TC KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ AR-GE LABORATUVARI DESTEKLEME PROGRAMI PROJELERİ PROJE SONUÇ RAPORU,

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TC KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ AR-GE LABORATUVARI DESTEKLEME PROGRAMI PROJELERİ PROJE SONUÇ RAPORU,"

Adem Yücel
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TC KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ AR-GE LABORATUVARI DESTEKLEME PROGRAMI PROJELERİ PROJE SONUÇ RAPORU, Laboratuvar Adı Mühendislik Fakültesi / Makine Mühendisliği Otomotiv Laboratuvarı Araştırma Konusu Buji ateşlemeli bir taşıtın egzoz gazı ölçümü ve sonuçları üzerinden yanma analizi yapacak sistem tasarımı Araştırma Ekibi Prof. Dr. Zafer DÜLGER, Arş. Gör. Eser YARAR Araştırmanın Amacı Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Otomotiv Laboratuvarında bulunan SUN MGA1200 egzoz emisyon cihazının fonksiyonunu yapmayan oksijen sensörünün değiştirilerek cihazın çalışır hale getirilmesi ve kalibrasyonunun yapılması sağlanacaktır. Ayrıca, laboratuvarda bulunan 1600cc hacmindeki buji ateşlemeli motor üzerinde bulunan bujiye entegre basınç sensörünün verdiği sonuçlar üzerinden yanma analizleri yapılabilmesi için basınç sensörünün kalibrasyonu yapılacaktır. Bu amaçla, basınç sensörünün verdiği sinyallerin hangi basınç değerlerine karşılık geldiği, bir basınç odası kullanılarak tespit edilecektir. Dolayısıyla, yanma analiz sonuçlarının hassasiyetinin ve doğruluğunun garanti altına alınması için basınç sensörünün verdiği dataların gerçeğe uygunluğunu denetleyecek bir basınç sensörü kalibrasyon sistemi tasarlanacak ve üretimi yapılacaktır. Bu geliştirilecek kalibrasyon sistemi her türlü basınç sensörünün testine uygun olacaktır. Araştırmadan Elde Edilecek Çıktılar Sun MGA1200 cihazının egzoz gazı emisyonlarını ölçmesinin sağlanması Egzoz emisyon cihazının kalibrasyonu Basınç kalibrasyon sisteminin tasarımı ve imalatı Çalışma Planı 1. Aşama 2 hafta : Sun Mga 1200 marka emisyon cihazının oksijen sensörünün temin edilmesi ve kalibrasyonu 2. Aşama - 4 hafta : Yüksek basınç ölçme odasının tasarım ve imalatı,

Eser YARAR Araştırmanın Amacı Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Otomotiv Laboratuvarında bulunan SUN MGA1200 egzoz emisyon cihazının fonksiyonunu yapmayan oksijen sensörünün

2 3. Aşama 2 hafta: Yüksek basınç ölçme odasında, laboratuvarda bulunan motor üzerinde ki basınç sensörlerinin kontrolünün ve kalibrasyonunun sağlanması ve gerekli tüm aşamaların otomasyonunun gerçekleştirilmesi 4. Aşama 2 hafta: Sistemin performansının sınanması amacıyla egzoz emisyon gazlarının ölçülmesi ve yanma analizlerinin yapılması GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER VE ELDE EDİLEN ÇIKTILAR SUN MGA1200 egzoz emisyon cihazının fonksiyonunu yapmayan oksijen sensörü, Şekil 1 de verilen yeni sensör ile değiştirilerek cihaz çalışır hale getirilmiştir. Yetkili servis tarafından cihazın ölçüm değerleri, kalibrasyon gazları ile karşılaştırılarak, sonuçların doğruluğu görülmüş ve böylece kalibrasyon tamamlanarak, cihazın Otomotiv laboratuvarında yaptırılan Buji ateşlemeli motorların egzoz gazı emisyonları ölçümü ve değerlendirilmesi adlı öğrenci deneyinde kullanılması sağlanmıştır. Kalibrasyonu tamamlanan egzoz emisyon cihazı Şekil 2 de görülmektedir. Yaptırılan bu deneye ait örnek bir rapor Ek-1 de verilmiştir. Şekil 1. Oksijen sensörü Şekil 2. Egzoz emisyon cihazı Yüksek basınç değerleri oluşturarak, değerleri bilinen bu basınçları sensöre aktaracak ve sensörün verdiği sinyali değerlendirerek sinyal değeri-basınç ölçümü eşlemesini yapacak Yüksek basınç ölçme odasının tasarım ve imalatı işlemleri, Şekil 3 te verilen basınç kalibrasyon cihazı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu cihazı kendimizin imal etmesi yönünde olan çalışma planı, daha ekonomik olması ve performansının daha güvenilir olacağı dolayısıyla satın alınma şeklinde yeniden düzenlenmiştir. Şekil 3 te basınç kalibrasyon cihazı görülmektedir.

Aşama 2 hafta: Sistemin performansının sınanması amacıyla egzoz emisyon gazlarının ölçülmesi ve yanma analizlerinin yapılması GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER VE ELDE EDİLEN ÇIKTILAR SUN MGA1200 egzoz

3 Şekil 3. Basınç kalibrasyon cihazı Bu kalibrasyon cihazı ile 50 Bar a kadar olan basınçlar oluşturulabilmektedir. Motor yanma odası içi basıncını algılayan bujiye entegre sensörler, motordaki yuvalarında çıkarılarak, bu cihazda solda görülen buji konumuna takılmaktadır. Böylece, 50 bara kadar basınç uygulandığında sensörün hangi sinyal değerini ürettiği belirlenmektedir. Sistemin genel görünümü Şekil 4 te verilmiştir. Şekil 4. Basınç kalibrasyon sistemi genel görünümü Bu sistemde basınç ölçümünün yanısıra krank açısı ölçümü de yapılmaktadır. Krank açısı sensörü Şekil 5 te resmin alt orta tarafında görülmektedir. Motor çalışırken her bir krank açısı dönmesinde okunan basınç değerleri sensör tarafından algılanmakta ve data toplama cihazına

Böylece, 50 bara kadar basınç uygulandığında sensörün hangi sinyal değerini ürettiği belirlenmektedir. Sistemin genel görünümü Şekil 4

4 göndermektedir. Bir yazılım motorun her bir çevriminde yanma odası basıncı-krank açısı değerlerini Şekil 6 da olduğu gibi grafik olarak çizmektedir. Şekil 5. Krank açısı sensörü Şekil 6. Basınç-Krank açısı diyagramı Bu diagramda düşey eksen Volt birimindedir. Çalışmanın amacı, her bir Volt değerinin hangi basınca karşılık geldiğini belirlemektir. Şekil 4 te verilen basınç kalibrasyon sistemi bu hedefe ulaşılmasını sağlamıştır. Dolayısıyla, Otomotiv Laboratuvarı ihtiyaçları çerçevesinde talep edilen destekler kullanılarak, laboratuvarın eksiklikleri giderilmiş ve planlanan hedeflere ulaşılmıştır.

Çalışmanın amacı, her bir Volt değerinin hangi basınca karşılık geldiğini belirlemektir.

5 Ek-1 Buji ateşlemeli motorların egzoz gazı emisyonları ölçümü ve değerlendirilmesi örnek raporu

Benzer belgeler

Ayda Bal*, Hülya Semercioğlu, Eyüp Fatih Ay, Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Müh. Böl.

Ayda Bal*, Hülya Semercioğlu, Eyüp Fatih Ay, eref Soylu* * Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Müh. Böl. *abal@sakarya.edu.tr *ssoylu@sakarya.edu.tr OTEKON 5. Otomotiv Teknolojileri Kongresi