1. ENFLASYON Tüketici fiyat endeksi, Haziran [2003=100] TÜFE de (2003=100) yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %2,61, bir önceki yılın Aralık ayına göre %9,17, bir önceki yılın aynı ayına göre %15,39 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,49 artış gerçekleşti. Kaynak: TÜİK 2. TÜFE ORANLARI Tüketici Fiyat Endeksi TR41 Eskişehir, Bursa, Bilecik Bir önceki aya göre değişim oranı (%) Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı (%) (Türkiye geneli için) Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı (%) Haz -0,11 10,47 10,90 Tem 0,15 9,47 9,79 Ağu 0,65 10,48 10,68 Eyl 0,52 10,90 11,20 Eki 1,87 11,54 11,90 Kas 1,68 12,66 12,98 Ara 0,63 11,52 11,92 Oca 0,98 10,10 10,35 Şub 0,79 10,14 10,26 Mar 0,72 10,14 10,23 Nis 1,35 10,35 10,85 May 2,03 11,82 12,15 Haz 2,43 14,66 15,39 1
% Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı TR41 Eskişehir, Bursa, Bilecik Bölgesi için 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0-0,5 Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Oca Şub Mar Nis May Haz Eskişehir, Bursa, Bilecik bölgesi için aylık tüketici fiyatlarına göre hesaplanmış enflasyon oranlarının Haziran ayından Haziran ayına kadar açık bir artış trendine sahip olduğu izlenmektedir. Türkiye genelinde enflasyonda yaşanan artış trendinin bu artış oranında temel belirleyici olduğu anlaşılmaktadır. Haziran ayından Haziranına kadar geçen bir yıllık dönemde Eskişehir bölgesinde yıllık enflasyon % 14,66 olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam Türkiye geneli için aynı döneme ait % 15,39 rakamından az miktarda düşüktür. 3. SANAYİ ÜRETİM Sanayi Üretim Endeksinde Bir Önceki Aya Göre Değişim 2
Bin ABD Doları Sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %6,4 arttı. Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, yılı Mayıs ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %12, imalat sanayi sektörü endeksi %6,5 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,9 arttı. Sanayi üretimi bir önceki aya göre %1,6 azaldı. Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, yılı Mayıs ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %1,6, imalat sanayi sektörü endeksi %1,7 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %0,1 azaldı. Kaynak: TÜİK 4. DIŞ TİCARET 450 000 400 000 350 000 Eskişehir Dış Ticaret 300 000 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 TOPLAM OCAK ŞUBAT MART NISAN MAYıS Toplam Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs ithalat 399 918 77 770 76 101 82 253 74 548 89 245 ihracat 427 911 79 611 79 408 96 480 82 960 89 453 Mayıs ayında Eskişehir in ithalatı bir önceki aya göre yaklaşık olarak % 20 gibi ciddi bir artış göstermiştir. Buna karşılık, aynı dönemde ihracatı yaklaşık % 8 atış göstermiştir. Mart ayında başlayan ihracatın ithalatı karşılama oranındaki düşüş devam etmektedir. Nisan ayından Mayıs ayına gelindiğinde Eskişehir için ihracatın ithalatı karşılama oranı % 111,3 ten % 100 e gerilme göstermiştir. Mayıs ayından Mayıs ayına kadar ki sürede ithalat % 30 gibi çok önemli bir artış gösterirken, ihracat da aynı dönemde önemli bir artış göstermiş ancak ithalattaki artışı yakalayamamıştır. İhracat bu son 1 yıllık dönemde % 24 lük bir artış sergilemiştir. 3
Bin ABD Doları Eskişehir İhracat - İthalat Seyri 77 79 770 611 76 79 101 408 96 480 82 253 82 960 74 548 89 245 453 Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs ithalat 77 770 76 101 82 253 74 548 89 245 ihracat 79 611 79 408 96 480 82 960 89 453 Ocak ayından Aralık ayının sonuna kadar ithalat çok yavaş bir artış seyri izlemiş ve toplamda % 5,2 lik bir artış gerçekleşmiştir. Öte yandan, boyunca Eskişehir in ihracatta gösterdiği gelişme çok daha güçlü bir seyirdir. Şöyle ki, yılı Ocak ayında yaklaşık 60 milyon dolarlık ihracat varken Aralık ayında bu rakam 94 milyon dolara ulaşmıştır. yılında tüm Türkiye de görüldüğü gibi Eskişehir in ihracat ve ithalat seyri birbirine oldukça benzemeye devam etmektedir. Türkiye genelinden farklı olarak Eskişehir dış ticaret açığı vermeyen iller arasında yer almayı sürdürmektedir. Tüm bu olumlu göstergelere rağmen Mayıs itibarı ile Eskişehir de ithalat ve ihracat artık başa başnoktasına gelmiştir. 4
ABD Doları 100.000.000 90.000.000 80.000.000 70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000 0 Haziran - Mayıs Eskişehir İmalat Sektörü İthalat- İhracat Haz.17 Tem.17 Ağu.17 Eyl.17 Eki.17 Kas.17 Ara.17 Oca.18 Şub.18 Mar.18 Nis.18 May.18 Haz.17 Tem.17 Ağu.17 Eyl.17 Eki.17 Kas.17 Ara.17 Oca.18 Şub.18 Mar.18 Nis.18 May.18 ihracat 72.034.2 61.271.6 74.604.8 66.202.3 76.545.6 79.644.1 86.704.7 71.225.2 75.142.6 91.792.6 78.158.5 83.297.0 ithalat 61.536.2 64.655.5 57.786.4 71.904.5 66.132.1 66.209.8 70.322.3 74.517.1 73.434.3 79.620.1 71.214.5 86.136.4 İmalat sektörü Eskişehir in ihracat ve ithalatında çok önemli paya sahiptir. Bu sebeple imalat sektörü verileri burada ayrıca ele alınacaktır. Eskişehir in ithalat ve ihracatta gösterdiği genel performansa benzer bir seyir de burada izlenmektedir. Rakamlara bakıldığında zaten imalat sektörünün tüm Eskişehir dış ticaretinin çok önemli bir bölümünü oluşturduğunu izlemek mümkündür. Haziran ayından Mayıs sonuna kadar geçen son 12 aylık sürede imalat sektörünün ithalatı % 40 gibi önemli bir artış gösterirken; ihracatı aynı dönemde ancak % 16 gibi bir artış göstermiştir. 5
5. AÇILAN- KAPANAN ŞİRKETLER 80 Eskişehir - Kurulan Kapanan Şirketler 70 60 50 40 30 20 10 0 Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Oca Şub Mar Nis May Haz kurulan şirket kurulan koop. kurulan ger. Kişi. Tic. İşl. tasfiye şirket tasfiye koop. kapanan şirket kapanan koop. kapanan gerçek kiş. Tic. İşl. Eskişehir de kurulan aylık şirket sayılarına bakıldığında Nisan ayından sonra Mayısta başlayan düşüş trendi Haziran ayında da devam etmiştir. Mayıs ayından Haziran ayına gelindiğinde Eskişehir de kurulan şirket sayısı % 30 azalmıştır. Kurulan şirket istatistiğine benzer şekilde kurulan gerçek kişilere ait işletme sayısında da düşüş yaşanmıştır. Mayıs ayından Haziran ayına gelindiğinde kurulan gerçek kişilere ait işletme rakamları % 22 düşmüştür. Haziran ayında Eskişehir de kapanan şirket sayısı 10 u geçmemektedir. Kapanan gerçek kişilere ait işletme sayısında Mayıstan Hazirana gelindiğinde bir artış izlenmektedir. Kapanan gerçek kişilere ait işletme sayısı Mayıs ayında 23 iken Haziranda bu sayı 38 e sıçramıştır. 6
ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. Haziran ayında Eskişehir de kurulan toplam şirket, kooperatif ve ticari işletme sayısı 122 iken bu rakam yılının aynı ayında 80 e gerilemiştir. Açılan şirket sayısı 1 yılda % 34 azalma göstermiştir. KURULAN TASFİYE KAPANAN Haz 54 1 67 1 2 10 0 48 Tem 37 0 75 1 2 15 2 57 Ağu 49 1 61 5 0 7 0 21 Eyl 42 1 72 1 0 11 2 32 Eki 47 0 77 2 1 8 0 29 Kas 42 2 62 2 0 8 0 22 Ara 45 0 66 5 0 13 1 32 Oca 79 2 77 8 0 22 5 50 Şub 44 0 66 2 0 4 0 75 Mar 54 1 71 9 1 5 0 27 Nis 69 0 72 4 1 7 0 25 May 49 1 58 8 1 4 1 23 Haz 34 1 45 13 0 6 1 38 7
Bin TL 6. KREDİLER Nakdi Krediler (Bin TL) Kamu Bankaları Özel Bankalar Genel Toplam Haziran 4.702.220 8.142.092 12.844.312 Temmuz 4.860.452 8.390.109 13.250.561 Ağustos 4.967.003 8.373.453 13.340.456 Eylül 5.039.764 8.459.158 13.498.922 Ekim 5.138.885 8.492.252 13.631.137 Kasım 5.235.295 8.568.872 13.804.167 Aralık 5.266.699 8.169.631 13.436.330 Ocak 5.362.991 8.170.953 13.533.944 Şubat 5.457.087 8.396.401 13.853.488 Mart 5.594.376 8.516.803 14.111.180 Nisan 5.776.290 8.489.623 14.265.913 Mayıs 5.999.791 8.612.159 14.611.950 16.000.000 14.000.000 12.000.000 Eskişehir Kullanılan Nakdi Krediler 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 Haz tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Oca Şub Mar Nis May Kamu Bank. Özel Bank. Genel Top. Eskişehir ilinde Mayıs ayında kullanılan nakdi krediler 14 milyar 611 milyon TL seviyesine ulaşmıştır. Haziran ayında bu rakam 12 milyar 844 milyon TL kadardı. Son 1 yıllık dönemde kullanılan nakdi krediler % 13,7 lik bir artış göstermiştir. Mayıs ayında kullanılan kredilerin % 41 i kamu bankalarından kalan % 59 luk kısmı da özel bankalardan kullanılan kredilerdir. 8
7. ÇEK-SENET İŞLEMLERİ Eskişehir İli Protesto Edilen Sent; Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek ve İbrazında Ödenen Çek Verileri Protesto Edilen Senet Sayıları (2.000 TL ve üzeri senetler) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 527 433 481 473 488 534 578 505 594 516 553 540 542 559 567 594 605 568 Protesto Edilen Senet Tutarları ( Bin TL) (2.000 TL ve üzeri senetler) 16.807 5.039 5.220 10.723 5.688 6.775 12.188 4.382 7.667 9.436 5.883 5.106 6.024 4.939 10.002 7.256 7.145 12.362 Karşılıksız İşlemi yapılan Çek Sayıları 305 215 290 483 351 162 683 347 406 174 397 227 209 131 263 382 258 141 Karşılıksız İşlemi yapılan Çek Tutarları (Bin TL) 10.451 8.028 12.067 17.943 12.942 9.095 27.686 12.275 14.958 6.455 11.162 6.812 5.141 9.783 7.955 11.363 10.412 5.799 İbrazında Ödenen Çek Sayıları 22.362 14.487 10.946 19.579 15.325 8.268 20.399 14.619 15.171 8.999 22.385 14.644 15.737 10.111 14.864 23.259 16.083 9.692 İbrazında Ödenen Çek Tutarları 640.812 441.129 386.341 564.161 480.175 333.815 481.292 372.613 408.168 310.415 544.179 395.754 433.819 328.623 413.235 607.211 481.520 353.840 Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının Bankalara İbraz Edilen Çek Sayılarına Oranı 1,3 1,5 2,6 2,4 2,2 1,9 3,2 2,3 2,6 1,9 1,7 1,5 1,3 1,3 1,7 1,6 1,6 1,4 Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Tutarının Bankalara İbraz Edilen Çek Tutarına Oranı 1,6 1,8 3,0 3,1 2,6 2,7 5,4 3,2 3,5 2,0 2,0 1,7 1,2 2,9 1,9 1,8 2,1 1,6 Eskişehir ilinde protesto edilen senet sayısı Haziran ayında 540 iken bu rakam Haziran ayında 534 e düşmüştür. Bu bir yıllık dönemde protesto edilen senet sayısı Eskişehir de % 1 azalmıştır. Buna karşın protesto edilen senetlerin tutarları karşılaştırıldığında Haziran ile Haziran ayları kıyaslandığında protesto edilen senet tutarları %33 lük ciddi bir artış göstermiştir. Aynı dönemde karşılıksız çek sayıları 227 adetten 162 adede düşmüştür. Ancak, karşılıksız işlemi yapılan çek tutarları Haziranda 6 milyon 812 bin TL iken Haziran ayında bu tutar 9 milyon 95 bin TL ye artmıştır. 9
% % 6,0 5,0 Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Tutarının Bankalara İbraz Edilen Çek Tutarına Oranı 4,0 3,0 2,0 1,0 - Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Aylar Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının Bankalara İbraz Edilen Çek Sayılarına Oranı 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 - Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Aylar Karşılıksız işlemi yapılan çeklerin ibrazında ödenen çeklere oranlarına bakıldığında yılı boyunca bu rakamın düşüş trendine sahip olduğu izlenmiştir. Ancak yılı başlangıç aylarında bu oranda bir artış trendi izlenmektedir. Karşılıksız işlemi yapılan çek sayılarının bankalara ibraz edilen çek sayılarına oranlarına bakıldığında Mayıs ayında Eskişehir için bu rakam % 2,2 iken Haziran ayında bu oran % 1,9 a azalmıştır. Çek tutarlarına göre bu orana bakıldığında da Mayıs ayında % 2,6 olan rakam Haziran ayında % 2,7 e gelmiştir. 10
8. YATIRIM - TEŞVİK İŞLEMLERİ Eskişehir İli Yatırım Teşvik Eskişehir Sermaye Türü Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam Yabancı Sermaye 4 128 252 Yerli Sermaye 29 255 630 Genel Toplam 33 383 882 Eskişehir Sermaye Türü Belge Adedi Yatırım (Milyon TL) İstihdam Yabancı Sermaye 7 331 415 Yerli Sermaye 125 2.200 4.369 Genel Toplam 132 2.531 4.784 Eskişehir Mayıs Sermaye Türü Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam Yerli Sermaye 4 27 57 Genel Toplam 4 27 57 Eskişehir Mayıs Sermaye Türü Belge Adedi Yatırım (Milyon TL) İstihdam Yabancı Sermaye 1 30 20 Yerli Sermaye 10 32 49 Genel Toplam 11 62 69 Türkiye Sermaye Türü Belge Adedi Yatırım (Milyon TL) İstihdam Yabancı Sermaye 141 26.568 13.811 Yerli Sermaye 2.780 39.310 112.998 Genel Toplam 2.921 65.877 126.809 Türkiye Mayıs Sermaye Türü Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam Yabancı Sermaye 34 1.750 1.037 Yerli Sermaye 679 9.729 29.168 Genel Toplam 713 11.478 30.205 yılı boyunca Eskişehir için alınan yatırım teşvik belge adedi 132 dir. yılının ilk 5 ayında toplamda bu belge rakamı 33 olarak gerçekleşmiştir. yılındaki 132 teşvik belgesinin 125 i yerli ve 7 tanesi yabancı sermaye için düzenlenmiştir. Toplamda 383 milyon TL lik teşvik yılı için sağlanmıştır. yılı tamamlanmadığından en son veri olan Mayıs ayının rakamlarını Mayıs ile kıyasladığımızda belge adedinin 11 den 4 e düştüğü izlenmektedir. Mayıs ayında 62 milyon TL lik sabit yatırım için teşvik alınırken Mayısında yalnızca 27 milyon TL lik sabit yatırım için teşvik sağlandığı izlenmiştir. 11
Ölçüm bazında Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 9. KONUT SATIŞ VERİLERİ ve diğer ayrıntısında Eskişehir ve Türkiye Geneline göre konut satış sayıları, Yıl Year Toplam Total (1) (1) (1) Türkiye 646 032 201 805 444 227 97 019 28 678 68 341 95 953 27 916 68 037 Eskişehir 10 950 3 606 7 344 1 650 500 Mart 1 150 1 639 480 Nisan 1 159 Ocak (1) (1) Türkiye 110 905 32 786 78 119 103 087 27 912 75 175 Eskişehir 1 796 515 1 281 1 764 496 1 268 Mayıs (1) Şubat Haziran (1) Türkiye 119 655 36 865 82 790 119 413 47 648 71 765 Eskişehir 2 035 690 1 345 2 066 925 1 141 Konut Satış Sayıları 1803 1884 2072 1980 1961 1704 2046 2301 2359 2191 2163 2513 1650 1639 1796 1764 2035 2066 12
3000 Ölçüm Bazında Konut Satış Sayıları, Eskişehir 2500 2000 1500 1000 500 0 01-Ocak 02- Şubat 03-Mart 04- Nisan 05- Mayıs 06- Haziran 07- Temmu z 08-11- 09-Eylül 10-Ekim Ağustos Kasım 12- Aralık 1803 1884 2072 1980 1961 1704 2046 2301 2359 2191 2163 2513 1650 1639 1796 1764 2035 2066 Eskişehir de toplam konut ı için ve rakamlarına bakıldığında ilk göze çarpan yılındaki aylık satış rakamlarının Mayıs ayına kadar rakamlarının altında kalmış olmasıdır. yılı Haziran ayında toplam satış 1704 adet iken yılı Haziranında bu rakam 2066 ya ulaşmıştır. in Nisan ayına kadar e göre düşük kalan performansı toparlanmış görünmektedir. Ocak - Haziran döneminde Eskişehir de konut ı 11404 adet iken aynı dönem için bu rakam 10950 olarak gerçekleşmiştir. Yani Ocak Haziran dönemi ile aynı dönem kıyaslandığında Eskişehir de toplam konut ı geçen yıla göre % 4 lük bir düşüş göstermiştir. 13