ILISU PROJESİ. GAP ın can damarı Dicle - Fırat Nehirleri Türkiye su potansiyelinin yaklaşık % 28,5 ini oluşturmaktadır. FIRAT 17 % 458 m DİCLE 12 %

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ILISU PROJESİ. GAP ın can damarı Dicle - Fırat Nehirleri Türkiye su potansiyelinin yaklaşık % 28,5 ini oluşturmaktadır. FIRAT 17 % 458 m DİCLE 12 %"

Nesrin Ayla Arıkan
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ILISU PROJESİ TANIMI ve TARİHÇESİ GAP ın can damarı Dicle - Fırat Nehirleri Türkiye su potansiyelinin yaklaşık % 28,5 ini oluşturmaktadır. GAP IN CAN DAMARI DİCLE-FIRAT NEHİRLERİ Türkiye su potansiyelinin 816 DİCLE NEHRİ ÜZERİNDE BULUNAN BARAJLAR h: 126 ~113m KRALKIZI h: 88~75 m 716 DİCLE 665 h: 86~72 m BATMAN yaklaşık % 28,5 ini oluşturmaktadır. D İ 559 ILISU h: 138~130 m 71% FIRAT 17 % DİCLE 12 % m C L 275 km E 404 h: 51 ~46m CİZRE TÜRKİYE IRAK Ilısu Projesi, dünyanın en büyük su projelerinden birisi olan GAP ın temel unsurlarındandır. Ilısu Barajı; Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde, Suriye sınırına yaklaşık 45 km mesafede, Dicle Nehri üzerinde inşa edilecek olup, tamamlandığında MW kurulu güç ile yılda ortalama GWh enerji üretecektir. Tesis işletmeye alındığında; gövde hacmi açısından (45 milyon m 3 ) Türkiye nin 2., kurulu güç bakımından da 4. büyük barajı olacaktır. Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi (Ilısu Projesi), 1954 yılında Dicle Nehri nin toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesine ilişkin çalışmalar doğrultusunda, DSİ tarafından başlatılmıştır. Ilısu Barajı; Hükümetler Arası İkili İş Birliği çerçevesinde, Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu nun, 1997 yılı Kararnamesi ve 2004 yılı Kararname Tadilatı uyarınca yapılmaktadır. Ilısu Barajı nın finansmanı % 100 dış kredili olarak, Avusturya Vatech Finance GmbH önderliğinde bir grup banka tarafından Hazine Garantili İhracat Kredileri ve Ticari Krediler birleşiminden oluşmaktadır.

2 ÖNEMİ - Türkiye Cumhuriyeti nin 100 yıllık vizyonunun içinde yer alan, önemli bir yatırım projesidir. - Ülkemizin; refah, çağdaşlık ve gelişmişlik adına hayati bir projesidir ve bölge huzurunu tesis edecek, enerji problemine çare olacaktır. - Başta Diyarbakır, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak illeri olmak üzere Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin tamamının kalkınmasına katkıda bulunacaktır. - Yukarıda sayılan bölgelerde, inşaat süresince çalışanlar ve aileleriyle birlikte kişinin geçimine imkân sağlayacaktır. - Tamamlandığında, üreteceği yıllık ortalama 3,833 milyar kwh enerji ile ekonomimize yılda 300 milyon ABD Doları katma değer temin edecektir. - İnşaatı süresince, yukarıda sayılan bölgelerde, milyon ABD Doları tutarında bir ticari faaliyet de sağlayacak ve bölge halkını refaha ulaştıracaktır. - Ilısu Baraj Gölü altında kalan mevcut yol, köprü, demiryolu ve köylerin yeniden ve çağdaş bir teknikle yapılmasını sağlayacaktır. YAPIM SÜRESİ Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi, işe başlama tarihinden itibaren 7 yıl (84 ay) içinde tamamlanacak ve işletmeye alınacaktır. Yani 2006 yılında başlayacak ve 2013 yılında bitirilecektir. FİNANSMANI Ilısu Projesi için sağlanacak toplam dış kredi tutarı dur. Temin edilen bu kredi içerisinde Hasankeyf tarihi ve kültürel varlıklarının korunması ve kurtarılması için da bulunmaktadır.

- Başta Diyarbakır, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak illeri olmak üzere Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin tamamının kalkınmasına katkıda bulunacaktır.

3 ILISU KONSORSİYUMU NUN YAPISI İnşaat İşleri Yapım Grubu İnşaat İşleri Ortak Girişimi Nurol İnşaat ve Ticaret A. Ş. (Lider) (Türkiye) Cengiz İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Türkiye) Çelikler İnşaat A.Ş. (Türkiye) İnşaat İşleri Yapım Ortağı Ed. Züblin AG (Almanya) İnşaat İşleri Proje ve Koordinasyon Hizmetleri Grubu Stucky Ltd. (İsviçre) Temelsu Uluslararası Mühendislik Hizmetleri A. Ş. (Türkiye) Elektromekanik İşler Yapım Grubu Vatech GmbH & Co. (Avusturya) Alstom Ltd. (İsviçre) Mühendislik ve Müşavirlik Hizmetleri Konsorsiyumu Colenco Power Engineering Ltd. (İsviçre) Maggia Engineering Ltd. (İsviçre) Dolsar Mühendislik Ltd. Şti. (Türkiye) Rast Mühendislik Ltd. Şti. (Türkiye) Finansman Firması Vatech Finance (Avusturya)

(İsviçre) Temelsu Uluslararası Mühendislik Hizmetleri A. Ş. (Türkiye) Elektromekanik İşler Yapım Grubu Vatech GmbH & Co. (Avusturya) Alstom Ltd.

4 KARAKTERİSTİKLERİ Hidroloji Drenaj alanı : km² Ortalama debi (doğal) : 490 m³/s Rezervuar Maksimum su seviyesi : m Maksimum su seviyesinde rezervuar alanı : 313 km² Normal su seviyesinde toplam rezervuar hacmi : x 10 6 m³ Dolgu Baraj : Merkezi kil çekirdekli kaya dolgu Talveg kotu : m Gövde dolgu hacmi (mansap dolgusu dahil) : x 10 6 m³ Memba Batardosu : Merkezi kil çekirdekli kaya dolgu Mansap Batardosu : Kaya dolgu Derivasyon Tünelleri : Dairesel, beton kaplamalı Tünel sayısı : 3 Dipsavak : Tünel Beton Baraj ve Dolusavak Beton baraj maksimum yüksekliği : m Enerji Su Alma Yapıları ve Cebri Borular Tünel sayısı : 3 Santral Binası : Yarı gömülü Ünite sayısı : 6 Toplam kurulu güç : MW Ortalama yıllık enerji üretimi : GWh Kuyruksuyu Kanalı Uzunluğu : m Maksimum genişliği : m Türbinler : Düşey Francis Türbin adedi : 6 Yardımcı Ünite : Yatay Francis Türbin adedi : 1 Jeneratörler : Düşey eksenli senkron jeneratör Ünite sayısı : 6 Anma Gücü : 223 MVA : Yatay Senkronize jeneratör Ünite Sayısı : 1 Anma Gücü : 5.5 MVA Transformatörler Ünite adedi : yedek Şalt sahası a) 380 kv Şalt Sahası

00 m Gövde dolgu hacmi (mansap dolgusu dahil) : 43.

5 Anma Gerilimi b) 154 kv Şalt Sahası Anma Gerilimi : Harici : 380 kv : Harici : 154 kv ILISU PROJESİ BÜNYESİNDE ÇEVRE ETKİ DEĞERLENDİRME, YENİDEN YERLEŞİM ve KÜLTÜREL VARLIKLAR Çevre Etki Değerlendirme Raporu (ÇED) yılları arasında yaptırılan ÇED Raporu; Türk mevzuatı, Dünya Bankası ve IFC kriterleri doğrultusunda HCE firması tarafından güncellenmiş ve DSİ tarafından onaylanmıştır. Anılan rapor Ilısu internet sitesinde yayınlanmış ve ihracatçı kredi kuruluşlarının onayına sunulmuştur. Yeniden Yerleşim Eylem Planı (YYEP) yılları arasında yaptırılan YYEP Raporu, Türk mevzuatı, Dünya Bankası ve IFC kriterleri doğrultusunda Encon firması tarafından güncellenmiş ve DSİ tarafından onaylanmıştır. Anılan rapor, Ilısu internet sitesinde yayınlanmış ve ihracatçı kredi kuruluşlarının onayına sunulmuştur. YYEP, bir yatırım projesinin; olumsuz etkilerini önlemek, sebep olduğu fiziksel kayıpları tazmin etmek ve projeden etkilenen insanlara gelişme imkânları sağlamak için proje sahibinin uygulayacağı yöntem ve eylemlerin belirtildiği bir dokümandır.

onaylanmıştır. Anılan rapor Ilısu internet sitesinde yayınlanmış ve ihracatçı kredi kuruluşlarının onayına sunulmuştur.

6 HASANKEYF KÜLTÜR VARLIKLARININ KORUNMASI ve KURTARILMASI Hasankeyf ilçemiz ve ilçe içindeki kültürel varlıklar; Sümerler, Akatlar, Asurlar, Babiller, Medler, Persler, Bizanslılar, Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Artuklular, Mervaniler, Selçuklular, Eyyubiler, Moğollar, Osmanlılar ve nihayet Türklerden gelen, yıllık bir tarihi bir mirası yansıtmaktadır. Bu tartışılmayacak bir gerçektir. Kısmen Ilısu Baraj Gölü altında kalacak olan bu kültürel mirasın kurtarılması, korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerekmektedir. Bunun gerçekleştirilmesi için, Türkiye Cumhuriyeti resmi makamlarının iradesi, onayı ve açık desteği mevcuttur. Bu maksatla; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve Ilısu Konsorsiyumu koordinasyonunda hazırlanan, Hasankeyf Master Rehber Projeleri Türkiye Cumhuriyeti nin resmi makamları tarafından onaylanmıştır.

Bu tartışılmayacak bir gerçektir. Kısmen Ilısu Baraj Gölü altında kalacak olan bu kültürel mirasın kurtarılması, korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerekmektedir.

7 Ilısu Projesi nin maksimum su kotundan etkilenmeyen Hasankeyf Yukarı Şehir Alanı nda yer alan kültürel varlıklar, bu bölgenin geliştirilmesiyle birlikte bir Arkeolojik Park ve Açık Hava Müzesi nde yeniden hayat bulmaya devam edecektir. Hasankeyf in % 80 den fazlası Ilısu Barajı suları altında kalmayacaktır. Bu bağlamda Yukarı Şehir de bulunan onlarca mezar, türbe, höyük, eski kalıntılar ve mağara ev, Ilısu Baraj Gölü nden etkilenmeyecektir. Bölge yukarıda belirtildiği şekilde Arkeolojik Park ve Açık Hava Müzesi olarak düzenlenecek ve Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı ile birlikte Türkiye nin ve Dünyanın Kültür ve Turizm Cazibe Merkezi olacaktır.

Bu bağlamda Yukarı Şehir de bulunan onlarca mezar, türbe, höyük, eski kalıntılar ve 4 200 mağara ev, Ilısu Baraj Gölü nden etkilenmeyecektir.

8 Ilısu Baraj Gölü nden etkilenen ve hâlihazırda Aşağı Şehir ve Karşı Şehir Alanı nda bulunan El Rızk Camii, Koç Camii, Sultan Süleyman Camii, Kızlar Camii, Küçük Camii, Zeynel Bey Türbesi, İmam Abdullah Zaviyesi, Artuklu Köprüsü gibi kültürel varlıklarımız, hâlihazırdaki konumlarına yakın bir yerleşimle, Türkiye ve dünyada bu hususta uzmanlaşmış eksperler yönetiminde Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı na taşınacaklar ve yerleştirileceklerdir. BARAJ GÖLÜ İÇERİNDE KALAN KÜLTÜREL VARLIKLARIN KORUNMASI ve KURTARILMASI Ilısu Baraj Gölü altında kalacak olan bütün kültürel varlıklar ve yerleri YYEP çalışmaları çerçevesinde belirlenmiştir. Bütün bu kültürel varlıklar Ilısu Barajı ve HES Projesi nin 7 yıllık inşaatı süresince kazılarla çıkarılıp korunacaktır. Bu varlıklardan taşınabilir olanlar Hasankeyf Kültürel Park Alanı ndaki açık ve kapalı müzelere taşınacaktır. Plânlanan bütçe 7 yıllık inşaat süresince esas alınacaktır. Her yıl için % 15 lik yüzey çalışması ve % 15 lik kazı ve taşımanın yapılacağı kabul edilmektedir. Bu çalışmalar esnasında 15 kişilik bir ekibin çalışacağı öngörülmektedir. Bu kabule göre, yüzey çalışmaları, kazılar ve taşımalar için ayrılan tahmini bütçe ABD Doları olarak belirlenmiştir.

Park Alanı na taşınacaklar ve yerleştirileceklerdir.

Benzer belgeler

YUSUFELİ BARAJI ve HES

YUSUFELİ BARAJI ve HES Projenin Tanımı Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi; Doğu Karadeniz Bölgesi nde, Çoruh Nehri üzerinde yer almaktadır. Çoruh Türkiye sınırları içinde 390 km lik bir