan toplam 50 kiģilik bir ekip katılmıģ ve çalıģmalar bu ekip ile yürütülmüģtür. ÇalıĢmalarda Osmaniye ili için elde edilen SWOT analizi sonuçları aģağıda verilmiģtir. 192

214 GÜÇLÜ YANLAR PUAN Yem bitkisi üretimi açısından tarım arazilerinin verimli olması 120 Hayvansal üretim için uygun ekolojik koģullar ve iklim 110 UlaĢım ağının geliģmiģ olması 78 Hayvancılık sektöründeki yatırımlar için sağlanan devlet destekleri 72 Orman alanlarının kıl keçisi yetiģtiriciliği için uygun olması 67 Organik hayvancılık için uygun alanların varlığı 52 Hayvancılıkla ilgili STK'ların (birlikler vb.) sahada aktif olarak çalıģması 50 Türkiyedeki Tar. Kal. Kooperatiflerinin düve ihtiyacının % 40'ının ilimizden karģılanması 38 Bitki florasının gezginci arıcılık için (kıģlık konaklama) uygun olması 23 Ġldeki su kaynaklarının su ürünleri üretimi açısından uygun olması 20 ZAYIF YANLAR PUAN Hayvan yemlerinin pahalı olması 173 Üretilen ürünlerin pazarlanamaması 74 Meraların az olması ve mevcutların verimli bir Ģekilde kullanılamaması 56 Ġlde tam teģekküllü süt, bal, et vb. analiz laboratuvarının bulunmaması 40 YetiĢtiriciliğin bilinçsizce yapılması 40 Tarıma dayalı sanayinin yetersiz olması-veya Etkin ÇalıĢamaması 33 Özellikle küçükbaģ hayvancılıkta çoban gibi ara eleman açığı nedeniyle küçükbaģ ve büyükbaģ hayvan varlığının azalması Çiftçilerin sermaye yetersizliği 29 Hayvancılık iģletmelerinin çok küçük olması 28 Üreticilerin örgütlenememesi, ürünleri değerlendirecek birlik ve kooperatiflerin az olması 25 Birim üretim maliyetinin yüksekliği-iģletme büyüklüğünün yetersizliği 25 YetiĢtirici eğitim faaliyetlerinin yetersiz olması 22 Hayvansal üretimde verim ve kalite düģüklüğü 20 Ġlimizde Et ve Süt Kurumunun Ofisinin bulunmaması 12 Bitkisel Üretim ve Hayvancılığı birarada yapan iģletme sayısının az olması 8 Ulusal firmaların (ülker, sütaģ, pınar vb.) ilimizde üretim tesisinin bulunmaması

215 FIRSATLAR PUAN Coğrafi konum olarak büyük pazarlara yakın olması 122 Ekolojik koģulların ve iklimin hayvancılık için fırsatlar sunması 100 Hayvancılığa yapılan tarımsal desteklemeler 80 Ġl sınırları içerisinde Organize Sanayi Bölgesinin bulunması 62 Organik hayvancılığa uygun koģullar 58 Üniversitenin tarımsal araģtırmalar konusunda imkanlar sunması 50 Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı'nın (DOĞAKA) tarımsal projelere desteklemelerde 44 bulunması Ġlimizin Ġskenderun Limanına yakın olması 43 Tarıma dayalı sanayinin varlığı 34 TEHDĠTLER PUAN Hayvancılıkla ilgili tarımsal girdi maliyetlerinin yüksek olması 176 Suriye'den kaçak hayvan giriģi 118 Et fiyatlarındaki dalgalanmalar-belirsizlikler 67 DeğiĢken yem fiyatları-bazı yıllar kaba yem bulmada yaģanan zorluklar 65 Kırsaldaki genç nüfusun hayvancılığa ilgi duymaması 43 Osmaniye ilinde Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu'nun (TKDK) 38 bulunmaması BüyükbaĢ Hayvan YetiĢtiriciliğinde ġap, Üç Gün hastalığı gibi hastalıkların yaygın olarak 34 görülmesi Hayvancılıkta kullanılan veteriner ilaçlarının hayvansal ürünlerde ilaç kalıntısı bırakması 32 Sahte bal üretiminin bal üreticisi çiftçilerimizi olumsuz yönde etkilemesi 16 Tarım Bakanlığının sektör için verdiği hayvancılık kredilerinin sektör dıģında kullanılması 12 (emlak, araç alımı vb.) Denetimsiz Sokak - Mahalle sütçülüğü 12 Güçlü Yönler Osmaniye ili Çukurova bölgesinde yer almakta ve çukurova iklim ve toprak koģulları sulama imkanı olan alanlarda yılda bir kaç ürün alınabilecek tarımsal faaliyetlere izin verecek özellikler taģımaktadır. Bu yönü Osmaniye ilinin en güçlü yönü olarak ortaya çıkmaktadır. Ġklim ve toprak verimliliği hayvansal üretimin temelini oluģturan ve ucuz yemler üretme bakımından önem taģımaktadır. Diğer taraftan hayvan popülasyonunun tür bazındaki çeģitliliği ve sayısal düzeyi ve özellikle büyükbaģ hayvanların kültür ve melez ağırlıklı olması Osmaniye hayvancılığına güç katmakta ve fırsatlar sunmaktadır. Yine Osmaniye ilinin hayvansal üretim yapan çiftlikleri değerlendirildiğinde bitkisel ve hayvansal üretimi birlikte yapan iģletme sayısının toplam olduğu sadece hayvancılık yapan iģletme sayısının ise 194

216 759 olduğu dikkate alınırsa bu da ilin hayvansal üretim kültürünü ve bu bakımdan gücünü ortaya koymaktadır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı verilerine göre ilde tarımsal faaliyet yapan 13 birlik ve 61 tarımsal kooperatif bulunmaktadır. Ayrıca bakanlık teģkilatında 93 mühendis 39 veteriner 16 tekniker ve 27 teknisyen bulunmaktadır. UlaĢım imkanlarının iyi olması, büyük merkezlere yakınlık ve ile has bahsi geçen imkanlar ve alt yapı ile ciddi avantajlar sunabilecektir. Zayıf Yönler Türkiye hayvancılığının genel problemi olan, girdi maliyetlerinin (ve özellikle yem) yüksekliği, iģletmelerin küçük kapasiteli olması, hayvancılıkla uğraģanların bilgi birikiminin yetersizliği, profesyonel yapılan hayvansal üretimde yetiģmiģ teknik eleman bulmadaki zorluklar, hayvansal üretimle ilgili örgütlerin (birlik, kooperatif ve bakanlık teģkilatının) etkin çalıģamaması (örgütlerin yönetim ve örgüte kayıt sorunu) gibi konular Osmaniye Ġli hayvancılığının da zayıf yönlerini oluģturmaktadır. Diğer taraftan ilde kontrol laboratuvarlarının olmaması ilde hayvancılığın zayıf yönleri olarak ele alınabilir. Ġlde özellikle küçükbaģ hayvancılığın meraya dayalı yapılıyor olması mera alanlarının yetersizliği ve/veya amaç dıģı kullanılması mera alanlarındaki su kaynaklarının yetersizliği veya bunların ticari amaçlarla kullanılıyor olması ilin diğer önemli bir handikapıdır. Meraya dayalı hayvancılık ve hayvan hareketleri salgın hastalıkların sıklıkla yaģanmasına neden olmaktadır. Bu da ilin hayvancılığını ciddi düzeyde etkilemektedir. Fırsatlar Osmaniye'nin coğrafi konum olarak büyük pazarlara yakın olması ekolojik koģulların ve iklimin hayvancılık ve organik tarım için uygun olması hayvancılık için önemli bir fırsattır. Pazarlama konusunda büyük Ģehirlere (Hatay, KahramanmaraĢ, Gaziantep, Adana) ve orta doğu gibi uluslararası pazarlara, Ġskenderun Limanına ve Yumurtalık Serbest Bölgesine yakınlık ilin en önemli fırsatlarıdır. Osmaniye'nin kalkınmada öncelikli illerden olması da önemli fırsatlar sunabilecek bir özelliğidir. Ayrıca bölgede hayvansal üretimi destekleyecek ancak etkin çalıģmadığı değerlendirilen 19 süt iģleme tesisi et ürünleri için 4 ve kanatlı ürünleri için 4 tesisin bulunması büyük fırsat olarak kabul edilebilir. Diğer taraftan Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi'nin saha faaliyetleri ve bu alanda gösterdiği gayretler dikkat çekicidir. 195

217 Tehditler Hayvansal üretimde temel girdi olan yemin fiyatının yüksek olması ve/veya istikrarsızlığı yine ürün fiyatlarının düģük ve/veya istikrarsız olması, hali hazırda Suriye'de, Irak'ta yaģanan sorunlar ve sınır kontrollerindeki yetersizlikler nedeniyle ortaya çıkan kaçak hayvan giriģleri il için en önemli tehditlerdir. Bunlar hem yetiģtiricinin ürününü düģük fiyatla satmasına haksız rekabete hem de bulaģıcı hastalıkların (üç gün, Ģap vb.) ilde ve bölgede hızlı bir Ģekilde yayılmasına neden olabilmektedir. Üreticinin ürünleri ile taklit ve tağģiģ yapanların ürettikleri ürünlerin yarıģamaması il için özellikle balda ciddi bir tehdit olarak görülmektedir. Tespit edilen ve ülke hayvancılığı için de sorun olan diğer bir tehdit devlet teģviklerinde teģvik sürelerinin kısa vadeli olmasıdır. Bu durum giriģimcilerin veya yetiģtiricilerin destekler noktasında uzun vadeli planlar yapmalarını sınırlandırmaktadır. Kırsaldaki genç nüfusun hayvancılığa ilgi duymaması Türkiye genelinde yaģanan bir tehdit olup bu genç nüfusun bu alanda iģ bulması ve para kazanması ile bu tehdit fırsata dönüģtürülebilir. Tarımda çalıģan iģ gücünün sosyal güvence ve koģullarının iyi olmaması bu sorunun Türkiye genelinde Ģiddetli bir Ģekilde yaģanmasına neden olmaktadır. PROJELER PUAN Osmaniye ye Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Ġl Koordinatörlüğü'nün 98 kurulması Organize hayvancılık bölgesinin kurulması 86 Mera Islah ÇalıĢmalarının Tamamlanması 60 Yem Bitkileri YetiĢtiriciliğini GeliĢtirme 59 Üretilen hayvansal ürünleri iģleyecek entegre tesislerinin oluģturulması 53 Soğuk zincirin temini için Süt Soğutma Tanklarının Ġldeki tüm köylere dağıtılıp 46 yaygınlaģtırılması Yem ve Hayvan Borsası kurulması 42 Kıl keçisi yetiģtiriciliğini geliģtirme 41 Tam teģekküllü hayvancılık laboratuvarının kurulması 40 Keçi sütünün değerlendirilmesine yönelik tesis kurulması 24 Üreticilerin mesleki ve teknik bilgilerinin güçlendirilmesi 21 Koyun popülasyonunun fazla olduğu köylerde koyun banyo havuzlarının yapılması 14 Arıcılık için Bal Ormanları OluĢturma 11 Arı YetiĢtiriciliğinde Verimliliği Arttırma 9 Kümes Hayvanları YetiĢtiriciliğinde Üretimi ve Ürün ÇeĢitliliğini Arttırma 5 Ġldeki su kaynaklarının su ürünleri üretimi açısından değerlendirilmesi 4 Ana arı üretim istasyonu kurulması 3 196

218 4.7.3 GIDA SANAYĠ VE GIDA GÜVENLĠĞĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı ( )kapsamında yapılacak faaliyetlerden biri olan Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısı 30 Ekim 2013 ÇarĢamba Günü Saat 15:00 de OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu yapılmıģtır. Toplantıya Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Öğretim elemanlarının tamamı, Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün Gıda ve Yem ġube Müdürlüğü ÇalıĢanları, Gıda Güvenliği konusunda ilimizi temsil edecek Ģekilde ileri gelen üreticiler ve OTSEP proje ekip üyeleri katılmıģtır. Toplantıda OTSEP projesi hakkında genel bilgiler paylaģan OTSEP Proje Yöneticisi ve OKÜ Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Aykut GÜL ün ardından, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölüm BaĢkanı Yrd.Doç.Dr. AyĢe Tülin ÖZ, Yrd.Doç.Dr. Kurban YAġAR, Yrd.Doç.Dr.Adnan BOZDOĞAN, Yrd.Doç.Dr. Halef DĠZLEK, AraĢ.Gör. Tülin ġahġn, AraĢ.Gör. Özge SÜFER Osmaniye deki mevcut gıda uygulamaları hakkında bilgiler verdi. Toplantıda Öne Çıkanlar; Osmaniye genelinde uygulamaların geleneksel yöntemlerle yerine getirildiği. Sadece yeni yeni zeytincilikte teknoloji kullanılmaya baģlanmıģtır. Yerfıstığı sadece çerezlik olarak kullanılmaktadır. Yerfıstığının çeģitlendirilmesinin yapılarak, katma değerli ürünlere dönüģtürülmesi gerekmektedir. Ayrıca Yerfıstığının yağlık olarak değerlendirilmesi de önerilebilir. Bunun için yağlık tohumların tercih edilmesi gerekmektedir. Ürün çeģitlendirilmesi ve Piyasaya sunulması aģamasında Pazar araģtırılmasının yapılmanın uygun olacağı bu kapsamda üniversitemizdeki iģletme bölümü ile iģbirliği yapılabileceği üzerinde durulmalıdır. Tüketicilerin zevk ve tercihleri dikkate alınmalıdır. Yerfıstığı tanıtım grubu kurulmalıdır. Yerfıstığı festivali kurulmalıdır. Yerfıstığının pazarlanmasında elektronik ortam, e ticaret sistemine geçilmesi, ürün çeģitlerinin tamamı modern bir Ģekilde tüketicilere ulaģtırılmalıdır. Yerfıstığının dünya genelinde ürün çeģitliliği olarak 300 türü bulunurken bizde sadece 10,15 çeģit olarak kullanmaktayız. Amerika da yerfıstığı enstitüsü kurulmuģtur. 197

219 Yerfıstığının sağlık üzerindeki olumlu faydalarının tüketicilere ulaģtırılarak tüketiminin arttırılması amaçlanmalıdır. Yerfıstığını üretim sürecini baģından sonuna kadar her aģamasını modern bir sisteme kavuģturulması gerekmektedir. Uygun tohum türü, ilaçlama, hasat, kurutma, taģıma, depolama, iģleme, pazarlama aģamaları teknolojik aletlerle yapılabilir duruma getirilmelidir. Bu sürecin tamamı kontrol edilebilir olmalıdır. Ürün kurutma tesisi kurulmalıdır (yerfıstığı, ceviz, badem vb, ) Çerezlik ürünlerde kurutma aģaması ürünün raf ömrünü, kalitesini, besin değerini, belirleyen en önemli aģamadır. KahramanmaraĢ örnek alınabilir. (MaraĢ biberinde modern kurutma sistemine geçmiģtir.) Sanayideki iģletmelerle-çiftçiler arasında SözleĢmeli model olarak yağlık yerfıstığı ekimi yapılabilir. Yerfıstığında çerezlik olarak çeģitlendirilip piyasaya sunulan ürünlerin, tutundurma aģamasında zorluklar yaģanmaktadır. Reklam, tanıtım gibi konularda kurulan tanıtım grubundan faydalanılmalıdır. Ürünlerde markalaģma ve pazarlama en büyük sorun olarak karģımıza çıkmaktadır. Özellikle ürünlerin tanıtımında reklamın önemi büyüktür, ama maliyetli olduğu için üreticilerin tek baģına altından kalkması zor gözükmektedir. Tanıtım grupları oluģturulmalıdır. Üreticiler örgütlenmeli, derneklerin etkinliği arttırılmalıdır. Yerfıstığı dünyada daha çok yağlık olarak üretimi gerçekleģmektedir. Çerezlik olarak kullanımı daha dardır. Yerfıstığının pazarlanması %80 oranında burada gerçekleģmektedir. Türkiye petrol ürünlerinden sonra en çok ithal ettiğimiz ürünlerin baģında ham yağ gelmektedir. Yağlık ürünlerin baģında (Mısır, Yerfıstığı, Zeytin ve Ayçiçeği) gelmektedir. Bu ürünlerin tamamı Osmaniye ikliminde üretilebilecek durumdadır. Bu ürünlerin sanayide iģlenmesi ve pazarlanması dıģ ticaret açığının azalmasına katkı sağlayarak ülke ekonomisine destek olacaktır. (Mısır, Yerfıstığı, Zeytin ve Ayçiçeği) bu dört ürününde sanayide iģlenebilir duruma gelmesi için ortak bir yağ tesisi kurulmalıdır. Zeytincilik Sektörü MarkalaĢma, kaliteli, kolay ulaģılabilir, ucuz, modern olarak paketlenmiģ, ürün çeģitliliği olan baģarılı tarım uygulamaları gerçekleģtirmek. 198

220 Yatırımcılar teģvik edilmeli, Fuarlara katılımcı göndermek, teģvik paketleri oluģturmak. Ürün çeģitlendirmesi yapılarak kolay taģınabilir, yenilebilir paketleme Ģekilleri yapılmalıdır. Çiftçiler örgütlenmelidir. Zeytin ihtisas sanayisi kurulmalıdır Gıda ihtisas sanayisi kurulmalıdır Hayvancılık ihtisas sanayisi kurulmalıdır Zeytin borsası kurulmalıdır. Osmaniye ilinin coğrafi konumu nedeni ile çevre illerin ulaģım ağının ortasında olması büyük bir fırsattır. Hatay ilinden hızlı davranarak faaliyete geçilmelidir. Salamura zeytinin katma değeri daha yüksektir. Ġyi bir iģleme tekniği uygulanarak marka ürün oluģturulmalıdır. Coğrafi iģaretler uygulanması modeline geçilmelidir. Bu sayede tüketiciler ellerine geçen ürünün hangi bölgeden hangi tarladan üretildiği hakkında bilgi sahibi olacaklardır. Lisanslı depoculuk sistemine geçilmelidir. Zeytinde en büyük problemlerin baģında depolama gelmektedir. Osmaniye nin gelecekte zeytinde bölge üssü olmak istiyorsa lisanslı depoculuk sistemine geçmelidir. Zeytinde hasat sonrası en büyük sorun depolamayla ilgilidir. Çelik tanklarda olması gerekirken sağlıksız koģullarda bekletilmektedir. Modern depolama sistemlerine geçilmelidir. Salamura zeytin türünün ekilmesi.(dane iriliği, çeģit) Zeytin üretiminde dalgalanmayı azaltmak için uygun ağaç türlerinin belirlenmesi ve ekilmesi. Zeytin akademisi kurulmalıdır. Zeytinyağı bölgesel tadım kurulu kurulmalıdır. (Derecelendirme kuruluģu) Zeytin üretiminin modernizasyonun sağlanması (Depolama, ısı, ıģık, nem) Tahin markalarının denetimin yapılması gerekmektedir. Susam fiyatları çok yüksek ve büyük kısmı yurt dıģından ithal edilmektedir. Susamın iģçiliği çok fazla, teknoloji kullanımı düģük olduğu için. Susamın ekonomik değeri araģtırılmalıdır. DondurulmuĢ meyve çeģitliliği arttırılmalıdır. (Taze ürünlere yönelik olarak) 199

221 Konservecilik üzerine yatırım yapılabilir. (Mısır konserve) Turp da çeģitlendirme yapılarak TurĢuculuk için bir katkı maddesi oluģturulabilir. Meyve suyu markası oluģturula bilinir. ġalgamda bir marka yaratılarak katma değeri yüksek bir ürüne dönüģtürüle bilinir Nar ekģisi üretiminde marka yaratılarak Pazar payı arttırılabilir. Yumurta tavukçuluğu yaygınlaģtırılabilir. Çam fıstığı yetiģtiriciliği teģvik edilebilir. Ekonomik değeri çok yüksek bir ürün. 200

222 4.7.4 TARLA BĠTKĠLERĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı ( ) kapsamında yapılacak faaliyetlerden biri olan Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısı 04 Kasım 2013 Pazartesi Günü Saat 14:00 de OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu yapılmıģtır. Toplantıya Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ġbrahim Sağlam, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı ġube Müdürü Mehmet KARINSIZ, Osmaniye Zeytin Üreticileri Birliği baģkanı Recai Alibekiroğlu, Osmaniye Ziraat Odası temsilcisi Hüsamettin Keskiner, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı temsilcisi Erdinç Kadıoğlu, Ġlçe Tarım Müdürleri, il, ilçe ve köylerden tarla ürünleri konusunda ilimizi temsil edecek Ģekilde ileri gelen üreticiler ve OTSEP proje ekip üyeleri katılmıģtır. Toplantıda OTSEP projesi hakkında genel bilgiler paylaģan OTSEP Proje Yöneticisi ve OKÜ Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Aykut GÜL ün katılımcılara OTSEP kapsamında Ģimdiye kadar yapılanlar, OTSEP projesinin misyon ve vizyon kavramları hakkında bilgilendirmelerde bulunuldu. Toplantıda Öne Çıkanlar; Tarımdaki yanlıģ uygulamalar devam etmektedir. Toprak tahlil laboratuvarının kurulması gerekmektedir. Üretim girdi fiyatları çok yüksek, ürün fiyatları çok düģük. Girdi çıktı oranı dengelenmelidir. (Mazot, gübre) Birlik oluģturma ve örgütlenme gereklidir. Örtüaltı tarımın en uygun olduğu nokta Osmaniye dir. Organize sanayideki sıcak suyun seracılıkta kullanılması önemlidir Osmaniye Ġlinin IPARD kapsamına girilmesi için çalıģmalar yapılmalıdır. Arazilerin fiziki Ģartlarına göre uygun türün ekimi ve dikiminin yapılması gereklidir.(biçerdöverin ulaģamadığı yerlere buğday dikimi örneği gibi) Küçük parçalı arazilerde tarım yapılmıyor. Arazi toplulaģtırma yapılması gerekli. Pamuk üretiminin yeniden canlandırılması gerekli midir? Osmaniye Ġklimi pamuk üretimi için uygun mudur, özellikle pamukların toplanma zamanlarında yağmur yağması ve fiyatın düģük olması. Mantar üretiminin arttırılması (Bahçe ilçesi hariç tutulabilir.) Aile çeltikçiliği üretimi yapılabilir 201

223 Çiftçilerin bireysel davranmaları yerine üretici birlikleri ve örgütlenmeleri sağlanarak istek ve önerileri dikkate alınabilir. Yerfıstığı, Mısır, Zeytin Üretici birliklerinin kurulması, ilçe ve köy düzeylerinde teģkilatlanmaları ve çiftçilere bilgilendirme yapılmalıdır. Her ürün yerine Dikili Tarımda YetiĢtiriciler Birliği kurulmalıdır. Havza bazlı üretim modeline geçilmelidir, Havza içerisindeki ürünlerin yeniden gözden geçirilmesi gerekli, yeni ürün ekleme yapılabilir. Tarımda risk fazla, planlama eksikliği var. Çiftçiler geleceği göremiyorlar, ne ekecekleri konusunda bilgileri olmuyor. Adeta deneme yanılma yolu izleniyor gibi. Ürünlerin dikimlerinde kümelenme esası dikkate alınmalıdır. Tarla ürünleri toplam ekili dikili alanlarının %80 oluģturmasına rağmen elde edilen gelir çok düģük. Çiftçilerin en büyük sorunları ürünlerin pazarlamasında ortaya çıkıyor. Bununda nedenleri baģında örgütlenme ve birlik oluģturmanın eksikliğinden kaynaklanıyor. Ġl, ilçe ve köylerden; 1-Büyük oranda arazisi olan, 2-Makine, araç gereç ve ekipmanları yeterli olan, 3-Üretim girdilerine sahip, Çiftçiler arasından seçilecek kiģilere uygulamalı olarak gösterilecek. Elde edilen çıktılar diğer çiftçiler tarafından gözlemlenerek değiģim tamamlanmıģ olacaktır. Çiftçilerin değiģimleri kendi gözleri ile görmeleri sağlanmalıdır. Alternatif ürün tavsiyesinde bulunurken muhtemel çıkabilecek ürün hastalıkları ve mücadele konusunda çiftçiler bilinçlendirilmelidir. 202

224 4.7.5 ÖRGÜTLENME, PAZARLAMA, TARIMA DAYALI SANAYĠ ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISI Pazarlama üreticinin arazi, emek, sermaye ve giriģimcilik gibi üretim faktörlerini kullanarak ürettiği ürünü ancak iyi bir pazarlama sistemiyle tüketiciye ulaģtığında gerçek ekonomik değerini bulabilmektedir. Tarım ürünlerinin pazarlanmasında iç ve dıģ pazarlarda etkin bir organizasyonun eksikliği beraberinde bazı pazarlama sorunlarını da getirecektir. Belirli zamanlarda çok sayıda üretici tarafından hasadı yapılan tarım ürünlerinin uygun koģullarda depolanma olanaklarının yetersiz olması nedeniyle, aynı dönemde satıģa çıkarılması ve tarım ürünlerinin bir çoğunun çabuk bozulabilir nitelikte olması, pazarlamada önemli bir kayba neden olmaktadır. Günümüzde sadece üretmek değil, aynı zamanda ürünlerin kaliteli olması, yeterli miktarda ve düģük maliyette üretilmesi, tüketiciye optimum tatmini sağlayacak Ģekilde ulaģtırılmalıdır. Tarımsal pazarlama, ürünün üreticiden tüketiciye ulaģtırılmasına kadar olan aģamaların tümünü içeren bir sistemdir (Akdeniz Bölgesi Tarım Master Planı, 2007). Osmaniye ili sınırlı arazi varlığına rağmen güçlü bir tarımsal potansiyel sergiler. Bu durum geniģ ölçüde Ġlin sahip bulunduğu iklim ve toprak özelliklerinden ileri gelmektedir. Ġldeki tarım arazilerinin halen yaklaģık yarısından fazlasının sulanır durumda olması ve gerekli yatırımların yapılması halinde önemli miktarda sulanabilir ilave arazinin mevcut oluģu bu bakımdan önem taģımaktadır. Diğer taraftan yılda iki ürün yetiģtirmeye elveriģli bir iklim varlığı ise Ġlin bitkisel üretim kapasitesini Ġlde mevcut arazi varlığı ile belirlenen limitlerin çok üzerine taģımaktadır (Osmaniye Ġl Çevre Durum Raporu, 2011). Osmaniye ilinde tarım sektörüne yön verme görevini üstlenmiģ baģta Ġl Tarım Müdürlüğü olmak üzere çeģitli kurum ve kuruluģlar (Üniversite, Kalkınma Ajansı, Ziraat Odası ve Birlikler vb.) bulunmakla birlikte, doğrudan tarım ürünlerinin pazarlanmasıyla ilgilenen 1 kuruluģ (Osmaniye Ticaret Borsası) bulunmaktadır Yerfıstığı Pazarlama Yapısı Osmaniye'de toplam yerfıstığı üretim miktarının yarısından fazlası, üretilen yerfıstığının yaklaģık %90'ı piyasaya sürülmektedir. Osmaniye'de üretilen yerfıstığı çoğunlukla tüccarlar (yerel ve toptancı) tarafından alınmaktadır. Üretilen ürünün büyük bir kısmını satın alan tüccarlar kabuklarını kırdırarak iç fıstık haline getirirler. Yerel tüccarlar fıstığı bir süre depoladıktan sonra uygun fiyat bulunca toptancı tüccarlara satarlar. Toptancı tüccarların satıģları çok büyük oranda Türkiye'nin tüm yörelerindeki toptancı ve perakendeci kuruyemiģçilere yapılmaktadır. Diğer satıģ yerleri, çikolata-ģekerleme fabrikaları, 203

225 Osmaniye'de bulunan fıstık isleme tesisleridir. Ayrıca küçük bir miktar tohumluk olarak tüketicilere satılmaktadır (Emeksiz, 1994, Parlakay 2011). Yerfıstığı pazarlama kanalları aģağıda verilmiģtir; ÜRETİCİ Yerel Tüccar Toptancı Tüccar Tohum Şekerleme Fabrikası Kuruyemişçi Perakendeci TÜKETİCİ Yerfıstığı üretim ve pazarlamasında karģılaģılan temel sorunlar ise; girdi fiyatlarının yüksekliği, hasat ve depolamada ürün kaybı ile kurutmada yaģanan sorunlar, pazarlamada örgütlenme eksikliği, ürün fiyatının düģüklüğü, aflatoksin nedenli kayıpların fazlalığı olarak verilebilir Zeytin ve Zeytinyağı Pazarlama Yapısı Osmaniye ilinde üretilen zeytinin önemli bir bölümü (%95) zeytinyağına iģlenmektedir. Doğu Akdeniz Bölgesi nde zeytin üreticileri hasat ettikleri zeytinleri, bölgede faaliyet gösteren fabrika ve preselerde zeytinyağına iģleyerek, elde ettikleri yağın bir kısmını (%7-8) sıkım ücreti (hak yağ) olarak bu iģleme tesislerine bırakmaktadır. Kalan yağ ise çeģitli Ģekillerde değerlendirilmek üzere iģletmeye getirilmektedir. Bu Ģekilde değerlendirilecek zeytinyağı miktarı Osmaniye de iģletme baģına 1,3 kg dır. Üreticilerin zeytinyağı satıģlarında önem sırasıyla tüccarlar, doğrudan tüketiciler ve fabrikalar olmak üzere baģlıca üç pazar alternatifleri bulunmaktadır. Bunların yanı sıra oldukça az miktarda ürün pres satılmaktadır. Hatay da ve Mersin de tüccarlara yapılan satıģlar ağırlıkta olsa da, Osmaniye de doğrudan tüketicilere yapılan satıģların ağırlıkta olduğu görülmektedir. Bu durumun sebebi, 204

226 Osmaniye de üretim miktarının az olmasından dolayı aracılara ihtiyaç duyulmamasıdır (Seçer,2012). Zeytinyağı pazarlama kanalları aģağıda verilmiģtir; ÜRETİCİ Yağlık Sofralık Sıkma Tesisi Tüccar Yerel Pazar Perakendeci TÜKETİCİ Üreticiler zeytin pazarlamasında bir takım problemler yaģamaktadır. Zeytin pazarlamasıyla ilgili üreticilerin karģılaģtıkları sorunların baģında, zeytin fiyatlarının düģüklüğü, alıcıların azlığı, ürünü hemen satma zorunluluğu ve tüccarlar karģısında pazarlık güçlerinin az olması gibi sorunlar gelmektedir. PAZAR YAPISI VE ETKĠNLĠĞĠ DEĞERLENDĠRME ANKETLERĠ SONUÇLARI Osmaniye Ġlinde buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, soya, zeytin ve yerfıstığı gibi tarım ürünlerinin pazarlama yapısı ve etkinliğini değerlendirmek amacıyla, 20 buğday, mısır, arpa, 44 yerfıstığı ve 16 zeytin olmak üzere toplam 80 tüccar ile 30 ilaç bayisine anket uygulanmıģtır. Elde edilen sonuçlar aģağıda özet olarak verilmiģtir. YERFISTIĞI VE ZEYTĠN ÜRETĠCĠ-TÜCCARLARI ĠLE YAPILAN GÖRÜġMELER Stratejik plan çalıģmaları kapsamında anket uygulanan yerfıstığı ve zeytin üreticilerinin faaliyet kolu açısından dağılımları incelendiğinde, zeytin üreticilerinin tamamı 205

227 tüccar iken, yerfıstığı üreticilerinin yarısının tüccar diğer yarısının ise iģleme tesisi sahibi olduğu görülmektedir. Tüccar olarak faaliyet gösteren deneklerin %18,2 si tarımsal üretim faaliyetinde bulunurken, iģleme tesisi sahip deneklerde bu oran %35,9 a çıkmaktadır. ĠĢletmelerinin kurulacağı yeri belirleme kararlarında hammadde temininin (%84) en önemli faktör olduğu, bunun dıģında pazarlama (%48) ve bölgenin altyapı imkanlarının (%37) diğer önemli faktörler olarak belirtildiği görülmektedir. Anket çalıģmasına katılan iģletme sahiplerinin %35 i ürün alımlarını bahçeden/tarladan kilo ile alım, %22 si üretici tarafından hasat edilip getirilme Ģeklinde gerçekleģtirdiğini belirtirken, %54 ü ürünlerini üreticiden temin ettiğini belirtmiģtir. Ürün alımında sıkıntı yaģıyor musunuz? sorusuna evet ya da kısmen cevabını veren 31 katılımcının %40 ı çeģit ve kalitenin istenen düzeyde olmaması, %39 u fiyat istikrarsızlığı ve %23 ü ise depolama imkanının olmaması gibi sorunlarla karģılaģtıklarını ifade etmiģlerdir. Üreticilerin %93,4 ü satın aldığı ürünü iģleme tabi tutmaktadır. Denekler satın aldıkları ürünün kalitesini belirlemede önemli olan hususları; danelerin iriliği, temizlik, ürünün rengi, danelerin zedelenmemiģ olması ve yağ oranı Ģeklinde sıralarken, ürün satın alırken fiyatı belirleyen faktörleri ise; ürün kalitesi, ödeme zamanı, ürün miktarı ve iģletmenin yeri (konumu) Ģeklinde sıralamıģlardır. Deneklerin büyük çoğunluğu ürünlerini doğrudan tüketiciye veya perakendeciye satarak değerlendirmektedirler. Anket çalıģmamıza katılan tüccarların Osmaniye ilinde üreticilerin tarımsal faaliyetlerinde karģılaģtıkları sorunlara iliģkin görüģleri alınmıģtır. Bunların; girdi maliyetlerinin yüksek olması, toprak dağılımının çok parçalı olması, verim düģüklüğü ve ürün satıģ fiyatının düģük olması/fiyatlardaki değiģimleri öngörememe gibi genel Türk tarımının sorunlarıyla paralellik gösterdiği görülmektedir. Buna karģılık, tohum temininin zamanında karģılanmaması, kaliteli tohum, zirai ilaç ve doğal gübre bulmada zorlanma ve ürünün satıģında sıkıntı yaģama gibi konularda ise Osmaniye ilindeki üreticilerin çok önemli sorunlar yaģamadıkları belirtilmiģtir. Son olarak, deneklerin %50 si Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeterince değerlendirilmediği ve tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığını görüģünde olduklarını belirtmiģlerdir. 206

228 BUĞDAY, MISIR ve ARPA ÜRETĠCĠ-TÜCCARLARI ĠLE YAPILAN GÖRÜġMELER GörüĢme yapılan 20 mısır iģletmesinin 6 sı limited Ģirket, 14 ü ise Ģahıs veya aile Ģirketi statüsündedir. ĠĢletme sahiplerinin 17 si (%85) iģletmesinin kuruluģ yeri seçiminde etkili olan en önemli faktörün hammadde temini olduğunu belirtirken, tamamına yakını ürünlerini büyük ölçüde kendilerinin hasat edip getirmesiyle elde ettiklerini belirtmiģlerdir. Ankete katılan iģletme sahibinden %45 i ürün satın alımında sorun yaģadığını, %40 ı ise kısmen sorun yaģadığını belirtmiģtir. Sorun yaģadığını belirtenler yaģanan en büyük sorunun fiyatlardaki istikrarsızlık (%80) ve üründeki rutubet değerinin istenilenden yüksek olması (%75) olduğunu belirtmiģlerdir. Deneklerin ürünün kalitesini belirlerken dikkat ettikleri konuları önem sırasına göre, ürünün rutubet değeri, danelerin zedelenmemiģ olması, danelerin iriliği, temizlik (yabancı madde içerip içermemesi) ve ürünün rengi Ģeklinde sıralarken, ürün alırken fiyatı belirleyen faktörleri ise; ürünün rutubet değeri, ürünün kalitesi, devletin açıkladığı taban fiyat, ödeme zamanı ve ürünün miktarı olarak sıralanmıģtır. Denekler tarımsal faaliyetlerde karģılaģtıkları sorunları ise, girdi maliyetlerinin yüksek olması, toprak dağılımının çok parçalı olması ve verim düģüklüğünü Ģeklinde belirtmiģlerdir. Ayrıca iģletme sahiplerinin %50 si Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeteri kadar değerlendirilmediğini ve tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığını belirtmiģtir. ĠLAÇ-TOHUM BAYĠLERĠ ĠLE YAPILAN GÖRÜġMELER Büyük çoğunluğu Ģahıs Ģirketi Ģeklinde kurulan iģletmelerin, %60 ında sadece bir kiģi istihdam edilmektedir. ĠĢletmelerin %25,6 sı 30 m 2 veya daha küçük bir büro alanına sahipken, %33,3 ü 51 ila 100 m 2, %26,7 si ise 200 m 2 den daha büyük bir depo alanına sahiptir. Bayilerin tamamı ürünlerini ilçedeki üreticilere sattıklarını belirtmiģlerdir. Bayilerin iģletmelerinde sattıkları ürünleri büyük ölçüde (%47) doğrudan üretici firmadan aldığı, bunun dıģında toptancı bayiden ve bölge temsilciliği aracılığıyla da ürün satın alımının gerçekleģtiği belirtilmiģtir. Bunun yanı sıra, ürün satıģ Ģekillerine iliģkin soruya iģletme sahiplerinin %70 i bir kısmı peģin bir kısmı hasatta cevabını verirken, iģletmenin kredi kullanım durumuna iliģkin soruya %50 si kullanıyorum cevabını vermiģtir. 207

229 ĠĢletmelerdeki ürünlerin satıģ fiyatına iliģkin görüģlere bakıldığında, çiftçilerin genel olarak fiyatları pahalı bulduğu düģünülürken, bayiler satıģ fiyatlarının normal olduğunu düģünmektedirler. Bayiler gerek ürün temininde gerekse ürün satıģlarında büyük ölçüde fiyat istikrarsızlığı sorunu yaģadıklarını belirtmiģlerdir. Bayilerin büyük çoğunluğunun (%66,7) benzer alanda faaliyet gösteren bayilerin bağlı olduğu bir birlik oluģturulması; örgütlenmeleri, kendi sorunlarına çözüm önerileri getirmesi gerektiğini, %60 ının Osmaniye ilinin tarım potansiyelinin yeteri kadar değerlendirilmediğini ve %46,7 sinin ise Osmaniye ilinde tarımda modern girdi ve teknolojilerin yeterince kullanılmadığını düģündüğü ortaya konulmuģtur. 208

230 KAYNAKLAR Osmaniye Ġl Çevre Durum Raporu, Osmaniye Valiliği Çevre ve ġehircilik Müdürlüğü, Osmaniye. Akdeniz Bölgesi Tarım Master Planı (TR6), Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığı. Ankara. Emeksiz, F., Adana Ġlinde Yerfıstığı Pazarlama Organizasyonu ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Ç.Ü.Z.F. Dergisi, 9(1): s GAYTANCIOĞLU, O., Türkiye'de ve Dünyada Tarımsal Destekleme Politikası. Ġstanbul Ticaret Odası, Sektörel Yayınlar, Yayın No: Ġstanbul. Parlakay, O., Türkiye de Yerfıstığı Tarımında Teknik ve Ekonomik Etkinlik. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. Adana. Seçer, A., Doğu Akdeniz Bölgesi nde Zeytin ve Zeytinyağı Üretimi, Pazarlaması ve Bölgede Zeytinciliği GeliĢtirme Olanakları. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. Adana. YAVUZ, F., Türkiye de Tarım Politikası. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, No: 31, Özel Sayı, 9-22, Erzurum. 209

231 5 STRATEJĠK ALANLAR, AMAÇLAR VE HEDEFLER 5.1 GĠRĠġ Her devletin ana amacı toplumun toplam refahını yükseltmektir. Tarım politikası da diğer devlet politikaları gibi aynı amaca hizmet etmelidir. Bu açıdan tarım politikası, çiftçilerin ekonomik yaģantılarını iyileģtirmek, tarımsal üretimi kamu yararına düzenlemek, kırsal toplumların refahını yükseltmek ve tüketicileri aģırı fiyat artıģlarından korumak amacıyla uygulanan devlet önlemleri dizisi olarak tanımlanmaktadır (Yavuz, 2000; Gaytancıoğlu, 2009). Ülkemizde liberal ekonomi politikaları uygulanmakla birlikte tarım sektörünün özel yapısı nedeniyle korunması gerekliliği ve özellikle de uygulanacak olan tarımsal politika araçlarının bir plan dahilinde kullanılması önem arz etmektedir. Bu anlamda planların yerel ölçekte ve yerel ihtiyaçların dikkate alınarak hazırlanması zarureti vardır. OTSEP ile Osmaniye ilinin tamamını kapsayan ve altı ay süren bir saha taraması yapılmıģtır. Bu süreçte büyük hacimde veri ve bilgi derlenmiģ, bilgisayar analizleri yapılmıģ ve yoğun bir atölye çalıģması gerçekleģtirilmiģtir. Sürecin son aģamasında stratejik alanlar, amaçlar ve hedefler belirlenmiģtir. Bu aģamada, paydaģlardan derlenen veriler sistematik olarak değerlendirilmiģ ve sonuca gidilmiģtir. Toplam altı bölümden oluģan Planın beģinci bölümü, paydaģlarla birlikte karar verilen dört stratejik alan, dokuz amaç ve 158 hedeften oluģmaktadır. Doğu Çukurova Bölgesi nde muazzam bir coğrafyada yer alan Osmaniye, sahip olduğu tarımsal kaynakları yeterinde değerlendirememektedir. Bölüm 3.2 de Osmaniye nin tarımsal yapısına iliģkin bilgiler verilmiģtir. Buna göre km 2 yüzölçümü bulunan ilin %38 i tarım alanı ( da) olarak değerlendirilmektedir. Tarım alanlarının büyük bölümü (%85) tarla bitkileri için ayrılmaktadır. Nadas alanların yok denecek kadar az olması önemli bir avantajdır. Ġlin tarım arazilerinin %69 u sulanabilir nitelikte olup halen bu arazinin %78 i sulanmaktadır. Sulu alanların fazla olması verimliliği beraberinde getirirken, sulanabilir nitelikte arazi potansiyelinin varlığı da önemli fırsatlara iģaret etmektedir. Mısır, buğday ve yerfıstığı önemli tarla bitkileri olarak ön plana çıkarken, turp, karpuz ve biber sebze alanlarında öne çıkmakta, zeytin, portakal ve kiraz ise meyve olarak daha geniģ alanlarda üretimi yapılan tarım ürünleri olarak görülmektedir. Mevcut durumdaki bu yapı, ülkemizin birçok tarım bölgelerin ile karģılaģtırıldığında ortalamanın oldukça 210

232 üzerinde kalmaktadır. Ancak mevcut kaynakların zenginliği dikkate alındığında ise üretimde ciddi bir katma değer artıģı sağlamak gerektiği de ortaya çıkmaktadır. Tarım sektörü, diğer sektörlerden farklı olarak üretim sürecinde canlı unsurları da içerdiğinden oldukça karmaģık bir yapıya sahiptir (ġekil x.1). PaydaĢ anketlerinde, odak grup görüģmelerinde ve üretici ziyaretlerinde hala üretimden kaynaklanan ciddi sorunların bulunduğu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, her Ģeyden önce tarımsal üretim ve verimliliği artırma sağlanmalıdır. Bunun yanı sıra tarla bitkilerinden katma değeri daha yüksek olan bahçe bitkilerine yönelim sağlanmalıdır. Özellikle örtüaltı sebzecilik, yayla sebzeciliği, kültür mantarı, organik sebze yetiģtiriciliği, havuç, turp, örtüaltı çilek yetiģtiriciliği, zeytincilik, kiraz, erik, ceviz, badem, örtüaltı muz, böğürtlen, sofralık incir vb gibi alanlarda üretimin yaygınlaģtırılması ve artırılması, hem tarımsal üretim değerini ve hem de istihdamı önemli ölçüde artıracaktır. Bu nedenle ilk stratejik alan tarımsal üretim ve verimliliği artırma, katma değeri yüksek yeni ürünlere yönelme olarak adlandırılmıģtır. ġekil 5-1 Tarım Sektörünün Ana BileĢenleri Birincil üretim sağlandıktan sonra önemli olan bu ürünlerde gerçek katma değer artıģını sağlamak için gıda sanayisini güçlendirme adı altında ikinci bir stratejik alan belirlenmiģtir. Özellikle meyve ve sebzeciliğin yaygınlaģtırılması, genç olan mevcut zeytin bahçelerinin giderek daha fazla verime yatması ve yeni zeytin alanlarının oluģturulması ile modern iģleme, paketleme ve depolama tesislerine olan ihtiyacın artması, özellikle 211

233 yerfıstığının iģlenerek pazarlanması gerekliliği ve tüketicilerin de güvenilir gıda ile buluģmasını sağlamak (tüketici anket sonuçlarında bununla ilgili çıkarımlar mevcuttur) açısından bu ikinci stratejik alan oluģturulmuģtur. Gerek birincil üretimin ve gerekse iģlenmiģ ürünlerin pazarlanması aģamasında markalaģmanın önemi ve gerekliliği birçok paydaģ tarafından ifade edilmektedir. Çünkü asıl katma değer artıģı markalaģma ile mümkün olabilmektedir. Bunun gerçekleģebilmesi ise tamamen örgütlenme ile alakalı bir durumdur. Aslında girdilerin ucuza temin edilmesi, bitkisel ve hayvansal üretimin artırılması, yeni ürünlerin benimsenmesi ve bunların iģlenmesi, paketlenmesi, ambalajlanması, taģınması, muhafazası, bu esnada ihtiyaç duyulan eğitim, araģtırma ve geliģtirme faaliyetleri, etkin bir pazarlama stratejisi, markalaģma vb konular etkili bir örgütlenme ile sağlanabilecek olan hususlardır. Bu ise kısa vadeli bir çalıģma olmayıp orta ve uzun vadeli çalıģmaları da gerektiren ve sabırla izlenmesi gereken bir konudur. Bu bağlamda, örgütlenme ve eğitim, ar-ge, yayım ve insan kaynaklarını geliģtirme stratejik alanları oluģturulmuģtur. Belirlenen dört stratejik alanla ilgili Ģematik bilgiler ġekil 5-2 de verilmiģtir. ġekil 5-2 OTSEP ile Ortaya Çıkan Stratejik Alanlar ve Öncelikler 212

234 OluĢturulan Hedef Formatı OTSEP çalıģmasının özünü ortaya konulan hedefler oluģturmaktadır. Hedeflerin tamamında standart olarak Ģu baģlık ve içerikleri yer almaktadır: Hedef BaĢlığı: UlaĢılacak net hedefi, mümkün olduğunda sayısal verilerle destekleyerek ortaya koymaktadır. Performans Göstergesi: Hedefe ulaģma konusu sorgulanırken kullanılacak baģarı ölçütü/ölçütleri. Sorumlu Kurum ve KuruluĢ: Projenin koordinasyonunu veya bizzat uygulanmasını sağlayacak olan tek bir kurum veya kuruluģu ifade etmektedir. Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar: Sorumlu Kurum ve KuruluĢa, hedefin gerçekleģmesi konusunda teknik veya finansal açıdan destek verebilecek kurum ve kuruluģları ifade etmektedir. Uygulama Yeri: Projenin uygulanacağı ilçeleri belirtmektedir. Uygulama Dönemi: BeĢ yıllık plan dönemi boyunca hedefin hangi yıl(lar)da gerçekleģtirileceğini ifade etmektedir. Düzenleyen/Öneren: Hedefi bizzat öneren veya paydaģlardan gelen öneriler doğrultusunda kaleme alan kiģi(ler)i içermektedir. OTSEP in uygulanması esnasında konu ile ilgili olarak baģvurma ihtiyacı doğması halinde kullanılması mümkündür. Gerekçe: Hedef ile alakalı en önemli bölümlerdendir. Hedefin artaya çıkıģı, arka plan verileri, paydaģların katkıları vb birçok bilgiyi içermekte ve OTSEP in uygulama döneminde iyi bir altlık sağlayacağı düģünülmektedir. Hazırlanan hedeflerin, statik bir yapıda olduğu düģünülmemektedir. OTSEP uygulama sürecinde, ortaya çıkan sosyoekonomik değiģimlere ve yeni ihtiyaçlara göre gerekli değiģimler yapılmalıdır. Bu nedenle hedefler dinamik bir yapıdadır. Bir hedef tamamen kaldırılabileceği gibi, yeni hedefler de eklenebilir veya mevcut hedefler güncellenebilir. Burada önemli olan geliģimin ve baģarının izlenebilmesi ve değerlendirilebilmesidir. Hedeflerin gerçekleģebilmesinde finansman kaynakları önemlidir. Uygulama esnasında oluģturulacak olan Tarımsal Ġzleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu (TĠDEYK), bu konuda detay çalıģmaları gerçekleģtirecektir. 213

235 Hazırlanan bu plan çerçevesinde aģağıda belirtilen paydaģlarımızın, sorumlu kurumlarımızın faaliyetlerini gerçekleģtirebilmeleri yapacağı maddi destekler son derece önemlidir. AĢağıda belirtilen paydaģlarımızın farklı kaynaklardan bu hedeflerin gerçekleģtirilmesine katkı sunabilecekleri düģünülmektedir: Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA), Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (Kırsal Kalkınma ve Destekleme Programı kapsamında) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Sertifikalı Meyve/Asma Fidanı/Çilek Fidesi ile Kapama Bağ Bahçe Tesisi Desteklemesi Programı (Bodur ve Yarı Bodur Meyve Bahçesi tesisi için asgari 5 dönümde, Diğer bahçe tesislerinde asgari 10 dönümde) Osmaniye Ġli Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakfı, ĠġKUR Osmaniye Ġl Müdürlüğü, Osmaniye Belediyesi ve Ġlimizdeki Diğer Belediyelerimiz, Osmaniye Ziraat Odası, Ġlçe Ziraat Odaları, Osmaniye Ticaret Borsası, Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası, Osmaniye Zeytin Üreticileri Birliği, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Sulama Birliklerimiz, Ziraat Bankası, Denizbank, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraĢtırma Kurumu (TUBĠTAK) (AR-GE projelerine, proje bazlı desteklemeler kapsamında) Avrupa Birliği Bakanlığı AB Eğitim ve Gençlik Programları BaĢkanlığı (Türkiye Ulusal Ajansı) (Uluslar arası iģbirliği ve eğitim konularında proje bazlı destekler kapsamında) Diğer Kamu ve Özel Bankalarımız, Ġlimizin Önder Sanayi Kurumları ve Öncü ĠĢadamları, Diğer Kooperatif, Birlik, ve Sivil Toplum KuruluĢlarının, 214

236 5.2 STRATEJĠK ALANLAR 1) Tarımsal Üretim ve Verimliliği Arttırma, Katma Değeri Yüksek Yeni Ürünlere Yönelme 2) Gıda Sanayisini Güçlendirme 3) Örgütlenme 4) Eğitim, Ar-Ge, Yayım ve İnsan Kaynaklarını Geliştirme 215

237 5.3 STRATEJĠK AMAÇLAR 1) AMAÇ 1-Bitkisel Üretimi Arttırmak 2) AMAÇ 2-Hayvansal Üretimi Arttırmak 3) AMAÇ 3-Modern İşleme, Paketleme ve Depolama Tesisleri Kurmak 4) AMAÇ 4-Tüketicilerin Güvenilir Gıda ile Buluşmasını Sağlamak 5) AMAÇ 5-Üreticilerin Birlik Bilincini Arttırmak ve Güçlü Tarımsal Örgütlenmeler Kurmak 6) AMAÇ 6-Tarımsal Altyapıyı Geliştirmek 7) AMAÇ 7-Modern Yetiştiricilik Eğitimleri Düzenlenmek 8) AMAÇ 8-Yeni Tür ve Çeşitler Üzerinde Ar-Ge ve Adaptasyon Çalışmaları Yapmak 9) AMAÇ 9-OİGTHM Kurumsal Altyapısını Geliştirmek 216

238 5.4 STRATEJĠK HEDEFLER STRATEJİK ALANLAR-AMAÇLAR-HEDEFLER STRATEJİK ALAN 1- TARIMSAL ÜRETİM VE VERİMLİLİĞİ ARTTIRMA, KATMA DEĞERİ YÜKSEK YENİ ÜRÜNLERE YÖNELME AMAÇ 1-Bitkisel Üretimi Arttırmak AMAÇ 2-Hayvansal Üretimi Arttırmak STRATEJİK ALAN 2- GIDA SANAYİSİNİ GÜÇLENDİRME AMAÇ 3-Modern İşleme, Paketleme ve Depolama Tesisleri Kurmak AMAÇ 4-Tüketicilerin Güvenilir Gıda ile Buluşmasını Sağlamak STRATEJİK ALAN 3- ÖRGÜTLENME AMAÇ 5-Üreticilerin Birlik Bilincini Arttırmak ve Güçlü Tarımsal Örgütlenmeler Kurmak AMAÇ 6-Tarımsal Altyapıyı Geliştirmek STRATEJİK ALAN 4- EĞİTİM, AR-GE, YAYIM VE İNSAN KAYNAKLARINI GELİŞTİRME AMAÇ 7-Modern Yetiştiricilik Eğitimleri Düzenlenmek AMAÇ 8-Yeni Tür ve Çeşitler Üzerinde Ar-Ge ve Adaptasyon Çalışmaları Yapmak AMAÇ 9-OİGTHM Kurumsal Altyapısını Geliştirmek 217

239 STRATEJİK ALAN 1- TARIMSAL ÜRETİM VE VERİMLİLİĞİ ARTTIRMA, KATMA DEĞERİ YÜKSEK YENİ ÜRÜNLERE YÖNELME AMAÇ 1-Bitkisel Üretimi Arttırmak 1. Örtüaltı çilek yetiģtiriciliğini dekar alana çıkarmak 2. Turunçgil yetiģtiriciliğini yeni çeģitler ile dekar alana çıkarmak 3. Zeytin üretimindeki dalgalanmayı azaltmak için uygun zeytin çeģitlerini belirlemek ve bu kapsamda adet zeytin fidanı dikmek 4. Ġl genelinde zeytin yetiģtiriciliğinin dekar alana çıkarmak 5. Kiraz yetiģtiriciliğini dekar alana çıkarmak 6. Erik yetiģtirilen alanları dekara çıkarmak 7. Ceviz yetiģtirilen alanları dekara çıkarmak 8. Badem yetiģtirilen alanları dekara çıkarmak dekarlık alanda örtüaltı muz yetiģtiriciliği yapmak dekarlık alanda böğürtlen yetiģtiriciliği yapmak dekarlık alanda sofralık incir yetiģtiriciliği yapmak dekar alanda örtüaltı sebze yetiģtiriciliğini gerçekleģtirmek 13. Mevcut turp üretimini çeģitlendirip %20 oranında arttırmak 14. Yayla sebzeciliğini da alana çıkarmak 15. Kültür mantarlarının üretimini 500 tona çıkarmak ve mantar üretimini yaygınlaģtırmak dekar alanda organik sebze yetiģtiriciliğini gerçekleģtirmek 17. Açıkta sebze yetiģtiriciliğini %40 oranında arttırmak 18. Havuç yetiģtiriciliğini yaygınlaģtırmak 19. Runner tipi yerfıstığı ekiminin dekar alanda gerçekleģtirilmesini sağlamak 20. Birinci ürün yerfıstığı ekim alanını %20 arttırmak 21. Yerfıstığı yetiģtiriciliği yapılan alanların tamamında sertifikalı yerfıstığı tohumu kullanmak 22. Nohut ekim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak 23. Karakılçık buğdayının ekim alanının 500 dekara çıkarılmasını sağlamak 24. Çeltik üretim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak 25. Susam ekim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak 26. Kıraç arazilerde yağlık ayçiçeği ekim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak 27. Soya üretim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak 28. Pamuk üretim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak 29. Turfanda çerezlik kabak yetiģtiriciliğinin 200 dekar alanda yapılmasını sağlamak 30. Tarla bitkilerinde sözleģmeli üretim faaliyetlerinin dekara çıkarılmasını sağlamak 31. Tıbbi aromatik bitkilerin (kekik, nane, melisa otu vb.) ekim alanlarının 500 dekara çıkarılmasını sağlamak 32. Çayır ve meralarının ıslahı çalıģmalarını baģlatmak 33. Yem bitkileri (silajlık mısır, fiğ, yonca vb.) ekim alanını %50 arttırmak 34. Biçerdöverle hasatta hububatta dane kaybı gibi hasat ve hasat sonrası ürün kayıplarının %50 azaltılmasını sağlamak dekar alanda iyi tarım uygulamalarının gerçekleģtirmek 218

240 AMAÇ 2-Hayvansal Üretimi Arttırmak 36. Free-Range (otlatmalı serbest sistem) kanatlı yetiģtiriciliğini teģvik etmek 37. Süt keçiciliğinin geliģtirilmesini sağlamak 38. Organik hayvancılık eğitimi ve teģviğini sağlamak 39. KüçükbaĢ hayvan yetiģtiriciliğin yaygın olarak yürütüldüğü alanlarda dıģ parazitler için banyo havuzlarının kurulması ve su kaynaklarının (gölet-tank) oluģturulmasını sağlamak 40. Süt sığırcılığında verimin artırılmasını sağlamak 41. Kültür balıkçılığı iģletmesi tesisi ve mevcutların modernizasyonu sağlamak 42. Düve yetiģtiriciliğinin geliģtirilmesi ve desteklenmesini sağlamak 43. Sığır besiciliğinde karlılığın artırılmasını sağlamak 44. Ġlimizdeki bal arısı koloni sayısını e çıkarmak ve koloni verimini artırmak 45. Arıcılıkta alternatif ürünlerin teģvik edilmesini sağlamak 46. Ġlimizdeki Arı Ormanı sayısının altıya çıkarılmasını saplamak 47. Hayvancılık iģletmelerinde küçük ölçekli üretim beceri ve üretim koģullarının iyileģtirilmesini sağlamak 48. Ġlçelerde süt toplama merkezlerinin oluģturulması ve köylerde de süt soğutma tanklarının kurulmasını sağlamak 49. Ġl genelindeki hayvanlara iki milyon adet sağlık taraması gerçekleģtirmek 50. Göçerlerin sosyal yaģantılarının iyileģtirilmesine yönelik altı projenin yapılmasını sağlamak STRATEJİK ALAN 2- GIDA SANAYİSİNİ GÜÇLENDİRME AMAÇ 3-Modern ĠĢleme, Paketleme ve Depolama Tesisleri Kurmak 51. Zeytinyağı ve yerfıstığında lisanslı depoculuk sistemine geçmek üzere çalıģmaların baģlatılmasını sağlamak 52. BeĢ adet turp yıkama ve paketleme tesisinin kurulmasını sağlamak 53. Üç adet soğuk hava depo tesisi kurulması ve mevcut tesislerin modernize edilmesini sağlamak 54. Hayvansal ürünler için soğuk hava depo tesisi ve mevcut tesislerin modernize edilmesini sağlamak 55. Meyve ve sebze için iki adet ürün kurutma tesisi kurulmasını sağlamak 56. Bir adet tıbbi aromatik bitkiler, defne yaprağı, portakal kabuğu iģleme (baharat) tesisinin kurulmasını sağlamak 57. Mısır niģastası tesisinin kurulmasını sağlamak adet yerfıstığı kurutma tesisinin kurulmasını sağlamak 59. Mısır, yerfıstığı, zeytin ve ayçiçeği ürünlerinin sanayide iģlenebilir duruma gelmesi için ortak bir yağ tesisi kurulmasını sağlamak 60. Bir adet modern sebze paketleme ve iģleme tesisinin kurulmasını sağlamak 61. Ġki adet modern süt iģleme tesisinin kurulmasını sağlamak 62. Bir adet modern keçi sütü iģleme tesisinin kurulmasını sağlamak 63. Ġki adet modern et iģleme tesisinin kurulmasını sağlamak 219

241 AMAÇ 4-Tüketicilerin Güvenilir Gıda ile BuluĢmasını Sağlamak 64. Gıda güvenliği ve Ortadoğu ihracat pazarına yönelik Osmaniye ilinde 150 gıda firmasının ISO 9001 (Kalite Yönetim Sistemi), ISO (Gıda Güvenliği Kalite Yönetim Sistemi) ve helal sertifikasyonu almasını sağlamak adet kalıntı tespit analizini yapmak ve sonuçlandırmak 66. ISO (Gıda Güvenliği Kalite Yönetim Sistemi) ve HACCP (Tehlike Analizi Kritik Kontrol Noktaları) sistemlerini uygulayan gıda iģletmesi sayısının 100 e çıkarılmasını sağlamak 67. Osmaniye ilinde gıda satıģı yapan sokak satıcılarının standardize edilmesi STRATEJİK ALAN 3- ÖRGÜTLENME AMAÇ 5-Üreticilerin Birlik Bilincini Arttırmak ve Güçlü Tarımsal Örgütlenmeler Kurmak 68. Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planını (OTSEP) Ġzleme ve Değerlendirme Kurulu nu kurmak 69. OTSEP Ġzleme ve Değerlendirme Komitesi altında faaliyet gösterecek Tarımsal Finans Yönlendirme ve DanıĢma Kurulu nu oluģturmak 70. Yerfıstığı Üretici Birliği kurulmasını sağlamak 71. "Yerfıstığı Tanıtım Grubu" kurmak, aktif olarak çalıģmasını sağlamak 72. Osmaniye Yerfıstığı Kültür ve Sanat Festivali etkinliğini baģlatmak 73. Yerfıstığı ürünlerinin sergilenmesi, tanıtılması ve pazarlanması amacıyla online satıģ imkanı sunacak web portalı kurmak 74. "Zeytin ve Zeytinyağı Tadım ve Tanıtım Grubu" oluģturmak 75. Yurtiçinde ve yurt dıģında gerçekleģtirilen zeytincilik fuarlarına 100 üreticinin katılımını sağlamak 76. Zeytin ve zeytinyağı ürünlerinde Ortadoğu ve Uzakdoğu pazarına ihracat yapmak 77. Birlik, kooperatif ve derneklere 15 adet Stratejik Yönetim Eğitimi vermek 78. Ürün çeģitlendirilmesi ve piyasaya sunulması aģamasında, tüketicilerin zevk ve tercihlerinin dikkate alınması amacıyla OKÜ-özel sektör iģbirliğinin geliģtirilmesini sağlamak için 20 toplantı düzenlemek 79. Ölçek ekonomisi sağlamak amacıyla örgütlerin oluģumunu teģvik etmek 80. Kongre ve Fuar Merkezi kurulmasını sağlamak 81. Kendi iģini yapan kadınların ürettikleri ürünlerin pazarlaması ve satıģı konularında örgütlenmelerini sağlamak 82. Kırsalda yaģayan 40 kadına iģ kurma-giriģimcilik konularında eğitim programları düzenlemek ve kendi iģlerini kurmaları konusunda teknik destek sağlamak 83. Kadın çiftçilere yönelik tarımsal yayım ve danıģmanlık hizmetlerini artırmak ve bu yolla 100 kadına ulaģmak 220

242 AMAÇ 6-Tarımsal Altyapıyı GeliĢtirmek 84 Osmaniye ye Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Ġl Koordinatörlüğü nün kurulması yönünde lobi faaliyetleri yapmak 85 Organize Hayvancılık Bölgesinin kurulmasını sağlamak 86 Modern Hayvan Borsasının kurulmasını ve hayvancılık iģletmelerinde pazarlama olanaklarının iyileģtirilmesini sağlamak 87 Damızlık Düve Borsasının Kurulması için çalıģmaların baģlatılmasını sağlamak 88 Zeytin üretiminde coğrafi iģaretlemeye geçmek için çalıģmaların baģlatılmasını sağlamak 89 Zeytin Gıda Ġhtisas Organize Sanayi Bölgesini kurmak 90 Zeytin ve Zeytinyağı Borsasının Kurulması için çalıģmaların baģlatılmasını sağlamak 91 Zeytin ve zeytinyağında standardizasyonu sağlamak üzere aynı bölgede yetiģen zeytin çeģitlerinin bir arada kümelenmesini sağlamak 92 Zeytin ağaçlarının tamamının kayıt altına alınması ve veritabanını oluģturmak 93 OKÜ bünyesinde bulunan Merkez Laboratuarın Gıda Analiz ve Kalıntı Analizlerini yapabilmesi için Bakanlıktan izin ve akredite olmasını sağlamak 94 Toprak ve yaprak analiz laboratuarının kurulmasını sağlamak 95 Alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda kullanılmasına yönelik 10 projenin hazırlanmasını sağlamak 96 Ġlin giriģinde yöresel ürünlerin satılacağı ve tanıtılacağı tesislerin yer alacağı altyapıyı oluģturmak 97 Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi bünyesinde Duyusal Analiz Laboratuarı nın kurulmasını sağlamak çiftçimizin arazisinde tesviye çalıģmalarının yapılmasını sağlamak 99 Ġl genelinde toprak haritası çıkartılmasını sağlamak 100 Tarımsal sulama kaynaklarının temiz tutulmasına yönelik iki proje hazırlamak 101 Sulama Kanallarında Yosun OluĢumunu Önlemek 221

243 STRATEJİK ALAN 4- EĞİTİM, AR-GE, YAYIM VE İNSAN KAYNAKLARINI GELİŞTİRME AMAÇ 7-Modern YetiĢtiricilik Eğitimleri Düzenlenmek kiģiye modern örtüaltı sebze yetiģtiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak kiģiye modern çilek yetiģtiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak kiģiye modern mantar yetiģtiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak kiģiye modern örtüaltı meyve yetiģtiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak 106 Yerfıstığı üretiminde çiftçi uygulamalarından kaynaklanan aflatoksin probleminin önlenmesi amacıyla yerfıstığı üretimi yapan çiftçiye yerfıstığında aflatoksin konulu eğitim verilmesini sağlamak 107 Yerfıstığında hastalık ve zararlılarla etkin mücadele yapabilmek için; yerfıstığı üretimi yapan çiftçiye yerfıstığı hastalık ve zararlıları ile mücadele eğitimi verilmesini sağlamak 108 Ġlimizde anız yangınlarının çevreye ve ekolojik dengeye verdiği zararlar konusunda kiģide farkındalık oluģturmak 109 Tarım Sigortası (TARSĠM) yaptıran çiftçi sayısını %50 arttırmak 110 Hastalığa dayanıklı ana arı yetiģtirme ve kovan baģına verimin artırılması için eğitim çalıģmalarının yapılmasını sağlamak 111 Ġstekli gençlerin ve/veya hayvancılık iģletmelerinde çalıģanlara eğitim vermek 112 Yerfıstığı üretim sürecinin, baģından sonuna kadar her aģamasını modern bir sisteme kavuģturulması amacıyla üreticilere, tarımsal iģletmecilik, modern tarım teknikleri konularında 60 adet eğitim ve seminer vermek gıda firmasına ihracat ve dıģ ticaret eğitimi verilmesini sağlamak 114 Salamura zeytin ve zeytinyağı sektörü için 50 kalifiye eleman yetiģtirilmesi ve bu konuda 20 eğitim verilmesini sağlamak 115 Zeytin yetiģtiriciliğinde kaliteyi korumak için ürünlerin uygun yöntemlerle toplanması, taģınması, depolanması, iģlenmesi amacıyla baģta zeytin üreticileri birliği üyelerine olmak üzere 12 adet sertifikalı, uygulamalı eğitim vermek 116 Tarla bitkileri yetiģtiriciliğinde basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaģtırılması konusunda çiftçiye eğitim verilmesini sağlamak 117 Tarla tarımı yapılan alanlarda oluģan taban taģının kırılması amacıyla dip kazan kullanımını yaygınlaģtırmak için çiftçiye eğitim verilmesini sağlamak 118 Hayvancılık sektöründeki kadınların mesleki ve teknik bilgilerinin güçlendirilmesini sağlamak 119 Tarım alet makinelerinin kullanımında iģ güvenliğinin sağlanması için 20 adet eğitim vermek okulda gıda güvenliği ve hijyen eğitimi vermek dekar tarım arazisinde toplulaģtırma çalıģmalarının yapılmasını sağlamak 122 Çiftçilerimize arazi toplulaģtırma ile ilgili 50 eğitim verilmesi ve toplamda üreticiye ulaģmak 123 Tüketicilerin bilinç düzeylerini arttırmak üzere güvenli gıda konusunda yılda üç adet toplantı düzenlemek 124 Tüketicilerin sağlıklı süt temini konusunda bilincini arttırmak için yılda iki defa toplantı yapmak 125 Tüketicilerin kalite sertifikaları konusunda bilincini arttırmak için yılda iki defa toplantı yapmak 222

244 AMAÇ 8-Yeni Tür ve ÇeĢitler Üzerinde Ar-Ge ve Adaptasyon ÇalıĢmaları Yapmak 126 Yerfıstığında yetiģtirme tekniklerinin geliģtirilmesi ile ilgili araģtırma yapılmasını sağlamak 127 Yerfıstığında hasat-harman kayıplarının azaltılmasına yönelik araģtırma yapılmasını sağlamak 128 Ġlimiz ekolojik koģullarına uygun susam çeģitlerinin belirlenmesini sağlamak 129 Ġlimiz ekolojik koģullarına uygun yağlık ayçiçeği çeģitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalıģmalarının yürütülmesini sağlamak 130 Ġlimiz ekolojik koģullarına uygun soya çeģitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalıģmalarının yürütülmesini sağlamak 131 Hastalığa dayanıklı ana arı üretim ve ıslahı istasyonun kurulması için lobi faaliyetini baģlatmak 132 Zeytinin mevcut tüketim Ģekli hakkında piyasa araģtırması yapılarak, tüketicilerin damak tadı ve tercihleri dikkate alınarak yeni ürün çeģit denemelerinin yapılabilmesi için Ar-Ge çalıģmalarını baģlatmak 133 Ġlimizde ilk defa ekilecek/dikilecek 10 yeni ürünün yetiģtirilmesini sağlamak 134 Ġlimizde geniģ alanda yetiģtiriciliği yapılan 10 üründe yeni, kaliteli, verimli, adaptasyonu yüksek çeģitlerin ekilmesini/dikilmesini sağlamak 135 Ġlimiz Ekolojik koģullarına uygun yerfıstığı çeģitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalıģmalarının yürütülmesini sağlamak 136 Yerfıstığında farklı sıralı ekim modellerinin araģtırılması ve en uygun sıra arası modelinin belirlenmesini sağlamak 223

245 AMAÇ 9- OĠGTHM Kurumsal Altyapısını GeliĢtirmek çiftçi toplantısı gerçekleģtirmek, toplamda katılımcıya ulaģmak 138 Ulusal ve uluslararası fonlardan desteklenmek üzere, tarım sektörüyle ilgili 30 proje hazırlamak 139 Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı kapsamında, 50 tarımsal sanayi kuruluģunun projesinin desteklemesini sağlamak 140 Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinin tamamının web sitesinin kurulmasını sağlamak 141 Yerel televizyon kanallarında tarım programlarının yapılmasını sağlamak çiftçimizin tarım alet ve makine alımlarını desteklemek 143 Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü personellerine verilen hizmet içi eğitimlerde toplamda katılımcı sayısına ulaģmak 144 Hayat Boyu Öğrenme Merkezleri, OKÜSEM ve STK lar ile ortaklaģa 30 adet mesleki eğitim kursu düzenlemek 145 Tarımsal üretim ve gıda ile ilgili 20 adet çalıģtay, seminer, konferans, panel, açık oturum vb. toplantılar düzenlemek 146 Gıda iģletmelerine yönelik toplamda denetim gerçekleģtirmek 147 Ġl genelinde gıda kontrol elemanı sayısını 60 a çıkarmak 148 Hedef yılın sonuna kadar tohum, ilaç, gübre, fidan-fide, tarım alet makinesi bayilerine denetim gerçekleģtirmek 149 Saha çalıģmalarında kullanılmak üzere iki yeni arazi aracı, iki gıda denetim aracı ve bir eğitim aracı satın almak 150 Buğdayda doğrudan ekim sisteminin 100 çiftçi tarafından uygulanmasını sağlamak 151 Tarıma dayalı gıda sanayi iģletmelerine ticaret-ihracat faaliyetleri hakkında 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleģtirmek 152 Tarımsal üretimde bulunan çiftçilerin iģletme büyütme, teknoloji yenileme ve girdi temini gibi konularda finansa eriģimlerinin sağlanması-kolaylaģtırılması faaliyetleri hakkında 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleģtirmek 153 Yerfıstığı, aspir, susam ve turpun havza bazlı destekleme modeli kapsamında desteklenmesi için lobi çalıģmalarını baģlatmak 154 Bahçe Ġlçesinde çiftçilerimize hava durumu bilgilerinin SMS yoluyla gönderilmesini sağlamak 155 Tarımda reçeteli ilaç kullanımının yaygınlaģtırılmasını sağlamak ve beģ kat arttırmak 156 Nitrat kirliliğini tespit etmek için tatlı su kaynaklarımızdan toplamda adet numune alınması ve analizinin yapılması 157 Eski tarım aletlerinin Ġl kent müzesinde sergilenmesini sağlamak 158 Ġlde öne çıkan tarımsal ürünlerden baģlayarak markalaģma çalıģmalarına baģlamak 224

246 HEDEF 1- Örtüaltı çilek yetiştiriciliğini dekar alana çıkarmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Tesis edilen örtüaltı alanı, üretici sayısı, tür-çeģit sayısı, üretim miktarı OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, Ziraat Odaları, Çukurova Üniversitesi, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Çilek yetiģtiriciliği son yıllarda dünyada ve özellikle ülkemizde giderek önem kazanan bir tarım sektörü haline gelmiģtir. Bunun en önemli nedenleri olarak; çileğin değiģik iklim ve toprak koģullarına çok iyi adapte olması, antioksidanca zengin bir meyve türü olması, küçük aile iģletmeciliğinden büyük alanlarda yetiģtiriciliğe kadar çok karlı olması sayılabilir. Osmaniye, hem iklim hem de toprak koģulları bakımından pek çok tarımsal ürünün yetiģtiriciliği açısından çok uygun bir ilimizdir. Hem ekolojik koģullar bakımından uygun, hem de Osmaniye Korkut Ata Üniversitesinde 3 yıl boyunca yapılan ön denemeler sonucunda baģarılı sonuçlar veren çilek yetiģtiriciliğinin bu ilimizde yapılması çok önemle tavsiye edilmektedir. Tarla bitkileri yetiģtiricilik alanlarından özellikle kumlu ve hafif toprak yapısındaki alanların bir kısmında çilek yetiģtiriciliği yapılması düģünülmektedir. Buna göre piyasa talepleri dikkate alınarak örtüaltı çilek yetiģtiriciliği erkenci, orta mevsim ve geçci çeģitler ile dekar alanda yetiģtiricilik yapılması planlanmaktadır. 225

247 HEDEF 2- Turunçgil yetiştiriciliğini yeni çeşitler ile dekar alana çıkarmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Turunçgil tarımı yapılan alan, fidan sayısı, tür-çeģit sayısı OĠGTHM ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, Ziraat Odası, Çukurova Üniversitesi Sumbas Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Turunçgil yetiģtiriciliği iklim koģulları dikkate alındığında Osmaniye için oldukça önemli bir yere sahiptir. En fazla yetiģtirildiği ilçe Sumbas tır. Ġlçenin tarımsal arazi varlığı incelendiğinde yaklaģık ha alanda yetiģtiricilik yapılmaktadır. Bu ilçemizde turunçgil yetiģtiriciliği da alanda yapılmakta olup büyük çoğunluğunu portakal ve mandarin oluģturmaktadır. Bu türlerin yetiģtiriciliği yapılan alanların daha çok yaģlı bahçeler olduğu tespit edilmiģtir. Dolayısıyla eski çeģitler ile yapılan yetiģtiricilikte meyvelerin irilikleri küçük kaldığı görülmüģtür. Alata Bahçe Kültürleri AraĢtırma Ġstasyon Müdürlüğü nün (Alata BKAĠM) geliģtirdiği portakal ve mandarin çeģitlerinin arazi Ģartlarında denenmesi böylece ekolojiye en uygun çeģitlerin tespit edilmesi bunun sonucunda da o bölgenin marka ürününün oluģturulması hedeflenmektedir. Bu yüzden yaģlı bahçelerin tamamı sökülerek piyasa talepleri dikkate alınıp portakal ve mandarin için erkenci ve geçci çeģit yelpazesinin geniģletilmesi yani modern ve güncel çeģitler ve modern yetiģtirme teknikleri ile planlamanın yapılması ve turunçgil alanının da alana çıkartılması hedeflenmiģtir. 226

248 HEDEF 3- Zeytin üretimindeki dalgalanmayı azaltmak için uygun zeytin çeşitlerini belirlemek ve bu kapsamda adet zeytin fidanı dikmek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri ÇalıĢma raporları, faaliyet sayısı, dikilen fidan sayısı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odaları, OKÜ, Zeytin Üreticileri Birliği, Özel Sektör Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas ve Toprakkale Proje Ekibi Gerekçe: Zeytin üretiminde dalgalanmayı azaltmak için ilimiz ekolojisine uygun farklı dönemlerde olgunlaģan sofralık ve yağlık zeytin çeģitlerinin belirlenmesi ve dikilmesi gerekmektedir. 227

249 HEDEF 4- İl genelinde zeytin yetiştiriciliğini dekar alana çıkarmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Uygun çeģitler ile kurulan bahçelerdeki ağaç sayısı, ekim alanı, ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, Alata BKAĠM, Zeytin Üreticileri Birliği Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas ve Toprakkale Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Zeytin yetiģtiriciliği Osmaniye Ġlinde da alanda yapılmaktadır. Daha çok sofralık olan Gemlik çeģidinin kullanıldığı tespit edilmiģtir. Yeni kurulacak alanlarda sofralık ve yağlık üretimlere uygun çeģitler dikilmelidir. Salamura zeytinin katma değeri daha yüksektir bu nedenle kaliteli salamura zeytin çeģitlerinin dikimi desteklenmelidir. Salamuralık zeytinciliğin geliģtirilebilmesi için doğru çeģidin doğru uygulamalarla üretilmesi gerekmektedir. Sofralık olarak değerlendirilecekse Gemlik, Sarı ULAK gibi çeģitlerin mümkünse belirli dönemlerde sulama yapılarak yetiģtirilmesi gerekmektedir. Ayrıca hasadın yanlıģ yapılması periyodisiteyi (bir yıl ürün verip diğer yıl verimin oldukça azalması) arttıracağından doğru Ģekilde hasadın yapılması gerekmektedir. Ayrıca dünya çapında zeytinyağı piyasası ve tüketimi düģünüldüğünde yağlık çeģitlerin üretimi de mutlaka desteklenmelidir. Sonuç olarak planlama sonucu Ġl genelindeki zeytin alanı dekara çıkarılarak zeytin yetiģtiriciliğinin daha da geliģtirilmesi gerekmektedir. Bu proje kapsamında Alata, BKAĠM tarafından geliģtirilen zeytin çeģitlerinin adaptasyon çalıģması ve yaygınlaģtırılması, Ġtalya da olduğu gibi Osmaniye markalı zeytin ve zeytinyağının üretilmesi hedeflenmektedir. 228

250 HEDEF 5- Kiraz yetiştiriciliğini dekar alana çıkarmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kiraz yetiģtirilen alan miktarı, fidan sayısı, eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, desteklenen kiģi sayısı, türçeģit sayısı, üretim miktarı OĠGTHM ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör Üretici, Alata BKAĠM, Ziraat Odaları, Çukurova Üniversitesi Bahçe ve Hasanbeyli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Kiraz yetiģtiriciliğinin, iklim koģulları dikkate alındığında Bahçe ve Hasanbeyli ilçelerinde oldukça baģarılı sonuçlar verdiği görülmektedir. Bu iki ilçemizde toplam olarak da alanda kiraz yetiģtirilmektedir. Proje sonuna kadar piyasa talepleri dikkate alınarak mevcut durumda yetiģtirilen kirazın dört kat daha artırılarak yetiģtiriciliğinin yapılması uygun görülmüģtür. Ayrıca yeni kurulacak alanlarda suyun az olduğu yerlerde Ġdris anacı, suyun normal olduğu yerlerde kuģ kirazı anacı ile kiraz yetiģtiriciliği yapılması, bahçelerde mutlaka tozlayıcıya ve arı kovanlarına yer verilmesi, bugün için Ülkemizin dıģsatıma en uygun olan 0900 Ziraat çeģidinin kullanılması daha baģarılı sonuçlar verebilecektir. Ayrıca Alata BKAĠM deki uzmanlar tarafından yaprak toprak analizi ve buna bağlı gübreleme programlarının çıkarılması, bakım, budama gibi yetiģtirme teknikleri konusunda teorik ve uygulamalı eğitimlerin verilmesi amaçlanmaktadır. 229

251 HEDEF 6- Erik yetiştirilen alanları dekara çıkarmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Erik yetiģtirilen alan, üretici sayısı, tür-çeģit sayısı, üretim miktarı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, Ziraat Odaları Bahçe, Merkez, Düziçi ve Kadirli Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Erik yetiģtiriciliğinde hasat sezonunun oldukça uzun olması, muhafaza süresinin uzun olması ve besleyici değerinin yüksek olması gibi nedenlerle dünyada ve ülkemizde erik yetiģtiriciliğine olan ilgi giderek artmaktadır. Osmaniye ekolojik koģulları erik yetiģtiriciliğine oldukça uygundur. YetiĢtiricilik en fazla sırasıyla Bahçe, Merkez ve Kadirli ilçelerinde yapılmaktadır. Ġl genelinde yaklaģık olarak da alanda erik yetiģtiriciliği yapılmaktadır. Buna göre Bahçe ilçesinde 500 da alanda, Merkez ilçesinde 500 da alanda, Düziçi ilçesinde 500 da alanda ve Kadirli ilçesinde ise 500 da alanda toplam olarak da alanda erik yetiģtiriciliği yapılması düģünülmektedir. 230

252 HEDEF 7- Ceviz yetiştirilen alanları dekara çıkarmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ceviz yetiģtirilen alan, üretici sayısı, tür-çeģit sayısı, üretim miktarı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, Ziraat Odaları, Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Osmaniye ġube Müdürlüğü Bahçe, Hasanbeyli ve Kadirli Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Osmaniye, ceviz yetiģtiriciliği için ekolojik Ģartları uygun olan illerimizden birisidir. Söz konusu ilde yaklaģık da alanda ceviz yetiģtiriciliği yapılmaktadır. Daha çok Bahçe, Kadirli ve Hasanbeyli ilçelerinde bu türle yetiģtiricilik yapılmaktadır. Buna göre Bahçe ilçesindeki yetiģtiriciliği 500 da alana, Hasanbeyli ilçesindeki yetiģtiriciliği 500 da alana ve Kadirli ilçesindeki yetiģtiriciliği ise da alana çıkararak toplamda da alanda ceviz yetiģtiriciliğinin yapılması hedeflenmiģtir. 231

253 HEDEF 8- Badem yetiştirilen alanları dekara çıkarmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Badem yetiģtirilen alan, üretici sayısı, tür-çeģit sayısı, üretim miktarı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları, Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Osmaniye ġube Müdürlüğü Bahçe, Sumbas Hasanbeyli ve Kadirli Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Badem taģlı, çakıllı, bitki besin maddesince zayıf topraklarda dahi yetiģtirilen bir tür olarak bilinmekle birlikte son yıllarda artan iç badem fiyatları nedeniyle ABD en verimli topraklarda ve sulanan koģullarda badem yetiģtiriciliği yapmaktadır. Osmaniye badem yetiģtiriciliği için uygun olan illerimizden birisidir. Osmaniye ilinde toplam 900 da alanda yetiģtiricilik yapılmaktadır. Alata BKAĠM geliģtirdiği çeģitlerin bölge adaptasyonuna bakılarak Badem de Osmaniye markasının oluģturulması amaçlanmıģtır. Buna göre Bahçe ve Sumbas ilçelerindeki yetiģtiricilik 500 da daha arttırılarak toplam olarak da alanda badem yetiģtiriciliği yapılması hedeflenmiģtir. 232

254 HEDEF 9-50 dekarlık alanda örtüaltı muz yetiştiriciliği yapmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Muz yetiģtirilen alanların oluģturulması OĠGTHM OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odası, Çukurova Üniversitesi Toprakkale Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Muz, dünyada tropik ve subtropik iklim kuģağında yer alan birçok ülkede ekonomik olarak yetiģtirilen, ihracat ve ithalat hacmi en yüksek olan ürünlerin baģında gelmektedir. Türkiye de muz üretimi sınırlı olduğu için ülke ihtiyacını karģılayabilmekten de uzaktır. Bu yüzden muz yetiģtiriciliği örtüaltı tarımına doğru kayma göstermektedir. Osmaniye nin örtüaltı tarımına uygun bir il olması bu tür bir yetiģtiriciliği daha cazip hale getirmektedir. Toprakkale ilçesi yakınlarındaki Organize Sanayide bulunan sıcak su atıklarının seracılıkta kullanılabilmesi bizi oldukça avantajlı bir konuma getireceği kanaatindeyiz. Buna göre 50 dekarlık alanda deneme seraları kurularak bu çalıģmanın baģlatılması hedeflenmektedir. 233

255 HEDEF dekarlık alanda böğürtlen yetiştiriciliği yapmak. Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Böğürtlen yetiģtirilen alanların oluģturulması OĠGTHM OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, Ziraat Odası, Çukurova Üniversitesi Kadirli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Böğürtlen yetiģtiriciliği iklim koģulları dikkate alındığında Osmaniye için uygun bir tür olarak karģımıza çıkmaktadır. Ġlçeler bazında incelediğimizde yer yer yetiģtiriciliği yapılsa da yaygın bir yetiģtiriciliği bulunmamaktadır. Buna göre Kadirli ilçesinde 75 dekarlık alanda yetiģtiricilik yapılması hedeflenmektedir. 234

256 HEDEF dekarlık alanda sofralık incir yetiştiriciliği yapmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ġncir yetiģtirilen alanların oluģturulması OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları, Çukurova Üniversitesi Merkez, Hasanbeyli ve Bahçe Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Ġncir yetiģtiriciliği iklim koģulları dikkate alındığında Osmaniye için uygun bir tür olarak karģımıza çıkmaktadır. Ġlçeler bazında incelediğimizde Merkez ilçesinde 20 da Hasanbeyli ilçesinde 15 da alanda yetiģtiriciliği yapılmaktadır. Buna göre piyasa talepleri dikkate alınıp erkenci çeģitler ile Merkez ilçesinde 50 da alanda, Hasanbeyli ve Bahçe ilçelerinde 25 er da alanda yetiģtiricilik yapılması hedeflenmektedir. 235

257 HEDEF dekar alanda örtüaltı sebze yetiştiriciliğini gerçekleştirmek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Örtüaltı ekimi yapılan alan, üretici sayısı, tür-çeģit sayısı, üretim miktarı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OKÜ, ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları Merkez, Toprakkale, Kadirli Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Örtüaltı sebze yetiģtiriciliği çok azda olsa Osmaniye de yapılmaktadır. Gerek alanların uygunluğu gerekse verim anlamında daha iyi sonuçlar vermesi bu tarz yetiģtiriciliklerin yolunu açmaktadır. Öncelikle üç ilçemizde de 3 üretici ile 1 da alanda örtüaltı yetiģtiriciliği yapılması gerektiği düģünülmektedir. Seraların merkezde olanı ise Osmaniye Korkut Ata Üniversitesine kurulması ve bir eğitim programı düzenlenerek yetiģtirilecek olan türler için kursların verilmesi gerekmektedir. Planlamanın sonuna doğru bu alanlar arttırılarak her ilçemizde 100 da alanda örtüaltı sebze yetiģtiriciliği amaçlanmaktadır. 236

258 HEDEF 13- Mevcut turp üretimini çeşitlendirip %20 oranında arttırmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Turp alanı, tür-çeģit sayısı, üretim miktarı OĠGTHM ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, Alata BKAĠM, Ziraat Odası Kadirli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Turp yetiģtiriciliği Osmaniye için oldukça önemli bir yere sahiptir da alan ile en fazla Kadirli ilçesinde yetiģtiricilik yapılmaktadır. Ülkemizde yetiģtirilen turpun büyük çoğunluğunu bu ilçemiz karģılamaktadır. Bu yüzden ilçenin önemli bir geçim kaynağını sağlamaktadır. Sonuç olarak üniversitelerden ve Alata BKAĠM tarafından yeni turp çeģitlerinin geliģtirilmesi ve adaptasyonu için destek alınarak eldeki populasyonları çeģitlendirerek mevcut turp alanlarını %20 daha arttırıp yetiģtirilmesi planlanmaktadır. 237

259 HEDEF 14- Yayla sebzeciliğini da alana çıkarmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yayla sebzeciliği alanı, üretici sayısı, üretim miktarı OĠGTHM ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, Alata BKAĠM, Ziraat Odası Hasanbeyli, Bahçe Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Hasanbeyli ve Bahçe ilçesi Osmaniye nin diğer ilçelerine nazaran daha serin bir iklime sahip olduğu görülmektedir. Nüfusu dikkate alındığında Hasanbeyli ilçesi yaz ayları hariç yaklaģık kiģi civarındadır. Ancak yaz aylarına doğru ilçe nüfusu yaklaģık civarına kadar çıkmaktadır. Bahçe ilçesi ise iklim koģulları dikkate alındığında yaz sebzeciliğine uygun bir ilçemiz olarak göze çarpmaktadır. Bu veriler ıģığında yaz sebzeciliği yapılarak (biber, patlıcan, domates vb.) gerek yazın nüfusun artmıģ olması gerekse kendi iç pazarında satarak tüketilebilmesi bunun sonucunda da ilçelerin önemli bir gelir kaynağı olarak karģımıza çıkarmaktadır. Proje sonuna kadar her iki ilçemizde da alanda yaz sebzeciliği yapılması planlanmaktadır. Sonuç olarak Alata BKAĠM tarafından adaptasyon parsellerinin kurulması ve teorik ve uygulamalı eğitimlerin verilmesi ve böylece kaliteli ürünlerin elde edilmesi hedeflenmektedir. 238

260 HEDEF 15- Kültür mantarlarının üretimini 500 tona çıkarmak ve mantar üretimini yaygınlaştırmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kültür mantarı yetiģtirilen alan miktarı, eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, desteklenen kiģi sayısı, tür-çeģit sayısı, üretim miktarı OKÜ OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ĠGTHM, Ziraat Odaları, Çukurova Üniversitesi Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA Gerekçe: Son yıllarda mantar üretimi ülkemizde hızlı bir ivme kazanmıģtır. Bunun nedenleri arasında tüketim tercihleri, az miktarda Ģeker ve yağ bulunması ve zayıflamak isteyen kiģiler için mantarları ideal bir gıda niteliğine sokmaktadır. Diğer taraftan mantarlar kalp ve damar hastalıkları bulunan kiģiler için de tavsiye edilen yiyecektir. Ülkemizde en fazla Akdeniz bölgesinde yetiģtirilen kültür mantarları daha çok Antalya ilinde yetiģtirilmektedir. Osmaniye ilinde ise mantar yetiģtiren kiģi sayısı yok denecek kadar azdır. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesinde 4 yıl boyunca üretilen kültür mantarları gerek alt yapısı olsun gerekse düzenlemiģ olduğu mantar kursları olsun iyi bir referans olarak karģımıza çıkarmaktadır. Bu nedenle Osmaniye nin tüm ilçelerinde yetiģtirilecek olan mantarların büyük Ģehirlere yakınlığını da dikkate aldığımızda, mevcut yetiģtirilen yerlerin modernize edilmesi ve yeni yerler kurularak planlama süresi sonunda üretim miktarını 500 tona çıkarmak hem bölge hem de ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayabileceği planlanmaktadır. 239

261 HEDEF dekar alanda organik sebze yetiştiriciliğini gerçekleştirmek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekimi yapılan alan, üretici sayısı, tür-çeģit sayısı, üretim miktarı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, Ziraat Odaları Bahçe, Merkez (Yarpuz Köyü) Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Alternatif bir tarım sistemi olan organik tarım son yıllarda oldukça hız kazanmaktadır. Bunun en önemli sebepleri arasında insan sağlığının korunması ve buna paralel olarak da toprak, bitki, su ve hayvan sağlığı gibi doğal denge ile ekolojik dengenin korunması gelmektedir. Organik tarım doğadaki dengeyi koruyan, toprak verimliliğinde devamlılığı sağlayan, hastalık ve zararlıları kontrol altına alarak doğadaki canlıların sürekliliğini oluģturan, doğal kaynakların ve enerjinin optimum kullanımı ile optimum verimlilik alınan bir sistemdir. Osmaniye nin Bahçe ilçesi ve Merkez (Yarpuz Köyü) ilçede organik tarıma uygun arazilerinin bulunması sebebiyle toplamda 50 da alanda yetiģtiricilik yapılması planlanmaktadır. 240

262 HEDEF 17- Açıkta sebze yetiştiriciliğini %40 oranında arttırmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekimi yapılan alan, üretici sayısı, tür-çeģit sayısı, üretim miktarı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları Merkez, Kadirli, Sumbas Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Ġklim koģulları dikkate alındığında Osmaniye nin birçok yerinde sebze yetiģtiriciliği yapılması uygun olduğu görülmektedir. Hem yazlık sebze türleri hem de kıģlık sebze türleri için uygun topraklar bulunmaktadır. Buna göre mevcut yetiģtiriciliğe ilaveten sebze üretimi %40 oranında arttırılarak bölge ekonomisine önemli katkılar sağlayabileceği düģünülmektedir. 241

263 HEDEF 18- Havuç yetiştiriciliğini yaygınlaştırmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Havuç yetiģtirilen alan OĠGTHM OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Havuç gıda sanayinde gün geçtikçe daha fazla kullanılmaktadır. Bu kullanım yetiģtiricilik alanlarının arttırılmasının yanında yılın farklı dönemlerinde olmasını da zorlamaktadır. Osmaniye nin ekolojisi gereği Ereğli deki yetiģtiriciliği tamamlayacak Ģekilde özellikle Kadirli ve Sumbas ilçelerinde yapılabileceği düģünülmektedir. Buna göre Kadirli ve Sumbas ilçelerinde 250 dekarlık alanlarda çeģit adaptasyonları yapılması hedeflenmiģtir. 242

264 HEDEF 19- Runner tipi yerfıstığı ekiminin dekar alanda gerçekleştirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı verileri, TUĠK verileri OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü ĠGTHM, Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ticaret ve Sanayi Odası, Osmaniye Yerfıstığı Sanayicileri ve ĠĢadamları Derneği Merkez, Kadirli, Sumbas, Toprakkale, Düziçi Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Yerfıstığı ülkemizde genel olarak kuruyemiģ, çikolata, pasta ve yerfıstığı ezmesi Ģeklinde gıda sanayisinde kullanılmaktadır. Osmaniye ilinde hali hazırda ekilen yerfıstığı Virginia tipi yerfıstığıdır. Virginia tipi içerisinde de çoğunlukla NC-7 çeģidi yetiģtirilmektedir. NC-7 çeģidi dane büyüklüğü nedeniyle özellikle kuruyemiģ sektöründe kullanılmaktadır. Fakat bu çeģidin yağ asidi kompozisyonu nedeniyle raf ömrü çok fazla değildir. Genel olarak 6 ay içerisinde tüketilmesi gerekmektedir. KuruyemiĢ sektörünün aksine, özellikle çikolata üretim sektöründe dane büyüklüğünden ziyade raf ömrünün uzun olması (higholeicoil) tercih edilmektedir. Bu amaçla tüm dünyada runner tipi yerfıstığı üretilmekte ve gıda sanayisinde kullanılmaktadır. Ġlimizde 1. ve 2. ürün olarak ekilen yerfıstığının toplam alanı dekar olmasına rağmen, runner tipi yerfıstığı ilimizde hiç üretilmemektedir. Mevcut Virginia tipi yerfıstığının yanında sanayicinin istediği tip (higholeicoil) yerfıstığı ihtiyacını karģılamak üzere runner tipi yerfıstığının ilimizde üretilmesi gerekmektedir. 243

265 HEDEF 20- Birinci ürün yerfıstığı ekim alanını %20 arttırmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı, TUĠK verileri OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ĠGTHM, Özel Sektör, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Yerfıstığı Sanayicileri ve ĠĢadamları Derneği Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas, Toprakkale Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Yerfıstığı üretiminde 1. ürün ve 2. ürün ekimlerde fazla bir verim farkı olmaması nedeniyle ilimizde 2. ürün yerfıstığı ekimi de çok fazla yapılmaktadır. Ġkinci ürün yerfıstığında hasat dönemi yağmur mevsimine denk geldiğinden kurutma problemleri yaģanmakta ve bu nedenle üründe aflatoksin oluģumu görülmektedir. Aflatoksinler kanserojen maddeler olup çok ciddi sağlık problemlerine neden olmaktadır. Aflatoksin problemi, ciddi sağlık sorunlarının yanında, üründe kalite düģmesine, ürün fiyatının 2-3 kat azalmasına neden olmaktadır. Birinci ürün ekimlerin hasadı sıcak dönemlere denk geldiği için 1. ürün yerfıstığında aflatoksin problemi oluģmamaktadır. Aflatoksin problemi nedeniyle yerfıstığının 2. ürün yerine 1. ürün olarak ekiminin yaygınlaģtırılması gerekmektedir. 244

266 HEDEF 21- Yerfıstığı yetiştiriciliği yapılan alanların tamamında sertifikalı yerfıstığı tohumu kullanmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Sertifikalı tohum kullanım destek kayıtları, Tohum bayii satıģ kayıtları OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ĠGTHM, Özel Sektör, Tohum Bayileri, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odaları, Osmaniye Yerfıstığı Sanayicileri ve ĠĢadamları Derneği Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas, Toprakkale Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Çiftçilerimiz yerfıstığı yetiģtiriciliğinde kullandıkları tohumları genellikle bir önceki yılın hasadından ayırarak tedarik etmektedirler. Her sene aynı tohumun devamından elde edilen tohumların kullanılması da tohum kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Ġlimizde yerfıstığı ekiminin çok fazla yapıldığı ve kullanılan tohumun yıllık yaklaģık ton olduğu düģünüldüğünde, tohumun kalitesizliğinden kaynaklanan ürün kayıpları ciddi boyutlara çıkabilmektedir. Bunun önüne geçilmesi adına sertifikalı tohum kullanımı yaygınlaģtırılmalıdır. Ayrıca Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca sertifikalı yerfıstığı tohumu kullanan çiftçilere dekar baģına 8 TL destekleme yapılmaktadır. Bu destekleme ile sertifikalı tohum kullanan yerfıstığı üreticisi çiftçiler desteklenecektir. 245

267 HEDEF 22- Nohut ekim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı verileri, TUĠK verileri OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ĠGTHM, Ziraat Odaları, Özel Sektör, Ġl Özel Ġdaresi, Doğu Akdeniz Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü Bahçe, Düziçi, Hasanbeyli ve Merkez Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Tarımsal alanlarda her sene aynı tarla bitkisinin ekilmesinin ürün üzerinde olumsuz etkileri olacağından, tarla bitkilerinin ekiminde iki sene üst üste aynı bitki ekilmemeli mutlaka ekim nöbeti sistemi takip edilmelidir. Nohut, bitki yapısı itibariyle köklerinde üreyen bakteriler nedeniyle havadaki serbest azotu toprağa bağlayan bir bitkidir. Ayrıca kıraç arazilerde de rahatlıkla yetiģtirilebilmektedir. Bu özelliği nedeniyle ekim nöbetine mutlaka alınması geren bir bitkidir. Mevcut durumda ilimizde 700 dekar nohut ekimi yapılmaktadır. Nohut bitkisinin özellikle kıraç arazilere ekilmesi ilimiz tarım sektörü açısından son derece faydalı olacaktır. Nohut bitkisi ayrıca Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre Osmaniye ilinin de içerisinde bulunduğu Doğu Akdeniz ve Kıyı Akdeniz Havzaları için fark ödemesi kapsamında desteklenen ürünler grubundadır. 246

268 HEDEF 23- Karakılçık buğdayının ekim alanının 500 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı verileri OĠGTHM ĠGTHM, Ziraat Odaları, Özel Sektör, Ġl Özel Ġdaresi Bahçe, Hasanbeyli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Bitkisel üretimlerde çeģitliliğin olması, tarımsal risklerin azaltılması, gen çeģitliliğinin arttırılması ve doğal seleksiyon ile geçmiģten bu güne gelen güçlü, hastalık- zararlılara dirençli genlerin korunması adına çok önemlidir. Bu noktada karakılçık buğdayı Anadolu nun en eski buğday çeģitlerinden birisidir ve bu çeģitten elde edilen unun kalitesi son derece iyidir. Ayrıca karakılçık buğday üretiminde, gübre ve ilacın kullanılmadığı doğal yöntemler kullanıldığı için ve çok fazla üretimi olmadığından diğer buğday çeģitlerine göre piyasada 2-3 kat fazla fiyatla satılabilen bir çeģittir. Ġlimizde hali hazırda Hasanbeyli ve Bahçe ilçelerinde az sayıda üreticimiz tarafından karakılçık buğdayı üretilmektedir. SatıĢ fiyatının yüksek olması, doğal olarak yetiģtirilmesi ve tarımsal çeģitlilik düģünüldüğünde karakılçık buğdayının ilimizde ekiminin mutlaka arttırılması gerekmektedir. 247

269 HEDEF 24- Çeltik üretim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı verileri, TUĠK verileri OĠGTHM ĠGTHM, Özel Sektör, Kadirli Ziraat Odası, Ġl Özel Ġdaresi Kadirli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Pirinç bitkisi, yapısı itibariyle hastalık zararlılara karsı buğday ve mısıra göre biraz daha dayanıklı, ekildiği tarlanın tuzluluk oranını düģürdüğünden ekilmesi arazi açısından faydalı, iģçilik maliyetleri buğday ve mısır maliyetlerinden çok da fazla olmayan, fakat satıģ fiyatı buğday ve mısıra göre 2-3 kat fazla olan bir üründür. Kadirli ilçesinde yaklaģık dekar ekim alanı olan çeltikte bu alanın arttırılması yukarıdaki özellikleri düģünüldüğünde çiftçimiz ve arazilerimiz açısından faydalı olacaktır. 248

270 HEDEF 25- Susam ekim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı verileri, TUĠK verileri OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ĠGTHM, Özel Sektör, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ġl Özel Ġdaresi Merkez, Kadirli, Sumbas Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Susam, içeriğindeki yağ oranının fazla olması, kendine has tadı ve aroması nedeniyle gıda sanayinde özellikle pastacılık, Ģekerleme, yağ ve helva üretimlerinde kullanılmaktadır. Ülkemiz ihtiyacı olan yıllık ton susamın yaklaģık % 90 ını yurtdıģından ithal etmektedir. Bu özelliği ile son derece önemli stratejik bir üründür ve Türkiye genelinde ve ilimizde ekim alanının arttırılması gerekmektedir. SatıĢ fiyatının da oldukça yüksek olması susam ekimini cazip hale getirmektedir. Mevcut ekim sisteminde mekanizasyona geçilemediği ve iģçilik maliyetlerinin fazla olduğu ve ilkel üretim koģulları nedeniyle ürün veriminin az olduğu için ilimizde yaklaģık dekarda susam ekimi yapılmaktadır. Bu alan kolay pazarlanabilme özelliği de düģünüldüğünde, mutlaka arttırılmalıdır. (Kaynak: OĠGTHM 2012 ve 2013 Yılı Brifingleri, TUĠK Verileri, FAO verileri) 249

271 HEDEF 26- Kıraç arazilerde yağlık ayçiçeği ekim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı verileri, TUĠK verileri OĠGTHM ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ġl Özel Ġdaresi Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Tarımsal alanlarda her sene aynı tarla bitkisinin ekilmesinin ürün üzerinde olumsuz etkileri olacağından, tarla bitkilerinin ekiminde iki sene üst üste aynı bitki ekilmemeli mutlaka ekim nöbeti sistemi takip edilmelidir. Ayçiçeği bitkisi ekim maliyetlerinin az olması ve ürün satıģ fiyatının fazla olması nedeniyle karlılığı buğdaya göre daha fazla olan bir bitkidir. Ayrıca yağ sanayinde hammadde olduğundan pazarlama kanalları oldukça fazladır. Ayrıca kıraç arazilerde de rahatlıkla yetiģtirilebilmektedir. Bu özellikleri nedeniyle ekim nöbetine mutlaka alınması geren bir bitkidir. Mevcut durumda ilimizde dekar yağlık ayçiçeği ekimi yapılmaktadır. Bu miktarın, özellikle kıraç arazilere ayçiçeği ekilmesiyle arttırılması, ilimiz tarımı açısından son derece faydalı olacaktır. Yağlık ayçiçeği bitkisi ayrıca Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre Osmaniye ilinin de içerisinde bulunduğu Doğu Akdeniz ve Kıyı Akdeniz Havzaları için fark ödemesi kapsamında desteklenen ürünler grubundadır. 250

272 HEDEF 27- Soya üretim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı verileri, TUĠK verileri OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ġl Özel Ġdaresi Merkez, Kadirli, Sumbas Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Soya bitki yapısı itibariyle köklerindeki yumrularda üreyen bakteriler nedeniyle havadaki serbest azotu toprağa bağlayan bir bitkidir. Ayrıca gıda, yağ ve yem sanayinde çok fazla kullanıldığından pazarlama kanallarının çok fazla olması, tarımsal desteklemesinin fazla olması, 2. ürün olarak ekilebilmesi, iģçilik giderlerinin az olması ve tarımsal mekanizasyonun fazla olması nedeniyle ekim nöbetine mutlaka alınması geren bir bitkidir. Mevcut durumda ilimizde dekar soya ekimi yapılmaktadır. Bu miktarın arttırılması ilimiz tarım sektörü açısından faydalı olacaktır. Soya bitkisi ayrıca Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre Osmaniye ilinin de içerisinde bulunduğu Doğu Akdeniz ve Kıyı Akdeniz Havzaları için fark ödemesi kapsamında desteklenen ürünler grubundadır. 251

273 HEDEF 28- Pamuk üretim alanının dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör, Ziraat Odaları, ĠGTHM Uygulama Yeri Merkez, Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimiz mısır üretiminde Türkiye de 4. sıradadır. Mısır bitkisi üretimi esnasında çok fazla suya ihtiyaç duymaktadır ve bitkinin besin elementleri ihtiyacı çok fazla olduğundan çok fazla gübre kullanılmaktadır. Kabaca mısır bitkisi ekildiği topraktan çok fazla bitki besin elementi aldığından toprağı çok fazla yormaktadır. Mısır bitkisi ile münavebeye girecek, toprağı dinlendiren alternatif ürünlerin ekilmesi sürdürülebilir tarım açısından gerekmektedir. Pamuk bitkisi yapısı itibariyle toprağı dinlendiren son derece iyi bir münavebe bitkisidir ve ekim nöbetine alınması gerekmektedir. SatıĢ fiyatında bazı istikrarsızlıklar olmasına rağmen, Türkiye de geliģmiģ olan tekstil sektöründe kullanılması, çok fazla ithalatının yapılması pamuk bitkisini stratejik bir konuma getirmektedir. Pamuk bitkisi ayrıca Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre Osmaniye ilinin de içerisinde bulunduğu Doğu Akdeniz ve Kıyı Akdeniz Havzaları için fark ödemesi kapsamında desteklenen ürünler grubundadır. Bu nedenle hali hazırda dekar ekilen pamuğun ekim alanının dekara çıkartılması son derece önemlidir. 252

274 HEDEF 29- Turfanda çerezlik kabak yetiştiriciliğinin 200 dekar alanda yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, TUĠK verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ġl Özel idaresi, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Bitkisel üretimlerde çeģitliliğin olması, tarımsal risklerin azaltılması, gen çeģitliliğinin arttırılması ve çiftçilerimizin daha karlı alternatif ürünlere yönelebilmeleri adına çok önemlidir. Bu noktada turfanda çerezlik kabak iyi bir alternatif üründür. Ürün satıģ fiyatının son derece yüksek olması, pazarlama kanallarının fazla olması ve ürüne kuruyemiģ sektöründe çok fazla talep olması nedeniyle, bu ürünün ekim alanının arttırılması çiftçilerimiz için faydalı olacaktır. Çerezlik kabak hâlihazırda ilimizde yetiģtirilmeyen bir üründür. 253

275 HEDEF 30- Tarla bitkilerinde sözleşmeli üretim faaliyetlerinin dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Ticaret Borsası Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: SözleĢmeli üretim, üretici ve yetiģtiriciler ile diğer gerçek ve tüzel kiģiler arasında karģılıklı menfaat esaslarına dayalı yazılı akitlerle yürütülen tarımsal üretim Ģeklidir. Tarımsal üretim sözleģmesi ise sözleģmeli üretime konu olan ürünün cinsi, miktarı, fiyatı, üretim Ģekli, teslim tarihi gibi hususları içeren ve Yönetmelik esaslarına göre düzenlenen taraflar arasındaki sözleģmedir. Ġlimizde tarla bitkilerinde sözleģmeli üretime geçilmesindeki amaç, sözleģmeli üretimin belirli usûl ve esaslar çerçevesinde düzenlenerek verim ve kalitenin arttırılması, tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması, standartlara uygun ürün elde edilmesi, plânlı üretim yapılması, yeni üretim teknikleri konusunda bilgi aktarılması ve özendirici olunmasıdır. (Kaynak: 26 Nisan 2008 tarih ve sayılı SözleĢmeli Üretim Ġle Ġlgili Usûl Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik) 254

276 HEDEF 31- Tıbbi aromatik bitkilerin (kekik, nane, melisa otu vb.) ekim alanlarının 500 dekara çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı verileri, TUĠK verileri OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odaları Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de çok sayıda tıbbi ve aromatik bitki değiģik amaçlarla kullanılmaktadır. Bu bitkilerin kullanım alanları oldukça geniģtir. Tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanım alanlarını; baģta baharat olmak üzere ilaç sanayi, meģrubat, parfüm, kozmetik endüstrisi, diģ macunu, çiklet, sabun, Ģekerleme yapımında ve dinlendirici çay imalatı Ģeklinde sınıflandırmak mümkündür (Kaynak: Ġç ve dıģ piyasada değerlendirilen bitki türlerinin önemli bir kısmı genellikle floradan (doğadaki bitki varlığı) toplanmaktadır. Ancak son zamanlarda, bu bitkilerin tarımına olan ilgide artıģ olmuģtur. Ayrıca bu bitkilerin pazarlanmasında da problem bulunmamaktadır. Bu kapsamda ilimizde de kekik, nane, melisa otu gibi bitkilerin alternatif ürün kapsamında yetiģtiriciliğinin yapılması planlanmaktadır. 255

277 HEDEF 32- Çayır ve meraların ıslahı çalışmalarını başlatmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Çayır Mera alanı, Kalitesi OĠGTHM Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, Köy Muhtarlıkları Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Gerekçe: Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Ġlimizde yem bitkileri yetiģtiriciliğinin geliģtirilmesi, mevcut meraların iyileģtirilmesi, hayvancılıkta ihtiyaç duyulan kaba yem ihtiyacının karģılanması amacıyla mera ıslah ve amenajman projesi yapılabilir. Osmaniye nin toplam yüzölçümü 3.279,8 km2 dir. Ġl topraklarının yaklaģık % 42 si orman ve fundalıklarla, % 39 u ekili-dikili alanlarla ve % 2 si diğer arazilerle (çayır ve mera) kaplı olup, % 17 si ise tarıma elveriģsizdir. Hayvancılıkta maliyetlerin %75 i yemdir. Hayvanlardan yeterli ve ekonomik et ve süt veriminin alınabilmesi için hayvanların ihtiyacı olan kaba yemin yeterli miktarda ve kalitede olması gerekmektedir. Aynı zamanda yeterli ve kaliteli yemin maliyetinin de ucuz olması gerekir. Yurdumuzda kaba yemler çayır ve meralardan ve tarla tarımından yetiģtirilen yem bitkilerinden elde edilmektedir. Meralarımızda otlatma, yıllardır kontrolsüz otlatmaya devam edildiğinden ve çok ağır otlatma yapıldığından meralarımızın ot verimi ve kalitesi çok düģüktür. Meralar orta malı olduğundan, merayı tahripte herkes yer almakta ancak verimi düģük meralar hiçbir kiģi ve kuruluģ tarafından da ıslah edilmemektedir. Islah edilenlerde verimler artmakta ancak mera idaresine uyulmadığından tekrar bozulmalar olmaktadır. Çiftçilerin elinde geniģ miktarda kaba yem üretim alanları da mevcut değildir. Ġlimizde 4342 Sayılı Mera Kanunu çalıģmaları Ġl Mera Komisyonu ve bu komisyona bağlı olarak çalıģan Merkez, Düziçi, Bahçe, Hasanbeyli ve Toprakkale ilçelerinde sorumlu Merkez Mera Teknik Ekibi, Kadirli ve Sumbas ilçelerinden sorumlu Kadirli Mera Teknik Ekibi olmak üzere 2 Mera Teknik Ekibi tarafından yürütülmektedir. Merası olan köy sayısı 44 ve toplam mera alanı tespiti yapılan mera miktarı ,3 da dır. Bu mera alanlarının kurallara göre daha iyi kullanılması, verimliliklerinin arttırılması ve kullanımının sürekli olması için Üniversite, AraĢtırma Enstitüsü ve Ġl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından ortaklaģa hazırlanan mera ıslah projesi uygulanmalıdır. Osmaniye ilinde önceki yıllarda Üniversite, AraĢtırma Enstitüsü ve Ġl Müdürlüğümüz tarafından ortaklaģa hazırlanarak uygulamaya 256

278 konulan Kesikkeli, Azaplı, Kümbet ve Gökçedam köylerindeki projelerden, Kesikkeli, Azaplı ve Gökçedam projeleri geçtiğimiz yıllarda sona ermiģtir. Merası olan diğer köylerde de çalıģmalar hız verilmesi için bu projenin geniģletilerek yürütülmesi büyük önem arz etmektedir. Bu amaçla, meraların verim ve kalitelerini yükseltmek ve otlayan hayvanların üretilen ottan (yem) daha çok ve daha kolay yararlanmalarını sağlamak amacıyla, gübreleme, üstten tohumlama, sun i mera tesisi, otlatmayı kontrol etme (otlatmaya baģlama ve bitirme zamanını ayarlama ve otlatmayı meranın kapasitesine uygun olarak yapma) ve otlatmayı düzenleyici tesislerin (kaģınma kazığı, suluk, tuzluk vb) yapımı. Mera alanlarının çevresinin zorunlu durumlarda telçitlerle veya iklim koģulları ve sulama durumu dikkate alınarak mera parsellerinin çevresi canlı çitlerle (Yabani iğde, kuģ burnu vb) çevrilerek doğal sınırlar oluģturulması, mera üzerinde hayvanlar için gölgelik teģkil etmek üzere ağaçlar (Akasya, Kestane ağacı vb) dikilmesi; meralarda otlatmayı düzenleyici yapı ve tesislerin kurulması, yabancı bitkilerle mücadele edilmesi, meralarda erozyonu önleyici tedbirlerin alınması, otlatılacak hayvan sayısı dikkate alınıp, meralar otlatma parsellerine ayrılarak otlatma planlarının hazırlanması ile kaba yem açığını kapatmada önemli avantaj sağlayacaktır. Öncelikle sorunlu meraların (sınır tecavüzü) olan meraların ıslah çalıģmalarını baģlatmak. 257

279 HEDEF 33- Yem bitkileri (silajlık mısır, fiğ, yonca, arı otu, üçgül vb.) ekim alanını %50 arttırmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı verileri, TUĠK verileri OĠGTHM Özel Sektör, Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, Ziraat Odaları Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Yem bitkileri üretiminin ve ekiliģ alanının artırılması için kıģlık olarak yetiģtirilen tahılların ardından ikinci ürün olarak silajlık mısır, sorgum veya sorgum-sudan otu melezi yetiģtirilmesi; mısır, pamuk gibi yazlık ürünlerin hasadından sonra kıģ döneminde uygun fiğ türlerinin yalın ya da karıģım olarak ekim nöbetine dâhil edilmesi gerekmektedir. Bunun yanında buğdaygil yem bitkileri, yemlik pancar veya üçgül, yonca gibi alternatif yem bitki türlerinin ürün desenine alınması ve yem bitkileri yetiģtiriciliğinin ekim nöbeti sistemleri içine yerleģtirilmesi planlanmalıdır. Osmaniye nin % 2 si çayır ve mera alanları ile kaplıdır. Yem bitkilerinin tarla bitkileri içindeki payının artırılarak yem bitkisi ekiminin teģvik edilmesi gerekmektedir. Osmaniye ilinde da tarla bitkileri ziraatı yapılmakta olup, fiğ da, yonca da, mısır silajı (1.ürün) da ve mısır silajı (2. ürün) da alanda ekimi yapılmaktadır. Osmaniye ili toplam yem bitkileri ekiliģ alanı da dır. Hayvancılığın en yüksek girdisi yemdir. Özellikle geviģ getiren hayvanlarda elde edilen ürün miktar ve kalitesinin korunması, sürdürülebilir bir üretim için kaliteli kaba yemlerin üretilmesi büyük önem arz eder. Yem bitkileri yetiģtiriciliği kaliteli kaba yem üretimi için en temel faaliyet alanıdır. Osmaniye genelinde yaklaģık ton kaliteli kaba yem kuru maddesine ihtiyaç vardır. Ancak ilde üretilen yaģ kaba yem Fiğ Yonca, Silaj Mısır (I. Ürün), Silaj Mısır (II. Ürün) ton dur. YaĢ yemlerde %30 KM dikkate alındığında, Osmaniye de üretilen yem bitkileri KM miktarı yaklaģık ton dur. Hali hazırda yem bitkileri üretimi bakanlıkça desteklenmesine rağmen mevcut desteklerle yem bitkisi yetiģtiriciliği, birden fazla ürünün alınabildiği Osmaniye gibi alanlarda mısır, soya, ayçiçeği, pamuk gibi sanayi bitkileriyle yarıģamamaktadır. Bu nedenle tohum verme gibi ek desteklerle bu biraz daha kabul görebilir ve üretimi artırılabilir. Bilindiği gibi tarla ziraatında yem bitkilerinin ekim desenine girmesi, hem toprak verimliliği, hem hayvanlar için kaliteli kaba yem üretimi hem de bitkisel üretimde hastalık kontrolü bakımından önemlidir. 258

280 HEDEF 34- Biçerdöverle hasatta hububatta dane kaybı gibi hasat ve hasat sonrası ürün kayıplarının %50 azaltılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Hasat sonrası kontrol sayısı ve kayıtları, özel sektör ve çitçi kayıtları OĠGTHM ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimizde toplam üretilen hububat miktarı tondur. Bu kadar büyük bir tonajda % 1 seviyesindeki hasat kayıpları bile ciddi boyutlara ulaģmaktadır. Hububat hasadı sırasında yapılan yanlıģ hasat teknikleri, mekanizasyon eksikliği, biçerdöverlerdeki yanlıģ makine ayarlamaları, hasat sonrası depolama problemleri nedeniyle hububat kayıpları çok fazladır. Bu kaybı engellemek, tarım ekonomisine kazandırmak ve çiftçimizin karlılık oranını arttırmak için hububat biçerdöverlerinin özellikleri ve verimlilik kapasiteleri geliģtirilerek kayıplar en az seviyeye indirilmelidir. Ayrıca üretici ve biçerdöver operatörü kaynaklı hatalar tespit edilerek eğitim çalıģmalarıyla bu problemler giderilebilecektir. 259

281 HEDEF dekar alanda iyi tarım uygulamalarının gerçekleştirmek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekimi yapılan alan, üretici sayısı, tür-çeģit sayısı, üretim miktarı OĠGTHM OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odaları, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Çevre, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretimin yapılması, doğal kaynakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürebilirlik ile gıda güvenliğinin sağlanması amacıyla yapılan tarımsal üretim modeline iyi tarım denmektedir. Ġyi tarım uygulamaları ile çevre, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretimin yapılması, doğal kaynakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürülebilirliğin sağlanması, gıda güvenliğinin sağlanması amaçlanmaktadır. Alternatif bir tarım sistemi olan iyi tarım uygulamaları son yıllarda oldukça hız kazanmaktadır. Bunun en önemli sebepleri arasında insan sağlığının korunması ve buna paralel olarak da toprak, bitki, su ve hayvan sağlığı gibi doğal denge ile ekolojik dengenin korunması gelmektedir. Ġyi tarım uygulamaları doğadaki dengeyi koruyan, toprak verimliliğinde devamlılığı sağlayan, hastalık ve zararlıları kontrol altına alarak doğadaki canlıların sürekliliğini oluģturan, doğal kaynakların ve enerjinin optimum kullanımı ile optimum verimlilik alınan bir sistemdir. Osmaniye de 2012 yılı verilerine göre yaklaģık dekar alanda iyi tarım uygulamaları yapılmaktadır. Bu miktarın arttırılması Osmaniye tarımının geliģtirilmesi adına önemlidir. 260

282 HEDEF 36- Free-Range (otlatmalı serbest sistem) kanatlı yetiştiriciliğini teşvik etmek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Toplantı sayısı, üretici sayısı, üretici örgütleri, iģletme sayısı. OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Türkiye, Avrupa kıtasında en fazla tavuk eti üreten ülkedir ve yumurta üretiminde 3. sıradadır. Tavukçuluk sektörümüz son derece baģarılıdır. KiĢi baģı tüketim bakımından hala AB düzeyine ulaģılamamıģsa da sektör geliģme bakımından önemli geliģmeler kaydetmiģtir. Bu sektörde yeni arayıģlar, bıldırcın, hindi gibi alternatif kanatlılar gündemde yerini korumaktadır. Son yıllarda tüketici bilincindeki artıģ, üretimde ve yaģamda kullanılan kimyasallara karģı oluģan çekinceler, hayvansal üretimde hayvan ve çevre dostu uygulamalarla dikkati çeken organik üretim modellerini gündeme taģımıģtır. Bu nedenlerle kanatlı yetiģtiriciliğinde de hayvanların refahını ve sağlıklı yumurta ve piliç üretimini öne alan uygulamalar öncelik kazanmaktadır. Osmaniye ili ilçelerinin koģulları dikkate alındığında alternatif üretim sistemleri de önemli avantaj sağlayabilir. Kanatlı yetiģtiriciliğinde aile iģletmelerinde mevcut iģletme kapasiteleri yükseltilerek ekolojik tavuk (freerange) yetiģtiriciliğinin yapılması konusunda destek ve eğitim çalıģmaları yaparak büyük merkezlerdeki köy yumurtasına ve elle yolunmuģ köy etlik pilicine olan talep önemli avantaj sağlayabilir. 261

283 HEDEF 37- Süt keçiciliğinin geliştirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Sütçü keçisi sayısı, çiftlik sayısı Damızlık Koyun Keçi YetiĢtiriciliği Birliği Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Birlik, Ġlçe Kaymakamlıkları, OĠGTHM, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Sütçü keçiler uygun barınma, sağlık koruma ve besleme koģullarında yılda 900 litre süt verebilmektedirler. Türkiye'de ise bugün keçilerde hayvan baģı süt veriminin yılda 75 litredir. Ülkemizde kültür ırkı süt keçiciliği sayıca az olmasına rağmen son zamanlarda artma eğilimindedir. Osmaniye ilinde 57,065 kıl keçisi yetiģtirilmekte olup ton keçi sütü üretimi söz konusudur. 26,437 baģ sağmal kıl keçisi toplam 2,591 ton süt üretmektedir. Keçi baģına ortalama verim kg dır. Osmaniye de keçi yetiģtiriciliği kıl keçisine dayalıdır ve meraya dayalı olarak yapılmaktadır. Ormanlık alanlarda otlatma zorluğu ve mera alanlarının azlığı, meraların köy orta malı olmaları ve meraların kalite yetersizliği, alt yapısının uygun olmaması bu üretimi marjinalleģtirmekte ve zorlaģtırmaktadır. Bu nedenle alt yapısı uygun olan ilçelerde sütçü keçi ırklarından (tercihen halep=kilis, Saanen, Almanalaca gibi) yararlanarak keçi sütü üretimi artırılabilir. Yüksek verimli keçilerin üretimde kullanılmasıyla kaynaklar daha etkin kullanılabilir ve keçi sütü üretimi de artırılabilir. Son yıllarda hem dünyada, hem de ülkemizde süt keçiciliğine olan talep artmaktadır. Bu durum, keçi sütünün çocuk beslenmesindeki önemi ve keçi sütüne dayalı yapılan ürünlere olan talebin artıģı ile alakalıdır. Keçi sütünden yapılacak özel peynir, paketlenmiģ veya pastörize süt gibi markalaģtırılması ildeki yetiģtiricilerin gelirini ciddi boyutta artırabilir. 262

284 HEDEF 38- Organik hayvancılık eğitimi ve teşviğini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim ve bilgilendirme toplantı sayısı, Organik hayvansal üretim yapan iģletme sayısı Damızlık Koyun Keçi YetiĢtiriciliği Birliği Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Birlik, Ġlçe Kaymakamlıkları Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Ġnsan ve doğa arasındaki dengenin ön planda tutulduğu kalkınma hedeflerinde; doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması önem arz etmektedir. Bu nedenle, tarımda uygulanan teknikler sadece üretim miktarlarında sağladığı artıģ ile değil, çevreye, insan ve hayvan sağlığına olan etkileri ile birlikte değerlendirilmektedir. Organik tarım, hayvansal ve bitkisel üretimi bir bütün olarak tasarlayan, toprak verimliliği ve hayvan refahını esas alan, iģletme içerisinden sağlanan girdileri kullanmayı hedefleyen en son bilgi ve teknolojiden yararlanan, tohumdan toprağa, girdiden iģlemeye kadar belirli kurallar dahilinde denetim ve belgelendirmeyi gerektiren bir üretim sistemidir. Organik tarıma yalnızca tarım tekniği olarak değil, sağlık ve yaģam reçetesi olarak da bakmak gerekir. Dünya da 37,2 milyon ha alanda organik tarım yapılmaktadır. Doğadan toplama alanları da (41,9 milyon ha) dikkate alındığında bu rakam 79,1 milyon ha olmaktadır yılı verilerine göre Dünya tarım alanlarının % 0,9 luk kısmı organik üretim altındadır. Organik tarımsal ürün ve girdi üreten müteģebbislere, 2004 yılından itibaren düģük faizli tarımsal kredi uygulaması kapsamında % 60 cari faiz indirimli yatırım (3 yıl vadeli) ve iģletme kredisi (1 yıl vadeli) kullanma imkanı sağlanmıģtır. Söz konusu destekleme 2011 yılında %50 cari faiz indirimli yatırım (7 yıl vadeli) ve iģletme kredisi (1.5 yıl vadeli) Ģeklinde uygulanmıģtır yılı itibariyle ortalama 42 bin üretici tarafından, 442 bin ha kültüre alınan alan ve 172 bin ha doğadan toplama alanı olmak üzere toplam 614 bin ha alanda, 2 milyon 906 bin ton civarında organik üretim yapılmaktadır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2011 yılı verilerine göre ülkemizde organik ve geçiģ sürecinde olmak üzere toplam adet büyük baģ hayvan, adet küçükbaģ hayvan, adet kanatlı hayvan ile adet arılı kovan bulunmaktadır. Bu sektörden Osmaniye ilinin de payını alması bakımından organik hayvansal üretim konusunda çiftçilerde farkındalık oluģturulması büyük önem taģımaktadır. Ġlde tarımda kullanılan pestisitler ve diğer kimyasalların düģük veya çok az dozda kullanıldığı bölgelerde, Organik Tarıma kısa bir zaman içinde geçilmesi mümkün olan yerlerde toplam 20 çiftçiye Organik Tarım (Hayvancılık) konusunda eğitim ve teģvik sağlanması ön görülmektedir. 263

285 HEDEF 39- Küçükbaş hayvan yetiştiriciliğin yaygın olarak yürütüldüğü alanlarda dış parazitler için banyo havuzlarının kurulması ve su kaynaklarının (gölet-tank) oluşturulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Meralarda koyun-keçi banyolarının sayısının artırılması Damızlık Koyun Keçi YetiĢtiriciliği Birliği Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Birlik, Ġlçe Kaymakamlıkları Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Yasin BOZKURT Gerekçe: Osmaniye ilinde küçükbaģ hayvancılık dikkate değer düzeyde ve meraya dayalı olarak yapılmaktadır. Meraya dayalı hayvancılıkta meralardan parazitlerin hayvanlara bulaģması yaygındır ve önemli ekonomik kayıplara neden olabilmektedir. Meralarda otlayan hayvanlarda parazit mücadelesinin yapılmasında en pratik yollardan birisi hayvanların ilaçlı havuzlarda yüzdürülmesidir. Koyun ve keçi yetiģtiriciliğinin meraya dayalı olarak yapıldığı baģ küçükbaģ hayvanı olan Merkez, Bahçe, Düziçi, Kadirli ve Toprakkale meralarında hayvan banyolarının kurulması hastalıkların bulaģmasını ve yayılmasını önlemek yanında yetiģtiricinin yapacağı veteriner masrafların düģürülmesi ve hayvanlardan elde edilen ürün miktarı ve kalitesinin artması bakımından da önemlidir. Diğer taraftan son yıllarda akarsuların içme suyu ve HES amaçlı pazarlanması nedeniyle meralarda su kaynakları konusunda yetersizlik ve anlaģmazlıklarla ilgili Ģikâyetler hem ülkemizde hem de Osmaniye ilinde artmaktadır. Meraya dayalı hayvancılıkta hayvanlara yeterli miktar ve kalitede suyun sağlanması bu faaliyetin (meraya dayalı hayvancılık) sürdürülebilir olması bakımından hayatidir. Hayvan banyosu kurulacak alanlarda da su ihtiyacı olacağı için iki faaliyetin (su kaynağı oluģturma-hayvan banyosu yapma) birlikte yapılması daha uygun olacaktır. 264

286 HEDEF 40 Süt sığırcılığında verimin artırılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri UlaĢılan çiftçi sayısı, Toplanan süt miktarı, üreticinin gelir artıģı Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, Kadirli Süt Üreticileri Birliği Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ODSYB, Ġlçe Kaymakamlıkları Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Süt sığırcılığı ülkemiz ve bir bölgenin hayvancılığı bakımından lokomotif görevi yapan bir sektördür. Zira üretilen sütün yaklaģık %95 inek sütü, üretilen etin de %85 i sığır etidir. Süt sığırlarından yılda 6-9 ton süt üretilebilmektedir. Ayrıca süt sığırcılığından elde edilen erkek hayvanlar aylık yaģta kg karkas verecek potansiyele sahiptir. Bu nedenle insanların sağlıklı beslenmesine ciddi katkı potansiyeli vardır. Hayvancığın lokomotifi olmasının sebebi de budur. Osmaniye ilinde toplam ton inek sütü ton ise küçükbaģ sütü üretimi söz konusudur. Ġlçelerin üretim değerlerine bakıldığında, ortalama inek baģına verimin 2912 kg olduğu anlaģılmaktadır. Ġlin sığır popülasyonunun %67 nin Siyah alaca ırkı sığırlardan oluģtuğu göz önüne alındığında bu genetik kapasitenin diğer koģulları (barınak, sağlık koruma, bakım-besleme) iyileģtirmek suretiyle 2 katına çıkarılabileceği söylenebilir. Bu amaçla sadece süt sığırcılığı ile uğraģan, lider çiftçi pozisyonunda olan, kooperatif ve birlikler nezdinde örgütlenmiģ çiftçilere kaliteli kaba yem üretimi, sağlık koruma, süt sığırlarının beslenmesi, buzağı ve düve yetiģtiriciliği konularında eğitim verilmesi kısa vadede sonuçlar alınmasını sağlayabilir. Bu çiftçilerin eğitimi sırasında bazı aile çiftlikleri demonstrasyon amaçlı kullanılabilir. Eğitimde üzerinde durulacak konular burada uygulanarak gösterilebilir ve uygulanması sağlanabilir. 265

287 HEDEF 41- Kültür balıkçılığı işletmesi tesisi ve mevcutların modernizasyonu sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Kültür balıkçılığı iģletme sayısı, kapasite kullanımı OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Çukurova Üniversitesi, Özel Sektör, ĠGTHM, DOĞAKA Uygulama Yeri Kadirli, Sumbas Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Kültür balıkçılığı; bütün su ürünlerinin tüketim (gıda) amacıyla kontrollü bir Ģekilde üretmek ve yetiģtirmektir. Kültür balıkçılığı son yıllarda en hızlı büyüyen gıda üretim sektörlerindendir. Dünya'da su ürünleri üretiminin dörtte birinden fazlası yetiģtiricilikten sağlanmaktadır. Türkiye'de su ürünleri üretimi 2001 yılı rakamlarıyla 594 bin 977 tondur. Bu miktarın 129 bin 927 tonu yetiģtiricilik, 465 bin 180 tonu ise avcılıktan sağlanmıģtır. 18 bin 978 tonu ihraç edilmektedir. Son yıllarda entegre tesis sayısındaki artıģ hem istihdam bağlamında hem de ihracat nedeniyle ülke ekonomisine büyük bir katkı sağlamaktadır. Osmaniye ili sınırları dahilinde toplam 200 ton kapasiteli 4 adet su ürünleri iģletmesi bulunmaktadır. Bunların kapasitelerinin artırılması teģvik edilebilir veya sayıları artırılabilir. Bu amaçla Osmaniye ili sulak alanlarından kültür balıkçılığı iģletmesine uygun bölgeler tespit edilmeli, buralarda ekonomik değeri olan balık popülasyonları oluģturulmalı uygun alanlarda tesisleģme teģvik edilmelidir. 266

288 HEDEF 42- Düve yetiştiriciliğinin geliştirilmesi ve desteklenmesini sağlamak Performans Göstergesi ĠĢletme sayısı, kapasite kullanımı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ ODSYB Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Çukurova Üniversitesi, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Türkiye de süt üretiminin önemli kaynağı sığırdır. Sığırın toplam süt üretimindeki payı TÜĠK verilerinden yaklaģık %92 olarak hesaplanmaktadır. Bu değer AB (27) ve Dünya için sırasıyla %98.0 ve %83.5 tir. Sığır dünya et üretiminin yaklaģık %22 sini, AB(27) et üretiminin de %19 unu üretir (FAO). Bu oran Türkiye için %33 civarında hesaplanabilir. Ancak tüm bu üretimlerin sağlanabilmesi iģletmelerin istenen damızlık değere sahip düve ihtiyaçların temini ile mümkündür. Osmaniye ilinde toplam baģ ergin ve baģ genç olmak üzere toplam baģ sığır vardır. Osmaniye ilinde bitkisel üretimle birlikte büyükbaģ hayvancılık yapan iģletme sayısı sadece sığır yetiģtiriciliği yapan iģletme sayısı ise 1819 adettir. Bu iģletmelerin ürettikleri süt dıģında ana gelirleri damızlık satıģıdır. Oysa genç hayvanlar genelde göz ardı edilmekte ve kritik süreçleri bakımsız geçirerek ergin yaģ performansları ve satıģ zamanı fiyatları ile büyüme sırasında meydana gelen kayıplarla karakterize olmaktadır. Bu konuda yetiģtiricilerin teknik bilgi alt yapısının iyileģtirilmesi ve kayıt tutma, kimlik takibi ve damızlık sığır yetiģtiricileri birliğine üyelik ve gereklerinin yerine getirilmesi gerekir. Ayrıca, büyütme bakım da doğum öncesinden gebe düve olarak satıģa kadar geçen süreçte de kayıpların en az düzeyde tutulması ile karlılık önemli düzeyde artmaktadır. Ayrıca, yaģamlarının ilk dönemlerinde gereği gibi bakılamayan düvelerin yaģamlarının ileriki dönem performansları da olumsuz yönde etkilenmektedir. Osmaniye son yıllarda bölgenin ve ülkenin düve ihtiyaçlarının sağlanması yönünde belli projeler yürütülmüģtür. Osmaniye de daha önce kurulu bulunan bazı düve iģletmelerinde düve üretimi belli dönemlerde Türkiye de damızlık düve potansiyelinin önemli bir kısmını oluģturmuģtur. Bu nedenle Osmaniye ili bu bakımdan iyi bir deneyime sahiptir. Ancak halihazırda düve yetiģtiren o iģletmeler faaliyetlerini bırakmıģlardır. Bu faaliyet alanının yeniden canlandırılması gerekmektedir. 267

289 HEDEF 43- Sığır besiciliğinde karlılığın artırılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri ĠĢletme sayısı, kapasite kullanımı OĠGTHM Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ODSYB, ĠGTHM, Ġlçe Kaymakamlıkları Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Osmaniye ilinde toplam baģ ergin ve baģ genç olmak üzere toplam baģ sığır vardır. Osmaniye ilinde bitkisel üretimle birlikte büyükbaģ hayvancılık yapan iģletme sayısı 44848; sadece sığır yetiģtiriciliği yapan iģletme sayısı ise 1819 adettir. Bu iģletmelerin ürettikleri erkek hayvanlar ise besi iģletmelerine materyal temini de önemli kaynak oluģturmaktadır. Ticari sığır besiciliğinde en önemli üretim gideri yemdir. Yemin hayvan alımı dıģında toplam giderler içindeki oranı %70-90 lara kadar çıkabilir. Bu nedenle yem maliyetinin azaltılması, beside karlılığın artırılması için önemli bir araçtır. Birim canlı ağırlık artıģı için ne kadar az yem harcanırsa besinin o kadar ekonomik olacağı bilinmektedir. Diğer taraftan beside girdilerin etkin kullanılması amacıyla hızlı canlı ağırlık artıģına olanak verecek bir besleme programının izlenmesi gerekir. Bu amaçla beside, her birim canlı ağırlık için daha fazla yem tüketebilme kapasitesine sahip olan ve birim canlı ağırlık artıģı için gerekli enerji miktarı daha az olan genç hayvanlar kullanılmalıdır. Kaba/yoğun yem oranı, besiye alınan hayvanların ırkı, yaģı, kaba yemin kalitesi, besi yöntemi, besi süresi, hayvanın sağlığı kaba ve yoğun yemin fiyatı gibi birçok faktöre göre değiģebilmektedir. Ayrıca her havyanın bireysel takip edilmesi de beside kârlılıkta kayıpları önlemede anahtar role sahiptir. Bu konuda besicilik yapan iģletmelerin teknik yönden takibi yapılarak ve gerekli teknik eğitim destekleri ile üretimin etkinliği konusunda iyileģtirmeler yapılabilir. 268

290 HEDEF 44- İlimizdeki bal arısı koloni sayısını e çıkarmak ve koloni verimini artırmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim sayısı, kovan sayısı, ulaģılan kiģi sayısı. OĠGTHM ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği, Özel Sektör, STK, Ġl Özel Ġdaresi Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü) Gerekçe: Ġlimizde portakal, pamuk, fıstık gibi endüstriyel bitkilerinin yanı sıra Düldül dağı ile yaylalarına özel endemik bitkileri ile arıcılık için önemli bir konuma sahip olduğu görülmektedir. Ġlimizde Ģubat ortasından temmuz ortalarına kadar çiçeklenme ve nektar akımının bulunması arıcılık için önemli bir konuma getirmektedir. Bunun yanında orman bakanlığının almıģ olduğu bir kararla ülke genelinde uygulamamaya konulan bal ormanları projesi kapsamında Düziçi ilçesinde de 1 adet bal ormanı alanı hazırlanmıģ ve ağaçlandırılmıģ olması da ilçeye arıcılık için artı bir değer katmaktadır. Arıcılıktan elde edilecek ürünlerin pazarlama sorununun olmaması, arıcılık yapacak kiģilerin uzun yollar kat etmeden (ilçe içi az miktarda komģu ilçeler) arılarını gezdirerek ürün elde edebilmeleri de arıcılığın ilçede önemli bir gelir kaynağı olabileceğini göstermektedir. Tüm bunlar göz önüne alındığında Ġlimizdeki bal arısı koloni sayısını e çıkarmak ve koloni verimini artırmak uygun görülmüģtür. 269

291 HEDEF 45- Arıcılıkta alternatif ürünlerin teşvik edilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim sayısı, farklı arı ürünleri (ana arı, paket arı), ulaģılan kiģi sayısı Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği ĠGTHM, OKÜ, Özel Sektör, STK, OĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Osmaniye ili endüstriyel bitkileri ve doğal bitkileri ile ülke arıcılığının önemli bir üretim merkezi olmasının yanında bal arısı kolonilerinin kıģlatma merkezlerinden biridir. Ülkemizde toplam koloni bulunur iken Osmaniye ili koloni ile ülke koloni varlığının üne sahiptir. Oysaki ilde kıģlatmaya gelen koloni sayısı il koloni sayısının 5-6 katına kadar ulaģmaktadır. Osmaniye ilinde baharın erken baģlaması hemen hemen yıl boyu arıların aktif olmasını sağlamaktadır. Bu durum Osmaniye arıcıları için bir fırsata dönüģtürülerek ana arı, paket arı, arı sütü polen, propolis gibi ürünlerin yeterli ve kaliteli olarak üretilmesi konusunda arıcıların bilinçlendirilmesi ile arıcılara ekonomik yönden ciddi katkı sağlanabileceği değerlendirilmektedir. Üretilen ana arıların ve paket arılarında pazarlama sorunu olmayacağı yöreye gelen arıcılara ve doğu Akdeniz bölgesi arıcılarına birlik üzerinden pazarlanabileceği, arı sütü, polen, propolis gibi arı ürünlerini de hem ulusal hem de uluslararası düzeyde ciddi talep olduğu bilinmektedir. Bu veriler ıģığında Osmaniye ili arıcılarının alternatif arı ürünleri konusunda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 270

292 HEDEF 46- İlimizdeki Arı Ormanı sayısının altıya çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Uygulama Dönemi Kurulan arı ormanı sayısı Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı Osmaniye ġube Müdürlüğü OĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği Merkez, Düziçi, Kadirli, Bahçe Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ, Emin GAFFAROĞLU Gerekçe: Bal Arıları ürettikleri balın yanında, bitkilerde tozlaģmayı da gerçekleģtirmektedirler. Tabiattaki tozlaģmanın %85 ninarılar tarafından gerçekleģtirildiği; bu nedenle ormanlar ve arılar arasında karģılıklı bir yararın olduğu, dünyada en önemli tozlayıcı böcek olan arılar, tozlaģmayı sağlayarak toprağı koruyan otsu ve odunsu bitkilerin yayılmasında önemli roller üstlendiği, bitkilerin yayılmasıyla da erozyonun önlendiği bilinmektedir. Bal ormanlarının kurulmasında öncelikli gayenin bal üretimi ve bu sayede yöre halkına gelir oluģturma ve ayrıca toprak koruma ve erozyon kontrolü yer almaktadır. Bal ormanı tesisinde ağaç türü kompozisyonu; bitkilerin çiçeklenme dönemleri dikkate alınarak, arıların mümkün olduğunca uzun süre çiçek bulmasını sağlayacak Ģekilde belirlenmektedir. Hali hazırda ilimizde arı ormanı bulunmamaktadır fakat3 adet bal ormanı kurulum aģamasında olup 2014 yılı baģında hizmete geçmesi planlanmaktadır. Bu sayının daha da arttırılması son derece önemli ve değerli bir besin maddesi olan balın üretimi ve doğal çevrenin korunması adına çok önemlidir. 271

293 HEDEF 47- Hayvancılık işletmelerinde küçük ölçekli üretim beceri ve üretim koşullarının iyileştirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Modernize edilen hayvancılık iģletme sayısı, modernize edilen süt ve süt ürünleri tesisi sayısı, TÜĠK verileri OĠGTHM Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Koyun Keçi YetiĢtiricileri Birliği, Özel Sektör Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Türkiye'de süt iģleme tesisleri, büyüklükleri, kapasiteleri, teknolojik yapıları ve diğer özellikleri bakımından farklılıklar göstermektedir. Sanayide en modern tarzda ve ürün çeģitliliği farklılık gösteren iģletmelerden, en ilkel faaliyette bulunan iģletmelere kadar geniģ bir yelpaze bulunmaktadır. Küçük ölçekli ve kayıt dıģı üretim iģletmeleri gerekli alt yapı desteği ile ekonomiye kazandırılmalı ve faaliyetleri kayıt altına alınarak yaptıkları uygulamalarda gerekli hijyen koģulları ve standardizasyon ile üretim garantisi sağlanmasına çalıģılmalıdır. Bu nedenle aile içi veya yakın çevreye satıģ yapılan iģletmelerde kolaylıklar sağlanarak bilinçlendirme ve üretimi destekleyecek modernizasyon ve standardizasyon desteği yapılması önemli geliģmeler sağlayacaktır. Bununla beraber hayvansal üretimin artırılmasında öncelikle birim hayvan baģına verimin yükseltilmesi düģünülmelidir. Hayvansal üretimin artırılması veya hayvan baģına üretimin yükseltilmesi, besleme ve ıslah gibi önlemler yanında, hayvanların uygun çevre koģullarım sağlayabilen barınaklarda barındırılmasıyla mümkün olabilir. Bu konuda hayvanların bölge koģullarında ideal çevreyi sağlayacak ahır tiplerinin tespit edilerek hayvancılık iģletmesi kuracak kiģilerin mağdur edilmemesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Gerek üretildiği ahır koģulları gerekse, taģıma ve depolama koģulları dikkate alındığında sağlıklı ve güvenli gıda temininde modernizasyon büyük önem taģımaktadır. Osmaniye ilinde toplam ton inek sütü 6016,83 ton küçükbaģ sütü üretimi söz konusudur. Ġlçelerin üretim değerlerine bakıldığında, ortalama inek baģına verimin 2912 kg olduğu anlaģılmaktadır. Ġlin sığır popülasyonunun %67 nin Siyah alaca ırkı sığırlardan oluģtuğu göz önüne alındığında bu genetik kapasitenin ortaya konulması için iģletmelerin modernizasyonu desteklenebilir. Bu amaçla iģletmelerde mevcut alet ekipmanların durumunun iyileģtirilmesi önerilebilir. Bu konuda geliģmeye açık yetiģtiricilerin seçilerek sağım makinesi ve soğutma tankı desteği sağlanması, üretilen sütün kalitesi ve gıda güvenliği noktalarında önemli avantajlar sağlayacaktır. 272

294 HEDEF 48 İlçelerde süt toplama merkezlerinin oluşturulması ve köylerde de süt soğutma tanklarının kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri UlaĢılan çiftçi sayısı, Toplanan süt miktarı, Kurulan Merkez Sayısı, Kurulan Süt Toplama Merkezi Sayısı Osmaniye Süt Üreticileri birliği Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, OĠGTHM Özel Sektör, ODSYB, Kadirli Süt Üreticileri Birliği Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Sütün sağlıklı koģullarda son tüketiciye ulaģtırılması için sağıldığı andan iģlendiği ana kadar olan sürede ideal hijyen kurallarına uymak ve bakteri oluģumunu önlemek amacıyla en kısa zamanda soğutulmasını sağlayacak bir soğuk süt zinciri oluģturulmalıdır. Süt üretiminde, sağımdan sonra süt iģlemeye kadar olan süreçte soğuk zincirin korunması, sağlıklı ve gıda güvenliğine uygun süt üretimi açısından son derece önemlidir. Ayrıca soğutulan sütün ekonomik değeri de artmaktadır. Bu artıģın yanında devletin soğutulmuģ süte verdiği destek de daha fazladır. Osmaniye ilinde hayvancılık ve süt sektörünün geliģimi açısından köylerde süt soğutma tanklarının bulunması ve ilçelerde de süt toplama merkezlerinin kurulması zorunludur. Mevcut durumda Osmaniye Ġlinde 3 adet süt toplama merkezi vardır bunların toplam kapasitesi yaklaģık 150 tondur. Bunlara ek olarak da Osmaniye Ġli genelinde 48 köyde faal olan süt soğutma tankı bulunmaktadır. Bu merkezler ve tanklar Osmaniye de üretilen toplam süt düģünüldüğünde yetersiz gelmektedir. 273

295 HEDEF 49- İl genelindeki hayvanlara iki milyon adet sağlık taraması gerçekleştirmek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Sağlık taraması yapılan hayvan sayısı OĠGTHM Ġlçe Kaymakamlıkları, Birlikler, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye ilinin hayvan varlığı düģünüldüğünde, hayvancılık gelirlerinin arttırılması için mevcut hayvanların kuduz, Ģap ve özellikle brucella gibi hayvan hastalıklarının kontrol altına alınması gerekmektedir. Bu tip hastalıklar hayvanlarda verim kaybına yol açabileceği gibi çok daha ciddi problemlere neden olabilmektedir. Bunu engellemek için il genelinde hayvan hastalık kontrollerinin OĠGTHM tarafından yapılması gerekir. BulaĢıcı ve salgın hayvan hastalıkları gerek ülkemiz gerekse ilimiz hayvancılığına ağır ekonomik kayıplar verdirmektedir. Son yıllarda hayvansal gıdaya olan talebin artması ile birlikte güvenilir, sağlıklı gıda temininde de sıkıntılar görülmeye baģlanmıģtır. AB standartlarında, güvenilir, sağlıklı hayvansal gıda temininin sürdürülebilmesi ve izlenebilmesi, salgın ve parazitler hayvan hastalıklarının eradikasyonu ile mümkündür. Hayvan sağlığının temini ve gıda güvenilirliğinin sürdürülebilmesi için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı hayvan hastalıklarının kontrol altına alınabilmesi, eradikasyonunun sağlanması amacıyla, hem ulusal hem de uluslararası projeler yürütülmektedir. Bu çerçevede Türkiye de ġap Hastalığının Kontrolü Projesi, Türkiye de Kuduz Hastalığının Kontrolü Projesi, Koyun ve Keçilerin Küpelenmesi ve AĢılanması Projesi gibi uluslararası ve Hayvan Hastalık ve Zararlıları Ġle Mücadele Projesi, Hastalıktan Ari ĠĢletmelerin Desteklenmesi Projesi gibi ulusal birçok proje yürütülmektedir. BulaĢıcı hayvan hastalıklarının yayılmasının önlenmesi, kontrol altına alınabilmesi ve hastalıklarla mücadelede etkinliğin artırılabilmesi için hayvan hareketlerinin kontrol edilmesi, bu nedenle de hayvanların ve iģletmelerin kayıt altına alınması, hayvan satıģ yerlerinin ve kesimhanelerin ruhsatlandırılması, bu yerler dıģında hayvan satıģı ve kesiminin yapılmamasının sağlanması büyük önem taģımaktadır. Salgın Hayvan Hastalıkları (ġap, ġarbon Kuduz Brucella, Koyun, Keçi Çiçek ve vebası) ve Zararlıları konusunda yetiģtiricinin eğitilmesi ile farkındalık oluģturacaktır. 274

296 HEDEF 50- Göçerlerin sosyal yaşantılarının iyileştirilmesine yönelik altı projenin yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yapılan proje sayısı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Koyun Keçi YetiĢtiricileri Birliği, Ziraat Odaları, DOĞAKA, Ġl Özel Ġdaresi, Belediyeler, ĠGTHM Merkez, Düziçi, Kadirli, Toprakkale Dr. Yusuf GÖKTAġ, Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Göçerler Osmaniye deki KüçükbaĢ hayvan (özellikle keçi) varlığının büyük bölümüne sahiptirler. KıĢ aylarını ovada geçirip yaz aylarında hayvanlarını otlatmak için yaylalara göçmektedirler. YaĢam alanlarında doğru dürüst bir barınak, elektrik, su hatta tuvalet dahi bulunmamaktadır. Bu insanların yaģadıkları hayatın oldukça zor olmasının yanında, yerel yönetimlerden de yeterince destek alamamaktadırlar. Kısacası çoğu zaman toplumun unutulan kesimi olmuģlardır. Bu nedenle göçerlerin çocukları hayvancılık faaliyetleriyle uğraģmak istememektedirler. Bu da Osmaniye nin hayvan varlığının geleceğini tehlikeye atmaktadır. Bunun önüne geçebilmek için göçerlere sosyal yardımların yapılması, elektrik, su, hizmetlerinin seyyar olarak da olsa kendilerine ulaģtırılması gerekmektedir. Ayrıca Göçerlerin kıģ zamanında konakladıkları alanlar için içerisinde prefabrik bina, seyyar tuvalet, duģ bulunduran sosyal tesislerin oluģturulması bu insanların yaģam koģullarını iyileģtirmek için gerekmektedir. Bu konuyla ilgili projeler üretip, bu projelerin uygulamaya geçirilmesi Osmaniye hayvancılığının geliģtirilmesi adına önemlidir. 275

297 HEDEF 51- Zeytinyağı ve yerfıstığında lisanslı depoculuk sistemine geçmek üzere çalışmaların başlatılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ÇalıĢma raporları, ulaģılan kiģi sayısı, toplantı sayısı Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odaları, OKÜ, DOĞAKA (teknik destek), OĠGTHM, Osmaniye Ticaret Borsası Merkez, Düziçi ve Kadirli BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ġlimizde yerfıstığı ve zeytinin ticareti konusunda bazı sıkıntılar yaģanmaktadır. Bu sıkıntıların baģında ilimizdeki depolama imkanlarının yeterli olmaması, mevcut depoların kalitesiz ve altyapılarının yetersiz olması gelmektedir. Mevcut depoların birçoğunun iģletmelerin veya kiģilerin bireysel ihtiyaç ve kapasitelerine göre yapılmıģ olması sebebiyle, üreticilerin çoğunun ürünlerini depolama imkanı bulunmamaktadır. Bu nedenle üreticiler, ürünlerini arzın yoğun olduğu hasat dönemlerinde bir an evvel ellerinden çıkarmak zorunda kalmaktadır. Bu durum ise ürün fiyatlarının düģmesine ve sonuç olarak üreticilerin emeklerinin karģılığını alamamasına neden olmaktadır. Özellikle yerfıstığında en büyük problemlerin baģında depolama gelmektedir. Zeytinyağı ve yerfıstığında uzun vadeli planlar arasında mutlaka lisanslı depoculuk sistemi yer almalıdır. 276

298 HEDEF 52- Beş adet turp yıkama ve paketleme tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan tesis sayısı Kadirli Turp Üreticileri Birliği ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, Ziraat Odası, DOĞAKA, OĠGTHM Kadirli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Ülkemiz sebze yetiģtiriciliğinde en önemli kayıplar hasat, hasat sonrası iģlemler ve pazara sunum aģamasında gerçekleģmektedir. Bazı türlerde %40 ürün kaybına ulaģmaktadır. Bu değer Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında oldukça yüksektir. Bu nedenle yetiģtiriciliği yapılan sebze türünün bulunduğu alanda paketleme ve depolamanın yapılması büyük önem taģımaktadır. Ülkemizde yetiģtirilen turpun büyük çoğunluğunu Kadirli ilçesi karģılamaktadır. Bu nedenle Kadirli ilçesine turp yıkama ve paketleme tesisinin kurulması planlanmaktadır. 277

299 HEDEF 53- Üç adet soğuk hava depo tesisi kurulması ve mevcut tesislerin modernize edilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan tesis sayısı, modernize edilen tesis sayısı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren DOĞAKA, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Alata BKAĠM, OĠGTHM Kadirli, Merkez, Bahçe Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Tarım ürünlerinin sağlıklı ortamlarda kalite ve standartlarını kaybetmeden saklanarak uygun zamanda pazara sürülmesi maksadıyla, bölge ihtiyacını karģılayacak soğuk hava depo tesisinin kurulması ve mevcut tesislerin modernize edilmesi planlanmaktadır. 278

300 HEDEF 54- Hayvansal ürünler için soğuk hava depo tesisi ve mevcut tesislerin modernize edilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Tesis sayısının artırılması ve/veya mevcutların etkin çalıģtırılması OĠGTHM DOĞAKA, OKÜ, ĠGTHM, ODSYB ve Kooperatifler Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Osmaniye de toplam 19 adet süt ve süt ürünleri iģleyen tesis ile 1 adet süt tozu tesisi bulunmaktadır. Et ve Et Ürünleri iģleten tesis sayısı ise 4 dür. Yumurta ve Yumurta ürünleri iģleme tesis sayısı da 4 dür. Osmaniye ilinde ton kırmızı et, ton süt ve 396 ton beyaz et üretimi ile adet yumurta üretimi söz konusudur. Üretilen etlerin, peynirin ve yumurtanın uygun zamanda pazarlanması ve üretim fazlasının belli sürelerde depolanması için soğuk hava depolarına ihtiyaç duyulmaktadır. Tarım ürünlerinin sağlıklı ortamlarda kalite ve standartlarını kaybetmeden saklanarak uygun zamanda pazara sürülmesi maksadıyla, bölge ihtiyacını karģılayacak soğuk hava depo tesisinin kurulması ve mevcut tesislerin modernize edilmesi gerekir. Osmaniye ilinde 1 adet soğuk hava deposu bulunmaktadır. Bunun sayısının 5 e çıkarılması hedeflenmelidir. 279

301 HEDEF 55- Meyve ve sebze için iki adet ürün kurutma tesisi kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan tesis sayısı OĠGTHM DOĞAKA, ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, STK, Özel Sektör Merkez, Kadirli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Meyve, sebze ve diğer besinler bünyelerindeki fazla sudan dolayı uzun süre muhafaza edilemezler. Çünkü fazla su, gıdalarda bozulmaya neden olan mikroorganizmaların geliģebildikleri elveriģli bir ortamdır. Bu durumun ortadan kaldırılması, meyve, sebze ve diğer bazı besinlerin bileģimlerindeki fazla suyun buharlaģtırılması yani o besinlerin kurutulmasıyla mümkündür. Kurutmanın sağlamıģ olduğu faydalar: 1)Kurutulan meyve ve sebzelerin hacimleri küçüleceği ve ağırlıkları azalacağı için ambalaj masraflarının düģmesi, nakliyesinin kolay olması. 2)Kuru meyve ve sebzelerin kullanılma alanın daha geniģ olması. 3)Kuru meyve ve sebzelerin, konserve meyve ve sebzelerden daha ucuza mal olması. 4)Kuru meyve ve sebzelerin besin ve kalori değerinin, aynı miktarlarda yenilen yaģ meyve ve sebzelerinkilerden daha yüksek olmasıdır. Yukarıda belirtilen gerekçeler nedeniyle kurutma tesisi kurulmalıdır. 280

302 HEDEF 56- Bir adet tıbbi aromatik bitkiler, defne yaprağı, portakal kabuğu işleme (baharat) tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan tesis sayısı OĠGTHM DOĞAKA, ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, STK, Özel Sektör Kadirli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Bölgede üretilen tıbbi aromatik bitkilerin, defne yaprağı ve portakal kabuğu gibi alternatif ürünlerinin yine ilimiz içerisinde kurulacak bir tesiste kurutulması, iģlenmesi, paketlenmesi ve bölge dıģına satılması son derece önemlidir. Bu ürünler son derece değerli ürünler olduğundan, iģlenerek özellikle düģük gramajlarda paketlenmesi ile elde edilen ürünlerin katma değeri oldukça yüksektir. 281

303 HEDEF 57- Mısır nişastası tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan tesis sayısı OĠGTHM ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, STK, DOĞAKA, Özel Sektör Merkez, Kadirli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye ili Türkiye mısır üretiminde 4. sırada bulunmaktadır.(kaynak: OĠGTHM) Üretilen mısırın iģlenerek katma değerinin il içerisinde kalması için ilimizde mısır niģastası tesisinin kurulması gerekmektedir. Ġlimizde hammadde bulunması, OSB nin giderek geliģmesi ve Osmaniye nin lojistik konumunun ön plana çıkması, mısır niģastasının birçok gıda ürününde kullanılması, bu ürüne ulusal ve uluslararası piyasada talep olması, bu tesisin kurulması için destekleyici nedenlerin baģında gelmektedir. Ayrıca mısırın sanayide iģlenmesi ve pazarlanması dıģ ticaret açığının azalmasına katkı sağlayarak ülke ekonomisine destek olacaktır. 282

304 HEDEF adet yerfıstığı kurutma tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan tesis sayısı, ĠĢletme kayıtları OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, STK, DOĞAKA, Özel Sektör Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Bölgede üretilen yerfıstığında, özellikle ikinci üründe kurutamama nedeniyle aflatoksin problemi ortaya çıkmaktadır. Aflatoksinler toprak kaynaklı küflerin nemli üründe üremeleri sonucu oluģan toksik maddelerdir ve kanserojendirler. Yerfıstığında aflatoksin problemi, gıda güvenliğini ciddi Ģekilde tehdit etmektedir, ayrıca üründe değer kayıpları ve iģletmelere de cezai iģlemler sonucu ciddi maliyetler katmaktadır. Bu nedenle aflatosin sorununun çözülmesi gerekmektedir. Kurutma tesislerinin ilimizde kurulması yerfıstığında aflatoksin sorununun çözümünde son derece etkili olacaktır. 283

305 HEDEF 59- Mısır, yerfıstığı, zeytin ve ayçiçeği ürünlerinin sanayide işlenebilir duruma gelmesi için ortak bir yağ tesisi kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan tesis sayısı, üretici sayısı, üretim miktarı OĠGTHM ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, DOĞAKA, Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ülkemizin petrol ürünlerinden sonra en çok ithal ettiği ürünlerin baģında ham yağ gelmektedir. Yağlık ürünlerin baģında da Mısır, Yerfıstığı, Zeytin ve Ayçiçeği gelmektedir. Bu ürünlerin tamamı Osmaniye ikliminde üretilebilen ürünlerdir. Mısır, Yerfıstığı, Zeytin ve Ayçiçeği ürünlerinin bitkisel yağ sanayinde kullanılabilir duruma gelmesi için ortak bir yağ tesisi kurulmalıdır. Sanayideki iģletmelerle-çiftçiler arasında SözleĢmeli model olarak yağlık yerfıstığı ekimi yapılabilir. Bu ürünlerin sanayide iģlenmesi ve pazarlanması dıģ ticaret açığının azalmasına katkı sağlayarak, ülke ekonomisine destek olacaktır. 284

306 HEDEF 60- Bir adet modern sebze paketleme ve işleme tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan tesis sayısı OĠGTHM ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA, Özel Sektör Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye ilinde genel olarak tarla bitkileri tarımı yapılmaktadır. Bunun yanında örtü altı tarımı ve sebze üretimi genel olarak geri kalmıģtır. Bunun en büyük nedeni de ürünlerin pazarlama sıkıntısı ve değerlendirilememesidir. Kurulacak olan yaģ sebze paketleme ve iģleme tesisi ile sebze üretiminde talep artıģı sağlanacak ve sebzeciliğin geliģtirilmesi sağlanacaktır. Ayrıca modern paketleme ve iģleme tesisi sayesinde son tüketicinin bütün kontrolleri yapılmıģ ve gıda güvenliğine uygun sebze ihtiyacı karģılanmıģ olacaktır. 285

307 HEDEF 61- İki adet modern süt işleme tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan iģletme sayısı OĠGTHM ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Ġli Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, Kadirli Süt Üreticileri Birliği, DOĞAKA, Özel Sektör, Tarım Kalkınma Kooperatifleri Merkez, Kadirli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Kadir YALMAN Gerekçe: Hayvan varlığı oldukça fazla olan Osmaniye de her gün en az 50 ton süt il dıģındaki süt iģleme tesislerine gönderilmektedir. Ġl dıģına gönderilen bu sütlerdeki katma değer kaybını engellemek için ilimizde modern süt iģleme tesislerinin kurulması gerekmektedir. Ayrıca ilimizde sağlıksız Ģartlarda satılan sokak sütlerinin azaltılması ve insanların daha sağlıklı süt alabilmelerini sağlamak için bu iģletmelerin devreye girmesi gerekmektedir. Kurulan bu iģletmeler sayesinde ilimizde süt talebi artacak bu da süt fiyatı ve hayvancılığı olumlu yönde etkileyecektir. 286

308 HEDEF 62- Bir adet modern keçi sütü işleme tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan iģletme sayısı OĠGTHM ĠGTHM, Osmaniye Ġli Koyun-Keçi YetiĢtiricileri Birliği, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA, Özel Sektör Bahçe Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Keçi sütü inek sütüne oranla neredeyse %70 daha pahalı bir süttür ve özellikle dondurma yapımında kullanılmaktadır. Mevcut durumda Osmaniye ilinin keçi varlığı son derece fazladır. Fakat keçi sütünün değerlendirilebileceği bir iģletme olmadığı için bu hayvanlardan süt alınmamakta sadece besi amaçlı üretilmektedirler. Keçi sütü iģleyen bir iģletmenin kurulması sayesinde ilimizde keçi sütüne talep artacak böylece yetiģtiricilerimizin gelirlerinin arttırılmasına katkı sağlanacaktır. Bu konu genel olarak da ilimizde hayvancılık sektörünün geliģmesine katkı sağlayacaktır. 287

309 HEDEF 63- İki adet modern et işleme tesisinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan iģletme sayısı OĠGTHM ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, DOĞAKA Merkez, Kadirli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Proje Ekibi Gerekçe: Hayvan varlığı oldukça fazla bir il olan Osmaniye de hayvancılık sektörünün geliģebilmesi ve halkın sağlıklı et ihtiyacının karģılanabilmesi için modern kesimhane ve et iģleme tesislerinin kurulması gerekmektedir. 288

310 HEDEF 64- Gıda güvenliği ve Ortadoğu ihracat pazarına yönelik Osmaniye ilinde 150 gıda firmasının ISO 9001 (Kalite Yönetim Sistemi), ISO (Gıda Güvenliği Kalite Yönetim Sistemi) ve helal sertifikasyonu almasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Alınan sertifika sayıları KOSGEB, Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası OKÜ, Özel Sektör, DOĞAKA (teknik destek), OĠGTHM Merkez, Düziçi ve Kadirli BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Günümüzde sertifikalı üretim yapmak bir zorunluluk haline gelmiģtir. GeliĢen tüketici bilinci ile kalite sertifikalı gıda üretimleri, tüketici tercihi açısından bir adım öne geçmektedir. Sertifikalı gıda üretimleri ülkemizde gıda güvenliği konusunun geliģimine de yardımcı olacaktır. Bunun yanında, özellikle ulusal marketlerde ürün satabilmek için sertifikalı üterim yapmak Ģarttır. Özel olarak Ortadoğu pazarı düģünüldüğünde Helal sertifikasyonu da ön plana çıkmaktadır. 289

311 HEDEF adet kalıntı tespit analizi yapmak ve sonuçlandırmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Analiz sonuçları OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Belediyesi Hal Müdürlüğü, OĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Onur TENEKECĠ Gerekçe: Üretilen tarım ürünlerinin kalıntı tespitlerinin yapılması gıda güvenliği açısından son derece önemlidir. Zira kontrolsüz ve reçetesiz kullanılan tarım ilaçları ve ilaçlama prosedürüne uyulmaması nedeniyle tarım ürünlerinde pestisit kalıntısı oluģmaktadır. Bu da insan sağlığını son derece ciddi biçimde etkilemektedir. Bunun önüne geçilebilmesi içinde üretilen tarım ürünlerinde sürekli kontrolün sağlanması gerekmektedir. 290

312 HEDEF 66- ISO (Gıda Güvenliği Kalite Yönetim Sistemi) ve HACCP (Tehlike Analizi Kritik Kontrol Noktaları) sistemlerini uygulayan gıda işletmesi sayısının 100 e çıkarılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Eğitim ve toplantı sayısı, ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA (teknik destek), Ġlçe Kaymakamlıklar, Özel Sektör, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Gıda Güvenliği Kaliteli Yönetim Sistemi genel olarak gıda iģletmelerinde gıda güvenliği için belirli bir standardın oluģturulması, bu standarda göre üretim yapılması, yapılan üretimlerin sürekli kontrol edilmesi ve iyileģtirilmesi, kalite standartları ve kontrol mekanizmalarının iç ve dıģ denetimlerle desteklenmesi ile müģteri memnuniyeti odaklı, kaliteli, sağlıklı ve gıda güvenliğine uygun üretim gerçekleģtirilmesini amaçlamaktadır. Bu nedenle ISO ve HACCP sertifikalı üretimleri günümüzde müģteri tercihi, pazar bulma ve markalaģma süreçlerinde ürünü bir adım öne taģımaktadırlar. Bu nedenle bu sistemlerin kurulup iģletildiği gıda iģletmelerinin ilimizde çoğalması gıda güvenliği konusunun desteklenmesi açısından Ģarttır. 291

313 HEDEF 67 Osmaniye ilinde gıda satışı yapan sokak satıcılarının standardize edilmesi Performans Göstergesi Sorumlu kurum ve kuruluģlar Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Standardize edilen sokak satıcısı sayısı Osmaniye Belediyesi OĠGTHM, ĠGTHM, Ġl Özel Ġdaresi, OKÜ, Ġlçe Belediyeleri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ġlimizde hali hazırda gıda ürünü satan pek çok sokak satıcısı bulunmaktadır. Bu satıcıların satıģ koģulları oldukça kötüdür ve gıda güvenliğini sağlamaktan uzaktır. Bu satıcıların denetimini belediyelerin zabıta birimleri yapmaktadır. Bu satıcılara gıda güvenliğini sağlayabilecek tek tip satıģ yeri ve satıģ kıyafetleri temin edilerek standardize edilmesi ilimizde gıda güvenliğinin temini açısından önemlidir. 292

314 HEDEF 68- Osmaniye İli Tarım Stratejisi ve Eylem Planını (OTSEP) İzleme ve Değerlendirme Kurulu nu kurmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan komite OĠGTHM Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası, Valilik, Özel Sektör, Tüketici birlikleri, OKÜ Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Aykut GÜL Gerekçe: OTSEP in proje olarak tamamlanmasından sonra, uygulama aģamasını oluģturacak olan izleyen beģ yıllık dönemde ( ) belirlenen stratejik alanlar, amaçlar ve hedeflerin gerçeklemesi yönünde faaliyette bulunmak, sonuçları izlemek ve değerlendirmek, süreç içerisinde ortaya çıkabilecek değiģiklik gereksinimlere göre Planda gerekli revizyonları yapmak ve tarımsal yatırımlarla ilgili konularda yönlendirme ve danıģmanlık hizmetleri sunmak amacıyla Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planını (OTSEP) Ġzleme ve Değerlendirme Kurulu nun oluģturulması planın baģarısını temin edecektir. OTSEP Ġzleme ve Değerlendirme Kurulu; Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden üç temsilci, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, DOĞAKA, Osmaniye Valiliği Ġl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odası ve tarımla ilgili örgütlerden (dernek, birlik, vakıf, sivil toplum kuruluģları vb.) temsilen birer kiģiden oluģturulması önerilmektedir. 293

315 HEDEF 69 OTSEP İzleme ve Değerlendirme Komitesi altında faaliyet gösterecek Tarımsal Finans Yönlendirme ve Danışma Kurulu nu oluşturmak Performans Göstergesi Kurulu oluģturmak Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, Üretici Birlikleri, Ziraat Odası Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Aykut GÜL Gerekçe: OTSEP in tamamlanmasından sonra kurulacak olan OTSEP Ġzleme ve Değerlendirme Komitesi altında faaliyet gösterecek Tarımsal Finans Yönlendirme ve DanıĢma Kurulu nun oluģturulması, tarım sektörüne sağlanabilecek desteklerden daha etkin yararlanılabilmesi, yatırımların Plana uygun yapılmasının sağlanması hususlarında önemli bir iģlevi yerine getirecektir. 294

316 HEDEF 70- Yerfıstığı Üretici Birliği kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan birlik sayısı, yapılan toplantı sayısı, bilgilendirilen çiftçi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri OĠGTHM Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA (teknik destek), Ziraat Odaları, Özel Sektör Merkez Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren Proje Ekibi Gerekçe: Yerfıstığında üretici örgütlenmelerinin oluģması üründe değer kayıplarının engellenmesi, üreticilerin bilinçlenmesi, üretilen ürünün kolektif olarak iģlenebilmesi ve katma değerin çiftçimizde kalması, üretilen ürünlerde gıda güvenliğinin sağlanması açısından son derece önemlidir. 295

317 HEDEF 71- "Yerfıstığı Tanıtım Grubu" kurmak, aktif olarak çalışmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Kurulan tanıtım grubu sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, etkinlik sayısı, üye sayısı Osmaniye Ticaret Borsası Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Yerfıstığı Sanayicileri ve ĠĢadamları Derneği, OĠGTHM, ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Osmaniye Valiliği Ġl Planlama Müdürlüğü, DOĞAKA (teknik destek) Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Yerfıstığı ürünlerimizin yurt içi ve yurt dıģı talebini artırmak adına "Yerfıstığı Tanıtım Grubu"nun kurulması planlanmıģtır. Yerfıstığı ürünlerde markalaģma ve pazarlama en büyük sorun olarak karģımıza çıkmaktadır. Yerfıstığında çerezlik olarak çeģitlendirilip piyasaya sunulan ürünlerin, piyasada pazar bulma aģamasında zorluklar yaģanmaktadır. Yerfıstığının çerezliğin dıģında katma değeri yüksek olan çeģitli fıstık ürünlerine (fıstık ezmesi, çikolata, krokan vb.) iģlenmesi gerekmektedir. Yerfıstığının reklamı, tanıtımı gibi konularda kurulan tanıtım grubundan faydalanılmalıdır. Özellikle ürünlerin tanıtımında reklamın önemi büyüktür, ama maliyetli olduğu için üreticilerin tek baģına altında kalkması zor gözükmektedir. Yerfıstığı için üretilecek yeni ürünlerin tanıtımı ve reklamını yapacak "Tanıtım Grubu" kurulmalı ve aktif çalıģması özendirilmelidir. Ürünlerin tüketicide farkındalık uyandırması için reklamların uzun sureli ve sık aralıklarla yapılması gerekmektedir. Özellikle fındık örneği dikkate alınarak yerfıstığının sağlık açısından yararları bu reklamlar da ön plana çıkartılmalıdır. 296

318 HEDEF 72- Osmaniye Yerfıstığı Kültür ve Sanat Festivali etkinliğini başlatmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yapılan festival sayısı, katılımcı sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, etkinlik sayısı Osmaniye Belediyesi Osmaniye Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Ticaret Borsası, OĠGTHM, ĠGTHM, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, DOĞAKA (teknik destek) Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Proje Ekibi Gerekçe: Yerfıstığı Kültür ve Sanat Festivalinin amacı o yörenin tarih, kültür ve sanatını, sportif, ekonomik ve sosyal aktivitelerle tanıtmak ve sosyoekonomik kalkınmaya katkı sağlamasıdır (Kaynak: Festival ile ayrıca yerfıstığımızı ve Ģehrimizi tanıtmak, sosyal ve kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapma amaçlanmıģtır. Yerfıstığı Ģehrimizin bir simgesidir. Yerfıstığının bulunduğu yere layık olmadığını düģünülmektedir. Bu tür festivaller ve etkinlikler hem yerfıstığımızı tanıtacak, hem de Ģehrimizin tanıtımına büyük katkı sağlayacaktır. Hem Osmaniye ilinin tanıtımı hem de yerfıstığının tanıtılması amacıyla yerel ve ulusal basında farkındalık yaratmak amacıyla yerfıstığı festivalinin gerçekleģtirilmesi planlanmaktadır. 297

319 HEDEF 73- Yerfıstığı ürünlerinin sergilenmesi, tanıtılması ve pazarlanması amacıyla online satış imkanı sunacak web portalı kurmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OluĢturulan web sayfası Osmaniye Ticaret Borsası OKÜ, ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, OĠGTHM, DOĞAKA (teknik destek) Merkez, Düziçi, Kadirli ve Toprakkale Prof.Dr. Ufuk GÜLTEKĠN Gerekçe: Yerfıstığının pazarlanmasında izlenen mevcut yöntemler yeterli değildir. Açıkta ve sağlıksız Ģartlar altında tüketicilere ulaģtırılmaya çalıģılan yerfıstığının pazarlanmasında ciddi sıkıntılar yaģanmaktadır. Elektronik ortamda e-ticaret sistemine geçilmesi ile ambalajlı, paketli ürün çeģitlerinin modern bir Ģekilde tüketicilere ulaģtırılması sağlanacaktır. Online olarak yerfıstığı ticaretinin yapılacağı bir site kurulmalı ve reklam faaliyetlerine buradan da devam edilmelidir. Bireylere ise alıģveriģ, bilgi ve hizmetlere eriģim, kamu ile etkileģim konularında fiziki uzaklık ve zaman kısıtlarını ortadan kaldıran yeni yollar sunulmaktadır. e- ticaret ile iģ süreçleri kısalacak, günlük iģlerin takibi daha kısa zaman alacak, maliyetler azalacak ve verimlilik artacaktır. Bütün bunların, insanların iģ dıģında boģ zamanlarını artıracağı düģünülmektedir. Bu yönüyle elektronik ticaretin hem ekonomik hem de sosyal etkileri olacağı düģünülmektedir. 298

320 HEDEF 74- "Zeytin ve Zeytinyağı Tadım Grubu" oluşturmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri ÇalıĢma raporları, üye katılım sayısı, faaliyet sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, konferans sayısı, panel sayısı Zeytin Üreticileri Birliği, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odası, OKÜ, OĠGTHM, DOĞAKA (teknik destek) Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Zeytin ve Zeytinyağı için bölgesel tanıtım grubunun oluģturulması ilimizde üretilen zeytin ve zeytinyağlarının yeni pazar bulma ve markalaģma sürecinde son derece önemlidir. Aynı zamanda Zeytin ve Zeytinyağında duyusal tatlar ve bu tatların tanımlanması ve tanıtılması son derece önemlidir. Özelikle iç piyasaya yönelik salamura zeytin ve ihracata yönelik zeytinyağı üretiminde ürünün duyusal özellikleri, tüketici tercihini etkilemek adına ön plana çıkartılmalıdır. Bunun içinde Ġlimizde bağımsız bir zeytin ve zeytinyağı tadım kurulu kurulmalıdır. Bu konuda üretici ve iģleme tesisleri bilinçlendirilmelidir. Ġlimizde üretilen zeytin ve zeytinyağı ürünlerinin diğer bölgelerle karģılaģtırılabilmesi, ileriki dönemlerde tadım yarıģmalarının yapılabilmesi ve ilimizde üretilen ürünlerin dıģ pazarda tanımının sağlanması, ilimizde zeytinciliğin geliģtirilmesinin temelindedir. 299

321 HEDEF 75- Yurtiçinde ve yurt dışında gerçekleştirilen zeytincilik fuarlarına 100 üreticinin katılımını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Katılım sayısı, fuar sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, konferans sayısı, panel sayısı OĠGTHM, Zeytin Üreticileri Birliği OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odası, OKÜ, DOĞAKA, Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Zeytin ve zeytinyağı sektöründeki değiģikliklerin yakından takip edilmesi ve tanıtım faaliyetlerinin yapılabilmesi amacıyla, zeytin üreticilerinin fuarlara katılımlarının sağlanması planlanmaktadır. Yatırımcılar zeytin üretimi konusunda teģvik edilmelidir. Fuarlara katılımcı göndermek, teģvik paketleri kapsamında değerlendirilmeli. Yatırımcılar, bu değerli ürüne yatırım yapmaları için teģvik edilmelidir. 300

322 HEDEF 76- Zeytin ve zeytinyağı ürünlerinde Ortadoğu ve Uzakdoğu pazarına ihracat yapmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri TUĠK ihracat verileri, iģletme satıģ kayıtları Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası DOĞAKA, OĠGTHM, Zeytin Üreticileri Birliği, Özel Sektör Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Zeytin, Akdeniz iklimine has bir ürün olduğundan dünyada sadece belirli bölgelerde üretilen fakat bütün dünya genelinde talep edilen bir üründür. Bu nedenle son derece büyük bir uluslararası pazarı bulunmaktadır. Bu durumu özellikle Yunanistan, Ġspanya ve Ġtalya ciddi bir avantaja dönüģtürmüģtür. Zengin Ortadoğu ve Uzakdoğu ülkelerinin son yıllarda Türkiye ile olan iliģkilerinin geliģmesi ile bu ülkeler uluslararası gıda pazarındaki hedef ülkeler arasında ilk sıralara yükselmiģtir. Zeytin ve zeytinyağı üretimimiz, bu ülkelerle olan iliģkilerimiz ve ortak paydalarımız düģünüldüğünde bu fırsat mutlaka değerlendirilmesi gerekmektedir. 301

323 HEDEF 77- Birlik, kooperatif ve derneklere 15 adet Stratejik Yönetim Eğitimi vermek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, konferans sayısı, panel sayısı OKÜ Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, OĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Yrd.Doç.Dr. Ufuk GÜLTEKĠN Gerekçe: Osmaniye ilinde üreticiler örgütlenmeli, derneklerin etkinliği arttırılmalıdır. KiĢiler arası rekabet ve anlaģmazlıklar üreticilerin birlik oluģturmasını, bir araya gelip sorunlara çözümler bulmasını engellemektedir. Birlik, kooperatif ve derneklerin etkinliğinin arttırılması, bu kurumlara iģlevsellik kazandırılması, yeni kooperatifler kurulması için yöneticilere eğitimler verilmesi planlanmaktadır. 302

324 HEDEF 78- Ürün çeşitlendirilmesi ve piyasaya sunulması aşamasında, tüketicilerin zevk ve tercihlerinin dikkate alınması amacıyla OKÜ-özel sektör işbirliğinin geliştirilmesini sağlamak için 20 toplantı düzenlemek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri GerçekleĢtirilen etkinlik sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, eğitim sayısı OKÜ ĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, STK, OĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Proje Ekibi Gerekçe: Ürün çeģitlendirilmesi ve piyasaya sunulması aģamasında pazar araģtırılmasının yapılması uygun olacaktır. Bu kapsamda OKÜ iģletme bölümü ile iģbirliği yapılabilir. Yeni ürün ve ürün çeģitlendirilmesi çalıģmalarında tüketicilerin zevk ve tercihleri dikkate alınmalıdır. Yerfıstığının dünya genelinde çerezlik tüketimin yanında yağından ve un haline getirilerek diğer gıda maddeleri için hammadde olarak yararlanılmaktadır. Amerika da yerfıstığı enstitüsü kurulmuģtur. Yerfıstığı, yan ürünleri ile değerlendirilmelidir. Ülkemizde yerfıstığı sadece çerezlik olarak kullanılmaktadır. Yerfıstığının çeģitlendirilmesinin yapılarak, katma değeri yüksek ürünlere dönüģtürülmesi gerekmektedir. Ayrıca yerfıstığının yağlık olarak değerlendirilmesi için de acilen çalıģmalara baģlanılmalıdır. 303

325 HEDEF 79 Ölçek ekonomisi sağlamak amacıyla örgütlerin oluşumunu teşvik etmek Performans Göstergesi Kurulan örgüt sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar Ziraat Odaları Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, STK, Üretici Örgütleri Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç.Dr. Ufuk GÜLTEKĠN Gerekçe: GeliĢmekte olan ülkelerin tarımındaki yapısal bozuklukların giderilmesinde, üreticilerin eğitilmesi ve bilgilendirilmesinde, örgütlenmiģ çabalar giderek önem kazanmaktadır. Tarım kesiminin doğal yapısı kırsal örgütlenmeyi gerekli kılan nedenlerin baģında gelmektedir. Bunun için baģta tarım kooperatifleri olmak üzere tarım ürünleri piyasalarını düzenleyen örgütlerden yararlanmak gerekir. Bu konuda farklı uygulamalar sözkonusu olabilir. (1) Avrupa Birliği nin tarımsal piyasaları düzenlemek amacıyla kurulmasını teģvik ettiği üretici örgütleri benzeri bir yapılaģma: AB üyesi ülkelerde üretici örgütleri, tarım kooperatifleri gibi ürün pazarlama veya üreticilere girdi sağlama gibi ekonomik faaliyetlerde bulunamazlar. Bunlar bir bakıma tarım lobisi gibi hareket ederek politikacıları etkilemek, kamuoyu oluģturmak, üreticilere danıģmanlık ve eğitim hizmetleri vermek, reklam yoluyla tarım ve gıda ürünlerini tanıtmak, ürün kalitelerini yükseltmek ve en önemlisi tarım ürünleri piyasalarını düzenlemek amacıyla faaliyetlerde bulunmaktadırlar. Buna benzer birlikler önder üreticilerin birleģimiyle ülkemizde mevcuttur (Örnek: Adana Turunçgil Üreticileri Birliği). (2) Osmaniye Ġl Yöneticileri önderliğinde kurulan ve üyelerinin üreticiler olduğu bir kurumsal çatı oluģturulabilir. (3) ġirketler Birliği Ģeklinde bir oluģuma gidilebilir: Konya ġeker in oluģumunda benimsenen, bölgesel kalkınma ve paylaģımı içeren bu modelde, üreticiler küçük birikimleriyle kooperatifleri kurdu, kooperatifler Ģirketleri, Ģirketler de ġirketler Birliği oluģturarak bir çatı altında toplandı. 304

326 HEDEF 80 Kongre ve Fuar Merkezi kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kongre ve Fuar Merkezi nin kurulumu Osmaniye Belediyesi Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası, Osmaniye Ticaret Borsası, OKÜ, Ġl Özel Ġdaresi, STK Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Aykut GÜL Gerekçe: Bir ilin geliģiminde kongre ve fuarların sağlayacağı katkılar çok açıktır. Osmaniye de son yıllarda düzenlenen fuarlar, özelden çok genel amaçlı olmakta, uygun olmayan Ģartlarda düzenlenmekte ve yıldan yıla katılımcı sayısı düģerek yok olmaya doğru gitmektedir. Hedefte belirtilen Merkezin kurulması fuarları daha etkin hale getirecek, ilgiyi artıracak ve Osmaniye nin cazibe merkezi haline gelmesine katkı sağlayacaktır. 305

327 HEDEF 81- Kendi işini yapan kadınların ürettikleri ürünlerin pazarlaması ve satışı konularında örgütlenmelerini sağlamak Performans Göstergesi Kurulan birlik sayısı, yapılan toplantı sayısı, bilgilendirilen kadın sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama yeri OĠGTHM OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA (teknik destek), Kadın STK ları, Özel Sektör Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç.Dr. Esengül ĠPLĠK Gerekçe: Kırsal alanlarda kendi iģini yapan kadınların faaliyetlerini sürdürürken karģılaģtıkları en önemli sorun pazarın durgun olmasıdır. Kadınların çoğu ürünlerinin satıģını yaģadıkları köyde bizzat kendileri yapmaktadırlar. Bu nedenle de sınırlı bir pazarda faaliyet gösterebilmekte ve ürün pazarlaması konusundaki bilgilerinin yetersizliği sebebiyle pazarlarını geniģletememektedirler. Aynı köylerde yaģayan ve aynı iģi yapan kadınların kadın giriģimciliği konusunda faaliyet gösteren STK lar önderliğinde bir araya getirilerek ürünlerini kendi bölgelerinin dıģında da satabilmelerini sağlayacak bir örgütlenme oluģturmaları sağlanmalıdır. Ayrıca, son yıllarda üyelerinin tamamı kadınlardan oluģan kooperatifler, Tarım Bakanlığı tarafından pozitif ayrımcılık yapılarak daha fazla destekleme kapsamına alınmıģtır. Bu destekler kadınların iģbirliği ruhunu geliģtirerek örgütlenmelerine yardımcı olmaktadır. Kadınların bir araya gelerek oluģturacakları kooperatifler aracılığıyla ürünlerini pazarlama imkânlarının artması için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının bu uygulamaya devam etmesi ve köylerdeki kadınların bu konuda daha fazla bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 306

328 HEDEF 82- Kırsalda yaşayan 40 kadına iş kurma-girişimcilik konularında eğitim programları düzenlemek ve kendi işlerini kurmaları konusunda teknik destek sağlamak Performans Göstergesi UlaĢılan kadın sayısı, eğitim ve bilgilendirme toplantıları sayısı, kendi iģini kuran kadın sayısı. Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama yeri OĠGTHM OKÜ, KOSGEB, ĠġKUR, DOĞAKA (teknik destek) Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç.Dr. Esengül ĠPLĠK Gerekçe: Türkiye de iģgücüne katılan kadınlar özellikle tarım kesiminde yoğunlaģmaktadır. Buna göre, kırsal kesimde istihdam edilen kadınların %82 si ve erkeklerin ise sadece %50,6 sı tarım sektöründedir. Buna rağmen kırsal kesimde kadınların ekonomik durumlarında bir iyileģme görülmemektedir. Bunun nedeni tarım sektöründe çalıģan kadınların %67,7 si ücretsiz aile iģçisi olarak çalıģmalarıdır. Kırsal alanlarda ekonomik dönüģüm için itici bir güç olarak görülen ve çok sayıda kadına kendi sosyal sistemleri içerisinde iģ imkânı yaratılmasına yardımcı olan giriģimcilik, kırsal bölgelerde büyük çoğunluğu ücretsiz aile iģçisi olarak çalıģan kadınlar için evdeki sorumluluklarını yerine getirirken aile bütçelerine de katkı sağlamaları açısından önemlidir. Kırsal alanda yaģayan kadınların eğitim düzeylerinin düģüklüğü ile örgün ve yaygın eğitim imkânlarından yeterince yararlanamamaları giriģimcilik faaliyetinde bulunurken karģılaģtıkları önemli sorunlardan birisidir. Bu nedenle, köylerde yaģayan kadınların bilgi ve becerilerini arttıracak gelir getirici faaliyetlere yönelik mesleki eğitim kursları düzenlenerek kadın giriģimcilerin mesleki açıdan eksiklikleri tamamlanmalı ve mesleklerinde gerekli olan araç ve gereçlerin kullanımı öğretilmelidir. Bu bağlamda, Osmaniye ili kırsalında yaģayan 40 kadına iģ kurma, kredi temini ve ürün pazarlaması konularında eğitim verilerek kendi iģlerini yapmaları konusunda desteklenmesi kadınların güçlenmesi ve iģgücüne katılım oranlarının artmasını sağlayacaktır. 307

329 HEDEF 83- Kadın çiftçilere yönelik tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerini artırmak ve bu yolla 100 kadına ulaşmak Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, ulaģılan kadın çiftçi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör, Ziraat Odaları Uygulama yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç.Dr. Esengül ĠPLĠK Gerekçe: Ülkemizde tarımsal üretim faaliyetlerinin büyük bir bölümünü küçük aile iģletmelerinde ücretsiz aile iģçisi olarak yerine getiren kırsal kadınların tarımsal üretim faaliyetindeki rolleri ve iģlevleri oldukça yüksek olmasına rağmen, büyük çoğunluğunun eğitim seviyesi düģüktür. Bu nedenle kırsalda yaģayan kadınların bilgi, beceri ve eğitim düzeylerinin iyileģtirilmesi, bilinçli olarak üretime katılmaları açısından son derece önemlidir. Ülkemizde yıllardan beri kırsal alan kadınına yönelik olarak yayım çalıģmaları yapılmasına rağmen bu çalıģmaların içerikleri ev ekonomisi ve el sanatları becerilerinin geliģtirilmesinin ötesine geçememiģtir. Özellikle tarımsal üretim faaliyeti ile ilgili olarak doğrudan kadınları hedefleyen birkaç pilot proje dıģında tarımsal yayım çalıģması bulunmamaktadır. Bu nedenle karlı, sürdürülebilir ve verimli bir tarımsal üretim yapabilmek için modern tarım tekniklerinin takibi ve kullanılmasının kadın çiftçilerimize öğretilmesi amacıyla Ġl ve Ġlçe Müdürlükleri tarafından gerçekleģtirilen tarımsal yayım faaliyetlerinin yaygınlaģtırılması gerekmektedir. 308

330 HEDEF 84- Osmaniye ye Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İl Koordinatörlüğünün kurulması yönünde lobi faaliyetleri yapmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yapılan lobi faaliyet sayısı OĠGTHM OKÜ, DOĞAKA Osmaniye Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Bekir UYDURAN, Erdinç KADIOĞLU, Kadir YALMAN Gerekçe: Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), 4 Mayıs 2007 tarih ve 5648 sayılı Kanunla kurulmuģtur. Amacı ulusal kalkınma plan, program ve stratejilerinde öngörülen ilke ve hedefler çerçevesinde, Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluģlardan sağlanan kaynakları da kapsayacak Ģekilde, kırsal kalkınma programlarının uygulanmasına yönelik faaliyetleri gerçekleģtirmektir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın ilgili kuruluģu olan TKDK, kamu tüzel kiģiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip, özel bütçeli bir kamu kurumudur. Kurum, tarımsal iģletmelerin topluluk standartlarına yükseltilmesi ve yeniden yapılandırılmasına yönelik yatırımlar, tarım ve balıkçılık ürünlerinin iģlenmesi ve pazarlanmasının geliģtirilmesi ve topluluk standartlarına yükseltilmesine yönelik yatırımlar ile kırsal ekonomik faaliyetlerin çeģitlendirilmesi ve geliģtirilmesine yönelik yatırımlara destekler sağlamaktadır. Osmaniye ilinin tarımsal yapısının geliģmesinde önemli avantaj sağlayacak olan bu kurumun kuruluģu Osmaniye Ġlinin de değiģik projelerin desteklenmesine katkı verecektir. Türkiye de 42 ilde kurulmuģ olan bu kurumun Osmaniye ye de kazandırılması Osmaniye tarımı açısından büyük önem arz etmektedir. 309

331 HEDEF 85- Organize hayvancılık bölgesinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Organize Hayvancılık Bölgesi OĠGTHM Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Birlik, Ġlçe Kaymakamlıkları, DOĞAKA (teknik destek) Osmaniye Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Karantina, sağlık koruma ve kontrol kurallarının tam olarak yerine getirilebilmesi durumunda organize hayvancılık bölgeleri (OHB), kooperatifleģmeye, yetiģtirici birliklerin aktifleģmesine, hayvansal üretimdeki girdilerin ucuz ve yeterli kalite ve miktarda sağlanmasına, üreticilere sunulacak teknik bilgi ve eğitim çalıģmalarının daha kolay yapılmasına, suni tohumlama, soy kütüğü-verim kayıtlarının tutulması, hayvan hastalıklarının önlenmesi, ürün değerlendirme ve pazarlama konularında önemli katkılar sağlayabilecek bir seçenek olarak dikkate alınabilir. Ayrıca hayvansal üretimin hali hazırdaki küçük aile iģlemelerine bağlı yapısından kurtulması için de önemli bir alternatif sağlayabilir. 310

332 HEDEF 86- Modern Hayvan Borsasının kurulmasını ve hayvancılık işletmelerinde pazarlama olanaklarının iyileştirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan hayvan borsası, hayvancılık ekonomisi verileri Osmaniye Belediyesi, Osmaniye Ticaret Borsası OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, DOĞAKA (teknik destek), ODSYB Osmaniye Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr.Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Hayvansal üretimin yapıldığı iģletmelerde; örneğin yetiģtirme ve besi faaliyetlerinde baģarıya ulaģılsa dahi, pazarlamada ortaya çıkan problemler çözülmedikçe, üretim ve kaliteyi yükseltmek çoğu zaman güç ve bazen de imkânsızdır. Üreticilerin kooperatif, dernek ve birlik gibi organizasyonlar içerisinde yeterince yer alamaması pazarlamada üretici aleyhine sonuçlar doğurmaktadır. Türkiye de hayvancılığın geliģmesinin önündeki en önemli engellerden biri de iģletme ölçeklerinin küçük olması ve üretim maliyetini düģürmede ve hayvanlarını pazarlamada büyük iģletmeler kadar baģarılı olamamalarıdır. Hayvan ve hayvansal ürünler pazarlamasında üretici ile tüketici arasında sayıları bazen 5-6 yı bulan pazarlama organları bulunmaktadır. Bunun önüne geçebilmek üreticimize alternatif bir satıģ kanalı yaratabilmek adına hayvan borsasının kurulması Ģarttır. Türkiye'de 43 ilde, 84'ü hayvan pazarı, 10'u da hayvan borsası olmak üzere toplam 94 ruhsatlı hayvan pazarı ve hayvan borsası bulunmaktadır. Kurulması istenen hayvan pazarları ve hayvan borsalarıyla arz talebe göre gerçek fiyatların oluģması ve spekülasyonların önlenmesi hedeflenerek üreticinin korunması amaçlanmaktadır. Ayrıca hayvan pazarlarında, gerekli kalite standartların sağlanması ve sosyal koģulların da oluģturulması hayvan hareketi takibi ve hastalıkların kontrolünde de gerekli önlemlerin alınması ile önemli avantajlar sağlamaktadır. 311

333 HEDEF 87- Damızlık Düve Borsasının Kurulması için çalışmaların başlatılmanı sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren ÇalıĢma raporu, üye sayısı, üretici sayısı Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odası, OKÜ, ĠGTHM, Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, OĠGTHM Merkez, Kadirli Ġlçesi Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Osmaniye Çukurova nın önemli bir bölgesinde bulunması ve havasının güzel olması nedeniyle hayvan yetiģtirici için uygun bir bölgedir. Bu nedenle Türkiye nin önemli düve üretim merkezidir. Ġlimizde hızla geliģen damızlık düve sektöründe yatırımların planlanabilmesi için doğru bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır. Düve borsası kurulmalı ve teģvik edilerek bu sağlanacaktır. 312

334 HEDEF 88- Zeytin üretiminde coğrafi işaretlemeye geçmek üzere çalışmaların başlatılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri ÇalıĢma raporları, ulaģılan kiģi sayısı, toplantı sayısı OĠGTHM Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odası, OKÜ, DOĞAKA (teknik destek), Zeytin Üreticileri Birliği Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç. Dr. Adnan BOZDOĞAN Gerekçe: Zeytin üretiminde Coğrafi iģaretleme tescili mutlaka yapılmalıdır. Bu sayede tüketiciler ellerine geçen ürünün hangi bölgeden hangi bahçeden üretildiği hakkında bilgi sahibi olacaklardır. Coğrafi iģaretle ürünün kalitesinin korunması, bilinen özellikte ürün üretilmesi ve pazarlama gücünün artırılmasını sağlamaktadır. Zeytin dikimi yapılan alanlarda coğrafi iģaret uygulamalarına gidilmelidir. 313

335 HEDEF 89- Zeytin Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesini kurmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri ÇalıĢma raporları, eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, konferans sayısı, panel sayısı Osmaniye Bilim Sanayi ve Teknoloji Ġl Müdürlüğü Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Zeytin Üreticileri Birliği, OĠGTHM, Osmaniye Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü, DOĞAKA (teknik destek) Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Zeytin gerek ülkemizde gerekse dünyada önemi her geçen gün artan bir üründür. Sağlıklı ürüne önem veren bilinçli tüketici sayısı artıkça zeytinin önemi daha da artacaktır. Kurulacak olan OSB ile zeytin iģletmelerinin tamamının bir yerde kümelenmesi hedeflenmektedir. Bu Ģekilde zeytinyağı fabrikalarının ve salamura tesislerinin çevreye verdiği kötü koku ve zararlar en az seviyeye indirilecektir. Kurulması planlanan OSB ile 2 fazlı sisteme geçilerek karasu problemi de ortadan kaldırılacaktır. Ayrıca OSB içerisinde üretim artığı prinaların alternatif yakıt olarak kullanılması için 1 adet fabrika da kurulabilecektir. 314

336 HEDEF 90- Zeytin ve Zeytinyağı Borsasının Kurulması için çalışmaların başlatılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri ÇalıĢma raporu, üye sayısı, üretici sayısı Osmaniye Ticaret Borsası Zeytin Üreticileri Birliği, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel sektör, Ziraat Odası, OKÜ, OĠGTHM, DOĞAKA (teknik destek) Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye ili coğrafi konumu nedeniyle, çevre illerle olan ulaģım ağının merkezinde bulunmaktadır. Bu durum Osmaniye için büyük bir fırsattır. Osmaniye, zeytin üretiminin yapıldığı komģu illere eģit uzaklığı ile zeytin borsasının kurulması için ideal konumdadır. Doğu Akdeniz Bölgesinde önemli bir zeytin ağacı varlığına sahip Hatay ilinden önce Ġlimizde zeytin borsasının kurulması için mutlaka alt yapı faaliyetleri tamamlanmalıdır. Ġlimizde hızla geliģen zeytincilik sektöründe yatırımların planlanabilmesi için doğru bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır. 315

337 HEDEF 91- Zeytin ve zeytinyağında standardizasyonu sağlamak üzere aynı bölgede yetişen zeytin çeşitlerinin bir arada kümelenmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Dikilen fidan sayısı, dikim alanı, çalıģma raporları, ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM, Zeytin Üreticileri Birliği OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odaları, OKÜ, Özel Sektör, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Yrd. Doç. Dr. Adnan BOZDOĞAN Gerekçe: Zeytin ve zeytinyağında standardizasyonu sağlamak üzere aynı bölgede yetiģen zeytin çeģitlerinin bir arada kümelenmesi mutlaka sağlanmalıdır. Buradaki ürünlerin aynı anda iģlenmesi ve pazarda rekabete sokulması önemlidir. Çok farklı alanlarda yetiģen farklı çeģit zeytinlerin karıģtırılıp iģlenmesi standart bir kalitenin yakalanmasını zorlaģtırmaktadır. 316

338 HEDEF 92- Zeytin ağaçlarının tamamının kayıt altına alınması ve veritabanını oluşturmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri UlaĢılan ağaç sayısı, toplam dikili alan, üretici sayısı OĠGTHM, Zeytin Üreticileri Birliği Zeytin Üreticileri Birliği, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ziraat Odaları, OKÜ, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimizde hızla geliģen zeytincilik sektöründe yatırımların planlanabilmesi için doğru bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğru bilgiye ulaģmak için öncelikle il sınırları içerisindeki zeytin ağaçlarının tamamının kayıt altına alınması, üreticilerin tespit edilmesi ve sağlıklı bir veri tabanının oluģturulması gerekmektedir. Osmaniye ilindeki zeytin ürün rekoltesinin yüksek doğruluk oranıyla belirlenebilmesi için baģta ağaç sayısı olmak üzere, verimi etkileyen diğer parametreler olan yaģ, çeģit, taç geniģliği, hastalık zararlı durumu coğrafik olarak belirlenmelidir (Kaynak: Osmaniye de Zeytinin Geleceğini Planlıyoruz). 317

339 HEDEF 93- OKÜ bünyesinde bulunan Merkez Laboratuarının Gıda Analiz ve Kalıntı analizlerini yapabilmesi için Bakanlıktan izin ve akredite olmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan laboratuar sayısı OKÜ DOĞAKA (teknik destek), Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, OĠGTHM Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Yrd.Doç.Dr. AyĢe Tülin ÖZ Gerekçe: Gıda üretimdeki gıda güvenliğini sağlamada sürekli kontrol esastır. Bunu sağlamak içinde ürünlerden alınan numuneler laboratuarlarda test edilmelidir. Bu sayede gıda güvenliği kavramı güvence altına alınabilir. Aynı Ģekilde üretilen tarım ürünlerinin kalıntı tespitlerinin yapılması yine gıda güvenliği açısından son derece önemlidir. Zira kontrolsüz ve reçetesiz kullanılan tarım ilaçları ve ilaçlama prosedürüne uyulmaması nedeniyle tarım ürünlerinde pestisit kalıntısı oluģmaktadır. Bu da insan sağlığını son derece ciddi biçimde etkilemektedir. Bunun önüne geçilebilmesi içinde üretilen tarım ürünlerinde sürekli kontrolün sağlanması gerekmektedir. Bu nedenlerden dolayı Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi ndeki gıda kalıntı tespit laboratuarının kurulması yararlı olacağı düģünülmektedir. 318

340 HEDEF 94- Toprak ve yaprak analiz laboratuarının kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan laboratuar sayısı OĠGTHM Ziraat Odası, Ġl Özel Ġdaresi, Ticaret Borsası, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, DOĞAKA Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimizin toplam tarım alanı dekardır. Mevcut durumda çiftçilerimizin yaptırdığı toprak analizi sayısı oldukça azdır ve yapılan bu analizlerde sadece küçük parselleri temsil edebilmektedir. Bilinçli ve modern tarımın baģında tarım alanlarının toprak yapısının bilinmesi gelmektedir. Çiftçilerimiz toprak analizi yaptırarak; analiz yapan kurum tarafından toprağın mevcut besin maddeleri durumu ortaya koyulabilecek, yetiģtirilecek ürüne ve iklim koģullarına göre uygun gübreleme programı oluģturulabilecek, en az girdi ile en ekonomik ve en yüksek verime ulaģılabilecek, dengesiz gübrelemenin toprak ve bitkideki olumsuz etkileri azaltılabilecek, verimliliğinin sürdürülebilirliği sağlanabilecektir. Mevcut durumda sadece Kadirli ilçesinde Toprak analiz laboratuarı bulunmaktadır. Bu laboratuarda genellikle Kadirli ve Sumbas ilçesindeki çiftçilerimize hizmet vermektedir. Diğer ilçelerdeki çiftçilerimiz bu laboratuarın uzak olması nedeniyle toprak analizi yaptırmamaktadırlar. Ġlimizdeki çiftçilerimizin büyük çoğunluğunun toprak analizi yaptırabilmeleri için toprak ve yaprak analiz laboratuarının tüm çiftçilerimiz için ulaģılabilir olması Ģarttır. Bunun içinde en uygun lokasyon diğer ilçelere olan eģit uzaklığı ile merkez ilçedir. 319

341 HEDEF 95- Alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda kullanılmasına yönelik 10 projenin hazırlanmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yapılan proje sayısı OĠGTHM Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi, Belediyeler, Özel Sektör, OKÜ, STK, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Bazı Tarımsal üretimde belirli miktarda enerji kullanımı gerekmektedir. Bitkisel üretim, sulama, büyükbaģ ve küçükbaģ hayvan yetiģtiriciliği, ürünlerin kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, tarım ürünlerinin taģınması, iģlenme ve değerlendirilmesi gibi konularda doğrudan enerji kullanılıyor. Alternatif enerji; doğal kaynakları tüketmeden ve çevreye zarar vermeden elde edilen, çevreyle dost kabul edilen enerjidir. Günümüzde alternatif enerji için yenilenebilir kaynaklar da kullanılmaktadır. Yenilenemeyen kaynakların kullanımının yol açtığı çevresel sorunlar, sadece küresel ısınma ile sınırlı değildir. Bu kaynakların çıkarılması, taģınması, kullanılması ve atıklarının depolanma süreçlerinde meydana gelebilen olumsuzluklar da yerel veya küresel ölçekte çevre sorunlarına yol açabilmektedir. Alternatif enerji kaynaklarından tarımda en fazla, güneģ, su, jeotermal, rüzgar ve biyokütle hidrojen den yararlanılmaktadır. Alternatif enerji kaynakları, su pompalarının çalıģtırılması, aydınlatma, damlama sulama sistemlerinin çalıģtırılması, ahır aydınlatmaları ve bu sistemlerin otomasyonunda çiftçilerimiz tarafından kullanılabilmektedir. Alternatif enerji kaynakları sürdürülebilir tarımsal faaliyetlerin desteklenmesi ve iģletme maliyetlerinin azaltılması adına tarımda kullanılmalıdır. 320

342 HEDEF 96- İlin girişinde yöresel ürünlerin satılacağı ve tanıtılacağı tesislerin yer alacağı altyapıyı oluşturmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yapılan tesis, satıģ yapılan kiģi, satılan ürün çeģidi, satıģı yapılan ürün miktarı Toprakkale Belediyesi Ġl Özel Ġdaresi, OĠGTHM, Ziraat Odaları, STK lar Toprakkale Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Aykut GÜL, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Günümüzde çiftçimizin en önemli sorunlarının baģında satıģ ve pazarlama sıkıntısı gelmektedir. Çiftçilerimiz ürünlerini doğrudan tüketiciye veremedikleri için, çiftçi ile son tüketici arasında birden fazla aracının girmesine neden olmaktadır. Son tüketicinin ürünü daha pahalı almasına ve çiftçimizin de ürününü daha ucuza satmasına neden olmaktadır. Ayrıca Osmaniye ye özgü yerfıstığı, turp gibi tarım ürünlerinin yanında, Ġlimizde üretilen doğal tarım ürünlerinin satılabileceği bir satıģ alanı da bulunmamaktadır. Ġlimizin lojistik konumu düģünüldüğünde Toprakkale-Ġskenderun-Adana yol ayrımından önce hem Ġlimizde yaģayan insanlara hem de yolculuk yapmakta olan insanlara yönelik doğal ve yöresel ürünlerin satıldığı modern bir satıģ alanı ve dinlenme tesisinin yapılması gerekmektedir. Bu sayede yeni bir pazarlama kanalı açılmasının yanında, Ġlimize özgü olan ürünlerin de tanıtımı yapılmıģ olacaktır. 321

343 HEDEF 97- Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi bünyesinde Duyusal Analiz Laboratuarı nın kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Kurulan laboratuar sayısı OKÜ Ġl Özel Ġdaresi, DOĞAKA (teknik destek), OĠGTHM, Ziraat Odaları, STK lar, Özel Sektör Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Yrd.Doç.Dr. AyĢe Tülin ÖZ Gerekçe: Gıda maddelerinde duyusal özellikler kalite parametreleri arasında son derece önemlidir. Gıdaların duyusal özellikleri, markalaģma, tüketici tercihlerine yön verme, rakipler arasında öne geçme sürecinde ön plana çıkmaktadır. Özellikle zeytin ve zeytinyağı sektöründe markalaģma sürecinde duyusal özelliklerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle zeytin ve zeytinyağı duyusal analizlerinin üretici firmadan bağımsız olarak analiz edildiği bir duyusal analiz laboratuarının kurulması önemlidir. 322

344 HEDEF çiftçimizin arazisinde tesviye çalışmalarının yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Arazi toplulaģtırması yapılan tarım alanı OĠGTHM ĠGTHM, Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Necati YEġĠLYURT, BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Yüzey sulama yöntemlerinde sulama suyu toprağa, toprak yüzeyi üzerinden akıtılarak verilir. Sulama suyu bitkilerin tamamının kök bölgesine eģit ve kayıpsız olarak aynı zamanda toprak erozyonuna neden olmadan verilebilmelidir. Buda ancak toprak yüzeyinin belli bir eğim derecesinde, düzgün bir yüzeye sahip olmasına bağlıdır. Böyle bir yüzeyin sağlanması da ancak arazinin tesviye edilmesiyle sağlanabilir. Sulama suyunun tarlanın her tarafına yeknesak uygulanabilmesi için doğal eğimi bozmamak, toprak verimliliğini azaltmamak Ģartıyla çukurları doldurmak, tümsekleri ortadan kaldırmak, tarımsal alet makinelerin izlerini kaybederek araziye uygun bir eğim ve düzgün bir yüz kazandırmak iģine arazi tesviyesi denir. Toprak yüzeyi düzgün olmayan arazilerde su çukur noktalarda fazla, yüksek noktalarda daha az birikir. Yüksek noktalar bazen hiç su almazlar. Eğimi fazla olan araziler ise sulama ile toprak kaybına (erozyona) uğrarlar. Her iki durumda verim azalmasına neden olur. Drenajı olmayan alanlarda çukur noktalarda fazla suyun toplanması sonucunda arazide taban suyu yükselmesi ve dolayısıyla tuzluluk sorunu ortaya çıkar. Bütün bu sorunlara yol açmamak için tarım arazilerinin yüzeyinin düzgün ve uygun bir eğimle tesviye edilmesi gerekir. Tarlanın düzgün bir biçimde sulanabilmesi için yapılan tüm düzeltme iģlemleri bu tarifin içine girer. Çiftçilerimizin yukarıda belirtilen sorundan etkilenmemesi için arazilerinin doğru bir Ģekilde etüt edilip gerekli yerlerde tesviye çalıģmalarının yapılması önemlidir. 323

345 HEDEF 99- İl genelinde toprak haritası çıkartılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Alınan toprak numunesi sayısı, toprak analizi yapılan tarım alanı geniģliği, hazırlanan toprak haritası OĠGTHM Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odası, Ticaret Borsası, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bahriye ÇETĠNKAYA, BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ġlimizin toplam tarım alanı dekardır. Mevcut durumda çiftçilerimizin yaptırdığı toprak analizi sayısı oldukça azdır ve yapılan bu analizlerde sadece küçük parselleri temsil edebilmektedir. Bilinçli ve modern tarımın baģında tarım alanlarının toprak yapısının bilinmesi gelmektedir. Ġl genelinde toprak yapısının belirlenmesi ile ilgili herhangi bir çalıģma yapılmamıģtır. Yapılması planlanan bu çalıģma ile il genelinde toprağın mevcut besin maddeleri durumunu ortaya koyulabilecek, yetiģtirilecek ürüne ve iklim koģullarına göre uygun gübreleme programı oluģturulabilecek, en az girdi ile en ekonomik ve en yüksek verime ulaģılabilecek, dengesiz gübrelemenin toprak ve bitkideki olumsuz etkileri azaltılabilecek, topraklarımızın verimliliğinin sürdürülebilirliği sağlanabilecek ve topraklarımızın kirlilik oranı tespit edilip buna karģı önlemler alınabilecektir. Bu nedenle Ġlimiz genelinde toprak haritasının çıkarılması çiftçilerimiz ve Osmaniye tarımı açısından önemli olacaktır. 324

346 HEDEF 100- Tarımsal sulama kaynaklarının temiz tutulmasına yönelik iki proje hazırlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Ekim alanı verileri, TUĠK verileri DSĠ Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Sulama Birlikleri, OĠGTHM, Osmaniye Belediyesi, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Tarımda su kaynaklarının temiz tutulması; tarım ürünlerinin hastalık ve zararlılardan daha az etkilenmesi, tarımsal ürünlere sulama yoluyla kimyasal, biyolojik bulaģmanın engellenmesi, sulama suyuna temas eden tarım iģçilerindeki hastalık riskinin azaltılması gibi nedenlerden ötürü çok önemlidir. Mevcut durumda tarımsal sulama kaynaklarına kanalizasyon atıkları, sanayi atıkları, evsel atıklar, tarımsal sulama kaynaklarımıza deģarj edilmektedir. Osmaniye genelinde sadece 1 tane arıtma tesisimiz bulunmaktadır, bu tesisin yeterli olmadığı düģünülmektedir. Bu nedenle tarımsal sulama kaynaklarımız gün geçtikçe kirlenmektedir. Bu da tarımımızı tehdit eden bir konu halini almaktadır. Bu tehdidi ortadan kaldırmak adına tarımsal sulama kaynaklarının temiz tutulmasına yönelik projelerin gerçekleģtirilmesi önemlidir. 325

347 HEDEF 101- Sulama Kanallarında Yosun Oluşumunu Önlemek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢlar Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Temizlenen sulama kanalı alanı, kullanılan temizleme kimyasalı miktarı, su kesintisi miktarı Sulama Birlik ve Kooperatifleri DSĠ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, OĠGTHM, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimiz sınırları içerisindeki bazı sulama kanallarında aģırı yosun oluģumu görülmektedir. Yosunlanma ve otlanmadan dolayı su hızı azalmakta dolayısıyla sulama süresi de artmaktadır. Kanallardaki yosun ve yabancı bitkiler sulama kanallarını tıkayarak kanalların taģmasına sebep olmakta dolayısıyla çevredeki arazilere ciddi zarar vermektedir. Yosunlanmayı engellemek için sulama birlikleri, belli dönemlerde sulama suyuna bakırsülfat uygulamaktadırlar. Yosun miktarının aģırı arttığı dönemlerde ise kanallardaki su akıģı kesilerek birkaç gün kanal yüzeyindeki yosunlar kurumaya bırakılmaktadır. Bu da sulamaların aksamasına neden olmaktadır. Aynı Ģekilde azot ve fosforlu gübrelerin kullanıldığı arazilerden geçerek gelen sular, ötröfikasyonu artırmaktadır (Tanji, 1997). Bunun sonucunda çok fazla miktarda alg ve makrofit büyümesi su kalitesinin düģmesine neden olmaktadır (Kundak Ertosun, 2007). Yoğun yosun içeren bu sular kanal pürüzlülüğünü artırarak, yük kaybına neden olmakta ve su hızını düģürmektedir. Sulama kanallarında bazı dönemlerde yapılan su kesintileri yosunla mücadelede uygulanan yöntemlerden bir tanesidir. Bu sistem, kanal çeperlerinde geliģen yosunun güneģte kurutulması Ģeklinde bir mücadele olarak özetlenebilmektedir. Ayrıca sulama kanalları yosunlarını parçalayarak kanalların açılmasını ve mevcut yosunların floklaģtırılarak parçalanmasını sağlayan kimyasallar (bakır sülfat, asidik esaslı mineral kompleks gibi) tüm dünyada kullanılmaktadır. Kanal pürüzlülüğündeki artıģ, yosunlanma, otlanma ve siltasyonu artırmaktadır. Bu durum da, çift yönlü bir etkiyle, kanal pürüzlülüğünü artırmaktadır. Bu kısırdöngünün kırılması için kanallarda yeterli bakım-onarım ve iyileģtirme çalıģmalarının yapılması gerekmektedir. Kaynak:

348 HEDEF kişiye modern örtüaltı sebze yetiştiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri UlaĢılan kiģi sayısı, desteklemeden yararlanan kiģi sayısı, eğitim ve bilgilendirme toplantıları sayısı, broģür sayısı OĠGTHM OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Merkez, Kadirli ve Toprakkale ilçelerinde kurulması düģünülen örtüaltı sebze yetiģtiriciliği için planlama sonundaki hedefe ulaģılabilmesi için beģ yıllık bir süreçte 100kiĢiye modern örtüaltı yetiģtiriciliğinin öğretilmesi hedeflenmiģtir. 327

349 HEDEF kişiye modern çilek yetiştiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ UlaĢılan kiģi sayısı, desteklemeden yararlanan kiģi sayısı, eğitim ve bilgilendirme toplantıları sayısı, broģür sayısı OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, OĠGTHM, Çukurova Üniversitesi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Ġl genelinde kurulması düģünülen örtüaltı çilek yetiģtiriciliği için planlama sonundaki hedefe ulaģılabilmesi için ilk yıllarda100kiģiye modern çilek yetiģtiriciliğinin öğretilmesi hedeflenmiģtir. 328

350 HEDEF kişiye modern mantar yetiştiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ UlaĢılan kiģi sayısı, desteklemeden yararlanan kiģi sayısı, eğitim ve bilgilendirme toplantıları sayısı, broģür sayısı OKÜ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, OĠGTHM, Çukurova Üniversitesi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Saadet BÜYÜKALACA, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Ġl genelinde kurulması düģünülen mantarhaneler için planlama sonundaki hedefe ulaģılabilmesi için ilk yıllarda100kiģiye mantar yetiģtiriciliğinin öğretilmesi hedeflenmiģtir. 329

351 HEDEF kişiye modern örtüaltı meyve yetiştiriciliği eğitiminin verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri UlaĢılan kiģi sayısı, desteklemeden yararlanan kiģi sayısı, eğitim ve bilgilendirme toplantıları sayısı, broģür sayısı OĠGTHM OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Alata BKAĠM, ĠGTHM, Ziraat Odaları Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Sevgi PAYDAġ KARGI, Öğr. Gör. Gökhan BAKTEMUR Gerekçe: Merkez ve Toprakkale ilçelerinde kurulması düģünülen örtüaltı meyve yetiģtiriciliği için planlama sonundaki hedefe ulaģılabilmesi için ilk yıllarda100kiģiye modern örtüaltı meyve yetiģtiriciliğinin öğretilmesi hedeflenmiģtir. 330

352 HEDEF 106- Yerfıstığı üretiminde çiftçi uygulamalarından kaynaklanan aflatoksin probleminin önlenmesi amacıyla yerfıstığı üretimi yapan çiftçiye yerfıstığında aflatoksin konulu eğitim verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Verilen eğitimler ve ulaģılan kiģi sayısı, yapılan analiz sonuçları, uygulanan idari cezalar OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ĠGTHM, Ziraat Odaları, Özel Sektör, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Osmaniye Ticaret Borsası, Osmaniye Yerfıstığı Sanayicileri ve ĠĢadamları Derneği Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas, Toprakkale BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Aflatoksinler toprak kaynaklı küflerin ürettikleri, kanserojen etkileri olan ve insan sağlığını ciddi derecede etkileyen toksik maddelerdir. Aflatoksinler ısıl iģlem veya kimyasal uygulamalar ile yok edilemezler. Bu nedenle aflatoksin problemini engellemenin tek yolu toprak kaynaklı küfler tarafında üretilmelerini engellemektir. Yerfıstığı hasat edildikten sonra (söküm) nem oranı yaklaģık % 35 civarındadır. Bu rutubet % 10 un altına kısa sürede düģürülmezse küfler aflatoksin üretmeye baģlarlar. Bunu engellemek için hasat sonrasında hızlı Ģekilde kurutma Ģarttır. Ayrıca hasat esnasında ürüne verilen fiziksel zararlardan dolayı küflerin ürüne bulaģmasına, o bölgede üremesine ve aflatoksin üretmelerine neden olmaktadır. Bunu engellemek için de hasat sırasında ve hasat sonrasında yerfıstığına fiziksel zarar verecek uygulamaların engellenmesi gerekmektedir. Konuyla ilgili doğru uygulamalar hakkında çiftçimizin bilinçlendirilmesi için mutlaka eğitimler, çalıģtaylar, demonstrasyonlar yapılmalıdır. 331

353 HEDEF 107- Yerfıstığında hastalık ve zararlılarla etkin mücadele yapabilmek için; yerfıstığı üretimi yapan çiftçiye yerfıstığı hastalık ve zararlıları ile mücadele eğitimi verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Sürvey çalıģması yapılan alan, Yapılan ürün kontrolleri ve kontrol raporları, verilen eğitim sayısı ve ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas, Toprakkale Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Ġlimizde 1. ve 2. ürün olarak ekilen yerfıstığının toplam alanı yaklaģık dekardır. Yerfıstığı ilimizde mısır ve buğdaydan sonra en çok ekilen tarla bitkisidir. Ekim alanı çok geniģ olduğundan hastalık zararlılarla mücadelede son derece önemlidir. Hastalık zararlılarla iyi mücadele edilmemesi durumunda ürün kaybı ciddi boyutlara ulaģabilmektedir. Ayrıca mevcut bir hastalık zararlının kısa sürede il geneline yayılmaması için mücadelenin bütün üreticilerimiz tarafından etkin yapılması gerekmektedir. Doğru mücadele teknikleri içinde çiftçilerimizin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 332

354 HEDEF 108- İlimizde anız yangınlarının çevreye ve ekolojik dengeye verdiği zararlar konusunda kişide farkındalık oluşturmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Verilen eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Çiftçilerimiz anızı daha iyi bir tohum yatağı hazırlamak, yabancı ot ve haģereleri yok etmek, hasat sonrasında hemen diğer bir ürününün ekimine geçilecek ise mibzerin gözlerinin anız sapları ile tıkanmamasını sağlamak için yakmaktadır. Anız yakmanın sağlayacağı fayda vereceği zararların yanında çok küçük kalmaktadır. Anızın yakılması ile topraktaki organik madde yakılarak yok edilmektedir. Organik madde toprakta besin kaynağı olmasının yanında, toprağın su tutma kapasitesinin artmasını sağlamaktadır. Organik madde, toprakta kümeleģmeyi temin ederek erozyon ile toprağın taģınmasını önlemektedir. Organik madde, toprağın iyi havalanmasını sağlamaktadır. Ġlimiz topraklarında hali hazırda % 2 den daha az olduğu belirlenmiģ olan organik madde, bitkisel bir artık olan anızın yakılması ile giderek yok edilmektedir. Kısaca organik madde miktarının azalması ve yok edilmesi toprakları daha verimsiz ve erozyona daha hassas duruma getirmektedir. Bu konunun önüne geçmek adına, ilimizde anız yangınlarının toprak yapısına ve verime olan olumsuz etkileri konusunda bay-bayan çiftçiye bilgi vererek sürdürebilir tarım yapmalarını sağlamak son derece önemlidir. 333

355 HEDEF 109- Tarım Sigortası (TARSİM) yaptıran çiftçi sayısını %50 arttırmak Performans Göstergesi TARSĠM poliçe sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, TARSĠM, Özel Sektör, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Tarım sektörünün nüfusumuzun beslenmesindeki fonksiyonunu etkili bir Ģekilde yerine getirmesi tarımsal üretimi tehdit eden risklerin yönetimiyle doğrudan iliģkilidir. Bu nedenle, geliģmiģ ülkeler, uyguladıkları çeģitli korumacılık politikaları, "Risk Yönetim Programları" ve bu programlar içerisinde önemli bir yer alan; "Tarım Sigortaları Uygulamaları" ile risk paylaģımını ve transferlerini gerçekleģtirmektedirler. Ülkemizde de tarım sektörünü tehdit eden risklerin teminat altına alınabilmesi amacıyla bir sigorta mekanizması olan TARSĠM devreye sokulmuģtur. (Kaynak: OĠGTHM 2012 Yılı Brifing Verileri, Bu sistem çiftçilerimiz tarafından hali hazırda isteğe bağlı olarak uygulanmaktadır. Osmaniye de 2012 yılında poliçe hazırlanmıģ ve dekar alan sigorta kapsamına alınmıģ olup, 2012 yılı içerisinde yaģanan sigorta kapsamındaki problemler ve doğal afetler sonucunda TL hasar ödemesi yapılmıģtır. Ġlimiz çiftçileri ekonomik anlamda çok güçlü durumda değillerdir. Bu nedenle yaģanan afetler sonucu oluģan hasarların telafisini sağlayabilmek adına tarım sigortası yaptıran çiftçi sayısının arttırılması Ģarttır. 334

356 HEDEF 110- Hastalığa dayanıklı ana arı yetiştirme ve kovan başına verimin artırılması için eğitim çalışmalarının yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Ġl ve ilçelerdeki kovan sayısının artması, kovan baģına bal veriminin artması Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Emin GAFFAROĞLU Gerekçe: Dünya da 50 milyon balarısı kolonisi var. Bir milyon 350 bin ton bal üretilmektedir. Uluslararası bal ticareti 325 bin ton, AB ülkelerinin yıllık bal ithalatı ise 225 bin tondur. Avustralya, Kanada, Arjantin, Ġsrail ve Çin gibi ülkelerde koloni baģına verim kg dır. Gelir düzeyi yüksek ülkelerde kiģi baģına bal tüketimi 2-3 kg iken Türkiye de dönemi itibariyle kiģi baģına ortalama yıllık bal tüketimini 8 yılın ortalamasının 0.95 kg/yıl dır. Türkiye de 4,5 milyon koloni ve koloni baģına verim 17 kg dır. Osmaniye nin 111 köyünde 460 eski yeni usul kovanda toplam ton bal, kovan baģına 20 kg verimle üretilmektedir. Hem ülke ortalaması hem de Osmaniye ortalama verimleri arıcılığı geliģmiģ ülkelerle karģılaģtırıldığında çok düģük olduğu görülmektedir. Bunun nedenleri olarak arılarda görülen hastalıklar, damızlık ana arı yetersizliği ve kovan kalitesi, uygun arılık bölgelerin olmaması, arı taģımakta ve götürülen alanlarda yaģanan sorunlar sayılabilir. Osmaniye de özellikle yavru çürüklüğü hastalığının yaygın olduğu bilinmektedir. Üniversiteler ve araģtırma kuruluģlarında hastalığa dirençli ana arı üretim çalıģmaları yapılmaktadır. Hastalığa dirençli ana arı temini ve ana arı ve arı yetiģtiriciliği konusunda kurslar düzenleyerek ana arı temini yanında arı yetiģtiriciliğinde hijyen, sağlık koruma konularında daha bilgili ve birikimli arıcılar yetiģtirilmesini sağlayarak ilde sürdürülebilir arı üretimi faaliyetleri geliģtirilmelidir. 335

357 HEDEF 111- İstekli gençlerin ve/veya hayvancılık işletmelerinde çalışanlara eğitim vermek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Hayvancılık iģletmelerinde teknik altyapısı yüksek çalıģan sayısı OĠGTHM OKÜ, ĠGTHM, ODSYB ve Kooperatifler Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Osmaniye de hayvansal üretim önemli bir yer tutmaktadır. Osmaniye de adet bitkisel ve hayvansal üretimi birlikte yapan iģletme ve sadece hayvancılık yapan iģletme sayısı 759 dur. Bu iģletmelerde hayvan baģına verimler ise Türkiye ortalamasının altındadır. Osmaniye de hayvansal ürünler üretim değeri ile toplam üretime %30 düzeyinde katkı sağlamaktadır Bu konuda bilgi ve teknik uygulamalar çok önemli role sahiptir. Hayvancılık iģletmelerinde çalıģan veya çalıģmak isteyenlerin eğitim programlarına tabi tutularak teknik eleman açığına destek sağlanması, sağım, yavru bakımı ve hayvan yetiģtirme ve yemleme gibi konularda önemli avantajlar sağlayabilir. Hayvancılık yapmak isteyenlerin, yapanların ve/veya çalıģanların bilgi ve becerilerini artırmaya yönelik eğitim programları yürütülmelidir. Konuya göre arıcılık, süt sığırcılığı ve keçi yetiģtiriciliği koyun yetiģtiriciliği gibi alanlarda yetiģtiricilerinin eğitilmesi için her alt sektörden en az 20 kiģiye eğitim verilebilir. Ayrıca eğitimlerde arıcılık, sağımcılık, tırnak kesimi, koyun yetiģtiriciliği, keçi yetiģtiriciliği, hayvan bakıcılığı gibi sektör ve alt sektörlerde çalıģmak isteyen ve iģ edinerek mesleki geliģme sağlamak isteyenlere yönelik olarak teknik bilgi ile donatılmıģ ara eleman yetiģtirilmesi sağlanabilir. Bu eğitimleri alan ve sınavlarında baģarılı olanlara katılım belgesisertifika verilebilir. 336

358 HEDEF 112- Yerfıstığı üretim sürecinin, başından sonuna kadar her aşamasını modern bir sisteme kavuşturulması amacıyla üreticilere, tarımsal işletmecilik, modern tarım teknikleri konularında 60 adet eğitim ve seminer vermek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Seminer sayısı, etkinlik sayısı, ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ĠGTHM, Ziraat Odaları Merkez, Düziçi ve Kadirli BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Yerfıstığı üretim sürecinin, baģından sonuna kadar her aģamasını modern bir sisteme kavuģturulması gerekmektedir. Tohum, ilaçlama, hasat, kurutma, taģıma, depolama, iģleme, pazarlama aģamaları modern, teknolojik, yöntemlerle yapılabilir duruma getirilmelidir. Bu sürecin tamamı kontrol edilebilir olmalıdır. Yerfıstığında küflenme olumsuz koģullara bağlı olarak hasattan itibaren baģlamaktadır. Depolama ve taģıma sırasında devam eden küflenme kalite ve ürün kayıplarıyla sonuçlanabilmektedir. Ayrıca, küflerin ürettikleri mikotoksinler sağlık sorunlarına neden olabilmektedir Yerfıstığı, muhteviyatı nedeniyle uygun olmayan koģullarda nem tutmaya müsait bir üründür. Bu da yerfıstığının kalitesini önemli düzeyde etkileyen etmenlerden birisidir. Yerfıstığında hasat, kurutma, depolama gibi iģlemlerin yapıldığı tesisler modernize edilerek, oluģabilecek olumsuz geliģmeler önlenmelidir. Çiftçi kursları ve faaliyetler, Bakanlık stratejileri, politikaları ve kalkınma planları doğrultusunda planlanmalıdır. Bu çalıģmalar esnasında; 1) Tüm kaynakların etkili ve verimli kullanımı, 2) Tarımsal üretimin sürdürülebilir, ekonomik, verimli ve çevreye zarar vermeyecek bir Ģekilde yapılması, 3) Ülkemiz ve dünya pazarlarının ihtiyacı olan güvenilir gıdaya ve kaliteli tarım ürünlerine eriģilebilirliğin sağlanması, 4) Toprak, bitki ve su kaynaklarının korunmasının sağlanması, 5) Kırsal alanda yaģam standardını yükseltmek için çiftçi ihtiyaçlarının dikkate alınması Konuları da planlanmalıdır. 337

359 HEDEF gıda firmasına ihracat ve dış ticaret eğitimi verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Eğitim ve toplantı sayısı, ulaģılan firma sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ KOSGEB, Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası, Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar DOĞAKA (teknik destek), OKÜ, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye deki gıda firmalarının büyük çoğunluğu küçük iģletmedir ve birçoğunun ihracat bilgisi bulunmamaktadır. ĠĢletmelerin geliģebilmesi için de dıģ pazara açılmaları son derece önemlidir. Bu nedenle gıda iģletmelerine ihracat eğitimlerinin verilmesi gerekmektedir. 338

360 HEDEF 114 Salamura zeytin ve zeytinyağı sektörü için 50 kalifiye eleman yetiştirilmesi ve bu konuda 20 eğitim verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, konferans sayısı, panel sayısı, verilen sertifika sayısı ĠġKUR OKÜ, KOSGEB, Özel Sektör, OĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ġlimizde zeytincilik sektörü son 10 yılda sanayileģmeye baģlamıģtır. Bu nedenle zeytin iģleme sektöründe yetiģmiģ eleman ve usta bulunmamaktadır. Hatta salamura zeytincilikte birçok iģletme Marmara bölgesinden usta getirtmektedir. Ayrıca hali hazırda, albenisi yüksek ürünler elde etmek adına bu üretimlerde insan sağlığına zararlı katkı maddeleri kullanılmaktadır. Kaliteli, belirli bir standartta ve insan sağlığına uygun üretim yapabilecek eleman açığının tamamlanması, zeytincilik sanayisinin geliģimine ve markalaģma sürecine yardımcı olacaktır. 339

361 HEDEF 115- Zeytin yetiştiriciliğinde kaliteyi korumak için ürünlerin uygun yöntemlerle toplanması, taşınması, depolanması, işlenmesi amacıyla başta zeytin üreticileri birliği üyelerine olmak üzere 12 adet sertifikalı, uygulamalı eğitim vermek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Verilen eğitim sayısı, kurs sayısı, katılımcı sayısı, çalıģma raporları, ulaģılan kiģi sayısı, dağıtılan sertifika sayısı Zeytin Üreticileri Birliği OĠGTHM, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, OKÜ, ĠGTHM, Ziraat Odaları Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Zeytin ve zeytinyağı sektöründe, toplama, taģınma, depolama, ve iģlemede kaliteyi etkileyecek çok fazla parametre vardır ve bu parametreler çok hassastır. Bu parametrelerdeki en ufak değiģimler kaliteyi olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Sektördeki bilgi eksiklikleri nedeniyle birçok üretici bu parametrelere dikkat etmemektedir. Bunun önüne geçmek için eğitimlerin verilmesi gerekmektedir. 340

362 HEDEF 116- Tarla bitkileri yetiştiriciliğinde basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması konusunda çiftçiye eğitim verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Verilen eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Yüzey sulama yöntemlerinde tarla parselinde suyun cazibe ile ilerlemesi esasken, basınçlı sulama yöntemlerinde su tarla parselinin içindeki kapalı borulara belli bir basınçla iletilir ve sulama yöntemine bağlı olarak yağmurlama, mikro yağmurlama veya damlama yöntemi ile bitkilere uygulanır. (Kaynak: Basınçlı sulama yöntemlerinde; yağmurlama ve mikro yağmurlama yöntemi yüksek basınca gerek duyarken damla sulama yöntemi daha düģük basınçla uygulanabilmektedir. Basınçlı Sulama sistemlerinin kullanımı ile sulama maliyetleri azalacak ve tarlanın her yeri homojen bir Ģekilde sulanacağından verim artıģı sağlanacaktır. Ekonomik üretim yaparak üretimde üstün verim ve kaliteyi yakalamak için mutlaka modern basınçlı sulama sistemlerini çiftçilerimizin uygulaması gerekmektedir. Çiftçilere verilecek eğitimler bu sistemin yaygınlaģması açısından son derece önemlidir. Ayrıca Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca basınçlı sulama sistemlerine verilen % 50 hibe desteklemesi hakkında da bilgilendirme yapılması bu sistemlerin kullanımını destekleyecektir. 341

363 HEDEF 117- Tarla tarımı yapılan alanlarda oluşan taban taşının kırılması amacıyla dip kazan kullanımını yaygınlaştırmak için çiftçiye eğitim verilmesini sağlamak Performans Göstergesi Verilen eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Bazı toprak ve iklim Ģartlarında her yıl aynı derinlikte iģlenen toprak katının hemen altında kalınlığı 8-10 cm ye varan su geçirmez sert bir tabaka oluģur. Taban taģı denilen bu tabakanın oluģmasıyla, toprakta suyun alt katmanlarına sızması zorlaģır ve bitkinin kök geliģimini engellenir. Taban taģı katmanı toprağa düģen yağmur sularının, toprağın alt katlarında süzülmesini zorlaģtırarak suyun toprak yüzeyinden akıp gitmesine ve erozyona sebep olur. Bu nedenle taban taģının belirli aralıklarla kırılması gerekir. Bu iģ dipkazan denilen özel gövdeli pullukla yapılır. Çiftçilere verilecek eğitimler dipkazan kullanımının yaygınlaģması ve topraklarımızın verimlilik kapasitesinin arttırılması açısından son derece önemlidir. 342

364 HEDEF 118 Hayvancılık sektöründeki kadınların mesleki ve teknik bilgilerinin güçlendirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri UlaĢılan kadın çiftçi sayısı, yapılan toplantı sayısı OĠGTHM Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Kadın dernekleri, Ġlçe Kaymakamlıkları, ĠGTHM, ODSYB Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ Gerekçe: Kadının toplumsal yaģama katılmasının en önemli ve ekonomik açıdan geliģtirici kıstası kadının iģ yaģamına katılmasıdır. Avrupa ülkelerinde kadın nüfusuna bakıldığında iģçi veya kendi iģinde çalıģan kadınların toplam istihdama oranlarına bakıldığı zaman en fazla pay %17,7 ile Ġtalya ya aittir. Ġtalya nın ardından %14,3 lük pay ile Türkiye gelmektedir. Kadın iģgücünün yoğunlaģtığı sektörler arasında en yüksek pay eskiden olduğu gibi günümüzde de %48 ile tarım sektörüdür. Ülkemizde hayvansal üretim bilindiği gibi küçük ölçekli aile iģletmeleri formundadır. Bu yapıda özellikle kadınlar hayvanların bakım beslenmesinde en etkin olarak çalıģan gruptur. Bu nedenle kadınların hayvansal üretim konusunda bilgi ve görgülerinin artırılması önemlidir. Mevcut proje ile Osmaniye de hayvancığın yoğun yapıldığı ilçe ve köylerden katılacak istekli en az 20 kadının eğitimi ön görülmektedir. Eğitimde çitlik düzeyinde demonstartif çalıģmalarda yapılabilir. 343

365 HEDEF 119- Tarım alet makinelerinin kullanımında iş güvenliğinin sağlanması için 20 adet eğitim vermek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Verilen Eğitim Sayısı, UlaĢılan KiĢi Sayısı, Tarım Sektöründeki ĠĢ Kazası Sayısı OĠGTHM ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, OKÜ Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Genel olarak Türkiye de iģ kazaları sonucu ölün oranı 1/ dür. Bunun dıģında da çok sayıda iģ kazası yaralanma veya iģ gücü kaybına neden olmaktadır. Bunun önüne geçilebilmesi adına çalıģma hayatında iģ sağlığı ve iģ güvenliği konusu son derece önemlidir. Türkiye de çalıģanların %25 i tarım sektöründe bulunmaktadır. Bu noktada özellikle mevsimlik tarım iģçileri bilgi yetersizliği nedeniyle riskli grup içerisindedir. Tarım sektöründe tarım alet makinelerinden kaynaklı iģ kazalarının yanında, deri, solunum, iskelet ve kas rahatsızlıkları sıkça görülmektedir. Tarım sektöründe iģ sağlığı ve iģ güvenliğinin sağlamak ve mevcut kazaların ve meslek hastalıklarının sayısını azaltmak için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasındaki ikili protokol 2013 yılı içerisinde imzalanmıģtır. Tarım sektöründe iģ güvenliğinin sağlanması adına sahada tarım iģçilerine ve çiftçilerimize eğitim verilmesi son derece önemlidir. 344

366 HEDEF okulda gıda güvenliği ve hijyen eğitimi vermek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Verilen eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı. OĠGTHM Ġl Özel Ġdaresi, Osmaniye Sağlık Ġl Müdürlüğü, Osmaniye Milli Eğitim Ġl Müdürlüğü, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Gıda güvenliğinin sağlanmasında temel sorumluluk gıda iģletmecisine aittir. Gıda maddeleri ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri üreten, satan iģyerleri ile toplu tüketime sunan iģyerleri güvenilir gıdaya ulaģılması konusunda en etkili yöntemler arasında yer alan Hijyen Uygulamaları ile HACCP ilkelerine dayanan prosedürleri uygulamak ve sürdürmek zorundadır. Tüketicilerinde kaliteli, sağlıklı ve güvenilir gıdaların temini konusunda bilinçli olması gerekmektedir. Bu bilincin oluģturulmasına okul çağında baģlaması çok önemlidir. Çünkü gıda güvenliği konusunu benimseyen çocuklarımız gelecekte de bu konu hakkında taleplerde bulunacaklar ve gelecekte gıda güvenliğinin sağlanması, daha kaliteli ve sağlıklı gıdaların üretilmesine yardımcı olacaktır. 345

367 HEDEF dekar tarım arazisinde toplulaştırma çalışmalarının yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Arazi toplulaģtırması yapılan tarım alanı. Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ziraat Odaları, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Eyüp GÜN, Metin ÖZTÜRK, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Günümüzde tarım alanları miras yoluyla bölünerek çok küçük parçalara düģmüģtür. Bu nedenle Türkiye deki tarım iģletmelerinin yapısı küçük, parçalı ve dağınık araziler Ģeklindedir. Bu yapının modern tarım iģletmeciliğine göre yeniden düzenlenerek daha az zaman, iģgücü ve sermaye kullanımının sağlanması gerekmektedir. Ayrıca üretim faktörlerinden en iyi biçimde yararlanarak tarımsal üretimi ve tarım iģletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki nüfusun hayat standartlarını yükseltmek için iģletmelerin dağınık ve parçalı arazilerinin toplulaģtırılması son derece önemlidir. Arazi toplulaģtırmasının yapılması ile tarım arazilerinde parçalılığı azaltmak, düzenli ve ideal parsel Ģekilleri oluģturmak, her parseli yol ve sulama ağı ile irtibatlandırmak, ulaģımdan dolayı meydana gelen kayıpları önlemek ve yakıt tasarrufu sağlamak, iģlenebilir arazi miktarını artırmak, kullanılmayan küçük parçalı arazileri tarıma kazandırmak hedeflenmektedir. Bunun için Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Arazi ToplulaĢtırmasına ĠliĢkin Tüzük ün yürürlüğe konulması; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 16/5/2008 tarihli ve 254 sayılı yazısı üzerine, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 13 üncü, 14 üncü, 17 nci ve 24 üncü maddelerine göre, Bakanlar Kurulu nca 29/6/2009 tarihinde kararlaģtırılmıģtır. 346

368 HEDEF 122- Çiftçilerimize arazi toplulaştırma ile ilgili 50 eğitim verilmesi ve toplamda üreticiye ulaşmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Verilen eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM Ġl Özel Ġdaresi, Ziraat Odası, Osmaniye Ticaret Borsası, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OĠGTHM Gerekçe: Günümüzde tarım alanları miras yoluyla bölünerek çok küçük parçalara düģmüģtür. Bu nedenle Türkiye deki tarım iģletmelerinin yapısı küçük, parçalı ve dağınık arazileri Ģeklindedir. Bu yapının modern tarım iģletmeciliğine göre yeniden düzenlenerek daha az zaman, iģgücü ve sermaye kullanımının sağlanması gerekmektedir. Ayrıca üretim faktörlerinden en iyi biçimde yararlanarak tarımsal üretimi ve tarım iģletmelerinin verimliliğini artırmak ve kırsal kesimdeki nüfusun hayat standartlarını yükseltmek için iģletmelerin dağınık ve parçalı arazilerinin toplulaģtırılması son derece önemlidir. Arazi toplulaģtırmasının yapılması ile tarım arazilerinde parçacılığı azaltmak, düzenli ve ideal parsel Ģekilleri oluģturmak, her parseli yol ve sulama ağı ile irtibatlandırmak, ulaģımdan dolayı meydana gelen kayıpları önlemek ve yakıt tasarrufu sağlamak, iģlenebilir arazi miktarını artırmak, kullanılmayan küçük parçalı arazileri tarıma kazandırmak hedeflenmektedir. Bu hedefi gerçekleģtirmek için çiftçilerimizin de bu projeye destek vermeleri gerekmektedir. Bunu sağlamak için de çiftçilerimizi arazi toplulaģtırma projesi hakkında doğru biçimde bilgilendirmek ve yönlendirmek önemlidir. 347

369 HEDEF 123- Tüketicilerin bilinç düzeylerini arttırmak üzere güvenli gıda konusunda yılda üç adet toplantı düzenlemek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim ve toplantı sayısı, ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, Birlikler, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Sağlıklı olmak, bir insanın en temel ihtiyacı ve hakkıdır. Gıda ürünleri ise sağlımızı en kolay etkileyecek etmenlerin baģında gelir. Dolayısıyla gıda ürününün güvenliği, ürünü kullanan tüketicinin mutlak bir talebidir ve üretici firmalarda da tamamıyla yönetimin sorumluluğudur. Günümüzde geleneksel gıda iģleme ve tüketiciye sunma yaklaģımlarında gerek tüketicinin bilinçlenmesi, gerekse ülkelerin gıda yasalarını "daha sağlıklı ve güvenli gıda üretme" kavramı doğrultusunda güncellemeleri nedeniyle, daha çok tüketicilerin bilinç düzeylerini arttırmak üzere Güvenli Gıda konusunda ayda bir toplantı düzenlenmesi planlanmaktadır. 348

370 HEDEF 124- Tüketicilerin sağlıklı süt temini konusunda bilincini arttırmak için yılda iki defa toplantı yapmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim ve toplantı sayısı, ulaģılan kiģi sayısı Osmaniye Süt Üreticileri Birliği, Kadirli Süt Üreticileri Birliği OĠGTHM, Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği, OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ġlçe Kaymakamlıkları, Belediyeler Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Süt, yapısı itibariyle son derece hassas, çabuk bozulabilen ve bozulduğu zaman da ciddi zehirlenmelere neden olabilen bir üründür. Bu nedenle sağlıklı süt üretimi ve sağımdan sonra, ürün iģlemeye kadar soğuk zincirin korunması gerekmektedir. Fakat halkımızın sokak sütçülerinden aldığı sütler herhangi bir soğutma sisteminde muhafaza edilmemekte, sağlık açısından güvenli olup olmadığı bilinmemekte ve içeriği konusunda Ģüpheler bulunmaktadır. Bütün bunlara rağmen halkımız bu sütlerin köyden geldiği için daha doğal, sağlıklı ve katkısız olduğunu düģünmektedir. Bu algının kırılabilmesi, halkımızın sağlıklı süt temini konusunda daha dikkatli olması ve soğuk zinciri korunmuģ süte talep olması açısından halkımızın bilinçlendirilmesi gerekmektedir. 349

371 HEDEF 125- Tüketicilerin kalite sertifikaları konusunda bilincini arttırmak için yılda iki defa toplantı yapmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim ve toplantı sayısı, ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM OKÜ, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ġlçe Kaymakamlıkları, Belediyeler Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Kaliteli Yönetim Sistemleri genel olarak iģletmelerde belirli bir standardın oluģturulması, bu standarda göre üretim yapılması, yapılan üretimlerin sürekli kontrol edilmesi ve iyileģtirilmesi, kalite standartları ve kontrol mekanizmalarının iç ve dıģ denetimlerle desteklenmesi ile müģteri memnuniyeti odaklı, kaliteli ve sağlıklı üretim gerçekleģtirilmesini amaçlamaktadır. Bu nedenle kalite sertifikalı üretimler, günümüzde müģteri tercihi, pazar bulma ve markalaģma süreçlerinde ürünü bir adım daha öne taģımaktadır. Halkımız kalite sertifikalarının isimlerini bilmekte, fakat tam olarak iģlevlerini bilmedikleri için bu konuya yeteri kadar önem göstermemektedirler. Bunu sağlamak için konu hakkında bilinçlendirme toplantılarının yapılması gerekmektedir. 350

372 HEDEF 126- Yerfıstığında yetiştirme tekniklerinin geliştirilmesi ile ilgili araştırma yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yapılan araģtırma çalıģmaları, verim değerleri Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Ġl Özel Ġdaresi Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Yerfıstığının ilimizle özdeģleģmiģ ve önemli gıda sanayi hammaddelerinden birisi olması nedeniyle bölge ekolojisine uygun yerfıstığı yetiģtirme tekniğinin net bir Ģekilde ortaya konması gerekmektedir. Bu bağlamda yerfıstığında, ana ürün ve ikinci üründe ekim zamanı, sıra arası mesafe, sıra üzeri mesafe, gübre cins ve miktarı, sulama aralığı ve sulama sayısı gibi temel konularda çalıģmalar yapılarak üreticinin doğru yetiģtirme tekniklerini kullanması ile birim alandan elde edecekleri ürün miktarının arttırılması ve gelir seviyelerinin yükselmeleri sağlanacaktır. 351

373 HEDEF 127- Yerfıstığında hasat-harman kayıplarının azaltılmasına yönelik araştırma yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Hasat kontrol sayısı ve raporları, verilen eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Ġlimizde üretilen toplam kabuklu yerfıstığı miktarı tondur. Bu kadar büyük bir tonajda % 1 seviyesindeki hasat kayıpları bile ciddi boyutlara ulaģmaktadır. Yerfıstığı hasadı ve harmanı sırasında yapılan yanlıģ hasat teknikleri, mekanizasyon eksikliği, hasat makinelerindeki yanlıģ makine ayarlamaları, hasat sonrası kurutma problemleri nedeniyle kabuklu yerfıstığı kayıpları çok fazladır. Bu kaybı engellemek, tarım ekonomisine kazandırmak ve çiftçimizin karlılık oranını arttırmak için yerfıstığı hasat ve harman makinelerinin özellikleri ve verimlilik kapasiteleri geliģtirilerek kayıplar en az seviyeye indirilmelidir. Ayrıca üretici kaynaklı hatalar tespit edilerek eğitim çalıģmalarıyla bu problemler giderilebilecektir. 352

374 HEDEF 128- İlimiz ekolojik koşullarına uygun susam çeşitlerinin belirlenmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Yapılan araģtırma çalıģmaları, belirlenen çeģitlerin ekim alanı verileri, elde edilen ıslah materyalleri (hatlar) Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Çukurova Üniversitesi, Doğu Akdeniz Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Düzenleyen/Öneren Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Ülkemiz, ihtiyacı olan yıllık ton susamın yaklaģık % 90 ını yurtdıģından ithal etmektedir. Susam, bu özelliği ile son derece önemli ve stratejik bir üründür. Ġlimizde yaklaģık dekar alanda susam ekimi yapılmaktadır. Bu nedenle il genelinde susam tarımını yaygınlaģtırmak ve çiftçi gelirini arttırmak amacı ile; ilimiz ekolojik koģullarında yetiģebilecek verim ve kalite yönünden üstün susam çeģitleri belirlenecektir. Aynı zamanda bölge koģullarına uygun, sanayici ve üreticinin istediği özellikleri taģıyan yeni çeģitlerin geliģtirilmesi için ıslah çalıģmalarına baģlanılacaktır ( Kaynak: OĠGTHM 2012 ve 2013 Yılı Brifingleri, TUĠK Verileri, FAO verileri). 353

375 HEDEF 129- İlimiz ekolojik koşullarına uygun yağlık ayçiçeği çeşitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalışmalarının yürütülmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yapılan araģtırma çalıģmaları, belirlenen çeģitlerin ekim alanı verileri, elde edilen ıslah materyalleri (hatlar) Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Doğu Akdeniz Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Ayçiçeğinin yağ bitkisi olması, ekim maliyetlerinin az olması, ürün satıģ fiyatının fazla olması gibi nedenlerle bölgenin münavebe deseninde yerini alması gerekmektedir. Bu nedenle öncelikle; Osmaniye koģullarına uygun olabilecek verim ve kalite yönünden üstün yağlık ayçiçeği çeģitleri belirlenerek, yayım çalıģmasıyla bu çeģitlerin ekim alanları arttırılacaktır. Böylece birim alandan elde edilen verim artıģıyla çiftçinin ekonomik gelir seviyesinde iyileģme meydana gelecektir. Diğer taraftan; bölge koģullarına uygun, verim, kalite ve hastalık ve zararlılara mukavim yeni çeģitlerin geliģtirilmesi için ıslah çalıģmalarına baģlanılacaktır. 354

376 HEDEF 130- İlimiz ekolojik koşullarına uygun soya çeşitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalışmalarının yürütülmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Yapılan araģtırma çalıģmaları, belirlenen çeģitlerin ekim alanı verileri, elde edilen ıslah materyalleri (hatlar) Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Ziraat Odaları, Doğu Akdeniz Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü Merkez, Düziçi, Kadirli, Sumbas ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Soya gıda, yağ ve yem sanayinde kullanılan önemli bir bitkidir. Osmaniye koģullarına uygun olabilecek ana ürün ve ikinci üründe, verim ve kalite yönünden üstün soya çeģitleri belirlenerek, yayım çalıģmasıyla bu çeģitlerin ekim alanları arttırılacaktır. Böylece il genelinde ekilen soya üretim alanlarının artması ve birim alandan elde edilen verim artıģıyla çiftçinin ekonomik gelir seviyesinde iyileģme meydana gelecektir. Diğer taraftan; bölge koģullarına uygun, verim ve kalite yönünden üstün yeni çeģitlerin geliģtirilmesi için ıslah çalıģmalarına baģlanılacaktır. 355

377 HEDEF 131- Hastalığa dayanıklı ana arı üretim ve ıslahı istasyonun kurulması için lobi faaliyetini başlatmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Ġl ve ilçelerdeki kovan sayısının artması, kovan baģına bal veriminin artması Osmaniye Arı YetiĢtiricileri Birliği Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, Ġlçe Kaymakamlıkları, OĠGTHM Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof. Dr. Murat GÖRGÜLÜ, Emin GAFFAROĞLU Gerekçe: Osmaniye nin 111 köyünde 460 eski yeni usul kovanda toplam ton bal, kovan baģına 20 kg verimle üretilmektedir. Avustralya, Kanada, Arjantin, Ġsrail ve Çin gibi ülkelerde koloni baģına verim kg dır. Türkiye de dönemi itibariyle kiģi baģına ortalama yıllık bal tüketimini 8 yılın ortalamasının 0.95 kg/yıl dır. GeliĢmiĢ ülkelerde bu miktar 2-3 kg olduğu dikkate alınırsa Türkiye genelinde kiģi baģına bal üretimin düģük olduğu anlaģılır. Türkiye de 4,5 milyon koloni ve koloni baģına verim 17 kg dır. Hem ülke ortalaması hem de Osmaniye ortalama verimleri arıcılığı geliģmiģ ülkelerle karģılaģtırıldığında çok düģüktür. Bunun nedenleri olarak arılarda görülen hastalıklar, damızlık ana arı yetersizliği ve kovan kalitesi, uygun arılık bölgelerin olmaması, arı taģımakta ve götürülen alanlarda yaģanan sorunlar sayılabilir. Üniversiteler ve araģtırma kuruluģlarında hastalığa dirençli ana arı üretim çalıģmaları yapılmaktadır. Ancak Osmaniye ili arıcılarının büyük çoğunluğu ana arılarını hala baģka üreticilerden temin etmekte ve güvenilir sertifikalı ana arı bulmada ve kovan baģına verimi artırmada, arı ıslahında sıkıntı yaģamaktadırlar. Osmaniye bölgesindeki, bal arısı ekotiplerinin dağılıģ alanlarını belirleyerek, bölgedeki ırkın alana yaygınlaģtırılması, saf ırk oluģturulması, belirlenen arı ırkının belirlenecek alana yaygınlaģtırılması için bölgedeki üniversiteler, ulusal ve uluslararası kuruluģlar, kamu kurum kuruluģları ve özel kuruluģlarla iģbirliği yapmak, gezer arıcılığın bölge aracılığına ve yerel arı ırklarına olumlu ve olumsuz etkileri konusunda yerel üreticilerin; görsel, iģitsel ve yazılı medya kullanılarak bilinçlendirilmeleri ve arı yetiģtiriciliği alanında yeni yöntemler geliģtirmek, modern yöntemlerin uygulanması için üreticileri aydınlatarak üreticilerin iģgücü ve mali kaynaklarını verimli kullanmalarını sağlamak, buna iliģkin periyodik eğitim çalıģmaları düzenlemek amacıyla Osmaniye ilinde hastalığa dayanıklı ana arı üretim ve ıslahı istasyonu kurulması arı yetiģtiricileri için çok olumlu sonuçlar verecektir. 356

378 HEDEF 132- Zeytinin mevcut tüketim şekli hakkında piyasa araştırması yapılarak, tüketicilerin damak tadı ve tercihleri dikkate alınarak yeni ürün çeşit denemelerinin yapılabilmesi için Ar-Ge çalışmalarını başlatmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri ÇalıĢma raporu, Ar-Ge faaliyetleri, piyasa araģtırma sonuçları OĠGTHM, Zeytin Üreticileri Birliği Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi Özel Sektör, Ziraat Odası, OKÜ Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Markaları pazar içindeki rekabette en verimli noktada konumlandırmak, marka ya da ürünleri doğru zamanda, doğru hedef kitlelere en etkili Ģekilde ulaģtırmak için gerekli her türlü profesyonel hizmeti sunarak, pazarlama iletiģim kanallarını en etkin Ģekilde kullanmayı gerçekleģtirmek gereklidir (Kaynak: Bunun için ürün çeģitlendirmesi yapılarak kolay taģınabilir, ekonomik, modern ambalaj ve paketleme teknikleri kullanılmalıdır. Yaygın olarak kahvaltılıkta kullanılan11 zeytin çeģidi bulunmaktadır. Arıca, Gıda sanayii için, yarı iģlenmiģ ürün üreterek zeytinin katma değeri artırılmalıdır. Ürün çeģitliliği sağlanarak üretilen ürünlerin tüketici için cazip hale getirilmesi sağlanmalıdır. 357

379 HEDEF 133- İlimizde ilk defa ekilecek/dikilecek 10 yeni ürünün yetiştirilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yeni ekilen/dikilen ürün sayısı, TUĠK verileri OĠGTHM Özel Sektör, Ġl Özel Ġdaresi, Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı, ĠGTHM, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ziraat Odaları Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Mevcut ürün deseninin yanında, iklim ve arazi yapısına uygun yeni ve alternatif ürünlerin ekilmesi / dikilmesi, sürdürülebilir, verimli ve karlılığı yüksek bir tarımsal faaliyet yapılabilmesi için önemlidir. Bunun sağlanabilmesi için OĠGTHM nün çiftçilerimizi bilgilendirmesi ve saha çalıģmaları yaparak çiftçimize örnek olması gerekmektedir. 358

380 HEDEF 134- İlimizde geniş alanda yetiştiriciliği yapılan 10 üründe yeni, kaliteli, verimli, adaptasyonu yüksek çeşitlerin ekilmesini/dikilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yeni ekilen çeģit sayısı, OĠGTHM Ġl Özel Ġdaresi, Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı, ĠGTHM, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Ziraat Odaları, Özel Sektör Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Mevcut ürün desenini bozmadan, sürdürülebilir, verimli ve karlılığı yüksek bir tarımsal faaliyet yapılabilmesi için ilimizde hali hazırda yetiģtiriciliği yapılan ürünlerde, yeni çeģitlerin denenmesi modern tarımın gerekliliklerinden biridir. Bu sayede daha verimli, kaliteli, adaptasyonu yüksek, hastalık zararlılara karģı daha dayanıklı çeģitler seçilip ileriki dönemlerde de yetiģtirilmeleri gerçekleģtirilebilecektir. Bunun sağlanabilmesi için OĠGTHM nün çiftçilerimizi bilgilendirmesi ve saha çalıģmaları yaparak çiftçimize örnek olması gerekmektedir. 359

381 HEDEF 135- İlimiz Ekolojik koşullarına uygun yerfıstığı çeşitlerinin belirlenmesi ve tohum ıslah çalışmalarının yürütülmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Yapılan araģtırma çalıģmaları, belirlenen çeģitlerin ekim alanı verileri, elde edilen ıslah materyalleri (hatlar), tescil edilen çeģit/hat sayısı Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, Özel Sektör, Çukurova Üniversitesi, Doğu Akdeniz Tarımsal AraĢtırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ziraat Odaları Uygulama Yeri Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Yerfıstığı, ilimizle özdeģleģmiģ bir ürün olup, aynı zamanda ilimiz için en önemli gıda sanayi hammaddelerinden birisidir. Ġlimizdeki tarım ve tarıma dayalı gıda sektörünün geliģtirilmesi adına, ilimizde üretilen ve iģlenen yerfıstığında yeni çeģitlerin üretilmesi mutlak gereklilik haline gelmiģtir. Türkiye de üniversite, araģtırma enstitüleri ve istasyonları tarafından geliģtirilen yaklaģık 10 kadar yerfıstığı çeģidi bulunmaktadır. Fakat ilimizde halen çok az sayıdaki yerfıstığı çeģidinin ekimi yapılmaktadır ve bunu geliģtirmek için Ģu ana kadar yapılan çalıģmalar da yeterli olmamıģtır. Bu nedenle, ülkemizde ve yurtdıģında tescilli olan çeģitler, ana ürün ve ikinci ürün olarak ilimiz ekolojik koģullarında yetiģtirilerek verim ve kalite yönünden bölgenin standart çeģidi NC-7 nin üzerinde performans gösterenler belirlenip, bunların ekim alanları arttırılacaktır. Aynı zamanda introdüksiyon veya melezleme yoluyla bölge koģullarına uygun, sanayici ve üreticinin istediği özellikleri taģıyan yeni çeģitlerin geliģtirilmesi için ıslah çalıģmalarına baģlanılacaktır. 360

382 HEDEF 136- Yerfıstığında farklı sıralı ekim modellerinin araştırılması ve en uygun sıra arası modelinin belirlenmesini sağlamak Performans Göstergesi Ekim alanı verileri, verim istatistikleri Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör, Ziraat Odaları, OĠGTHM, ĠGTHM Uygulama Yeri Merkez, Toprakkale Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren ReĢat YILDIZ, Selçuk SUNULU Gerekçe: Yerfıstığı ilimizde sıra arası 70 cm olacak Ģekilde ekilmektedir. Farklı sıralı ekim modeli ile birim alana daha fazla yerfıstığı bitkisi ekiminin yapılabilmesi ile aynı birim alandan %30-40 civarında verim artıģı elde edilerek, çiftçilerin ekonomik gelir seviyelerinin yükselmesi sağlanacaktır. 361

383 HEDEF çiftçi toplantısı gerçekleştirmek, toplamda katılımcıya ulaşmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim ve toplantı sayısı, ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM Ziraat Odaları, ĠGTHM, Köy Muhtarlıkları, Belde Belediyeleri, STK, Özel Sektör Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Günümüz koģullarında karlı, sürdürülebilir ve verimli bir tarımsal üretim yapabilmek için modern tarım tekniklerinin takibi ve kullanılması Ģarttır. Çiftçilerimiz için bu tekniklerin öğrenilebileceği en iyi kaynak Ġl ve Ġlçe Müdürlüklerimizdir. Yapılan her bir toplantı ve ulaģılan her bir çiftçi Osmaniye ilinde tarımın geliģtirilebilmesi için son derece önemlidir. 362

384 HEDEF 138- Ulusal ve uluslararası fonlardan desteklenmek üzere, tarım sektörüyle ilgili 30 proje hazırlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yapılan proje sayısı OĠGTHM DOĞAKA (teknik destek), Ulusal Ajans, TUBĠTAK, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Özel Sektör, ĠGTHM, Ġl Özel Ġdaresi Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye Ġl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, Ġlimizde tarım sektörüne yön veren ve öncülük yapan bir kurumdur. Osmaniye Ġl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğünün yapmıģ olduğu faaliyetler çiftçilerimize ve üreticilerimize örnek olacaktır. Bu bağlamda, kendi kurumsal becerisini geliģtirmek, çiftçilerimiz yararına dıģ kaynaklı fonları kullanarak faaliyetlerde bulunmak ve yapılan bu projelerle çiftçilerimize örnek olmak için Osmaniye Ġl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü sürekli proje hazırlamak zorundadır. Bu projeler yenilikçi ve tarıma yön verir nitelikte olmalıdır. 363

385 HEDEF 139- Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı kapsamında, 50 tarımsal sanayi kuruluşunun projesinin desteklenmesini sağlamak Performans Göstergesi Kabul edilen proje sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Osmaniye ilinde tarım sektörünün geliģebilmesi için devletin desteklerinin yanında özel sektör temsilcilerinin de tarım sektörüne yatırım yapmaları Ģarttır. Ġlimizdeki tarıma dayalı sanayi kuruluģları genel olarak küçük ve orta ölçekli iģletmelerdir. Bu firmaların öz kaynakları son derece kısıtlı olduğundan yapacakları yatırım projelerinin desteklenmesi bu firmaların kendilerini geliģtirebilmeleri için gerekmektedir. Bu nedenle firmalarımızın hazırladığı yatırım projeleri dikkatli bir Ģekilde incelenmeli, bu konuda firmalarımıza hibe desteği koģulları hakkında gerekli teknik yardımlar ve eğitimler verilmeli ve bu sayede firmalarımızın kabul edilebilir yatım projelerini kurumumuza sunmaları sağlanabilmelidir. 364

386 HEDEF 140- İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinin tamamının web sitesinin kurulmasını sağlamak Performans Göstergesi Kurulan web sitesi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ ĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Ġl Özel Ġdaresi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Teknolojinin son derece hızlı geliģtiği günümüzde artık internet kullanımı oldukça yaygınlaģmıģtır. Kurumlarda bu teknolojik geliģmelere ayak uydurmak durumundadırlar. Mevcut durumda Osmaniye Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün ve Kadirli Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün web siteleri bulunmaktadır. Verilen hizmetlerin etki alanının arttırılması, kurumsal yapının geliģtirilmesi, kurumların daha fazla insana ulaģabilmesi adına diğer Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinin de web siteleri oluģturmaları gereklidir. 365

387 HEDEF 141- Yerel televizyon kanallarında tarım programlarının yapılmasını sağlamak Performans Göstergesi Hazırlanan programlar, programların yayınlandığı televizyon kanalı sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri OĠGTHM, Yerel Televizyon Kanalları Yerel Televizyon Kanalları, Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Günümüzde televizyonun olmadığı hane bulunmamaktadır. Ayrıca çiftçilerimizle yapılan anketlerde görüldüğü üzere, çiftçilerimizin tamamı televizyonlarda yayınlanan tarım kanallarını izlemektedir. Çiftçilerimiz tarımla ilgili geliģmeleri, yeni teknikleri ve teknolojileri büyük çoğunlukla tarım televizyonlarında yapılan programlardan takip etmektedir. Ġl müdürlüğü olarak daha fazla çiftçiye ulaģabilmemiz ve çiftçilerimizi daha etkin bilgilendirebilmemiz adına tarım televizyonlarında yapılan programlara benzer tarım programlarının, Osmaniye nin yerel kanallarında yapılması önemlidir. 366

388 HEDEF çiftçimizin tarım alet ve makine alımlarını desteklemek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Desteklenen çiftçi sayısı, verilen ekipman sayısı, verilen eğitim sayısı, ulaģılan üretici sayısı OĠGTHM, ĠGTHM Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Özel Sektör Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Çiftçi Kayıt Sistemine göre Osmaniye ilindeki çiftçilerimizin ortalama iģletme arazisi büyüklüğü 49 dekardır. Türkiye genelinde ise ortalama iģletme arazisi büyüklüğü 69 dekardır. Bu rakamlara göre Osmaniye ilindeki tarım iģletmeleri genel olarak gelir seviyesi daha düģük olan, küçük çaplı iģletmelerdir ve buna ek olarak da çiftçilerimizin öz kaynakları son derece kısıtlıdır. Günümüzde sürdürülebilir, verimli ve karlılığı yüksek tarım faaliyetlerinin yapılabilmesi için modern ve makineli tarımın yapılması Ģarttır. Bu nedenlerle çiftçilerimizin gerçekleģtirdikleri faaliyetleri geliģtirebilmeleri ve çeģitlendirebilmeleri için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından makine ekipman desteklerinden yararlanmaları son derece önemlidir. Çiftçilerimize makine ekipman desteklenmelerinin koģulları hakkında gerekli teknik yardımlar ve eğitimler verilmeli ve bu sayede olabildiğince fazla çiftçimiz bu desteklemelerden faydalandırılmalıdır. 367

389 HEDEF 143- Osmaniye İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü personellerine verilen hizmet içi eğitimlerde toplamda katılımcı sayısına ulaşmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim ve toplantı sayısı, eğitim verilen personel sayısı OĠGTHM Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı, Ulusal Ajans, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: GeliĢen teknoloji nedeniyle diğer bütün sektörlerde olduğu gibi tarım sektöründe de üretim teknikleri günden güne değiģmektedir. Sürdürülebilir, verimli ve karlılığı yüksek tarımın yapılabilmesi için bu geliģmeleri, çiftçilerimiz olduğu kadar OĠGTHM personelinin de takip etmesi Ģarttır. Zira Osmaniye ilinde tarım sektöründen sorumlu olan OĠGTHM, bütün yenilikleri çiftçimize aktarmak zorundadır. Sonuç olarak hayat boyu öğrenme politikasının gereği olarak, OĠGTHM personelleri hizmet içi eğitimler ve dıģarıdan alacağı eğitimlerle bilgilerini her zaman taze tutacaklar ve Osmaniye ilinde tarımın geliģmesi için çalıģacaklardır. 368

390 HEDEF 144- Hayat Boyu Öğrenme Merkezleri, OKÜSEM ve STK lar ile ortaklaşa 30 adet mesleki eğitim kursu düzenlemek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Yapılan mesleki eğitim kursu sayısı, ulaģılan kiģi sayısı Hayat Boyu Öğrenme Merkezleri Hayat Boyu Eğitim Merkezleri, Milli Eğitim Ġl Müdürlüğü, VatandaĢ, OĠGTHM, OKÜSEM, ĠġKUR Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Modern tarım faaliyetlerinin yapılması gerektiği günümüzde tarım sektöründe bilinçli çiftçi ve kalifiye eleman açığı bulunmaktadır. Bu açığın kapatılması ve halkımıza tarım sektöründe istihdam fırsatı verilebilmesi için, hayat boyu öğrenme merkezleri ile ortak mesleki eğitim kursları verilmelidir. 369

391 HEDEF 145- Tarımsal üretim ve gıda ile ilgili 20 adet çalıştay, seminer, konferans, panel, açık oturum vb toplantılar düzenlemek Performans Göstergesi Yapılan toplantı sayısı, ulaģılan kiģi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OKÜ, ĠGTHM, Özel Sektör Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Tarım sektöründe geliģmenin sağlanabilmesi için doğru bilgiye ulaģılması ve çiftçilerimize doğru örneklerin gösterilmesi gerekmektedir. Bu örneklerin aktarımında da çiftçilerimizin konuyla ilgili kiģilerle bir araya gelmesini sağlayan çalıģtay, seminer, konferans, panel, açık oturum toplantılar düzenlenmesi, bilginin hedef kitleye daha sağlıklı ve verimli bir Ģekilde aktarılmasına yardımcı olacaktır. 370

392 HEDEF 146- Gıda işletmelerine yönelik toplamda denetim gerçekleştirmek Performans Göstergesi Yapılan gıda denetimi sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Özel Sektör, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Ġlimizde gıda güvenliğinin sağlanması konusu Osmaniye Ġl Gıda, Tarım Hayvancılık Müdürlüğünün sorumluluk alanına girmektedir. Gıda zehirlenmeleri ve gıda kaynaklı hastalıklar son derece ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Halkımızın gıdayı güvenli ve sağlıklı bir Ģekilde temin edebilmeleri için kurumumuzun gıda denetimlerini olabildiğince fazla ve eksiksiz bir Ģekilde gerçekleģtirmeleri gerekmektedir. Ayrıca yapılan gıda denetimlerinin halkımıza da gösterilmesi sayesinde, halkımız gıda güvenliği konusunda kendini güvende hissedecek ve OĠGTHM ile halkımız arasındaki kurumsal görüntüsü de sağlamlaģacaktır. 371

393 HEDEF 147- İl genelinde gıda kontrol elemanı sayısını 60 a çıkarmak Performans Göstergesi Gıda kontrol elemanı sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı, ĠGTHM Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren OĠGTHM Gerekçe: Ġlimizde gıda güvenliğinin sağlanması konusu Osmaniye Ġl Gıda, Tarım Hayvancılık Müdürlüğünün sorumluluk alanına girmektedir. Gıda zehirlenmeleri ve gıda kaynaklı hastalıklar son derece ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Halkımızın gıdayı güvenli ve sağlıklı bir Ģekilde temin edebilmeleri için OĠGTHM gıda denetimlerini olabildiğince fazla ve eksiksiz bir Ģekilde gerçekleģtirmeleri gerekmektedir. Ayrıca yapılan gıda denetimlerinin tam ve titiz bir Ģekilde yapılabilmesi ve denetim kalitesinin arttırılması için OĠGTHM çalıģan gıda kontrol elemanlarının sayısının arttırılması gerekmektedir. Gıda denetim hizmetlerinin kaliteli bir Ģekilde yapıldığının halkımıza da gösterilmesi sayesinde, halkımız gıda güvenliği konusunda kendini güvende hissedecek ve OĠGTHM nün halkımız arasındaki kurumsal görüntüsü de sağlamlaģacaktır. 372

394 HEDEF 148- Hedef yılın sonuna kadar tohum, ilaç, gübre, fidanfide, tarım alet makinesi bayilerine denetim gerçekleştirmek Performans Göstergesi Denetlenen bayii sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Tarımda kaliteli, verimli ve karlılığı fazla ürün alabilmenin ilk koģullarından biri de tohum, ilaç, gübre gibi girdi maddelerinin kaliteli olması koģuludur. Tarımsal faaliyetlerde kullanılan her türlü girdi maddesinde kaliteyi sağlamanın en önemli koģulu da sürekli kontrollerle uygun olmayan ürünlerin piyasaya arz edilmesini engellemektir. 373

395 HEDEF 149- Saha çalışmalarında kullanılmak üzere iki yeni arazi aracı, iki gıda denetim aracı ve bir eğitim aracı satın almak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Satın alınan araç sayısı OĠGTHM Ġl Özel Ġdaresi, Özel Sektör Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: OĠGTHM nün faaliyetlerinden birçoğu saha çalıģmaların oluģmaktadır. Bu çalıģmaların doğru, verimli ve kaliteli yapılabilmesi açısından her türlü aracın tedarikinin yapılmıģ olması gerekmektedir. Saha çalıģmalarında kullanılacak araçların alımı ile hizmet kalitesi artacak ve kurumsal yapısı güçlenecektir. 374

396 HEDEF 150- Buğdayda doğrudan ekim sisteminin 100 çiftçi tarafından uygulanmasını sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Doğrudan ekim sistemi uygulayan çiftçi sayısı, doğrudan ekim sistemi konusunda satılan tarım alet makine sayısı OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Özel Sektör Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Doğrudan ekim yönteminde anızın yakılması ya da toprağa gömülmesi yerine bitki örtüsü olarak tarlada bırakılması ve bir sonraki üretim sezonunun baģında tarlayı tamamen sürmek yerine; Özel Ekim Makinesi (Anıza Direkt Ekim Makinesi) ile tohumun toprağa direkt ekimi yapılmaktadır. Ġlimizde yaģanan anız yangınlarının önlenmesi adına doğrudan ekim sisteminin uygulanması toprağın fiziksel ve biyolojik yapısının korunması ve çevre kirliliğinin önlenmesi açısından son derece faydalı olacaktır. Ayrıca Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının, anıza direkt ekim makinesinin alımı için verdiği % 50 hibe desteklemesi bu sistemin yaygınlaģtırılması içinde son derece önemlidir.(kaynak: 375

397 HEDEF 151- Tarıma dayalı gıda sanayi işletmelerine ticaretihracat faaliyetleri hakkında 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleştirmek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Verilen eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası OKÜ, DOĞAKA (teknik destek), Valilik, Tüketici birlikleri, OĠGTHM, Özel Sektör Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Tarımsal üretimde katma değeri artırmak amacıyla kurulu bulunan ve/veya kurulacak olan iģletmelerin ulusal ve uluslararası düzeyde rekabet edebilirlikleri öncelikle pazara eriģebilirlik, pazarların tanınması ve de iģletmelerin istenilen düzeyde ve kalitede pazarlama kabiliyeti ile olacaktır. Burada da pazarlama kanaları, pazar analizleri, pazarlardaki aktörlerin tanınması ve buna yönelik pazarlama stratejilerinin ortaya konulması önem taģıyor. Bunun için iģletmelere yönelik bu alanda eğitim, kapasite geliģtirici programların uygulanması pazarlama stratejisi açısından önemlidir. Tarıma dayalı gıda sanayi iģletmelerinin pazara eriģebilirlik ve pazarlama kabiliyetinin geliģtirilmesi amacıyla iģletmelere ticaret-ihracat faaliyetleri hakkında 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleģtirmek. 376

398 HEDEF 152- Tarımsal üretimde bulunan çiftçilerin işletme büyütme, teknoloji yenileme ve girdi temini gibi konularda finansa erişimlerinin sağlanması-kolaylaştırılması faaliyetleri hakkında 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleştirmek Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Verilen eğitim sayısı, ulaģılan kiģi sayısı KOSGEB OKÜ, Osmaniye Sanayi ve Ticaret Odası,, Valilik, Özel Sektör, Tüketici birlikleri, OĠGTHM, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: ĠĢletme sahip ve yöneticilerinin finansal kaynaklar ve kullanımı konularındaki bilgi birikimlerinin artırmak, iģletmelerin özellikle innovasyon, Ar-Ge ve pazarlama konularında, TUBĠTAK, Kalkınma Ajansı, KOSGEB, AB, IPARD vb projelerden yararlanılmasını sağlamak üzere 10 adet eğitim faaliyeti gerçekleģtirmek. (Kaynak: TRB1 Bölgesi Bitkisel Üretim Sektörü Stratejisi ve Eylem Planı) 377

399 HEDEF 153- Yerfıstığı, aspir, susam ve turpun havza bazlı destekleme modeli kapsamında desteklenmesi için lobi çalışmalarını başlatmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Desteklenen ürün sayısı, yapılan toplantı seminer çalıģtay sayısı, ulaģılan kiģi sayısı OĠGTHM Ziraat Odası, Ticaret Borsası, Osmaniye Ticaret ve Sanayi Odası, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Kadirli Turp Üreticileri Birliği Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Ġbrahim SAĞLAM (Ġl Müdürü), Bekir UYDURAN, BarıĢ KILINÇ Gerekçe: Devlet tarafından verilen tarımsal desteklemeler Osmaniye de mevcut tarımsal faaliyetlerin sürdürülebilmesi için son derece önemlidir. Ġlimizin sadece bitkisel üretim faaliyetlerinden 2012 yılında çiftçimiz toplamda TL bitkisel üretim desteği almıģtır. Çiftçi baģına ortalama 2650 TL bitkisel üretim desteği verilmiģtir. Bu rakam hiç de azımsanamayacak bir rakamdır ve çiftçilerimiz verilen bu desteklemelere göre tarımsal üretimlerini Ģekillendirmektedirler. Mevcutta uygulanan havza bazlı destekleme modelinin içerisinde yerfıstığı, aspir, turp ve susam gibi bitkilerin pirim desteği bulunmamaktadır. Bu nedenle çiftçimiz bu ürünleri ektiğinde pirim desteklemesi alamamaktadır. Bu ürünlerin havza bazlı destekleme modeli kapsamında desteklenmesi çiftçimiz için oldukça öneli olacaktır. Zira turp ve yerfıstığı ilimizde çok fazla ekilmekte olan ürünler olup bu ürünlere pirim desteği verilmesi çiftçimizin ciddi bir gelir artıģı elde etmesine neden olacaktır. Susam ve aspir gibi ürünlerinde yine havza bazlı destekleme modeline alınması ile bu ürünlerin ekim alanları geliģtirilmiģ olacaktır. 378

400 HEDEF 154- Bahçe İlçesinde çiftçilerimize hava durumu bilgilerinin SMS yoluyla gönderilmesini sağlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri SMS atılan çiftçi sayısı OĠGTHM Osmaniye Meteoroloji Ġstasyonu Müdürlüğü, Ġl Özel Ġdaresi, ĠGTHM Bahçe Uygulama Dönemi 2014 Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Bahçe Ġlçesi konumu itibariyle iklim geçiģ kuģağı üzerindedir. Bu nedenle Osmaniye merkez ilçe ile arasında iklimsel farklılıklar bulunmaktadır. Bahçe Ġlçesi yine konumu itibariyle yılın her döneminde yoğun rüzgar almaktadır. Ayrıca belirli dönemlerde oluģan soğuk ve sıcak hava akımları tarımsal üretimi ve özellikle bahçecilik faaliyetlerini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Zira özellikle çiçeklenme dönemindeki sert hava akımları bitkilerin verimlerini direkt etkilemektedir. Bunun önüne geçmek adına erken uyarı sistemlerinin etkin bir Ģekilde kullanılmasında fayda vardır. Bu nedenle mevcut meteorolojik verilerin ve erken uyarıların çiftçilerimize SMS yoluyla ulaģtırılması, çiftçimizin tedbir alabilmesi acısından gerekmektedir. 379

401 HEDEF 155- Tarımda reçeteli ilaç kullanımının yaygınlaştırılmasını sağlamak ve beş kat arttırmak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri Eğitim ve toplantı sayısı, ulaģılan kiģi sayısı, yazılan reçete sayısı OĠGTHM Ziraat Odaları, Özel Sektör, ĠGTHM Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Tarım ürünlerinde kimyasal ilaç kalıntısının bulunması, insan sağlığını doğrudan tehdit eden en önemli problemlerden biridir. Ülkemizde kullanılan tarım ilacı miktarı dünyada kullanılan tarım ilacı ortalamalarının çok altında olmasın rağmen, sıklıkla kalıntı yaģanması kullanılan ilaçların kontrolsüz ve kullanım talimatına uyulmadan uygulandığının en büyük göstergesidir. Bunun önüne geçmek için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitki Koruma Ürünlerinin Reçeteli SatıĢ Usül ve Esasları hakkında yönetmelik çıkarmıģtır. Fakat bu yönetmeliğe rağmen reçeteli ilaç kullanımı oldukça azdır. Osmaniye Ġlinde mevcut durumda, bir yılda yaklaģık reçeteli uygulama yapılmıģtır. Osmaniye nin çiftçi sayısı ve tarımsal faaliyetlerinin büyüklüğü düģünüldüğünde bu sayı çok azdır. Bu sayının arttırılması hem çiftçilerimiz, hem de tüketicilerimiz açısından son derece önemlidir. 380

402 HEDEF 156- Nitrat kirliliğini tespit etmek için tatlı su kaynaklarımızdan toplamda adet numune alınması ve analizinin yapılması Performans Göstergesi Yapılan analiz sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ OĠGTHM Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar ĠGTHM, Ġl Özel Ġdaresi Uygulama Yeri Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren BarıĢ KILINÇ, Bekir UYDURAN Gerekçe: Su, bütün canlılar için yaģam kaynağıdır. Gerek insani kullanım amaçlı su olsun, gerekse tarımsal sulama amaçlı olsun, bütün su kaynaklarının temiz olması gerekmektedir. Nitrat kirliliği; özellikle azotlu gübrelerin fazla kullanımı ve hayvansal gübrelerin kontrolsüz kullanımı nedeniyle yerüstü ve yeraltı sularının azot oranın artmasından kaynaklanan kirliliktir. Nitrat kirliliğinin kontrol altına alınması için sürekli analiz yapılması Ģarttır. OĠGTHM kontrolleri ve analizleri eksiksiz yapması, kaynakların temiz ve etkin kullanılmasını sağlayacaktır. 381

403 HEDEF 157- Eski tarım aletlerinin İl kent müzesinde sergilenmesini sağlamak Performans Göstergesi Sergilenen makine sayısı Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar OĠGTHM, ĠGTHM, DOĞAKA Uygulama Yeri Merkez Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Ahmet TABUR (Ġl Kültür ve Turizm Müdürü) Gerekçe: Ġlin tarım kültürünün tanıtılması ve geçmiģten günümüze kadar tarım alanında kullanılan araç, gereç ve ekipmanların sergilenmesi ve yeni nesillerin bilgilendirilmesi önemlidir. Bu kapsamda tarımsal üretimde yer alan değiģik alet ve makinelerin tarihi geliģimini gözler önüne sermek ve il genelinde belirlemek gerekmektedir. 382

404 HEDEF 158- İlde öne çıkan tarımsal ürünlerden başlayarak markalaşma çalışmalarına başlamak Performans Göstergesi Sorumlu Kurum ve KuruluĢ Destekleyici Kurum ve KuruluĢlar Uygulama Yeri MarkalaĢan ürün sayısı, Piyasa araģtırma sonuçları OĠGTHM ĠGTHM, DOĞAKA, OKÜ, Ziraat Odası, Yağlı Tohumlar AraĢtırma Ġstasyonu Müdürlüğü, Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi, Ġlçe Kaymakamlıkları, Belediyeler Ġl Geneli Uygulama Dönemi Düzenleyen/Öneren Prof.Dr. Aykut GÜL Gerekçe: Uygun tarım ürünleri üretim stratejilerinin yanısıra bu ürünlerin katma değerinin artırıcı tarımsal sanayi çok önemlidir. Ancak asıl katma değer artıģını sağlayan piyasaya sunulan ürünün marka sahibi olmasıdır. Etkili bir markalaģma ile ürün, normal fiyatının birkaç kat daha fazlasına müģteri bulabilmektedir. Bu anlamda kurumsal kimlik ve logo tasarımı, marka mimarisi, marka stratejisi, reklam stratejisi, paket tasarımı, markanın lansmanı, promosyonlar, fuarlar, katalog çalıģmaları vb önem kazanmaktadır. 383

405 5.5 TARIMSAL ĠZLEME, DEĞERLENDĠRME VE YÖNLENDĠRME KURULU (TĠDEYK) AMACI OTSEP in proje olarak tamamlanmasından sonra, uygulama aģamasını oluģturacak olan izleyen beģ yıllık dönemde ( ) belirlenen stratejik alanlar, amaçlar ve hedeflerin gerçeklemesi yönünde faaliyette bulunmak, sonuçları izlemek ve değerlendirmek, süreç içerisinde ortaya çıkabilecek değiģiklik gereksinimlere göre OTSEP de gerekli değiģiklikleri yapmak ve tarımsal yatırımlarla ilgili konularda yönlendirme ve danıģmanlık hizmetleri sunmak KURULUN OLUġUMU Tarımsal Ġzleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu (TĠDEYK) aģağıda belirtilen kiģilerden oluģur: BaĢkan: o Tarımsal konulardan sorumlu Vali Yardımcısı Üyeler: o Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektör Yrd. o Osmaniye Ġl Özel Ġdaresi Genel Sekreteri o Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü o Ġl Planlama ve Koordinasyon Müdürü o DOĞAKA Osmaniye Ġl Yatırım ve Destek Ofisi Koordinatörü o Ziraat Odası o Tarımla ilgili örgütleri temsilen Damızlık YetiĢtiricileri Birliği BaĢkanı KURULUN SEKRETERYASI VE ÇALIġMA ġeklġ Bu kurulun sekreteryası, Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Koordinasyon ve Tarımsal Veriler ġube Müdürlüğü tarafından yürütülür. TĠDEYK, üç ayda bir olağan toplanmak için bir araya gelir. Bunun dıģında gerekmesi halinde Vali nin talebi üzerine toplanabilir. 384

406 5.5.4 TĠDEYK ALT KURULU a) Amaç TĠDEYK e karar almada yardımcı olabilecek her türlü altyapı desteğini vermek, kararların uygulanmasını takip etmek ve il genelinde tarımsal konulardaki koordinasyonu sağlamak amacıyla bir alt kurul oluģturulur. BaĢkan: b) TĠDEYK Alt Kurulu aģağıda belirtilen kiģilerden oluģur: o Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Koordinasyon Birimi Müdürü Üyeler: o Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Koordinasyon Birimi nde görevli üç teknik eleman o Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi ni temsilen bir öğretim elemanı o Ziraat Odası o Tarımla ilgili örgütleri temsilen Damızlık YetiĢtiricileri Birliği temsilcisi ĠLÇE TĠDEYK KURULU c) Amaç Ġlçelerde de benzer bir yapının oluģturulması gerekmektedir. Ġlçe Tarımsal Ġzleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu (TĠDEYK), TĠDEYK in amaçlarını ilçe düzeyinde gerçekleģtirmek üzere çalıģmalar yapar. d) Ġlçe TĠDEYK Kurulu aģağıda belirtilen kiģilerden oluģur: BaĢkan: o Kaymakam Üyeler: o Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü o Ġlçe Ziraat Odası BaĢkanı o Ġlçede varsa tarımla ilgili örgütleri temsilen Birlik/Dernek/Kooperatif vb BaĢkanı 385

407 6 EKLER 6.1 ĠL/ĠLÇE ÜRÜN DESENLERĠ ġekil 6-1 Osmaniye Tarım Ürünleri Haritası Kaynak: OĠGTHM 386

408 6.2 KATILIMCI LĠSTELERĠ Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında gerçekleģtirilen il ve ilçe merkezlerindeki SWOT toplantılarına katılan katılımcılarım isim listesi aģağıdaki listede yer almaktadır. Çizelge 6-1 Düziçi Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi DÜZĠÇĠ ĠLÇESĠ SWOT TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 1 Bekir CoĢkun Ellek Tar. Kal. Koop. BaĢkanı 2 Süleyman Mudu Karagedik Tar. Kal. Koop. BaĢkanı 3 Tahsin Çıplak Yazlamazlı Tar. Kal. Koop. BaĢkanı 4 ġevket ġahin Atalan Tar. Kal. Koop. BaĢkanı 5 Süleyman Sevimli Çerçioğlu Tar. Kal. Koop. BaĢkanı 6 Ġsmet Topal Meyve Üreticileri Birliği BaĢkanı 7 Hüseyin Çakır Çakır. Fıst. Tar.Ürün. Nak. ĠnĢ. 8 Mehmet Karamık Karamıklar Zeytinyağı Fabrikası 9 Ali OnuĢ Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği Elemanı 10 Uğur Tabir Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 11 Ġsa Ela Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 12 Ġsmail Körpe Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 13 Hüseyin Karamık Veteriner Hekim - Hayvancılık ĠĢl. Sah. 14 Murat Kurultak Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 15 Musa Hulusi TaĢkın Veteriner Hekim - Hayvancılık ĠĢl. Sah. 16 Üzeyir TıraĢ Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 17 Ġbrahim Karaçoban Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 18 Mehmet Karaçoban Hayvancılık ĠĢletmesi Sahibi 19 Faik Curuk Çiftçi 20 Zekeriya Okkay Çiftçi 21 Remzi Köni Muhtar - Çiftçi 22 Yunis Köksal Çiftçi 23 Mulla Kavun Çiftçi 24 Dursun Ehliz Çiftçi 25 Mahmut Hedef Çiftçi 26 Prof. Dr.Aykut Gül ÇalıĢma Ekibi 27 Ġbrahim Sağlam ÇalıĢma Ekibi 28 Yrd. Doc. Dr.Esengül Ġplik ÇalıĢma Ekibi 29 Öğr. Gör. Gökhan Baktemur ÇalıĢma Ekibi 30 Abdurrahman Akman ÇalıĢma Ekibi 31 Bekir Uyduran ÇalıĢma Ekibi 32 BarıĢ Kılınç ÇalıĢma Ekibi 33 Alpaslan Yıldırım ÇalıĢma Ekibi 34 Ebubekir Köse ÇalıĢma Ekibi 387

409 DÜZĠÇĠ ĠLÇESĠ SWOT TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ 35 Fatih Evin ÇalıĢma Ekibi 36 Abdullah Uyarlar Çiftçi 37 Dursun Mehmet Güzel Çiftçi 38 Ahmet ġen Çiftçi 39 Mehmet Ela Çiftçi 40 Süleyman Ela Çiftçi 41 Zeynel Canyale Çiftçi 42 A. Ak Çiftçi 43 P. Özdemir Çiftçi 44 Nazım Kaplan Çiftçi 45 Osman Ayyıldız Çiftçi 46 Sinan Gök Çiftçi 47 Kemal YeĢil Çiftçi 48 Ahmet Demirci Çiftçi 49 Nadir Çerci Çiftçi 50 Yusuf Torun Çiftçi 51 Ġsmail Yeriloğlu Çiftçi 52 Mehmet Ali Kültüroğlu Çiftçi 53 Ömer Sevimli Çiftçi 54 F.Soner Çerci Çiftçi 55 Ġsmet Beyçioğlu Çiftçi 56 Rüstem ġen Çiftçi 57 Ġsmet ÇoĢkun Çiftçi 58 Zeki Soy Çiftçi 59 Ali Cuma Çiftçi 60 Ahmet Çıplak Çiftçi 388

410 Çizelge 6-2 Osmaniye Merkez SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi OSMANĠYE ĠLĠ SWOT TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 61 Bülent Binici Çiftçi 62 Mehmet Usta Çiftçi 63 Ömer Usta Çiftçi 64 Uğur Gök Çiftçi 65 Metin Tekin Ziraat Mühendisi 66 YaĢar Özer Çiftçi 67 Ebubekir Köse Ziraat Mühendisi 68 Ali Özer Çiftçi 69 Selçuk Batçık Çiftçi 70 Cafer ÇoĢkun Çiftçi 71 Mithat BaĢaran Çiftçi 72 Mustafa Gürbüz Çiftçi 73 Mustafa Kara S.S.Karakütük Köyü BaĢkanı 74 Mehmet S. Özbilgisayar S.S. Horkaçlı Koop. BaĢk. 75 ġakir Aslan Osm. Ziraat Odası Meclis BaĢk. 76 Yusuf Topçu S.S. Ġlbistanlı Köyü Koop. BaĢk. 77 Melek Gür Osmaniye Ġl Gıda Tarıım Ve Hay. Müd. 78 Sevgi Bedel Osm. Cevdediye Sulama Birliği 79 Ali Alicik Osmaniye Ġl Gıda Tarıım Ve Hay. Müd. 80 Emin Gaffaroğlu Osmaniye Arıcılar Birliği 81 Beyza Baysal Katkay Doğaka Uzman 82 Mehmet Özkan Damızlık Sığır YetiĢtiricileri Birliği 83 Erman Eroğlu Tarım Ġl Müdürlüğü 84 Bestami ġahan Seyram Tepe Kırmıtlı Mah. Muhtarı 85 Murat Ulusoy Osmaniye Ġl Gıda Tarıım Ve Hay. Müd. 86 Kadir Yalman Veteriner Hekim 87 Ertuğrul ġahan Öğretmen 88 Mustafa Yılmaz Ziraat Mühendisi 89 Hülya Özcan Osmaniye Arıcılar Birliği 90 Bilal Çolaklı Osmaniye Damızlık Koyun Keçi Birliği 91 Mehmet Direk Osmaniye Damızlık Koyun Keçi Birliği 92 Recai Albekiroğlu Zeytin Üreticileri Birliği 93 Bekir Uyduran Osmaniye Ġl Gıda Tarıım Ve Hay. Müd. 94 Mehmet AktaĢ Ziraat Mühendisi 95 K. Murat Ekiz Ziraat Mühendisi 96 Kadir Çapar Tehçi Köyü 97 Mehmet Toprak Tehçi Köyü-Çiftçi 98 Burhan Özer Akyar Köyü 99 Dede Oğuz Akyar Köyü 389

411 OSMANĠYE ĠLĠ SWOT TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ 100 Mehmet Çomu S.S. Akyar Köyü Koop. 101 Ercan Özdemir Doğaka Uzman 102 Murat Demir Özaslan Tarım-Pazarlama 103 Abdurrahman Erkargın Yılmazer Korsağlar Yerfıstık 104 Orhan Özer Zeytin Üreticisi 105 Orhan Nergiz Nergiz Fıstık Ltd. ġti 106 Mehmet Ünal Ziraat Mühendisi 107 Dursan Kılıç Ziraat Mühendisi 108 Mehmet Tehçi 109 Hasan Dinin Muhtar 110 Ali Kama ġekerdere Köyü Muhtarı 111 H. Osman Balcı Osmaniye Çevre Eğitim Dernek BaĢk. 112 BarıĢ Kılınç Osmaniye Ġl Gıda Tarıım Ve Hay. Müd. 390

412 Çizelge 6-3 Bahçe Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi BAHÇE ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 113 A.Refik Müftüoğlu Ġlçe Müdürü/Bahçe 114 Adem Özdoğan Çiftçi/Bahçe/Örencik/Bahçeci 115 Adnan Aksay Önder Çiftçi/Nohut/Bahçeci 116 Adnan Yünlü Tapu Müdürü/Bahçe 117 Ahmet Bali Muhtar/Bahçe/Kaman 118 Ahmet Dalar Zirai Ġlaç Ve Tohum Bayi/Bahçe 119 Ahmet Kavcı Yem Fab ĠĢl./Bahçe/Kızlaç 120 Ali Ceylan Muhtar V./Bahçe/Kızlaç 121 Ali Paksoy Ziraat Müh./Bahçe Ġlçe Gıd.Tar.Ve Hayv.Müd. 122 Bilal DaĢdelen Önder Çiftçi/Bahçe/ArıklıkaĢ/Bahçeci 123 Cemal Begeç Çiftçi/Bahçe/Yaylalık/Bahçeci 124 Fatma ġahin Zir.Od.BaĢkanı/Bahçe/Yukarıkardere 125 Fevzi Aslan Aza/Bahçe/Örencik 126 Fevzi Kılıç Çiftçi/Bahçe/Yukarıkardere/Bahçeci 127 Hacı Gayret Akyüz Çiftçi/Bahçe/Örencik/Bahçeci 128 Hasan Akyıldız Çiftçi/Bahçe/ArıklıkaĢ/Meyvecilik 129 Hasan Salman Çiftçi/Bahçeci 130 Hülya Sağlam Çiftçi/Bahçe/ArıklıkaĢ/Bahçeci 131 Hüseyin Aslan Muhtar/Bahçe/Örencik 132 Hüseyin KuĢtimur Veteriner Hekim/Bahçe Ġlçe Gıd.Tar.Ve Hayv.Müd. 133 Ġsmail Duman Çiftçi/Bahçe/AĢağıkardere/Bahçeci 134 Kemal Kılıç Çiftçi/Esentepe/Bahçeci 135 Mahmut Erdemir Çiftçi/Bahçe/Nohut/Bahçeci 136 Mehmet Açıkgöz Çiftçi/Arıcı 137 Mehmet Emin Eroğlu Çiftçi/Bahçe 138 Murat Yüksel Ziraat Tek./Bahçe Ġlçe Gıd.Tar.Ve Hayv.Müd. 139 Musa Ceylan Çiftçi/Bahçe/Nohut/Bahçeci 140 Mustafa Ak Çiftçi/Bahçe/Kızlaç/Meyvecilik 141 Nadide Fettahlıoğlu Zir.Od.Gen.Sek./Bahçe 142 ÖkkeĢ Ergen Zirai Ġlaç Bayi/Bahçe 143 Ömer Akyıldız Çiftçi/Bahçe/ArıklıkaĢ/Sebzecilik 144 Ömer Çelik Çiftçi/Bahçe/ArıklıkaĢ/Bahçeci 145 ġeyda Öksüz Ziraat Müh./Bahçe Ġlçe Gıd.Tar.Ve Hayv.Müd. 146 ġükrü Sarı Çiftçi/Bahçe/AĢağıkardere/Bahçeci 147 Fatih Evin Veteriner Hekim/Merkez 148 Ali Alicik Veteriner Hekim/Merkez 149 Alparslan Yıldırım Ziraat Müh./Merkez 150 Bahriye Çetinkaya Ziraat Müh./Merkez 151 Bekir Uyduran Ziraat Müh./Merkez 391

413 BAHÇE ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ 152 Ercan Taner Öner ġube Müdürü/Merkez 153 Adem Kılınç Çiftçi/Bekdemir 154 Musa Akcan Çiftçi/Kızlaç 155 Hasan Kılınç Çiftçi/Bekdemir 156 Hanifi Yenilmez Çiftçi/Yukarı Kardere 157 Mehmet AkkuĢ Çiftçi/Nohut 158 Mustafa Kansoy Memur/Ġlçe Tarım 159 Mahmut Tıngıdır Çiftçi/Merkez 160 Hüseyin Köksal Çiftçi/Burgaç 161 NeĢat Ceylan Çiftçi/Bakdemir 162 Ġbrahim ġenol Çiftçi/Bakdemir 163 Hüseyin Selçuk Ziraat Teknikeri 164 BarıĢ Kılınç Gıda Mühendisi/Merkez 165 Ġsmet Öner Ziraat Müh./Merkez 166 Bekir Tokçelik Veteriner Hekim/Merkez 167 Mehmet Çetin Veteriner Hekim/Merkez 168 Zeynel Yılmaz Veteriner Hekim/AĢağı Kardelen 169 ġevket Uçar Çiftçi/AĢağı Kardelen 170 Ġbrahim Dinç Çiftçi 171 Ali Daddal Çiftçi/AĢağı Kardelen 172 Ebubekir Köse Ziraat Müh./Merkez 173 M Nuri Özdem Meslek Yüksek Sekreteri/Bahçe 174 Ertuğrul Doğan Gazeteci/Merkez 175 Mustafa Ceylan Çiftçi/Merkez 176 Ali Çelik Çiftçi/Merkez 177 Mustafa Yegüle Ziraat Odası BaĢkanı/Merkez 178 Ahmet Salman Çiftçi/Merkez 179 Dilek Mazı ĠĢçi/Ġlçe Tarım 180 GülĢen Sezgin Gıda Teknisyeni/GazipaĢa Mah. 181 Elif Çakır Gıda Teknisyeni/YeĢilova Mah. 182 Ebubekir Özalp Gıda Teknisyeni/Bahçe 183 Mehmet Köroğlu Gıda Teknolojisi/Bahçe 184 Dilek Yılmaz Gıda Teknolojisi/Bahçe 185 Sultan Demirdelen ĠĢletme Yönetimi/Bahçe 186 Sevcan Günenç ĠĢletme Yönetimi/Bahçe 187 Sedef Serinol Gıda Teknolojisi/Bahçe 188 Mesude Bağrıyanık Gıda Teknolojisi/Bahçe 189 Elif Emel Adem Gıda Teknolojisi/Bahçe 190 Mehtap Özge Kabalcı Gıda Teknolojisi/Bahçe 191 Gözde Solmaz Gıda Teknolojisi/Bahçe 192 Melek Nergiz Muhasebeci/Bahçe 193 Selvi Cengiz Muhasebeci/Bahçe 392

414 BAHÇE ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ 194 Mehmet Homak ĠĢletme Yönetimi/Bahçe 195 Cihan Murat Dülgeroğlu Muhasebeci/Düziçi 196 Serkan Özdemir Muhasebeci/Bahçe 197 Davut Kara Gıda Teknolojisi/Bahçe 198 Muhammet Emin Baz Gıda Teknolojisi/Bahçe 199 Ġbrahim Özel Gıda Teknolojisi/Bahçe 200 Volkan Yüce Muhasebeci/Bahçe 201 A. Süleyman Öztürk Bilgisayar/Bahçe 202 Oguzhan GümüĢgöz Muhasebeci/Bahçe 203 Sevda Demir Öğretim Görevlisi/Bahçe Meslek YO 204 Salim Köksal Öğretim Görevlisi/Bahçe Meslek YO 205 M. Nuri Özdenir Y.Okul Sekreteri/Bahçe Meslek YO 393

415 Çizelge 6-4 Hasanbeyli Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi HASANBEYLĠ ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 206 Adem K.Osmanoğlu Kiraz Üreticisi/Çolaklı 207 Adnan Öztürk KüçükbaĢ Hayvan YetiĢtiricisi/Çolaklı 208 Ahmet Arsal Muhtar /Merkez 209 Ahmet Soysal B.BaĢ Hayvan YetiĢtiricisi/Merkez 210 Ali Yakar Eski Muhtar/Kalecik 211 Cafer Arık Önder Çiftçi/YanıkkıĢla 212 Cengiz Tozluklu Kiraz Üreticileri Birliği/Merkez 213 Fatih Gökçe Esnaf /Merkez 214 Habip Sönmez A.Pınarı Yayla Koruma Derneği/Merkez 215 Hamza Aslan Önder Çiftçi/YanıkkıĢla 216 Ġbrahim Karakaya Önder Çiftçi (Kiraz Üreticisi)/Merkez 217 Ġsmail K.Osmanoğlu Muhtar/Çolaklı 218 Kadir Kaya Önder Çiftçi/Çolaklı 219 Latif Sak Önder Çiftçi (Kiraz Üreticisi)/Merkez 220 Mehmet KurumuĢ Balık Çiftliği/Kalecik 221 Mustafa Aksu B.BaĢ Hayvan ĠĢletmesi/Merkez 222 Mustafa Yumrutepe Esnaf (Mütahit)/Merkez 223 Osman Ağca B.BaĢ Hayvan YetiĢtiricisi/Sarayova 224 ÖkkeĢ Arık Muhtar/YanıkkıĢla 225 Ömer Erduran Emekli /Merkez 226 Selahattin Batmaz Muhtar /Merkez 227 Yahya Gözübenli Zeytinyağı ĠĢletmesi/Kalecik 228 Yasemin Bal Tarım Kredi Kooperatifi /Merkez 229 Yusuf Tozluklu Belediye BaĢkanı/Merkez 230 Ahmet Bakır Makine Mühendisi 231 Recep Ġnanduğcan 232 Ayhan ġahin Veteriner Hekim 233 Fatih Evin Veteriner Hekim 234 Ebubekir Köse Ziraat Mühendisi 235 Elif Karadeniz Veteriner Hekim 236 Selva Kaçıra Ziraat Mühendisi 237 Alparslan Yıldırım Ziraat Mühendisi 238 Seda Kal Ziraat Mühendisi 239 Ertuğrul Sonuzun Ziraat Teknikeri 240 Ali Çamurcu Ziraat Mühendisi 241 Cenk Ceriy Ziraat Mühendisi 242 Bekir Uyduran Ziraat Mühendisi 243 Vahdettin ġanlı Ziraat Mühendisi 244 Ali Rıza Özdemir Özel Ġdare Müdürü 245 Ekrem Öner Nüfüs Müdürlüğü 394

416 HASANBEYLĠ ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ 246 Fadime Atılgan Çoban Ziraat Mühendisi 247 BarıĢ Kılınç Gıda Mühendisi 248 Mustafa Karkaya Çiftçi 249 Ali Çağlar Ünal Ġl Emniyet Amiri 250 Hayrettin TaĢkın Polis Merkezi Amiri 251 Ömer Emir Veteriner Hekim 252 Cafer Aslan Çiftçi 395

417 Çizelge 6-5 Kadirli Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi KADĠRLĠ ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 253 Hanifi Ġspir Ziraat Odası BaĢkanı 254 Yasin Tatlı Ticaret Odası BaĢkanı 255 Ġbrahim Arıoğlu Çiftçi 256 DurmuĢ Gök Çiftçi 257 Hasan Kastal Çiftçi 258 Kerim Sarıakçalı Çiftçi 259 Türker Öz Çiftçi 260 Ahmet Kurt Muhtar 261 Faruk Ġspir Çiftçi 262 Tayfur ġamlı Çiftçi 263 Ali AteĢ Çiftçi 264 Ertürk Tayyipoğlu Çiftçi 265 Ömer Samen Çiftçi 266 Fikret Sesli Çiftçi 267 Yusuf Kalay Çiftçi 268 Yener Ayas Muhtar 269 Ġrfan Ġspir Muhtar 270 Cumhur Bozdoğan Çiftçi 271 Ahmet Gülden Emekli Öğretmen 272 Ġbrahim DöğüĢcü Eğitimci 273 Ertan Özyüksel Çiftçi 274 SavaĢ Özeser Çiftçi 275 Hasan Uzun Çiftçi 276 Mehmet Uçaroğlu Muhtar 277 Türker Öz Çiftçi 278 ÇoĢkun Sarı Çiftçi 279 Ahmet Kır Muhtar 280 Ġrfan Topçu Muhtar 281 Sedat Gökfida Kadirli Myo Müdürü 282 Celalettin Özcanlı Ziraat Mühendisi 283 Ali BaĢ Veteriner Hekim 284 Bahriye Çetinkaya Ziraat Mühendisi 285 Özge Karay Teknisyen 286 Hicran KırĢan Kimyager 287 Fatih Even Veteriner Hekim 288 Ebubekir Köse Ziraat Mühendisi 289 Ali Alicik Veteriner Hekim 290 Ziya Yüceol Çiftçi 396

418 KADĠRLĠ ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ 291 Ġrfan Arıoğlu Çiftçi 292 Kenan Özdemir Ziraat Odası 293 Mehmet Yıldızgöz Ziraat Odası 294 Burhan Parıldar Ziraat Odası 295 Adnan Özdemir Ziraat Odası 296 Taltir Köylüoğlu Ziraat Odası 297 Vahdettin ġanlı Ġl Tarım Müdürlüğü 298 Mehmet Tahiroğlu Çiftçi-Ziraat Mühendisi 299 Birdane KarakuĢ Ziraat Mühendisi 300 Abdurrahman Türkmen Tekniker 301 Güler Çapık Çiftçi 302 Muhammet BaĢyiğit Veteriner Hekim 303 ġenol Solak Ziraat Mühendisi 304 Bekir Uyduran Ziraat Mühendisi 305 BarıĢ Kılınç Gıda Mühendisi 306 Alparslan Yıldırım Gıda Mühendisi 307 Muhammer Akar Trt Muhabiri 308 Ġsmet Soytorun ĠĢletmeci Ve Ziraat Mühendisi 397

419 Çizelge 6-6 Sumbas Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi SUMBAS ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 309 Abdullah Evran Çiftçi (Tarla Tarımı)/Eski Muhtar/Sumbas Merkez 310 Ali Avara Çiftçi Çiftçi (Tarla Tarımı Ve Hayvan ĠĢletmesi Var)/Mehmetli 311 Ali Gödeoğlu Çiftçi Muhtar/Kösreli 312 Arif Çoban Çiftçi Muhtar Çiftçi (Tarla Tarımı-Bahçe)/Gafarlı 313 Basri Güvel Alabalık Tesisi Sahibi/Gafarlı 314 Ethem Özsaydı Çiftçi Çiftçi (Tarla Tarımı Ve Hayvan ĠĢletmesi Var)/Alibeyli 315 Faruk Salmanoğlu Önder Çiftçi/Alibeyli 316 Fehmi Musaefendioğlu Çiftçi /Muhtar/Alibeyli 317 Hacı ġahin ĠĢadamı /Sanayici/Çiftçi/Orgazize San.Böl. 318 Harun Kundakçı Zir. Müh./Çiftçi/Ġl Genel Mec. Üyesi/AkçataĢ 319 Hasan Yüzügüllü Çiftçi (Zeytin Bahçesi)/Alibeyli 320 KürĢat Davutluoğlu Çiftçi (Tarla Tarımı-Hayvancılık ĠĢletmesi)/Sumbas Merk. 321 Mahmut Uçar Kekilli Merk. Tarım Kredi Koop. Müd./Sumbas Merk. 322 Mehmet Akdumanlı Çiftçi (Eski Ġl Gen.Mec.Üye/Em.Öğret./Eski Parti BaĢ)/Gafarlı 323 Mehmet Gelen Önder Çiftçi/Kösreli 324 Mehmet Uçar Veteriner Hek. Hayvan ĠĢlt. Sahibi/Alibeyli 325 Nadir Güvel Çiftçi (Tarla Tarımı Ve Hayvan ĠĢletmesi Var)/Gafarlı 326 Ömer Kara Çiftçi(Arıcılık)/Muhtar/Höyük 327 Salih Sarıca Sarıcabey Zeytinyağı Fab.Sahibi/Orgazize San.Böl. 328 Ufuk Kılıççeker Çiftçi (Parti BaĢk.)/Sumbas 329 YaĢar Bakar Çiftçi (Tarla Tarımı Ve Hayvan ĠĢletmesi Var)/YeĢilyayla 330 Zafer Kütük Çiftçi (Tarla Tarımı)/Küçükçınar 331 Ömer Erdoğan Çiftçi 332 Bülent Gül Veteriner Hek. 333 Osman Avcıoğlu Öğretmen 334 Bilal Kocabuğa Öğretmen 335 Halil Topal Öğretmen 336 Muzaffer Sarıca Sarıcabey Zeytinyağı Fab.Sahibi 337 Filiz Çetin Ziraat Mühendisi 338 Eda Karacalıoğlu Ziraat Mühendisi 339 Elif Karadeniz Veteriner Hekim 340 Selva Kaçıra Ziraat Mühendisi 341 Bahriye Çetinkaya Ziraat Mühendisi 342 Güler Çapık Ziraat Mühendisi 343 Ali Yasdı Veteriner Sağlık Teknisyeni 344 Mutlu KarataĢ Ziraat Mühendisi 345 Yavuz Erdoğan Ziraat Mühendisi 398

420 SUMBAS ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ 346 Hüseyin Aki Tekniker 347 Mehmet Özerli Çiftçi 348 Mustafa Murt Çitfçi 349 Necati YeĢilyurt Ziraat Mühendisi 350 Ömer Evran Çiftçi 351 ġeref EgritaĢ Ziraat Mühendisi Sumbas Ġlçe Müdürü 352 Günay Çubukçu Çiftçi 353 Ġrfan BeĢezek Çiftçi 354 Serkan Özsaydı Ziraat Mühendisi 399

421 Çizelge 6-7 Toprakkale Ġlçesi SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi TOPRAKKALE ĠLÇESĠ TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 355 Ahmet Cavit Çiftçi/Merkez 356 Bünyamin Akın Veteriner Hekim/Tüysüz 357 Fatin RüĢtü Uluğ Çiftçi/Sayhüyük 358 Ġsmet DaĢöz Çiftçi/Merkez 359 Kemal Yıldırım Çiftçi/Büyüktüysüz 360 Kerim Uluğ Çiftçi/Sayhüyük 361 Veli Uyutmaz Çiftçi/Dağıstan 362 Yılmaz Ayaz Ziraat Mühendisi/Arslanpınarı 363 Hasan Çellik Ziraat Mühendisi 364 Ahmet Dayangaç Muhtar/Lalegölü 365 Alpaslan Yıldırım Ziraat Mühendisi/Merkez 366 Fuat Soylu Ziraat Teknisyeni/Merkez 367 Güler Çapık Ziraat Mühendisi/Merkez 368 Ali Alicik Veteriner Hekim/Merkez 369 Vahdettin ġanlı Ziraat Mühendisi/Merkez 370 Hasan Akçacini Çiftçi/Sazlık 371 Hasan Aktay Veteriner Hekim/Arslanpınarı 372 Recep Bulut Veteriner Hekim/Ġlçe Tarım 373 Veli Bulgaç Çiftçi/Lalegölü 374 Hüseyin Yılmaz Muhtar/Arslanpınarı 375 Mehmet Derelioğlu Çiftçi/Tüysüz 376 Ali Çiftçi Çiftçi/Arslanpınarı 377 Mehmet Yalçın Ġlçe Müdürü/Toprakkale 378 Mutluay Eleroğlu Mühendis/Toprakkale 379 Ali Yılmaz Mühendis/Toprakkale 380 Türkan Sağ Mühendis/Toprakkale 381 ġaban Karabıyık Çiftçi/Salıkköyü 382 Ebubekir Köse Mühendis/Merkez 383 Bülent Uluğ Çiftçi/Sayhüyük 384 Musa Yollu Ġlçe Müdürü/Toprakkale 385 Adem SavaĢ Ġlçe Müdürü 386 BarıĢ Kılınç Gıda Mühendisi/Merkez 387 Fatma Çolak Ziraat Mühendisi//Toprakkale 388 Tufan Eroğlu Çiftçi/Toprakkale 389 Habil Uyduran Çiftçi/Toprakkale 390 Hasan Akbulut Çiftçi 391 Mustafa Eroğlu Muhtar 400

422 Çizelge 6-8 OĠGTHM ÇalıĢanları Anket Toplantısına Katılanların Listesi OĠGTHM ÇALIġANLARI TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 392 Bekir ÇoĢkun Ġlçe Müdürü/Düziçi 393 Ahmet Refik Müftüoğlu Ġlçe Müdürü/Bahçe 394 Mehmet Dal Ġlçe Müdür V./Sumbas 395 Ercan Taner Öner ġube Müdürü/Merkez 396 Mustafa Tolukan ġube Müdürü/Merkez 397 Zeynep Karahan ġube Müdürü/Merkez 398 Mehmet Yalçın Ġlçe Müdürü/Merkez 399 Bekir Uyduran Mühendis/Merkez 400 BarıĢ Kılınç Mühendis/Merkez 401 Feridun Özsoy Mühendis/Toprakkale 402 Mutluay Eleroğlu Mühendis/Toprakkale 403 Recep Bulut Veteriner Hekim/Toprakkale 404 Musa Yollu Veteriner Hekim/Toprakkale 405 Ali KeleĢ Teknisyen/Bit. Sağ. ġube Müdürü/Merkez 406 Mustafa Akıncı Teknisyen/Bit. Sağ. ġube Müdürü/Merkez 407 Ebubekir Köse Mühendis/Mekez 408 Ayhan ġahin Mühendis/Mekez 409 Murat Karan Ziraat Mühendisi/Düziçi 410 Özcan DemirtaĢ Gıda Mühendisi/Düziçi 411 Yusuf SavaĢ Ziraat Mühendisi/Merkez 412 Fuat Soylu Tekniker/Merkez 413 Ünsal Babaoğlu Ziraat Mühendisi/Merkez 414 Hacı Eser Olgun Veteriner Sağlık Tekniker/Merkez 415 Murat Karalar Ziraat Yüksek Mühendisi/Kırsal Kal. Ve Örg. ġub.müd./merkez 416 Seda Kal Ziraat Mühendisi/Hasanbeyli 417 Hilmi Saygılı Ziraat Mühendisi/Hasanbeyli 418 Ali Paksoy Ziraat Mühendisi/Bahçe 419 Alper Tunga Ceylan Ziraat Mühendisi/Bahçe 420 Alparslan Yıldırım Ziraat Mühendisi/Merkez 421 Fikret Akbolat Sağlık Teknisyeni/Hayvan Sağ. Yet. Ve Su Ürünleri/Merkez 422 Arif Sivri Veteriner Hekim/Hayvan Sağ. Yet. Ve Su Ürünleri/Merkez 423 Süleyman Geyik Veteriner Hekim/Gıda Ve Yem ġubesi/merkez 424 Bahriye Çetinkaya Ziraat Mühendisi/Koordinasyon Ve Tv ġb/ 425 H. Kübra Koç Ziraat Mühendisi/Bitkisel Ürü. Bit. Sağ. ġb. Müdürü/Merkez 426 Tayfun Akın Ziraat Mühendisi/Bitkisel Ürü. Bit. Sağ. ġb. Müdürü/Merkez 427 Özkan Bayrak Ziraat Mühendisi/Bitkisel Ürü. Bit. Sağ. ġb. Müdürü/Merkez 428 Ġbrahim Karamustafaoğlu Ziraat Mühendisi/Tarım Alt. Ve Araç. Değ. ġb./merkez 401

423 OĠGTHM ÇALIġANLARI TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ 429 N. Hanifi KeçebaĢ Ġlçe Müdür V./Hasanbeyli 430 Mustafa Örs Ġl Müdürlük/Bitkisel Ürü. Bit. Sağ. ġb. Müdürü/Merkez 431 Mehmet Karunsu ġube Müdürü/Bitkisel Ürü. Bit. Sağ. ġb. Müdürü/Merkez Çizelge 6-9 Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi BAHÇE BĠTKĠLERĠ ODAK GRUP TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 432 Ġsmail Elmaz Çiftçi/Hasanbeyli 433 ReĢit Nur Çiftçi/Hasanbeyli 434 OkkeĢ Arık Çiftçi/Hasanbeyli 435 Mehmet Karaman Çiftçi/Hasanbeyli 436 Abdulhakim Ak Mühendis/Düziçi 437 ġeref EğritenĢ Mühendis/Sumbas 438 Bekir Palabıyık Çiftçi/Düziçi 439 Murtaza YeĢildemir Çiftçi/Düziçi 440 Necati YeĢilyurt Mühendis/Sumbas 441 Mehmet Özkale Ġlçe Müdürü/Sumbas 442 Nüvit ibicioğlu Çiftçi/Sumbas 443 KürĢat Davutluoğlu Çiftçi/Sumbas 444 Fatih ġeyitoğlu Çiftçi/Sumbas 445 Orhan Özer Çiftçi/Akyarköyü 446 Sezen Evran Mühendis/Akyarköyü 447 Ġsmet Soytorun Mühendis/Kadirli 448 Osman Ziyan Fidan Üreticisi/Kadirli 449 Atilla Akgül Narenciye/Toprakkale 450 Mehmet Fidan Narenciye/Mısır Buyday/Toprakkale 451 Mutluay Eleroğlu Ġlçe Müdür V. (Mühendis)/Toprakkale 452 Feridun Özsoy Ziraat Mühendisi/Toprakkale 453 Hasan Kaya Tekniker/Kadirli 454 Hasan Ünal Mühendis/Osmaniye 455 Ali KeleĢ Tekniker/Osmaniye 456 Filiz Kocadayıoğulları Mühendis/Osmaniye 457 ÖkkeĢ Karatekin Çiftçi/Osmaniye 458 Dursun Mehmet Güzel Çiftçi/Düziçi 459 Ġsmet Sever Tekniker Yardımcısı/Hasanbeyli 460 Neyis Tuncer Ġlçe Müdürü/Hasanbeyli 461 Zekeriye Türkmen Çiftçi/Cevdetiye 462 Ali Ersoy Çiftçi/Cevdetiye 463 Didem Yıldız Ziraat Mühendisi/Cevdetiye 402

424 Çizelge 6-10 Hayvancılık Alanında Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi HAYVANCILIK ALANINDA ODAK GRUP TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 464 Özcan Mart Veteriner Hekim/Düziçi 465 Mehmet Çolakural Çiftçi/Kadirli 466 Mehmet Eral Yazıcıoğlu Veteriner Hekim/Kadirli 467 Rahmi Paltaç Veteriner Hekim/Kadirli 468 Hilmi Tarımcı Çiftçi/Kadirli 469 BarıĢ Kılınç Gıda Mühendisi/Merkez 470 Beyza Baysal Katkay Kalkınma Ajansı Uzman/Merkez 471 Mehmet Özkale Müdür Vekili (Z. Mühendis)/Sumbas 472 Bekir PiĢkin Veteriner Hekim/Sumbas 473 Ali Alicik Veteriner Hekim/Osmaniye 474 Murat KeleĢ Veteriner Hekim/Osmaniye 475 Mustafa Velieceoğlu Üretici/Toprakkale 476 Ömer Acun Arıcı/Osmaniye 477 Hülya Özcan Tarım DanıĢmanı/Osmaniye 478 Mustafa Demir Arıcı/Osmaniye 479 Emin Gaffaroğlu Osmaniye Arıcılar Birliği BaĢkanı/Osmaniye 480 Musa Yollu Veteriner Hekim/Toprakkale 481 Salih Takdemir Üretici/Toprakkale 482 Hüseyin Bozsoğanogulları Üretici/Toprakkale 483 Mehmet Velieceoğlu Üretici/Toprakkale 484 Ahmet Öztürk Veteriner Hekim/ Yem Fabrikası Yöneticisi/Bahçe 485 Ahmet Çelik Hayvan YetiĢtiricisi/Bahçe 486 Hasan GöktaĢ Hayvan YetiĢtiricisi/Bahçe 487 Fatih Mehmet Demir Hayvan YetiĢtiricisi/Bahçe 488 Aziz Pala Hayvan YetiĢtiricisi (Besici)/Bahçe 489 Ahmet Refik Müftüoğlu Ġlçe Müdürü/Bahçe 490 Abdulkadir ġahin Veteriner Hekim/Bahçe 491 Ahmet Soysal Hayvan YetiĢtiricisi/Hasanbeyli 492 Merdan Bingöl Hayvan YetiĢtiricisi/Hasanbeyli 493 A. Bülent Arı Ziraat Mühendisi/Merkez 494 Cemil Erkayıran Fizikçi/Kadirli 495 Ġzzet Evcimen Süt Üreticiler Birliği Yön. Kur. BaĢ./Osmaniye 496 Ali Özel Osmaniye Damızlık Sığır YetiĢtiriciler Birliği/Kadirli 497 Kadir Yalman Veteriner Hekim/Osmaniye 498 Murat Ulusoy Veteriner Sağlık Teknisyeni/Osmaniye 499 Bekir Uyduran Ziraat Mühendisi/Osmaniye 500 Ahmet Özkan Veteriner Hekim/Osmaniye 501 Tayfun Topalhan Gıda Mühendisi/Osmaniye 502 Veyis Tuncer Ziraat Mühendisi/Hasanbeyli 403

425 Çizelge 6-11 Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi GIDA GÜVENLĠĞĠ ODAK GRUP TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 503 Ali Alicik Veteriner Hekim 504 Fatih Eren Veteriner Hekim 505 Abdurrahman Akman Proje Ekibi 506 Ebubekir Köse Ziraat Mühendisi 507 Adem Küpeli Osm. Yemek Sanayicileri Derneği 508 Duran Güntürkün Ġmalatçı (Tahin-ġekerleme) 509 Alparslan YaĢar Ziraat Mühendisi-Meyna KuruyemiĢ 510 Recai Alibekiroğlu Zeytin Üreticileri Birliği BaĢkanı 511 Kurban YaĢar OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi 512 Adnan Bozdoğan OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi 513 Tülin ġahin OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanı 514 Özge Süfer OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanı 515 Halef Dizlek OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi 516 Onur Tenekeci Gıda Mühendisi 517 Ġbrahim Sağlam OĠGTHM Ġl Müdürü 518 Gökhan Baktemur Proje Ekibi 519 AyĢe Tülin Öz OKÜ Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi 404

426 Çizelge 6-12 Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısına Katılanların Listesi TARLA BĠTKĠLERĠ ODAK GRUP TOPLANTISINA KATILANLARIN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 520 Ferrin Ferda AĢık Yağlı Tohumlar/Ziraat Yüksek Mühendis 521 Kemal Yıldırım Çiftçi/Toprakkale 522 Bekir Uyduran Ziraat Mühendisi/OĠGTHM 523 BarıĢ Kılınç Gıda Mühendisi/OĠGTHM 524 Ebubekir Köse Ziraat Mühendisi/OĠGTHM 525 Fatih Mehmet Dal Tekniker/Kadirli 526 Resul Olcar Çiftçi/Kadirli 527 Ahmet Özer Ziraat Mühendisi/OĠGTHM 528 Muhammed Çubuk Doğaka Proje Sorumlusu 529 Ali Ersen Çiftçi/Kazamaca Köyü 530 Nevzat Babaoğlan Çiftçi/Kazamaca Köyü 531 Erman Eroğlu Ziraat Mühendisi 532 Metin Tekin Ziraat Mühendisi/Gökçedam 533 Didem Yıldız Ziraat Mühendisi/Cevdediye 534 Mithat BaĢaran Çiftçi/Cevdediye 535 Nihat Öztürk Çiftçi/Cevdediye 536 ReĢat Yıldız AraĢtırma Müdürü 537 Erdinç Kadıoğlu Doğaka Müdürü 538 Recai Alibekiroğlu Zeytin Üreticiler Birliği BaĢkanı 539 Hüsamettin Keskiner Osmaniye Ziraat Odası 540 Mehmet Karıhsız ġube Müdürü 541 Bünyamin GüneĢ Çiftçi/Tehçi 542 Kadir Çapar Çiftçi/Tehçi 543 Mehmet tehçi Çiftçi/Tehçi 544 Ahmet Refik Müftüoğlu Bahçe Ġlçe Müdürü 545 Musa Ceylan Çiftçi/Bahçe 546 Mehmet Emin Eroğlu Çiftçi/Bahçe 547 Adnan Aksay Çiftçi/Bahçe 548 Mehmet Yalçın Toprakkale Ġlçe Müdürü 549 Feridun Özsoy Mühendis/Toprakkale 550 Mehmet Dal Çiftçi/Sumbas 551 Hasan Kaya Kadirli Ġlçe Müdürü 552 DurmuĢ Gök Çiftçi/Kadirli 553 Mustafa Demir Çiftçi/Tehçi 554 Cengiz Toprak Çiftçi/DevriĢli 555 Ġsmail Göçer Çiftçi/DevriĢli 556 Filiz Kocadayıoğulları Ziraat Mühendisi/DevriĢli 557 Ali KeleĢ Tekniker/OĠGTHM 558 Mustafa Akıncı Mühendis/OĠGTHM 559 Faruk Çolakerol Tekniker/Sumbas 405

427 560 Ali Çamurlu Ziraat Mühendisi/Hasanbeyli Çizelge 6-13 Grup Gezileri/Çiftçi Ziyaretlerinde GörüĢme Yapılan Bazı KiĢilerin Listesi GRUP GEZĠLERĠ/ÇĠFTÇĠ ZĠYARETLERĠNDE GÖRÜġME YAPILAN KĠġĠLERĠN LĠSTESĠ No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 561 Koca Burgaç Lalegölü Biber YetiĢtiricisi/Toprakkale 562 Durdu Mehmet Güzel Sera ĠĢletmecisi/Düziçi 563 Yusuf Yıldız Zeytin YetiĢtiricisi/Düziçi/Ellek köyü 564 Menderes CoĢkun Mısır, Fıstık, Soya/Cevdetiye 565 Hasan Tokgöz Mısır, Fıstık, Soya/Cevdetiye 566 Ġsmail Eser Narenciye Sahibi/Sumbas 567 KürĢat Davutoğlu Narenciye Sahibi/Sumbas 406

428 Çizelge 6-14 Yerfıstığı/Zeytin/Zeytinyağı Ürünleri SWOT Toplantısı Katılımcı Listesi (OTSEP) kapsamında Yerfıstığı/Zeytin/Zeytinyağı Ürünlerinin SWOT Toplantısı 27 Kasım 2013 Saat:10:00 OKÜ Toplantı Salonu No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 568 Merve Yiğit Gıda müh./ BaĢpınar fıstık 569 Esvet BaĢpınar BaĢpınar Fıstık Mat. Uz. 570 BarıĢ Kılınç Gıda Müh./ OĠGTHM 571 Erdinç Kadıoğlu Koordinatör/ Doğaka 572 Salih Sarıca Zeos Sarıca Grup Tor. ĠĢl. Ltd./sahibi 573 Ahmet Sünbül Çona Köyü muh./ Muhtar 574 Ali KeleĢ Tar. Ġl Müdürlüğü 575 Fuat Soylu Tekniker/ Tar. Ġl Müd. 576 Metin Özdemir Zeyfinyağı fab. 577 Salih Bayram Çelik Ziraat müh./ Özel Sektör 578 Uygar Aksoy Zeytin Ürt. Birliği /Özel Sektör 579 Yunus Köksal Ziraat müh./ Köksal Tarım 580 Mustafa Cücük Ziraat Teknikeri/ Köksal Tarım 581 Onur Demeleci Gıda müh. / GTĠM 582 Alparslan YaĢar Ziraat Müh. / Seda Gıda San. 583 Fatih Epik Ziraat Müh. / Tarım Ġl müd. 584 Alper Akdoğan Okur KuruyemiĢ ġirket Müd./Okur kuruyemiģ 585 Mustafa Kemal TaĢ Afra Zeytincilik Ġtalat Ġhracat Ltd./Afra 586 Ebubekir Köse O.Ġ.G.T.H. Müd./ Ziraat Müh. 587 Esengül Ġplik OKS / Yrd. Doc. Dr. 588 Gökhan Baktemur Öğr. Grv./OKS 589 Abdurrahman Erkırgın Yılmazer KardeĢler Yerfıstık 590 Yusuf Yılmazer Yılmazer KardeĢler Yerfıstık 591 Merve Yiğit Gıda müh./ BaĢpınar fıstık 592 Esvet BaĢpınar BaĢpınar Fıstık Mat. Uz. 593 BarıĢ Kılınç Gıda Müh./ OĠGTHM 594 Erdinç Kadıoğlu Koordinatör/ Doğaka 595 Salih Sarıca Zeos Sarıca Grup Tor. ĠĢl. Ltd./sahibi 596 Ahmet Sünbül Çona Köyü muh./ Muhtar 597 Ali KeleĢ Tar. Ġl Müdürlüğü 598 Fuat Soylu Tekniker/ Tar. Ġl Müd. 599 Metin Özdemir Zeyfinyağı fab. 600 Salih Bayram Çelik Ziraat müh./ Özel Sektör 601 Uygar Aksoy Zeytin Ürt. Birliği /Özel Sektör 602 Yunus Köksal Ziraat müh./ Köksal Tarım 603 Mustafa Cücük Ziraat Teknikeri/ Köksal Tarım 604 Onur Demeleci Gıda müh. / GTĠM 605 Alparslan YaĢar Ziraat Müh. / Seda Gıda San. 407

429 (OTSEP) kapsamında Yerfıstığı/Zeytin/Zeytinyağı Ürünlerinin SWOT Toplantısı 27 Kasım 2013 Saat:10:00 OKÜ Toplantı Salonu 606 Fatih Epik Ziraat Müh. / Tarım Ġl müd. 607 Alper Akdoğan Okur KuruyemiĢ ġirket Müd./Okur kuruyemiģ 608 Mustafa Kemal TaĢ Afra Zeytincilik Ġtalat Ġhracat Ltd./Afra 609 Ebubekir Köse O.Ġ.G.T.H. Müd./ Ziraat Müh. 610 Esengül Ġplik OKÜ / Yrd. Doc. Dr. 408

430 Çizelge 6-15 OTSEP PaydaĢ Toplantısına Katılanların Listesi 27 Kasım 2013 ÇarĢamba Günü Saat:14.00 de Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörlük Toplantı Salonunda OTSEP PaydaĢ toplantısı düzenlenmiģtir. No Ġsim Mesleği/Ġlçe/Köy/Uzmanlığı 611 Saadet Bezli Ziraat Müh./Tarım Ġl Müd. 612 Sema Üğlü Gıda Müh./Tarım Ġl Müd. 613 Ebru Biçer Gıda Teknikeri/ Tarım Ġl Müd. 614 F. Özgül Var Gıda Yem ġube Müd./ Tarım Ġl Müd. 615 Figen Alibekiroğlu Ġl Özel Ġdaresi Tar. Hiz. Müd./Ġl Özel Ġdaresi 616 Selçuk Sunulu Ziraat Müh./Yağlı tohumlar 617 BarıĢ Kılınç Gıda müh./o.ġ.g.t.h.m. 618 Ebubekir Köse Ziraat Müh./ O.Ġ.G.T.H.M. 619 Ali Alicik Veteriner/ O.Ġ.G.T.H.M. 620 Ömer Mart Veteriner/ O.Ġ.G.T.H.M. 621 Fatih Ersin veteriner/ O.Ġ.G.T.H.M. 622 Fuat Soylu Ziraat Teknolojileri/Gıda Tarım Ġl Müd. 623 Ali KeleĢ Ziraat Teknolojileri/Gıda Tarım Ġl Müd. 624 Oktay Burak Özcan Ziraat müh./toprakkale Ġlçe Gıda Tar. ve Hayv. Müd. 625 Mutluay Eleroğlu Ziraat müh./toprakkale Ġlçe Gıda Tar. ve Hayv. Müd. 626 Onur Temekeci Gıda Müh./G.T.H.Ġ.M. 627 Bekir Uyduran Ziraat Müh./G.T.H.Ġ.M. 628 Erman Eroğlu Ziraat Müh./G.T.H.Ġ.M. 629 Metin Tekin Ziraat Müh./G.T.H.Ġ.M. 630 Mustafa Yılmaz Ziraat Müh./G.T.H.Ġ.M. 631 Mustafa Kemal ġahin Denizbank ġuba Müd./Denizbank 632 Sezen Evran Ziraat Müh./Tarım Ġl Müd.Akyar 633 Orhan Özer Çiftçi/Akyar Köyü 634 Selçuk Marsak Veteriner/Tarım Ġl Müd. ÇağaĢak 635 Yasin Bozkurt Veteriner/ Tarım Ġl Müd. Kayseri 636 Mustafa Demir Ziraat Müh./Tarım Ġl Müd.Tehci 637 Ünsal Babaoğlu Ziraat Müh./ Tarım Ġl Müd. Ablanlı 638 Filiz Kocadayıoğlu Ziraat müh./tarım Ġl Müd. DerviĢli 639 Bekir CoĢkun Düziçi Ġlçe Müd./ Düziçi Ġlçe Müd. 640 Didem Yıldız Ziraat Müh./Tarım Ġl Müd. Cevdet 641 Ali Çamurcu Ziraat Müh./Hasanbeyli 642 M.Hanifi KeçebaĢ Veteriner/Hasanbeyli Ġlçe 643 Ahmet Kam Veteriner/Toprakkale 644 Kurban Yasm Öğretim Üyesi/OKÜ 645 Halef Dizlek Yard. Doc. Dr./ OKÜ 646 Yusuf GöktaĢ Veteriner/Tarım Ġl 647 Mehmet Tahiroğlu Ziraat Müh./Ġlçe Tarım Kadirli 648 Hacer Kara Dr. Zr. Yüksek Müh./Kaidrli Gıda Tarım 409

431 27 Kasım 2013 ÇarĢamba Günü Saat:14.00 de Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörlük Toplantı Salonunda OTSEP PaydaĢ toplantısı düzenlenmiģtir. 649 Birdane KarakuĢ Zir. Ġlçe Müd./Kadirli 650 Nuray Parmaksız Ziraat Müh./Kadirli 651 Mehmet Özkale Ġlçe Müd. V./Sumbay 652 Mehmet Dal Müh./Sumbas 653 Necati YeĢilyurt Müh./Sumbas 654 BarıĢ Melek Firma Sahibi/Orta Doğu Ltd. 655 Ömer Acun Osmaniye Arıcılar Birliği/ 656 Emin Gaffuroğlu Osmaniye Arıcılar Birliği/Arıcılar Birliği 657 Ahmet Refak Müftüoğlu Bahçe Ġlçe Müd./Bahçe Ġlçe Tarım Gıda Müd. 658 Osman Balcı Osmaniye Çevre Ve Eğitim der./ 659 Ali Yılmaz Ziraat Müh. 660 Mehmet Yalçın Toprakkale Ġlçe Müdürü 661 Feridun Özsoy Toprakkale Ġlçe Tarım 662 Veyis Tuncer Hasanbeyli Ġlçe Müdürü 663 AyĢe Tülin Öz Yard. Doc. Dr./Okü Müh. Fak. 664 Erdinç Kadıoğlu Koordinatör/DOĞAKA 665 Mehmet Görgülü Prof./Çukurova 666 Serap Göncü Prof.Dr./Çukurova Üniv. 667 Ufuk Gültekin Yard. Doc. Dr./Çukurova Üniv. 668 ReĢat Yıldız Ziraat Müh./Yağlı tohumlar AĢ. 669 Cemile Elmasoğlu Çev. Sağ. Tek./Tarım Ġl Müd. 410

432 6.3 OTSEP TANITIM FAALĠYETLERĠ ġekil 6-2 OTSEP Tanıtım Toplantı AfiĢi ve Davetiyesi 411

433 OTSEP Kapsamında Basına DüĢen Haberler ġekil 6-3 OTSEP Kapsamında Basına DüĢen Haberlerden Kareler OSMANĠYE ĠL GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ Osmaniye Tarımı Planlanıyor. EriĢim Tarihi: Üniversitemizden Osmaniye Ġçin Atılan Önemli Bir Adım Daha Hayata Geçiyor EriĢim Tarihi: Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı SWOT Toplantıları BaĢlıyor EriĢim Tarihi:

434 Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı Kapsamında Ġlk Toplantı Toprakkale'de Yapıldı EriĢim Tarihi: Osmaniye Ġlçelerinde OTSEP SWOT Toplantıları Tamamlandı EriĢim Tarihi: Tarım BaĢlı BaĢına Stratejik Bir Sektördür EriĢim Tarihi: Kadirlide Tarım Stratejisi ve Eylem Planı SWOT Toplantısı EriĢim Tarihi: Tarım Stratejisi Ve Eylem Planı Swot Toplantıları BaĢlıyor EriĢim Tarihi: Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı SWOT Toplantıları BaĢlıyor EriĢim Tarihi: OKÜ de, SWOT Analizi Toplantısı yapıldı EriĢim Tarihi: Panel AfiĢi EriĢim Tarihi: Osmaniye Ġli Tarım Stratejisi ve Eylem Planı SWOT Toplantıları BaĢlıyor EriĢim Tarihi: OKÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Aykut Gül: Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi Eylem Planı'nın (OTSEP) tanıtımı ve SWOT analizi toplantısı yapıldı EriĢim Tarihi: Osmaniye Tarım Strateji Planı Hazılanıyor EriĢim Tarihi:

435 Osmaniye Tarım Toplantısı Osmaniye Ġl Tarım Stratejisi Eylem Planı'nın (OTSEP) tanıtımı ve SWOT analizi toplantısı yapıldı. EriĢim Tarihi: OTSEP Toplantıları Devam Ediyor ( ) EriĢim Tarihi: OTSEP'te Osmaniye Ġli Bahçe Bitkileri KonuĢuldu ( ) EriĢim Tarihi: Çiftçilere, OTSEP Projesinin hedefleri anlatıldı EriĢim Tarihi:

436 6.4 OTSEP FOTOĞRAF ALBÜMÜ Düziçi SWOT Toplantısı-16 Mayıs 2013-Düziçi Halk Eğitim Merkezi Toplantı Salonu ġekil 6-4 Düziçi Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 415

437 Salonu Toprakkale SWOT Toplantısı-25 Haziran 2013-Mehmet Cevlani Onal Ortaokulu Toplantı ġekil 6-5 Toprakkale Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 416

438 Sumbas SWOT Toplantısı-26 Haziran 2013-Sumbas Ortaokulu Toplantı Salonu ġekil 6-6 Sumbas Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 417

439 Kadirli SWOT Toplantısı-27 Haziran 2013-Kadirli Lisesi Toplantı Salonu ġekil 6-7 Kadirli Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 418

440 Salonu Hasanbeyli Ġlçesi SWOT Toplantısı-01 Temmuz 2013-Hasanbeyli Lisesi Toplantı ġekil 6-8 Hasanbeyli Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 419

441 Salonu Bahçe SWOT Toplantısı-27 Haziran 2013-Bahçe Endüstri Meslek Lisesi Toplantı ġekil 6-9 Bahçe Ġlçesi SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 420

442 Osmaniye Merkez SWOT Toplantısı-08 Temmuz 2013-OKÜ Büyük Amfi ġekil 6-10 Osmaniye Merkez SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 421

443 OTSEP Toplantısı-08 Temmuz 2013-OKÜ Büyük Amfi ġekil 6-11 OTSEP Tanıtım Toplantısı Fotoğraf Kareleri 422

444 OĠGTHM ÇalıĢanları Toplantısı-03 Temmuz 2013-OĠGTHM Toplantı Salonu ġekil 6-12 OĠGTHM ÇalıĢanları Anket Toplantısı Fotoğraf Kareleri 423

445 Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısı-03 Eylül 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu ġekil 6-13 Bahçe Bitkileri Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 424

446 Hayvancılık Odak Grup Toplantısı-12 Eylül 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu ġekil 6-14 Hayvancılık Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 425

447 Salonu Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısı-30 Ekim 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı ġekil 6-15 Gıda Güvenliği Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 426

448 Salonu Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısı-01 Kasım 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı ġekil 6-16 Tarla Bitkileri Odak Grup Toplantısı Fotoğraf Kareleri 427

449 Zeytin ve Yerfıstığı Ürünleri SWOT Toplantısı-27 Kasım 2013-OKÜ Rektörlük Küçük Toplantı Salonu ġekil 6-17 Zeytin ve Yerfıstığı Ürünleri SWOT Toplantısı Fotoğraf Kareleri 428

450 OTSEP PaydaĢ Toplantısı -27 Kasım 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu-1 ġekil 6-18 OTSEP PaydaĢ Toplantısı Fotoğraf Kareleri-1 429

451 OTSEP PaydaĢ Toplantısı -27 Kasım 2013-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu-1 ġekil 6-19 OTSEP PaydaĢ Toplantısı Fotoğraf Kareleri-2 430

452 Çiftçi Ziyaretleri ġekil 6-20 Çiftçi Gezilerinden Fotoğraf Kareleri-1 431

453 Anketler ġekil 6-21 Çiftçi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-1 432

454 ġekil 6-22 Çiftçi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-2 433

455 ġekil 6-23 Bayi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-1 434

456 ġekil 6-24 Bayi Anketlerinden Fotoğraf Kareleri-2 435

457 ġekil 6-25 Tüketici Anketlerinden Fotoğraf Kareleri 436

458 OTSEP Proje Ekip Toplantıları-OKÜ Rektörlük Toplantı Salonu ġekil 6-26 OTSEP Proje Ekip Üyeleri Toplantılarından Fotoğraf Kareleri 437

459 438

ĠÇĠNDEKĠLER ÇĠZELGE LĠSTESĠ... iii. ġekġl LĠSTESĠ... iv. KISALTMALAR... v. ÖNSÖZ... vii. 1 SUNUġ... 1. 1.1 GĠRĠġ... 1

ĠÇĠNDEKĠLER ÇĠZELGE LĠSTESĠ... iii. ġekġl LĠSTESĠ... iv. KISALTMALAR... v. ÖNSÖZ... vii. 1 SUNUġ... 1. 1.1 GĠRĠġ... 1 i ĠÇĠNDEKĠLER ÇĠZELGE LĠSTESĠ... iii ġekġl LĠSTESĠ... iv KISALTMALAR... v ÖNSÖZ... vii 1 SUNUġ... 1 1.1 GĠRĠġ... 1 1.2 OTSEP PROJE ÇALIġMA EKĠBĠ... 5 1.3 STRATEJĠK PLANLAMA SÜRECĠ VE KULLANILAN YÖNTEM...

Detaylı

MALATYA TURİZM GELİŞTİRME ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU 29-30 NİSAN 2011 MALATYA

MALATYA TURİZM GELİŞTİRME ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU 29-30 NİSAN 2011 MALATYA MALATYA TURİZM GELİŞTİRME ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU 29-30 NİSAN 2011 MALATYA 29-30 Nisan tarihleri arasında Malatya nın kültür ve turizmde mevcut durumunu ortaya koymak, mevcut yürütülen projeleri ele almak

Detaylı

ÜCRET SİSTEMLERİ VE VERİMLİLİK YURTİÇİ KARGO

ÜCRET SİSTEMLERİ VE VERİMLİLİK YURTİÇİ KARGO ÜCRET SİSTEMLERİ VE VERİMLİLİK YURTİÇİ KARGO ALĠ ARIMAN:2008463007 OSMAN KARAKILIÇ:2008463066 MELĠK CANER SEVAL: 2008463092 MEHMET TEVFĠK TUNCER:2008463098 ŞİRKET TANITIMI 1982 yılında Türkiye'nin ilk

Detaylı

HAVZA PROJELERĠNDE SOSYO-EKONOMĠK GĠRDĠLERĠN BELĠRLENMESĠ. Prof.Dr.Özden GÖRÜCÜ KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi Orman Fakültesi

HAVZA PROJELERĠNDE SOSYO-EKONOMĠK GĠRDĠLERĠN BELĠRLENMESĠ. Prof.Dr.Özden GÖRÜCÜ KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi Orman Fakültesi HAVZA PROJELERĠNDE SOSYO-EKONOMĠK GĠRDĠLERĠN BELĠRLENMESĠ Prof.Dr.Özden GÖRÜCÜ KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi Orman Fakültesi Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı ÇölleĢme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü

Detaylı

GIDA GÜVENLĠĞĠ YÖNETĠM SĠSTEMĠ (GGYS) UYGULAYAN SOFRALIK ZEYTĠN ĠġLETMELERĠ ÜZERĠNE BĠR ARAġTIRMA

GIDA GÜVENLĠĞĠ YÖNETĠM SĠSTEMĠ (GGYS) UYGULAYAN SOFRALIK ZEYTĠN ĠġLETMELERĠ ÜZERĠNE BĠR ARAġTIRMA GIDA GÜVENLĠĞĠ YÖNETĠM SĠSTEMĠ (GGYS) UYGULAYAN SOFRALIK ZEYTĠN ĠġLETMELERĠ ÜZERĠNE BĠR ARAġTIRMA AyĢe Demet KARAMAN¹, Renan TUNALIOĞLU², Ferit ÇOBANOĞLU², Gülden OVA³, Ferhat AYDOĞDU 4 ¹Yrd. Doç.Dr. Adnan

Detaylı

AÇLIĞIN ÖNLENMESĠ ve GIDA GÜVENCESĠNĠN SAĞLANMASI

AÇLIĞIN ÖNLENMESĠ ve GIDA GÜVENCESĠNĠN SAĞLANMASI AÇLIĞIN ÖNLENMESĠ ve GIDA GÜVENCESĠNĠN SAĞLANMASI Yrd. Doç. Dr. Mustafa ERBAġ Sultan ARSLAN A. Nur DURAK Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü erbas@akdeniz.edu.tr Sunum Planı

Detaylı

NĠHAĠ RAPOR, EYLÜL 2011

NĠHAĠ RAPOR, EYLÜL 2011 9. GENEL SONUÇLAR... 1 9.1. GĠRĠġ... 1 9.2. DEĞERLENDĠRME... 1 9.2.1. Ġlin Genel Ġçeriği... 1 9.2.2. Proje Bölgesinin Kapasiteleri... 1 9.2.3. Köylülerin ve Üreticilerin Kapasiteleri... 2 9.2.4. Kurumsal

Detaylı

ULUSAL Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç ve kapsam

ULUSAL Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç ve kapsam ULUSAL Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Ulusal ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Konseyinin kuruluģ amacını,

Detaylı

Namık Kemal Üniversitesi SÜREKLĠ EĞĠTĠM MERKEZĠ

Namık Kemal Üniversitesi SÜREKLĠ EĞĠTĠM MERKEZĠ Namık Kemal Üniversitesi SÜREKLĠ EĞĠTĠM MERKEZĠ 2009 Yılı Kurumsal Değerlendirme Raporu Sürüm no. 2.0 Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Tekirdağ, Ocak 2010 1. SunuĢ Bu

Detaylı

Tarımın Anayasası Çıktı

Tarımın Anayasası Çıktı Tarımın Anayasası Çıktı Günnur BİNİCİ ALTINTAŞ Tarım sektörünün anayasası olan 5488 sayılı Tarım Kanunu iki yıllık yoğun bir çalışmanın ardından 18.04.2006 tarihinde kabul edildi. Resmi Gazete de 25.04.2006

Detaylı

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU Adı Soyadı : Emre ARSLANBAY Unvanı : Uzman Konu : Hollanda ÇalıĢma Ziyareti Görev Yeri : HOLLANDA Görev Tarihi : 05-10.03.2017 RAPOR

Detaylı

TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR

TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR Halil AGAH Kıdemli Kırsal Kalkınma Uzmanı 22 Kasım 2016, İSTANBUL 1 2 SUNUM PLANI TARIMDA KÜRESELLEŞME TÜRK TARIM SEKTÖRÜ VE SON YILLARDAKİ GELİŞMELER TARIMDA

Detaylı

2012 YILI SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FAALĠYET RAPORU

2012 YILI SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FAALĠYET RAPORU 2012 YILI SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ FAALĠYET RAPORU ĠÇĠNDEKĠLER ÜST YÖNETĠCĠ SUNUġU I- GENEL BĠLGĠLER A- Misyon ve Vizyon.. B- Yetki, Görev ve Sorumluluklar... C- Ġdareye ĠliĢkin Bilgiler.... 1- Fiziksel

Detaylı

GÜNEġĠN EN GÜZEL DOĞDUĞU ġehġrden, ADIYAMAN DAN MERHABALAR

GÜNEġĠN EN GÜZEL DOĞDUĞU ġehġrden, ADIYAMAN DAN MERHABALAR GÜNEġĠN EN GÜZEL DOĞDUĞU ġehġrden, ADIYAMAN DAN MERHABALAR ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ BAġARILI YÖNETĠMDE ĠLETĠġĠM Hastane İletişim Platformu Hastane ĠletiĢim Platformu Nedir? Bu

Detaylı

2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU

2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU 2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU Kamuda stratejik yönetim anlayıģının temelini oluģturan kaynakların etkili ve verimli bir Ģekilde kullanılması ilkesi çerçevesinde,

Detaylı

Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Kurulumu FĠZĠBĠLĠTE ETÜDÜ ÇALIġTAYI

Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Kurulumu FĠZĠBĠLĠTE ETÜDÜ ÇALIġTAYI Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Kurulumu FĠZĠBĠLĠTE ETÜDÜ ÇALIġTAYI Projenin GELĠġĠMĠ: KDEP-EYLEM 47 (Kısa Dönem Eylem Planı ) 4 Aralık 2003 tarihli BaĢbakanlık Genelgesi yle e-dönüģüm Türkiye

Detaylı

KALĠTE BĠLGĠLENDĠRME TOPLANTISI SONUÇ BĠLDĠRGESĠ. 18 Temmuz Harran Üniversitesi. Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi

KALĠTE BĠLGĠLENDĠRME TOPLANTISI SONUÇ BĠLDĠRGESĠ. 18 Temmuz Harran Üniversitesi. Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi KALĠTE BĠLGĠLENDĠRME TOPLANTISI SONUÇ BĠLDĠRGESĠ 18 Temmuz 2018 Harran Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Konferans Salonu Osmanbey YerleĢkesi, ġanlıurfa Harran Üniversitesi Kalite Koordinatörlüğü

Detaylı

İkinci Bölümde; Global hazır giyim ticareti senaryoları ve Türkiye için hedefler oluģturulmaktadır.

İkinci Bölümde; Global hazır giyim ticareti senaryoları ve Türkiye için hedefler oluģturulmaktadır. SUNUŞ Türk hazır giyim sektörü her dönem sürdürdüğü yatırım eğilimi ve özellikle dıģ talebe bağlı üretim artıģı ile ekonomik büyümenin itici gücü olmakta, yatırım, kapasite ve üretim artıģı ile emek yoğun

Detaylı

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU Adı Soyadı : Doç. Dr. Mustafa GÜLER, Dilem KOÇAK DURAK, Fatih ÇATAL, Zeynep GÜRLER YILDIZLI, Özgür Özden YALÇIN ÇalıĢtığı Birim :

Detaylı

ANKARA ÇOCUK DOSTU ġehġr PROJESĠ UYGULAMA, GÖREV VE ÇALIġMA YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR

ANKARA ÇOCUK DOSTU ġehġr PROJESĠ UYGULAMA, GÖREV VE ÇALIġMA YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR Amaç ANKARA ÇOCUK DOSTU ġehġr PROJESĠ UYGULAMA, GÖREV VE ÇALIġMA YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR Madde 1- Ankara Çocuk Dostu ġehir Projesinin amacı Ankara yı; Çocuk Hakları SözleĢmesini

Detaylı

T.C. B A ġ B A K A N L I K Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü. Sayı : B.02.0.PPG.0.12-010-06/14200 3 ARALIK 2009 GENELGE 2009/18

T.C. B A ġ B A K A N L I K Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü. Sayı : B.02.0.PPG.0.12-010-06/14200 3 ARALIK 2009 GENELGE 2009/18 I. GİRİŞ GENELGE 2009/18 2007-2013 döneminde Avrupa Birliğinden Ülkemize sağlanacak hibe niteliğindeki fonlar Avrupa Konseyinin 1085/2006 sayılı Katılım Öncesi Yardım Aracı Tüzüğü ve söz konusu Tüzüğün

Detaylı

PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ

PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ KARAMAN ELMA PANELİ PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ 25 NİSAN 2016 Hazırlayanlar Uzman İsmail ARAS Uzman Hakan ANAÇ Araştırma, Etüt ve Planlama Birimi GİRİŞ Dünyanın en büyük elma üreticilerinden olan ülkemiz ve

Detaylı

GIDA GÜVENLİĞİ VE YENİ TARIM POLİTİKASINA İLİŞKİN ÖNERİLER

GIDA GÜVENLİĞİ VE YENİ TARIM POLİTİKASINA İLİŞKİN ÖNERİLER GIDA GÜVENLİĞİ VE YENİ TARIM POLİTİKASINA İLİŞKİN ÖNERİLER 30 10 2013 topraksuenerji-ulusal güvenlik denince çoğu zaman zihnimizde sınırda nöbet tutan askerler, fırlatılmaya hazır füzeler, savaş uçakları

Detaylı

ÖZ DEĞERLENDİRME EYLEM PLANI ŞABLONU- KURUM DÜZEYİNDE Öz Değerlendirme Eylem Planı

ÖZ DEĞERLENDİRME EYLEM PLANI ŞABLONU- KURUM DÜZEYİNDE Öz Değerlendirme Eylem Planı ÖZ DEĞERLENDİRME EYLEM PLANI ŞABLONU- KURUM DÜZEYİNDE Öz Değerlendirme Eylem Planı Okul: VAN TEKNİK VE ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ Eylem Planının Süresi: 6 ay Geliştirilecek Alanlar (ÖD Raporundan Aktarılacak)

Detaylı

ULUSLARARASI REKABETÇĠLĠĞĠN GELĠġTĠRĠLMESĠNĠN DESTEKLENMESĠ TEBLĠĞĠ DEĞERLENDĠRME TOPLANTISI - 1

ULUSLARARASI REKABETÇĠLĠĞĠN GELĠġTĠRĠLMESĠNĠN DESTEKLENMESĠ TEBLĠĞĠ DEĞERLENDĠRME TOPLANTISI - 1 ULUSLARARASI REKABETÇĠLĠĞĠN GELĠġTĠRĠLMESĠNĠN DESTEKLENMESĠ TEBLĠĞĠ DEĞERLENDĠRME TOPLANTISI - 1 T.C. EKONOMĠ BAKANLIĞI ĠHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KOBĠ VE KÜMELENME DESTEKLERĠ DAĠRESĠ 10 AĞUSTOS 2012 GÜNDEM

Detaylı

Küme Yönetimi URGE Proje Yönetimi. Kümelenme Bilgi Merkezi Deneyimleri

Küme Yönetimi URGE Proje Yönetimi. Kümelenme Bilgi Merkezi Deneyimleri Küme Yönetimi URGE Proje Yönetimi Kümelenme Bilgi Merkezi Deneyimleri Temel Ġlkeler Mevcut durumun değiģmesi kolay değildir, ZAMAN ve ÇABA gerektirir. DeğiĢimden ziyade DÖNÜġÜM, EVRĠM sürecidir. BaĢarı

Detaylı

T.C. KARTAL BELEDİYE BAŞKANLIĞI İSTANBUL

T.C. KARTAL BELEDİYE BAŞKANLIĞI İSTANBUL KARARIN ÖZÜ : Sivil Savunma Uzmanlığı nın Görev ve ÇalıĢma Yönetmeliği. TEKLİF : Sivil Savunma Uzmanlığı nın 31.03.2010 tarih, 2010/1043 sayılı teklifi. BAġKANLIK MAKAMI NA; Ġlgi: 18.03.2010 tarih ve 129

Detaylı

T.C. KARACADAĞ KALKINMA AJANSI Ġzleme ve Değerlendirme Birimi 2013 YILI TEKNİK DESTEK PROGRAMI KAPANIŞ RAPORU

T.C. KARACADAĞ KALKINMA AJANSI Ġzleme ve Değerlendirme Birimi 2013 YILI TEKNİK DESTEK PROGRAMI KAPANIŞ RAPORU T.C. KARACADAĞ KALKINMA AJANSI Ġzleme ve Değerlendirme Birimi 2013 YILI TEKNİK DESTEK PROGRAMI KAPANIŞ RAPORU Haziran - 2014 1. GĠRĠġ 2013 YILI TEKNĠK DESTEK PROGRAMI Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet

Detaylı

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Ahmet ÖZKAN tarafından hazırlanan Ġlkokul ve Ortaokul Yöneticilerinin

Detaylı

KALKINMA KURULU DİYARBAKIR KASIM 2015 BEŞERİ SERMAYE EĞİTİM VE İSTİHDAM KOMİSYONU TRC2 2014-2023 BÖLGE PLANI KOORDİNASYON VE İZLEME KOMİSYONLARI

KALKINMA KURULU DİYARBAKIR KASIM 2015 BEŞERİ SERMAYE EĞİTİM VE İSTİHDAM KOMİSYONU TRC2 2014-2023 BÖLGE PLANI KOORDİNASYON VE İZLEME KOMİSYONLARI KASIM 2015 T. C. KALKINMA KURULU TRC2 2014-2023 BÖLGE PLANI KOORDİNASYON VE İZLEME KOMİSYONLARI DİYARBAKIR BEŞERİ SERMAYE EĞİTİM VE İSTİHDAM KOMİSYONU İLERLEME RAPORU 2015/1 stajyer [Şirket adını yazın]

Detaylı

2010 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ

2010 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ MADEN TETKĠK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sondaj Dairesi Başkanlığı 21 Yılı Ocak-Haziran Dönemi Faaliyet Raporu 21 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ 1 ÜST YÖNETĠM SUNUMU SONDAJ DAĠRESĠ BAġKANLIĞI 21 YILI 1. 6 AYLIK

Detaylı

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Feyzi ÖZMEN tarafından hazırlanan Aday Öğretmenlerin Öz Yeterlilikleri

Detaylı

T.C. B A Ş B A K A N L I K Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü. Sayı : B.02.0.PPG.0.12-010-06/5464 30 NĠSAN 2010 GENELGE 2010/11

T.C. B A Ş B A K A N L I K Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü. Sayı : B.02.0.PPG.0.12-010-06/5464 30 NĠSAN 2010 GENELGE 2010/11 GENELGE 2010/11 Dokuzuncu Kalkınma Planında yer alan Ġstanbul un uluslararası finans merkezi olması hedefini gerçekleģtirmek üzere yapılan çalıģmalar kapsamında, Ġstanbul Uluslararası Finans Merkezi Stratejisi

Detaylı

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ

MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin

Detaylı

TÜRKİYE TARIMI, GELİŞMELER ve GENÇ TARIMCILAR

TÜRKİYE TARIMI, GELİŞMELER ve GENÇ TARIMCILAR «GENÇ TARIMCILAR GELECEĞE HAZIRLANIYOR» GÜNÜMÜZ TARIMINDA GERÇEKLER, HEDEFLER VE FIRSATLAR PANELİ TÜRKİYE TARIMI, GELİŞMELER ve GENÇ TARIMCILAR Prof.Dr. Cengiz SAYIN Akdeniz Üniversitesi / Ziraat Fakültesi

Detaylı

ORMANCILIK VE SU ALANLARINDA MAKEDONYA CUMHURİYETİ NE YAPILAN ÇALIŞMA ZİYARETİNE AİT RAPOR

ORMANCILIK VE SU ALANLARINDA MAKEDONYA CUMHURİYETİ NE YAPILAN ÇALIŞMA ZİYARETİNE AİT RAPOR ORMANCILIK VE SU ALANLARINDA MAKEDONYA CUMHURİYETİ NE YAPILAN ÇALIŞMA ZİYARETİNE AİT RAPOR Makedonya Tarım, Ormancılık ve Su Ekonomisi Bakanı Sayın Ljupcho DĠMOVSKĠ nin 27-28 Haziran ayında Sayın Bakanımız

Detaylı

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT ANALİZİ

KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT ANALİZİ T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT ANALİZİ Dr. Mehmet Ali ÇAKAL TRA1 2012 Her hakkı saklıdır. İÇİNDEKİLER 1. KAPSAM... 2 2. KUZEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM

Detaylı

TARIM, HAYVANCILIK VE GIDA SEKTÖREL ÇALIŞMA GRUBU FAALİYET ÖZETİ -2011-

TARIM, HAYVANCILIK VE GIDA SEKTÖREL ÇALIŞMA GRUBU FAALİYET ÖZETİ -2011- TARIM, HAYVANCILIK VE GIDA SEKTÖREL ÇALIŞMA GRUBU FAALİYET ÖZETİ -2011- 22 Aralık 2010 tarihli Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (ORAN) Kalkınma Kurulu toplantısında belirlenen 4 farklı sektörel çalışma grubundan

Detaylı

İzmir Meteoroloji Bölge Müdürlüğü ile İzmir Tarım İl Müdürlüğü işbirliği ile Meteorolojik Olayların Tarımsal Üretime Etkisi konulu panel düzenlendi

İzmir Meteoroloji Bölge Müdürlüğü ile İzmir Tarım İl Müdürlüğü işbirliği ile Meteorolojik Olayların Tarımsal Üretime Etkisi konulu panel düzenlendi İzmir Meteoroloji Bölge Müdürlüğü ile İzmir Tarım İl Müdürlüğü işbirliği ile Meteorolojik Olayların Tarımsal Üretime Etkisi konulu panel düzenlendi Ġzmir Meteoroloji Bölge Müdürlüğü ve Ġzmir Tarım Ġl Müdürlüğü

Detaylı

Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri

Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Ġstanbul Arel Üniversitesi 4. Pazarlama AraĢtırmaları Eğitim Semineri 26-29 Ekim 2010 Örnekleme Süreci Anakütleyi Tanımlamak Örnek Çerçevesini

Detaylı

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ MENDERES SONUÇ RAPORU

2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ MENDERES SONUÇ RAPORU 1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ MENDERES SONUÇ RAPORU Tarih: 27 Aralık 2010 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 35 Katılımcı listesindeki Sayı: 30 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 Dağıtılan Belgeler:

Detaylı

KALKINMA KURULU ŞANLIURFA DEZAVANTAJLI GRUPLAR, SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER KOMİSYONU KASIM 2015

KALKINMA KURULU ŞANLIURFA DEZAVANTAJLI GRUPLAR, SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER KOMİSYONU KASIM 2015 KASIM 2015 T. C. KALKINMA KURULU TRC2 2014-2023 BÖLGE PLANI KOORDİNASYON VE İZLEME KOMİSYONLARI ŞANLIURFA DEZAVANTAJLI GRUPLAR, SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER KOMİSYONU İLERLEME RAPORU 2015/1 stajyer [Şirket

Detaylı

YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU OCAK 2012 İçindekiler Bölüm 1 : Sağlık Turizminde Türkiye deki Gelişmeler... 2 Bölüm 2 : Kurumsal Kimlik Çalışmaları ve Yazışmalar... 3 Bölüm 3: Basılı Materyaller... 4 Bölüm4

Detaylı

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2015 YILI YILLIK İŞ PLANI

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2015 YILI YILLIK İŞ PLANI KONU Tahmini Maliyet (TL) Başlama Tarihi Bitiş Tarihi Sorumlu Kişi İşbirliği Yapılacak Kurumlar ve Kişiler Performans 1.1.1.1 2013 yılında istihdam edilmesi planlanan basın ve halkla ilişkiler personelinin

Detaylı

ARAZİ VERİLERİ 2006 Planlama ve Yönetim Grubu

ARAZİ VERİLERİ 2006 Planlama ve Yönetim Grubu ARAZİ VERİLERİ 2006 Grup Koordinatörü: Prof. Dr. Melih Ersoy : Doç. Dr. Tarık ġengül Öğr. Gör. Dr. Bahar Gedikli Osman Balaban Kommagene-Nemrut Alanı için yönetim alanı nın sınırlarının belirlenmesi; bu

Detaylı

ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ EYLEM PLANI (2012-2014) İSTİHDAM-SOSYAL KORUMA İLİŞKİSİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ

ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ EYLEM PLANI (2012-2014) İSTİHDAM-SOSYAL KORUMA İLİŞKİSİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ 1. Sosyal yardımlar hak temelli ve önceden belirlenen objektif kriterlere dayalı olarak sunulacaktır. 1.1 Sosyal Yardımların hak temelli yapılmasına yönelik, Avrupa Birliği ve geliģmiģ OECD ülkelerindeki

Detaylı

TOBB VE MESLEKĠ EĞĠTĠM

TOBB VE MESLEKĠ EĞĠTĠM TOBB VE MESLEKĠ EĞĠTĠM Esin ÖZDEMİR Avrupa Birliği Daire Başkanlığı Uzman 15 Ocak 2010, Ankara 1 ĠÇERĠK Türk Eğitim Sisteminin Genel Yapısı Sorunlar Türkiye de Sanayi/Okul ĠĢbirliği TOBB ve Eğitim Oda

Detaylı

S. NO İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KİŞİ VE KURULUŞLAR

S. NO İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KİŞİ VE KURULUŞLAR 1 2 DR.FEVZİ-MÜRÜVET UĞUROĞLU ORTAOKULU 2016-2017 / 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILLARI EĞİTİM ORTAMLARINDA UYUŞTURUCU KULLANIMI VE BAĞIMLILIK İLE MÜCADELE EYLEM PLANI Eğitim ortamında ortamlarında uyuģturucu

Detaylı

İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ KONTROL VE RİSK YÖNETİMİ ÇALIŞTAY RAPORU

İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ KONTROL VE RİSK YÖNETİMİ ÇALIŞTAY RAPORU İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ KONTROL VE RİSK YÖNETİMİ ÇALIŞTAY RAPORU DENETİM GÖZETİM SORUMLUSU Ġdris YEKELER (1078) İÇ DENETÇİLER YaĢar ÖKTEM (1056) Sedat ERGENÇ (1028)

Detaylı

HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ. SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU

HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ. SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU 2012 ĠÇĠNDEKĠLER ÜST YÖNETĠCĠ SUNUġU I- GENEL BĠLGĠLER A- Misyon ve Vizyon.. B- Yetki, Görev ve Sorumluluklar... C- Ġdareye

Detaylı

T.C. Kalkınma Bakanlığı

T.C. Kalkınma Bakanlığı T.C. Kalkınma Bakanlığı 2023 Vizyonu Çerçevesinde Türkiye Tarım Politikalarının Geleceği- Turkey s Agricultural Policies at a Crossroads with respect to 2023 Vision 2023 Vision, Economic Growth and Agricultural

Detaylı

İhracat Genel Müdürlüğü KOBĠ ve Kümelenme Destekleri Daire BaĢkanlığı. Hatice ġafak ERGÜN Uzman

İhracat Genel Müdürlüğü KOBĠ ve Kümelenme Destekleri Daire BaĢkanlığı. Hatice ġafak ERGÜN Uzman İhracat Genel Müdürlüğü KOBĠ ve Kümelenme Destekleri Daire BaĢkanlığı Hatice ġafak ERGÜN Uzman ULUSLARARASI REKABETÇĠLĠĞE GĠDEN YOLDA KÜMELENME SAMSUN KONFERANSI 7 Aralık 2012 / Samsun Devam ediyoruz...

Detaylı

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI DÜZCE ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI Sunum Planı Bütçe Hazırlık Mevzuatı ve Dokümanları 2018-2020 Düzce Üniversitesi Bütçe Hazırlık Çalışmaları ve Hazırlanacak Formlar Bütçe Hazırlık

Detaylı

KİŞİSEL GELİŞİM ASİSTANI

KİŞİSEL GELİŞİM ASİSTANI AR-GE MERKEZLERİ İYİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ PAYLAŞIM TOPLANTISI GİRİŞİMCİLİK KİŞİSEL GELİŞİM ASİSTANI Türk DemirDöküm Fabrikaları A.ġ SUNUM PLANI 1. UYGULAMANIN KISA AÇIKLAMASI 2. UYGULAMANIN YENĠLĠKÇĠ VE

Detaylı

AR&GE BÜLTEN 2010 ġubat EKONOMĠ ĠZMĠR FĠNANS ALTYAPISI VE TÜRKĠYE FĠNANS SĠSTEMĠ ĠÇĠNDEKĠ YERĠ

AR&GE BÜLTEN 2010 ġubat EKONOMĠ ĠZMĠR FĠNANS ALTYAPISI VE TÜRKĠYE FĠNANS SĠSTEMĠ ĠÇĠNDEKĠ YERĠ ĠZMĠR FĠNANS ALTYAPISI VE TÜRKĠYE FĠNANS SĠSTEMĠ ĠÇĠNDEKĠ YERĠ Erdem ALPTEKĠN Türk finans sistemi incelendiğinde en büyük payı bankaların, daha sonra ise sırasıyla menkul kıymet yatırım fonları, sigorta

Detaylı

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi

Detaylı

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ FELSEFESİ,TEMEL İLKELERİ,VİZYONU MEHMET NURİ KAYNAR TÜRKIYE NIN GELECEK VIZYONU TÜRKĠYE NĠN GELECEK VĠZYONU GELECEĞIN MIMARLARı ÖĞRETMENLER Öğretmen, bugünle gelecek arasında

Detaylı

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2016 YILI YILLIK İŞ PLANI

ÇARŞAMBA TİCARET BORSASI 2016 YILI YILLIK İŞ PLANI KONU Tahmini Maliyet (TL) Başlama Tarihi Bitiş Tarihi Sorumlu Kişi İşbirliği Yapılacak Kurumlar ve Kişiler Performans 1.1.1.1 2013 yılında istihdam edilmesi planlanan basın ve halkla ilişkiler personelinin

Detaylı

HEKTAŞ TİCARET T.A.Ş. Sayfa No: 1 SERİ:XI NO:29 SAYILI TEBLİĞE İSTİNADEN HAZIRLANMIŞ YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

HEKTAŞ TİCARET T.A.Ş. Sayfa No: 1 SERİ:XI NO:29 SAYILI TEBLİĞE İSTİNADEN HAZIRLANMIŞ YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU Sayfa No: 1 1. Raporun Dönemi 01.01.2012-30.09.2012 2. Ortaklığın Unvanı HektaĢ Ticaret T.A.ġ. 3. Yönetim ve Denetleme Kurulu Üyeleri Türk Ticaret Kanunu ve ilgili düzenlemeler gereğince ġirketimiz Ana

Detaylı

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI. Dr. Osman Orkan Özer

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI. Dr. Osman Orkan Özer Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI Dr. Osman Orkan Özer SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI Sürdürülebilir tarım; Günümüz kuşağının besin gereksinimi

Detaylı

SĠRKÜLER (2019/39) Bilindiği üzere 6102 sayılı TTK nun 516,518,565 ve 610.ncu maddeleri hükümlerine göre;

SĠRKÜLER (2019/39) Bilindiği üzere 6102 sayılı TTK nun 516,518,565 ve 610.ncu maddeleri hükümlerine göre; Ġstanbul, 24.02.2019 SĠRKÜLER (2019/39) Konu Yıllık Faaliyet Raporları Bilindiği üzere 6102 sayılı TTK nun 516,518,565 ve 610.ncu maddeleri hükümlerine göre; Anonim ġirketler ve kooperatiflerde yönetim

Detaylı

Finansman BaĢlama bitiģ Yüklenici Ülke Toplam proje bütçesi. n adı 01 Ocak 2008- Türkiye 243.025 $ 100% 15 ĠSKUR-KOSGEB-BTC BTC

Finansman BaĢlama bitiģ Yüklenici Ülke Toplam proje bütçesi. n adı 01 Ocak 2008- Türkiye 243.025 $ 100% 15 ĠSKUR-KOSGEB-BTC BTC Bölgesel Kalkınma Girişimi Bakü- Tiflis- Ceyhan (BTC) Boru Hattı Projesi: Sektörler Arası ĠĢbirliğine Dayalı Ġstihdamı GeliĢtirme ve GiriĢimciliği Ref 3 Proje baģlığı Destekleme Projesi- Çukurova Bölgesi

Detaylı

T.C. BĠNGÖL ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ Strateji GeliĢtirme Dairesi BaĢkanlığı. ÇALIġANLARIN MEMNUNĠYETĠNĠ ÖLÇÜM ANKET FORMU (KAPSAM ĠÇĠ ÇALIġANLAR ĠÇĠN)

T.C. BĠNGÖL ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ Strateji GeliĢtirme Dairesi BaĢkanlığı. ÇALIġANLARIN MEMNUNĠYETĠNĠ ÖLÇÜM ANKET FORMU (KAPSAM ĠÇĠ ÇALIġANLAR ĠÇĠN) ÇALIġANLARIN MEMNUNĠYETĠNĠ ÖLÇÜM ANKET FORMU (KAPSAM ĠÇĠ ÇALIġANLAR ĠÇĠN) Düzenleme Tarihi: Bingöl Üniversitesi(BÜ) Ġç Kontrol Sistemi Kurulması çalıģmaları kapsamında, Ġç Kontrol Sistemi Proje Ekibimiz

Detaylı

İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP. Prof. Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü

İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP. Prof. Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP Prof. Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TARIMDA DEĞİŞİM Dünyada 1970 li yıllarda; Tüketicilerin bilinçlenmesi, 1990 lı yıllarda

Detaylı

TARSUS TİCARET BORSASI

TARSUS TİCARET BORSASI TARSUS TİCARET BORSASI Ülkemizde yetiştirilen tarımsal ürünlerden, tarımsal üretimin bir kısmı doğrudan tüketilirken, bir kısmı sanayide hammadde olarak işlenerek değişik gıdalara dönüştürülmektedir. Tarımsal

Detaylı

MÜġTERĠ GERĠ BĠLDĠRĠMLERĠ YÖNETĠMĠ

MÜġTERĠ GERĠ BĠLDĠRĠMLERĠ YÖNETĠMĠ MÜġTERĠ GERĠ BĠLDĠRĠMLERĠ YÖNETĠMĠ HAZĠRAN 2011 ĠÇĠNDEKĠLER VĠZYONUMUZ, MĠSYONUMUZ, MÜġTERĠ MEMNUNĠYETĠ POLĠTĠKAMIZ.2 MÜġTERĠ GERĠ BĠLDĠRĠMLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ... 3 GERĠ BĠLDĠRĠM SÜRECĠ HAKKINDA MÜġTERĠLERĠMĠZĠN

Detaylı

İl başkanlarına hükümetin tarım politikalarını anlattı

İl başkanlarına hükümetin tarım politikalarını anlattı İl başkanlarına hükümetin tarım politikalarını anlattı Mart 08, 2012-7:46:36 Bakan Eker, tarımın zannedildiği gibi sadece üreticilerle değil, gıdadan dolayı toplumun tamamını ilgilendiren bir konu olduğunu,

Detaylı

Özgörkey Otomotiv Yetkili Satıcı ve Yetkili Servisi

Özgörkey Otomotiv Yetkili Satıcı ve Yetkili Servisi Özgörkey Otomotiv Yetkili Satıcı ve Yetkili Servisi Grup ÇekoL : Ebru Tokgöz Gizem Şimşek Özge Bozdemir Emel Sema Tarihçe Temelleri 1951 yılında, Gruba ismini veren Erdoğan Özgörkey tarafından atılan

Detaylı

ANKARA KALKINMA AJANSI. www.ankaraka.org.tr

ANKARA KALKINMA AJANSI. www.ankaraka.org.tr ANKARA KALKINMA AJANSI www.ankaraka.org.tr TÜRKİYE'NİN En Genç Kalkınma Ajansı Ankara Kalkınma Ajansı bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak, bölgenin rekabet gücünü artırmak ve gelişimini hızlandırmak

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BOLU

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BOLU T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BOLU Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel gıda

Detaylı

Orta Karadeniz Bölgesel İnovasyon Stratejisi 2013-2023

Orta Karadeniz Bölgesel İnovasyon Stratejisi 2013-2023 Orta Karadeniz Bölgesel İnovasyon Stratejisi 2013-2023 İÇERİK Amaç, Vizyon Hazırlık Süreci İnovasyona Dayalı Mevcut Durum Stratejiler Kümelenme ile ilgili faaliyetler Sorular (Varsa) İNOVASYON & KÜMELENME

Detaylı

ЄfG Araştırma. Geleceği şimdiden planlayın

ЄfG Araştırma. Geleceği şimdiden planlayın ЄfG Araştırma Geleceği şimdiden planlayın Pazar Araştırmaları Firmanızın önceliklerini ve gereksinimlerini tespit ederek, ihtiyaç duyacağınız her türlü bilgiyi sağlamak üzere organizasyonunuz için optimum

Detaylı

DİKMEN BÖLGESİ STRETEJİK GELİŞİM PLANI 2012-2014

DİKMEN BÖLGESİ STRETEJİK GELİŞİM PLANI 2012-2014 DİKMEN BÖLGESİ STRETEJİK GELİŞİM PLANI 2012-2014 Eyül 2011 Bu yayın Avrupa Birliği nin yardımlarıyla üretilmiştir. Bu yayının içeriğinin sorumluluğu tamamen The Management Centre ve Dikmen Belediyesi ne

Detaylı

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve III TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı öğrencisi Canan ULUDAĞ tarafından hazırlanan Bağımsız Anaokullarında

Detaylı

TARIM POLİTİKASI. Prof. Dr. Emine Olhan. A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü

TARIM POLİTİKASI. Prof. Dr. Emine Olhan. A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TARIM POLİTİKASI Prof. Dr. Emine Olhan A.Ü.Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü olhan@agri.ankara.edu.tr Tarım Politikasının Hedef Kitlesi Üretici: Gelir ve refahın artmasını ister Tüketici:Gıda güvencesini

Detaylı

Bu rapor, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu uyarınca yürütülen düzenlilik denetimi sonucu hazırlanmıştır.

Bu rapor, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu uyarınca yürütülen düzenlilik denetimi sonucu hazırlanmıştır. T..C.. SSAYIIġġTAY BAġġKANLIIĞII EDĠĠRNE ĠĠL ÖZEL ĠĠDARESSĠĠ 22001122 YIILII DENETĠĠM RAPPORU HAZİRAN 2013 T.C. SAYIġTAY BAġKANLIĞI 06100 Balgat / ANKARA Tel: 0 312 295 30 00; Faks: 0 312 295 40 94 e-posta:

Detaylı

SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ. MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY

SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ. MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY GİRİŞ ÇalıĢmak yaģamın bir parçasıdır. YaĢamak nasıl bir insan hakkı

Detaylı

KAMU-ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) FAALİYETLERİ

KAMU-ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) FAALİYETLERİ BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI KAMU-ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) FAALİYETLERİ Doç. Dr. Mustafa Türkmen ERÜ Mühendislik Fak. 20 Mayıs 2016 KAYSO Sunum Planı KÜSİ Çalışma Grubu KÜSİ İl Planlama

Detaylı

T.C. ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ STRATEJĠ GELĠġTĠRME DAĠRE BAġKANLIĞI ÇALIġMA USUL VE ESASLARI YÖNERGESĠ

T.C. ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ STRATEJĠ GELĠġTĠRME DAĠRE BAġKANLIĞI ÇALIġMA USUL VE ESASLARI YÖNERGESĠ T.C. ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ STRATEJĠ GELĠġTĠRME DAĠRE BAġKANLIĞI ÇALIġMA USUL VE ESASLARI YÖNERGESĠ 1 Amaç: BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar Madde 1- Bu Yönergenin amacı; Strateji

Detaylı

UYGULAMALI BĠLĠMLER YÜKSEKOKULU

UYGULAMALI BĠLĠMLER YÜKSEKOKULU UYGULAMALI BĠLĠMLER YÜKSEKOKULU MĠSYON Kuruluş Yılı : 2016 MĠSYON Nahcivan, Ġran ve Ermenistan a komģu, geliģime müsait bir yerleģim yeri olan Iğdır, Uygulamalı bilimler Yüksekokulu nun beklentilerine

Detaylı

KUZEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT (SWOT) ANALİZİ(2012)

KUZEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT (SWOT) ANALİZİ(2012) T.C. KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI KUZEY DOĞU ANADOLU BÖLGESİ TARIM SEKTÖRÜ GZFT (SWOT) ANALİZİ(2012) Dr. Mehmet Ali ÇAKAL TRA1 2012 Her hakkı saklıdır. İÇİNDEKİLER 1. KAPSAM... 3 2. KUZEY DOĞU ANADOLU

Detaylı

TARIM - AGRICULTURE. İlkay Dellal. 6 th March 2018, Bilkent Hotel, Bilkent- Ankara 6 Mart 2018, Bilkent Otel, Bilkent Ankara

TARIM - AGRICULTURE. İlkay Dellal. 6 th March 2018, Bilkent Hotel, Bilkent- Ankara 6 Mart 2018, Bilkent Otel, Bilkent Ankara Technical Assistance for Developed Analytical Basis for Formulating Strategies and Actions towards Low Carbon Development Düşük Karbonlu Kalkınma İçin Çözümsel Tabanlı Strateji ve Eylem Geliştirilmesi

Detaylı

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR)

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR) TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR) ANTALYA DA TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI SÜS BİTKİLERİ VE TIBBİ AROMATİK BİTKİLER ALT SEKTÖRÜ ÇALIŞMA GRUBU

Detaylı

2010 I. DÖNEM GEBZE EĞİTİM PROGRAMLARI

2010 I. DÖNEM GEBZE EĞİTİM PROGRAMLARI 2010 I. DÖNEM GEBZE EĞİTİM KuruluĢumuz ilgili Devlet KuruluĢları tarafından devlet destekleri kapsamındaki eğitim ve danıģmanlık faaliyetlerinde yetkilendirilmiģ bulunmaktadır. 1 STRATEJĠK PLANLAMA EĞĠTĠM

Detaylı

Jeotermal Seracılık Stratejilerinin Geliştirilmesi Projesi. www.tarim.gov.tr/bugem/jeotermalseracilik

Jeotermal Seracılık Stratejilerinin Geliştirilmesi Projesi. www.tarim.gov.tr/bugem/jeotermalseracilik Jeotermal Seracılık Stratejilerinin Geliştirilmesi Projesi www.tarim.gov.tr/bugem/jeotermalseracilik Projenin Önemi Ülkemizin dünyadaki rekabet edebilirliğinde tarım ürünlerinin önemi Hidroponik (Topraksız)

Detaylı

T.C. OSMANĠYE KORKUT ATA ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ Strateji GeliĢtirme Daire BaĢkanlığı

T.C. OSMANĠYE KORKUT ATA ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ Strateji GeliĢtirme Daire BaĢkanlığı Sayı : 41811054-010.06.01 21/05/2015 Konu : Görev Tanımları Genelgesi GENELGE (2015/1) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamında idarenin amaçlarına, belirlenmiģ

Detaylı

BĠNGÖL ÜNĠVERSĠTESĠ ĠDARĠ VE MALĠ ĠġLER DAĠRE BAġKANLIĞI ĠÇ DENETĠM SĠSTEMĠ

BĠNGÖL ÜNĠVERSĠTESĠ ĠDARĠ VE MALĠ ĠġLER DAĠRE BAġKANLIĞI ĠÇ DENETĠM SĠSTEMĠ BĠNGÖL ÜNĠVERSĠTESĠ ĠDARĠ VE MALĠ ĠġLER DAĠRE BAġKANLIĞI ĠÇ DENETĠM SĠSTEMĠ G Ġ R Ġ ġ 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun beģinci kısmında iç kontrol sistemi düzenlenmiģtir. 26.12.2007

Detaylı

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI ORDU İL ÖZEL İDARESİ 2012 YILI DENETİM RAPORU

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI ORDU İL ÖZEL İDARESİ 2012 YILI DENETİM RAPORU T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI ORDU İL ÖZEL İDARESİ 2012 YILI DENETİM RAPORU ARALIK 2013 T.C. SAYIġTAY BAġKANLIĞI 06100 Balgat / ANKARA Tel: 0 312 295 30 00; Faks: 0 312 295 40 94 e-posta: sayistay@sayistay.gov.tr

Detaylı

AYLIK FAALĠYET RAPORU (01/12/2012-31/12/2012)

AYLIK FAALĠYET RAPORU (01/12/2012-31/12/2012) T.C. ADALET BAKANLIĞI KANUNLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 01/01/2013 AYLIK FAALĠYET RAPORU (01/12/2012-31/12/2012) ĠÇĠNDEKĠLER 1- TOPLANTILAR... 3 1.1- TÜRKĠYE BÜYÜK MĠLLET MECLĠSĠNDE YAPILAN TOPLANTILAR... 3 1.2-

Detaylı

TUNCELĠ ÜNĠVERSĠTESĠ YILI SAYIġTAY DENETĠM RAPORU

TUNCELĠ ÜNĠVERSĠTESĠ YILI SAYIġTAY DENETĠM RAPORU TUNCELĠ ÜNĠVERSĠTESĠ 2013 YILI SAYIġTAY DENETĠM RAPORU Eylül 2014 İÇİNDEKİLER KAMU ĠDARESĠNĠN MALĠ YAPISI VE MALĠ TABLOLARI HAKKINDA BĠLGĠ... 1 DENETLENEN KAMU ĠDARESĠ YÖNETĠMĠNĠN SORUMLULUĞU... 1 SAYIġTAYIN

Detaylı

İlimizdeki Sanayi Kuruluşu Sayısı

İlimizdeki Sanayi Kuruluşu Sayısı GĠRĠġ Tekirdağ Ġli, konumu itibarı ile; hem Ġstanbul Ġline yakınlığı hem de kara, deniz ve demiryolu güzergahı üzerinde bulunması nedeniyle yatırımcının tercihi haline gelmiģ, bu durum ise hızlı ve plansız

Detaylı

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ BİRİMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ BİRİMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ BİRİMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ FAALİYET RAPORU (2009-2014) 0 İÇİNDEKİLER SUNUŞ.. 2 1-GENEL BİLGİLER.. 3 A-Misyon ve Vizyon.. 3 B-Yetki, Görev Ve Sorumluluklar.

Detaylı

Namık Kemal Üniversitesi

Namık Kemal Üniversitesi Namık Kemal Üniversitesi Kurumsal Değerlendirme ve Stratejik Planlama Çalışmaları Bilgilendirme Notu No. 2 Öğr. Gör. Özcan Konur Namık Kemal Üniversitesi Rektörlüğü Mayıs Đçindekiler listesi Özet... 3

Detaylı

TÜRKİYE DE TARIM EĞİTİMİ. Yrd. Doç. Dr. M. Kazım Kara

TÜRKİYE DE TARIM EĞİTİMİ. Yrd. Doç. Dr. M. Kazım Kara TÜRKİYE DE TARIM EĞİTİMİ Yrd. Doç. Dr. M. Kazım Kara 1. GiriĢ 19. yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı da tarımın geliştirilmesi için çeģitli önlemler alınırken, Bunları uygulayacak ziraatçılara da ihtiyaç

Detaylı

www.binnuryesilyaprak.com

www.binnuryesilyaprak.com Türkiye de PDR Eğitimi ve İstihdamında Yeni Eğilimler Prof. Dr. Binnur YEŞİLYAPRAK Türk PDR-DER Başkanı 16 Kasım 2007 Adana Türkiye de Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Başlangıcından günümüze

Detaylı

4-TÜRKĠYE DE VE DÜNYA DA KĠMYASAL GÜBRE ÜRETĠMĠ VE TÜKETĠMĠ

4-TÜRKĠYE DE VE DÜNYA DA KĠMYASAL GÜBRE ÜRETĠMĠ VE TÜKETĠMĠ 4-TÜRKĠYE DE VE DÜNYA DA KĠMYASAL GÜBRE ÜRETĠMĠ VE TÜKETĠMĠ Yakın zamana kadar gübre üretimi ve tüketimine iliģkin değerlendirmelerde ÜRETĠLEN VEYA TÜKETĠLEN GÜBRELERĠN FĠZĠKSEL MĠKTARLARI dikkate alınmaktaydı

Detaylı

ORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI

ORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI ORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI ÇölleĢme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Ulusal Havza Yönetim Stratejisi Yönlendirme Komitesi Toplantısı Ankara, 5 Ekim 2011 TOPLANTI GÜNDEMĠ UHYS sürecinin amacı ve

Detaylı

Kadın Dostu Kentler Projesi. Proje Hedefleri. Genel Hedef: Amaçlar:

Kadın Dostu Kentler Projesi. Proje Hedefleri. Genel Hedef: Amaçlar: Kadın Dostu Kentler Projesi İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün ulusal ortağı ve temel paydaşı olduğu Kadın Dostu Kentler Projesi, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu-UNFPA ve Birleşmiş Milletler

Detaylı

ÇANKIRI KARATEKĠN ÜNĠVERSĠTESĠ

ÇANKIRI KARATEKĠN ÜNĠVERSĠTESĠ ÇANKIRI KARATEKĠN ÜNĠVERSĠTESĠ ĠÇ DENETĠM BĠRĠMĠ 2017 YILI FAALĠYET RAPORU ÇANKIRI 2018 1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ I- GENEL BİLGİLER A)Misyon ve Vizyon.. 1 B)İç Denetim Birimine İlişkin Bilgiler 1 1-Fiziksel

Detaylı

TÜRKİYE DE KOBİ UYGULAMALARI YMM. NAİL SANLI TÜRMOB GENEL BAŞKANI IFAC SMP (KOBİ UYGULAMARI) FORUMU İSTANBUL

TÜRKİYE DE KOBİ UYGULAMALARI YMM. NAİL SANLI TÜRMOB GENEL BAŞKANI IFAC SMP (KOBİ UYGULAMARI) FORUMU İSTANBUL TÜRKİYE DE KOBİ UYGULAMALARI YMM. NAİL SANLI TÜRMOB GENEL BAŞKANI IFAC SMP (KOBİ UYGULAMARI) FORUMU İSTANBUL 21 MART 2011 HOġ GELDĠNĠZ IFAC in Sayın Başkanı, Kurul Üyeleri, Dünyanın dört bir yanından gelmiş

Detaylı