GE Z YORUM Çölün Kraliçesi Aysȩ Kaynarcalı ayse@sacred7travel.com Dubai Seneler önce bir kez daha gittiğim Dubai ile kıyasladığımda bu kez şehir bana daha eğlenceli ve düzenli göründü. Yedi yıl önce tüm şehri şantiye alanı olarak adlandırmak mümkündü. Dubai Marinası, Dubai Mall, Palmiye Adası, Burj Khalife inşaa halindeydi. Hepsi bitmiş. Yeni yapılan projeler yine var ama artık şehir daha bir oturmuş. Eskisi kadar çok inşaat vinci girmiyor fotoğraf karelerine. 120 121
TURİZM VE TİCARETİN KALBİ DUBAİ DE ATIYOR Dubai, Arap Yarımadası'ndaki Birleşik Arap Emirlikleri nin (BAE) yedi emirliğinden biri. Dubai, çoğu zaman ayrı bir ülke olarak algılanıyor. Şehri bu kadar renkli ve gösterişli yapan birçok projenin altında Şeyh Muhammed Raşid El Maktum un imzası var. Şehre girmenizle birlikte her yerde Şeyhin boy boy resimlerini görüyorsunuz zaten. Uçaktan inip devasa havalimanına girmenizle birlikte sadelik ve düzen karşılıyor sizi. Valizlerinizi alacağınız bölüme yürüyen merdivenlerle kolaylıkla ulaşıyor ve sıra beklemeden pasaport kontrolünden geçip, alandan çıkabiliyorsunuz. İstanbul da gece serin bir havada uçağa binip, ılık bir sabaha uyanmak ayrı bir keyif doğrusu. Türkiye de iken havaalanı-otel transfer işlemlerini yaptırdığım için, kapıda elinde adımın yazılı olduğu tabela ve güleryüzüyle beni karşılayan acenta elemanın peşi sıra aracımıza ilerliyoruz. Çok erken saatte otelde olmama ve check-in saatleri 14:00 olmasına rağmen öncelik sağladılar. Ben kahvaltı yaparken odam hazırdı. Kaldığım beş gece boyunca otelin servis kalitesi, personelin ilgisi mükemmeldi. İkinci günden sonra kırkyedi kat ve dörtyüzdokuz odalı bu kocaman otelde Pakistanlı restoran şefinin adımla hitap etmesini de unutamayacağım. Müşterilerine bu kadar hakim bir otelde olmak beni şaşırttı doğrusu. Yedi emirlikten oluşan Birleşik Arap Emirlikleri içinde Dubai en renkli ve zengin olanı. Dubai nin yerlisi Araplar, dünyanın farklı yerlerinden gelen expatlar, Hintliler, servis sektöründe çalışan Uzakdoğulular, herkes büyük bir uyum içinde yaşıyor bu kozmopolit şehirde. Diğer emirliklerdeki zenginlik petrol gelirlerine dayanmasına rağmen, Dubai nin gelirlerinin sadece yüzde 8 i petrol kaynaklı. Ülkenin zenginliği; finans, turizm ve ticaret merkezi olmasından kaynaklanıyor. Gümrüksüz alışveriş olanakları nedeniyle bölgede ticaret hep canlı. Şehrin en lüks otellerinin yer aldığı Jumeriah bölgesinde Burj Al Arab halen Dubai nin simgesi. BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ ÜLKE PROFİLİ Devlet Yapısı : 7 Emirlikten Oluşan Federasyon Emirlikler : Abu Dhabi, Dubai, Sharjah, Ras el-khaimah, Ajman, Fujairah, Umm el-qaiwain, Başkenti : Abu Dhabi Devlet Başkanı : Khalifa bin Zayed al-nahyan Başbakan : Muhammed bin Rashid al-maktum Nüfusu : 7,5 milyon (2012 tahmini) Etnik Gruplar : Hintli, Urdu, Pakistanlı ve Bangladeşli Din : %80 i Sünni, %16 sı Şii olmak üzere Müslüman, azınlık Katolik Dil : Arapça (resmi dil), İngilizce, (göçmenler arasında Hinduca ve Urduca Yüzölçümü : 83,600 km 2 (adalar dahil ve %97 si çöl) Başlıca Kentler: Abu Dhabi, Dubai, Sharjah, Ajman Para Birimi : BAE Dirhem EKONOMİK GÖSTERGELER GSYİH : 357,7 milyar $ : 422,1 milyar $ KİŞİ BAŞINA GSYİH : 56.680 $ : 56.634 $ GSYİH BÜYÜME HIZI : % 3,3 : % 3,5 İHRACAT : 252,6 milyar $ : 288,1 milyar $ İTHALAT : 185,6 milyar $ : 219,0 milyar $ ENFLASYON ORANI : % 0,9 : % 2,1 DIŞ BORÇ TOPLAM REZERVLER TOPLAM FDI STOĞU TOPLAM İŞGÜCÜ İŞSİZLİK ORANI : 167,5 milyar $ : 96,2 milyar $ : 76,4 milyar $ : 3,9 milyon : % 2,4 PARA BİRİMİ - PARİTESİ : 1ABD $= 3,67 AED GSMH NİN SEKTÖREL DAĞILIMI : Tarım % 0,7, Sanayi % 59,4, Hizmetler % 39,8 DOĞAL KAYNAKLAR BAŞLICA SANAYİ DALLARI : Petrol, doğal gaz : Petrol ve petrol ürünleri, alüminyum, çimento, yapı malzemeleri, gübre, gemi inşaat ve tamiri, tekstil, balıkçılık BAŞLICA TARIMSAL ÜRETİM : Hurma, kavun, sebzeler, kümes hayvanları, balık Muhammed bin Rashid al-maktum Dubai, Arap Yarımadası'ndaki yedi tane Birleşik Arap Emirlikleri emirliğinden biri. Bazen kendi emirliğinden Dubai kenti olarak ayırt edilir. 1960'larda yalnızca balıkçı kenti olan Dubai, 1990'lar sonrası uygulanan politikalar sonucunda ve Hong Kong'un Çin'e devredilmesi ile sonrası bölgenin ticaret başkenti olma yolunda ilerleyen 2000'li yıllar ile de büyük projeler ile dünyaya adını duyuran şehir şu an bölgenin en önemli ticaret ve turizm başkenti olma özelliği taşıyor. Birleşik Arap Emirlikleri'nin en büyük emirliği ve en lüks, en çağdaş olanı. Son 20 yılda bu topraklardan petrol çıkarılmaya başlamasıyla Dubai'nin yapısı değişmeye başladı. Buna karşılık gelirin yüzde 8'ini petrol oluşturur. Bunda bölgenin finans ve iktisat merkezi olması büyük rol oynar. Gümrüksüz devasa alışveriş merkezleri burayı kısa zamanda alışveriş cenneti yaptı. Şehrin başında Şeyh Muhammed Raşid el Maktum bulunuyor. Şeyh Maktum birçok inanılmaz projeye imza attı. Bunlardan en ilgi çekici olanları palmiye şeklindeki yapay ada ve dünya şeklini alan takım adalar olarak sayılabilir. Şehrin başlıca bölgeleri ise Jumeriah ve Deira. Şehir dünyanın en önemli turizm merkezlerinden biri olma özelliğine sahip. 122 Kaynak: DEİK 123
METRODA GOLD KLAS BİLET... Dubai metrosunu ÇOK SEVDİM Defalarca gittiğim Paris ve Londra da hem pratik ve hızlı, hem de ekonomik. Yerin yedi kat değil yedi bin kat altına girdiğim hissine kapıldığım metrolardan sonra, Dubai metrosu benim için harikaydı. Dubai de metro yerin üstünden gidiyor. Defalarca gittiğim Paris ve Londra da hem pratik ve hızlı, hem de ekonomik olması nedeniyle kullanmak zorunda kaldığım, yerin yedi kat değil yedi bin kat altına girdiğim hissine kapıldığım metrolardan sonra, Dubai metrosu benim için harikaydı. Metro istasyonu içinde dakikalarca yürümeden, girişin hemen yanındaki asansörle ulaştığınız klimalı kompartımanlarda şehri izleyerek yolculuk yapıyorsunuz. Kentin farklı bölgelerinde yer alan iş görüşmelerim nedeniyle metroyu kullanmanın avantajını yaşadım. Özellikle iş çıkışı saatlerinde şehri boydan boya geçen Sheikh Zayed caddesindeki yoğun trafik akışından kurtulmanın tek yoluydu Dubai metrosu. Sık sık taksi de kullanmak durumunda kaldım. Ama doğrusunu söylemek gerekirse beş taksiciden sadece biri verdiğim adresi biliyordu. Adresle birlikte telefon numarasını da veriyorsunuz ki arayıp bulabilsinler. Nerede İstanbul un taksi şoförleri; değil bölge, şehrin sokaklarına kadar bilenleri vardır. METRODA LÜKS SEYAHAT Metro kartı almak için parayı uzattığımda gişedeki yetkilinin Gold klas mı, silver klas mı? sorusuna şaşırdım; metroda da gold klas mı olurmuş diye. Evet varmış. İlk kompartman. Bu bölüm gold klas müşterilerine ayrılmış. Beş gün boyunca defalarca kullandığım seyahatlerimin birinde dalgınlıkla bu kompartımana bindim. Yanlış bindiğimi hemen farkettim ama inmedim de. Mavi deri koltuklar ve bomboş. İstediğin yere otur. İnerken herhangi bir görevliye yakalanmadığım için cezasını bilmiyorum. İkinci kompartıman kadınlar için. Burada yolculuk çok keyifli. Birbirinden çok farklı ama birarada kadınlar. Hepsini baştan aşağı inceliyor ve kendi kendime gülümsüyorum. Bu anın fotoğraflarını çekmek geliyor içimden ama hangi birinden izin alayım? Peçelerinin ardında, sadece gözleri dünyaya açık kadınların yanı başında, omuzları ve belleri açık Avrupalı genç kızlar, zaten uzun olan boylarını daha da uzatan topuklu ayakkabılarıyla Dubai ye tepeden bakan iki Rus kadın, onların hemen yanında kısa boylu çekik gözlü bir teyze, rengârenk giysileri ve bilekten dirseğe kadar altın takıları ile koltuğa gömülmüş Hindu bir kadın. Biri kucağında bir eline yapışmış iki miniği zaptetmeye uğraşan sarı benizli annenin hemen arkasında, iri dudaklı, kalkık burunlu bembeyaz dişleri ile kahkaha atan Afrikalı bir başka kadın. Bir kompartmanda, bir dakika içinde dünyanın tüm renklerini bir arada izlemek En güzeli de hepsinin ortamla barışık olması. Ah keşke fotoğraflarını çekebilseydim, gerçekten müthiş kareler olurdu. Dubai Marina şimdi ışıl ışıl Haydi, güneşi Burj Khalifa da batıralım Dev bir şantiye alanı olarak hatırladığım Dubai Marina şimdi ışıl ışıl, cıvıl cıvıl. Genellikle expatların yaşadığı bu bölgede mortgage krizinden sonra ev fiyatları oldukça düşmüş. Bir akşam yemeğimi zincir otellerden birinin üst katında bulunan şık bir restoranda yedim. Birini gözlerini bağlayıp Dubai ye getirseniz ve bu restaurantta gözlerini açsanız mümkün değil hangi ülkede olduğunu tahmin edemez. İtalyan mutfağı sunan bu restorandaki barın bir köşesinde İngilizler, diğer köşesinde Araplar, Hintliler; dış mekânda da yaklaşık on beş kişilik bir Rus ekibi kahkahalar atarak yemeklerini yiyor, içkilerini içiyorlar. Ben açık mekânda yemek yemeyi tercih ediyorum. Yaklaşık yirmi dakika sonra 828 metre ile dünyanın en yüksek binası Burj Khalifa nın birkaç girişinden birindeyiz. Karar verdik güneşi Burj Khalifa nın üst katlarından birinde yer alan At.mosphere de batıracağız. At.mosphere bir bar-restoran. Ana girişte bembeyaz dişleriyle gülümseyerek rezervasyonumuzu soruyor çikolata tenli bir görevli. Rezervasyonumuz yok! Yine de Buyurun diyor. Ana kapıdan girince otoparka yönlendiriliyoruz. Otopark girişindeki vale hemen aracımızı alıyor. Asansörle 122. kata çıkıyoruz. Tam 442 metredeyim. Restoranın giriş kapısında upuzun boylu, sapsarı saçlı bir güzel hanım yine rezervasyonumuzu soruyor. Olmadığını söylüyoruz ona da. Masalarda boş yer olmadığını ancak bara geçebileceğimizi belirtiyor. Zaten istediğimiz de buydu. Güneşin bulutların arasında kayboluşunu uçaktaymışım hissine kapılarak izliyorum. Birlikte geldiğim dostlarımla sohbet esnasında hava iyice kararıyor. Ayrılırken manzaradan gözlerimi alamıyorum. Dünya ışıl ışıl. 124 125
Palm Adası Palm, palmiye şeklinde inşa edilen adanın olduğu bölgenin adı. Dünyanın en zenginlerinin bir evi var mutlaka burada. Beş yıldızlı Atlantis otel ve su parkı bölgenin en çekici eğlence alanı. Palm ın ucunda Kempinski Hoteli nin bahçesinde güneşlenip, sahilinden denize giriyorum. Hava pırıl pırıl, deniz ılık. Denizin içinden akşam güneşini camlarında yansıtan gökdelenleri izliyorum. SIRADA SU GÖSTERİLERİ VAR Dünyanın en büyük alışveriş merkezi olan Dubai Mall un otoparkına aracımı park edip, küçük bir şehir büyüklüğündeki alışveriş merkezinin içinden geçip aynı büyük kompleks içinde yer alan Bahar Al Souk bölgesine geçiyorum. Burj Khalifa nın önündeki gölün ortasındaki fıskiyelerden yükselen su, elli katlı bir apartman yüksekliğine kadar çıkıyor. 6 bin 600 lamba ve 25 renkli projektörle aydınlatılan Dubai Fıskiyeleri 218 milyon dolara mal olmuş. Günün belli saatlerinde çağdaş dünya müzikleri eşliğinde devasa bir havuzda sular dans ediyor. Kalabalığın arasına karışarak, fonda çalan Andrea Bocelli parçasının ritmiyle bir alçalıp bir yükselen bu muhteşem su şovunu heyecan içinde izliyorum. EMIRATES HILLS BÖLGESİ Emirates Hills bölgesindeyim. Çölün ortasında lüks villaları, geniş bahçeleri, bahçelerde begonvilleri ve tertemiz yollarıyla yemyeşil ve huzur verici bir yer. Bu bölgede iki golf kulübü var; Emirates ve Montgomerie, ikisini de gezdim. Üye değilim ve içerde bir tanıdığım da yok. Kapıdaki güvenlik noktasına gezmeye geldiğimi söylüyorum. GOLF KULÜPLERİ Zenginlerin yaşadığı Emirates Hills bölgesindeyim. Çölün ortasında lüks villaları, geniş bahçeleri, bahçelerde begonvilleri ve tertemiz yollarıyla yemyeşil ve huzur verici bir bölge. Bütün şehirde olduğu gibi burada da çevrenin yeşilliğini sağlayan su denizden arıtılarak elde ediliyor. Bu bölgede iki golf kulübü var; Emirates ve Montgomerie, ikisini de gezdim. Üye değilim ve içerde bir tanıdığım da yok. Kapıdaki güvenlik noktasına gezmeye geldiğimi söylüyorum. Beni buyur ediyorlar ve içeride küçük araçlarla Emirates kulübünü geziyorum. Oğlum için bir golf seti satın aldığım son derece donanımlı bir golf sporu mağazası da buluyorum hatta. Montgomerie kulübünün girişindeki peyzaja hayran kalıyorum. Bulunduğum süre boyunca hemen her büyük alışveriş merkezini geziyorum. Aradığınız her şeyi burada bulmak mümkün. Hoşça kal Dubai Günlerim iş görüşmeleri ve şehir gezileriyle geçiyor ve sonunda beni çok güzel ağırlayan Dubai den ayrılma vaktim geliyor. Dubai, gidilmeye ve görülmeye değer bir mimari harikası. Alışveriş merkezleri, otelleri, marinası, su parklarıyla, en lerin bir arada olduğu fütüristtik bir şehir. En yüksek bina, en lüks otel, en iyi markalar, en son model arabalar, en pahalı yatlar, en güzel evler... Hem yaşayanlarını, hem turistlerini memnun eden, çölün ortasında insan eliyle yaratılmış yapay bir cennet Dubai; çölün kraliçesi 126 127