HES NEDİR? SUYUN YERÇEKİMİNE BAĞLI POTANSİYEL ENERJİSİNİN, ELEKTRİK ENERJİSİNE DÖNÜŞTÜRÜLDÜĞÜ SANTRALLERDİR

Transkript

1 HES NEDİR? SUYUN YERÇEKİMİNE BAĞLI POTANSİYEL ENERJİSİNİN, ELEKTRİK ENERJİSİNE DÖNÜŞTÜRÜLDÜĞÜ SANTRALLERDİR

2 HİDROELEKTRİK SANTRALLERİ TÜRLERİ AKARSU TİPİ(BARAJSIZ) HİDROELEKTRİK SANTRALLER DEPO TİPİ(BARAJLI ) HİDROELEKTRİK SANTRALLER GEL-GİT TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER DEPRESİYON TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER

3 AKARSU TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER ELEKTRİK ÜRETİMİ İÇİN BARAJ YAPILMAZ AKARSU BİR KANAL VEYA TÜNELE ALINARAK BELLİ BİR MEYİL KAZANDIRILIR TÜRBÜN İSE KANALIN ÜZERİNE KURULUR ÜLKEMİZDE DİCLE NEHRİNİN BOTAN KOLU ÜZERİNDE BU TARZ BİR SİSTEM MEVCUTTUR

4 AKARSU TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRAL

5 AKARSU TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRAL

6 DEPO TİPİ (BARAJLI) HİDROELEKTRİK SANTRALLER AKARSU ÜZERİNE BARAJLAR YAPILARAK SUYUN POTANSİYEL KAZAMASI SAĞLANIR BU POTANSİYEL, TÜRBİN VASITASIYLA ROTOR DÖNDÜRÜLEREK ELEKTRİK ENERJİSİNE DÖNÜŞTÜRÜLÜR

7 DEPO TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER

8 DEPO TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER

9 GEL-GİT TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER OKYANUSLARDA MEYDANA GELEN GEL-GİT OLAYINDAN FAYDALANARAK ELEKTRİK ÜRETEN SANTRALLERDİR. YÜKSELEN SU BİR KÖRFEZDE TOPLANIR VE BURAYA GETİRİLİRKEN TÜRBİN DÖNDÜRÜLÜR. AYNI ŞEKİLDE SU ÇEKİLİNCE DE OKYANUSA DOĞRU AKINTI OLACAĞINDAN TÜRBİN DÖNDÜRÜLÜR VE ELEKTRİK ÜRETİLİR.

10 GEL-GİT TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER

11 GEL-GİT TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER

12 DEPRESİYON TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER DENİZDEN ALÇAKTA OLAN ÇÖLLERDE VEYA DENİZ KIYISI OLAN ÇOK SICAK BÖLGELERDE SUYUN BUHARLAŞMA HIZININ FAZLA OLMASINDAN FAYDALANARAK ELEKTRİK ÜRETEN TESİSLERDİR. DENİZDEN GETİRİLEN SU BU ÇUKURA DÖKÜLÜR VE BURADA ELEKTRİK ÜRETİLİR. DÖKÜLEN SU HIZLI BUHARLAŞTIĞINDAN ÇUKUR DOLMAZ.

13 DEPRESİYON TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER

14 DEPRESİYON TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRALLER

15 HİDROELEKTRİK SANTRALİN KISIMLARI

16

17 SU TUTMA YAPISI HİDROELEKTRİK SANTRALİN CİNSİNE GÖRE DEĞİŞİR. GENEL OLARAK BİR SET YARDIMIYLA ÇUKURDA BİRİKTİRİLEN SU ŞEKLİNDEDİR.

18

19 SU ALMA YAPISI İLETİM HATTINA SUYUN GİRİŞ YAPTIĞI YAPIDIR. IZGARALAR, KAPAK VE KAPAK AÇMA-KAPAMA MEKANİZMALARINDAN OLUŞUR. REZERVUARLI SANTRALLERDE SU GİRİŞİ, YÜZEN CİSİMLERİN BORULARA GİRMEMESİ İÇİN BARAJ GÖVDESİNİN ORTA KOTLARINDA YAPILIRLAR.

20

21 İLETİM HATTI HİDROELEKTRİK SANTRALİN ÖNGÖRÜLEN DEBİDEKİ SUYU İLETMESİNDE KULLANILIR. DUVARLI, KAPALI DUVARLI, TÜNEL YADA CEBRİ BORULARLA İLETİLEBİLİR. KANAL SONU YÜKLENME ODASINA BAĞLANIR

22 CEBRİ (BASINÇLI) BORULAR İLETİM HATTI İLE SANTRAL ARASINDA, ÖLÇÜLERİ DEBİ VE DÜŞÜYE GÖRE HESAPLANAN KALIN, BÜYÜK ÇAPLI ÇELİK YADA CAM ELYAF TAKVİYELİ PLASTİK BORULARDIR. SANTRALİN YAPISINA GÖMÜLÜ OLABİLDİKLERİ GİBİ GÖRÜNÜR OLANLARI DA VARDIR.

23

24 SALYANGOZ CEBRİ BORULARDAN GELEN SU BURADA SALYANGOZ BİÇİMİNDEKİ BASINÇLI SU HAZNESİNE AKTARILIR. SUYU ÇARKA ÇEVRESEL OLARAK HER NOKTADAN DAĞITARAK ÇARKIN DÜZGÜN DÖNMESİ SAĞLANIR. BURADA DÖNEN ÇARK TÜRBİNİ DÖNDÜRÜR

25

26

27 TÜRBİN TÜRBİN ÇARKI, TÜRBİN ŞAFTI, TÜRBİN KAPAĞI, HIZ REGÜLATÖR SİSTEMİ, BASINÇLI YAĞ SİSTEMİ, TÜRBİN YATAĞI, SOĞUTMA SİSTEMİ, KUMANDA PANOSU VE YARDIMCI ELEMANLARDAN OLUŞUR. TÜRBİN ŞAFTI; SUYUN KANATLARINA ÇARPARAK DÖNDÜRDÜĞÜ TİRBÜN ÇARKI İLE GENERATÖR ROTORU ARASINDA OLUP, ROTORUN DÖNMESİNİ SAĞLAR.

28

29

30 JENERATÖR JENERATÖR ROTOR, STATOR, JENERATÖR YATAĞI, SOĞUTMA SİSTEMİ, KORUMA SİSTEMİ, KESİCİLER, AYIRICILAR VE YARDIMCI ELEMANLARDAN OLUŞUR.

31

32 TRANSFORMATÖRLER GERİLİMİ YÜKSELTME YA DA ALÇALTMA İŞLEVİNİ ÜSTLENİRLER. TEK FAZLI YADA ÜÇ FAZLI OLABİLİRLER. HER ÜNİTEYE BİR TRANSFORMATÖR OLABİLECEĞİ GİBİ BİRDEN FAZLA ÜNİTEDE DE TEK TRANSFORMATÖR DE OLABİLİR.

33 ŞALT SAHASI TRANSFORMATÖRLERDEN ÇIKAN YÜKSEK GERİLİM ENERJİNİN İLETİM HATLARINA BAĞLANTI NOKTASIDIR. KESİCİLER, AYIRICILAR, TOPRAKLAMA SİSTEMİ, KORUMA SİSTEMİ, ÖLÇÜ SİSTEMİ VE İLETİM HATLARI ÜZERİNDEN HABERLEŞME SİSTEMİ KISIMLARINDAN OLUŞUR. BURADAN SONRA ENERJİ KULLANICILARA DAĞITILMAK ÜZERE İLETİM HATTINA VERİLİR.

34

35 ENERJİ ÜRETİMİ NET DÜŞÜŞÜ 100m OLAN BİR BARAJDA 1 TON SUYUN YAPTIĞI İŞ W=1000*9.8*100= N-m=J(JOULE) 1kWh= J OLDUĞUNDAN; 1 TON SUYUN 100 MT YÜKSEKLİKTEN DÜŞERKEN YAPTIĞI ENERJİ 0.27kWh OLACAKTIR. YANİ 1kWh ENERJİ İÇİN / =3,67m3 SU GEREKİR.

36 ÖZGÜL SU SARFİYATI 1kWh ENERJİ İÇİN HARCANAN SU MİKTARINA DENİR. İŞ=m*g*h=Q*1000*9.8*h/ kWh OLDUĞUNDAN ÖZGSUSAR=Q(m3)/İŞ =3600(m3/kWh)/(9.8*h(m) OLUR.

37 HİDROELEKTRİK SANTRALİN GÜCÜ YAPILAN İŞİN, YÜKSEKLİK (NET DÜŞÜ) VE TÜRBİN ÇARKINDAN GEÇEN SUYUN KÜTLESİ İLE,KÜTLENİN DE SUYUN DEBİSİ(Q M3/SN) İLE DOĞRU ORANTILI, AYRICA GÜÇ=İŞ/ZAMAN OLDUĞU BİLİNDİĞİNE GÖRE, SÜRTÜNME KAYIPLARINIDA GÖZ ÖNÜNDE TUTARAK FORMÜLİZE EDERSEK;

38 OLARAK BULUNUR.

39

40

41 BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ. EMRE GEVŞEK ANIL ÖKSÜZ