AB Katılım Süreci ve Ticaret ve Sanayi Odaları: Örnek Uygulamalar Projeler TOBB-İKV-DEİK-TEPAV-Oda ve Borsalar arasında Daha Fazla Sinerji TOBB, Ankara 31.10.2006 1
Kapsam 1. Moncloa Pact ve Türkiye 2. Yeni Uzmanlık Tanımı 3. İSO nun Bugüne dek Yaptıkları 4. Yeni Hedef 5. Hamleler 6. Gümrük Birliği: Avrupa Komisyonu Yapılanması 7. Yurt-içi Ağ 8. Uluslararası Ağ 9. İSO nun Müzakere Fasıllarında Yetkinliği 10. Ufuk 2
1. İspanya: Moncloa Pact Örneği Franco dikta rejiminden çıktı; 1987 de tam üye oldu. Siyasi partiler, bürokrasi, sendikalar, meslek örgütleri, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları bir araya geldi ve Nasıl bir İspanya sorusuna ortak bir paydada cevap üretti. İleri yürüdüler. 3
1.i.... ve Türkiye AB, her birimizin hayatını doğrudan etkileyecek. Böylesi bir kapsam, omuz omuza, ahenk içinde çalışılmasını gerektirir. Tekelci, katılımcılıktan uzak anlayışla kaybederiz. Müzakerelerde her saniye kıymetli. Başlangıçtaki yanlış kurgunun ileri bir tarihte telafisi yok. TOBB, bu semineri tam zamanında düzenlemiştir. Özellikle teşekkür ederiz. İSO olarak tüm yetkinliğimizle AB müzakere sürecine katkı yapmaya hazırız. 4
2. Yeni Uzmanlık tanımı 20 yıl önce AT Uzmanı vardı = Siyasal hukuki. Bugün AB uzmanı tabiri yanlış. 1996 Gümrük Birliği; 1999 katılım yolu ve nihayet müzakere süreci ile = Güçlü ekonomik boyut. Bugünün uzman ı, kendi konusunda uluslararası - özellikle de AB mevzuat ve uygulamaları çok iyi bilmeli, izlemeli. Tepeden-aşağı, bütünü kapsayan bir uzmanlık değil; aşağıdantepeye, son derece belirgin alanlara has uzmanlık. Örneğin, ana tema çevre ise, çevrenin alt temalarından ancak bazılarında uzman olabilir. 5
3. İSO nun bugüne dek Yaptıkları Yayınlar, raporlar. Kongreler, seminerler. Projeler (halen devam edenler mevcut). ABM VI.Çerçeve Programı kurumsal temas noktası. 6
4. Yeni Hedef Sadece geçmişin veya mevcut durumun analizini yapmak değil; geleceğin nasıl şekilleneceğini de anlamak. Yayın aşamasından, sahada uygulama aşamasına geçmek. AB müzakere sürecine katılmak; sanayicinin sorunlarına çözüm yolları üretmek. Sanayicinin ufkunu açmak. 7
5. Hamleler İSO şu hamleleri, eş-anlı olarak yapacak: 1- Kendi kadrosunu ve üyesini bilgilendirecek; bilinçlendirecek. 2- Müzakere pozisyon belgesi hazırlığında üyesinin önceliklerini kamu otoritesine bire-bir yansıtacak. 3- AB ye uyum yasalarının uygulanmasında ihtiyaç/sorun sahibi üyesini en etkin biçimde çözüme yönlendirecek: Kendi yetkinlik alanı ise, doğrudan; Değil ise, en yetkin yurt-içi ve uluslararası ağlar ile buluşturmak suretiyle. 8
6. Gümrük Birliği (GB): Avrupa Komisyonu Ankara Yapılanması 1995: 25 yıl aradan sonra Delegasyon bir kişiyi istihdam etti. Bu kişi GB ile ilgili ortaya çıkan tüm sorunların çözüm koordinasyonundan sorumlu idi. Ayrıca, düzenli makro-ekonomik ve sektörel raporlama da yapıyordu. Firmalardan aktarılan sorunlar ve bunlara çözümlerin akışı şöyleydi: AB bürokrasisi bilgilendirme Türk bürokrasisi Delegasyon (1 kişi) Türk firmaları AB firmaları 9
7. Yurt-içi ağ İlk yapılması gereken, bir envanter çalışması. Hangi kamu kuruluşu; hangi müzakere faslında yetkili? Hangi meslek örgütü, sivil toplum örgütü, üniversite; hangi fasılda yetkin? BAKANLIKLAR, İL MÜDÜRLÜKLERİ, DIŞ TİCARET ve HAZİNE MÜSTEŞARLIKLARI, DPT, BAĞIMSIZ KURULLAR, ABGS, GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI, BELEDİYELER, TÜİK, MPM, TSE, TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ, TÜRKAK, TODAİE, TÜSSİDE, KOSGEB, TÜBİTAK, İGEME. TOBB, DİĞER TİCARET VE SANAYİ ODALARI, YASED, İKV, TÜSİAD, KALDER, DEİK, SEKTÖREL DERNEKLER. ÜNİVERSİTELER, TEPAV. 10
8. Uluslararası ağ Avrupa Komisyonu. Brüksel de konuşlanmış AB ölçeğinde sektörel dernekler. AB ülkeleri sanayi ve ticaret odaları: Özellikle ikizleştirme. Türkiye nin ticaret ve yatırım ilişkisinin en yoğun olduğu AB ülkeleri Son 5 yılda Türkiye nin ticaret ve yatırım ilişkisinin en hızlı geliştiği AB ülkeleri Düşünce üretim merkezleri. 11
9. İSO nun Müzakere Fasıllarında Yetkinliği İSO nun azami katkı sağlayabileceğifasıl: Çevre. İSO nun diğer yetkin kurumlarla birlikte önderlik edebileceği fasıllar: Girişimcilik ve Sanayi Politikası, KOBİ ler. Sosyal Politika ve İstihdam. 12
9.i. İSO nun Müzakere Fasıllarında Yetkinliği İSO nun hazır olan kuruluşlara destek verebileceği fasıllar: Malların serbest dolaşımı. Fikri mülkiyet hukuku. Rekabet politikası. Gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı. Bilim ve araştırma. Tüketicinin ve sağlığının korunması. Gümrük birliği. 13
10. Ufuk Türkiye kaotik bir küreselleşmenin etkisinde değil. Son derece net çizilmiş bir AB çerçevesi içinde dünya ile eklemlenmekte. Sanayii dönüşüyor. Sektörel bazda etki analizi yapılmalı. Gümrük Birliği nin başladığı 1996 dan bugüne kazanmış veya kaybetmiş görünenlerin 10 yıl sonrası nasıl olacak? Uymaya çalıştığımız AB yapıları, kuralları statik değil; sürekli yenileniyor. AB sanayi politikasının ne yöne gittiği izlenmeli. 14
Sonuç Burada bulunan tüm kuruluşlar birbirini iyi tanıyor; birlikte çalışma geleneği mevcut. Sorumluluk alanları, iş akışları ve iletişim yöntemi açıkça tanımlanmış bir yapı ile hızla yol alabiliriz. Ülke çıkarının azami oranda gözetilmesi için: Eşgüdüm. Kaynaklarımızı ve zamanı en verimli biçimde kullanmalıyız; Çalışmalarda tekrara düşmemeliyiz; Konuları detayıyla ve matematik esaslı tartışmalıyız ancak sonuçta tek ses olabilmeliyiz. 15
Teşekkürler 16