KAN ALMA TALİMATI REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

Transkript

1 REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Yrd. Doç. Dr. Kaya Süer, Dilek Baytaş Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/5

2 1. AMAÇ Laboratuvar kan alma işlemini gerçekleştirmek. 2. KAPSAM Hastanemizde bulunan laboratuvarlar, kan alama üniteleri ve servisler. 3. SORUMLULAR Biyokimya / Mikrobiyoloji Laboratuarı Teknik Personeli ve Hemşireler bu talimatın uygulanmasından, Laboratuar Sorumlu Hekimleri denetiminden sorumludur. 4. TANIMLAR 5. TEMEL İLKELER 5.1. Hastanemizde poliklinik hastalarının kan ve numuneleri kan alma odalarında, servis hastalarının kanları servis hemşirelerince aşağıdaki şekilde alınmalıdır Hekim tarafından tetkik yaptırması istenen hasta kan alma odasına müracaat eder Hastanın kimlik kontrolü (Hasta Adı ve Soyadı, Hasta ID No, Doğum Tarihi) yapılır. Barkodları hazırlanır. Kimliklendirme doğru ise; Testlerin ön hazırlığı olup olmadığı kontrol edilir. Ön hazırlık varsa hasta ve yakınlarına yapılması gerekenler anlatılır. Varsa ön hazırlıkla ilgili bilgi dokümanları verilerek uygun zamanda gelmesi söylenir Testler için ön hazırlık gerekmiyorsa; barkodlar uygun tüplere ve numune kaplarına düzgün bir şekilde yapıştırılır Kan alınacak hasta kan alma koltuğuna oturtulur. Tüplerdeki isim ile hasta kimliği tekrar kontrol edilir Kan alınacak yer seçilir. Genellikle venöz kan tercih edilir Enjeksiyon bölgesinin temizliğinde cerrahi aseptik teknik kullanılır IV enjeksiyon uygulamadan önce ve sonra eller El Hijyeni Talimatı na uygun yıkanır Ven seçiminde uygulama distalden proksimale doğru olur Hasta uygulanacak işlem hakkında bilgilendirilir Kullanılan enjektör disposible olup, kullanıldıktan sonra Atık Yönetim Prosedürü ne göre elimine edilir. 2/5

3 5.11. Mastektomi yapılan taraftan ve arterio-venöz fistül olan koldan IV enjeksiyon uygulanmaz. Kan tercihen sağlam taraftan alınmalıdır. Mastektomi lenf akımını engeller IV enjeksiyon yapılacak ven seçimi tanılama kriterleri göz önüne alınarak yapılır. Tanılama Uygulama alanı Aşağıdaki maddelerden herhangi birinin varlığında o venden enjeksiyon yapılmaz. Ağrı Ödem Kızarıklık Arterio-venöz fistül veya şant varlığı Açıklanamayan ateş UYGULAMA Malzemeler Uygun büyüklükte ilaç tepsisi Turnike %70 izopropil alkollü pamuk Pamuk tampon Tetkik tüpleri Vakumlu tüp Vakumlu tüp iğnesi İşlem Öncesi Hazırlık Eller El Hijyeni Talimatı na uygun olarak yıkanır Tepsiyle hastanın yanına gidilir, hastaya işlem açıklanır Tetkik tüpleri üzerine hasta adı, soyadı, doğum tarihi ve Hasta ID numarasının yazılı olduğu etiketler yapıştırılır. 3/5

4 İşlem Uygun ven seçimi yapılır Turnike girilmek istenen venin 7-10 cm. yukarısına uygulanır..turnike kolun atardamar dolaşımına engel olmayacak kadar sıklıkta uygulanmalıdır. Nabız hissedilebilmelidir. Turnike 1-2 dakikadan fazla uygulanmamalıdır. Staz plazmada bazı parametrelerin artışına neden olur. Damarın belirginleşmesi için yumruğun açılıp kapatılması, masaj vs. yapılmamalıdır (bu hareket plazma fosfat, potasyum ve laktat konsantrasyonlarını arttırır ) İntravenöz infüzyon yapılan veya kan vermede kullanılan damardan veya setten kan alınmamalı, diğer koldan alınmalıdır. Mecbur kalınırsa set kapatılıp dakika sonra kan alınmalıdır Palpe edilerek damarın doku içindeki ilerleyişi hissedilir Uygulanacak venin doğrultusunda yukarıdan aşağıya doğru alkollü pamuk ile silinir. Hemolize neden olmaması için kuruması beklenir Hemolizi önlemek için vakumlu tüp ve iğne ucu tercih edilmelidir. Enjektör kullanmak gerekirse uygun iğne ucu kullanılmalı ve piston yavaş çekilmelidir Vakumlu tüp iğnesi vakumlu tüpe ucuna takılır. İğnenin keskin yüzü yukarı tutularak, damara girilmek istenen bölgenin yaklaşık 1-2 cm altından deriye derece açı ile girilir. İğneyi yaklaşık 15 derecelik açıya getirerek ven içine girilip, yavaşça ilerletilir Vene girildikten sonra tüp vakumlu tüpe takılır Tetkik için gerekli olan kan alındıktan sonra turnike açılır İğne çıkarılır ve çıkarılan iğne yerine pamuk tamponla hafifçe basınç uygulanır Kan alınan yere pamukla tampon yapıldıktan sonra enjeksiyon bandı yapıştırılır Alınan kan, Biyokimya / Mikrobiyoloji / Tıbbi Genetik Laboratuarı Numune Toplama ve Taşıma Talimatı na uygun gönderilir Kan alınan serum tüpleri 1-2 kez, sedimantasyon, hemogram ve protrombin tüpleri 5-6 kere yavaş alt üst edilmeli, çalkalanmamalıdır İşlem Sonrası Kullanılan malzemeler, Atık Yönetimi Prosedürü ne uygun elimine edilir. 4/5

5 Eller El Hijyeni Talimatı na uygun yıkanır Yapılan işlem Hemşire İzlem Formu na kaydedilir Kanlar uygun tüp ve miktarlarda alınmalıdır. TEST KIRMIZI MAVİ MOR SİYAH ALINACAK KAPAKLI KAPAKLI KAPAKLI TÜP KAPAKLI TÜP EN AZ TÜP TÜP MİKTAR BİYOKİMYA * 4cc HORMON * 4cc ELİZA * 4cc SALMONELLA - BURUCELLA * 2cc İKİLİ ÜÇLÜ TEST * 4cc ASO CRP - RF * 2cc HEMOGRAM 2cc APTT - PT * * İşarete kadar DİREKT İN.COOMBS * İşarete kadar SEDİMANTASYON * İşarete kadar KAN GRUBU * İşarete kadar 6. İLGİLİ DOKÜMANLAR 6.1. El Hijyeni Talimatı 6.2. Atık Yönetimi Prosedürü 6.3. Hemşire İzlem Formu 6.4. Biyokimya / Mikrobiyoloji / Tıbbi Genetik Laboratuarı Numune Toplama ve Taşıma Talimatı 5/5