6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda Anonim Şirketlerin Denetimi ve Bilgi Toplumu Hizmetleri

Transkript

1 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda Anonim Şirketlerin Denetimi ve Bilgi Toplumu Hizmetleri

2 DENETİM Denetim müessesesi yeni Kanun da maddeler arasında on (10) madde halinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Madde 1534 (Yürürlük Maddesi): Bu maddenin ikinci fıkrasında sayılanlar dışında kalan her ölçüdeki gerçek ve tüzel kişi tacirler için yayımlanan ve yayımlanacak olan özel Türkiye Muhasebe Standartları 01/01/2013 tarihinde yürürlüğe girer. Bu Kanunun anonim şirketlerin denetlenmesine ilişkin 397 ilâ 406 ncı maddeleri 01/01/2013 tarihinde yürürlüğe girer.

3 YENİ TTK DA DENETÇİLER DENETÇİ ÖZEL DENETÇİ (TTK ) (TTK )

4 DENETİM Yeni Ticaret Kanunu na göre anonim şirketlerin bağımsız denetime tabi olması Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilecek ölçülere göre belirlenecektir. Henüz bir ölçü belirlenmemiştir. Söz konusu ölçüler dışında kalanlar açısından bir denetim hükmü bulunmamaktadır. Madde 399: Denetçi, şirket genel kurulunca; topluluk denetçisi, ana şirketin genel kurulunca seçilir. Denetçinin, her faaliyet dönemi ve her hâlde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden seçilmesi şarttır. Seçimden sonra, yönetim kurulu, gecikmeksizin denetleme görevini hangi denetçiye verdiğini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilan eder.

5 DENETİM Denetçi bu yeni sisteme göre denetimleri Uluslararası Denetim Standartlarına uyumlu olan Türkiye Denetim Standartlarına uygun bir şekilde yapacaktır. Denetim; a) Şirketin finansal tablolarının ve 397 nci maddenin birinci fıkrası ve 402 nci maddenin ikinci fıkrası çerçevesinde yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunu, b) Topluluğun konsolide finansal tablolarının ve 397 nci maddenin birinci fıkrası ve 402 nci maddenin ikinci fıkrası çerçevesinde yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunu da kapsayacak şekilde, denetçinin denetleme sırasında elde ettiği bilgilerle uyum içinde olup olmadığını belirtip açıklayacak şekilde yapılır.

6 DENETİM DENETÇİ AŞ lerin denetiminde görevlendirilecek denetçi; YMM veya SMMM unvanını taşıyan ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca bağımsız denetim yapmak üzere yetkilendirilen kişiler ve/veya ortakları bu kişilerden oluşan sermaye şirketleri olabilir.

7 DENETİM DENETÇİ Seçim, görevden alma ve sözleşmenin feshi Denetçi, şirket Genel Kurulunca; topluluk denetçisi, ana şirketin genel kurulunca seçilir. Denetçinin, her faaliyet dönemi ve her hâlde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden seçilmesi şarttır. Seçimden sonra, Yönetim Kurulu, gecikmeksizin denetleme görevini hangi denetçiye verdiğini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilan eder.

8 DENETİM DENETİM RAPORU Denetçi temin etmiş olduğu kayıtlar, veriler veya bilgiler ışığında tüm tarafların anlayabileceği şekilde bir rapor hazırlamakla yükümlüdür. Esasında denetçinin varlığının temel sebeplerinin biri de bu raporun hazırlanmasıdır. Rapor, yeni kanunun 402. maddesine göre, açık ve karşılaştırmalı olmalıdır: bu kapsamda denetçi, yapılan denetimin türü, kapsamı, niteliği ve sonuçları hakkında, gereken açıklıkta, anlaşılır, basit bir dille yazılmış ve geçmiş yılla karşılaştırmalı olarak hazırlanmış, finansal tabloları konu alan bir rapor düzenler.

9 DENETİM GÖRÜŞ YAZILARI Denetçi yapmış olduğu denetimin sonucuna göre, tespit ettiği verilerden yola çıkarak bir kanaat belirtecek şekilde bir görüş yazısı hazırlayarak bunu da raporuyla birlikte Yönetim Kurulu na sunar. Bu rapor genel olarak dört şekilde olabilir:

10 DENETİM GÖRÜŞ YAZILARI Olumlu Görüş Yazısı: Denetçi, olumlu görüş verdiği takdirde yazısında, öncelikle 398 inci madde ve Türkiye Denetim Standartları uyarınca yapılan denetimde, Türkiye Muhasebe Standartları ve diğer gereklilikler bakımından herhangi bir aykırılığa rastlanmadığını; denetim sırasında elde edilen bilgilerine göre, şirketin veya topluluğun finansal tablolarının doğru olduğunu, malvarlığı ile finansal duruma ve kârlılığa ilişkin resmin gerçeğe uygun bulunduğunu ve tabloların bunu dürüst bir şekilde yansıttığını belirtir (Md. 403/1).

11 GÖRÜŞ YAZILARI DENETİM Sınırlı Olumlu Görüş Yazısı: Çekinceleri varsa denetçi, olumlu görüş yazısını sınırlandırabilir. Sınırlandırılmış olumlu görüş, finansal tabloların şirketin yetkili kurullarınca düzeltilebilecek aykırılıklar içerdiği ve bu aykırılıkların tablolarda açıklanmış sonuca etkilerinin kapsamlı ve büyük olmadığı durumlarda verilir. Bu hallerde Genel Kurul, gerekli önlemleri ve düzeltmeleri de karara bağlar (md. 403/3).

12 DENETİM GÖRÜŞ YAZILARI Olumsuz Görüş Yazısı: Bu hallerde Yönetim Kurulu, görüş yazısının kendisine teslimi tarihinden itibaren dört iş günü içinde, Genel Kurulu toplantıya çağırır ve genel kurul yeni bir yönetim kurulu seçer. Yeni Yönetim Kurulu altı ay içinde, kanuna, esas sözleşmeye ve standartlara uygun finansal tablolar hazırlatır ve bunları denetleme raporu ile birlikte Genel Kurula sunar.

13 DENETİM GÖRÜŞ YAZILARI Görüş Vermekten Kaçınma: Şirket defterlerinde, denetlemenin hükümlerine uygun bir şekilde yapılmasına ve sonuçlara varılmasına olanak vermeyen ölçüde belirsizliklerin bulunması veya şirket tarafından denetlenecek hususlarda önemli kısıtlamaların yapılması hâlinde denetçi, bunları ispatlayabilecek delillere sahip olmasa bile, gerekçelerini açıklayarak görüş vermekten kaçınabilir. Kaçınma olumsuz görüşün sonuçlarını doğurur.

14 DENETİM Sır Saklamadan Doğan Sorumluluğu Denetçi yukarıda zikredilen görevlerini yaparken veya yetkilerini kullanırken, doğal olarak şirketle ilgili her türlü bilgi ve belgeye ulaşabilecek olup, bu nedenle de her türlü gizli bilgiyi de öğrenmiş olacaktır. Bu nedenle Kanun Koyucu, yeni Kanunun 404. maddesinde, isabetli olarak denetçinin sır saklama yükümlülüğünü ayrıca düzenlemiştir. Denetçi kendisinin veya yanında, söz konusu denetim işinde, çalışanların sır saklama yükümlülüklerine uymamaları sonucunda oluşacak zararları karşılamakla yükümlü olacaklardır. Bu sorumluluk, ilgili denetim raporunun verilme tarihinden itibaren beş (5) yıl süresince devam edecektir.

15 . Denetçinin sır saklamadan doğan sorumluluğunun düzenlendiği 404. madde ile denetçilerin hukuki sorumluluğuna ilişkin 557. ve 560. maddelerin farklı esaslara tabi kılınması Kanun un sistematik olarak bütünlük arzetmemesi sebebiyle eleştirilebilir. TTK madde de müteselsil sorumluluk ilkesi kabul edilmişkken; 557. madde de farklılaştırılmış teselsül ilkesi kabul edilmiştir.

16 DENETİM ÖZEL DENETÇİ Denetçi, şirketin hâkim şirketle veya topluluk şirketleriyle ilişkileriyle ilgili olarak sınırlı olumlu görüş veya kaçınma yazısı yazmışsa, Yönetim kurulu, şirketin topluluk tarafından, bazı belirli hukuki işlemler veya uygulanan önlemler dolayısıyla kayba uğratıldığını ve bunlar dolayısıyla denkleştirme yapılmadığını açıklamışsa,

17 ELEKTRONİK HİZMETLER VE BİLGİ TOPLUMU HİZMETLERİ Yeni Türk Ticaret Kanunu, özellikle bilişim alanındaki teknolojik gelişmeler ışığında ortaya çıkan avantajları yasaya yansıtmaya çalışmıştır. Bu kapsamda özellikle elektronik işlemler ve bilgi toplumu hizmetleri dikkate alında getirilen yenilikler kısaca şu şekilde özetlenebilir:

18 ELEKTRONİK HİZMETLER VE BİLGİ TOPLUMU HİZMETLERİ WEB SAYFASI OLUŞTURMA 1-) TTK 397. maddesinin 4. fıkrası uyarınca denetime tabi olan sermaye şirketleri için web sayfası oluşturma ve bu siteyi aktif ve güncel olarak kullanma zorunluluğu getirilmiştir (md.1524). Ancak bu hükmün yürürlüğü bir yıl daha ertelenmiştir. Web sayfalarında özellikle ortaklık yapıları, yönetim veya müdürler kurulunun özellikli kararları, finansal tablolar, denetçilerin raporları, Genel Kurul ilanları birleşme, bölünmeye ait bilgilerin yayımlanması ve güncel bulundurulması zorunluluğu getirilmiştir.

19 ELEKTRONİK HİZMETLER VE BİLGİ TOPLUMU HİZMETLERİ ELEKTRONİK KURUL 2-) Yeni Türk Ticaret Kanunu nun maddesi ile Yönetim Kurulunun ve Genel Kurulun elektronik ortamda yapılabilmesi imkanı da getirmiştir. Bu imkan, özellikle oy kullanma, temsil, kararların ilanı, vb. konular uygulamada ciddi kolaylıklar getirecektir. Düzenlemeler, tamamen online kurul yapmaya imkan vermek yanında, yarı on-line yani; bir kısım üyenin fiziken katıldığı geri kalanlarının da elektronik olarak katılacağı kurulların yapılmasına da cevaz vereceği ifade edilmektedir.

20 Elektronik Kurullara İlişkin Yayınlanan Tebliğler - 29/08/2012 Tarihli sayılı Anonim Şirket Genel Kurulunda Uygulanacak Elektronik Genel Kurul Sistemi Hakkında Tebliğ - 29/08/2012 Tarihli Ticaret Şirketlerinde Anonim Şirket Genel Kurulu Dışında Elektronik Ortamda Yapılacak Kurullar Hakkında Tebliğ

21 ELEKTRONİK HİZMETLER VE BİLGİ TOPLUMU HİZMETLERİ GÜVENLİ ELEKTRONİK İMZA 3-) Yeni TTK nun maddesinde düzenlenen Güvenli Elektronik İmza konusu da ticari hayatımıza getirilen önemli değişikliklerden biridir.

22 ELEKTRONİK HİZMETLER VE BİLGİ TOPLUMU HİZMETLERİ KAYITLI ELEKTRONİK POSTA Elektronik ortamda bilgi ve/veya belge paylaşımında yaygın olarak kullanılan elektronik posta, iş ve işlemlerin kesintisiz devam etmesine olanak sağladığı için önemli bir araçtır. Fakat elektronik postaya güvenin sağlanabilmesi için ilave güvenlik hizmetlerine gereksinim duyulmaktadır. Bu nedenle bazı Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin öncülüğünde elektronik ortamda iletilen elektronik posta mesajlarının kaynak doğrulamasını, mesajın gönderildiğine ve alıcılarına teslim edildiğine dair delili sağlayan bir sistem olarak kayıtlı elektronik posta (KEP) sistemi ve uygulamaları getirilmiştir.

23 ELEKTRONİK HİZMETLER VE BİLGİ TOPLUMU HİZMETLERİ KAYITLI ELEKTRONİK POSTA MADDE (1) Tarafların açıkça anlaşmaları ve 18 inci maddenin üçüncü fıkrası saklı kalmak şartıyla, ihbarlar, ihtarlar, itirazlar ve benzeri beyanlar; fatura, teyit mektubu, iştirak taahhütnamesi, toplantı çağrıları ve bu hüküm uyarınca yapılan elektronik gönderme ve elektronik saklama sözleşmesi, elektronik ortamda düzenlenebilir, yollanabilir, itiraza uğrayabilir ve kabul edilmişse hüküm ifade eder.

24 ELEKTRONİK HİZMETLER VE BİLGİ TOPLUMU HİZMETLERİ KAYITLI ELEKTRONİK POSTA KEP hizmeti kayıtlı elektronik posta hizmet sağlayıcılar (KEPHS) tarafından verilen bir hizmettir. KEPHS lerin sağladığı delillerin tanınabilirliğini ve okunabilirliliğini sağlamak üzere, KEP sisteminin yönetilmesine ilişkin süreçlerin, uygulamaların ve teknik formatların belirlenmesi, elektronik imzanın bu delillere nasıl uygulandığının bilinmesi gerekmektedir.

25 ELEKTRONİK HİZMETLER VE BİLGİ TOPLUMU HİZMETLERİ KAYITLI ELEKTRONİK POSTA Sonuç olarak, elektronik imza, güvenli elektronik imza, elektronik tebligat uygulaması ile birlikte bu kayıtlı elektronik posta sistemi beraber değerlendirildiğinde 2013 den itibaren artık, tebligatlar, ilanlar, ihbarlar, bildirimler ve hatta sözleşmeler de elektronik yolla kolayca yapılabilecek ve bunlar artık değiştirilemeyen ve inkar edilemeyen dayanaklar veya deliler olarak kabul edilecektir. Bu uygulamalarında ticari hayatımıza getireceği kolaylıklar çok önemli ve değerli olacaktır.