Disk Sürücüleri Sabit disk; verilerin sürekli olarak saklanması istenen durumlarda kullanılır. Sabit disk sürücülerinin kullanıldığı cihazlar: 1. dizüstü bilgisayarlarda, 2. masaüstü bilgisayarlarda, 3. süper bilgisayarlarda, 4. sunucularda 5. el kameraları Sabit disk sürücüleri, bir diğer adıyla harddisk sürücüleri (HDD), dönen disklerden oluşan cihazlardır. Her bir diskin yüzeyi, manyetik alan etkisine sahip manyetik bir bantla kaplanmıştır. Bilgisayar verisi olan 1 ve 0 lar manyetik olarak bu diskler üzerinde oluşturulur. Okuma kafasına elektrik uygulandıktan sonra zıt yönlü ikinci bir elektrik uygulandığı durumda Manyetik disk üzerinde 1 bilgisi oluşur. Okuma kafasına ard arda iki defa aynı yönde elektrik uygulandığı durumda Manyetik disk üzerinde 0 bilgisi oluşur. Bu tip manyetik esaslı diskler(hdd, FDD, Mikro Kaset, Şerit vb.) mıknatıs etkisi olan tüm cihazlardan uzak tutulması gerekir yoksa veri kaybı oluşur. 1
Yazma/okuma kafası ve taşıyıcı kol Sabit diskler kapasiteleri ve devir sayılarıyla anılır. Devir sayısı RPM (Rotation Per Minute dakika başına dönüş sayısı) olarak birimlendirilir ve sabit disk plakalarının dakikadaki dönüş sayısını belirtir. 90 lı yıllardan günümüze 3600rpm, 5400rpm, 7200rpm ve 10000rpm disk dönüş hızlarına sahip sabit disk sürücüleri üretilmiştir. Yüksek rpm değerine sahip diskler daha fazla ısınacağından içine monte edilecek kasada hava sirkülâsyonunun çok iyi sağlanması gerekir. Yazma/okuma kafasının herhangi bir nedenden dolayı (sallantı, düşme vb.) disk yüzeyine değmesi sonucunda ilgili bölge hasar görebilir. Bu durumda BAD SECTOR diye adlandırılan ölü bölgeler oluşur. Bu bölgelere veri yazılamaz ve silinemez. Bilgisayarın donmasına hata vermesine sebep olurlar. Bir sabit disk kullanılmaya başlanmadan önce formatlanması(biçimlendirme) gerekir. Bir sabit diskin formatlanması demek, üzerine yazılacak bilgilerin nereye ve hangi standartlara göre yazılacağının belirtilmesi demektir. Format Tipleri(Dosya Sistemi); FAT, FAT32, NTFS, Ext gibi format tipleri vardır. Sabit Disk(Hard Disk Drive=HDD) Çeşitleri Sabit disklerin üretiminde çok sayıda farklı ara birim kullanılır ve bu ara birim üzerinden veri iletimi gerçekleştirilir. Sabit diskler kendilerine erişim sağlanılan teknolojiyle anılırlar. Bu teknolojiler gelişim sırasına göre günümüz itibariyle şu şekildedir: 2
PATA (IDE-EIDE): Paralel ATA kişisel bilgisayarlarda harddisk ve CD-ROM gibi depolama aygıtlarıyla bilgisayar arasında veri iletişimi gerçekleştiren bir ara yüz standardıdır. IDE kablosu 40 veya 80 tellidir ve 3 adet fişi vardır. Bunlardan biri anakarta takılır diğer uçlara CD sürücü veya HDD takılır. Bir IDE kablosuna en fazla 2 cihaz takılabilir. Ana kartta 2 adet IDE kablo takma yeri varsa o zaman takılabilecek cihaz sayısı en fazla 4 adet olacaktır. Bir kabloya ikinci bir cihaz takıldığında bilgisayarın kabloyu ortak kullanan bu cihazları karıştırmadan kullana bilmesi için Master/Slave ayarı yapılmalıdır. Böylece aynı hattı kimin öncelikli olarak kullanacağı belirlenmiş olur. Master/Slave (Efendi/Köle) Ayarları Sabit diski master olarak ayarlayınız. Master/slave ayarları için jumper seçenekleri Şekilde gösterildiği gibi jumper diye adlandırılan ve iki noktayı kısa devre etmeye yarayan parçayı sabit diskin üzerinde bulunan tablodan yararlanarak master noktasına bağlayın. Böylece ikinci bir cihazı aynı EIDE kablosuna bağlayacağınız zaman önceliği işletim sisteminin yer alacağı bu cihaza vermiş olursunuz. Jumper Jumperin disk üzerindeki yeri 3
Mavi Bölge: Açık Yeşil Bölge: Sarı Bölge: Kırmızı Bölge: PATA ara birimli sabit disk sürücüsünün bağlantı noktaları EIDE kablosu bağlantı noktası Master / Slave belirleme noktası Güç kablosu bağlantı noktası EIDE kablosunun üzerinde yer alan çıkıntılı noktanın denk getirileceği çentik SCSI: Sunucu tipi bilgisayarların içinde kullanılır oldukça hızlı olmaları ile öne çıkarlar. SATA tip disklerin atası sayılırlar. Çalışırken sökülüp takılma(hot Plugging) gibi teknolojileri desteklerler. Kabloları ve fişleri diğer disk kablolarından farklıdır. Ev kullanımı için değildirler. SATA(Serial ATA) : 2003 yılında ortaya çıkmışlardır. SATA I, SATA II ve SATA III tipleri vardır. SATA I 1.5 Gbps hızında olup SATA III 6 Gbps hızındadır. Anakart üzerindeki SATA konnektörleri 4
SATA veri kablosu konektörü SATA güç kablosu konnektörü (Sabit diske bağlanır) SATA nın güç konnektörü 15 pinliktir. 12v(sarı), 5v(kırmızı) ve 3.3v(turuncu) voltajları kullanır. SSD(Solid State Disk): Türkçesi katı hal diski olup mekanik hiçbir parça içermez. Disk plakası olmadığından darbelerden etkilenmez. Motor olmadığından diğer disklerden daha az enerji harcar bu sebepten taşınabilir bilgisayar tipleri için idealdir. Çalışması flash belleklerle aynıdır ancak SATAIII arabirimini kullanırlar. Bilgiler kalıcı bir şekilde ve elektronik olarak kaydedilirler. Bu diskler hızlı ancak pahalıdırlar. 120 GB lık bir SSD 1TB lık HDD fiyatındadır. 5
Disket Sürücü Nedir? Disket sürücüler, ses kaset teybine benzer olarak metal kaplı dairesel küçük bir plastiğe bilgi yazan ve o parçadan bilgi okuyan kayıt cihazlardır. Bir floppy disk çeşidi olmasına karşın piyasada disket sürücüler için yaygın olarak FDD (Floppy Disk Driver) adı kullanılmaktadır. Dahili 3,5 lik disket sürücünün ön yüzü Disket sürücüde kullanılan 3,5 disketin ön ve arka yüzü veri kablosu Floppy disketler, veri taşınmasında az kullanılmakla birlikte aşağıdaki uygulamalarda hâlâ kullanılmaktadır: Sistem arızası durumunda yazılım geri yüklemesi yapmak amacıyla Kişisel bilgisayarlarda BIOS güncellemesi yapmak amacıyla Kişisel bilgisayarı saf DOS ortamında açabilmek ve disket üzerinden virüs taraması yapmak amacıyla Teyp Yedekleme (Tape Back-up) Sürücüleri Teyp sürücüleri, bilgilerin manyetik bir teyp kaseti üzerine kaydedildiği ve daha çok veri yedeklemede ya da arşivlemede kullanılan cihazlardır. Teyp sürücü ve çeşitli teyp kasetlerinin FDD disketle karşılaştırılması 6
OPTİK DİSKLER Çeşitli optik sürücüler ve bir optik disk CD-ROM sürücülerin bilgisayarlarda ilk kullanılmaya başlanması 1985 senesine rastlamaktadır. ROM kelimesi, bu sürücülerde kullanılan CD lere önceden bilgi yazılmış olması ve bu bilginin değiştirilemez olması gerçeğinden ileri gelmektedir. CD-ROM sürücülerde 650MB lık bilgi saklanabilmektedir. Bu bilgi miktarı, 74 dakikalık dijital ses bilgisine ya da 74 dakikalık VCD formatında film bilgisine karşılık gelmektedir. İlerleyen yıllarda CD-Writer (CD yazıcı) cihazların ucuzlamasıyla birlikte CD-ROM sürücülerde kullanılmakta olan tek defalık yazılabilen CD-R (CD-Recordable) disklere alternatif olarak yeniden yazılabilir CD ler olan CD-RW ler (CD-ReWritable) piyasaya sürüldü. Tek defalık yazılabilir CD-R ve yeniden yazılabilir CD-RW lerin ucuzlaması buna paralel olarak da CD yazıcı cihazların yaygınlaşmaya başlaması veri yedeklemede CD lerin kullanımını büyük ölçüde yaygınlaştırdı. DVD-ROM ve DVD-Writer Sürücüler DVD bir disk dış görünümüyle CD ye çok benzer. Fakat CD ye göre üretim teknolojisinin daha ileri olması nedeniyle çok daha fazla kapasiteye sahiptir. Sahip olduğu yüksek kapasite nedeniyle yüksek çözünürlüklü ve 2 saatten uzun MPEG-2 formatında kodlanmış bir sinema filmini tutabilir. 7
Standart bir DVD diskte 4,7GB kadar veri saklayabilmek dolayısıyla bir CD nin 7-8 katı kadar kapasiteye sahip olmak mümkündür. HD-DVD ve Blu-Ray Sürücüler 1997 senesinde piyasaya girdiğinde dijital ses ve video görüntüsünde önemli bir teknolojik devrim gerçekleştiren DVD teknolojisinin ardından yavaş yavaş yeni varisler çıkmaya başladı. Günümüzde mavi lazer teknolojisini kullanan Blu-Ray diskler yeni bir devrimin öncülüğünü yapmakta. Blu-ray diskler çok daha fazla boyutta yüksek çözünürlüklü (highdefinition) video ve ses görüntüsü tutabilme yeteneğine sahiptir. CD DVD Bluray 8 cm tek yüz, tek katman 210 MB 1.4 GB 4.7 GB 8 cm tek yüz, çift katman Yok 8.5 GB 9.4 GB 8 cm çift yüz, tek katman Yok 2.8 GB 9.4 GB 8 cm çift yüz, çift katman Yok 5.2 GB 18.8 GB 12 cm tek yüz, tek katman 650, 700, 800, 900 MB 4.7 GB 15 GB 12 cm tek yüz, çift katman Yok 8.5 GB 30 GB 12 cm çift yüz, tek katman Yok 9.4 GB 30 GB 12 cm çift yüz, çift katman Yok 17.1 GB 60 GB 8