TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TÜFE) BİLGİ NOTU EYLÜL 2014 Türkiye İstatistik Kurumu 03/10/2014 tarihinde 2014 yılı Eylül ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haber bültenini yayımladı. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) 2014 yılı Eylül ayında; Bir önceki aya göre % 0,14, Bir önceki yılın Aralık ayına göre % 6,43, Bir önceki yılın aynı ayına göre % 8,86, On iki aylık ortalamalara göre de % 8,54 artış göstermiştir. Ana harcama grupları itibarı ile aylık en yüksek artış % 1,78 ile eğitim grubunda olurken, aylık en yüksek düşüş gösteren grup % 2,44 ile giyim ve ayakkabı olmuştur. İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması Düzey 2 de bulunan 26 bölge içinde aylık en yüksek artış % 0,42 ile Şanlıurfa ve Diyarbakır illerini kapsayan TRC2 bölgesinde gerçekleşmiştir. 2014 yılı Eylül ayında TÜFE bir önceki aya göre % 0,14 artarken, ana harcama grupları itibarıyla en yüksek artış % 1,78 ile eğitim grubunda gerçekleşmiş, en yüksek düşüşü gösteren grup ise % 2,44 ile giyim ve ayakkabı olmuştur (Tablo 1, Grafik 1). Ana harcama grupları itibarıyla TÜFE bir önceki aya göre; Eğitimde % 1,78, Lokanta ve otellerde % 1,21, İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
Çeşitli mal ve hizmetlerde % 0,72, Konutta % 0,49, Sağlıkta % 0,42, Ev eşyasında % 0,41, Gıda ve alkolsüz içeceklerde % 0,31, Ulaştırmada % 0,11, Eğlence ve kültürde % 0,07, artarken, Giyim ve ayakkabıda % 2,44, Alkollü içecekler ve tütünde % 1,12 Haberleşmede % 0,05 düşmüştür. Tablo 1. 2014 Yılı Eylül Ayında Ana Harcama Gruplarına Göre Tüketici Fiyat Endeksi Değişim Oranları (2003=100) (%) Bir önceki aya Bir önceki yılın Bir önceki yılın Oniki aylık göre değişim Aralık ayına göre aynı ayına göre ortalamalara göre Ana Harcama Grupları oranı değişim oranı değişim oranı değişim oranı TÜRKİYE 0,14 6,43 8,86 8,54 Gıda ve alkolsüz içecekler 0,31 9,55 13,95 11,88 Alkollü içecekler ve tütün -1,12 7,68 3,38 5,64 Giyim ve ayakkabı -2,44-1,62 8,44 7,40 Konut 0,49 3,43 5,18 4,93 Ev eşyası 0,41 6,79 9,25 7,81 Sağlık 0,42 7,48 9,37 7,15 Ulaştırma 0,11 6,00 7,44 10,80 Haberleşme -0,05 1,95 1,40 1,23 Eğlence ve kültür 0,07 7,07 8,64 6,87 Eğitim 1,78 7,48 7,79 9,54 Lokanta ve oteller 1,21 11,73 14,43 12,13 Çeşitli mal ve hizmetler 0,72 8,13 7,89 5,42 İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2
Grafik 1. Tüketici Fiyat Endeksi (Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranları) Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE % 8,86 artarken, ana harcama grupları itibarıyla bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek oranlı artış % 14,43 ile lokanta ve oteller harcama grubunda gerçekleşmiştir. Aynı referans dönemi için artışın en düşük olduğu ana harcama grubu ise % 1,40 ile haberleşme olmuştur (Grafik 2). Grafik 2. Tüketici Fiyat Endeksi (Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim Oranları) İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
2014 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre fiyatı en fazla artış gösteren seçilmiş maddeler sıralamasında; yeşil soğan % 12,61 ile ilk sırayı alırken bunu, % 11,06 ile fındık içi, % 11,05 ile marul izlemiştir. 2014 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre fiyatı en fazla düşüş gösteren mallar ise % 32,41 ile limon, % 11,19 ile balık ve % 10,30 ile elma olmuştur. Bir önceki aya göre 2014 yılı Eylül ayında özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden H çekirdek fiyat göstergesinde (işlenmemiş gıda ürünleri, enerji ve alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç) % 0,38, I çekirdek fiyat göstergesinde (enerji, gıda, alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile türün ürünleri ve altın hariç) % 0,28 artış olmuştur. Bir önceki yılın aynı ayına göre ise H çekirdek fiyat göstergesinde % 9,95, I çekirdek fiyat göstergesinde % 9,25 artış olmuştur. 2014 yılı Eylül ayında, bir önceki aya göre en yüksek artış % 0,41 ile A özel kapsamlı fiyat göstergesinde (mevsimlik ürünler hariç), bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek oranlı artış ise % 10,59 ile E özel kapsamlı (enerji ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç) fiyat göstergesinde gerçekleşmiştir. Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) Düzey 2 ye göre 26 istatistiki bölge içinde, 2014 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en yüksek oranlı artışın olduğu bölge % 0,42 ile Şanlıurfa ve Diyarbakır illerini kapsayan TRC2 bölgesi olmuştur (Tablo 2). Bir önceki yılın aynı ayına göre ise fiyatlarda en yüksek oranlı artış % 9,74 ile TR31 (İzmir) bölgesinde, en düşük oranlı artış % 7,83 ile Konya ve Karaman illerini kapsayan TR52 bölgesinde kaydedilmiştir. 2014 yılı Eylül ayında endekste kapsanan 432 maddeden; 64 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 274 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 94 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşmiştir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
Tablo 2. 2014 Yılı Eylül Ayında İstatistiki Bölgelere Göre Tüketici Fiyat Endeksi Değişim Oranları (2003=100) İstatistiki Bölgeler (İBBS) Düzey 2 Bir önceki aya göre değişim oranı Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı (%) Bir önceki yılın Oniki aylık aynı ayına göre ortalamalara göre değişim oranı değişim oranı TÜRKİYE 0,14 6,43 8,86 8,54 TR10 (İstanbul) 0,38 7,06 9,13 8,74 TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) -0,15 6,91 9,48 8,92 TR22 (Balıkesir, Çanakkale) 0,24 6,68 8,88 9,07 TR31 (İzmir) 0,16 6,69 9,74 9,23 TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) -0,09 6,72 9,07 8,57 TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak) -0,02 6,04 8,85 8,13 TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) -0,09 5,72 8,28 8,44 TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) 0,35 5,83 8,36 8,22 TR51 (Ankara) -0,05 6,71 9,56 8,88 TR52 (Konya, Karaman) 0,19 5,56 7,83 8,15 TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) 0,07 6,65 8,83 8,60 TR62 (Adana, Mersin) 0,36 5,52 8,08 7,82 TR63 (Hatay, K.Maraş, Osmaniye) 0,04 5,38 8,56 8,38 TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) 0,09 6,04 8,31 8,92 TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) -0,20 6,36 8,26 8,68 TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) 0,15 6,78 9,18 8,59 TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) -0,41 6,14 8,27 8,64 TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) -0,27 6,31 8,78 8,71 TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) 0,31 6,26 8,06 8,39 TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) -0,12 6,27 8,73 8,86 TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) 0,34 6,67 8,64 8,08 TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) 0,08 5,64 8,86 8,74 TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) -0,23 6,23 8,91 8,36 TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) 0,15 5,89 8,80 9,18 TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) 0,42 5,71 9,55 8,24 TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) -0,20 5,02 8,35 7,25 Bu konuyla ilgili haber bültenine www.tuik.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5