çöz kazan kpss ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü vatandaşlık 2014 kpss de 94 soru yakaladık soru bankası

Transkript

1 çöz kazan kpss 2015 ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü vatandaşlık 2014 kpss de 94 soru yakaladık soru bankası

2 Levent Yükselay KPSS Anayasa / Vatandaşlık Soru Bankası ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 13. Baskı: Ekim 2014, Ankara Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu Dizgi-Grafik-Tasarım: Göktürk Alperen Aslan Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd.Şti İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770 Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3 ÖN SÖZ Bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Kültür Testinde önemli bir yeri olan Temel Yurttaşlık Bilgisi ile Türkiye ve Dünya ile İlgili Genel, Kültürel ve Güncel Sosyoekonomik Konular bölümündeki 15 soruyu uygun bir süre zarfında ve hatasız çözebilmeniz için hazırlamıştır. Kitaptaki bütün testler çözümleriyle birlikte hazırlanmıştır. Bu sayede yanlış yaptığınız sorulardan dönüş alabilmeniz hedeflenmiştir. Testlerde yer alan sorular, çıkmış sınav soruları paralelinde hazırlanmış olup çıkması muhtemel sorulara da sıkça yer verilmiştir. Soru çözümlerine başlamadan konu anlatımlı kaynağa göz atmakta büyük fayda vardır. Test çözümünde soru kökleri iyi okunmalı, soru iyice anlaşılmalıdır. Bütün seçenekler okunmalı, soru anlaşılmamışsa soru boş bırakılmalıdır. Kamu Personel Seçme Sınavı na hazırlanan tüm değerli adaylarımıza başarılar dileriz. Pegem Akademi Yayıncılık

4 İÇİNDEKİLER Hukuka Giriş Hukuka Giriş Hukuka Giriş Hukuka Giriş Hukuka Giriş Hukuka Giriş Hukuka Giriş Hukuka Giriş Hukuka Giriş Hukuka Giriş Hukuka Giriş Hukuka Giriş Anayasacılık ve Devlet Anayasacılık ve Devlet Anayasacılık ve Devlet Anayasacılık ve Devlet Anayasacılık ve Devlet Anayasacılık Tarihi Anayasacılık Tarihi Anayasacılık Tarihi Anayasacılık Tarihi Anayasacılık Tarihi Anayasası ve Genel Hükümler Anayasası ve Genel Hükümler Anayasası ve Genel Hükümler Anayasası ve Genel Hükümler Anayasası ve Genel Hükümler Temel Hak ve Hürriyetler Temel Hak ve Hürriyetler Temel Hak ve Hürriyetler Temel Hak ve Hürriyetler Temel Hak ve Hürriyetler Yasama Yasama Yasama Yasama Yasama Yasama Yasama Yasama Yasama Yasama Yasama Yürütme Yürütme Yürütme Yürütme Yürütme Yürütme Yürütme Yürütme Yürütme Yargı Yargı Yargı Yargı Yargı Yargı Yargı Yargı Yargı İdare Hukukunun Genel Esasları İdare Hukukunun Genel Esasları İdare Hukukunun Genel Esasları İdare Hukukunun Genel Esasları İdare Hukukunun Genel Esasları Türkiye nin İdari Teşkilat Yapısı Türkiye nin İdari Teşkilat Yapısı Türkiye nin İdari Teşkilat Yapısı Türkiye nin İdari Teşkilat Yapısı Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar Güncel Olaylar Güncel Olaylar Güncel Olaylar Güncel Olaylar Deneme Deneme Deneme Deneme Deneme Cevap Anahtarı v

5 A N A Y A S A Hukuka Giriş Kişileri, hukuk kurallarına uymaya zorlayan, hukukun hangi özelliğidir? A) Emirler içermesi B) Yaptırımının maddi olması C) Sosyal yaşamı düzenlemesi D) Subjektif nitelikte olması E) Yasaklar içermesi 2. Fiil ehliyetinin en önemli koşulu olan ayırt etme gücünden yoksun olan kişiler aşağıdakilerden hangisidir? A) Sınırlı ehliyetsizler B) Sınırlı ehliyetliler C) Tam ehliyetsizler D) Tam ehliyetliler E) Kısmı ehliyetliler 3. Aşağıdakilerden hangisi tüzel kişiliğe sahip bir kuruluştur? A) Danıştay B) Devlet Denetleme Kurulu C) Yüksek Teknoloji Enstitüsü D) Milli İstihbarat Teşkilatı E) Milli Güvenlik Kurulu 4. Aşağıdakilerden hangisi kamu düzeni ile ilgili değildir? A) Gürültü kirliliği B) Kanalizasyon tebdirleri C) Trafik kazalarının önlenmesi D) Kişilerin ahlakının korunması E) Salgın hastalıkların önlenmesi 5. Tam ehliyetsiz olan A, son derece değerli bir tabloyu çok düşük bir bedelle satın almıştır. Bu işlemin geçerliliğiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) İşlem hâkimin iptal karan vermesine kadar geçerlidir. B) İşlem geçersizdir. C) A nın kanuni temsilcisi icazet verirse işlem geçerli hale gelir. D) İşlemin geçerli olması için, A nın, tabloyu 5 yıl süreyle nizasız ve fasılasız elinde bulundurması gerekir. E) İşlemin geçerli olması için, işlemi yapan diğer tarafın, A nın tam ehliyetsiz olduğunu işlemi yaparken bilmiyor olması gerekir. 6. Bir somut olaya uygulanacak yazılı ya da yazılı olmayan bir hukuk kuralının bulunmaması durumuna ne ad verilir? A) Hukuk boşluğu B) Kural içi boşluk C) Örtülü boşluk D) Kanun boşluğu E) Açık boşluk 7. Hâkimin hukuk yaratması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Hâkimin hukuk yaratması, kanunda örtülü boşluk varsa mümkündür. B) Hâkimin hukuk yaratması, kanunda açık boşluk varsa mümkündür. C) Hâkimin hukuk yaratması, kanunda kural içi boşluk varsa mümkündür. D) Kanun koyucu bir konuda kasıtlı sustuğu takdirde, hâkim susulan durumu doldurur. E) Kanun metni ihtiyaca cevap vermiyorsa kanunda boşluk vardır ve hâkim bu boşluğu doldurur. 1

6 1 Hukuka Giriş Aşağıdakilerden hangisinin yaptırımı manevi değildir? A) Ahlâk kurallarının B) Hukuk kurallarının C) Din kurallarının D) Görgü kurallarının E) Ekonomi kurallarının 12. Aşağıdakilerden hangisi kamunun istihdam şekillerinden biri değildir? A) Geçici personel B) Sözleşmeli personel C) Kadrolu personel D) Memur E) İşçi 9. Bir geleneğin örf ve adet hukuku kuralı olabilmesi için bulunması gereken unsurlar aşağıdakilerden hangisinde tam ve doğru olarak verilmiştir? A) Maddi unsur manevi unsur ahlak unsuru B) Hukuki unsur - manevi unsur genel uygulanabilirlik unsur C) Hukuki unsur - ahlaki unsur D) Maddi unsur - manevi unsur - hukuki unsur E) Maddi unsur - manevi unsur -toplumsal kabul unsuru 13. Aşağıdakilerden hangisi Medeni Hukuk un alanına girmez? A) Kişiler Hukuku B) Miras Hukuku C) Sigorta Hukuku D) Eşya Hukuku E) Aile Hukuku 10. Fiil ehliyeti ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Kişi hak ehliyetiyle birlikte fiil ehliyetini de tam olarak kazanır. B) Kişinin ergin olması onun fiil ehliyetine her zaman sahip olacağı anlamına gelmez. C) Kişi kendi isteği ile her zaman fiil ehliyetini sınırlayabilir. D) Kişinin ayırt etme gücüne sahip olmaması onun fiil ehliyetine sahip olmadığı anlamına gelmez. E) Kişi kendi isteği ile fiil ehliyetinden tamamen vazgeçebilir. 14. Hükümsüzlük yaptırımı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Yokluk şeklinde ortaya çıkabilir. B) Hukuk kurallarının belirlediği şekil şartlarına uymayan işlemler için söz konusudur. C) Mutlak butlan şeklinde ortaya çıkabilir. D) Nisbi butlan şeklinde ortaya çıkabilir E) Hukuka aykırı idari işlemler için söz konusudur. 11. İlk derece mahkemeleri tarafından verilmiş olup, hatalı olduğu ileri sürülen kararların yeniden incelenmesini sağlamak üzere davanın taraflarına tanınmış hukuki yolun genel adı nedir? A) Kanuni hakim güvencesi B) Kanun yolu C) Hakimin takdir yetkisi D) Kanun yararına bozma E) Kanuni idare ilkesi 15. Bir sözleşmenin kurulabilmesi için, tarafların yaptıkları irade açıklamaları hangisidir? A) İlan - Kabul B) İlan - İhbar C) İcaba davet - İcab D) Teklif - İhbar E) Teklif - Kabul 2

7 Hukuka Giriş - 1 ÇÖZÜMLER 1. Sosyal yaşantıyı düzenleyen tüm kurallar bazı emirler ve yasaklar içerirler. Aynı zamanda bu emir ve yasaklar toplumun geneli tarafından kabul görmüştür. Sosyal hayatı düzenleyen kurallardan olan hukuk kuralları diğer kurallardan farklı olarak maddi yaptırıma sahiptir ve bu yaptırımlar devlet gücü ile desteklenmiştir. Kişileri hukuk kurallarına uyumaya zorlayan özellikler de maddi yaptırıma sahip olması ve devlet gücü ile destekli olmasıdır. 6. Bir somut olaya uygulanacak yazılı ya da yazılı olmayan bir hukuk kuralının bulunmaması durumuna hukuk boşluğu adı verilmektedir. Kanunda ya da örf adet hukukunda bir meselenin çözümüyle ilgili hiçbir kuralın olmaması durumudur. Bir başka deyişle uygulanabilir hiçbir hukuk kuralının olmamasıdır. Bu durumda hakim bu boşluğu yardımcı kaynaklar vasıtasıyla ya da kendi yarattığı hukuk ile doldururken olması gereken hukuk tan da faydalanacaktır. Doğru yanıt A seçeneğidir. 2. Fiil ehliyeti, kişinin haklarını kullanabilmesi ehliyetidir. Hak ehliyeti tam ve sağ doğmak koşulu ile ana rahmine düşmeyle başlar ancak fiil ehliyetinin kullanılabilmesi için belli şartlar aranmaktadır. Bunlar; erginlik, ayırtım gücü (sezginlik) ve kısıtlı olmamaktır. Ayırtım gücüne sahip olmayan kişilerin, fiil ehliyetlerini kullanma bakımından yetkileri yoktur. Bu kişiler tam ehliyetsiz sınıfına girerler. Doğru yanıt C seçeneğidir. 3. Yerinden yönetim sisteminin uygulanması, bir devlet içinde, devlet tüzelkişiliği yanında birden fazla kamu tüzelkişilerinin ortaya çıkmasına yol açar. Yerinden yönetim sisteminin yer yönünden uygulanması sonucu ortaya çıkan yerel yönetimlerin birer kamu tüzelkişisi oldukları bizzat Anayasa da belirtilmiştir. Belli bir mesleğe sahip olanların ortak gereksinimlerini karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişimini sağlamak ve benzeri hizmetleri gören ve gördükleri hizmetler dolayısıyla merkezi idarenin dışında tutulmuş bulunan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları gene gördükleri hizmetin teknik bilgi ve uzmanlığı gerektirmesi dolayısıyla merkezi idare dışında tutulmuş bulunan Yüksek Teknoloji Enstitüsü gibi kurumlar kamu tüzel kişiliği niteliklerini doğrudan doğruya Anayasa koyucunun iradesinden almaktadırlar. Doğru yanıt C seçeneğidir. 4. Gürültü kirliliği, kanalizasyon tedbirleri, trafik kazalarının önlenmesi ve salgın hastalıkların önlenmesi, doğrudan kamu düzeni ile ilgilidir. Kamu yararı düşüncesi kamu düzenini korumakla veya bozulan kamu düzeninin yeniden tesis edilmesiyle sağlanır.kişilerinin ahlakının korunması kamusal bir gerekliliği değil,kişisel bir tasarrufu ilgilendirmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir. 5. A nın tam ehliyetsiz olması, kişinin yaptığı hukuki işlemlerin geçersiz olmasını beraberinde getirmektedir. Bu kişiler ayırt etme gücünden yoksundurlar ve iradeleri yok sayılır. Karşı tarafın kişinin durumunu bilmesi ya da durumundan haberdar olmaması bu noktada bir fark yaratmayacaktır. Üstelik soruda olduğu gibi ayırt etme gücü olmayan kişinin menfaati dahilinde gelişen işlem dahi geçerli olmayacaktır. 7. Hâkimin Hukuk Yaratması Türk Medeni Kanunu nun l. maddesinde yasal dayanağı nı bulmuş olup hâkim bu madde kapsamını aşmaksızın kural koyabilecektir. Kanun, sözüyle ve özüyle değindiği bütün konularda uygulanır. Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hâkim, örf ve âdet hukukuna göre, bu da yoksa kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir. Hâkim, karar verirken bilimsel görüşlerden ve yargı kararlarından yararlanır. Bu maddeyi analiz ettiğimizde şu ilkelerin varlığını görürüz: 1. (Kanunun açık ve net hükmü varken sübjektif değerlendirmelere gidilemez. Örneğin yeterlik derecesi konusunda yasada açık ve net bir hüküm varken artık bu madde ihtiyaca cevap vermiyor diyerek yeni ve mevcut hükmü değiştirir nitelikte bir kural ihdas edilemez; hâkimin buna yetkisi yoktur. 2. Kanunda açık bir hüküm yoksa, hakim uyuşmazlığı çözmekten kaçınamayacağından bu takdirde o konuda toplumda yerleşik bir örf ve adet kuralı olup olmadığını araştıracak tır. Örneğin nişanın bozulmasından sonra takılan takıların iadesi konusunda yasada bir hüküm yoksa hâkini o toplumda örf ve adetin olup olmadığını araştırır, varsa hükmünü bu örf ve adete göre verir. Bu noktada, hakim ancak kanunda açık bir boşluk varsa hukuk yaratma hakkına sahip olacaktır. 8. Yaptırımı maddi olan ve devlet gücü ile desteklenmiş olan kurallara hukuk kuralları denilmektedir. Ahlak kuralları, din kuralları, görgü kuralları gibi sosyal hayatı düzenleyen diğer kurallar manevi yaptırıma sahiptirler. 9. Örf ve Adet Hukuku nun kurallarının maddi unsuru; örf ve adet kuralının hukuki sorunlara uygulanabilmesi için istenen süreklilik koşuludur. O âdetin, o geleneğin uzunca bir süreden beri uygulanmakta olması, onun toplumda ilk defa kimin tarafından uygulandığının bilmemesi halinde mevcut sayılacaktır. Manevi unsur, toplumda genel kabul görme sürecini yansıtmaktadır. Ancak, toplumda genel kabul gören tüm kuralların hukuk kuralı sayılamayacağı gerçeğinden hareketle, kanuna aykırı olmama yani hukukilik unusuru da aranır. Doğru yanıt D seçeneğidir. 3

8 ÇÖZÜMLER Hukuka Giriş Fiil ehliyetine sahip olan kimse, kendi fiilleriyle hak edinebilir ve borç altına girebilir. Genel olarak, ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin kişinin fiil ehliyeti vardır. Ayırt etme gücünün yanında kişinin ergin olması ve kısıtlı olmaması şartları da fiil ehliyeti için gerekli şartlardır. Bu durumda ergin olmak fiil ehliyeti için tek başına yeterli bulunmamaktadır. 11. Bir davanın taraflarının, dava sonucunda verilen ve yanlış olduğunu düşündükleri kararın değiştirilmesi veya düzeltilmesi için, bir üst mahkemeye başvurmaları kanun yolu olarak tanımlanmaktadır. Bu durum idari yargıda olağan ve olağanüstü kanun yolu olarak ikiye ayrılır. 12. DMK nın 4. maddesine göre, kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür. Keza, aynı kanunun 5. maddesinde bu kanuna tabi kurumların bu dört istihdam şekli dışında personel çalıştıramayacağı ifade edilmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir. 13. Medeni hukuk, dört kitaptan oluşmaktadır. Bunlar; kişiler hukuku, miras hukuku, eşya hukuku ve aile hukukudur. Ticaret hukuku özel hukuk disiplini içerisinde yer almış olup, medeni hukukun alt dalları arasında değildir. Doğru yanıt C seçeneğidir. 14. Hükümsüzlük, hukuki işlemin kanunun öngördüğü yollarla yapılmaması durumunda veya kanuna aykırı bir şekilde yapıldığı zaman öngörülen maddi yaptırım türüdür. Hükümsüzlük yokluk, butlan ve tek taraflı bağlamazlık olarak karşımıza çıkabilir. Üstün ast yerine işlem yapması durumunda bu işlem yetki gaspı kapsamında değerlendirileceği için yok hükmündedir. Ancak hukuka aykırı bir idari işlem var ise hükümsüzlükten değil, iptal yaptırımından söz edilebilir. Doğru yanıt E seçeneğidir. 15. Bir sözleşmenin kurulabilmesi için en temelde gerekli olan iki şart teklif (öneri) ve kabuldür. Teklif, sözleşme kurulması vaadidir ve önerinin kabulü ile de sözleşme kurulmuş olur. Doğru yanıt E seçeneğidir. 4

9 A N A Y A S A Hukuka Giriş Aşağıdakilerden hangisi hakkın kötüye kullanılmasının unsurlarından değildir? A) Hakkın kullanılması sonucu zarar görme tehlikesinin ortaya çıkmış olması B) Hakkın dürüstlük kurallarına aykırı olarak kullanılması C) Hakkın kullanılmasına hukuk düzeninin izin vermesi D) Hakkın amacı dışında kullanılması E) Hakkın kullanılması sonucu ortaya zarar çıkması 2. Tek taraflı bir irade açıklaması ile yeni bir hukuki durum yaratmak, mevcut bir hukuki durumu değiştirmek ya da tamamen ortadan kaldırmak yetkisi veren haklara ne ad verilir? A) Yenilik doğuran haklar B) Nisbi haklar C) Kişilik hakları D) İrtifak hakları E) Fikri haklar 3. Aşağıdakilerden hangisi kamu hizmetinin bir unsuru değildir? A) Süreklilik B) Meccanilik (bedelsizlik) C) Uyarlanma D) İdarece görülme E) Nesnellik ve eşitlik 5. Gaiplik kararının istenebilmesi için, ölüm tehlikesinin üzerinden en az ne kadar süre geçmiş olması gerekir? A) 1 ay B) 3 ay C) 6 ay D) 1 yıl E) 10 yıl 6. Hâkim hukukta boşluk olması durumunda aşağıdaki yollardan hangisine başvurur? A) Kıyas B) Örf ve âdet C) Atıf D) Analiz E) Karşı kavram kanıtı 7. İdari Mahkemelerin karar ve hükümlerin temyiz yeri neresidir? A) Danıştay B) Bölge İdare Mahkemesi C) Anayasa Mahkemesi D) Asliye Hukuk Mahkemesi E) Sayıştay 4. Kamu hizmetlerinin özellikleri ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Bir faaliyetin kamu hizmeti sayılmasına başta yasama organı olmak üzere siyasal organlar karar verirler. B) Kamu hizmetlerinin doğrudan doğruya kamu kuruluşlarınca yürütülmesi zorunludur. C) Bir faaliyetin kamu hizmeti sayılabilmesi için tekel konusu olması gerekmez. D) Kamu hizmetlerinden yararlanma paralı olabileceği gibi, parasız da olabilir. E) Kamu hizmetlerinin mutlaka kamu hukuku kurallarına göre yürütülmesi zorunlu değildir. 8. Ahlak kuralları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Bu kuralların yaptırımı ayıplama ve küçük görme şeklinde ortaya çıkar. B) Bu kuralların bir kısmı, kendi nefsimize yönelik kurallar içerir. C) Bu kurallar açısından devlet gücü ile zorlama söz konusudur. D) Yoksul birine yardım etmek bu kurallar içerisinde yer alır. E) Bu kurallara aykırı davranış manevi olarak karşılık görür. 5