VERGİ BEYANNAMESİNİN POSTAYLA VEYA ELEKTRONİK ORTAMDA GÖNDERİLMESİ(*) I-MADDE METNİ: Madde 28- Beyannamenin posta ile gönderilmesi halinde de tahakkuk fişi kesilir. Bu takdirde, tahakkuk fişinin mükellefe verilecek nüshası, kapalı bir zarf içinde, mükellefin beyannamede gösterdiği adrese gönderilir ve fişin dairede kalan nüshasına posta zimmet defterinin tarih ve numarası işaret olunur. (5228 sayılı Kanunun 3'üncü maddesiyle eklenen fıkra) Beyannamenin elektronik ortamda gönderilmesi halinde tahakkuk fişi elektronik ortamda düzenlenir ve mükellef veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilir. Bu ileti, tahakkuk fişinin mükellefe tebliği yerine geçer. (6728 sayılı kanunun 18 inci maddesiyle eklenen fıkra; Yürürlük 09.08.2016)Gelir Vergisi Kanununun 98/A maddesi kapsamında getirilen zorunluluk üzerine verilen beyannameye istinaden, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca düzenlenen tahakkuk fişi, mükellefe veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilir. (5228 sayılı Kanunun 3'üncü maddesiyle eklenen fıkra) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı tarafından tespit olunur. (*) Vergi Beyannamesinin Posta İle Gönderilmesi İlgili tebliğler, 277, 340, 346, 357, 386, 470 II-AÇIKLAMA VE YORUM: Bilindiği gibi, beyannameler vergi dairesine bizzat verilebileceği gibi, başkaları vasıtasıyla veya posta ile ve elektronik ortamda da gönderilebilmektedir. Yukarıda açıkladığımız gibi beyannamelerin posta ile gönderilmesi durumunda: -Gelir Vergisi Kanunu nun 109 uncu maddesi uyarınca, Gelir Vergisi Beyanname verilmesi icab eden hallerde, beyannamenin verildiği günde, beyanname posta ile gönderilmişse, vergiyi tarh edecek daireye geldiği tarihi takib eden yedi gün içinde; -Kurumlar vergisi, beyannamenin vergi dairesine verildiği günde, beyanname posta ile gönderilmişse vergiyi tarh edecek daireye geldiği tarihi izleyen üç gün içinde beyannamenin verildiği veya gönderildiği vergi dairesince tarh olunur. (5520 S.K. Md.28) -Kanuni süresinden önce verilen beyannameler için kanuni sürenin başladığı günde, Tahakkuk fişinin düzenlenmesi gerekmektedir. Beyannamenin posta ile gönderilmesi durumunda, düzenlenen tahakkuk fişinin mükellef yazan nüshası (1.nci örneği) kapalı bir zarf içinde mükellefin beyannamesinde gösterdiği adrese gönderilir. Tahakkuk fişinin düzenlenmesi ile de vergi tahakkuk etmiş kesinleşmiş, sayılır. Posta ile gönderilen beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişlerinin, taahhütlü olarak değil, normal posta ile gönderilmesi gerekir. Dolayısıyla posta ile gönderilen beyannameler üzerinden düzenlenen tahakkuk fişinin taahhütlü olarak mükellefin adresine gönderilmesi zorunlu olmadığından, bu fişin gönderildiğinin vergi dairesince kanıtlanmasına da gerek bulunmamaktadır. 1 1 Dnş. 4.D.22.10.1984 tarih ve E. 1983/2971, K. 1984/3729.
2 Beyannamenin posta ile taahhütlü olarak gönderilmesi durumunda, postaya veriliş tarihi, beyannamenin vergi dairesince kabul tarihi yerine geçeceğinden, beyan süresinin son günü saat 24,00 e kadar postaya verilmiş beyannameler, (günün tarihin taşımak şartıyla) süresinde verilmiş beyanname olarak kabul edilir. 2 Beyannamelerin taahhütlü olarak tek zarf içinde toplu olarak vergi dairesine gönderildiği durumlarda, zarfın üzerinde yazılı ismi taşıyan mükellef, posta tarihi itibariyle beyannamesini vermiş sayılır. Zarf içerisinde diğer mükelleflere ait beyannameler ise, vergi dairesinin kaydına alınış tarihi itibariyle verilmiş kabul edilir. 3 Beyannamelerin posta ile gönderilmesi durumunda, verginin tahakkuk işleminin bitmesinin beklenmeksizin vadesinde ödenir. (V.U.K, Md:111/4) Çünkü, beyannamenin postaya kanuni süre içinde verilmiş olmasına rağmen vergi dairesinin kayıtlarına girmesinin gecikmesi nedeniyle, tahakkuk işlemi gecikebilir ve buna bağlı olarak ödemede gecikebilir ve vadeden sonraki tarihe sarkabilir. Bu durumda, mükellefin ise tahakkuk fişinin düzenlenmesini beklemeksizin ödemeyi normal vadesinde yapması gerekir. Sözkonusu düzenlemeyle amaçlanan, özellikle beyanname verme süresinin son günlerinde posta ile gönderme yolunun tercihi halinde; tarh işleminin gecikebileceği ve bu nedenle tarh edilecek verginin ödeme süresinin geçmesine fırsat vermeden süresinde vergi borcunun ödenmesini sağlamaktır. Bu tür bir sonuç, Hazineye alacağını geç tahsil etme durumunu yaratırken az da olsa bir kısım hüsniyetsiz mükellefe de borcunu geç ödeme olanağını verebilecektir. Kuşkusuz, bunun yanısıra iyiniyetli bir kısım mükellef ve yükümlülüğünü zamanında yerine getirmesine rağmen gecikme zammı uygulamasıyla karşılaşabilecektir. III-BEYANNAMENİN ELEKTRONİK ORTAMDA VERİLMESİ HALİNDE TAHAKKUK FİŞİ: Vergi Usul Kanununun 5228 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle değiştirilen 28 inci maddesinin ikinci fıkrasında, beyannamenin elektronik ortamda gönderilmesi halinde, tahakkuk fişinin elektronik ortamda düzenleneceği ve mükellef veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletileceği; bu iletinin, tahakkuk fişinin mükellefe tebliği yerine geçeceği hükme bağlanmıştır. Vergi Usul Kanununun 28 ve mükerrer 257 nci maddelerinde yer alan söz konusu hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden de anlaşılacağı üzere, beyannameler gerek elektronik ortamda mükellef tarafından doğrudan, gerekse yetki verilmiş aracılar kanalıyla gönderilsin, her iki halde de mükellef tarafından verilmiş addolunacak ve mükellefin kendi beyanı olarak değerlendirilecektir. Buna göre; elektronik ortamda gönderilen beyanname ile kağıt ortamında gönderilen beyanname arasında hukuki sonuçları itibariyle hiçbir fark bulunmamaktadır. Elektronik ortamda gönderilecek beyannamelerin (e-beyanname) kapsamı, beyannamelerini doğrudan doğruya kendileri gönderebilecek mükellefler ile e-beyanname gönderme konusunda Bakanlıkça yetkili kılınan gerçek ve tüzel kişiler ve e-beyanname gönderilmesine ilişkin diğer hususlar 340 no.lu tebliğin izleyen bölümlerinde açıklanmıştır. Vergi Usul Kanununun 5228 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle değiştirilen 28 inci maddesinin üçüncü fıkrasında Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı tarafından tespit olunur. Hükmü uyarınca Bakanlığa yetki verilmiştir. Bakanlık da bu yetkisini başta 340 sno.lu VUK. genel tebliği olmak üzere devam tebliğlerle kullanmıştır. IV- BEYANNAMELERİNİ ELEKTRONİK ORTAMDA DOĞRUDAN KENDİLERİ GÖNDEREBİLECEK MÜKELLEFLER: 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 5228 sayılı Kanunla değişik mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirlenen esaslar çerçevesinde beyannamelerini elektronik ortamda doğrudan kendileri gönderebilecek mükelleflere ilave olarak, 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca çıkarılan tebliğlere göre belirlenen aktif büyüklük ile net satış tutarı ölçüleri şartı aranılmaksızın, aşağıda 2 M.G.B. 12.5.1973 GEL: VUK:24404-18/9 sayılı muktezası. (ARICA.a.g.e.s.192) 3 M.G.B. 3.9.1987 GEL.VUK: 3-24463/352 sayılı muktezası
3 belirtilen mükelleflerin de istemeleri halinde beyannamelerini elektronik ortamda doğrudan kendilerinin göndermesi uygun görülmüştür. a) Katma Bütçeli İdareler, İl Özel İdareleri, Belediyeler ve bunlara bağlı iktisadi işletmeler, Kamu İktisadi Teşebbüsleri, Devlet ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri İştirakleri, Döner Sermayeli İşletmeler, Özerk Kuruluşlar ile Diğer Kamu Kurumları, b) Noterler, c) Muhasebeye ilişkin işlemleri, işletmede bağımlı olarak çalışan ve 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış bulunan meslek mensupları tarafından yerine getirilen mükellefler, d) Herhangi bir hadde ve sınırlamaya tabi olmaksızın, yeminli mali müşavirlerle tam tasdik sözleşmesi imzalamış olan mükellefler, Bu mükelleflerin e-beyanname uygulamasından yararlanabilmeleri için, örneği 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin ekinde (Ek: 1) yer alan "Elektronik Beyanname Gönderme Talep Formu ve Taahhütnamesi" ni doldurarak, bağlı bulundukları vergi dairelerine müracaat etmeleri ve buradan kullanıcı kodu, parola ve şifre almaları yeterlidir. Bu şekilde talepte bulunan mükelleflere, bağlı bulundukları vergi dairesince 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen esaslar doğrultusunda kullanıcı kodu, parola ve şifre teslim edilecektir. Muhasebeye ilişkin işlemleri işletmelerinde bağımlı olarak çalışan meslek mensupları tarafından yerine getirilen mükellefler meslek mensubunun kimlik bilgileri ile ruhsat numarası ve bağlı olduğu meslek odasının adını; Yeminli mali müşavir ile tam tasdik sözleşmesi imzalayan mükellefler ise yeminli mali müşavirin kimlik bilgileri ile ruhsat numarası, bağlı olduğu meslek odası ve tam tasdik sözleşmesinin tarih ve numarasını belirten bir dilekçeyi ilgili vergi dairesine "Elektronik Beyanname Gönderme Talep Formu ve Taahhütnamesi" ile birlikte vereceklerdir. (15 no.lu VUK. sirküleri) 3568 sayılı Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca çıkarılan tebliğlere göre aktif büyüklükleri veya net satış hasılatlarının belli bir tutarın üzerinde olması nedeniyle, beyannamelerini meslek mensubuna imzalatmak zorunluluğunda bulunmayan mükellefler istemeleri halinde beyannamelerini elektronik ortamda doğrudan kendileri gönderebileceklerdir. Bu mükelleflerin söz konusu uygulamadan yararlanabilmesi için, bağlı bulundukları vergi dairelerine örneği bu tebliğin ekinde (Ek:1) yer alan (22.08.2008 tarihli ve 26975 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 386 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile değişen hali )"Elektronik Beyanname Gönderme Talep Formu"nu doldurarak müracaat etmeleri gerekmektedir. Bu şekilde talepte bulunan mükelleflere bağlı bulundukları vergi dairesince, müracaat anında sistemden üretilecek kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarf verilecektir. Şifre zarfının mükellefe veya yetki verilen kişiye tesliminde, "... Vergi Dairesinin... vergi kimlik numaralı mükellefi...'ya beyannamelerini elektronik ortamda gönderebilmesi için kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden zarf, kapalı olarak teslim edilmiştir." şeklinde bir "Teslim Tutanağı" tanzim edilecek ve söz konusu tutanak mükellef veya noterde verilmiş vekaletnameyle yetki verdiği kişi ile, vergi dairesi müdürü veya müdür yardımcısı tarafından tarih konulmak suretiyle imzalanacaktır. Tanzim edilen Teslim Tutanağı ile Talep Formunun birer örneği mükellefin dosyasında muhafaza edilecektir. Mükellef veya kanuni temsilci tarafından imzalanacak formun, bunlar tarafından bizzat vergi dairesine teslim edilemeyecek olması halinde, ilgili vergi dairesine verecekleri bir dilekçe ile kendilerine ait kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden zarfın vergi dairesince, noterde verilmiş vekaletnameyle yetkili kıldıkları kişiye verilmesini talep edebileceklerdir. Beyannamelerini elektronik ortamda gönderebilmelerine izin verilen mükellefler diledikleri takdirde bu Tebliğ uyarınca elektronik beyanname göndermeye aracılık yetkisi verilmiş gerçek ve tüzel kişiler vasıtasıyla da beyannamelerini gönderebileceklerdir. (340 nolu Vuk.genel tebliği)
4 4 Sıra No'lu Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci Ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerce İmzalanması Hakkında Genel Tebliğde belirtildiği gibi, (asmmmo.org.tr) A) İmzalatma Kapsamındaki Mükellefler : 2015 yılı faaliyet döneminde; Aktif toplamı Net satışları toplamı : 6.741.000.-TL.sını, :13.478.000.- TL sını, Aşmayan, Kurumlar vergisi veya ticari, zirai ve mesleki kazancı nedeniyle gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükelleflerinden, 2016, yılına ilişkin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarına imzalatmak zorundadırlar. Bu zorunluluk, takip eden yıllarda Bakanlıkça belirlenecek yeni hadleri aşmayan mükellefler için geçerli olacaktır. Söz konusu hadlerin Bakanlıkça belirlenmemesi halinde, bu hadler, her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca, tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır. Yukarıdaki hadlerin tespitinde adi ortaklık ve kollektif şirket ortakları için bu işletmelere ait aktif ve net satışlar toplamları gözönünde bulundurulacaktır. Bir önceki yıl aktif veya net satışlar toplamı yukarıda belirtilen hadleri aşan mükellefler ise, beyannamelerini 18 sıra numaralı "Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği" hükümlerine göre yeminli mali müşavirlere tasdik ettireceklerdir. Bu hadlerden birisinin aşılması, beyannamelerin yeminli mali müşavirlerce tasdik edilmesi için yeterli olacaktır. Bu Tebliğ kapsamına giren mükellefler diledikleri takdirde, yıllık gelir veya kurumlar' vergisi beyannameleri ile eklerini ilgili Tebliğ hükümleri çerçevesinde yeminli mali müşavirlere tasdik ettirebileceklerdir. Bu durumda sadece anılan Tebliğ hükümleri geçerli olacaktır. Bu durumda, Kurumlar vergisi veya ticari, zirai ve mesleki kazancı nedeniyle gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri yukarıdaki hadleri aşmazlarsa, serbest muhasebeciler vasıtasıyla beyannamelerini verecekler, aşması halinde de yeminli müşavirler vasıtasıyla göndereceklerdi. Her hal ve takdirde kendileri veremeyeceklerdir. B) İmzalatma Kapsamı Dışındaki Mükellefler 2015 yılı vergilendirme dönemiyle ilgili olarak; 1 -İkinci sınıf tacirlerden; a) Alım satım veya imalat faaliyetinde bulunanlardan bir önceki yıl satışlarının tutarı 225.000.- lirayı, b) Yukarıda yazılı olanlar dışındaki işlerle uğraşanlardan bir önceki yıl gayrisafi iş hasılatlarının tutarı 114.000.- lirayı, 2 -Zirai kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilen çiftçilerden bir önceki yıl hasılatları tutarı 225.000.- lirayı, 3 - Serbest meslek faaliyetinde bulunanlardan bir önceki yıl gayrisafi, hasılatları tutarı 157.000.- lirayı, aşmayanlar ile, 4 -Bu hadlere bakılmaksızın aşağıda sayılanlar, beyannamelerini imzalatmak zorunda değildirler. (https://ebeyanname.gib.gov.tr/sss.html) Söz konusu hadlerin takip eden yıllarda Bakanlığımızca ayrıca belirlenmemesi halinde, bu hadler, her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır. a-3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca çıkarılan tebliğlere göre aktif büyüklükleri veya net satış hasılatlarının belli bir tutarın üzerinde olması nedeniyle beyannamelerini meslek mensubuna imzalatmak zorunluluğu bulunmayan mükellefler,
5 b-vergi Usul Kanununun mükerrer 257.nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, 3568 sayılı kanun uyarınca yetki almış olup bağımsız çalışan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler (meslek mensupları), c-katma Bütçeli İdareler, d-il Özel İdareleri, e-belediyeler ve bunlara bağlı iktisadi işletmeler, f-kamu İktisadi Teşebbüsleri, g-devlet ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri İştirakleri, h-döner Sermayeli İşletmeler, ı-özerk Kuruluşlar, i-diğer Kamu Kurumları, j-noterler, k-muhasebeye ilişkin işlemleri, işletmede bağımlı olarak çalışan ve 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış bulunan meslek mensupları tarafından yerine getirilen mükellefler, l-herhangi bir hadde ve sınırlamaya tabi olmaksızın, Yeminli Mali Müşavirlerle tam tasdik sözleşmesi imzalamış olan mükellefler, m-gayrimenkul sermaye iradı mükellefleri, n-1581 sayılı Kanuna göre kurulan Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri, o-1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre ruhsat almış Avukatlar, ö-3568 sayılı Kanun uyarınca yetki almış olan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerden, mesleki faaliyetini icra etmeyen ancak gelir getirici faaliyette bulunanlar istemeleri halinde beyannamelerini elektronik ortamda doğrudan kendileri gönderebileceklerdir. V-MUHTASAR BEYANNAME İLE SOSYAL GÜVENLİK KURUMU AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİNİN BİRLEŞTİRİLMESİ: 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 28 inci maddesinde, muhtasar beyanname ile Sosyal Güvenlik Kurumu aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek verilmesi durumunda, ortak beyannamenin Sosyal ve Genel Sağlık Sigortası mevzuatı kapsamında oluşturulan kısmına ilişkin düzenlenen tahakkuk fişinin, mükellefe veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş kişilere Gelir İdaresi başkanlığı tarafından gönderilmesine imkan sağlamak üzere düzenleme yapılmıştır. 09.08.2016 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6728 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Vergi dairelerine verilen Muhtasar Beyanname ile Sosyal Güvenlik Kurumu na bildirilen aylık prim ve hizmet belgeleri birleştirilerek tek belge halinde verilmesi sağlanmıştır. Aylık prim ve hizmet belgeleri Sosyal Güvenlik Kurumu yerine Maliye Bakanlığına muhtasar beyanname ile birleştirilerek verileceğinden, 5510 sayılı Kanunun geçici 68 inci maddesinde gerekli değişiklikler yapılmıştır. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi, vergi kanunlarına göre verilmesi gereken muhtasar beyanname ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek, kesilen vergilerin matrahlarıyla birlikte sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı ile prim ödeme gün sayılarının bildirilmesine mahsus olacaktır. Bilindiği üzere sigortalıların çalışmaları ile ilgili Sosyal Güvenlik Kurumuna her ay aylık prim ve hizmet belgesi verilmekte, yine bu çalışmalarla ilgili ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığına da Muhtasar Beyanname verilmekte. Hal böyle olunca işverenler iki ayrı işlem yapmak zorunda kalmakta bu da zaman ve emek kaybı yaşanmasına sebep olmakta. Peki Muhtasar Beyanname ile Sosyal Güvenlik Kurumu na bildirilen Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Nasıl birleştirilecek? Tek bir belge olarak nasıl verilecek? Muhtasar Beyanname ile Aylık Prim Belgesinin birleştirilebilmesi için, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi adında yeni bir belge türü oluşturulması gerekmekte, Sistem alt yapısı oluşturulduktan sonra işverenler muhtasar beyanname ile SGK bildirgesi için ayrı ayrı belge verme zorunluluğundan kurtulmuş olacaklardır.
Tek beyannameye geçilmesi halinde ödemelerde bir değişiklik olmayacak. Muhtasar Beyannamelerden doğan tahakkukların ödemesi Gelir İdaresi Başkanlığına, Aylık Prim ve Hizmet Belgesinden doğan tahakkukların ödemesi de Sosyal Güvenlik Kurumu na yapılmaya devam edilecektir. 6