BİLİRUBİN METABOLİZMASI. Yrd. Doç. Dr. İlyas Yolbaş Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BİLİRUBİN METABOLİZMASI. Yrd. Doç. Dr. İlyas Yolbaş Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD"

Coskun Iskender Ataman
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 BİLİRUBİN METABOLİZMASI Yrd. Doç. Dr. İlyas Yolbaş Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD

2 Dersin amaçı Bilirubin oluşumunu ve atılımını öğrenmek İndirek ve direk bilirubinin özelliklerini öğrenmek Arttığı ve azaldığı durumları öğrenmek

3 BİLİRUBİN OLUŞUM ve ATILIM MEKANİZMASI

4 Total bilirubinin %85 i karaciğer, dalak ve kemik iliğinde ömrünü doldurmuş eritrositlerin parçalanmasıyla ortaya çıkan hemoglobinin hem kısmından oluşurken, %15 i ise parçalan İmmatür eritrosit prekürsörleri, sitokrom, myoglobin, peroksidaz gibi doku proteinlerinin degradasyonu ile gibi diğer hem içeren proteinlerin yıkımından oluşur.

5 Hem içeren moleküller bilirubinin oluşturan kaynaklar 1-Hemoglobin 2-Miyoglobin 3-Katalaz 4-Peroksidaz 5-Sitokrom b5 6-Sitokrom p-450

6 + Globin Aminoasit havuzu

7 Hemoksijenaz enzimi Fe CO Biliverdin IX a (Suda erir)

8 Biliverdin redüktaz Unkonjuge Bilirubin Suda erimez Toksik

9 + Albumin 1 molekül albümin 1 molekül bilirubin bağlar. 1 gram albümin 8.3mg bilirubin bağlar

10 ph düşüklüğü Bazı antibiyotikler Analjezikler Diüretikler BİLİRÜBİNE BAĞLANMAYI AZALTIR

11 Ligandin (Y proteini) Z proteini Uridin difosfat- glukronozil transferaz enzimi (UDPGT) UDPGT; Karaciğer, böbrek, mide de bulunur Konjuge Bilirubin; suda erir, toksik değildir.

12 Safra ile intestinal lümene atılan bilirubin Beta glukronidaz enzimi unkonjuge bilirubin ** yenidoğanlarda aktivitesi fazladır.

13 Yenidoğanlarda enterohepatik sirkülasyonu arttıran nedenler Barsak florasının tam olmaması Kolon bakterilerince ürobilinojene dönüşün az olması Beta glukronidaz aktvitesinib yüksek olması Barsak ph sının yüksek olması

14 . Clostridium Perfiringes E. coli

15 Bilirubin oluşumu ve atılımı özeti Karaciğer dışı RES hücrelerinde meydana gelen indirekt bilirubin, genellikle albümine bağlanarak dolaşım yoluyla karaciğere taşınır. Bilirubin hepatosit sinozoidal membranında albuminden ayrılır ve zardan geçer. Karaciğer hücresine girer girmez bilirubin; ligandinler veya protein Y (glutatyon S transferaz ailesinin üyesidir) olarak bilinen çözünebilir proteinlere geri dönüşümlü olarak bağlanır. Protein Y bilirubini düz endoplazmik retikuluma transferini sağlar. UDP-Glukuronat glukozun glukronik asit yolu üzerinden sentezlenir. Sentezlenen UDP-Glukuronat indirekt bilirubin ile hepatositlerin düz endoplazmik retikulum mikrozomlarında tepkimeye girer ve glukuronik asitle konjuge olur. UDP-glukuronil transferaz enziminin katalizlediği bu reaksiyon sonucu direkt bilirubin veya konjuge bilirubin oluşur. Bu sayede bilirubin çözünürlülük kazanmış olur.

16 Direkt bilirubin suda çözünür ve safra ile atılır. Direkt bilirubin normalde kanda bulunmaz veya çok az bulunur. Safra ile atılımının engellendiği durumlarda kanda artabilir ki kandaki düzeyi 1.5 mg/dl i aştığında idrarda saptanır. Bağırsakta glukuronattan ayrılan bilirubinin büyük çoğunluğu barsak florasında bulunan anaerobik bakterilerin enzimleriyle indirgenmesiyle ürobilinojen (üst şek) ve sterkobilinojen (alt şek) denilen bir grup renksiz bilirubin ürünleri oluşur. Ürobilinojenler, kolonda okside olarak sterkobilin ve ürobilin denilen renkli bilirubin ürünlerini oluştururlar. Dışkıya rengini bu iki pigment verir. Ürobilinojenin küçük bir kısmı geri emilir ve böbrekten ürobilinojen ve ürobilin olarak itrah olur ve idrara renginide ürobilin verir. Barsaktaki konjuge bilirubinin çok az bir bölümü konjugat bağın hidrolizi ile serbest bilirubine döner ve yeniden emilerek portal dolaşıma katılır. Bu siklusa enterohepatik dolaşım denir.

17 Karaciğere gelen bilirubinlerin büyük kısmı bazı değişiklikler yapıldıktan sonra tekrar safra yoluyla bağırsağa atılırlar, çok az bir kısmı ise büyük dolaşıma geçerek idrarla dışarı atılır. Hemolizin arttığı durumlarda, bağırsak florasının henüz oluşmadığı yenidoğan bebeklerde ve geniş spektrumlu antibiyotiklerle bağırsak florasının tahribinde bilirubin, kolonda ürobilinojenlere ve sonra ürobilinlere dönüşemez. Havanın moleküler oksijeni ile oksitlenerek yeşil renkli biliverdine dönüşür ve bu nedenle dışkı yeşil renkli olur.

18 İndirek ve direk bilirubinin özelliklerini İlk oluşan bilirubin, indirekt bilirubin veya ankonjuge bilirubin olarak bilinir. İndirekt bilirubin suda çözünmez, idrara geçmez ve safra ile atılmaz. İndirekt bilirubin polar olmayan çözgenlerde çözünebilen, membranlardan kolaylıkla geçerek dokulara diffüze olur ve sarılığa neden olur. İndirekt bilirubin, albumine 1:1 molar oranda bağlanır. Bunun anlamı, her bir gram albuminin 8.3 mg bilirubin bağlaması demektir.

19 ARTTIĞI DURUMLAR (Hiperbilirubinemiler) Serum total bilirubin düzeyinin normalden yüksek olması hiperbilirubinemi olarak tanımlanır. Bu patolojik artış deri ve mukozaların sarı renk almasına neden olur. <2.0 mg/dl hiperbilirubinemi subikter ile birliktedir. Süt çocuklarında 4-5 mg/dl arasında erişkinlerde de 2 mg/dl ın üzerinde hiperbilirubinemi klinikte belirgin ikter ile tanınır. Bebeklerde plazmada indirekt bilirubin mg/dl den yüksek olduğunda santral sinir sistemine geçerek kernikterus denen nöropatik tabloya neden olabilir.

20 Ankonjuge (indirekt) hiperbilirubinemiler A-Hemden ankonjüge bilirubin sentezinin artması -Hemolitik ikter -Yenidoğanda hızlı artmış eritrosit kütlesi dönüşümü B-Plazmada ankonjüge bilirubininin hepatositlere taşınmasının azalması -Konjestif sağ kalp yetmezliği -Portokaval şant C-Ankonjüge bilirubinin hepatosit zarından geçişinin azalması -İlaçlara bağlı yarışmalı inhibisyon -Gilbert Sendromu D-Ankonjüge bilirubinin sitozolde depolanmasının azalması (Y proteinlerinde azalma) -İlaçlara bağlı yarışmalı inhibisyon -Ateş E-Konjugasyonun Azalması -Crigler Najar -Yenidoğan Fizyolojik Sarılığı -İlaçlara bağlı yarışmalı inhibisyon -Hepatosellüler fonksiyon bozukluğu

21 Konjuge hiperbiluribinemler A-Konjuge bilirubinin safra kanalcıklarına sekresyonunun azalması -Hepatit -Dubin Johnson Sendromu -Rotor Sendromu -İlaç (estradiol) B-Atılımın azalması -İntrahepatik tıkanma (siroz gibi) -Ekstrahepatik tıkanma (Taş, karsinom gibi) -Sklerozan kolanjit

Benzer belgeler

Bilirubinin Oluşumu Sarılıklı Hastaya Yaklaşım

Bilirubinin Oluşumu Sarılıklı Hastaya Yaklaşım Sarılıklı Hastaya Yaklaşım in parçalanmasıyla ortaya çıkan Hgb, RES de yıkılarak hem kısmından B oluşur NADPH NADPH+O 2 CO+Fe 3+ NADP+ Ömer Şentürk Hem Biliverdin hemoksijenaz NADP+ Bilirubin biliverdin