Merkezi Bakü de bulunan ATEV (Azerbaycan Türk Evi) tarafından 05-06 Nisan 2013 tarihleri arasında Uluslararası Şah Hatayi ve Sultan Selim Sempozyumu gerçekleştirildi. Sempozyuma ağırlıklı olarak Azerbaycan ve Türkiye den konuyla ilgili önemli çalışmaları olan bilim adamları katıldılar. Bakü de Excelsior Oteli Konferans Salonunda düzenlenen sempozyum, Azeri Türk Kadınlar Birliği Genel Başkanı Tenzile Rüstemhanlı nın açılış konuşmasıyla başladı. Yine sempozyumda Azerbaycan siyasetinin önemli simalarından Sabir Rüstemhanlı ve AVF Başkanı Doğan Bermek de birer bildiri sundular. Ayrıca sempozyumun ikinci günü akşamında Hatayi deyişlerine yer verilen bir de konser düzenlendi. Sempozyuma katılan bilim adamları arasında editörümüz Doç. Dr. Ali Yaman ın yanısıra, Prof. Dr. Ahmet Taşğın, Prof. Dr. Yakup Mahmudov, Prof. Dr. Fazıl Şahin, Prof. Dr. Remzi Kılıç, Prof. Dr. Saffet Sarıkaya, Prof. Dr. Ahmet Taşğın, Doç. Dr. Saadet Şıhıyeva, Yrd. Doç. Dr. Namık Musalı, Doç. Dr. Dilaver Azimli gibi Türkiye, Azerbaycan Elmler Akademiyası ve üniversitelerinden kırk kadar bilim insanı yer almaktadır. Sempozyumda Şah Hatayi ve Sultan Selim in tarihsel şahsiyetlerinin yanısıra 2014 yılında 500. Yılı olacak Çaldıran Savaşı da ayrıntılı olarak ele alınan konulardandı. Sempozyum düzenleme komitesi tarafından, sempozyum bildirileri kitabının en kısa zamanda yayınlanarak, sunulan önemli bildirilerin kamuoyuna da ulaştırılacağı açıklandı. ATEV yöneticileri ve Azeri Türk Kadınlar Birliği Genel Başkanı Tenzile Rüstemhanlı nın öncülüğünde gerçekleştirilen bu 1 / 17
sempozyum ayrıca önemli bir ilk olma özelliğini de taşımaktadır. Bir kutuplaşma konusu olarak görülen iki önemli tarihsel şahsiyet, bilimsel bildirilerle ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. 2 / 17
Uluslararası Şah Hatayi ve Sultan Selim Sempozyumu programı: Azərbaycan Türkiyə Evi (ATEV) 05-06 nisan 2013 tarihde olan Şah Hatayi-Sultan Selim Uluslararası Sempozyum PROQRAM 5 Nisan 2013 3 / 17
10.00-12.00. Açılış mərasimi. 1. Tənzilə Rüstəmxanlı. Giriş sözü. 2. Tufan Gündüz. Şah İsmail'in Kimliği; Rum ile Turan Arasına Sıkışan Dini ve Siyasi Tanımlamalar 3. Yaqub Mahmudov. Səfəvi-Osmanlı münasibətlərinə ümumi baxış 4. Ahmet Şafak. Osmanlı-Səfəvi münasibətlərinin müasir dövrtələbləri baxımından siyasi dəyərləndirilməsi. 5. Etibar Məmmədov. Səfəvi-Osmanlı münasibətlərinin müasir dövr tələbləri baxımından siyasi dəyərləndirilməsi. 6. Sona Vəliyeva. Simpoziuma ictimai baxış. 4 / 17
12.00-12.15. Çay fasiləsi. 12.15-14.00. I iclas. Həmsədrlər: Saffet Sarıkaya, Zabil Bayramlı. 1. Dogan BERMEK. Anadolu Aleviliğinin Azerbaycan la tanışması ve akrabalığı hakkında genel bir değerlendirme 2. Şahin Fazil. Şah İsmayıl və Sultan Bayəzid. 3. Remzi Kılıç. ŞAH İSMAİL İLE SULTAN SELİM ARASINDA DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU DA HÂKİMİYET MÜCADELESİ 4. Ali Yaman. Türkiye'de Sah Hatai ve Sultan Selim Algısı 5. Musalı Namiq. Şah İsmayıl Xətainin şəxsiyyəti ( Tarix-i aləmara-yi Şah İsmayıl əsəri əsasında). 6. Tofiq Türkel. Sultan Səlimin şəxsiyyəti. 7. Sabir Rüstəmxanlı. Türk tarixin bəzi sorunları. 5 / 17
14.00-15.00. Yemək fasiləsi. 15.00-16.45. II iclas. Həmsədrlər: Məsumə Daei, Kərəm Məmmədov. 1. Ahmet Taşgın Şeyh Safi Buyrukları 2. Səadət Şıxıyeva. Səfəvilər dövründə hürufilik və nöqtəvilik. 3. Saffet Sarıkaya. Şah İsmail'in şiir ve edebiyat ilgisi, Hz. Ali ilhamı 4. Qasımov Xeyirbəy. Şah İsmayıl Xətai və Azərbaycan mədəniyyəti. 5. Zivər Hüseynova. Azərbaycan ədəbi dilinin və ədəbiyyatının inkişafında Şah İsmayılın rolu. 6. Əkbər Nəcəf. Azərbaycandan Anadoluya köçlər və geri dönüş (Monqol və Səfəvilər dövründə köçlərin müqayisəsi-1220-1550). 7. 6 / 17
Əzimli Dilavər. Qızılbaşlığın Azərbaycan Türk dövlətçilik sistemində rolu və yerinə dair. 16.45-17.00. Çay fasiləsi. 17.00-18.45. III iclas. Həmsədrlər: Ahmet Taşgın, Qasım Hacıyev 1. Məsumə Daei. Sultan Səlimin gözü ilə Çaldıran savaşı 2. Rıza Yıldırm. Safevi Osmanlı Mücadelesi ve Kızılbaş kimliğinin oluşumu 3. Nəcəfli Tofiq. XVI əsrdə Səfəvi-Osmanlı münasibətləri Türkiyə tarixşünaslığında. 4. Dədəyev Bilal. Çaldıran döyüşündə kəşfiyyatın rolu. 5. Cəfiyev Tahir. Taclı xanım əhvalatı Osmanlı-Səfəvi müharibəsinin ideoloji silahı kimi. 6. 7 / 17
Hüseynov Nazim. Səfəvi-Osmanlı münasibətlərinə yeni elmi-fəlsəfi baxış. 7. Quliyev Əhməd. I Şah İsmayılın hakimiyyəti illərində Səfəvi-Osmanlı münasibətləri ingilisdilli tarixşünaslıqda. 6 Nisan 2013. 10.00-11.45. IV iclas. Həmsədrlər: Ali Yaman, Əhməd Quliyev.. 1. Şərafəddin Məhərrəmov. Şeyx Cüneyd və Şeyx Heydərin Dağıstana yürüşləri (rus dilində). 2. Bayramlı Zabil. XVII əsrin ortalarında Səfəvi-Osmanlı münasibətləri. 3. Cavid İsmayıl. Şah İsmayılın Osmanlı sultanları ilə yazışmaları (Qoca Hüseynin Bədayə-ül-vəqayə əsəri əsasında). 4. Ağayev Ramil. XVI əsrdə Səfəvi-Şeybani münasibətləri. 5. Ağalarlı Mübariz. I Şah İsmayılın hakimiyyəti dövründə Azərbaycan Səfəvi dövlətinin xarici siyasətinin başlıca istiqamətləri. 8 / 17
6. Hacıyev Qasım. Qarabağın maddı-mədəniyyət tarixində Osmanlı türklərinin rolu. 7. Məmmədov Kərəm. Borçalı I Şah İsmayılın hakimiyyəti dövründə. 8. Qafar Çaxmaqlı Sefeviler dövletinde ermeniler. 11.45-12..00. Çay fasiləsi. 12.00-13.45. V iclas. Həmsədrlər: Dilavər Əzimli, Şərafəddin Məhərrəmov. 1. Əfəndiyev Ağasəlim. Səfəvi-Osmanlı münasibətləri Arifinin Süleymannamə əsəri əsasında 2. Əhmədli Rafael. Türk dövlətçilik fəlsəfəsində I Şah İsmayılın rolu. 3. Şəbiyev Bəymirzə. İrəvan vilayətinin Türk toponimləri Cambırı nın materialları əsasında. 4. 9 / 17
Axundova Nərgiz. XVI əsrdə Səfəvi-Osmanlı münasibətləri ( The History of Iran materialları üzrə). 5. Süleymanov Nizami. Səfəvi-Hindistan münasibətlərinə dair (XVI-XVII əsr). 6. Məmmədova Nailə. XVI əsrdə Səfəvi-Osmanlı münasibətləri (Fransa tarixşünaslığı əsasında). 7. Nəciyev Elnur. Çaldıran döyüşü Səfəvi-Osmanlı mənbələrində. 8. Mövsümlü Cavid. Qafqaz Şah İsmayıl və Sultan I Səlimin siyasi maraq dairələrində. 13.45-14.00. Bağlanış iclası. 14.00.-15.00. Fasiləsi. 19.00. Konsert proqramı. 1. 10 / 17
Ahmet Şafak. sənətci 2. Nilüfer Sarıtaş sənətci 3. Mustafa Aksoy sənətci 4. Erdem Kotan Saz sanatçısı 5. Savalan qrupu Azərbaycan Türkiye Evi (ATEV) 05-06 nisan 2013 tarihde olan Şah Hatayi-Sultan Selim Uluslararası Sempozyum İştirakçılarınin siyahısı. 1. Tənzilə Rüstəmxanlı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Azəri-Türk Qadınlar Birliyinin sədri, ATEV Basqani 11 / 17
2. Hüseyin Sözlü. ATEV qurucu üyesi 3. Ahmet Şafak. sənətci yazar, ATEV qurucu üyesi 4. YAKUP BİLGİN KOÇAL Yalova. Belediye basqanı ATEV qurucu uyesi 5. İsmayıl Qoncuk. ATEV qurucu uyesi 6. Cahandar Bayoğlu. ATEV qurucu üyesi 7. Etibar Məmmədov. Tarix üzrə fəlsəfə doktoru ATEV qurucu üyesi 8. Metin Özkan.Qazeteçi. ATEV qurucu üyesi 9. Adnan Bulut. Gazeteçi.ATEV qurucu üyesi 10. Metin Çapan. İş adamı.atev qurucu üyesi 11. 12 / 17
Seyfullah Türksoy. Gazeteçi.ATEV qurucu üyesi 12. Şemseddın Gürtekin. ATEV qurucu üyesi 13. Sona Veliyeva. Yazar. ATEV qurucu üyesi 14. Yaqub Mahmudov. AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor 15. Tufan Gündüz, Prof. Dr., Gazi Universiteti, Ankara. 16. Ahmet Şafak. sənətci ATEV-in qurucu üyesi 17. Dogan BERMEK. Alevi Vakıfları Federasyonu (AVF) Genel Başkan 18. Şahin Fazil, Tarix üzrə elmlər doktoru, professor, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 19. Remzi Kılıç, Prof. Dr., Erciyes Universiteti, Kayseri 20. 13 / 17
Ali Yaman, Doç. Dr.. Abant İzzet Baysal Universiteti, Bolu 21. Musalı Namiq, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu. 22. Tofiq Türkel. Müstəqil araştırmaçı. 23. Sabir Rüstəmxanlı. Xalq şairi, millət vəkili 24. Ahmet Taşgın, Prof. Dr., Konya Universiteti. 25. Səadət Şıxıyeva, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA Z.Bünyadov adına Şərqşqnaslıq İnstitutu. 26. Saffet Sarıkaya, Prof. Dr., Süleyman Dəmirəl Universiteti, İsparta. 27. Qasımov Xeyirbəy, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 28..Zivər Hüseynova, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Xəzər Universiteti. 29. 14 / 17
Əkbər Nəcəf. Müstəqil araştırmaçı. 30. Əzimli Dilavər, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 31. Məsumə Daei, Dosent doktor, Təbriz Universiteti 32. Rıza Yıldırm, Yard. Doç. Dr., TOBB Ekonomi ve Teknoloji Universiteti, Ankara 33. Nəcəfli Tofiq, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 34. Dədəyev Bilal, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, Qafqaz Universiteti. 35. Cəfiyev Tahir, tarix üzrə fəlsəfə doktoru AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 36. Hüseynov Nazim, fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA Fəlsəfə və Hüquq İnstitutu. 37. Quliyev Əhməd, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 38. Şərafəddin Məhərrəmov, tarix elmləri namizədi, Rusiya Federasiyası Elmlər Akademiyasısının 15 / 17
Dağıstan Filialının Tarix, Arxeologiya, Etnoqrafiya İnstututu. 39. Bayramlı Zabil, tarix üzrə elmlər doktoru, BDU-nun Tarix fükültəsi. 40. Ağalarlı Mübariz, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 41. Ağayev Ramil, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 42. Hacıyev Qasım, tarix üzrə elmlər doktoru, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 43. Məmmədov Kərəm, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, BDU-nun Tarix fükültəsi. 44. Cavid İsmayıl, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, müstəqil araştırmaçı.. 45. Əfəndiyev Ağasəlim, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA Azərbaycan Tarixi Muzeyi.. 46. Əhmədli Rafael, fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, AMEA Fəlsəfə və Hüququ İnstitutu. 47. Şəbiyev Bəymirzə, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, BDU-nun Tarix fükültəsi. 16 / 17
48..Axundova Nərgiz, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 49. Süleymanov Nizami, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, İqtisadiyyat Universiteti. 50. Məmmədova Nailə, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. 51. Nəciyev Elnur. BDU-nun magistri. 52. Mövsümlü Cavid. BDU-nunmagistri. 17 / 17