25 TEMMUZ 2017 TOBB MÜŞTEREK KONSEY TOPLANTISI EKONOMİ BAKANLIĞI SUNUMLARI 1
2
Nihat ZEYBEKCİ Ekonomi Bakanı Ekonomi Bakanlığı olarak, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile 25 Temmuz 2017 tarihinde gerçekleştirdiğimiz Müşterek Konsey Toplantısı son derece faydalı ve verimli geçmiş, kamu-özel sektör ortaklığının güzel bir örneğini teşkil etmiştir. Bakanlığımız hizmetleri, destek ve teşvikleri saygıdeğer iş temsilcilerimize birinci ağızdan aktarılmış; aynı zamanda kendilerinin beklentileri ve sorunları doğrudan dinlenmiştir. Nitekim özel sektörümüzün, devletimizin sağladığı imkânlar hakkında üst düzey farkındalığa sahip olması ve bunlardan azami ölçüde faydalanması ülkemiz ekonomisini muasır medeniyet seviyesinin üzerine çıkarma hedefimiz açısından son derece elzemdir. Özel sektörümüzle en üst seviyede temas halinde çalışmayı, kendilerini işletmelerinde ziyaret ederek beklentilerini bizzat dinlemeyi ilke edinmiş olan Ekonomi Bakanlığı; ihracatı geliştirme, pazarlama, markalaşma ve inovasyon gibi pek çok alanda cazip destekler sağlamaktadır. Başta Proje Bazlı Teşvik Sistemi olmak üzere, Bakanlığımızca yürütülen teşvik uygulamaları dünyadaki en gelişmiş teşvik unsurlarını yatırımcıların faydasına sunmaktadır. Türk Eximbank finansman anlamında ihracatçımızın yanındadır. Tüm bunların yanında Bakanlığımız, yabancı ülkelerle gerçekleştirdiği ticaret ve yatırım anlaşmaları ile özel sektörümüzün tün dünyada önünü açmaya gayret göstermektedir. TOBB ile gerçekleştirilen Müşterek Konsey Toplantısında katılımcılarla paylaşılan destek ve teşvikler iş dünyamızın aydınlatılması amacıyla bu kitapçıkta bir arada sunulmuştur. Ülkemiz kalkınmasının ana motoru ve ümidi olan özel sektörümüz ile el ele olmaya devam edeceğiz. 3
4
M. Rifat Hisarcıklıoğlu Başkan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği olarak, Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Ticaret Borsaları ve Deniz Ticaret Odaları Konseylerinin katılımıyla 25 Temmuz 2017 tarihinde düzenlediğimiz TOBB Müşterek Konsey Toplantımızı, Ekonomi Bakanımız Sayın Nihat Zeybekci ve Gümrük ve Ticaret Bakanımız Sayın Bülent Tüfenkci nin katılımıyla gerçekleştirmiştik. Türk iş dünyası olarak, sorunlarımızı, çözüm önerilerimizi ve beklentilerimizi can kulağıyla dinleyip; verilen hizmet, destek ve teşvikler konusunda bizleri bilgilendiren Ekonomi Bakanımız Sayın Nihat Zeybekci ye ve Gümrük ve Ticaret Bakanımız Sayın Bülent Tüfenkci ye şükranlarımızı sunuyoruz. Türk özel sektörünün en büyük temsilcisi olarak kurulduğumuz günden bugüne üyelerimizin önünü açmak, Anadolu nun emek ve kalitesini tüm dünyaya tanıtmak için yılmadan çalışmaktayız. Ülkemizin büyüme serüveninin başarısı hükümetimizin özel sektöre verdiği desteklerin yanı sıra cesur sanayici ve girişimcilerimizin alın terlerinden geçmektedir. Girişimcilerimiz, devletimizin de yanında olduğunu hissettikleri sürece yeni menzillere varacak ve ekonomik hedeflerimizi gerçekleştirmek hususunda daha da emin adımlar atacaklardır. Ülkelerin ekonomik büyümesinin ve gelişmesinin tüm sektörlere yayılması, kalıcı bir büyüme performansı elde edilmesi de bir bağımsızlık meselesidir. Bu doğrultuda yaptığımız ve kamu-özel sektör işbirliğinin güzel bir nişanesi olan TOBB Müşterek Konsey Toplantımızda bizzat Ekonomi Bakanımızın ve Bakanlığımızın değerli bürokratları tarafından bizlerle paylaşılan hizmet, destek ve teşvikler bu kitapçıkta siz değerli girişimcilerimizin bilgisine sunulmuştur. Bu kitapçıkta yer alan destek ve teşviklerin işlerinize kolaylık sağlayacağına inanıyorum. TOBB olarak hükümetimizin ve bakanlıklarımızın da desteği ile Türk özel sektörünü her gün bir adım daha ileriye taşımaya devam edeceğiz. 5
İÇİNDEKİLER A. İHRACATA YÖNELİK DESTEKLER a.gündem...11 b. Mal İhracatına Yönelik Destekler... 12 c. Yurt Dışı Fuar Desteği... 13 d.ur-ge Desteği... 14 e.ur-ge Desteği Yenilikler... 15 f. Pazara Giriş Desteği Belgeleri... 16 g. Pazara Giriş Desteği Belgeleri-Yenilikler...17 h. Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği... 18 i. Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği- Yenilikler... 19 j. Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Desteği... 21 k. Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Desteği- Yenilikler...22 l. Türkiye Ticaret Merkezleri Desteği...23 m. Tasarımcı Şirketleri, Tasarım Ofisleri Ve İşbirliği Kuruluşlarının Desteklenmesi...24 n. Tasarım Ve Ürün Geliştirme Projeleri Desteği...25 o.tasarım Desteği Yenilikler...26 p.turquality /Marka Destekleri... 27 q.turquality Programı- Yenilikler...28 r. Sektörel Nitelikli Uluslararası Yurt İçi Fuarların Desteklenmesi...29 s. Küresel Tedarik Zincirine Giriş Desteği...30 t. Exımbank Sigorta Tazmin Desteği... 31 u. Exımbank Alıcı Kredilerinde Faiz Desteği...32 B. AVRUPA BİRLİĞİ İLE GÜMRÜK BİRLİĞİ NİN GÜNCELLENMESİ a. Gümrük Birliği nden Kazanımlarımız...35 b. Türkiye nin Serbest Ticaret Anlaşmaları...36 c. Gümrük Birliği Neden Güncellenmelidir?... 37 d.gerçekleştirilen Çalışmalar...38 e.müzakere Çerçevesi...40 f.gerçekleştirilecek Çalışmalar... 41 g. Tr Etki Analizi Sonuçları...42 h. AB Etki Analizi Sonuçları...43 i.sektörel Açılımlar...44 j. Küresel Ekonomi İle Entegrasyon...45 6
İÇİNDEKİLER C. YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI a. Yatırım Teşvik Sistemi (2012/3305...49 b.yasal Dayanak...52 c.amaç...53 d.destek Unsurları...54 e.müracaat...58 f.değerlendirme Süreci...59 D. HİZMET SEKTÖRLERİNE YÖNELİK DESTEKLER a. Mevcut Destekler-Genel (Hizmet İhracatı)...63 b. Mevcut Destekler-Sektörel (Hizmet İhracatı)...64 c. Sağlık, Bilişim, Eğitim Ve Film Sektörü Desteği-Genel (2015/8 Sayılı Karar)...65 d. Sağlık, Film Sektörü Desteği Sektörel (2015/8 Sayılı Karar)...66 e. Bilişim, Eğitim Sektörü Desteği Sektörel (2015/8 Sayılı Karar)... 67 f. Hizmet Sektörünün Rekabet Gücünün Artırılması Desteği (2015/8 Sayılı Karar)...68 g. İşbirliği Kuruluşları Desteği (2015/8 Sayılı Karar)...69 h. Hizmetler Sektörü-İstatistikler (2015/8 Sayılı Karar)...70 i. Marka/Turqualıty Desteği (Hizmet Sektörü) (2015/9 Sayılı Karar)...71 j. Markalaşma Ve Turquality Programları - Kapsam... 72 k. Hizmetler Turqualıty Programı- İstatistikler (2015/9 Sayılı Karar)... 73 l. Teknik Müşavirlik Desteği (2014/10 Sayılı Karar)... 74 m. Teknik Müşavirlik Sektörü-İstatistikler (2014/10 Sayılı Karar)... 75 7
8
İHRACATA YÖNELİK DESTEKLER 9
10
GÜNDEM MEVCUT DESTEKLER YENİ DESTEKLER 11
MAL İHRACATINA YÖNELİK DESTEKLER İhracata Hazırlık/Kurumsal Kapasite Oluşturma Destekleri Pazarlama/Tutundurma Destekleri Yüksek Katma Değere Yönelik Destekler UR-GE Pazara Giriş Belgeleri Pazar Araştırması Fuarlara Katılım Yurt Dışı Birim Türkiye Ticaret Merkezleri Küresel Tedarik Zinciri Eximbank Finansmanın Kolaylaştırılması Tasarım Marka Turquality 12
YURT DIŞI FUAR DESTEĞİ FİRMALARIN YURT DIŞI FUARLARA KATILIMININ DESTEKLENMESİ DESTEĞE ESAS TUTAR Firmalara, yurt dışı fuar organizasyonlarına veya bireysel katılımı desteklenen sektörel nitelikli uluslararası fuarlara katılımlarında metrekare bazında ödenecek tutardır. Yer kirası, Stand, Nakliye ve Ulaşıma ilişkin giderler esas alınarak belirlenir. DESTEK ÜST LİMİTLERİ: Genel Fuarlarda 50.000 TL Sektörel Fuarlarda 75.000 TL Prestijli Fuarlarda 250.000 TL ORGANİZATÖRLERİN TANITIM FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ Türk ihraç ürünlerinin, sektör/sektörlerin ve/veya katılımcıların ve/veya yurt dışı fuar organizasyonunun tanıtımı amacıyla yapılan faaliyetlere yönelik giderler destek kapsamındadır. DESTEK ORAN VE ÜST LİMİTLERİ: Destek Oranı % 75 Genel Fuarlarda Sektörel Fuarlarda 320.000 TL 500.000 TL + (320.000 TL İlave Tanıtım Desteği) 13
UR-GE DESTEĞİ UR-GE DESTEĞİ Firmalar İşbirliği Kuruluşu Ekonomi Bakanlığı Destek Kalemi İhtiyaç Analizi, Eğitim, Danışmanlık, Tanıtım Destek % 75 Yurt Dışı Pazarlama 75 Alım Heyeti 75 İstihdam (2 kişi) 75 Destek Limiti Süre/Adet Faydalanıcı 400.000$ / Proje 150.000$ / Program 100.000$ / Program Emsal Brüt Ücret Proje Süresince (3+2 yıl) 10 program 10 program 2 kişi; Proje Süresince İşbirliği Kuruluşları İşbirliği Kuruluşları İşbirliği Kuruluşları İşbirliği Kuruluşları Bireysel Danışmanlık 70 50.000$ / yıl 3 Yıl Şirketler 14
UR-GE DESTEĞİ - YENİLİKLER UR-GE projelerinde, kümelerin yurtdışında tanıtılmasına ilişkin giderler destek kapsamına alınmıştır. Böylece, kümelerin hedef pazarlarında markalaşabilmesinin yolu açılmıştır. UR-GE Projelerinin 3 yıllık destek süresine, ilave 2 yıl eklenebilmesinin önü açılmıştır. 15
PAZARA GİRİŞ BELGELERİ DESTEĞİ Destek Kapsamı Destek Destek Limiti Faydalanıcı ISO Belgeleri (14001,14064, 22001, 27001, 50001) CE İşareti Tarım Ürünlerine İlişkin Analiz Raporları ve Sağlık Sertifikaları % 50 250.000 USD / Şirket Başına Yıllık Sınai ve/veya ticari şirketler Uluslararası Nitelikteki Diğer Pazara Giriş Belgeleri 16
PAZARA GİRİŞ BELGELERİ DESTEĞİ - YENİLİKLER Yıllık şirket başına 250.000 ABD Doları limit korunmuş olup, belge başına 25.000 ABD Doları sınırı kaldırılmıştır. Böylece gemi ve yat sektörü gibi yüksek maliyetli belge giderlerinin olduğu sektörlerdeki pazara giriş belgelerinin desteklenebilmesinin önü açılmıştır. 17
PAZAR ARAŞTIRMASI VE PAZARA GİRİŞ DESTEĞİ Pazara Giriş Destek % Destek Limiti Süre/Adet Faydalanıcı Yurtdışı Pazar Araştırması Gezisi (Ulaşım, Konaklama) Pazara Giriş (Rapor; Şirket satın almaya yönelik danışmanlık) 70 5.000 $ / seyahat 10 Adet / Yıl 60 200.000 $ / yıl Yıllık Sinai/ Ticari Şirketler Sinai/ Ticari Şirketler 75 200.000 $ / yıl Yıllık İşbirliği Kuruluşları İleri teknolojiye sahip şirket satın almaya yönelik danışmanlık Alım Heyeti (Ulaşım, Konaklama, Tanıtım ve Organizasyon)* Sektörel Ticaret Heyeti (Ulaşım, Konaklama, Tanıtım ve Organizasyon)* 75 500.000 $ / yıl Yıllık 50 75.000 $ / Program 50 100.000 $ / Program Sayı sınırı yoktur Sayı sınırı yoktur Sinai/ Ticari Şirketler İşbirliği Kuruluşları İşbirliği Kuruluşları E-Ticaret Sitelerine Üyelik 80 2.000 $ / şirket 5 Site ve 3 Yıl İşbirliği Kuruluşları * Hedef ve öncelikli ülkelere olması halinde destek oranı 10 puan artırılır. 18
PAZAR ARAŞTIRMASI VE PAZARA GİRİŞ DESTEĞİ-YENİLİKLER İşbirliği kuruluşlarımız, yılda 5 adede kadar Sektörel Ticaret Heyeti, 10 adede kadar Alım heyeti düzenleyebilmekteydi. Bu sınırlamalar kaldırılarak, işbirliği kuruluşlarımızın daha fazla heyet düzenleyebilmesinin önü açılmıştır. 19
PAZAR ARAŞTIRMASI VE PAZARA GİRİŞ DESTEĞİ-YENİLİKLER E-TİCARET SİTELERİNE TOPLU ÜYELİK DESTEĞİ İhracatçılarımızın e-ticaret platformlarında daha etkili olabilmelerini sağlamak amacıyla oluşturulan yeni destek mekanizması kapsamında; İşbirliği kuruluşlarının, en az 250 şirketin yer aldığı toplu üyelik başvurularıyla şirketlerin e-ticaret sitelerine üyelik giderleri desteklenmektedir. Üyelik giderleri %80oranında ve 3 yıl süresince desteklenmektedir. Her bir şirket için yıllık en fazla 2.000 ABD Doları tutarında destek sağlanmaktadır. Bir işbirliği kuruluşu en fazla 5 e-ticaret sitesi için destekten faydalanabilmektedir. 20
YURTDIŞI BİRİM, MARKA VE TANITIM DESTEĞİ Destek Kalemi Destek % Birim Kira 40-50 Destek Limiti Süre/Adet Faydalanıcı 75.000$- 120.000$/ birim başına yıllık 4 yıl / ülke Firma başına 25 birim Şirketler/ İşbirliği Kuruluşları Tanıtım Faaliyetleri 60 150.000$ - 250.000$/ülke, yıl 4 yıl Şirketler/ İşbirliği Kuruluşları Yurtdışı Marka Tescili 50 50.000$ / yıl 4 yıl Şirketler Hedef ülkelere +10% ilave destek 2017 yılı için tanıtım ve marka tescilinde +10% destek 21
YURT DIŞI BİRİM, MARKA VE TANITIM DESTEĞİ -YENİLİKLER Üzerine bina yapılmak üzere kiralanan arsalar da yurt dışında faaliyet gösteren şirketler için birim tanımına ilave edilmiştir. Tanıtım harcamalarının ve markalaşma faaliyetlerinin daha fazla önem kazanması sebebiyle, bu faaliyetlere ilişkin destek oranları 10 puan artırılmıştır. Kira destek sürelerinde ülke esası getirilmiştir. Şirketlerin birim kira desteğinde var olan bildirim yükümlülüğüne ilişkin yaptırım hakkaniyetli hale getirilmiştir. (P-KKK ya sevk edilmiştir.) Kiralama yerine satın alma yöntemini tercih eden firmalarımız için İpotekli satış (mortgage) ile birim satın alınmasına kira desteği süresince, kira destek oranları çerçevesinde ve kira rayici ile aynı tutarda destek verilecektir. (P-KKK ya sevk edilmiştir.) 22
TÜRKİYE TİCARET MERKEZLERİ DESTEĞİ TÜRKİYE TİCARET MERKEZİ (TTM) DESTEĞİ Destek Kalemi Destek Oranı % Satın Alma Kurulum/Dekorasyon Kira İstihdam Tanıtım 60% Destek Limiti 6.000.000 $ (bir defaya mahsus) 300.000 $ (TTM başına) 1.500.000 $ (yıllık) 500.000 $ (10 kişi yıllık) 300.000 $ (yıllık) Süre/Adet Faydalanıcı 5 Yılın Sonunda Üstün Performans Sağlayan TTM lere +5 Yıl Destek Hedef ve Öncelikli Ülkelerde + 15 puan - - 5 Yıl İşbirliği Kuruluşları TİM in yanı sıra TOBB unda TİM le aynı statüde TTM açabilmesine yönelik mevzuat değişikliği P-KKK ya sevk edilmiştir. 23
TASARIMCI ŞİRKETLERİ, TASARIM OFİSLERİ VE İŞBİRLİĞİ KURULUŞLARININ DESTEKLENMESİ Destek Kalemi Reklam, Tanıtım, Pazarlama Destek Oranı % 50% Tasarımcı Şirketleri TASARIM DESTEĞİ Destek Limiti Süre/Adet Faydalanıcı Tasarım Ofisleri 300.000 $yıl 150.000 $/yıl Kira 200.000 $/yıl 100.000 $/yıl Kurulum/Dekorasyon Giderleri Patent, Faydalı Model ve Endüstriyel Tasarım Tescili Giderleri Tasarımcıların Brüt Maaş Giderleri 100.000 $/yıl 50.000 $/yıl 50.000 $/yıl 50.000 $/yıl 150.000 $/yıl 200.000 $/yıl Danışmanlık Giderleri 200.000 $/yıl 100.000 $/yıl 4 Yıl Tasarımcı Şirketleri - Tasarım Ofisleri Tanıtım (Tasarım Yarışmaları Organizasyonları vb.) Tasarım Yarışmalarında Dereceye Giren Tasarımcıların Yurtdışı Eğitim ve Yaşam Giderleri 50% 300.000 $/yıl Yıllık Azami 60 Adet Tasarımcı 1.500 $/ay Faaliyet Bazında Destek İşbirliği Kuruluşları 24
TASARIM VE ÜRÜN GELİŞTİRME PROJELERİ DESTEĞİ TASARIM ve ÜRÜN GELİŞTİRME PROJELERİNİN DESTEKLENMESİ Destek Kalemi Destek Oranı % Destek Limiti Süre/Adet Faydalanıcı Tasarımcı Modelist Mühendis Brüt Maaş Giderleri Alet Techizat Malzeme Yazılım Giderleri 50% 1.000.000 $ / Proje Başına 250.000 $ / Proje Başına 3+2 Yıl Şirketler Seyahat ve Web Sitesi Üyeliği Giderleri 150.000 $ / Proje Başına 25
TASARIM DESTEĞİ -YENİLİKLER İşbirliği kuruluşları tarafından düzenlenen tasarım yarışmalarında dereceye girmek suretiyle yurtdışı eğitim ve yaşam gideri desteğinden faydalandırılacak tasarımcı sayısını yıllık 30 dan 60 a çıkarılmıştır. Tasarımcı şirketleri ve tasarım ofisleri tarafından gerçekleştirilen marka tescilinin yenilenmesi giderleri destek kapsamına alınmıştır. Tasarım ve Ürün Geliştirme Projelerinin kapsamında alımı desteklenen harcamaların listesi sektörden gelen talepler doğrultusunda geliştirilmiştir. 26
TURQUALITY /MARKA DESTEKLERİ DESTEK SÜRESİ: (her yeni hedef için 5 yıl destek) DESTEK ORANI: %50 MARKA-PATENT TESCİL KİRA (Mağaza, showroom,reyon, raf, corner, vb.) SERTİFİKASYON-RUHSATLANDIRMA PAZAR ARAŞTIRMASI&RAPORU TEMEL KURULUM GİDERLERİ MODA/ENDÜSTRİYEL TAS./ MÜHENDİS GİDERLERİ TANITIM DANIŞMANLIK Strateji, operasyon, organizasyon, teknoloji FRANCHISE (Kira, dekorasyon) Marka Programı kapsamındaki firmalar için destek süresi 4 yıldır ve destek kalemlerinde üst limit bulunmaktadır. 27
TURQUALITY Programı-YENİLİKLER TURQUALITY Destek Programına alınan şirketlere Hedef Pazar başına 5 yıl destek verilmesine, Yeterli performans göstermeyen şirketlerin kapsam dışında bırakılmasına, Program kapsamında süresi biten şirketlerin diğer tüm ihracata yönelik devlet desteklerinden yararlanmasına, Program kapsamında desteklenmekte olan markaların, diğer ihracata yönelik devlet desteklerinden yararlanmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Destek üst limitleri dahilinde yeni destek kalemleri getirilmiştir: Ürün teşhir, Yurt dışı pazarlara girişte zorunlu olan ruhsatlandırma ve klinik test giderleri; konsept mimari giderleri, depolama hizmeti Ürün geliştirme konusunda istihdam edilen moda/endüstriyel ürün tasarımcısı ve mühendis giderleri destek kapsamına alınmıştır: MARKA programı için Destek üst limitleri dahilinde, TURQUALITY programı dahilinde desteklenecek tasarımcı sayısını 10kişiye çıkarmak sureti ile Kooperatif ve kooperatiflerin oluşturduğu birliklerin şirket başlığı altında desteklenmesine yönelik Karar değişikliği P-KKK nasunulmuştur. 28
SEKTÖREL NİTELİKLİ ULUSLARARASI YURT İÇİ FUARLARIN DESTEKLENMESİ Destek Kalemi Destek Oranı % Destek Limiti Süre/Adet Faydalanıcı Tanıtım 50% Yurt dışında yapılan faaliyetlerde 150.000 ABD Doları - Yurt içinde yapılan faaliyetlerde 50.000 ABD Doları Aynı yurt içi fuar için 10 defa faydalandırılır. Organizatör Yer Kirası ve Stand Konstrüksiyon 50% 30.000 TL - Katılımcı Mevcut kriterler yeniden düzenlenerek P-KKK na sunulan karar değişikliği yürürlüğe girdiğinde, yıl bazında destek kapsamındaki yurt içi fuar sayısının 19'dan 54'e çıkarılması mümkün olacaktır. 29
KÜRESEL TEDARİK ZİNCİRİNE GİRİŞ DESTEĞİ Desteklenen Faaliyetler Küresel tedarik zincirinde yer alma potansiyeline haiz firmaların tedarik zincirine eklemlenmesini teminen proje bazlı olarak firmaların ihtiyacı olan; yazılım alımı, eğitim/ danışmanlık, müşteri ziyaretleri, sertifikasyon, ürün geliştirmeye dönük makine ekipman alımı ve yurt dışı ofis depo kiralama giderleri desteklenmektedir. Şirketlerin azami 1 projesi destek kapsamındadır. Şirketlerin üretici olması gerekmektedir. Proje süresi 2 yıldır. Destek Miktarı : 1.000.000 USD (Proje başına) Destek Oranı : %50 30
EXIMBANK SİGORTA TAZMİN DESTEĞİ İhracatçılarımızın yeni pazarlara girerken üstlendikleri risklerin Eximbank tarafından daha cesur bir şekilde sigortalanmasının sağlanması amacıyla; Kredi Sigortası Tazmin Desteği: Eximbank ın, tazminat ödemeleri neticesinde oluşan, zarar oranının %60 ın üzerine çıkması durumunda, bu oranın üzerinde kalan giderler 20 milyon ABD Dolarına kadar desteklenmektedir. Proje Bazlı İhracat Sigortası Desteği: Yatırım malı ve makina gibi orta/uzun vadeli sigortaya konu nitelikteki mal ihracatının sigortalanmasına yönelik işlemlerde, Eximbank tarafından yapılan tazminat ödemelerinin reasüre edilemeyen kısmı % 50 oranında yıllık 100 milyon ABD Dolarına kadar desteklenmektedir. 31
EXIMBANK ALICI KREDİLERİNDE FAİZ DESTEĞİ Yurtdışındaki alıcılara daha düşük faizli kredi sağlayarak, makine ve yatırım malı ihracatımızı artırmak vizyonuyla oluşturulan destek mekanizması kapsamında; Orta ve uzun vadeli yatırım malı ihracatı alıcı kredilerinde Eximbank ın uyguladığı faiz oranı ile CIRR (Commercial Interest Reference Rate) arasındaki farka tekabül eden faiz gideri desteklenmektedir. Orta ve uzun vadeli yatırım malı ihracatı gerçekleştiren yurtdışındaki alıcılara ucuz finansman imkanı tanınmıştır. Çeşitli destek programları ile CIRR oranı uygulayan ABD, İngiltere, İtalya, İspanya, Macaristan ve Brezilya da olduğu gibi düşük faizli alıcı kredisi imkanı ile firmalarımızın rekabet gücüartırılacaktır. 32
AB İLE GÜMRÜK BİRLİĞİ NİN GÜNCELLENMESİ 33
34
GÜMRÜK BİRLİĞİ NDEN KAZANIMLARIMIZ AB ye ihracatta orta-üst teknolojili İhracatımızın %47,9 u (68,3 milyar $) sektörlerin payı artmıştır İthalatımızın %39,1 i (77,6 milyar $) (Otomotiv: %2,8 -> %22,9 AB ile gerçekleşmektedir Makine: %3,2 -> %9,4) Doğrudan yabancı sermaye yatırımları artmıştır (2002-2016 yabancı yatırımların yaklaşık %75 i AB kaynaklıdır) GÜMRÜK BİRLİĞİ Rekabet gücü, Verimlilik, Kalite altyapısı, AB değer zincirlerine entegrasyon güçlenmiştir 35
TÜRKİYE NİN SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI TAMAMLANAN MÜZAKERELERİ DEVAM EDEN MÜZAKERE İÇİN GİRİŞİMDE BULUNULANLAR AVRUPA ORTA DOĞU AFRİKA ASYA LATİN AMERİKA KUZEY AMERİKA EFTA (1992) İsrail (1997) Tunus (2005) G. Kore (2013) Şili (2011) Makedonya (2000) Filistin (2005) Fas (2006) Malezya (2015) Meksika Bosna Hersek (2003) Suriye (2007) Mısır (2007) Singapur (iç onay) Peru ABD Arnavutluk (2008) Ürdün (2011) Morityus (2013) Ekvator Kanada Gürcistan (2008) Lübnan (iç onay) Gana (paraf) Japonya Kolombiya Sırbistan (2010) Sudan Pakistan MERCOSUR Karadağ (2010) Cibuti Tayland Orta Amerika Moldova (2016) Dem. Kongo Cum. Endonezya Kosova (iç onay) Kamerun Vietnam Faroe Adaları (iç onay) Seyşeller Hindistan Ukrayna Katar Körfez İşb. Kon Libya Çad Cezayir Güney Afrika Afrika Karayip Pasifik İmzalanan STA:23 Yürürlükteki STA lar: 19 Devam/Girişim: 27 STA larda Dünyadaki Yerimiz: 8 36
GÜMRÜK BİRLİĞİ NEDEN GÜNCELLENMELİDİR? 1- Ortaklık Anlaşması nda Öngörülen Entegrasyon Hedefi Doğrultusunda İlerlemek 2- Gümrük Birliği Kapsamındaki Yapısal Sorunlar 3- Dünya Ticaret Sistemindeki Değişiklikler 4- Küresel Avrupa Stratejisi ile Hız Kazanan Yeni Nesil Serbest Ticaret Anlaşmaları 5- Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) Süreci 37
GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALAR AB ile Gümrük Birliği nin Güncellenmesi Diyaloğu Başlatıldı (2014 Ocak) Bakanlar Kuruluna Sunum Yapılarak Mutabakat Sağlandı (2014 Nisan) Üst Düzey Siyasi ve Teknik Görüşmeler Neticesinde Müzakere Çerçeve Belgesi Kabul Edildi (2015 Mayıs) İç İstişare ve Hazırlık Süreçleri Başlatıldı 38
GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALAR Avrupa Komisyonu ile 25 üst düzey ve bürokratik görüşme İlgili Kamu Kurumlarının katılımı ile 39 konu bazlı toplantı İlgili STK ve özel sektör temsilcileri ile 47 bilgilendirme ve istişare toplantısı Etki analizi çalışması ve her bir müzakere başlığında müzakere hazırlık raporu 39
MÜZAKERE ÇERÇEVESİ GB Kapsamındaki Yapısal Sorunların Giderilmesi AB nin üçüncü ülkeler ile imzaladığı STA lardan eşzamanlı yararlanılmasını sağlayan yasal bağlayıcılığı olan bir hüküm geliştirilmesi Gümrük Birliği kapsamında AB nin karar alma/danışma süreçlerine etkin katılımın sağlanması Karayolu kotalarının kaldırılması GB nin Modernize Edilmesi Fikri mülkiyet hakları, ticarette teknik engeller, gümrüklerde işbirliği, ticari korunma araçları Anlaşmazlıkların halli mekanizması AB İle Ticari İlişkilerin Alanının Genişletilmesi Tarım (mevcut tavizlerin geliştirilmesi) Hizmet Sunumu ve İş Kurma Serbestisi Kamu Alımları 40
GERÇEKLEŞTİRİLECEK ÇALIŞMALAR 2017 Yılı İçerisinde Resmi Müzakerelerin Başlatılması İlgili Kamu Kurumları İle İstişare ve Bilgilendirme Toplantıları Yapılması STK lar ve Özel Sektör Temsilcileri İle İstişare ve Bilgilendirme Toplantıları Yapılması Avrupa Komisyonu ile Üst Düzey Siyasi Görüşmelere Devam Edilmesi 41
TR ETKİ ANALİZİ SONUÇLARI % Değişim GSYİH İHRACAT İTHALAT AB DÜNYA AB DÜNYA 1. Gümrük Birliği nin Güncellenmesi ve Yeni STA lar Yapılması 2. Gümrük Birliği nin Mevcut Haliyle STA ya Dönüştürülmesi 1,90 24,43 15,16 23,92 13,24-0,40-16,02-4,15-11,25-3,62 42
AB ETKİ ANALİZİ SONUÇLARI % Değişim GSYİH İHRACAT İTHALAT TÜRKİYE AB TÜRKİYE AB TÜRKİYE AB 1. Gümrük Birliği nin Güncellenmesi 1,44 0,01 3,20 0,05 3,02 0,1 2. Gümrük Birliği nin Yeni Nesil STA ya Dönüştürülmesi 0,26-0,01 0,94 0,004 0,06 0,03 43
SEKTÖREL AÇILIMLAR Tarım Kapsamlı liberasyon, kural bazlı SPS uygulaması ve reform Hizmetler AB mevzuatı esas alınarak vatandaşlık ve kurulum izni/lisansı şartı gibi hizmet sunumu ve iş kurma hakkını kısıtlayan uygulamaların gözden geçirilmesi Kamu Alımları Yerliye ayrıcalık tanıyan offset, fiyat avantajı gibi uygulamaların gözden geçirilmesi 44
KÜRESEL EKONOMİ İLE ENTEGRASYON Gümrük Birliği nin Güncellenmesi Serbest Ticaret Anlaşmaları Küresel Ekonomi ile Entegrasyon 45
46
YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ PROJE BAZLI DESTEK SİSTEMİ 47
48
YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ (2012/3305) BÖLGESEL TEŞVİKLER ÖNCELİKLİ YATIRIMLAR BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLAR STRATEJİK YATIRIMLAR GENEL TEŞVİKLER İller arasındaki gelişmişlik farkını azaltmayı ve illerin üretim ve ihracat potansiyellerini artırmayı hedefler. Belirli yatırım konularının 5. Bölge destekleri ile desteklenmesi hedeflenmektedir. Teknoloji ve Ar- Ge kapasitesini artıracak, rekabet üstünlüğü sağlayacak yatırımları desteklenmektedir. Cari açığın azaltılmasına katkı sağlayacak katma değeri yüksek yatırımları desteklenmektedir. Teşvik edilmeyecek yatırım konuları hariç, diğer tüm yatırımları kapsamaktadır. 49
YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ (2012/3305) Destek Unsurları DESTEK UNSURLARI Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel ve Öncelikli Yatırımlar Büyük Ölçekli Yatırımlar Stratejik Yatırımlar KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği KDV İadesi Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği Gelir Vergisi Stopajı Desteği Sadece 6. Bölgede Gerçekleştirilen Yatırımlar İçin 50
YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ (2012/3305) Yatırım teşvik politikalarımız kapsamında son dönemde; Yüksek ve Orta Yüksek Teknolojili Yatırımların Daha Avantajlı Olarak Desteklenmesi Sağlanmıştır. Vergi İndiriminde Yatırıma Katkı Tutarının Yatırım Döneminde Diğer Kazançlara Uygulanacak Oranı %80 e Yükseltilmiştir. Avantajlı Destek Oran ve Süreleri Kalıcı Hale Getirilmiştir. İmalat sanayinde 2017 yılı harcamalarına ilave destekler getirilmiştir. + Proje Bazlı Teşvik Sistemi 51
YASAL DAYANAK Mevzuat 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (7 Eylül 2016) 2016/9495 sayılı Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar (26 Kasım 2016) 52
AMAÇ Amaç Ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, Arz güvenliğini sağlayacak, Dışa bağımlılığı azaltacak, Teknolojik dönüşüme katkı sağlayacak, Yenilikçi, Ar-Ge yoğun ve katma değeri yüksek 100 milyon doların üzerindeki yatırım projelerinin proje bazlı olarak özel destek mekanizması ile desteklenmesidir. 53
DESTEK UNSURLARI KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Enerji Desteği Altyapı Desteği İzin, Tahsis, Ruhsat, Lisans ve Tescil Kolaylığı veya İstisnası Gelir Vergisi Stopajı Desteği Faiz Desteği Vergi İndirimi veya İstisnası KDV İadesi Nitelikli Personel Desteği Sermaye Katkısı Yatırım Yeri Tahsisi Kamu Alım Garantisi 54
DESTEK UNSURLARI Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası, Bina inşaat harcamaları için KDV İadesi, Yatırım tutarının 2 katına kadar Kurumlar Vergisi İndirimi veya 10 yıla kadar Kurumlar Vergisi İstisnası Vergisel Destekler 10 yıla kadar Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, 10 yıl süreyle Gelir Vergisi Stopajı Desteği, 5 yılı geçmemek üzere aylık brüt asgari ücretin 20 katına kadar Nitelikli Personel Desteği, İstihdam Destekleri 55
DESTEK UNSURLARI Enerji tüketim harcamalarının % 50 sine kadar en fazla 10 yıl süreyle Enerji Desteği, Yatırımın finansmanında kullanılan yatırım kredisi için 10 yıla kadar Faiz veya Kâr Payı Desteği, Yatırım tutarının %49 unu geçmemek üzere ve edinilen payların 10 yıl içerisinde halka arz veya yatırımcıya satışı şartıyla Sermaye Katkısı, Finansman Destekleri 56
DESTEK UNSURLARI 49 yıl süreyle bedelsiz Yatırım Yeri Tahsisi ve yatırımın tamamlanmasını müteakip öngörülen istihdamın 5 yıl sağlanması şartıyla söz konusu taşınmazın bedelsiz olarak yatırımcıya devredilmesi, Projenin gerektirdiği durumlarda Altyapı Desteği, Yatırım Yeri İle İlgili Destekler Belirli süre veya miktarda Kamu Alım Garantisi, İzin, Ruhsat, Tahsis, Lisans ve Tescillerde istisna getirilmesi veya kolaylık sağlanması. Diğer Destekler 57
MÜRACAAT Müracaatların Alınması Çağrı Usulü Stratejik hedeflerimiz çerçevesinde belirlenecek yatırım konuları için çağrı usulü ile yatırım projelerinin alınması ve değerlendirmeye tabii tutulması Müracaat Davet Usulü Konusunda yetkin firmaların belirli bir yatırım için projelerini sunmak üzere davet edilerek projelerinin değerlendirilmesi 58
DEĞERLENDİRME SÜRECİ Değerlendirme Yapılacak değerlendirme sonucu desteklenmesi öngörülen projenin niteliklerine ve ihtiyaçlarına uygun olan destekler belirlenerek Bakanlar Kuruluna sunulur. Destek Kararı Desteklenmesine karar verilen her bir proje için Bakanlar Kurulu Kararı (Destek Kararı) yayımlanır. Uygulama Bakanlar Kurulu tarafından Destek Kararı ile proje bazlı olarak desteklenmesine karar verilen projeler için Ekonomi Bakanlığı tarafından yatırım teşvik belgesi düzenlenir. 59
60
HİZMET SEKTÖRLERİNE YÖNELİK DESTEKLER 61
62
MEVCUT DESTEKLER-GENEL (HİZMET İHRACATI) İhracata Hazırlık/Kurumsal Kapasite Kazandırılmasına Yönelik Destekleri HİSER Pazara Giriş Belgeleri Rapor-Danışmanlık Hizmet/Marka Tescili Pazarlama ve Pazarda Tutundurma Destekleri Reklam, Tanıtım Fuarlara Katılım Yurt Dışı Birim Acente Komisyon Ticaret ve Alım Heyetleri Yüksek Katma Değere Yönelik Destekler Marka Turquality SAĞLIK TURİZMİ, FİLM, BİLİŞİM, EĞİTİM, YÖNETİM DANIŞMANLIĞI, GAYRIMENKUL, YAYINCILIK, LOJİSTİK, TEKNİK MÜŞAVİRLİK SEKTÖRLERİ 63
MEVCUT DESTEKLER-SEKTÖREL (HİZMET İHRACATI) SEKTÖREL DESTEKLER SAĞLIK TURİZMİ FİLM BİLİŞİM TEKNİK MÜŞAVİRLİK Hasta Yol Tercümanlık Yurt içi tanıtım/eğitim Yurt dışı pazarlama Film Platosu/stüdyosu kullanım Ürün/marka/imaj yerleştirme Oyun/uygulama geliştirme Komisyon Pazara giriş EĞİTİM Yurt içi tanıtım/eğitim Yurt dışı proje Mesleki yarışmalara katılım Mesleki yazılım Mesleki sorumluluk sigortası Yurt dışı eğitim 64
SAĞLIK, BİLİŞİM, EĞİTİM VE FİLM SEKTÖRÜ DESTEĞİ-GENEL (2015/8 sayılı KARAR) DESTEK KALEMİ DESTEK ORANI DESTEK ÜST LİMİTİ($) YARARLANICILAR Ürün/Hizmet/Marka Tescil-Korunma 50 bin/yıl Belgelendirme 50 bin/belge Danışmanlık Acenta Komisyon * Bireysel Fuar Katılım Milli Fuar Katılım Rapor ve Yurtdışı Şirket Alımı Danışmanlığı Reklam, Tanıtım, Pazarlama * 50% 60% 200 bin/yıl 100 bin/yıl 15 bin/fuar 200 bin/yıl 400 bin/yıl Sağlık Kuruluşları, Sağlık Turizmi Şirketleri, Film Dağıtımcısı Şirket, Film Yapımcısı Şirket, Film Platosu İşleten Şirket, Bilişim Şirketi ve Eğitim Kurumları (Yayıncılık ve Lojistik Sektörü Şirketleri - Fuar Desteği) Yurt Dışı Birim * 120 bin/birim/yıl * En fazla 4 Yıl 65
SAĞLIK, FİLM SEKTÖRÜ DESTEĞİ SEKTÖREL (2015/8 sayılı KARAR) DESTEK KALEMİ Tercümanlık Yurt İçi Tanıtım Yurt İçi Eğitim Hasta Yol DESTEK KALEMİ SAĞLIK TURİZMİ DESTEK DESTEK ÜST ORANI LİMİTİ($) 50% 50 bin/yıl 50 bin/program 100 bin/yıl Tarifeli Uçak Seferi 50% 1.000/Hasta Tarifesiz Uçak Seferi 100% 200/Hasta FİLM DESTEK ORANI DESTEK ÜST LİMİTİ($) YARARLANICILAR Sağlık Kuruluşları Sağlık Kuruluşları ve Havayolu Şirketleri YARARLANICILAR Film Yurtdışı Pazarlama %50 (%70 Belgesel) 100 Bin/Film Film Dağıtımcısı Şirket ve Film Yapımcısı Şirket Film Platosu/Stüdyosu Kira 20% 200 bin/film Film Platosu İşleten Şirket Reklam (Film) 50% 100 Bin/Film Reklam Veren Kuruluş 66
BİLİŞİM, EĞİTİM SEKTÖRÜ DESTEĞİ SEKTÖREL (2015/8 sayılı KARAR) DESTEK KALEMİ Pazara Giriş Komisyon Bilgisayar Oyunu / Mobil Uygulama Geliştirme BİLİŞİM DESTEK DESTEK ÜST ORANI LİMİTİ($) 50% 200 bin/oyunuygulama 100 bin/oyunuygulama Lisans : 50 bin/yıl Personel : 25 bin/yıl YARARLANICILAR Bilişim Şirketi (Bilgisayar Oyunu/Mobil Uygulama Üreten Şirketler) DESTEK KALEMİ Yurt İçi Tanıtım Yurt İçi Eğitim EĞİTİM Destek Oranı 50% Destek Üst Limiti ($) 50 bin/program 100 bin/yıl Yararlanıcılar Eğitim Kurumları 67
HİZMET SEKTÖRÜNÜN REKABET GÜCÜNÜN ARTIRILMASI DESTEĞİ (2015/8 sayılı KARAR) HİZMET SEKTÖRÜNÜN REKABET GÜCÜNÜN ARTIRILMASI DESTEK KALEMİ DESTEK ORANI DESTEK ÜST LİMİTİ($) YARARLANICILAR İhtiyaç Analizi Eğitim Danışmanlık İstihdam 75% 400.000/ Proje İşbirliği Kuruluşu Yurt Dışı/Yurt İçi Tanıtım 75% 150.000/ Faaliyet 68
İŞBİRLİĞİ KURULUŞLARI DESTEĞİ (2015/8 sayılı KARAR) DESTEK KALEMİ DESTEK ORANI DESTEK ÜST LİMİTİ($) YARARLANICILAR Milli Fuar Tanıtım 75% 120 bin/fuar İşbirliği Kuruluşları ve Organizatör Firma Milli Fuar Katılım Bireysel Fuar Katılım Reklam, Tanıtım, Pazarlama * Yurt Dışı Birim * Alım Heyeti / Tic. Heyeti ** Yurt İçi Tanıtım Yurt İçi Eğitim Yarışma/Etkinlik (TİM İB) 50% 15 bin/fuar 500 bin/yıl 300 bin/birim/yıl 150 bin/heyet 100 bin/program 70% 300 bin/program 200 bin/etkinlik İşbirliği Kuruluşları Rapor ve Yurtdışı Şirket Alımı Danışmanlığı Reklam (Film) * En fazla 4 Yıl ** 10 ar adet heyet/yıl 300 bin/yıl 200 bin/film 69
HİZMETLER SEKTÖRÜ-İSTATİSTİKLER (2015/8 sayılı KARAR) Sonuçlanan Başvuru Sayısı (Adet) 2000 1500 1485 1000 800 770 500 318 81 0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 : 351 adet Yapılan Ödemeler (TL) 50.000.000,00 46.780.600 40.000.000,00 30.000.000,00 20.000.000,00 16.173.825 18.677.033 10.000.000,00 836.052 5.414.664 0,00 2012 2013 2014 2015 2016 2017 : 10.368.512 TL 70
MARKA/TURQUALITY DESTEĞİ (HİZMET SEKTÖRÜ) (2015/9 sayılı KARAR DESTEĞİN ADI Ürün/Hizmet/Marka Tescil-Korunma Desteği DESTEK ORANI DESTEK ÜST LİMİTİ ($) (Marka Destek Programı) (4 Yıl) DESTEK ÜST LİMİTİ ($) (Turquality Destek Programı) (5 + 5 Yıl) %50 50 bin/yıl --- Reklam, Tanıtım ve Pazarlama Desteği %50 400 bin/yıl --- Belgelendirme Desteği %50 50 bin/belge --- Yurt Dışı Birim Kira Desteği %50 Yurt Dışı Birim Dekorasyon ve Kurulum Desteği Yurt Dışı Satış Alanı Kira ve Kurulum Desteği Franchising Desteği (Kira ve Kurulum) %50 600 bin /yıl (maks. 50 adet) %50 300 bin/yıl (maks. 50 adet) (maks. 50 adet) (maks. 50 adet) 200 bin/birim %50 200 bin/yıl 200 bin/birim (maks.10 adet/yıl) 50 bin/birim/yıl (maks. 2 yıl) ve 50 bin/birim (maks.100 adet) 200 bin/birim/yıl (maks. 2 yıl) ve 100 bin/birim Rapor Desteği %50 100 bin/yıl --- Danışmanlık Desteği %50 300 bin/yıl 600 bin/yıl İstihdam (Aşçı/şef, yazılımcı, mühendis, tercüman) Desteği %50 200 bin/yıl (maks. 3 kişi) (maks. 5 kişi) 71
MARKALAŞMA VE TURQUALİTY PROGRAMLARI -KAPSAM Ulaştırma Yolcu Taşımacılığı Lojistik Sağlık Turizmi Perakende Çok Kanallı E-Ticaret Gastronomi Teknoloji ve Medya Bilişim Hizmetleri Elektronik Oyunlar Film Yazılım Konaklama Eğitim Teknik Müşavirlik 72
HİZMETLER TURQUALITY PROGRAMI-İSTATİSTİKLER (2015/9 sayılı KARAR SEKTÖR ÖDEME TUTARI (2016) ÖDEME TUTARI (2017-7 ay) GASTRONOMİ 2.297.953 TL 2.313.103 TL DESTEK KAPSAMINDA YER ALAN SEKTÖRLER Hali hazırda destek programı kapsamına; 3 tane lojistik firmasının, 2 tane yolcu taşımacılığı firmasının ve 1 tane gastronomi sektörü firmasının toplam 6 markası alınmıştır. 73
TEKNİK MÜŞAVİRLİK DESTEĞİ (2014/10 sayılı KARAR) 74
TEKNİK MÜŞAVİRLİK SEKTÖRÜ-İSTATİSTİKLER (2014/10 sayılı KARAR) 350 300 250 200 150 100 50 0 Sonuçlanan Başvuru Sayısı (Adet) 312 280 250 128 138 25 2012 2013 2014 2015 2016 2017* *2017 yılına ilişkin veriler ilk altı ayı kapsamaktadır. Yapılan Ödemeler (TL) 10.000.000,00 8.000.000,00 6.000.000,00 4.000.000,00 2.000.000,00 0,00 8.556.990 6.594.386 4.679.605 1.504.699 2.238.481 2.145.113 2012 2013 2014 2015 2016 2017* *2017 yılına ilişkin veriler ilk altı ayı kapsamaktadır. 75
76
77
78