Türkiye Cumhuriyeti Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ 2013 YILI PERFORMANS ENDEKSİ KASIM 2014
İÇİNDEKİLER Mevcut Durum Performans Endeks Çalışmasının Amacı Endeks Çalışmasında Kullanılan Metod Endeks Göstergeleri 2013 Yılı Performans Endeks Sonuçları
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Mevcut Durum Kurulan bölge sayısı 59 Faaliyete geçen bölge sayısı 41 Firma sayısı 2.956 Akademisyenlerin kurduğu; 508 Akademisyenlerin ortağı olduğu; 145 İstihdam edilen personel sayısı 29.903 25.252 Ar-Ge (6.033'ü Yazılımcı) 1.209 Destek 3.442 Kapsam Dışı Biten proje sayısı 14.194 Üzerinde çalışılan proje sayısı 6.902 Toplam İhracat 1.7 Milyar Dolar
TGB Firmalarının Sektörlere Göre Dağılımı SEKTÖR ORAN SEKTÖR ORAN (%) (%) Yazılım 39,07 Tekstil 0,54 Bilgisayar ve İletişim Teknolojileri 18,40 Geri Dönüşüm 0,51 Elektronik 7,41 Bankacılık ve Finans 0,47 Makine ve Teçhizat İmalatı 4,77 Hayvancılık 0,44 Enerji 3,59 Otomotiv Tasarımı ve Mühendislik 0,37 Medikal 3,42 Seramik ve Refrakter 0,37 Sağlık 2,81 Otomotiv Yan Sanayi 0,34 Kimya 2,44 Ulaştırma ve Lojistik 0,34 Savunma Sanayi 2,23 Kozmetik ve Temizlik Ürünleri 0,20 Gıda Sanayi 2,13 İklimlendirme 0,17 Tarım 1,39 Demir ve Demir Dışı Metaller 0,10 Ambalaj 125 Petrol ve Petrol Ürünleri 0,07 Otomotiv 1,22 Dayanıklı Tüketim Malları 0,07 Telekomünikasyon 1,12 Çimento ve Çimento Ürünleri 0,03 Denizcilik 0,71 Dökümcülük 0,03 Havacılık 0,71 Mobilya 0,03 İlaç 0,61 Perakendecilik 0,03 İnşaat 0,61 Toprak Sanayi 0,03 Madencilik 0,58 Deri ve Deri Ürünleri 0,03 İmalat Sanayi 0,54 (Diğer) 0,27 Medya ve İletişim 0,54
2001-2014 Yılları Arasında İlan Edilen Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Sayısı (Kümülatif) 60 50 40 37 39 43 47 52 59 30 28 31 20 10 0 20 22 16 12 5 2 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Faaliyet Gösteren Toplam Firma Sayısı 3500 3000 2500 2.174 2.569 2.956 2000 1500 1000 500 0 1.800 1.515 1.154 1.254 787 463 546 305 169 0 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Personel İstihdamı 35000 30000 27.224 29.903 25000 20000 15000 10000 5000 0 19.498 15.822 13.397 11.093 11.021 8.843 9.770 4.196 5.042 2.453 0 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Yürütülen Proje Sayısı 8000 7000 6.997 6.902 6000 5.703 5000 4000 3000 2.513 2.525 3.069 3.403 4.102 4.979 2000 1000 0 1.500 700 250 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Yer Alan Yabancı Firma Sayısı 140 120 112 126 100 80 60 53 64 66 70 40 20 0 32 20 25 25 7 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Alınan / Başvurusu Yapılan Fikri Mülkiyet Hakları Patent tescil sayısı (Ulusal/Uluslararası) Patent başvuru sayısı Faydalı model tescil sayısı Faydalı model başvuru sayısı Endüstriyel tasarım tescil sayısı Endüstriyel tasarım başvuru sayısı Yazılım telif hakkı Yazılım telif hakkı başvuru sayısı 384 adet 652 adet 102 adet 29 adet 18 adet 5 adet 36 adet 6 adet
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Performans Endeksinin Amacı Her yıl gerçekleştirilen performans endeks çalışması sonucunda; Teknoparkların ekonomik büyüklükleri, Teknoparkların teknoloji tabanlı yeni firma oluşumuna ve istihdama katkısı, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Üniversite - Sanayi İşbirliğine katkıları, Kamu Ar-Ge Desteklerinden yararlanan proje sayısı ve bütçesi, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri firmalarınca kullanılan vergisel teşvik tutarı v.b. istatistiki sonuçların elde edilmesi ve Teknoparkların yıllık gelişiminin izlenmesi hedeflenmiştir. Geçen 13 yıllık sürede Teknoparklara sağlanan destekler, yürütülen projeler, istihdam, ihracat, teknoloji transferi, bölgelerde sağlanan katma değerli hizmetler gibi faaliyetler yönünden genel bir değerlendirme yapılabilmesi için AB ve OECD'de kullanılan yöntem ve performans kriterleri incelenmiş ve Teknopark endeksi için yaklaşım belirlenmiştir.
Endeks Hesabında Kullanılan Metod Teknoloji TGB yönetici şirketi ve Bölgelerde yer alan firmalar; Firma, Proje, Personel, Gelir-gider, İhracat, Patent vb. verilerini internet üzerinden https://biltek.sanayi.gov.tr web sayfasından Bakanlığımız Ar-Ge Web Portalindeki veri tabanına girmektedirler. Endekste kullanılan veriler, söz konusu veri tabanından alınmakta olup, 2013 yılına ait hesaplamalar 34 TGB için 42 gösterge üzerinden yapılmıştır.
Verilerin Normalizasyonu Yöntem Göstergelerde 2013 yılı verileri kullanılmıştır. Veriler kendi içerisinde normalizasyona tabi tutulmuştur. Normalizasyon sürecinde, ilgili göstergeler için Ar-Ge personeli sayısı, firma sayısı, proje sayısı vb. değerler kullanılmıştır.
Verilerin Standardizasyonu Yöntem Normalizasyona tabi tutulmuş veriler, min-maks yöntemi ile her bir gösterge en büyük değer 100, en küçük değer 0 ve medyan (ortanca) değeri 50 olacak şekilde standardize edilmiştir. Hesaplamalar sırasında ihtiyaç olduğunda uç değer analizi ve transformasyon tekniklerinden yararlanılmıştır. Bu şekilde 0-100 arasında bir skalaya oturtulan göstergeler, belirlenen ağırlık puanları ile çarpılmış ve her bir TGB nin 6 boyuttaki toplam puan tablosu ortaya çıkmıştır. Formül 1. Her bir gösterge için tüm TGB lerin verileri Excel de yan yana sıralanarak minimum, maksimum ve medyan (ortanca) değerleri otomatik olarak formüllerle hesaplanmıştır. 2. Gösterge değeri, veri setinin medyanından büyükse, TGB nin skaladaki değeri= 50 + [ 50 * (TGB değeri medyan) ] ------------------------------------ ( Maks- Medyan) 3. Gösterge değeri, veri setinin medyanın dan küçükse, TGB nin skaladaki değeri= 50 + [ 50 * (TGB değeri Medyan) ] ------------------------------------ (Medyan- Min)
Endeks Faktörleri TGB Endeks Faktörleri Girdiler (%15) Faaliyet (%50) Çıktılar (%35) Finansman, Teşvikler ve Altyapı (%15) Ar-Ge Faaliyeti(%21) Fikri Mülkiyet (%9) Kuluçka Faaliyeti(%13) FaaliyetiFaaliyeti(%13) Ar-Ge Sonuçları ve Uluslararasılaşma(%26) İşbirliği Faaliyeti (%16)
Endeks Hesabında Kullanılan Boyutlar Boyut 1: Finansman, Teşvikler ve Altyapı (%15) 1 Yönetici Şirkete Sağlanan Destekler 2 Yerel Gelişmişlik Düzeyi 3 Doluluk Seviyesi 4 Firmalara Sağlanan Muafiyetler 5 Yönetici Şirketin Yaptığı Harcamalar Boyut 2: Ar-Ge Faaliyeti (%21) 1 Ar-Ge Personeli 2 Ar-Ge Gideri 3 Ar-Ge Projeleri Boyut 3: Kuluçka Faaliyeti (%13) 1 Kuluçka Hizmeti 2 Kuluçka İstihdamı
Endeks Hesabında Kullanılan Boyutlar Boyut 4: İşbirliği Faaliyeti(%16) 1 Üniversite Sanayi İşbirliği 2 Firmalar arası işbirliği 3 Uluslararası Ar-Ge İşbirlikleri Boyut 5: Fikri Mülkiyet (%9) 1 Yurtiçi Patent 2 Uluslararası Patent 3 Faydalı Model Boyut 6: Ar-Ge Sonuçları ve Uluslararasılaşma (%26) 1 İhracat 2 Ar-Ge Geliri
Sıra 1. GRUP Ortalama puan (2002-2006 Arasında Faaliyete Geçenler) Genel Sıralama 1 ODTÜ Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi 60,740 2 İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi 56,516 3 İTÜ Arı Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi 56,259 4 Ankara Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Bilkent) 52,911 5 GOSB Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi 50,398 6 Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesi 46,959 7 Selçuk Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 45,653 8 Ulutek Teknoloji Geliştirme Bölgesi 45,283 9 Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesi 45,027 10 Tübitak-Marmara Araştırma Merkezi Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi 44,335 11 Hacettepe Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 43,716 12 Batı Akdeniz Teknokenti Teknoloji Geliştirme Bölgesi 42,440 13 Kocaeli Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 42,351 14 Göller Bölgesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 41,053 15 Erciyes Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 37,054
2013 Yılı Performans Endeks Sonuçları Sıra 2. GRUP Ortalama puan (2007-2010 Arasında Faaliyete Geçenler) Genel Sıralama 1 Gazi Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi 51,503 2 Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 49,030 3 Ankara Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 45,141 4 Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi 43,750 5 Çukurova Teknoloji Geliştirme Bölgesi 42,269 6 Erzurum Teknoloji Geliştirme Bölgesi 37,429 7 Trakya Üniversitesi Edirne Teknoloji Geliştirme Bölgesi 37,267 8 Boğaziçi Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 33,937 9 Gaziantep Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 33,571 10 İstanbul Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 30,390 11 Pamukkale Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 29,391 12 Fırat Teknoloji Geliştirme Bölgesi 27,609 13 Sakarya Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 22,530
2013 Yılı Performans Endeks Sonuçları Sıra 3. GRUP Ortalama puan (2011-2012 Arasında Faaliyete Geçenler) Genel Sıralama 1 Düzce Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi 41,369 2 Kahramanmaraş Teknoloji Geliştirme Bölgesi 40,722 3 Malatya Teknoloji Geliştirme Bölgesi 38,803 4 Bolu Teknoloji Geliştirme Bölgesi 29,909 5 Dicle Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 29,114 6 Cumhuriyet Teknoloji Geliştirme Bölgesi 27,855
2013 Yılı Performans Endeks Sonuçları SIRA TGB ADI FİNANSMAN, TEŞVİKLER VE ALTYAPI (%15) AR-GE FAALİYETİ (%21) KULUÇKA FAALİYETİ (%13) İŞBİRLİĞİ FAALİYETİ (%16) FİKRİ MÜLKİYET (%9) AR-GE SONUÇLARI VE ULUSLARARASILAŞMA (%26) GENEL TOPLAM (%100) 1 ODTÜ Teknokent 7,48 7,52 6,83 9,36 6,72 22,83 60,74 2 İzmir YTE 6,57 12,23 7,01 9,22 3,21 18,29 56,52 3 İTÜ Arı Teknokent 6,38 7,86 7,59 11,95 4,22 18,27 56,26 4 Ankara Bilkent 6,08 9,23 6,45 11,63 0,79 18,73 52,91 5 Gazi Teknopark 7,26 8,97 7,84 9,49 1,26 16,68 51,50 6 GOSB Teknopark 5,76 10,43 3,99 9,79 0,51 19,91 50,40 7 Yıldız Teknik Üni. 7,10 9,29 4,82 9,71 2,66 15,47 49,03 8 Mersin 7,40 8,54 9,95 7,07 0,47 13,53 46,96 9 Selçuk Üniversitesi 6,84 8,84 8,15 5,17 4,49 12,17 45,65 10 Ulutek 6,82 10,15 5,34 8,50 1,87 12,60 45,28 11 Ankara Üniversitesi 4,91 12,54 3,06 10,01 0,00 14,62 45,14 12 Eskişehir 7,50 9,67 3,46 8,65 2,94 12,80 45,03 13 Tübitak-MAM 7,52 7,87 0,09 5,51 1,83 21,52 44,34 14 Trabzon 8,69 5,99 8,05 5,76 0,70 14,56 43,75 15 Hacettepe Üniversitesi 4,64 10,15 3,47 11,24 0,82 13,39 43,72 16 Batı Akdeniz Teknokenti 4,29 6,40 8,24 7,50 1,56 14,45 42,44 17 Kocaeli Üniversitesi 6,04 10,72 3,56 5,76 0,00 16,27 42,35 18 Çukurova 9,14 11,30 7,89 8,15 0,26 5,53 42,27 19 Düzce Teknopark 7,88 9,29 7,05 6,89 0,00 10,25 41,37 20 Göller Bölgesi 10,93 9,01 10,10 4,85 1,23 4,93 41,05 21 Kahramanmaraş 12,58 12,78 2,62 6,57 1,33 4,85 40,72 22 Malatya 9,63 13,12 3,58 5,78 1,50 5,19 38,80 23 Erzurum 6,83 10,15 6,53 5,99 0,00 7,93 37,43 24 Trakya Üniv. Edirne 4,29 8,91 5,55 4,18 0,00 14,34 37,27 25 Erciyes Üniversitesi 7,50 4,22 6,73 5,62 0,39 12,60 37,05 26 Boğaziçi Üniversitesi 2,32 10,55 4,28 3,72 0,00 13,07 33,94 27 Gaziantep Üniversitesi 5,29 7,57 5,47 6,03 0,00 9,21 33,57 28 İstanbul Üniversitesi 5,17 3,87 5,95 5,69 0,17 9,54 30,39 29 Bolu 6,08 8,16 1,79 0,93 0,00 12,96 29,91 30 Pamukkale Üniversitesi 9,51 5,30 3,79 4,77 0,00 6,03 29,39 31 Dicle Üniversitesi 8,76 6,40 4,50 4,92 0,00 4,53 29,11 32 Cumhuriyet 6,38 10,15 2,38 3,12 0,00 5,83 27,86 33 Fırat 5,61 6,40 6,05 7,35 0,00 2,20 27,61 34 Sakarya Üniversitesi 3,57 6,26 6,23 5,85 0,00 0,62 22,53
T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü Mustafa Kemal Mah. Eskişehir Yolu 2151 Cad. No: 154 P.K. 06510 Söğütözü ANKARA Tel: 0 (312) 201 53 36 0 (312) 201 53 23 0 (312) 201 52 16 Fax: 0 (312) 201 52 53 https://biltek.sanayi.gov.tr