İmam Şafii nin Vefat Ederken Üzerinde Bulunduğu İ tikad www.almuwahhid.com 1
بسم هللا الرحمن الرحيم Bir çok kaynakta İmam Şafiiye nisbet edilen bu vasiyetname günümüzde kendilerini İmam Şafiiye nisbet edip de Eşariler'in ve hatta Cehmiye'nin görüşlerini Ehli Sünnet adı altında savunan kimselerin İmam'la bir alakalarının olmadığını gösterir. Özellikle kırmızıyla işaretli yerlerde İmam Şafii rahimehullah'ın Allah'ın göklerin üstünde arşının üzerinde bulunduğuna dair sözleri, imanı söz ve amel olarak tarif edip artıp eksileceğini beyan etmesi bu söylediğimizin delilidir. İsnad Zinciri Bir Şeyh ez-zeki Ebu Ali el-hasan bin Seleme bin Muhammed el-harrani, Ebu İshak İbrahim bin Muhammed bin Nebhan el-kanavi er-rikki den, o Şeyhu l-islam Ebu el-hasan Ali bin Ahmed bin Yusuf el-kureyşi el- Hakkari den o, ez-zahid Ahmed bin Asım el-musuli den o, Ebu el-feth bin el-kasım el-muğri el-musuli den onun şöyle dediğini rivayet etmiştir. Ben, ibni Haşim el-beledi nin kitabından şunları yazdım: Bu, Muhammed bin İdris eş-şafii nin vasiyeti olarak bıraktığıdır. İsnad Zinciri İki Şeyhu l-islam şöyle dedi: Ebu Mansur Muhammed bin Ali bin Muhammed bin el-hasan bin Sehl bin Halife bin es-sabbah el-beledi den o, büyük babası Muhammed bin el-muhsin bin Sehel bin Halife den o, Ebu Ali el- Huseyn bin Hişam bin Ömer el-beledi nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: Bu, Muhammed bin İdris eş-şafii nin vasiyeti olarak bıraktığıdır. 2
İmam Şafi i; Allah (azze ve celle) dışında tapılmaya layık- ilah olmadığına, ortağı bulunmadığına ve Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem) in O nun kulu ve elçisi olduğuna şehadet etmektedir Allah a, meleklerine, kitaplarına ve peygamberlerine iman etmektedir: O'nun elçileri arasında hiç birini (diğerinden) ayırdetmeyiz. (el-bakara 2/285) Benim namazım da, (kurbanım ve) diğer ibadetlerim de, yaşamam da, ölümüm de alemlerin Rabbi Allah içindir. O nun hiçbir ortağı yoktur. İşte ben bununla emrolundum. (el-en am 6/162-163) Allah (azze ve celle) kabirlerde bulunanları tekrar dirilteceğine (iman etmektedir). Cennetin hak olduğuna (iman etmektedir). Cehennemin hak olduğuna (iman etmektedir). Kabir azabının, (kabir) sorgusunun, mizanın ve (Sırat) Köprü(sü)nün hak olduğuna (iman etmektedir). Allah ın, kullarını amellerine göre hesaba çekeceğine (iman etmektedir). O nun için yaşar ve ölürüm, Allah ın dilemesi ile tekrar diriltilirim. İmanın söz ve amelden teşekkil ettiğine, kalbin inancı olduğuna, çoğalıp azaldığına şehadet etmektedir. 3
Kur an ın Allah kelamı olduğuna ve mahluk olmadığına (iman etmektedir). Allah ın ahirette görüleceğine (iman etmektedir). Mü minler, O nu (arada bir vasıta olmaksızın) doğrudan çıplak gözle görecek ve O nu duyacaktır. Allah ın arşı üzerinde olduğuna (iman etmektedir). Kaderin, hayrı ve şerriyle Allah tan olduğuna (iman etmektedir). Allah ın dilemesi, istemesi ve emretmesi dışında hiç birşey vuku bulmaz. Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) den sonra insanların en faziletlilerinin Ebu Bekir (ra), sonra Ömer (ra), sonra Osman (ra), sonra da Ali (ra) olduğuna (iman etmektedir). Onlara sevgi besler, onlar için (Allah tan) bağışlanma dilerim. Cemel ve Sıffın Savaşlarının ehli için, öldürülenleri ve öldürenleri için ve de Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in tümü için (sevgi besler ve Allah tan bağışlanma dilerim). İşitip itaat etme, namaz kıldıkları müddetçe idareyi elinde tutanlar için olduğuna ve yönetimleri altında bulunanların onlara karşı kılıç ile isyan etmemeleri gerektiğine (iman etmektedir). Hilafetin Kureyş için olduğuna (iman etmektedir). Çoğu sarhoşluk veren herşeyin azının da yasaklanmış olduğuna (iman etmektedir). Mut a (nikahı)nın yasak olduğuna (iman etmektedir). Ben, vasiyetim olarak; Allah tan korkmayı, Sünnete, Rasulullah (sallallahu 4
aleyhi ve sellem) in hadislerine ve ashabının sözlerine yapışmayı, bid atları ve hevayı terkedip, onlardan uzak durmayı bırakıyorum. Allah'tan nasıl korkup sakınmak gerekiyorsa öylece korkup sakının ve siz, ancak müslüman olmaktan başka (bir din ve tutum üzerinde) ölmeyin. (Al-i İmran 3/102) İşte bu, selefin ve halefin vasiyetidir. Kim Allah'tan korkarsa, Allah ona bir çıkış yolu ihsan eder. Ve ona beklemediği yerden rızık verir. (et-talak 65/3) Allah tan korkabildiğince kork! Cuma ya ve Cemaat e sıkıca sarıl, Sünnet e, imana ve dini ilim edinmeye sıkıca sarıl. Herkim (ölüm hastalığımda yatağıma) yakın olursa, o şöyle telkin etsin: Bir olan ve ortağı bulunmayan Allah tan başka tapılmaya layık- ilah yoktur. Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem), O nun kulu ve elçisidir. Ben Allah vefat etmemi dilerse- vefat etmeden tırnaklarımı ve bıyıklarımı kısaltsın, eğer ölürsem ve yakınımda kadın varsa onları dışarı çıkarın ve benim yanımda kalanlara, yatağıma yağ ve koku sürdürün. Şeyhu l-islam şöyle dedi: Ebu Ya la el-halil bin Abdullah el-hafız, Ebu el- Kasım bin Alkame el-ebhari den, o Abdu r-rahman bin Ebi Hatim er- Razi den, o Ebi Şu ayb ve Ebi Sevri den, Ebi Abdullah Muhammed bin İdris eş-şafii nin şöyle dediğini nakletmiştir: Sünnet hakkında ki; bu, benim üzerinde olduğum ve benim kendilerinde gördüğüm ve onlardan öğrendiğim Süfyan (ibni Uyeyne) ve Malik ve onun gibilerden hadis ehlinden arkadaşlarımızın üzerinde olduğu şey (şudur): 5
Allah tan başka tapılmaya layık- ilah olmadığına ve Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem) in O nun kulu ve elçisi olduğuna dair şehadetin tasdik edilmesi, daha sonra birşeylerden bahsedip şöyle dedi: Allah semada arşın üzerindedir ve dilediği şekilde kullarına yaklaşır. Allah (celle celaluhu), dilediği şekilde yeryüzüne en yakın göğe nüzul eder (daha sonra bu isnad zinciri ile vasiyetin geriye kalan kısmını nakleder). Abdu r-rahman ibni Ebi Hatim şöyle dedi: Yunus bin Abdu l-ala bize, Ebu Abdullah Muhammed bin İdris eş-şafii nin Allah ın sıfatları hakkında neye inandığı sorulması üzerine şöyle dediğini işittiğini söyledi: Allah (celle celaluhu) nun, kitabı ile gelen ve (Allah ın) Peygamberini ve ümmetini hakkında bilgilendirdiği isim ve sıfatları vardır. Allah ın kullarından hiçbiri için, kendisine hüccet ikame edildikten sonra bunları inkar etmesi caiz değildir zira Kur an onlara bu sıfatlar ile indirilmiş, Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) den sahih olarak nakledildiğine göre o, bu sıfatları söylemiş ve ondan salih bir kimse nakletmiştir. Eğer o, bunlara kendisine hüccet ikame edildikten sonra muhalefetde bulunursa kafirdir. Kendisine hüccet ikame edilmeden önce(ki durumu) ise, bu durumda bu kişi cehaleti sebebiyle mazur sayılır zira bu isim ve sıfatların ilmi; ne akıl ne gözlem ne de tefekkür ile elde edilemez. Hiç kimse, bunları bilmediği için bu isim ve sıfatları içeren nakillerin sahihlenmesi durumu müstesna- küfre girmez. Biz, bu sıfatları tasdik ediyor, Allah ın bizzat kendisinin reddettiği gibi, Allah ın (mahlukata) herhangi bir şekilde teşbih edilmesini reddediyoruz, Allah (subhanehu ve teala) nın buyurduğu üzere: O nun benzeri hiçbir şey yoktur. O, hakkıyla işitendir, hakkıyla görendir. (eş-şura 42/11) 6
Şafii şöyle dedi: Ebu Bekir (ra) nın imameti semadan Allah (subhanehu ve teala) tarafından emrolundu ve Allah (subhanehu ve teala), Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) in ashabının kalplerini, bu konuda icma etmeleri için birleştirdi. [ İmam Şafii nin Vasiyeti, bütünüyle yahut kısmen: Şeyhu l-islam İbni Teymiyye, Mecmau el-feteva, 4/181-183; İbni Kayyım, İctima el-cuyuş; Beyhaki, el-menakıb, 1/300-301, 1/415, 1/433; Zehebi, el-uluv; Zehebi, Siyer A lam en-nubela; Ebu Abdullah ibni Batta, el-ibane; Suyuti, el-emr bi l-ittiba; İbni Ahdal, Keşf el-ğita an Haka ik el-tevhid ve Akaid el-muvahhidin; Ebu'l-Hasan Ali bin Ahmed bin Yusuf el- Hakkari, İ tikad el-imam Ebi Abdullah Muhammed ibni İdris el-şafii el-muttalibi] 7