FAALİYET RAPORU 2010 MALİ YILI

TÜİK FAALİYET RAPORU 2010 MALİ YILI TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

Yayın içeriğine yönelik sorularınız için Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Strateji ve Kalite Grubu Tel: +(312) 410 07 09 410 07 33 Fax: + (312) 425 35 85 İnternet http://www.tuik.gov.tr E - posta pergrup@tuik.gov.tr Türkiye İstatistik Kurumu Yücetepe Mah. Necatibey Cad. No:114 06100 ANKARA/TÜRKİYE Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na göre her hakkı Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı'na aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Nisan, 2011

BAKAN SUNUŞU Türkiye İstatistik Kurumu, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu ile ülkemizin resmi istatistiklerinin üreticisi ve koordinatörü olarak, uluslararası alandaki istatistiki gelişmeleri, standart ve tanımları yakından takip ederek, karşılaştırılabilir istatistikler üretmek adına kendisini ve ülkemiz istatistik sistemini geliştirmeyi kendisine görev edinmiş bir kurumdur. İstatistiki veriler, geçmişi daha iyi anlamanın, bugünü daha objektif ve doğru bir şekilde kavramanın ve geleceği en iyi şekilde öngörerek planlamanın anahtarlarıdır. Bu anahtarlar sayesinde rasyonel kararlar alınabilmekte, toplumsal refahın artması için sosyo-ekonomik adımlar daha bilinçli bir şekilde atılabilmektedir. Ekonomik ve toplumsal gelişme hedeflerinin belirlenmesinde ve bu hedeflerin başarısında güncel ve güvenilir verilere gereksinim duyulduğu aşikardır. Bu ihtiyaçlar doğrultusunda TÜİK bir yandan istatistik üretim yelpazesini genişletmekte ve mevcut verileri detaylandırmakta, öte yandan 2007-2011 dönemini kapsayan Resmi İstatistik Programında sorumluluğu bulunan bütün kamu kurum ve kuruluşları ile yakın işbirliği içinde çalışmalarına devam etmektedir. Karar alıcıların, araştırmacıların ve diğer kullanıcıların beklentilerine cevap verebilecek çeşitlilikte, kaliteli, güncel, güvenilir, tarafsız ve uluslararası standartlara uygun istatistikleri üretmek misyonuyla çalışan Türkiye İstatistik Kurumu, 2007-2011 Stratejik Planı ile yıllık performans programı hazırlamakta ve performans sonuçlarını yıllık faaliyet raporlarında kamuoyunun bilgisine sunmaktadır. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu doğrultusunda, 2010 yılında gerçekleştirilen çalışmaların bir envanteri olarak hazırlanan TÜİK, 2010 Mali Yılı Faaliyet Raporu nun tüm ilgililere yararlı olmasını dilerim. Cevdet YILMAZ Devlet Bakanı TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 III

TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 IV

BAŞKAN SUNUŞU Bir ülkenin gelişmesine yönelik doğru politikaların belirlenmesi için en önemli unsurlardan biri, doğru ve zamanlı bilgiye sahip olmaktır. Bilim, teknoloji ve iletişim çağı olarak adlandırabileceğimiz 21. yüzyılda gerekli bilgi ve iletişim imkanlarına sahip olan ve bundan yararlanabilen ülkeler büyük bir üstünlük sağlamaktadır. Bir ülkede demokrasinin niteliği, ekonomik kararların etkinliği, toplumsal sorunların çözümü, sağlıklı ve güçlü bir istatistik ve bilgi sistemi alt yapısı ile mümkün olabilmektedir. Bilgi toplama ve bilgiyi değerlendirmenin öneminin farkında olan Türkiye İstatistik Kurumu, ülkemizde resmi istatistiklerin üretiminden ve diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yürütülen resmi istatistik faaliyetlerinin koordinasyonundan sorumludur. Güvenilir istatistikler ve sağlıklı işleyen bir istatistik sistemi olmadan güvenli bir gelecekten söz etmek mümkün değildir. Bu noktada üstlendiğimiz sorumluluğun farkında olarak İstatistik Sistemindeki tüm verilerin karşılaştırılabilirliğini ve tutarlılığını temin etmek üzere, üretilen tüm verilerin entegrasyonu temel hedefimizdir. Kurumumuz tarafından üretilen tüm veriler uluslararası standartlara uyumlu olarak üretilmekte, kalite kontrolleri yapılmakta ve kamuoyunun kullanımına sunulmaktadır. Resmi istatistiklerin üretimine ve organizasyonuna ilişkin temel ilkeleri ve standartları belirleyen, ülkenin ihtiyaç duyduğu alanlarda gerekli veri ve bilgileri derleyen, değerlendiren ve kullanıcılara sunan TÜİK, 2010 Mali Yılı Faaliyet Raporu nu kamuoyu ile paylaşmaktan memnuniyet duymaktadır. Raporda, Kurumun 2010 yılındaki faaliyet ve projelerinin gerçekleşme durumları ele alınmış ve performans değerlendirmesi yapılmıştır. Kamuoyunun bilgi edinme hakkı ve şeffaflık ilkeleri gereği, Kurumumuzun web sitesinde de yayımlanan Raporun hazırlanmasında emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkür ederim. A. Ömer TOPRAK Başkan V. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 V

TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 VI

İÇİNDEKİLER Bakan Sunuşu Başkan Sunuşu İçindekiler Sayfa III V VII 1. Genel Bilgiler 1 A. Misyon ve Vizyon 1 B. Yetki, Görev ve Sorumluluklar 1 C. İdareye İlişkin Bilgiler 2 1. Örgüt Yapısı 2 2. Fiziksel Yapı 3 3. Teknolojik Kaynaklar ve Bilişim 4 4. İnsan Kaynakları 4 5. Sunulan Hizmetler 6 6. Yönetim ve İç Kontrol Sistemi 8 2. Temel Politika ve Öncelikler 9 A. TÜİK in Plan ve Programları 9 1. Resmi İstatistik Programı, 2007-2011 9 2. Stratejik Plan, 2007-2011 9 3. Dokuzuncu Kalkınma Planı 10 4. Avrupa Birliği İstatistik Sisteminin Yeni Unsurları ve Bu Kapsamda Yürütülen 12 Çalışmalar B. Stratejik Amaç ve Hedefler 14 3. Faaliyetlere İlişkin Bilgi ve Değerlendirmeler 21 A. Mali Bilgiler 21 1. Bütçe Uygulama Sonuçları ve Temel Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar 21 2. Mali Denetim Sonuçları 24 B. Performans Bilgileri 24 1. Faaliyet ve Proje Bilgileri 24 1.1 Faaliyetler 24 1.1.1 İstatistiki Altyapı Faaliyetleri 24 1.1.2 İstatistik Üretim Faaliyetleri 26 1.1.2.1 Alan Uygulamaları 26 1.1.2.2 İstatistik Üretim Faaliyetleri 27 35 TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 VII

1.1.3 Yöntem Araştırmaları Faaliyeti 1.1.4 Yayın ve Bilgi Dağıtım Faaliyetleri 36 1.1.5 Bilişim Faaliyetleri 38 1.1.6 Basın ve Tanıtım Faaliyetleri 39 1.1.7 Uluslararası Faaliyetler 40 1.1.8 Yönetsel ve Mali Hizmetler 41 1.2 Projeler 45 2. Performans Sonuçları 48 3. Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi 49 3.1 Stratejik Hedeflerdeki Gerçekleşmeler, 2007-2010 49 3.2 Stratejik Hedeflere İlişkin Değerlendirmeler, 2010 50 3.3 Performans Hedeflerine İlişkin Değerlendirmeler, 2010 51 3.4 Faaliyet ve Projelere İlişkin Değerlendirmeler, 2010 52 3.5 Performans Göstergelerine İlişkin Değerlendirmeler, 2010 53 3.6 Performansı Etkileyen Faktörler (2010) 54 3.7 Kurumsal Çıktılara İlişkin Değerlendirmeler 55 4. Performans Sisteminin Değerlendirilmesi 57 5. Diğer Hususlar 58 4. Kurumsal Kabiliyet ve Kapasitenin Değerlendirilmesi 58 A. Üstünlükler 58 B. Zayıflıklar 59 C. Fırsatlar 59 D. Tehditler 59 E. Değerlendirme 60 5. Öneri ve Tedbirler 61 Ek 1. TÜİK Teşkilat Şeması 63 2. Harcama Birimleri Bazında Gider Tablosu, 2010 64 3. Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Gider Tablosu, 2010 65 4. Bütçe Harcama Kalemleri İtibariyle Ödenek ve Harcama Gerçekleşmeleri, 2005-2010 68 5. Gerçekleşen Alan Uygulamaları, 2010 69 6. 2010 Yılında Çıkarılan Yayınlar (Konularına göre) 73 7. 2010 Yılında Çıkarılan Haber Bültenleri (Konularına göre) 75 8. Dağıtım Veri Tabanları 79 9. Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü Gelir ve Giderleri, 2010 81 TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 VIII

10. Üst Yöneticinin İç Kontrol Güvence Beyanı 82 11. Mali Hizmetler Birim Yöneticisinin Beyanı 83 Grafik Listesi 1.1 Üniversite ve Yüksek Okul Mezunu Olan TÜİK Personelinin Meslek Dallarına Göre Dağılımı, 5 2010 3.1 Bütçe Başlangıç Ödeneği ve Yıl Sonu Gerçekleşen Harcamalar Toplamı, 2005-2010 24 3.2 Alan Uygulamalarının Gerçekleşme Durumu, 2010 26 3.3 Alan Uygulamalarının Konularına Göre Dağılımı, 2010 26 3.4 Veri Derleme Dönemlerine Göre Dağılım, 2010 27 3.5 Uygulamayı Yürüten Birimlere Göre Alan Uygulamalarının Dağılımı, 2010 27 3.6 Planlanan ve Gerçekleşen Stratejik Hedefler, 2007-2011 49 3.7 Amaçlar İtibarıyla Gerçekleşen Stratejik Hedefler, 2010 51 3.8 Performans Hedeflerinin Gerçekleşme Durumlarına Göre Dağılımı, 2010 52 3.9 Faaliyetlerin Gerçekleşme Durumlarına Göre Dağılımı, 2010 53 3.10 Göstergelerin Gerçekleşme Durumlarına Göre Dağılımı, 2010 53 3.11 Periyotlarına Göre Yayınların Dağılımı, 2010 56 3.12 Periyotlarına Göre Haber Bültenlerinin Dağılımı, 2010 57 Tablo Listesi 1.1 Merkez Teşkilatı Yapısı, 2010 2 1.2 Taşra Teşkilatı Yapısı, 2010 3 1.3 TÜİK Fiziki Kaynaklarının Dağılımı, 2010 4 1.4 Bilişim ve İletişim Araçlarının Sayısal Dağılımı, 2010 4 1.5 TÜİK Personelinin İstihdam Şekline Göre Dağılımı, 2010 5 1.6 TÜİK Başkanlığı na Alınan Personel Sayısı, 2010 5 3.1 Ana Harcama Kalemleri Ayrımında Bütçe Dağılımı, 2010 21 3.2 Kurumsal Kod Bazında Harcama Tutarları, 2010 22 3.3 Ekonomik Kod Bazında Harcama Tutarları, 2010 23 3.4 Fonksiyonel Kod Bazında Harcama Tutarları, 2010 23 3.5 Bütçe Başlangıç Ödenekleri ve Yıl Sonu Gerçekleşen Harcama Toplamlarının Bütçe 24 Harcama Kalemleri Ayrımında Dağılımı (%), 2005-2010 3.6 Amaçlar İtibarıyla Stratejik Hedeflerin Gerçekleşme Durumu 50 TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 IX

Simge ve Kısaltmalar AB ABGS ADNKS AİS BM CAPI CATI CBS ÇOB DÖSİM DPT EAMER ESA EUROSTAT GSYH GİB GYKA HİA IMF İAD İAS İBBS KOB KTB MBP MEDSTAT MERNİS NACE NVİGM OECD OLAP RİP SAS Avrupa Birliği Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Avrupa İstatistik Sistemi Birleşmiş Milletler Bilgisayar Destekli Yüzyüze Görüşme Bilgisayar Destekli Telefonla Görüşme Coğrafi Bilgi Sistemleri Çevre ve Orman Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü Devlet Planlama Teşkilatı Eğitim ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü Avrupa Hesaplar Sistemi Avrupa Birliği İstatistik Ofisi Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Gelir İdaresi Başkanlığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Hanehalkı İşgücü Anketi Uluslararası Para Fonu İstatistik Araştırma Dergisi İstatistik Araştırma Sempozyumu İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması Katılım Ortaklığı Belgesi Kültür ve Turizm Bakanlığı Çok Yararlananlı İstatistik İşbirliği Programı Akdeniz İstatistik İşbirliği Programı Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Çok Boyutlu Analiz ve Raporlama Resmi İstatistik Programı İstatistiksel Analiz Sistemi TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 X

SGP SMIS SMS SRİD TCMB TİKA TİSG TKB TKY TÜFE TÜİK UAVT UEİV ÜFE YBS TL Satınalma Gücü Paritesi İstatistiksel Yönetim Bilgi Sistemi Kısa Mesaj Servisi Sorularla Resmi İstatistikler Dizisi Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Türk İstatistik Sisteminin Geliştirilmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Toplam Kalite Yönetimi Tüketici Fiyatları Endeksi Türkiye İstatistik Kurumu Ulusal Adres Veri Tabanı Ulusal Eğitim İstatistikleri Veritabanı Üretici Fiyatları Endeksi Yönetim Bilgi Sistemi Türk Lirası TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 XI

1. Genel Bilgiler A. Misyon ve Vizyon Misyonumuz, ülkenin ekonomik ve sosyal yapısının ortaya konulması ve doğru politikaların oluşturulması amacıyla; karar alıcıların, araştırmacıların ve diğer kullanıcıların beklentilerine cevap verebilecek çeşitlilikte, kaliteli, güncel, güvenilir, tarafsız ve uluslararası standartlara uygun istatistikleri üretmek ve kullanıma sunmaktır. Vizyonumuz, resmi istatistik alanında ülkenin bilgi yöneticisi olmaktır. B. Yetki, Görev ve Sorumluluklar TÜİK, resmi istatistiklerin üretimine ve organizasyonuna ilişkin temel ilkeleri ve standartları belirleyen, ülkenin ihtiyaç duyduğu alanlarda gerekli veri ve bilgileri derleyen, değerlendiren ve kullanıcılara sunan bilimsel ve teknik bir kurumdur. TÜİK, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu kapsamında faaliyetlerini yürütmekte olup görev, yetki ve sorumlulukları; Resmî İstatistik Programını hazırlamak, Program ile belirlenen istatistiksel faaliyetlerin yürütülmesini organize etmek ve uygulanmasını sağlamak, Resmî istatistiklerin üretimi sırasında kullanılacak istatistiksel yöntemleri, tanımları, sınıflamaları ve standartları, ulusal ve uluslararası normlara uygun olarak belirlemek, Ülkenin ekonomi, sosyal, demografi, kültür, çevre, bilim ve teknoloji alanları ile gerekli görülen diğer alanlardaki istatistiklerini derlemek, değerlendirmek, analiz etmek ve yayımlamak, Resmî istatistik sonuçlarının bilimsel ve teknik açıklamalarını yapmak, İstatistik alanındaki bilimsel araştırma teknikleri ile istatistiksel yöntem ve bilgi teknolojilerine ilişkin gelişmeleri takip etmek ve bunların uygulanması için gerekli önlemleri almak, İstatistik alanındaki ulusal ve uluslararası öncelikleri dikkate alarak istatistiksel veri ihtiyacı duyulan alanları ve veri derleme yöntemlerini ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde belirlemek, Programın kurum ve kuruluşlara verdiği resmî istatistik görevlerinin yerine getirilmesini izlemek, bu kurumlarca üretilen istatistiklerin uluslararası standartlara uygunluğunu incelemek, kalite kontrolünü yapmak ve bu konularda teknik destek ve koordinasyonu sağlamak, Kalkınma plânları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsediği temel ilkeler çerçevesinde, Kurumun orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek; Kurumun stratejik plânlarına, yıllık amaç ve hedeflerine bağlı olarak teşkilât yapısını, hizmet kalite standartlarını, yönetim hizmet ve süreçlerini sürekli geliştirici tedbirler almak, Programın uygulanmasına ilişkin Yıllık İzleme Raporlarını hazırlamak, İstatistikî bilgilerin saklanmasını, kullanıcıya sunulmasını, bu alanlara ilişkin sistemlerin geliştirilmesini ve bu amaçla ulusal ve uluslararası bir bilgi ağı ve bilgi akış sisteminin oluşturulmasını koordine etmek, Ulusal kayıt sistemlerinin oluşturulmasında standartları tanımlamak, uygulamak ve kurumlararası koordinasyon ile uygulanmasını sağlamak, Uluslararası düzeyde karşılaştırmalar yapmak amacıyla diğer ülkelere veya ülke gruplarına ait göstergeleri takip etmek, değerlendirmek ve gerekli durumlarda yayımlamak, İhtiyaç duyulan alanlarda veri üretilmesi, teknik kapasitenin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi amacıyla, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde araştırma ve teknik yardım projeleri hazırlamak, geliştirmek ve yürütmek, TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 1

İstatistikle ilgili konularda diğer ülkelerle ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğini sağlamak ve uluslararası toplantılar düzenlemek, Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek. 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu ile TÜİK'in görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesinin yanı sıra, tüm kamu kurumlarının istatistik faaliyetlerine de bir çerçeve getirilmiş ve TÜİK'in koordinasyon rolü güçlendirilmiştir. Ayrıca, Kurumun görev alanına giren, özel önem ve öncelik taşıyan konularda, kurullar oluşturulması da hükme bağlanmıştır. C. İdareye İlişkin Bilgiler 1. Örgüt Yapısı TÜİK, Başbakanlığa bağlı genel bütçeli bir kurumdur. 10 Kasım 2005 tarihinde kabul edilen ve 18 Kasım 2005 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu ile İstatistik Konseyi ve Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı olarak yapılandırılmıştır. İstatistik Konseyi, Resmi İstatistik Programı ve resmi istatistikler konusunda tavsiyelerde bulunmak, ileriye yönelik görüş ve önerileri kapsayan çalışmalar yapmak üzere oluşturulmuştur. Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı ise, Kanunun uygulanmasını sağlamak ve Kanunla kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuştur. TÜİK, merkez ve taşra teşkilatı olarak yapılandırılmış olup, çalışmalarını yurt sathında yürütmektedir. Merkez teşkilatında; 8 Ana Hizmet Birimi, 3 Danışma Birimi ve 2 Yardımcı Hizmet Birimi bulunmaktadır. Ayrıca, Başkanlığa bağlı bir Eğitim ve Araştırma Merkezi (EAMER) ile Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü (DÖSİM) vardır. Merkez teşkilatının yapılanması hizmet birimleri ayrımında Tablo 1.2'de, TÜİK Teşkilat Şeması ise Ek 1'de verilmiştir. 1.1 Merkez Teşkilatı Yapısı, 2010 Başkan 3 Başkan Yardımcısı Ulusal Hesaplar ve Ekonomik Göstergeler Daire Başkanlığı Tarım ve Çevre İstatistikleri Daire Başkanlığı Sanayi ve İş İstatistikleri Daire Başkanlığı Sosyal İstatistikler Daire Başkanlığı Ana Hizmet Birimleri Yöntem Araştırmaları Daire Başkanlığı Dış İlişkiler Daire Başkanlığı Yayın ve Bilgi Dağıtım Daire Başkanlığı Bilgi ve İletişim Teknolojileri Daire Başkanlığı Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Danışma Birimleri Hukuk Müşavirliği Yardımcı Hizmet Birimleri Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı Taşra teşkilatı; ulusal düzeydeki sayım ve araştırma faaliyetlerinde sorumluluk bölgesine ait verilerin derlenmesi, değerlendirilmesi, kalite kontrolü, analizi ve merkeze aktarımı ile bölgesel istatistiklerin alt yapısını oluşturmakla ve üretmekle görevlidir. 26 bölge müdürlüğünden oluşan taşra teşkilatının bulunduğu iller ile sorumlu olduğu iller İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasına (İBBS) göre Tablo 1.2'te verilmiştir. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 2

1.2 Taşra Teşkilatı yapısı, 2010 Bölge Müdürlüğünün Adı Bölge Merkezi Bölge Müdürlüklerine Bağlı İller İstanbul Bölge Müdürlüğü İstanbul İstanbul Edirne Bölge Müdürlüğü Edirne Edirne, Tekirdağ, Kırklareli Denizli Bölge Müdürlüğü Denizli Denizli, Aydın, Muğla İzmir Bölge Müdürlüğü İzmir İzmir Bursa Bölge Müdürlüğü Bursa Bursa, Eskişehir, Bilecik Kocaeli Bölge Müdürlüğü Kocaeli Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova Konya Bölge Müdürlüğü Konya Konya, Karaman Antalya Bölge Müdürlüğü Antalya Antalya, Isparta, Burdur Adana Bölge Müdürlüğü Adana Adana, Mersin Kayseri Bölge Müdürlüğü Kayseri Kayseri, Sivas, Yozgat Zonguldak Bölge Müdürlüğü Zonguldak Zonguldak, Karabük, Bartın Samsun Bölge Müdürlüğü Samsun Samsun, Tokat, Çorum, Amasya Trabzon Bölge Müdürlüğü Trabzon Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane Erzurum Bölge Müdürlüğü Erzurum Erzurum, Erzincan, Bayburt Kars Bölge Müdürlüğü Kars Kars, Ağrı, Iğdır, Ardahan Malatya Bölge Müdürlüğü Malatya Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli Gaziantep Bölge Müdürlüğü Gaziantep Gaziantep, Adıyaman, Kilis Diyarbakır Bölge Müdürlüğü Diyarbakır Diyarbakır, Şanlıurfa Balıkesir Bölge Müdürlüğü Balıkesir Balıkesir, Çanakkale Manisa Bölge Müdürlüğü Manisa Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak Ankara Bölge Müdürlüğü Ankara Ankara Nevşehir Bölge Müdürlüğü Nevşehir Nevşehir, Aksaray, Niğde, Kırıkkale, Kırşehir Kastamonu Bölge Müdürlüğü Kastamonu Kastamonu, Çankırı, Sinop Hatay Bölge Müdürlüğü Hatay Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye Siirt Bölge Müdürlüğü Siirt Siirt, Mardin, Batman, Şırnak Van Bölge Müdürlüğü Van Van, Muş, Bitlis, Hakkari 2. Fiziksel Yapı Kurumun mevcut sabit sermayesi bakımından tahsisli olan hizmet binaları, Ankara merkez hizmet binası ile 14 bölge müdürlüğü binasıdır. Bölge müdürlüklerimizden 13 ü ise kiralık hizmet binası kullanmaktadır. Bilgi ihtiyacını daha etkin karşılayabilmek için İstanbul Bölge Müdürlüğünce ek bir hizmet binası tahsis edilmiştir. TÜİK in 31 Aralık 2010 itibarıyla sahip olduğu fiziki kaynaklar Tablo 1.3'de verilmiştir. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 3

1.3 TÜİK Fiziki kaynaklarının dağılımı, Aralık 2010 Toplam Merkez Taşra Tahsisli Hizmet Binaları 15 1 14 Kiralık Hizmet Binaları 13-13 Lojman 30 30 - Demirbaş Taşıtlar 17 13 4 Kiralık Taşıtlar 90 5 85 3. Teknolojik Kaynaklar ve Bilişim TÜİK, bilişim hizmetlerini yürütürken yeni teknolojileri de yakından takip etmektedir. Kişisel bilgisayarlar, sunucu sistemleri, mobil bilgisayarlar gibi iletişim araçları, veri toplama, analiz ve dağıtım süreçlerinde etkin olarak kullanılmaktadır. TÜİK de yürütülen bilişim hizmetleri ağırlıklı olarak Ankara merkezli gerçekleşmekle birlikte, özellikle son yıllarda bölgesel veri işleme çalışmalarında artış görülmektedir. Bölge müdürlüklerinin güçlendirilmesi politikası çerçevesinde, öncelikle bilişim altyapılarının güçlendirilmesi ve mümkün olan operasyonel bilişim süreçlerinin bölge müdürlüklerine kaydırılması yönündeki çalışmalar büyük oranda tamamlanmıştır. Bu bağlamda, 2010 yılında Merkez ve Taşra teşkilatına 173 adet kişisel bilgisayar, 148 adet dizüstü/tablet/netbook bilgisayar, 22 adet yazıcı, 8 adet sunucu ve 10 adet switch alınmıştır. 2010 yılı sonu itibarıyla kurumdaki bilişim ve iletişim araçlarının merkez ve taşra teşkilatı ayrımında sayısal dağılımı Tablo 1.4'de verilmiştir. 1.4 Bilişim ve iletişim araçlarının sayısal dağılımı, Aralık 2010 Toplam Merkez Taşra Kişisel Bilgisayar 3243 1473 1770 Diz üstü / Tablet Bilgisayar 1296 282 1014 Sunucu 105 79 26 Yazıcı 677 341 336 Tarayıcı 85 45 40 Video Konferans 33 7 26 Projektör 58 27 31 Mobil Cihaz 281 70 211 Telefon 2151 1101 1050 Faks 116 64 52 Telefon Santralı 72 11 61 4. İnsan Kaynakları TÜİK in personel sayısı, 31 Aralık 2010 itibarıyla merkez ve taşra teşkilatı olmak üzere toplam 3 362 kişidir. Bu personelin %32 i merkez, %68 i taşra teşkilatında çalışmaktadır. Kurum personelinin %47,8 i kadrolu, %50,8'i geçici personel, %1,3 ü da sürekli işçi olarak istihdam edilmektedir. İstihdam şekline göre personelin dağılımı, Merkez ve Taşra teşkilatı ayrımında Tablo 1.5'te verilmiştir. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 4

1.5 TÜİK personelinin istihdam şekline göre dağılımı, 2010 İstihdam Şekli Toplam Merkez Taşra Kadrolu Personel 1607 877 730 Geçici Personel 1709 159 1550 Sürekli İşçi 46 46 - Toplam 3362 1082 2280 TÜİK merkez ve taşra teşkilatında kadrolu olarak çalışan toplam 1 607 personelin %88 i yüksekokul mezunudur. Üniversite mezunu olan 1 412 kişinin 257 si yüksek lisans, 20 si doktora derecelerine sahip olup, üniversite mezunu personel; TÜİK Uzmanı, TÜİK Uzman Yardımcısı, İstatistikçi, Matematikçi, Ekonomist, Programcı gibi çeşitli kadrolarda istihdam edilmektedir. Söz konusu personelin meslek dalları itibarıyla dağılımı Grafik 1.1'de verilmiştir. 1.1 Üniversite ve yüksek okul mezunu olan TÜİK personelinin meslek dallarına göre dağılımı, 2010 (%) 40 35 36 30 25 20 19 15 10 12 12 10 5 4 2,8 2,6 1,7 Meslekler 0 İstatistik İktisat İşletme Mühendislik Matematik Kamu Yönetimi Ekonometri Uluslararası İliş. Diğer Kurumun bilimsel ve teknolojik yapısındaki gelişmelere paralel olarak izlenen insan gücü planlaması sonucunda, Kurumun özellikle taşra teşkilatındaki teknik personel sayısında artış olmuştur. 2010 yılında Kuruma alınan 81 personelin, %67'si taşra teşkilatında, %33'ü ise merkez teşkilatında görevlendirilmiş olup kadro unvanlarına göre dağılımı Tablo 1.6'da verilmiştir. 1.6 TÜİK Başkanlığı na alınan personel sayısı, 2010 Kadro Unvanı Toplam Merkez Taşra TÜİK Uzman Yardımcısı 29 11 18 İstatistikçi 28-28 VHKİ 7 7 - Teknisyen 2 2 - Diğer 15 7 8 Toplam 81 27 54 TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 5

Kurumumuz 2010 yılında olduğu gibi ileriki yıllarda da personel ihtiyacını, 3 Mayıs 2002 tarih ve 24744 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik esaslarına göre A grubu kadrolar için Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan Kamu Personel Seçme Sınavında başarılı olan uzman yardımcıları ile, B grubu kadrolardan 4 yıllık lisans eğitimi veren fakülte ve 2 yıllık ön lisans mezunları arasından istatistikçi, matematikçi, memur, anketör, veri hazırlama ve kontrol işletmeni ile diğer kadro unvanlarından temin etmek suretiyle karşılamaya devam edecektir. 5. Sunulan Hizmetler Ülkemizde ekonomi, sosyal, demografi, kültür, çevre, bilim ve teknoloji alanları ile ihtiyaç duyulan diğer alanlardaki resmi istatistikleri derleme, değerlendirme, analiz etme, yayımlama, resmi istatistik sonuçlarının bilimsel ve teknik açıklamalarını yapma görevi yasa ile TÜİK e verilmiştir. Bu çerçevede TÜİK, toplumun tüm kesimlerinin ihtiyaç ve beklentilerine cevap verebilecek çeşitlilikte, kaliteli, güncel, güvenilir, tarafsız ve uluslararası standartlarda üretilmiş olan istatistikleri kullanıcıların hizmetine sunmakla yükümlüdür. TÜİK tarafından sunulan hizmetleri genel olarak şu şekilde sıralayabiliriz: İstatistiki Altyapı Hizmetleri: İstatistik altyapısını güçlendirmek amacıyla sınıflama ve standartların geliştirilmesi, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS), Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi ve İş Kayıtları Sistemi gibi önemli alanlarda ulusal kayıt sistemlerinin kurulması ve güncelleme çalışmaları yapılmaktadır. Yöntem Araştırma ve Geliştirme Hizmeti: TÜİK bünyesinde yapılan sayım ve araştırmaların teknik altyapılarını hazırlamak, örnekleme tasarımı, tahmin ve analizlerle ilgili çalışmalar yürütmek, sayım ve anket aşamalarında gerekli olan adresler, ana kütükler ile ilgili dökümanları sağlamak ve veri kalitesinin arttırılmasına yönelik metodolojik çalışmaların yanı sıra, soru kağıdı hazırlama, yöntem belirleme vb. konularda Kurum dışından yapılan başvurulara da cevap verilmektedir. Resmi istatistikler kapsamındaki kurum ve kuruluşların istatistik standartlarına ve sınıflamalarına uyumu konusunda da gerekli teknik destek sağlanmaktadır. İstatistik Üretimi: Resmi istatistik üretimi kapsamında, makro ekonomik istatistikler, sosyal ve demografik istatistikler, tarım ve çevre istatistikleri, sanayi ve iş istatistikleri vb. konularda istatistikler üretilmektedir. Makro Ekonomik İstatistikler: Milli gelir hesapları ve analizleri, dış ticaret istatistikleri, endüstriler arası işlemler ile ilgili hesaplar, kurumsal hesaplar, girdi-çıktı tabloları ve uydu hesapları, üretici ve tüketici fiyatları, satın alma gücü paritesi (SGP), güven endeksleri vb. Sosyal ve Demografik İstatistikler: Nüfus ve göç, demografi, işgücü piyasası, işgücü maliyeti ve kazanç yapısı, tüketim harcamaları, gelir ve yaşam koşulları, zaman kullanımı, sosyal koruma, toplumsal cinsiyet, yaşam memnuniyeti, eğitim, kültür, medya ve spor, sağlık ve iş güvenliği, suç, adalet ve seçim, turizm vb. Tarım ve Çevre İstatistikleri: Tarımsal yapı, tarımsal üretim, bitkisel üretim, hayvansal üretim, su ürünleri, tarımsal fiyat, tarımsal çevre, denge ve hesaplar, gıda güvenliği istatistikleri, ormancılık, uzaktan algılama, iklim değişikliği, katı atık yönetimi ve su kirliliği, su, atık su, katı atık, hava emisyonu, hava kalitesi, çevresel istihdam ve harcama, sürdürülebilir kalkınma göstergeleri vb. İş İstatistikleri: Yıllık iş ve sanayi ürün istatistikleri, yıllık sanayi ve hizmet istatistikleri, kısa dönemli iş istatistikleri, enerji istatistikleri, ulaştırma istatistikleri, bilim ve teknoloji istatistikleri, mali aracı kuruluş istatistikleri vb. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 6

Yayın ve Bilgi Dağıtım Hizmeti: Üretilen istatistik ve göstergeler çeşitli araç ve kanallarla kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Bu kapsamda hizmetlerin sunumu, haber bülteni, yayın vb. araçlarla yapılmakta ve basılı yayın, manyetik veya elektronik ortamlarda dağıtımı sağlanmaktadır. Zaman içerisinde kullanıcıların görüş ve önerilerini almak ve taleplerini değerlendirmek amacıyla kullanıcı memnuniyetine ilişkin araştırmalar yapılmakta ve yayın politikaları yeniden gözden geçirilmektedir. Ayrıca, kütüphane ve dokümantasyon hizmetleri yürütülmektedir. Bilişim Hizmetleri: Kurum stratejileri doğrultusunda yazılım, veri tabanı yönetimi, ağ ve donanım vb. alanlarda bilişim imkânları en üst düzeyde kullanılarak üretilen istatistiksel bilgiler Kurumun web sayfası üzerinden düzenli olarak yayımlanmakta, dinamik veri tabanları uygulamaları ile kullanıcıya daha kapsamlı bilgi sunulmakta ve web üzerinden bilgi paylaşımı yaygınlaştırılmaktadır. Basın ve Tanıtım Hizmeti: Kurumun hizmet politikası hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi, bu politikaların benimsetilmesi, üretilen resmi istatistiklerin ve bilginin önemine yönelik bilinçlenmenin sağlanması, kurumsal imaj ve kimliğin oluşturulması, hedef kitlemiz ile katılımcı ve paylaşımcı bir politika izlenerek iletişimin geliştirilmesi için kullanıcı gruplarına göre kitle iletişim kanalları kullanılarak basın, halkla ilişkiler ve tanıtım faaliyetleri planlanarak organizasyon ve koordinasyon çalışmaları yürütülmektedir. Ayrıca İstatistik Araştırma Sempozyumu, Kuruluş Yıldönümü ve Türkiye İstatistik Günü Etkinlikleri ile Bilgi Edinme Kanunu kapsamındaki çalışmalar yürütülmektedir. Uluslararası İşbirliği Hizmetleri: Uluslararası kuruluşlar, bölgesel teşkilatlar ve ulusal istatistik ofisleri ile işbirliği ve koordinasyon hizmetlerinin yürütülmesinin yanı sıra, TÜİK in uluslararası ortamdaki etkinliğini artırmak amacıyla uluslararası kuruluşların ve/veya ulusal istatistik ofislerinin talepleri doğrultusunda, gelişmekte olan ülkelere veya ülke gruplarına yönelik çeşitli istatistik konularında eğitim ve danışmanlık hizmetleri verilmektedir. Eğitim Hizmetleri: Uzman yardımcıları uzmanlık alan eğitimi, TÜİK Uzmanlığı Yeterlik Sınavı, aday memur eğitimi, hizmet içi eğitimler gibi kurum personelinin bilgi, tecrübe ve verimliliklerini güçlendirmek amacıyla kurum içine yönelik hazırlanan programların yanı sıra, özellikle resmi istatistiklerin geliştirilmesi kapsamında kamu kesimindeki istatistik bilgisini arttırmak ve uygulamaların açıklamalarını yapmak üzere kurum dışına yönelik eğitimler de verilmektedir. Yönetsel ve Mali Hizmetler: Kurumun hizmetleri, insan kaynakları yönetimi, stratejik yönetim ve performans yönetimi gibi çağdaş yönetim anlayışları paralelinde yürütülmektedir. Planlama, programlama ve koordinasyon konularında gerek orta ve uzun vadeli gerekse yıllık düzeyde stratejiler oluşturulmakta ve uygulanmaktadır. Kurumun mali, hukuki ve destek hizmetleri mevzuata uygun şekilde yürütülmektedir. İç Denetim 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nda kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık olarak tanımlanan iç denetim faaliyetleri yürütülmektedir. Döner Sermaye Hizmetleri: Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilere her türlü bilgi işlem hizmetlerinin verilmesi, proje geliştirilmesi, anket düzenlenmesi, alan uygulaması yapılması, her türlü dizgi ve baskı işlerinin yapılması ile üretilen bilgi, belge ve kitapların satışı vb. hizmetler DÖSİM aracılığı ile yapılmaktadır. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 7

6.Yönetim ve İç Kontrol Sistemi TÜİK, Başbakanlığa bağlı bir kuruluştur. Başkan, TÜİK in en üst yöneticisidir ve Bakanlar Kurulu kararı ile beş yıl süre için atanır. Başkan, Başkanlık hizmetlerini, mevzuat hükümlerine, resmi istatistik programına, stratejik plana, Kurumun amaç ve politikalarına, performans göstergelerine ve hizmet kalite standartlarına uygun olarak yürütmekle görevli ve yetkili olup, Başbakana karşı sorumludur. TÜİK de, başkan yardımcıları, birinci hukuk müşaviri, daire başkanları ve bölge müdürleri, başkanın önerisi üzerine müşterek kararname ile atanır, bunların dışında kalan personelin atamaları ise Başkan tarafından yapılır. Bölge müdürleri, bölgesel düzeydeki tüm istatistik faaliyetlerini yürütmek ve yerel birimlerle koordinasyonu sağlamaktan, doğrudan TÜİK Başkanına karşı sorumludur. Başkanlıkta, daire başkanlıkları ve bölge müdürlükleri bünyesinde işlerin niteliğine göre, devamlı veya geçici gruplar ve takımlar oluşturulabilir. Başkan, bu birimlere sorumlular görevlendirir. 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu uyarınca RİP in hazırlanması, uygulanması, resmi istatistik ihtiyacının tespiti, gelişimi ve işlevleri konusunda tavsiyelerde bulunmak, ileriye yönelik görüş ve önerileri kapsayan çalışmalar yapmak üzere İstatistik Konseyi oluşturulmuştur. Ayrıca, Kurumun görev alanına giren, özel önem ve öncelik taşıyan konularda, kurullar oluşturulması hükme bağlanmıştır. Türkiye İstatistik Kanununun, 18 Kasım 2005 tarihinde yürürlüğe girmesinin ardından çıkarılan yönetmelik ve yönergeler aşağıda verilmiştir. Türkiye İstatistik Konseyi Yönetmeliği Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği Türkiye İstatistik Kurumu Eğitim ve Araştırma Merkezinin Kuruluşu Görevleri ve Çalışma Esaslarına İlişkin Yönetmelik Türkiye İstatistik Kurumu Uzman Yardımcılığı Giriş ve Türkiye İstatistik Kurumu Uzmanlığı Yeterlik Sınavları ile Atanma ve Yetiştirilmelerine Dair Yönetmelik Resmi İstatistiklerde Veri Gizliliği ve Gizli Veri Güvenliğine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Veri Kalite Kontrol Kurulunun Oluşumu ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Sicil Amirleri Yönetmeliği Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Disiplin Amirleri Yönetmeliği Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığında Staj Yapacak Kişiler Hakkında Yönerge Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Sözleşmeli Personelinin Performans Değerlendirmesine İlişkin Yönetmelik Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmelik Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Konut Tahsisi Yönergesi Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Ön Mali Kontrol İşlemleri Yönergesi Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca, kurum bünyesinde Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı kurulmuştur. Anılan daire başkanlığı; RİP, stratejik planlama, performans esaslı bütçeleme, faaliyet raporu, iç kontrol, yönetim bilgi sistemleri, kurum bütçesinin ve yatırım programının hazırlanması fonksiyonlarının koordinasyonu ile kesin hesap-raporlama, ön mali kontrol, ayrıntılı harcama programı hazırlama, alacakların takibi, taşınır ve taşınmaz mal işlemleri ve mali konularda danışmanlık fonksiyonlarının yürütülmesinin yanı sıra, İstatistik Konseyi nin sekretarya hizmetlerinden sorumludur. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 8

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 58 inci ve 60 ıncı maddeleri ile İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğe dayanılarak çıkarılan Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Ön Mali Kontrol İşlemleri Yönergesi nde belirtilen mali karar ve işlemlerin ön mali kontrolleri Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Ayrıca, kurumumuz harcama birimleri tarafından, Ödeme Emri Belgeleri ve ekleri üzerinde ön mali kontrol yapılmaktadır. 26/12/2007 tarihli ve 26738 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği ile Maliye Bakanlığı tarafından 04/02/2009 tarihinde yayımlanan Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi uyarınca, Başkanlık Makamının onayıyla Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Hazırlama Çalışma Grubu ve İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulu oluşturulmuştur. Çalışma grubu tarafından İç Kontrol Sistemi Analiz Raporu ve Eylem Planı Taslağı hazırlanmıştır. İç Kontrol Eylem Planı, İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulunun uygun görüşünün ardından Başkanlık Makamının onayıyla yürürlüğe girmiştir. Eylem Planında 15 adet eylem yer almakta olup, eylemlerin gerçekleştirilmesi için çalışmalar devam etmektedir. 2. Temel Politika ve Öncelikler A. TÜİK in Plan ve Programları 2005 yılında yürürlüğe giren Türkiye İstatistik Kanunu, ulusal düzeyde resmi istatistikler konusunda önemli düzenlemeleri içeren RİP in hazırlanmasını ve istatistik üretiminin bu program çerçevesinde yapılmasını hükme bağlamıştır. Bunun yanı sıra, kamuda reform olarak nitelendirilen çok yıllı planlama dönemine geçiş uygulamaları başlatılmış, bu kapsamda kuruluşların stratejik planlarını hazırlamaları ve bütçelerini bu plan doğrultusunda oluşturmaları için gerekli yasal düzenlemeler yapılmıştır. Bu doğrultuda, TÜİK in de aralarında bulunduğu 8 pilot kuruluşta stratejik planlama çalışmaları başlatılmıştır. 2007-2011 dönemi için hazırlanan RİP ve stratejik plan, TÜİK in istatistik alanındaki hedeflerini ve yapılması gereken çalışmalarını yeniden planlamasını gerekli kılmıştır. 1. Resmi İstatistik Programı, 2007-2011 Resmi istatistiklerin üretimi, organizasyonu ve yayımına ilişkin temel ilke ve standartları belirlemek, ulusal ve uluslararası düzeyde ihtiyaç duyulan her alanda, güncel, güvenilir, zamanlı, şeffaf, tarafsız ve sadece tek bir resmi istatistik üretilmesini sağlamak amacıyla beş yıllık bir dönem için hazırlanmış ve Türkiye de istatistik sisteminde programlı döneme geçilmiştir. TÜİK Başkanlığı tarafından hazırlanan ve 30 Aralık 2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Resmi İstatistik Programı, 2007-2011" ile verilerin hangi kurum tarafından, hangi yöntemle derleneceği, ne zaman yayımlanacağı konularına açıklık getirilmiş ve böylece resmi istatistikler bir standarda kavuşturulmuştur. Program, talepler doğrultusunda 2008, 2009 ve 2010 yıllarında revize edilmiştir. 2. Stratejik Plan, 2007-2011 Dünyada yaşanan sosyo-ekonomik, kültürel ve teknolojik değişimler, kamu kesiminin yeniden yapılanma sürecine girmesine neden olmuş, bu süreçte kamuda stratejik yönetim, Toplam Kalite Yönetimi (TKY) ve performans yönetimi gibi çağdaş yönetim yaklaşımları benimsenmeye başlanmıştır. Bunun yanı sıra, ulusal ve uluslararası düzeydeki gelişmeler, istatistik alanındaki ihtiyaç ve beklentileri artırmış fakat kaynaklar her zaman sınırlı kalmıştır. Bu nedenle, önceliklerin belirlenebilmesi ve etkin bir TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 9

kurumsal kaynak planlaması için stratejik planlama, Kurumumuz için bir tercih değil, zorunluluk haline gelmiştir. TÜİK'de 2004 yılında başlanan stratejik planlama çalışmaları, 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu nun yürürlüğe girmesiyle, yeniden yapılanma sürecine paralel olarak ivme kazanmıştır. 5429 sayılı Kanunun getirdiği değişiklikler, Mayıs 2006 da yürürlüğe giren Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ve Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu nun 2. sürümü dikkate alınarak, TÜİK Stratejik Planı, içerik ve sunum açısından yenilenmiş ve 29 Aralık 2006 tarihinde onaylanarak uygulamaya konulmuştur. 2007-2011 dönemini kapsayan, RİP ve Stratejik Plan ın uygulanmasına 2007 yılından itibaren başlanmıştır. Kurumun yayımladığı yukarıda belirtilen resmi plan ve programlar kapsamında; Resmi istatistiklerin üretiminde ve yayımında karşılaşılan mükerrerlikler önlenecek, cevaplayıcı yükü azalacak, kamuda insan gücü ve kaynak tasarrufu sağlanacak ve resmi istatistiklere olan güven daha da artacaktır. TÜİK in yayımladığı verilerin yanı sıra, RİP de diğer kurum ve kuruluşlar tarafından üretilmesi öngörülen veriler resmi istatistik olarak kabul edilecektir. Böylece, ihtiyaç duyulan her alanda güvenilir tek bir resmi istatistik üretilmesi sağlanmış olacaktır. İstatistik ürünlerin sunumunda kalite, güvenilirlik, zamanlılık, güncellik, açıklık, erişilebilirlik, tutarlılık ve karşılaştırılabilirlik ilkeleri esas alınacaktır. Kamusal hizmet sunumunda tarafsızlık, şeffaflık, hesap verebilirlik ve kullanıcı memnuniyeti esas alınacaktır. Bireysel verilerin gizliliği ve kamuoyunun bilgi edinme hakkının gözetilmesi esas alınacaktır. Stratejik Plan ve Performans Programı nda yer verilen hedeflerin gerçekleşmesi sağlanacaktır. Kurumun personel kapasitesi, değişen şartlara ve çalışmalara hızlı ve etkin bir biçimde cevap verebilecek şekilde arttırılacaktır. Personelin çalışma koşulları iyileştirilecek, atama ve yükselmelerde liyakat esas alınacaktır. İstatistik üretim süreçlerini, veri dağıtımını ve organizasyon altyapısını geliştirmek amacıyla yeni teknolojilerin kullanımı arttırılacaktır. 3. Dokuzuncu Kalkınma Planı TÜİK, 2007-2013 dönemini kapsayan Dokuzuncu Kalkınma Planı nda; Rekabet Gücünün Artırılması, İstihdamın Artırılması, Beşeri Gelişme ve Sosyal Dayanışmanın Güçlendirilmesi, Bölgesel Gelişmenin Sağlanması, Kamu Hizmetlerinde Kalite ve Etkinliğin Artırılması konularında öngörülen Ekonomik ve Sosyal Gelişme Eksenleri altında yer alan sektörel ve tematik politika ve önceliklere temel teşkil edecek istatistiki bilgileri üretmeye öncelik vermiştir. Dokuzuncu Kalkınma Planı paralelinde hazırlanmış olan; Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı (2006-2010) ile Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve Eylem Planı (2007-2013) kapsamında TÜİK çeşitli eylemlerin gerçekleştirilmesinde sorumlu kuruluş olarak belirlenmiştir. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 10

Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı (2006-2010) Devlet Planlama Teşkilatı (DPT)'nın sorumluluğunda yürütülen Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı (2006-2010) çerçevesinde Kurumumuz, Kamu Yönetiminde Modernizasyon ekseni altında yer alan 79 nolu eylemden sorumlu kuruluştur. TÜİK e Bildirim Standartları ve Elektronik Paylaşım başlıklı 79. Nolu Eylem de; mevzuat, Resmi İstatistik Programı, tarım, çevre, sosyal konulardaki istatistikler ile metodoloji ve bilişim konularında 27 alt proje tanımlanmıştır. 2010 yılı sonu itibarıyla söz konusu alt projelerin 26 tanesi tamamlanmış ve 1 tanesi iptal edilmiştir. Genel olarak tamamlanan alt projelere cari çalışmalar kapsamında yürütülmesine devam edilmektedir. 2010 yılı içerisinde bu kapsamda sağlanan önemli gelişmeler aşağıda özetlenmiştir: Kurumların yeni sınıflamalara geçiş çalışmalarına destek verilmesine devam edilmiştir. NACE Rev.2 den türetilen ve Maliye Bakanlığı tarafında kullanılan 6 basamaklı snıflama üzerindeki revizyon çalışmaları kurumlarla birlikte (TOBB, Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve diğer kurumlar), tamamlanmış ve NACE Rev.2_TR olarak kurum ve kuruluşların kullanımına sunulmuştur. ISCO 08 sınıflamasının çevirisi ve sözlüğü kurum ve kuruluşların katılımı ile tamamlanmıştır. Türkiye İş kurumu tarafında kullanılan ISCO 88 den türetilen 6 basamaklı meslekler sözlüğü, ISCO 08_TR uyarlama çalışmalarına devam edilmiştir. RİP kapsamındaki kurum ve kuruluşlar öncellikle olmak üzere kurumların sınıflama ve sınıflama sunucusu ile ilgili eğitim çalışmalarına devam edilmiştir. Bazı kurum ve kuruluşlar web servis yolu ile sınıflama sunucusunda bulunan sınıflamalara ait sözlükleri kullanmaya başlamışlardır. Oluşturulan Forum üzerinden ilgili kurum/kuruluşlardan gelen sınıflama problemleri forum sayfasında çözülmektedir. Kategori bazında, diğer kamu kurumlarının TÜİK e elektronik ortamda veri iletebilmesine ilişkin çalışmalar sürdürülmüş, çalışmaların alt yapısı kurulmuş olup ilgili kurumlarla işbirliğine devam edilmiştir. Bu kapsamda 65 i aşkın uygulama hizmete açılmış olup, yeni çalışmalar geliştirilmekte ve standart yapıya kavuşturulmaktadır. Veri dağıtımında grafiksel ve haritasal gösterimlerle ilgili uygulamalar pilot olarak tamamlanmıştır. Yaklaşık 60 uygulama yapılmış; çocuklara ilişkin bilgi dağıtım uygulaması kullanıma açılmıştır. İş Zekası Yazılımı kullanılarak veri dağıtımında yeni projeler oluşturmaya başlanmıştır. Web Servisi ile kurumlarla veri paylaşım çalışmaları başlatılmıştır. Bu teknolojilerle ilgili çalışmalar devam etmektedir. Hava kalitesi, belediye su, belediye atıksu, belediye atık ve kamu sektörü çevresel harcama istatistikleri veritabanları tamamlanmış olup, seragazı emisyon envanteri ve imalat sanayi su, atıksu ve atık istatistikleri veri tabanı hazırlık çalışmalarına devam edilmiştir. Oturma izinleri, sığınmacı ve mülteci kayıtları ve yasa dışı göç istatistikleri kapsamında Emniyet Genel Müdürlüğü den alınan aylık tablolar üzerinden yürütülen çalışılmalara devam edilmiştir. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ve Emniyet Genel Müdürülüğü ile 2010 yılı için Türkiye de ikamet eden yabancı nüfusun tespitine yönelik çalışma tamamlanmış, illere göre toplam yabancı nüfus belirlenmiştir. Yabancıların uyruk ve doğum yerine göre istatistiklerin elde edilmesi çalışmalarına devam edilmiştir. 2008 sonu itibarıyla tamamlanarak yayımlanmış olan Toplumsal Cinsiyet Göstergeleri nin gösterge seti 2010 yılı içerisinde güncellenmiştir. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet veri tabanı çalışmaları 2010 yılı ikinci yarısında tamamlanmıştır. İçişleri Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ile 2006 yılında imzalanan protokol çerçevesinde başlanılan elektronik veri transferine devam edilmiş, 2009 yılına ilişkin doğum istatistikler 22/10/2010 tarihinde; 2009 yılı evlenme ve boşanma istatistikleri 18/06/2010 tarihinde, 2010 yılı dönemsel evlenme ve boşanma istatistikleri ise dönemsel olarak (Temmuz-Ekim-Aralık) haber bülteni ile kamuoyuna duyurulmuştur. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 11

Ceza İnfazı Kurumu İstatistikleri kapsamında hükümlü istatistikleri, Adalet Bakanlığı tarafından yürütülen Ulusal Yargı Ağı Projesi kapsamında Bakanlık tan manyetik ortamda derlenmeye başlanmış olup, yeni veri derleme yönteminde karşılaşılan aksaklıkların giderilmesiyle ilgili çalışmalar sürdürülmüştür. Çalışmanın cari olarak yürütülmesine devam edilmektedir. Suç (olay) İstatistikleri ve Güvenlik Birimine Gelen veya Getirilen Çocuk İstatistikleri kapsamında, veri transferinin sağlanması için gerekli çalışmalar tamamlanmış olup, cari çalışma olarak yürütülmüştür. Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve Eylem Planı (2007-2013) Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanan, Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve Eylem Planı (2007-2013) çerçevesinde Kurumumuz; Eylem Planı nda Araştırma ve Geliştirme başlığı altında düzenlenmiş olan Sürdürülebilir AR-GE kısmında belirlenmiş 22 ve 23 nolu eylemlerin gerçekleştirilmesinden sorumlu kuruluşlardan biri olarak yer almıştır. Bu eylemler kapsamında 2010 yılı içerisinde yürütülen çalışmalar aşağıda özetlenmiştir: Eylem 22-İstatistik verilerin dünya standartlarına uyarlanması: Bu kapsamda, Turizm sektöründeki istatistikî verilerin dünya standartlarında ve yeni gelişimlere ve araştırmalara destek olacak şekilde yeniden düzenlenmesi sağlanacaktır. Eylem 23-İstatistik verilerin dünya standartlarına uyarlanması: Bu kapsamda, Kamu, özel sektör, üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları, araştırmacılar ve işletmelerin istatistikî verilere ulaşımı sağlanacaktır. Yurtdışından gelen turizm, yurtdışına giden turizm, hanehalkı yurtiçi turizm, turizm işgücü ve turizm uydu hesapları konularında Eurostat'ın konu ile ilgili olağan toplantılarına katılım sağlanmıştır. Bu toplantılara T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (KTB) ndan da katılım sağlanmıştır. Ayrıca uluslararası turizm istatistiklerinin uyumu sürekli takip edilmekte, turizm istatistikleri ile ilgili yapılan çalışmaların güncellenmesi, TÜİK, TCMB ve KTB arasında yapılan değerlendirme toplantıları ile sağlanmaktadır. Eylem 24-Kamu-özel sektör işbirliği: Bu kapsamda, Ar-Ge de kamu ve özel sektör arasında işbirliği ve eşgüdüm sağlanacaktır. TÜİK, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ortaklaşa yapılan toplantılara turizm sektör temsilcileri de katılmakta ve turizm istatistikleri konusunda sektörün görüşleri de alınmaktadır. 4. Avrupa İstatistik Sistemi nin Yeni Unsurları ve Bu Kapsamda Yürütülen Çalışmalar Avrupa İstatistikleri hakkındaki 11 Mart 2009 tarih ve (AT) 223/2009 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü nün çevirisi yapılmış; yeni sistemin getirdikleri hakkında tüm Daire Başkanlıkları, Bölge Müdürlükleri ile ilgili tüm kurum ve kuruluşlar bilgilendirilmiştir. 31 Mart 2009 tarihinde AB Resmi Gazetesi nde yayınlanarak yürürlüğe giren Avrupa İstatistikleri Hakkındaki Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü nde yer alan yenilikler aşağıda özetlenmiştir: AİS yasal bir zemine oturtulmaktadır. Ulusal İstatistik Ofisleri nin ulusal düzeyde, eurostat ın ise Topluluk düzeyinde rolleri güçlendirilmektedir. İstatistik Program Komitesi (SPC), Gizlilik Komitesi nin de (Confidentiality Committee) görev ve sorumluluklarını üstlenerek, AİS Komitesi ne (ESS Committee) dönüşmektedir. Ayrıca, AİS Komitesi nin Avrupa İstatistik Sistemi ne profesyonel anlamda rehberlik edeceği hükme bağlanmıştır. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 12

Daha önce Komisyon Tavsiye Kararı niteliğinde olan Avrupa İstatistikleri Uygulama Esasları (European Statistics Code of Practice), Avrupa İstatistikleri Hakkındaki Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü nün içine dahil edilerek Üye Devletlerin tamamında doğrudan uygulanabilme, ayrıca Üye Devlet vatandaşları ve kurumları üzerinde de tıpkı ulusal yasalar gibi doğrudan yükümlülük ve hak doğurabilme niteliği kazanmıştır. İstatistiksel kalite ile ilgili yeni bir madde eklenmiştir. Söz konusu maddede sonuçların kalitesini garanti etmek amacıyla, Avrupa istatistiklerinin, ortak standartlar ve uyumlaştırılmış yöntemler temelinde geliştirilmesi, üretilmesi ve dağıtılması gerektiği ifade edilerek uygunluk, doğruluk, zamanlılık, yayımlama takvimine uygunluk, erişilebilirlik ve açıklık, karşılaştırılabilirlik ve tutarlılık ilkeleri tanımlanmıştır. Avrupa İstatistik Programı ve programın nasıl uygulanacağı düzenlenmiştir. İşbirliği ağları ilk kez yasal düzeyde tanımlanmıştır. Avrupa İstatistik Programı çerçevesinde İstatistiğe Avrupa yaklaşımı tanımlanmıştır. İstatistiksel Gizlilik ile ilgili yeni hükümler getirilmiş, gizli verinin korunması, AİS otoritesine gönderilmesi, bilimsel amaçlarla gizli veriye erişilmesi gibi konular yeniden düzenlenmiştir. AİS yi yeni baştan düzenleyen Tüzüğün getirdiği en önemli unsur, Avrupa İstatistikleri Uygulama Esasları (European Statistics Code of Practice) na Tüzük içinde yer verilmesiyle Üye Devletlerin tamamında doğrudan uygulanabilme ayrıca Üye Devlet vatandaşları ve kurumları üzerinde de tıpkı ulusal yasalar gibi doğrudan yükümlülük ve hak doğurabilme niteliği kazanmış olmasıdır. Avrupa İstatistikleri Uygulama Esasları nın temel amacı istatistik otoritelerinin güvenilirlik ve inanılırlığının artırılması ve uluslararası istatistik ilkeleri, yöntem ve uygulamalarının desteklenmesi yoluyla istatistiklerin kalitesinin yükseltilmesi dir. Bu doğrultuda, Avrupa İstatistikleri Uygulama Esasları nın Türkçe çevirisi yapılmış ve EUROSTAT ın resmi web-sitesinde yayımlanmıştır. AİS içinde yer alan İstatistik Program Komitesi Mayıs 2005 teki toplantısında Avrupa İstatistikleri Uygulama Esasları kapsamında yer alan ilkelerin uygulanması ve istatistik kurumlarındaki geçerliliğini değerlendirmek amacıyla 2 aşamalı bir süreç planlanmıştır. Bunlar Self Assessment (Öz Değerlendirme) ve Peer Review (Emsal Tarama) faaliyetleridir. Birinci aşama olan öz değerlendirme sürecinde, Öz Değerlendirme Soru Kağıdı kullanılır. 15 ilke ve bunlara bağlı 76 göstergeye ilişkin sorular içeren Öz Değerlendirme Soru Kağıdı İstatistik Kurumlarının kendilerini AİS e göre konumlandırmalarına yardımcı olur. İkinci aşama olan emsal tarama sürecinde Eurostat tarafından onaylanan 2 uzman ve 1 Eurostat temsilcisi İstatistik Kurumunu ziyaret ederek, Uygulama Esasları doğrultusunda değerlendirmelerde bulunurlar. Emsal Tarama süreci, Avrupa İstatistikleri Uygulama Esasları kapsamında geliştirilmiş ilkelerin uygulanması konusu nda dışsal bir gözlem ve değerlendirme sağlamak ve sürecin şeffaflığını sağlamayı amaçlamaktadır. Sürecin resmen başlatılması ülkelerin emsal tarama faaliyeti için uygun olduğu tarihleri de içeren resmi bir talep yazısı göndermesi ile başlamaktadır. Bu bağlamda, Eurostat ile gerçekleştirilen yazışmalar sonucunda Türk İstatistik Sistemi için emsal tarama faaliyeti 23-27 Mayıs 2011 de gerçekleştirilecek olup, emsal tarama faaliyetinden önce Öz Değerlendirme Süreci nin gerçekleştirilmesi için hazırlıklar başlatılmıştır. Bu doğrultuda, Öz Değerlendirme Soru Kağıdı ve TUİK ten talep edilen başlıca yasal mevzuat ihtiyaca göre Türkçe ve İngilizce ye çevrilmiştir. TÜİK Faaliyet Raporu, 2010 13