Dr.M.Hamid Boztaş AİBU Psikiyatri AD 14.Bahar Sempozyumu UZMANLIK EĞİTİMİNDE ENTEGRASYON ÖNERİLERİ

Transkript

1 Dr.M.Hamid Boztaş AİBU Psikiyatri AD 14.Bahar Sempozyumu UZMANLIK EĞİTİMİNDE ENTEGRASYON ÖNERİLERİ

2 Açıklama Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı:YOK

3 Uzmanlık Eğitimi hedefler Psikiyatri uzmanlık eğitiminin amacı, psikiyatri alanında yüksek düzeyde bir klinik yeterliğin geliştirilmesidir. Psikiyatrik bozukluklar ve ilişkili tıbbi bozuklukların etiyolojisi, patogenezi, tanısı, tedavisi, bakımı ve önlenmesi hakkında yeterli bir kuramsal temel ve klinik deneyime sahip olmaları hedeflenir. uzmanlık öğrencisine hekimlik rolü ile ilişkili alanlarda da (sağlık alanında danışman, hukuk sorunlarında bilirkişi, halk eğitmeni, klinik ya da hastane yöneticisi vb.) yeterlik sağlamalıdır. Bir yandan da, kişi, uzmanlık eğitimini gücünü, sınırlarını ve mesleki gelişimini sürdürmenin gerekliliğini farkında olarak tamamlamalıdır.

4 Uzmanlık Eğitimi hedefler Program, açık bir biçimde tanımlanmalı, özgül ve geçerli öğrenme amaçlarını ve hedefleri içermelidir. Bu öğrenme amaç ve hedefleri kuramsal içerik, beceri ve tutumlar olarak tanımlanmalıdır. Eğitim programının niteliği, kendini, uzmanlık öğrencisinin psikiyatrik bozuklukları biyolojik, psikolojik ve sosyokültürel yaklaşımlar çerçevesinde kavramsallaştırması ve öykü alma, tanı koyma, tedavi planlama ve hasta takibini gerçekleştirmesinde gösterir. Bu alanlarda tam yeterliliğe dayalı bir uzmanlık eğitiminin verilmesi programın temel hedefi olmalıdır.

5 Uzmanlık Eğitimi hedefler Klinik kayıtlar, uzmanlık öğrencileri tarafından kaydedilen yeterli bir öykü, ruhsal durum muayenesi, fizik ve nörolojik muayeneler, yeterli bir tedavi planı, düzgün tutulan hastalık gelişim notları, gerçekleştirilen tanı ve tedavi işlemleri ve epikrizi içermelidir. Her kurumun, kayıtların süpervizyon ve eğitimsel amaçlar için düzenli olarak gözden geçirildiğini temin eden bir işleyişi ve buna uygun bir altyapısı olmalıdır. Psikiyatri uzmanlık eğitimi programının özünü, (1) dersler, düzenli olarak programlanmış seminer, konferans, panel gibi kuramsal eğitim ; (2) uzmanlık öğrencisine, eğitim süresi boyunca, süpervizyon altında, hasta takibiyle ilgili klinik deneyim, beceri ve tutum kazandırmaya yönelik uygulamalı eğitim oluşturur. Eğitimin bu iki bileşeniyle, bilgi edinmenin yanı sıra, uygulama becerileri kazandırılmalı ve tutum değişiklikleri sağlanmalıdır.

6 Uzmanlık Eğitimi hedefler a. Yatan Hastalarda Deneyim Uzmanlık öğrencileri, 5 yıllık bir eğitim programında, 12 aydan az, 24 aydan fazla olmayacak şekilde, yatan hastaların tanı ve tedavisinden sorumlu olmalıdır. b. Ayaktan Hastalarda Deneyim Uzmanlık öğrencileri, kısa ve uzun süreli hasta takibini içeren ayaktan hasta tedavisi programında, düzenli bir süpervizyon altında, psikodinamik, bilişsel davranışsal ve biyolojik yaklaşımları kullanarak en az 16 ay geçirmelidir. Uzun süreli ayaktan hasta tedavisi deneyimleri, bir yıl ya da daha uzun bir süre için, süpervizyon altında, en az haftada bir görülen, yeterli sayıda hastayı içermelidir.

7 Uzmanlık Eğitimi hedefler c. Konsültasyon liyezon Psikiyatrisi Uzmanlık öğrencileri, konsültasyon liyezon psikiyatrisinde en az 4 ay süreyle beceri edinmeli ve deneyim kazanmalıdır. d. Acil Psikiyatri Acil psikiyatri deneyimi, intihara eğilimli ve fiziksel şiddet gösterme potansiyeli taşıyan hastalarla ilişki kurmayı ve de bu hastaların tedavisini içermelidir. e. Yaşlılık Psikiyatrisi Uzmanlık öğrencileri, tanı ve tedavi konusunda sorumluluğu üstlenerek çeşitli psikiyatrik bozuklukları olan yaşlı hastalarla beceri ve deneyim kazanmalıdır. f. Alkol madde Kötüye Kullanımı / Bağımlılığı Uzmanlık öğrencileri alkol madde kötüye kullanımı/bağımlılığı konusunda, arındırma ve uzun süreli tedaviyi içerecek şekilde beceri ve deneyim kazanmalıdır. g. Adli Psikiyatri Uzmanlık öğrencileri, adli psikiyatri hastalarının ele alınması konusunda, hukuksal işlemler ve adli rapor yazma konusunda beceri ve deneyim kazanmalıdır.

8 Uzmanlık Eğitimi hedefler 3. Psikoterapi Psikoterapi eğitiminde gereklilikler; psikoterapötik görüşme becerilerini geliştirme, psikiyatrik bozukluğun psikoterapötik formülasyonunu yapabilme, uzmanlık eğitimi içinde en az 5 olguya kısa süreli psikoterapi (12 16 seans), en az 1 olguya uzun süreli psikoterapi (en az 40 seans) uygulamayı içerir. Uzmanlık öğrencileri, öncelikle destekleyici psikoterapi, bilişsel davranışçı ve psikodinamik terapilerde gerekli becerileri tutumları edinmeli ve deneyim kazanmalıdır. Ayrıca, eğitim programında grup terapisi, aile ya da eş terapisi gibi psikoterapötik yaklaşımlara da yer verilebilir. Psikoterapi süpervizyonları, en az yarısı veya daha fazlası bireysel olacak biçimde, en az 100 saat olmalıdır.

9 Uzmanlık Eğitimi hedefler 1. Tam bir psikiyatrik değerlendirme yapma becerisini geliştirmek 2. Bireylerin ruhsal rahatsızlıklarla baş edebilmek için kullandıkları biyolojik, psikolojik, toplumsal ve manevi düzenekleri belirleyebilmek ve uygun müdahalelerde bulunabilmek 3. Psikiyatrik değerlendirme temelinde hastanın kendisine ya da başkasına zarar verme potansiyelini kapsamlı biçimde değerlendirebilmek

10 Uzmanlık Eğitimi hedefler 4. Terapötik görüşmeleri yürütebilmek 5. Kapsamlı psikiyatrik değerlendirme sonucunda psikiyatrik bozuklukları tanıyabilme ve tedavi edebilme becerisini gösterebilmek 6. Psikodinamik psikoterapi yürütebilme becerisi 7. Bilişsel davranışçı terapi yürütebilme becerileri

11 Uzmanlık Eğitimi hedefler 8. Destekleyici terapi yürütme becerilerini gösterebilmek 9. Uzmanlık eğitimi sırasında edindiği bilgileri hem kuramsal hem de uygulamalı olarak gösterebilmek 10. Etkin iletişim tekniklerini kullanabilme becerisini gösterebilmek 11. Hastalar ve aileleriyle etkin biçimde iletişim kurabilme becerisini gösterebilmek

12 Uzmanlık Eğitimi hedefler 12. Diğer tıp dallarından gerekli konsültasyonları isteme, bunları yorumlama ve değerlendirebilme becerisini gösterebilmek 13. Diğer tıp dalları uzmanlarına etkin konsültasyon hizmeti verebilmek 14. Gerektiğinde hastaları diğer uzmanlık alanlarına ve disiplinlerine yönlendirebilmek 15. Nitelikli tıbbi kayıt yapabilmek

13 16. Multidisipliner bir tedavi ekibinde; etkin dinleme, farklı disiplinlerden bilgi alma ve bunları birleştirebilme, ekip içi çatışmaları çözebilme ve bütüncül bir tedavi planını açıkça iletebilme yetileri gibi etkin liderlik becerilerini gösterebilmek 17. Hastaları ve ailelerini, sırlara saygı göstererek etkin şekilde bilgilendirebilmek

14 Uzmanlık Eğitimi hedefler 18. Kendi klinik becerilerinin ve bilgisinin sınırlarını bilmek ve yaşam boyu öğrenme gereksinimini kavrayabilmek 19. Hasta bakımının kalitesini artıracak bilimsel nitelikteki uygulamaya dönük literatürü ve çeşitli kaynaklardan güncel bilgileri alabilmek ve bunları değerlendirebilmek 20. Hasta yükünü ve mesleki deneyimi sistematik bir biçimde değerlendirebilmek

15 Uzmanlık Eğitimi hedefler 21. Tıbbi literatürü eleştirel değerlendirme becerisini gösterebilmek 22. Hastasının bakımı konusunda profesyonel sorumluluk göstermek 23. Hastaların uygun bakıma ve diğer destek sistemlerine ulaşması için yardım ve bakım veren toplumsal sistemler hakkındaki bilgisini göstermek; toplumda farklı tedaviler uygulayan kurumlar ve buralardaki hasta kabul süreçleri konusunda bilgi sahibi olmak

16 Çekirdek Kuramsal Eğitim Programının Konuları, Saatleri ve Yıllara Göre Dağılımı Hasta Değerlendirmesi Büyüme ve gelişim Kriz Müdahalesi Acil psikiyatri Tanı araçları Erişkin psikopatolojisi Psikofarmakoloji Fiziksel tedaviler Psikoterapiler Nöroloji/nöropsikiyatri Toksikoloji Madde kötüye kullanımı Eğitim yılı (DPB önerileri) ,2 4 6 Toplam saat (DPB önerileri) 1,2,3 20 den fazla 1,2,3 20 den fazla ,2,3 20 den fazla 1,2, , ,2,

17 Çekirdek Kuramsal Eğitim Programının Konuları, Saatleri ve Yıllara Göre Dağılımı Alkolizm Geropsikiyatri Etik Nörobilim Cinsellik ve cinsiyet İletişim becerileri Çocuk ve ergen psikiyatrisi Zeka geriliği Beyin Görüntüleme Liyezon konsultasyon Grup psikoterapisi Aile terapisi Eğitim yılı (DPB önerileri) 1,2, ,2, ,2,3 4 6 Toplam saat (DPB önerileri) 1,2,3 20 den fazla , , , , , ,3 4 6

18 Çekirdek Kuramsal Eğitim Programının Konuları, Saatleri ve Yıllara Göre Dağılımı Psikiyatrik epidemiyoloji Toplum psikiyatrisi Psikiyatrik rehabilitasyon Kültürel psikiyatri Koruyucu psikiyatri Psikiyatri tarihi Araştırma eğitimi Adli psikiyatri İdari psikiyatri Bilgi internet Eğitim yılı (DPB önerileri) , , , , , Toplam saat (DPB önerileri)

19 Nasıl bir zeminde eğitim Asistanlığın yapısal özellikleri Kurumların özellikleri Eğitici kadroların özellikleri Meslek derneği ulusal sağlık otoritesinin özellikleri

20 Asistanlar SÜRE SINIRLI KURUMSAL BELLEK OLUŞUMU SORUNLU İŞ YÜKÜ YOĞUN GERİ BİLDİRİM VERMEDE SORUNLAR ORTAK DAVRANIMDA SORUNLAR MECBURİ HİZMET/PERFORMANS

21 Asistanlar KURUMLAR ARASI FARKLILIKLAR KLİNİK ŞEFİ/BÖLÜM BAŞKANI ODAKLI YAPILANMA BİRİMLERE DAYALI KALICI YAPILANMADA EKSİKLİK

22 Kurumlar TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ VE EĞİTİM HASTANELERİ SAYISINDAKİ ARTIŞ ASİSTAN HEKİM/PRATİSYEN HEKİM DENGESİNİN BOZULMASI PERFORMANS NEDENİYLE ASİSTAN SAYISI GELİR MİKTARINI ETKİLİYOR

23 Kurumlar KURUMLAR ARASI AFİLİASYON SINIRLI MESLEK ÖRGÜTÜ UZMANLIK DERNEKLERİ ULUSAL SAĞLIK OTORİTESİ İLİŞKİLERİNDE SORUNLAR VAR ASİSTAN TEMSİLCİLERİ ULUSAL SAĞLIK OTORİTESİNDE DOĞRUDAN TEMSİL EDİLMİYOR

24 Eğitici kadro AKADEMİYE GİRİŞ VE YÜKSELTMELERDE VERİLEN EĞİTİM EĞİTİMİN NİTELİĞİ YERİNE SCI/SCI EXPANDED GİBİ ARAŞTIRMA PARAMETRELERİ ÖNCELİKLİ

25 Uzmanlık Eğitimi 100% 26% 19% 43% 80% 60% EVET 74% 81% 57% 40% HAYIR 20% S.B. SSK/SB ÜNİV. 0%

26 Eğitim Kadrosunun Kurumlara Göre Dağılımı Kurum Prof. Doç. Yar. Doç. Asistan Ankara Hacettepe Gazi Başkent Numune SSK/EHST Osmangazi TPD Asistan Çalışma Birimi Ankara

27 Kurumlara Göre Fiziksel Koşullar ve Hekim Dışı Sağlık Çalışanları Kurum Kapalı Servis y.sayısı Açık Servis y.sayısı Ankara Hacettepe 32 0 Gazi 0 48 Başkent 0 0 Numune 8 18 SSK/EHST 0 36 Osmangazi 23 0 Psikolog sayısı SHU sayısı Hemşire sayısı Sekreter sayısı ? TPD Asistan Çalışma Birimi Ankara

28 Kurumlara Göre Çalışma Koşulları Kurum Genel poliklinik /gün (asistan başına) Acil hasta /gün (asistan başına) Ankara 20 4 Hacettepe 15 2 Gazi 20 4 Başkent 10? Numune SSK/EHST Osmangazi 20 3 Acil İcapçı uzman Nöbet sayısı Poliklinik Hasta süresi(dak) Var Var Var Yok Var Var Var TPD Asistan Çalışma Birimi Ankara

29 Rotasyon alan ve süresi yeterli mi? Rotasyon uygulaması verimli mi? HAYIR 36% YANIT YOK 6% 1% EVET 33% HAYIR 61% EVET 63% YANIT YOK Fig. 14a b

30 Anketlerden Çıkan öneriler 1. Ankara, İstanbul ve İzmir gibi görece büyük ve eğitim kadrosunun güçlü olduğu iller, kurumlar arası işbirliği yaparak farklı illerdeki gereksinimleri karşılamaya çalışan bir yol izlemelidir. 2. Asistan yapılanmalarıyla birlikte eksiklik olan alanlarda (cinsel işlev bozukluğu, adli psikiyatri, krize müdahale, araştırma yöntemleri ve psikometrik değerlendirme, psikoterapi, alkol ve madde bağımlılığı konularında) eğitimler düzenlemelidir. TPD Asistan Çalışma Birimi Ankara

31 Anketlerden Çıkan Öneriler 3.Kliniklerin eğitim programlarında ciddi farklılıklar göze çarpmaktadır. Kurumlar kamuya açıklanmış çekirdek müfredata göre eğitim programlarını yeniden düzenlemelidir. 4. Rotasyon programları çekirdek müfredata göre düzenlenmelidir. Dokuz aylık nöroloji rotasyonu kısaltılmalıdır. 5. Asistan karneleri objektif kriterlere göre doldurulmalıdır. TPD Asistan Çalışma Birimi Ankara

32 Anketlerden Çıkan Öneriler 6. Öğretim üyelerinden bireysel süpervizyon alınmalı; bunun için gerekirse asistan başına düşen hasta sayısı azaltılmalı; böylece hizmet eğitim dengesi sağlanmalıdır.(sut,performans) 7. Öğretim üyelerinin tam zamanlı çalışması, böylece asistan eğitim saatlerinin mesai saatleri içine çekilmesi sağlanmalıdır. Eğiticilere, eğitilenler tarafından geri bildirim verilmelidir. Eğitimde standardizasyonun sağlanması açısından eğiticilerin, eğitilenlerin ve eğitim kurumlarının denetlenmesi gerekmektedir.(tpd,yök,sb TUK) TPD Asistan Çalışma Birimi Ankara

33 Anketlerden Çıkan Öneriler 8. Devlet hastanelerinde başasistanlar sadece asistan eğitimiyle ilgilenmelidir. Aksi takdirde yoğun iş yükü nedeniyle asistan eğitimi eksik kalmaktadır. 9. Psikiyatri kliniklerinde özellikle de nöbetlerde ciddi bir güvenlik sorunu yaşanmaktadır. Bu sorun hastane yönetimleri tarafından çözülmeli ve doktorların can güvenliği sağlanmalıdır. Psikiyatri kliniklerine bu konuda özel eğitim almış en az iki güvenlik görevlisi tahsis edilmelidir. TPD Asistan Çalışma Birimi Ankara

34 Psikoterapiler Psikoterapi eğitimi için ulaşılabilir, nitelikli, dernek destekli, organizasyonlar yapılabilir Bireysel süpervizyonlar için eğitime katkıda bulunan meslektaşlarımız için destek mekanizmaları bulunabilir

35 Kongreler Asistan bursları poster/çalışma yanı sıra supervizyonu bitirme ve belgeleme ile geliştirlebilir Kongrelerde kongre öncesini içerecek şekilde yoğunlaştırılmış 1 er haftalık dersler verilebilir (adli psikiyatri, istatistik araştırma yöntemleri, cinsel işlev bozuklukları, bdt temel modul gibi)

36 Kongreler Yılda bir uzmanlık eğitimi kongresi yapılabilir (bahar kongresi ile birleştirilebilir) Kongrelerde belgelenen eğitimler asistan karnesi ile entegre edilebilir

37 Fonlar TPD Psikiyatri Eğitim Çalışma Birimi asistanın bulunduğu şube ile birlikte Tez lere yönelik fonlar oluşturabilir Destek nasıl sağlanacağına yönelik bir yönerge oluşturulabilir

38 Okullar Kongre katılım olanaklarının sınırlı olduğu büyük iller dışındaki merkezlerdeki asistanlar yılda bir yada iki defa büyük illerdeki bir eğitim kurumundan destek alınarak bir yada iki ay süreli okullar planlanabilir

39 Okullar Büyük merkezlere ulaşımı sorunlu yerlerdeki eğitim kurumları için havza şeklinde birleştirmeler yapılarak eğitimler verilebilir (Bolu, Düzce, Sakarya, Ordu,zonguldak Samsun veya başka bir merkezde gibi)

40 Ank ist izmir adana

41 Erzurum Batı karadeniz Doğu Güney

42 Eğitimi denetim TTB UDEK, SB TUK, YÖK verilen uzmanlık eğitimini denetlemelidir

43 teşekkürler