M A R T 2 0 1 5 Y I L : 1 S A Y I : 4 Ü Ç A Y D A B I R Y A Y I M L A N I R Ü C R E T S İ Z D İ R OSMANLI DAN GÜNÜMÜZE TÜRKIYE DE FUTBOL Röportaj ŞEVVAL SAM PETROLÜN RAKİPLERİ ARTIYOR Röportaj Alpet Mühendislik Müdürü HAKAN AYBAR
SUNUŞ Büyümeye odaklanıyoruz... İzzet Çubukçu / Genel Müdür Bir önceki yazımda, 2015 yılının tıpkı 2014 te olduğu gibi fiyat tartışmalarıyla geçeceği öngörüsünde bulunmuştum. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu nun (EPDK) 19 Şubat 2015 tarihinde aldığı tavan fiyat kararı da maalesef bu öngörümü doğrular nitelikte bir karar oldu. Bildiğiniz üzere EPDK, dağıtım şirketlerinin akaryakıt fiyat oluşumlarında belirlenen fiyat metodolojisine uymamaları gerekçesiyle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun ilgili hükümleri gereğince tavan fiyat uygulaması kararı aldı. Karar gereği; benzinde rafineri çıkış fiyatının üzerine eklenecek marj 34 kuruş/litre, motorinde ise rafineri çıkış fiyatının üzerine eklenecek marj 37 kuruş/litre olarak sınırlandırıldı. Tavan fiyat kararının akabinde de bayisiyle dağıtıcısıyla tüm sektörden EP- DK ya itirazlar yükseldi. EPDK nın sektörden gelen bu itirazlara ne şekilde cevap vereceğini hep birlikte göreceğiz. Ancak tavan fiyat uygulaması sona erdikten sonra da akaryakıt fiyatlarına ilişkin tartışmaların devam edeceğini şimdiden söyleyebiliriz. Tüm bu fiyat tartışmaları sürüp giderken biz de Alpet Ailesi olarak, bayilerimiz ile birlikte büyümeye odaklanmış durumdayız. Bir taraftan Türkiye için istihdam yaratıp sektörü geliştirmek adına çalışmalar yürütmeye devam ederken, diğer taraftan da her geçen gün ailemize yeni bayiler kazandırıyoruz. Ülke çapına yayılan istasyon ağımız ve teknik yatırımlarımız ile güçlenen depolama kapasitemiz ile Alpet in enerjisini tüm Türkiye ye yayıyoruz. Bildiğiniz gibi 18 Eylül 2015 tarihi sektör için çok önemli gelişmelerin yaşanacağı bir tarih. Bu tarih itibariyle birçok bayi dağıtım şirketleriyle sözleşmelerini yenileyecek veya yeni bir dağıtım şirketiyle anlaşma yapacak. Biz de Alpet olarak ikinci intifa dönemine ilişkin tüm hazırlıklarımızı şimdiden tamamladık. Alpet Ailesini daha da büyütmek adına bu süreci bir fırsat olarak görüyor ve tüm bayileri ailemize katılmaya davet ediyoruz.
içindekiler Editör 6 H. Murat Fırat hmuratfirat@gmail.com İletişim bizdenhaberler@alpet.com.tr 4 Yeşilköy Mahallesi Atatürk Caddesi EGS Business Park B2 Blok No:12 Kat:10 34149 Bakırköy-İstanbul Tel: (212) 463 60 00 12 40 46 RENKLERİN GÜCÜ Fax: (212) 465 38 05 / 09 www.alpet.com.tr Görsel Yönetmen Kasım Halis Tasarım Medya Time Reklam Ajansı Tel: (0312) 472 86 12-23 Basıldığı Yer Dumat Ofset Mat. San.Tic.Ltd.Şti. Bahçekapı Mah. 2477 Sk. No:6 Şaşmaz-Etimesgut/ANKARA Dağıtım Kurye / Kargo Yayın Türü YEREL SÜRELİ YAYIN TÜM TÜRKİYE DE Basım Tarihi 20 Mart 2015 Dergide yer alan yazı, fotoğraf, illüstrasyon, grafik, harita gibi malzemelerden yazılı izin olmaksızın hiçbir şekilde alıntı yapılamaz. TÜRKİYE NİN LEZZET HARİTASI 22 Alpet Kıbrıs a Satış ve Müşteri Hizmetleri Ödülü 4 Alpet ten Türk Telekom, TTNet ve Avea ile dev işbirliği 5 Türkiye vergide birinciliği kimseye kaptırmıyor 6 Otomasyon sisteminin sağlıklı işlemesi için bayilerimizi bilgilendiriyoruz 10 Sırtını alplere dayayan ülke: İSVİÇRE 12 Müziğin içinden akıp geçmeyi seviyorum 18 Türkiye nin lezzet haritası 22 Zamanın görünen yüzü: SAAT 26 Bayilerle iletişim çok önemli hale geldi 30 Osmanlı dan günümüze Türkiye de futbol 32 Altınbaş dan 600 Yıllık İhtişam Hanedan Koleksiyonu 38 Petrolün rakipleri artıyor 40 Renklerin Gücü 46 Alpet durakları 49 Teknoloji 55 Buluş Hikayeleri 57 Kültür Sanat 58 Ailemizin yeni üyeleri 60 Alpet iletişim 62 18 MÜZIĞIN IÇINDEN AKIP GEÇMEYI SEVIYORUM OSMANLI DAN GÜNÜMÜZE TÜRKIYE DE FUTBOL 26 Zamanın görünen yüzü: SAAT 32
ALPET haber ALPET haber Alpet Kıbrıs a Satış ve Müşteri Hizmetleri Ödülü Altınbaş Holding bünyesindeki Alpet Kıbrıs, iş dünyasının performansını değerlendiren Stevie Ödülleri nde Satış ve Müşteri Hizmeti alanında ödüle layık görüldü. Alpet Kıbrıs, bu alanda ödülü Kuzey Kıbrıs a kazandıran ilk şirket oldu. Altınbaş Holding in akaryakıt dağıtımı alanında faaliyet gösteren iştiraki Alpet Kıbrıs, iş dünyasının performansını değerlendiren Stevie Ödülleri nde Satış ve Müşteri Hizmetleri (Stevie Awards for Sales & Customer Service) alanında ödül aldı. Alpet Kıbrıs, bu yıl binlerce başvurunun gerçekleştiği yarışmada ödülüne, 27 Şubat 2015 tarihinde Las Vegas ta gerçekleştirilen törende kavuştu. Alpet Kıbrıs, Satış ve Müşteri Hizmetleri kategorisinde ilk kez katıldığı yarışmada Kuzey Kıbrıs tarihinde ilk kez uluslararası platformda Stevie Ödülleri nde ödül kazanarak sektöründeki tüm Alpet Kıbrıs Genel Müdür Vekili markaları geride Ali Murat Yeşilyurt bıraktı. Başarımız tescillendi Ödülü alan Alpet Kıbrıs Genel Müdürü Ali Murat Yeşilyurt, satış ve müşteri hizmeti konusunda memnuniyet ve kaliteyi ön planda tutma başarılarının tescillendiğini belirterek, Söz konusu ödülü kurumsal yapımız, kalite belgelerimiz, eğitim planlarımız gibi birçok özelliğimiz değerlendirildikten sonra elde ettik dedi. Alpet Kıbrıs ta da lider Altınbaş Holding in enerji sektöründeki lider şirketi Alpet Kıbrıs, 1997 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde kuruldu. Alpet Kıbrıs, sektöre girmesiyle birlikte K.K.T.C de bir ilki gerçekleştirdi ve eski istasyonların yenilenmesine, kurumsal kimlik çalışması gerçekleştirilmiş modern istasyonların kurulmasına öncülük etti. Alpet Kıbrıs ın 30.000 m3 kapasiteye sahip olan depolama ve dolum tesisi yatırımları ise 1999 yılında tamamlandı. Alpet ten Türk Telekom, TTNet ve Avea ile dev işbirliği Türkiye akaryakıt piyasasının önde gelen dağıtım şirketlerinden Alpet, Türkiye nin en büyük iletişim şirketleriyle dev bir işbirliğine imza attı. İşbirliği çerçevesinde Türk Telekom, TTNet ve Avea çalışanları yıl sonuna kadar Alpet Gold Card üzerinden indirimli akaryakıt alabilecek. Türk Telekom, TTNet ve Avea çalışanları, www. alpet.com.tr den yapacakları başvuruyla Alpet Gold Card üzerinden benzini ve motorini indirimli alabilecek. Yaklaşık 30 bin çalışanın faydalanabileceği bu kampanyayla Alpet ve Türk Telekom, TTNet, Avea ileride yapacakları ortak kampanyaların da önünü açmış oldu. Kampanya yıl sonuna kadar devam edecek Kampanya, 30 Ocak 2015-31 Aralık 2015 tarihleri arasında kampanyaya katılan tüm Alpet istasyonlarında geçerli olacak. Tüm bireysel müşteriler de www.alpet.com.tr den Alpet Gold Card a başvurabiliyor. Müşteriler Alpet Gold Card ile anında ve sürekli indirimlerden faydalanabiliyor. Sistem nasıl çalışıyor? ALPET Gold Card İskontolu Sistem; kurumlar bünyesinde istihdam edilen personel ve bireylerin kişisel akaryakıt harcamalarında iskonto kazandıran bir sistem. Bu sistemde, pompa satış fiyatı üzerinden anında indirim yapılıyor ve ödeme iskontolu fiyat üzerinden gerçekleştiriliyor. ALPET Gold Card İskontolu Sistem kartı pompaya okutuluyor. Kart ALPET Kurumsal Satışlar Merkezi ndeki sunuculardan sorgulanıyor ve karta tanımlı iskonto oranına göre litre fiyatı anında düşüyor. 4 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 5
HABER HABER Türkiye vergide birinciliği kimseye kaptırmıyor îenerji PIYASASI DÜZENLEME KURU- MU NUN (EPDK) AÇIKLADIĞI OCAK AYINA AIT PETROL VE LPG PIYASASI FIYATLANDIRMA RAPORU NA GÖRE, TÜRKIYE BENZIN VE MOTORININ VERGISIZ FIYATINDA AB-28 ORTALAMASININ ÜZE- RINDE KALIYOR. AYRICA AB ÜLKELERI IÇINDE OTO- GAZA EN YÜKSEK VERGIYI TÜRKIYE UYGULUYOR. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), ocak ayına ait Petrol ve LPG Piyasası Fiyatlandırma Raporu nu açıkladı. Buna göre, motorin, 95 oktan kurşunsuz benzin ve Brent petrolün fiyatları uluslararası piyasada, ocak ayının ilk yarısında aşağı yönlü bir seyir izlerken ikinci yarısında yükselişe geçti. 95 oktan kurşunsuz benzinin ay boyunca vergisiz bayi litre satış fiyatı ortalaması 1,32 lira olurken, motorinin litre satış fiyatı 1,46 lira olarak gerçekleşti. İstanbul Avrupa Yakası nda vergiler dahil 95 oktan kurşunsuz benzinin pompa satış fiyatı ortalama 4,13 TL/ litre olurken, bu fiyatın 2,81 liralık kısmını vergiler oluşturdu. Dağıtıcı ve bayi marjı toplamı ise 43 kuruş olarak gerçekleşti. Aralık ayında ise 95 oktan kurşunsuz benzinin pompa satış fiyatı ortalama 4,32 TL/litre, da- hükmünü haiz olup, söz konusu düzenlemeler çerçevesinde vergisiz akaryakıt fiyatları Kurumumuzca takip edilmektedir. Ocak ayı için Ülkemizde ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde oluşan vergisiz fiyatlar aşağıdaki Tablo-3 te yer almaktadır. AB Ülkeleri Vergisiz Ürün Fiyatları (TL/lt) Tablo-3: AB Ülkeleri Vergisiz Ürün Fiyatları (TL/lt) K. Benzin 95 Ülke Oktan(TL/LT) Motorin (TL/LT) Avusturya 1,22 1,39 Belçika 1,23 1,42 Bulgaristan 1,35 1,44 Hırvatistan 1,18 1,34 Güney Kıbrıs Rum Yönetimi 1,28 1,47 Çek Cumhuriyeti 1,25 1,50 Danimarka 1,34 1,54 Estonya 1,13 1,34 Finlandiya 1,30 1,55 Fransa 1,18 1,22 Almanya 1,19 1,33 Yunanistan 1,23 1,59 Macaristan 1,21 1,42 İrlanda 1,20 1,33 İtalya 1,29 1,40 Letonya 1,19 1,41 Litvanya 1,22 1,42 Lüksemburg 1,24 1,38 Malta 1,89 1,96 Hollanda 1,21 1,36 Polonya 1,23 1,36 Portekiz 1,22 1,42 Romanya 1,20 1,39 Slovakya 1,37 1,57 Slovenya 1,16 1,28 İspanya 1,28 1,41 İsveç 1,19 1,46 Birleşik Krallık 1,14 1,36 AB 28 Ağırlıklı Ortalaması 1,21 1,36 Türkiye* 1,32 1,46 Türkiye** 1,34 1,49 Kaynak : http://ec.europa.eu/energy/observatory/oil/bulletin_en.htm *İstanbul (Avrupa Yakası) ** Türkiye Geneli Ağırlıklı Ortalama Bayi Pompa Satış Fiyatları (TL/LT) Vergisiz fiyatların bileşenleri ürün fiyatı, toptancı marjı, dağıtıcı marjı, bayi marjıdır. 6 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 7
HABER ğıtıcı ve bayi marjı toplamı ise 41 kuruş olarak gerçekleşmişti. Motorinin pompa satış fiyatı 3,60 TL/litre olurken, dağıtıcı ve bayi marjı 46 kuruş oldu. Aralık ayında motorinin pompa satış fiyatı 3,83 TL/litre, dağıtıcı ve bayi marjı ise 44 kuruş tu. Türkiye, vergisiz fiyatta AB-28 ortalamasının üzerinde AB-28 ülkeleri ile Türkiye deki 95 oktan kurşunsuz benzin ve motorin vergisiz fiyatları karşılaştırıldığında Türkiye, AB-28 ağırlıklı ortalamasının üzerinde kaldı. Türkiye de ocak ayında bayi pompa satış fiyatı 1,34 TL/litre iken AB- 28 ortalaması 1,21 TL/litre olarak gerçekleşti. Motorinin vergisiz ortalama bayi pompa satış fiyatı Türkiye de 1,49 TL/litre, AB-28 ortalaması ise 1,36 TL/litre oldu. Ocak ayı boyunca Türkiye genelinde 95 oktan kurşunsuz benzinin ağırlıklı ortalama bayi pompa satış fiyatı 1 Ocak ta 4,28 TL/litre ile en yüksek seviyesindeyken 16-18 Ocak tarihlerinde 4,08 TL/litre ile en düşük seyrini yaşadı. Motorinin ağırlıklı ortalama bayi pompa satış fiyatı 1 Ocak ta 3,79 TL/litre ile en yüksek rakamı 95 oktan kurşunsuz benzinin vergisiz ortalama gördü. 16-18 Ocak tarihlerinde ise 3,54 TL/litre 3. AB ve Türkiye Ocak Ayı LPG (Otogaz) Fiyat Karşılaştırılması: ile en düşük seviyede idi. AB ve Türkiye Ocak Ayı LPG (Otogaz) Fiyat Karşılaştırması Tablo-7: AB ve Türkiye Ocak Ayı LPG (Otogaz) Fiyat Karşılaştırılması LPG den alınan vergide Ülke Vergisiz Fiyatlar Toplam Vergi Vergi Oranı (TL/LT) (TL/LT) (%) de Türkiye birinci Belçika 0,98 0,21 17,36 Türkiye benzin ve motorinden Bulgaristan 0,91 0,49 34,92 yanı sıra, LPG de de (otogaz) en fazla vergiyi Hırvatistan 1,06 0,29 21,45 alan ülke oldu. Ocak 2015 ortalama satış fiyatı Çek Cumhuriyeti 1,13 0,49 30,45 üzerinden bir litre LPG de Estonya 1,14 0,46 28,62 Türkiye, yüzde 53 vergi Fransa 1,69 0,58 25,37 payı ile Avrupa Birliği (AB) Almanya 1,23 0,53 30,21 ülkeleri içinde ilk sırada Macaristan 1,25 0,72 36,60 yer aldı. Aynı dönem içinde İtalya 1,02 0,72 41,14 vergi (1,25 TL), dağıtıcı Letonya 1,08 0,55 33,61 ve rafineri payı dahil bir Litvanya 0,90 0,72 44,55 litre otogaz 2,32 liradan Lüksemburg 0,91 0,23 20,37 satıldı. EPDK nın ilk kez Hollanda 0,92 0,80 46,67 açıkladığı verilere göre, Polonya 0,89 0,58 39,36 yüksek vergide AB bölgesi Portekiz 1,07 0,70 39,55 içinde Türkiye yi en yakın Romanya 1,30 0,55 29,67 yüzde 46 oran ile Hollanda Slovakya 1,30 0,58 30,95 izlerken, Litvanya yüzde 44 Slovenya 1,27 0,58 31,27 oran ile üçüncü sırada yer İspanya 1,33 0,39 22,50 aldı. LPG satışlarının yoğun Türkiye 1,08 1,25 53,48 olduğu İtalya da ise verginin payı yüzde 41. 8 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015
OTOMASYON SISTEMININ SAĞLIKLI IŞLEMESI IÇIN BAYILERIMIZI BILGILENDIRIYORUZ î Otomasyon sisteminin sağlıklı işlemesi için gece gündüz yollarda olan Alpet in Kalite Kontrol ve Eğitim ekipleri Alpet bayilerini sürekli ziyaret ederek güncel uygulamalar ve yenilikler konusunda bilgi veriyor. Tüm bu süreci başarıyla yürüten Alpet Mühendislik Müdürü Hakan Aybar, bayilere özellikle arızalı olup, otomasyon verisi alınamayan tank ve/ veya pompalardan satış yapmamaları konusunda uyarılarda bulunuyor. Aybar ile istasyon otomasyon sisteminin işleyişini, 1240 sayılı Kurul Kararı nda yapılan değişikliklerin olumlu ve olumsuz yönlerini konuştuk. Otomasyon sisteminin kurulum sürecinde dağıtım şirketleri çok sayıda problemler yaşadı ve bu sistemi zamanında kuramayan dağıtım şirketlerine de EPDK tarafından yüksek tutarlarda idari para cezaları kesildi. Siz bu süreci sağlıklı yürütmek adına ne tür tedbirler aldınız? 2007 yılından itibaren yürütülen planlı çalışmalar sonucu, otomasyon sistem kurulumlarımız belirtilen yasal süre içerisinde tamamlandı. Ancak bilindiği üzere akaryakıt sektörü dinamik bir sektör. Her an yeni anlaşmaların, tadilat ve inşaat çalışmalarının yapıldığı istasyonlar olabiliyor. 2011 Temmuz ayında yaşanan süreçte de, yeni anlaşma sağlanan ve bu süreçte tadilatta olan birkaç istasyonda sıkıntılar yaşandı. Fakat yürüttüğümüz özverili çalışma sonucunda bu süreci sorunsuz biçimde atlattık. 10 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 ALPET haber Otomasyon sisteminde en sık karşılaştığınız sorunlar neler? Arıza durumunda nasıl bir yol izliyorsunuz? Karşılaştığımız sorunların başında veri akışının kesintiye uğraması geliyor. Bu durumda sorunu en kısa zamanda tespit ederek çözüme ulaşması için kontrolleri yapıyoruz, gerekiyorsa servis yönlendiriyoruz ya da lokasyona uygun internet servis sağlayıcı değişimiyle veri akışını tekrar sağlıyoruz. Arıza hallerinde merkez otomasyon ekibimiz tarafından en kısa zamanda gerekli tespitler yapılarak, ilgili servisin yönlendirilmesi sağlanıyor. Merkez ve saha ekibimiz tarafından bayilere ve çalışanlarına mevzuat ve uygulamalar hususunda gerekli bilgilendirmeler yapılarak, sık sık eğitimler veriliyor. RÖPORTAJ Otomasyon sistemi dolayısıyla şirketinizin ve bayilerin sorun yaşamaması için yaptığınız teknolojik yatırımlardan söz eder misiniz? Karasal bağlantıların yeterli olmadığı ve veri akışında aksamaların yaşandığı lokasyonlarda kesintisiz bağlantı sağlamak ve çözüm üretmek amaçlı uydu sistemleri kullanıyoruz. Ayrıca otomasyon sistemi için hayati önem taşıyan server bağlantısında herhangi bir kesintide acil müdahale için tarafımızı bilgilendiren alarm sistemleri de bulunuyor. Otomasyon sistemine ilişkin 1240 sayılı Kurul Kararı nda önemli değişiklikler yapılmasını içeren Karar 1 Haziran 2015 te yürürlüğe girecek. Bu yeni düzenlemenin olumlu ve olumsuz yönlerini değerlendirir misiniz? 1240 sayılı Kurul Kararı ndaki yeni düzenlemeler sonrasında, özellikle pratikte sıkıntılar yaşanan bazı uygulamaların kaldırıldığını görüyoruz. Yeni düzenlemelerin kaçakçılığı önlemeye yönelik daha anlaşılır ve uygulanabilir düzenlemeler olduğunu düşünüyoruz. Söz konusu Kurul Kararı nda, bayi transferleri aşamasındaki kurulumların yanı sıra, arızaların giderilmesi için tanınan sürelerin 10 güne çıkarılmasını olumlu yönde bir değişiklik olarak nitelendiriyoruz. Bunun yanı sıra tank bazında ve günlük olarak yapılacak olan bildirimlere ilişkin söz konusu Kurul Kararı nda olumsuz olarak değerlendirilecek yönler de var. Arıza hallerinde ve manifolt olarak bağlı tanklara sahip istasyonlarda, yapılacak çapraz kontrollerde, denklik sağlanamayacağı için problemlerle ve hatalı tespitlerle karşılaşılma olasılığı yüksek. Halihazırda ürün bazında yapılan mutabakatların daha sağlıklı sonuç vereceğini düşünüyoruz. Ayrıca herhangi bir pompası ve/veya tankının probu arızalı bir istasyona ikmal yapılamayacak olması da, uygulamada sıkıntı yaşanabilecek konuların başında geliyor. Otomasyon sisteminin iyileştirilmesi adına sizce ne gibi düzenlemeler yapılmalı? Özellikle elektrik ve internet alt yapılarının iyileştirilmesinin yanı sıra, otomasyon sistemlerine teknolojik bir standart getirilerek, varyasyonların önüne geçilmesi sağlanabilir. Ayrıca arıza oranlarının düşürülmesi ve dışarıdan müdahalelerin önüne geçilmesi için, otomasyon sistemlerinin daha kompakt bir yapıya dönüştürülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Otomasyon sisteminin sağlıklı işlemesi için bayilere yönelik yürüttüğünüz eğitim ve bilgilendirme çalışmalarınızdan bahseder misiniz? Kalite Kontrol ve Eğitim ekiplerimiz düzenli olarak tüm bayilerimizi ziyaret edip, güncel uygulamalar ve yenilikler konusunda bayilerimize detaylı bilgiler vermekte. Ayrıca Bölge ve Saha Müdürlerimiz de bayilerimize gerekli uyarı ve yönlendirmelerde bulunmaktadır. Son olarak otomasyon konusunda bayilerin dikkat etmeleri gereken hususlar nelerdir? Özellikle arızalı olup, otomasyon verisi alınamayan tank ve/veya pompalardan satış yapılmamasına dikkat edilmeli. Bayilerimizin, istasyonlarda oluşan alt yapı problemlerini kısa sürede çözmeleri, pompa ve yazarkasa bakımlarını ve versiyon güncellemelerini zamanında yaptırmaları gerekmekte. Ayrıca mevzuat ve uygulamaları yakından takip etmeleri ve otomasyon sistemlerini, Alpet yetkilileri ile birlikte sorunsuz olarak ayakta tutmaları büyük önem arz etmekte. MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 11
SIRTINI ALPLERE DAYAYAN ÜLKE: isviçre îmuhteşem DOĞASI, KÜLTÜREL ZENGINLIĞI, VERIMLI INEKLERI, ÇIKOLATALARI, ULUSLARARASI BANKACILIK SISTEMI VE EL YAPIMI SAATLERIYLE KÜRESEL BIR ÜNE SAHIP OLAN İSVIÇRE, HER YIL DÜNYANIN YAŞANACAK EN IYI YERLERI ARASINDA ILK SIRADA YER ALIYOR. Bir yanını Alplere, öteki yanını Jura dağlarına yaslayan İsviçre, dağlarıyla, dağ zirvelerinden beslenen nehirleri ve gölleriyle, dağ eteklerinden süzülen çağlayanları, kaplıcaları, sarp kayalıkları ve yemyeşil doğasıyla adeta bir yeryüzü cenneti. İsviçre, muhteşem doğasının yanı sıra kültürel açıdan da çok zengin bir ülke. Verimli inekleri, çikolataları, uluslararası bankacılık sistemi ve el yapımı saatleriyle küresel bir üne sahip olan İsviçre, her yıl dünyanın yaşanacak en iyi yerleri arasında gösteriliyor. İsviçre deyince, gökyüzüyle buluşan zirvelerde kayak yapmak, çikolata ve ağızda eriyen nefis peynir çeşitleri ilk akla gelenler arasında yer alıyor. Gür bitki örtüsüyle kaplı vadilerin ve ovaların arasından geçerken baş döndürücü manzara ve göz kamaştıran kristal sular turistler için masalsı bir cennet sunuyor. Dünyanın en zengin ülkelerinden biri olan İsviçre nin topraklarının yarısından fazlasını Alpler ve Jura dağları oluşturuyor. İsviçre, sadece üzerinde bulunduğu dağ sistemi ile değil, nehirleri ve gölleriyle de benzersiz bir coğrafya- da yer alıyor. Denize kıyısı olmayan İsviçre de çok sayıda göl bulunuyor. En önemli gölleri; Cenevre (Leman), Zürih, Neuchatel ve Konstanz. Avrupa nın iki büyük nehri olan Ren ve Rhone nehirleri ülke topraklarında doğuyor. Diğer önemli nehirleri ise İnn, Aare ve Ticino. Avrupa nın turizm merkezi olan İsviçre de her mevsim tatil yapmak mümkün. Kayak cenneti olarak kabul edilen ülkede Crans-Montana, Zermatt, Grindelwald, St Moritz, Leysin, Gstaad, Davos, Wengen, Verbier, Villars gibi birçok kayak merkezi mevcut. Tarafsız bir ülke olan İsviçre, önemli uluslararası örgütlere de ev sahipliği yapıyor. Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Dünya Ticaret Örgütü (WTO), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU), Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği (UNHCR) merkezleri Cenevre de bulunuyor. Birçok uluslararası spor organizasyonu ve federasyonun merkezi de İsviçre de yer alıyor. Uluslararası Basketbol Federasyonu (FIBA) Cenevre de, Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) Nyon da, Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) ve Uluslararası Buz Hokeyi Federasyonu (IIHF) Zürih te, Uluslararası Bisiklet Birliği (UCİ) Aigle de ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Lozan da bulunuyor. Davos kenti ise Dünya Ekonomik Forumu nun yerleşkesi işlevini görüyor. Her yıl gerçekleştirilen Dünya Ekonomik Forumu toplantıla- 12 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 13
GEZİ GEZİ rında yabancı ülkelerden gelen siyasi liderler ve iş çevreleri, çevre ve sağlık konuları da dahil uluslararası konuları Davos ta görüşüyor. Dünyanın en fazla çikolata üreten ve tüketen ülkesi İsviçre, çikolata sektöründe dünyada markalaşmış bir ülke. Saat üretimi konusunda da dünyanın en ünlü ülkelerinden biri olan İsviçre, otomobil üretiminde de önemli bir yere sahip. Peynir üretiminde de oldukça önde olan ülkenin geleneksel yemeği olan İsviçre Fondüsü çok tercih edilen bir yemek. Şarap üretimini de es geçmeyen İsviçre Merlot, Ticino, Chasselas, Pinot Noir gibi çeşitleri üretiyor. Kış sporları açısından çok zengin bir ülke olan İsviçre de kayak, snowboarding, buz hokeyi oldukça popüler. 1928 ve 1948 kış olimpiyatları İsviçre de yapılmış. Dağcılık sporunun oldukça revaçta olduğu İsviçre de, Schwingen, Hornussen gibi geleneksel sporların yanı sıra, tarih öncesi dönemlerden beri Alplerde yaşayan insanlar arasında yapılan taş fırlatma oyunu da günümüzde yaşatılmaya çalışılan oyunlar arasında yer alıyor. İsviçre halkı, aynı zamanda tam anlamıyla bir futbol meraklısı. Milli takım Nati yi büyük bir kitle destekliyor. İsviçre şehirleri, küresel ölçekteki parametrelere göre şehircilikte ileri, ekonomik, bilimsel ve turistik faaliyetlerde ise son derece gelişmiş seviyelerde. Kozmopolit bir göl kenarı kenti olan Cenevre, dünya bankalar merkezi Zürih, fıskiyeler ve üstü kapalı kemerlerle kaplı Bern ve dünyanın en iyi hayvanat bahçelerinden birine sahip Basel, İsviçre nin dünya kentlerinden sadece birkaçı. Coğrafik olarak küçük, öte yandan turizm potansiyeli ile çok büyük ülkede 700 e yakın müze bulunuyor. Cenevre Modern ve Çağdaş Sanatlar Müzesi, Zürih Güzel Sanatlar Müzesi, Zürih te yer alan İsviçre Devlet Müzesi ve Basel Antikalar Müzesi bunlardan birkaçı. Federal bir ülke ve 26 kantondan oluşuyor. Ülkenin komşuları kuzeyde Almanya, batıda Fransa, güneyde İtalya ve doğuda ise Avusturya ve Lihtenştayn. Medeniyetin kalbi Cenevre de atıyor Cenevre gölü (Leman gölü) kıyısında kurulan Cenevre, Zürih ten sonra İsviçre nin ikinci büyük kenti. Dünyanın en kaliteli ve en yaşanılır şehirleri arasında 3. sırada yer alan Cenevre, gelirin ve saadetin dorukta olduğu bir şehir. Bankalarıyla, çikolatalarıyla, saatleriyle ün salmış bu şehir, dünyanın en önemli ve işlek şehirlerinden biri olmasına rağmen, KUSURSUZLUĞUN KENTI ZÜRIH Adını şehri boydan boya saran Zürih Gölü nden alan kent, İsviçre nin en büyük şehri olmanın yanında, ülke ekonomisinin de bel kemiği. Avrupa nın en önemli finans merkezlerinden biri olan Zürih, küresel ölçekteki bankacılık ile sigortacılık sektörlerine ve İsviçre nin dünyaca tanınan markalarına da ev sahipliği yapıyor. Doğa ile medeniyetin kusursuz bir şekilde bütünleştiği Zürih te, Limmat Nehri nin Zürih Gölü ile buluştuğu atmosfer oldukça etkileyici. Zürih, katedralleri, müze evleri, adım başı kenti süsleyen heykelleriyle adeta bir müze kent görünümünde. Franz Kafka, Alman Bertold Brecht, Vladimir Lenin, Albert Einstein gibi birçok ünlü ismin bu şehirdeki evleri Zürih te müze eve dönüştürülmüş. Bütün İsviçre şehirlerinde olduğu gibi Zürih te de karamellisinden çileklisine, büyüğünden küçüğüne değişik şekillerde yapılan pek çok çikolata çeşidi var. 14 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 15
GEZİ GEZİ yeşilliğin de bol olduğu bir şehir. Cenevre nin en önemli özelliklerinden biri de çok düzenli oluşu. Küresel kent olarak da adlandırılan Cenevre de ünlü İsviçre saatlerinin üretim yerlerinden biri. Turizm merkezi Luzern Alp dağlarına çıkan yolların büyük bölümünün yer aldığı Luzern, İsviçre nin en önemli turizm merkezi. Ortaçağ dan kalma kalelerin, köprülerin ve yapıların yer aldığı Luzern, tarihi dokusu ile turistlerin uğrak noktalarından biri. Lozan Türkler için çok şey ifade ediyor Avrupa nın en yeşil kentlerinden biri olan Lozan, Türkiye için çok şey ifade eden bir kent. Kurtuluş Savaşı nı bitiren anlaşma olarak tarihe geçen Lozan Anlaşması nın imzalandığı Rumine Sarayı nın yer aldığı Lozan, Cenevre gölünün bir yakasına kurulmuş önemli bir turizm kenti. Cenevre gölü Lozan için harika bir manzara oluşturuyor ve denize kıyısı olmayan ülkenin ne kadar ilgi çekici olabileceğini belgeliyor. En eskisi 13. yüzyıla ait tarihi yapıların hepsi çok iyi korunmuş. Rumine Sarayı, Notre Dame Katedrali ve Olimpiyat Müzesi nin yanı sıra kentte çok sayıda müze bulunuyor. Sanat kenti Bern İsviçre nin başkenti olan Bern, ülkenin dördüncü büyük şehri. Sanata ve sanatçıya büyük önem verilen Kentin eski şehir bölgesi Unesco Dünya Mirasları listesinde yer alıyor. Bölgedeki yaklaşık 4 kilometrelik yürüyüş yolu, çeşmeler ve saat kuleleriyle görülmeye değer bir atmosfer sunuyor. Müthiş güzellikteki Aare nehrinin manzarası görülmeye değer. Mimari harikalar müzesi Montrö Dağların kuzey ve doğu rüzgârlarından koruyup gözettiği Montrö, Avrupa nın en iyi korunmuş şatolarından birine, Chillon Şatosu na ev sahipliği yapıyor. Montrö nün tarihsel yapıları Chillon Şatosu yla sınırlı değil. Akdeniz atmosferini andıran kıyı şeridi boyunca dizilmiş köşkler, evler, oteller ve bunların bahçeleri, insana bir mimari harikalar müzesinde dolaştığı hissi veriyor. Sağlık turizminin öne çıktığı kentin batısındaki Vevey de ise Charlie Chaplin heykeli yer alıyor. Montrö nün ana meydanı Place du Marché tan göl kıyısına inenleri ünlü rock grubu Queen in efsanevi solisti Freddie Mercury nin heykeli karşılıyor. Montrö, aynı zamanda her yıl dünyaca bilinen bir caz festivaline ev sahipliği yapıyor. CENEVRE GÖLÜ (LEMAN GÖLÜ) Fransızca konuşan halk tarafından daha çok Leman Gölü adıyla bilinen Cenevre Gölü, Orta Avrupa nın en büyük göllerinden biri. Gölün bir ucu İsviçre sınırlarda, diğer ucu ise Fransa sınırlarında yer alıyor. Cenevre Gölü masmavi berrak suları ve Alp Dağları nın panoramik manzarası eşliğinde yıllar boyu ressam, şair, müzisyen gibi sanatçıları büyüleyici güzelliğiyle kendine çekmiş ve sanata ilham veren bir üne kavuşmuş. JET D EAU Cenevre nin simgesi olan ve Cenevre Gölü üzerinde yer alan Jet d Eau, dünyanın en uzun fıskiyelerinden biri. 140 metre yüksekliğe kadar su fışkırtan fıskıye, Cenevre yi ziyaret edenler için mutlaka görülmesi gerekenler listesinin baş sıralarında yer alıyor. ULUSLARARASI REFORM MÜZESI Ortaçağ da gerçekleşen ve Avrupa yı en çok etkileyen akımlardan biri olan Reform hareketlerinin ruhsal ve kültürel tüm elementlerini bir araya getiren Uluslararası Reform Müzesi (Cenevre), reform döneminden kalan el yazmalarını, eski kitapları, resimleri, heykelleri, mezar taşlarını ve özgün kişisel objeleri bünyesinde barındırıyor. 16 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 17
Röportaj Röportaj MÜZIĞIN IÇINDEN AKIP GEÇMEYI SEVIYORUM îünlü SANATÇI LEMAN SAM IN KIZI OLARAK ÇO- CUKLUĞUNDAN BU YANA MÜZIKLE HEP IÇ IÇE OLMUŞ, DOĞAL GÜZEL- LIĞI, INSAN YÜREĞINE DOKUNAN SESI ILE MILYONLARIN GÖNLÜNE TAHT KURAN ŞEVVAL SAM, MÜZIK HAYATININ YANI SIRA OYNADIĞI DIZI VE FILMLERLE DE ADINDAN SIKÇA SÖZ ETTIRIYOR. ÇOK GENIŞ BIR YEL- PAZEDE MÜZIK YAPAN SAM, MÜZIK BENIM IÇSEL YOLCULUĞUMUN ARAÇLARINDAN BIRI ASLINDA. MÜZIĞIN IÇINDEN AKIP GEÇMEYI SEVIYORUM BEN DIYOR. ALPET İN ENERJİSİ OLARAK, ÖNÜMÜZDEKI DÖNEM YENI PROJELERIYLE KARŞI- MIZA ÇIKACAK SAM ILE KEYIFLI BIR SOHBET GERÇEKLEŞTIRDIK. Müziğe ilginiz ne zaman başladı? Annenizin sanatçı olmasının müziğe yönelmenizde bir etkisi oldu mu? Gelecekte Leman Sam la ortak bir albüm yapmayı planlıyor musunuz? Küçükken de müzik benim için bir konuşma biçimiydi, şimdi de öyle. Yani müzik hep vardı. Annemi yıllarca dinlemiş olmakla da anadilimin ne olduğu ve nasıl müziğe yöneldiğim anlaşılıyordur. Biz birlikte bir projede yer aldık. Çokta keyifli oldu. Gelecekte de neden olmasın? Türk halk müziğinden, sanat müziği, arabesk ve tangoya kadar çok geniş bir yelpazede müzik yapıyorsunuz. Müzik alanında sürekli tarz değiştirmenizin nedeni ne? Önümüzdeki dönemde daha farklı bir müzik türüne ilişkin çalışmanız olacak mı? Müzik benim içsel yolculuğumun araçlarından biri aslında. İyi örnekleri olmak koşuluyla bütün farklı tarzlara ilgi duyuyorum. Birini söylesem diğerinde aklım kalıyor. Bu içten gelen bir şey. Müziğin içinden akıp geçmeyi seviyorum ben. 18 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 19
Röportaj Bir açıdan oyunculuk gibi de... Her farklı tarz yeni bir karakter analizi gibi. Bu yüzden varoluş sürecimde de karşılığı var. Her seferinde içimde de yeni yerler keşfediyorum. Sadece müzikte değil, dünyada farklı olan her şey ilgimi çekiyor. Süper Baba ile başlayan oyunculuk serüveniniz başka dizi ve sinema filmleriyle devam etti. Yeni dizi veya sinema projeleriniz var mı? Oyunculuğu özledim aslında. Önümüzdeki günlerde başlayacak Kara Kutu adlı yeni bir dizide iki bölüm konuk oyuncu olarak yer aldım. Bir de İranlı bir yönetmenin (Shahram Alidi) filminde oynadım. Müzik ve oyunculuk gibi sanatın çok farklı alanlarıyla uğraşan bir insansınız. Müzik ve oyunculuk dışında farklı sanat dallarıyla da ilgileniyor musunuz? Bir dönem heykel kursuna gittim. Çok istedim devam etmeyi ancak aktif çalışma hayatında yeterli emeği verecek zaman bulamadım maalesef. Belki ileride... Oyunculuk mu yoksa müzik yapmak mı size daha çok keyif veriyor? Biri diğerinden ağır basmıyor aslında. Benim için hepsi bir. Hayatın içinde bir akış içerisindeyim ve o anda hangisiyle kendimi ifade ediyorsam orada oluyorum. Oyunculuk daha kollektif bir çalışma istiyor; iyi bir senaryo, yönetmen, kast, prodüksiyon olmalı. Ama sokakta mendil açıp tek başınıza şarkı söyleyebilirsiniz. Siz nasıl bir dinleyicisiniz? Ne tür müziklerden hoşlanırsınız? Çok fazla müzik dinlemem. Sevdiğim bir şeyi dipsomanik biçimde dinlerim. Hele ki kötü müzik hiç dinleyemem. Bazen mağazalarda çalan müzik yüzünden orayı terk ettiğim oluyor. Bazen soruyorum Nasıl dayanıyorsunuz? diye, Duymuyoruz bile diyorlar. Benim için imkânsız duymamak. Magazin dünyasında sıkça rastlanan polemiklere dâhil olmuyorsunuz. Bu bilinçli bir tercih mi? Magazin dünyasında olup bitenlerden çok haberim yok galiba. Gerek yurt içinde, gerekse yurt dışında verdiğiniz konserler büyük ilgi görüyor. Verdiğiniz konserlerde yaşadığınız sıra dışı bir olay oldu mu? Bir defasında Belçika nın Gent şehrinde iki gece üst üste konser verdik. İlk gece o kadar keyifliydi ki 3,5-4 saate yakın sahnede kaldık. Tabii ben tüm enerjimi ilk günden tüketmişim. İkinci gece çok yorgun çıktım sahneye. Konseri sonuna kadar getirebildim, en son Karadeniz potpuri söylüyordum, geri geri bir yandan dans edip bir yandan şarkı söylerken ayağım takıldı ve monitörlerin üstüne tepetaklak düştüm. Düştüğüm gibi de hacıyatmaz gibi kalktım. Öyle bir gülme krizi geldi ki, şarkının sonunu, gözümden yaş gelene kadar gülerken şarkı söylemeye çalışarak getirmeye çalıştım. Fakat gülmem bitmeyecek diye el sallaya sallaya, güle güle sahneden ayrıldım. İş dışında neler yaparsınız? Hobileriniz var mı? Konfüçyus un bir lafı vardır; Herkes sevdiği işi yapsa kimse çalışmak zorunda kalmaz diye. Ben de çalışmıyor, sevdiğim işi yapıyorum. Dolayısıyla iş dışında bir hobim yok. Ancak, tabiatın içinde olmayı çok seviyorum. İş dışında yaptıklarımı dinlenmek, sevdiklerimle olmak, okumak diye sıralayabiliriz. Siz bir akaryakıt tüketicisi olarak istasyon tercihinizi neye göre yapıyorsunuz? Doğayla barışık ve daha az kirleten akaryakıt kullanmayı tercih ediyorum. 20 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015
LEZZET HARİTASI LEZZET HARİTASI Türkiye nin lezzet haritası Türk mutfağı binlerce çeşit yöresel yiyecek ve içeceğiyle dünyanın en zengin mutfaklarından biri. Türkiye nin lezzet haritasına göre, Türk mutfağında 2 bin 205 farklı yöresel yiyecek ve içecek bulunuyor. Türk mutfağının çeşit bakımından en zengin ili Gaziantep, en zengin bölgesi ise İç Anadolu. Et yemeğinden pilavına, çorbasından tatlısına, zeytinyağlısından hamur işine, ayranından pekmezine, binlerce çeşit yöresel yemek, tatlı ve içeceğiyle dünyanın en zengin mutfaklarından biri olan Türk mutfağı binlerce yıllık bir geleneğe sahip. Bu zengin mutfağın arkasında kuşkusuz tarihsel süreç içerisinde Anadolu topraklarında yaşayan uygarlıkların, Selçuklu nun ve Osmanlı nın izleri var. Coğrafi konumu nedeniyle yüzyıllar boyunca etkileşim içinde olduğu Ortadoğu, Kafkas ve Balkanlar ın da Türk mutfağının zenginleşmesinde önemli bir etkisi var. Türkiye nin lezzet haritasını ortaya çıkarmak için yapılan bir çalışmaya göre, Türk mutfağında 2 bin 205 farklı yöresel yiyecek ve içecek bulunuyor. 291 çeşit yiyecek, tatlı ve içecekten oluşan Gaziantep Mutfağı en zengin mutfağa sahip il. 455 çeşit yemek, tatlı ve içecekten oluşan İç Anadolu mutfağı ise en zengin mutfağa sahip bölge olarak birinciliği göğüslüyor. İç Anadolu yu 425 çeşit ile Doğu Anadolu, 398 çeşit ile Güneydoğu Anadolu ve 397 çeşit ile Karadeniz Bölgesi izliyor. Akdeniz ve Marmara Bölgesi 184 çeşit, Ege Bölgesi 162 çeşit yiyecek, tatlı ve içeceğe sahip. Her yörenin kendine özgü mutfağı var Yöresel mutfakların özgün etkilerini içinde barındıran Türk mutfağı, yörelere göre farklılıklar gösteriyor. Karadeniz, Güneydoğu Anadolu, Orta Anadolu, Akdeniz, Ege mutfağı gibi birçok yöre kendine has zengin bir yemek hazinesine sahip. Akdeniz mutfağına Adana, Hatay ve Kahramanmaraş ın zengin mutfak kültürleri damgasını vururken, Ege muhteşem deniz ürünleri ve taze otlarıyla, Karadeniz mısır unu, ekmeği ve hamsisiyle, Güneydoğu ve Doğu Anadolu içli köfte, çiğ köfte ve lahmacunuyla, İç Anadolu hamur işleriyle, Marmara deniz ürünleri, ciğeri ve köftesiyle öne çıkıyor. İLGINÇ ISIMLI YEMEKLER Türk mutfağı zengin olmasının yanı sıra ismi ilginç olan yemeklere de sahip. Amasya ve Afyon un sakala çarpan çorbası, Aydın ın kulak çorbası, Bolu nun kedi batmaz ı, Denizli ve Çanakkale nin kaçamak ı, Rize nin enişte lokumu, Şanlıurfa nın şıllık tatlısı, Kocaeli nin otur fatma tatlısı, Kütahya nın tosunum u, Tokat ın bacaklı çorbası, Amasya nın kesme ibik çorbası ve eli böğründe si, Balıkesir in mafiş tatlısı, Artvin in püşürük çorbası, Bartın ın pumpum çorbası, Malatya nın analı kızlı sı, Kırklareli nin sulu kaçamak ve kuru kaçamak ı, Isparta nın kuyruğu sulu su ve derdimi alan ı ilginç isimli yiyecekler arasında yer alıyor. 22 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 23
LEZZET HARİTASI LEZZET HARİTASI 10 LEZZET DURAĞI Halil Usta - Gaziantep Gaziantep e yolunuz düşer de yemek için iyi bir yer ararsanız, önünüze çıkan ilk kişi hiç düşünmeden size Halil Usta nın yerini tarif etmeye başlar. Ali Nazik, soğan kebabı, patlıcan kebabı, küşneme kebabı Her ili ayrı bir lezzet noktası gibi lezzetli kebapları ve baklavası olan Türkiye nin 10 lezzet durağını Alpet in Enerjisi Dergisi ile ününü Gaziantep dışına taşıyan Halil Usta, Gaziantep in en bilinen okuyucuları için seçtik. Körfez Köfte Et Balık Trabzon mekanlarından da biri. Trabzon un en bilenen lezzet mekanlarından biri olan ve Akçaabat ilçesinde bulunan Körfez Köfte Et Balık, canı balık veya köfte çekenlerin, sofrada lezzet arayanların, bir de deniz manzarası olsa keyfime diyecek olmaz diyenlerin mutlaka uğramaları gereken bir yer. Ceyhan Ocakbaşı - Adana Adana nın lezzet duraklarından olan Ceyhan Ocakbaşı, Adana Kebabı en iyi yapan ve ünü Adana dışına taşan kebapçıların başında geliyor. 100 yılı aşkın bir süredir hizmet veren Ceyhan Ocakbaşı, Adana ya yolu düşenlerin de uğrak noktası. TÜRKIYE NIN Tarihi Çiçek Lokantası Ankara Ankara nın en eski lokantalarından olan Tarihi Çiçek Lokantası, Anadolu nun en seçkin tatlarının lezzet eşliğinde sunulduğu bir mekan. Özellikle Ankara Tavası ile lezzet tutkunlarının gözdesi olan lokanta, geleneksel yemekleri yarım asırdır aynı lezzet ve kaliteyle müşterilerine sunuyor. Hacı Baba Kervansaray Et Lokantası Malatya 1942 yılından beri Malatya da hizmet veren Hacı Baba Kervansaray Et Lokantası, taş fırında kuzu eti ile yapılan ve Türkiye de kayısı kadar ünlenen kağıt kebabı, kuzu dolma, fırın kavurma, fırın kebap, kaburga dolması, incik kebap gibi Malatya sofrasının en seçkin yemeklerini geleneksel lezzetiyle sunan bir mekan. Elmacıoğlu Restoran - Kayseri Kayseri nin yöresel damak zevkini lezzet tutkunlarına sunan Elmacıoğlu Restoran, önceleri sadece Kayseri mutfağının gözdesi mantıyla başlayan serüvenini Kayseri nin yöresel yemekleri ile sürdürmüş. Mekanda, Kayseri nin yöresel yemeklerinin tümü lezzet eşliğinde müşterilere sunuluyor. Deniz Restoran - İzmir Türkiye nin en iyi balık lokantalarından biri olan Deniz Restoran, çeşitli deniz mahsullerini ürün ve hizmet kalitesiyle lezzet tutkunlarına sunan bir mekan. İzmir Kordon da bulunan restoran, denizden gelen lezzetin keyifli bir ortamda tadılabileceği eşsiz bir manzaraya sahip. Bak Hele Bak Yusuf Konak Kahvaltı Salonu - Van Van denilince, akla kuşkusuz ilk olarak geleneksel tatlarla zenginleştirilmiş kahvaltısı geliyor. Türkiye nin en iyi 10 kahvaltı salonlarından biri olan Bak Hele Bak, zengin kahvaltısının yanı sıra, mekanın sahibi Yusuf Konak ın müşterilerine verdiği hediyeler, sorduğu bilmeceler ve anlattığı fıkralarla da ünlü. Koç Lokantası - Erzurum Doğu Anadolu nun lezzet duraklarından biri olan Koç Lokantası, Cağ kebabının en iyi yapıldığı mekanlardan biri. Hatta lokantanın kurucusu Kemal Koç un bu kebabın mucidi olduğu söyleniyor. Meşhur Edirne Ciğercisi / Ciğerci Kazım Usta - Edirne Ciğeriyle ünlü Edirne nin en iyi yaprak ciğeri yapan mekanı Ciğerci Kazım Usta. Meşhur Edirne Ciğercisi Kazım Usta nın ciğerlerinin ünü 40 yıllık. Damadı İlhan Şen de bu mesleğin erbabı olunca Kazım ve İlhan Usta birlikte anılmaya başlamış. 24 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 25
tarihçe tarihçe Zamanın görünen yüzü: SAAT İnsanoğlu, tarih boyunca çeşitli yöntemlerle zamanı ölçmeye çalıştı. İlk zamanlarda göç, ekim ve hasat için iklim koşullarını bilmek yeterli oluyordu. Gittikçe daha küçük zaman birimlerine ihtiyaç duyan insanoğlu, güneş, ay ve dünyanın hareketlerinden yola çıkarak önce takvim yılını buldu, sonra da yılı aylara, ayları haftaya, haftayı da günlere böldü. Uygarlığın ilerlemesi, bir günün çeşitli zaman dilimlerine bölünmesi ihtiyacını da beraberinde getirince bu kez saatin teknolojik yolculuğu Zamanı ölçmek tarih boyunca insanoğlunun en büyük uğraşlarından biri oldu. Güneş saatiyle başlayan zamanı ölçme yolculuğu birçok önemli duraktan sonra günü 24 e bölen saat in bulunmasıyla son buldu. Günümüzde ise saat zamanı ölçen bir alet olmaktan öteye geçerek bir moda ikonu, hatta prestij unsuru haline geldi. Saatin bu yolculuğu, aynı zamanda insanlık tarihine de ayna tutuyor. başladı. Güneş saatinin bulunmasıyla başlayan bu yolculuk, günü 24 e bölen saatin bulunmasıyla son buldu. İlk çağlarda bir tahtaya dikili üçgen bir tahta formunda Güneş saati olarak karşımıza çıkan saat, teknolojinin gelişmesi ile biçim değiştirdi. Teknolojik gelişmeler sonucunda sarkaçlı, kadransız, akrepsiz, yelkovansız saatler, yerini mekanik, kadranlı, akrepli, yelkovanlı saatlere bıraktı. Akrep BIG BEN SAAT KULESI Londra da bulunan ve İngiltere nin önemli sembollerinden biri olan Big Ben saat kulesinin yapımına Edward John Dent başlıyor ama bitirmek Frederick Rippon Dent e nasip oluyor. Yapımı 1859 da tamamlan Big Ben, günü dünyaya merhaba diyen Londra nın ve Büyük Britanya nın önemli sembollerinden biri olan Big Ben in bütün aksamı mekanik ve ağırlıkla çalıştığı için belli aralıklarla kurulması gerekiyor. Saat, haftada 3 kez kuruluyor. ve yelkovanın yolculuğu bununla da bitmedi. Teknolojinin daha da gelişmesiyle dijital saatler üretilmeye başlandı. Zaman içerisinde saat, zamanı gösteren bir araç olmaktan çıkarak, bir moda ikonu ve vazgeçilmez bir aksesuar haline geldi. Kullanım yerine göre cep, duvar, kol, masa, kule saati adını, çalışma ilkesine göre de güneş, kum, su saati, mekanik veya elektronik adını alan saatin bu yolculuğu aynı zamanda insanlık tarihine de ayna tutuyor. Güneş saati Mısırlıların icat ettiği güneş saati, insanlık tarihinin ilk saati olma özelliği taşıyor. Dikey olarak yerleştirilen bir çubuğun gölgesi, günün saatlerinin bulunduğu yüzeye düşüyor ve gölgenin denk geldiği kısım saati gösteriyordu. Güneş hareket ettikçe çubuğun gölgesi de yer değiştiriyordu. Zamanı güneşin konumuna göre ölçen saat, bulutlu günlerde ve geceleri kullanılamıyordu. Kum saati M. Ö. 3000 yıllarında Çinliler tarafından kullanıldığı bilinen kum saati, saatin kaç olduğunu göstermese de, bir sürenin başlangıcını ve bitişini ölçmek için kullanılıyordu. İçinde kum olan, altı ve üstü geniş, beli ince, eşit miktarda kumun bir delikten geçerken daima aynı zamana ihtiyaç göstereceği ilkesine dayanarak çalışan kum saatinde, kumun akış hızı sabit olmasa da kumun üstten alta düşüş süresi aynı. Kum saatlerinde kumun yanı sıra, zaman zaman 26 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 27
tarihçe tarihçe pudra haline getirilmiş yumurta kabuğu, cıva ya da ince toz siyah mermer de kullanılmış. Su saati Kum yerine, suyun akması esasına kurulu su saatinin ne zaman icat edildiği bilinmese de, Antik Mısır ve Babil de milattan önce 16. yüzyılda kullanıldığı biliniyor. Su saatleri tek çanaktan ya da birkaç çanaktan oluşuyordu. İçi su dolu ve altında bir delik olan çanağın içinden su boşaldıkça içindeki işaretler zamanın akışını gösteriyordu. Birkaç çanaktan oluşan su saati türünde ise su, bir çanaktan diğerine akıyordu. Güneş saatleri belirli bir zamanı gösterirken, su saatleri ne kadar zaman geçtiğini de gösteriyordu. Bu yüzden su saatinin icadı, zaman ölçümünün gerçek başlangıcı kabul edilebilir. Ateş saati (mum saati) Bu saatin ilk olarak nerede ve ne MUM SAATI Köstekli saat Köstek, saat, kılıç, anahtar gibi nesnelerin ucuna takılan zincir anlamına geliyor. Köstekli saat zincirli olduğu için bu adı alıyor. Mekanik bir saat olan köstekli saat, ucundaki bir zincir yoluyla elbisenin her hangi bir yerine takılarak kullanılıyor. zaman kullandığı bilinmese de M.S. 500 lü yıllarda Çin de kullanıldığı çeşitli kaynaklarda yer alıyor. Petrol lambasının alevi ile çalışan ateş saati nde zaman tüketilen yağın bölmeli bir saydam kapta izlenmesiyle mum saati nde ise kısalan mumun gölgesi arkadaki cetvelin izlenmesiyle ölçülüyordu. Mekanik saat Zamanın mekanik olarak ölçülmesi yönündeki ilk adımlar din adamlarından geldi. Dua etmek için kesin saatin bilinmesi zorunluluğu, mekanik saatlerin çıkış noktası oldu. 14. yüzyılda üretilen mekanik saatler son derece hantaldı ve sadece kilise kulelerinde kullanılıyordu. Bu mekanik saatlerin mekanizması, ağırlığın asılı olduğu ipi ya da zinciri kısa aralıklarla tutan ve bırakan bir vargel düzeninden (Herhangi bir makinenin bir doğrultuda gidip gelerek iş gören parçası) oluşuyordu. Bu mekanizmanın en eski türü kamalı olarak biliniyor. Ucuna ağırlık bağlı iki yanından atlamalı olarak tırnaklarla donatılmış bir metal çubuk ve yatay olarak gidip gelen bir milden oluşan mekanizmada, her gidişte bir tırnak salıveren bir düzen oluşturuluyor ve milin ivmesi de dış ucuna takılmış bir ağırlıkla kontrol ediliyordu. Ağırlık uzağa çekilince salınım hızlanıyor, yaklaştırılınca da yavaşlıyordu. 1511 yılında zembereğin bulunmasıyla taşınabilir küçük saatler üretildi. Zaman içinde yatay ba- lansın küçük ağırlıkta hareketlendirilmesi ile ileri ya da geri olarak ayarlanabilen kontrol mekanizmasının geliştirilmesi sonucunda daha hassas saatlerin yapımı sağlandı. Sarkacın bulunması saat gelişiminde atılan başka büyük bir adım oldu. İlk sarkaçlı saat 1656 yılında yapıldı. 1670 lerin ortalarında balans yayının geliştirilmesiyle ilk cep saatleri üretildi. Pilli saat İlk pilli saat 1952 de üretildi. Kurmalı hiçbir saatin ulaşamadığı dakikliğe pilli saat ile ulaşıldı. Elektronik saat Çok minik boyutlu pillerle çalışan elektronik saat 1970 de üretildi. Üzerinde dakika ve saniyenin de yer aldığı elektronik saat, günümüzde en çok kullanılan saatlerin başında geliyor. Dünyanın en ünlü saat markaları Rolex Dünyanın en iyi saat markalarından biri olan Rolex, 1919 yılında üretime başladı. Daha çok elit kesime hitap eden Rolex, genellikle çelik ve altın olarak üretiliyor. İsviçre markası olan Rolex, son derece zarif ve lüks görünüme sahip. Orijinal Rolex in en ucuzu 10 bin TL civarında. Tissot Bir başka İsviçreli saat markası olan Tissot un sahibi Nicolas Hayek aynı zamanda Swatch saat markasının da sahibi. Kaliteli ve kullanışlı bir marka olan Tissot un en ucuzu 2 bin TL civarında. Vacheron Constantin 1735 yılında İsviçre Cenevre de kurulan Vacheron Constantin, dünyanın en pahalı ve en kaliteli saat markalarından biri. İşçilik konusunda çok iyi olan markanın fiyatı ortalama 20 bin dolar, özel koleksiyon saatlerinin fiyatları ise100 bin dolar civarında. Maurice Lacroix İsviçreli bir saat markası Maurice Lacroix daha çok klasik modelli saatler üretiyor. Çok kaliteli tasarımlar sunan marka, saat yapımında kullanılan tüm parçaları kendisi üretiyor. 2000 TL den başlayan bu saatin fiyatı, 40.000 TL ye kadar çıkıyor. Özel olarak üretilen Tourbillon modeli ise yaklaşık 150.000 İsviçre frangına satılıyor. El yapımı olan Tourbillon modeli sadece 30 tane üretilmiş. Omega Son derece kaliteli saat markası olan Omega, şık olduğu kadar bir o kadar da pahalı bir marka. İsviçre markası olan Omega nın fiyatı 5 bin lira ile 20 bin lira arasında değişiyor. Seiko Japon firması olan Seiko, 1984 yılında konuşan saati üreten ilk firma özelliği taşıyor. İsviçreli saat üreticileriyle güçlü bir mücadele içinde olan Seiko, günümüzde birçok kişi tarafından kullanılıyor. 250-300 TL fiyatlarıyla başlayan Seiko saatlerin bazı modellerinin fiyatı 2 bin TL ye kadar çıkıyor. Swatch Ünlü saat markalarından olan Swatch, klasik, spor olmak üzere birçok çeşit saat modeli üretiyor. Türkiye de satışı yaygın olan bu saat markası İsviçre kökenli. Patek Phillippe İsviçre üretimi olan Patek Philippe, el yapımı olduğu ve sınırlığı olarak üretildiği için çok pahalı. Oldukça zarif modelleri bulunan bu saatlerin en ucuzu 10 bin dolar civarında. Tag Heuer 1860 yılında kurulan ve en iyi saat markalarından biri olan Tag Heuer, yine bir İsviçre firması. Son derece şık ve modernize üretilen saatlerin fiyatı 2 bin TL den başlayarak 25 bin TL ye ulaşıyor. Longines 1866 yılından beri faaliyette olan İsviçreli saat firması Longines, otomatik ve kronometreli saatlerde oldukça başarılı. Daha çok klasik ve zarif saatler üreten Logines, Swatch saat grubunun markalarından biri. 28 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 29
î Sözleşme yenileme görüşmelerinin artması ile birlikte iletişimin de çok önemli hale geldiğini belirten Alpet Ege Bölge Müdürü Mehmet Kara, Bayiler problemlerle karşılaşmaları durumunda kendilerine destek olacak, problemini çözecek iş ortakları arıyorlar. Ekibim ile bayinin problemine müdahil olup, çözümler geliştiriyoruz diyor. Kara ile Alpet in bölgeye yönelik bayilik strateji ve hedeflerini konuştuk. Kendinizden ve iş yaşamınızdan kısaca bahseder misiniz? 1981 Tarsus doğumluyum. Çukurova Üniversitesi İktisat mezunuyum. İsveç Linköping Üniversitesi nde rekabet üzerine çalışmalar yaptım, ekonomi eğitimini tamamladım. Çalışmaya devam ederken ALPET haber BAYILERLE ILETIŞIM ÇOK ÖNEMLI HALE GELDI petrol sektörünü rekabet boyutundan incelediğim tez ile yüksek lisansımı tamamladım. Yaklaşık 10 yıldır Alpet teyim. Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve Ege bölgeleri olmak üzere farklı bölgelerde satış ekibinde yer aldım. Evli ve 2 çocuk babasıyım. Alpet olarak Ege Bölgesi nde nasıl bir bayilik stratejisi uyguluyorsunuz? Bölgemizden gelen tüm bayilik taleplerini değerlendiriyoruz. Lokasyon ve bayi profili uygunsa teklif veriyoruz. Sözleşmesi bitme aşamasında olan istasyonları yakından takip ediyoruz. Bulunmadığımız lokasyonlara odaklanıyoruz. Bayilerle olan iletişiminizden bahseder misiniz? Örneğin, ne sıklıkta bayi ziyaretleri gerçekleştiriyorsunuz? Sürekli devam eden bir ticaret söz konusu olduğundan, bayilerimiz ile sürekli iletişim halindeyiz. Sözleşme yenileme görüşmelerinin artması ile birlikte iletişim de çok daha önemli hale geldi. Bayiler problemlerle karşılaşmaları durumunda kendilerine destek olacak, problemini çözecek iş ortakları arıyorlar. Ekibim ile bayinin problemine müdahil olup, çözümler geliştiriyoruz. Bayilerimi ayda bir kez ziyaret etmeye çalışıyorum. Yüksek satışlar gerçekleştirdiğimiz noktalarda haftada bir ziyaretlerimiz oluyor. Hangi kriterlere göre bayilik veriyorsunuz? Öncelikli olarak bayi profili ön plana çıkıyor. Temsil kabiliyeti yüksek, bulunduğu yerin sayılan sevilen ticaret erbapları diğer tüm kriterlerin önüne geçiyor. Daha sonra lokasyon, sermaye yapısı, rakiplerin durumlarını inceliyoruz. 2015 yılı için sorumluluk bölgenizde kaç bayi sayısına ulaşmayı hedefliyorsunuz? Şu an bölgemde üç mıntıkada toplan 82 istasyon ile hizmet veriyoruz. 2015 yılı sonunda 100 istasyonun üzerine çıkmayı hedefliyoruz. Özellikle hangi şehirlerde ve/veya bölgelerde bayilik ağınızı genişleteceksiniz? Ege bölgesinde toplam 12 ilin tamamında Alpet olarak varız. Ancak İzmir ve Antalya merkezde, bulunmadığımız ilçelerde bayilik yapımızı geliştirmeyi istiyoruz. Bildiğiniz üzere 2015 in Eylül ayında ikinci intifa dönemi yaşanacak ve çok sayıda bayi dağıtım şirketini değiştirecek. Bu süreç için şimdiden bayilere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz? Finansal gücü olan, depolama ağına sahip firmaları tercih etsinler. Bayinin dağıtıcıyı taşıdığı değil de, dağıtıcının bayisini taşıdığı ciddi şirketlerden teklif alsınlar. Alpet in tüm bölgelerde bulunan tesisleri, güçlü finansal yapısı birçok şirketin önüne geçmektedir. Mutlaka bizim teklifimizi duymadan karar vermesinler. Hobileriniz var mı? Doğa sporlarına ve extrem sporlara ilgi duyuyorum. Üniversitede aktif olarak yapabiliyordum, Paraşütçü sertifikası ve Dağcılık lisansım bulunuyor. Ancak yoğun iş temposu nedeni ile hafta sonları duvar tırmanışlarına gidebiliyor, zaman zaman trekkinglere katılıyorum. RÖPORTAJ Kendinize ve ailenize yeterince zaman ayırabiliyor musunuz? Aileme ve kendime elimden gelen en fazla süreyi ayırmaya çalışıyorum. Ancak malum iş zamanımızın büyük bölümünü alıyor. 2015 yılının temposu da özel hayatımıza ayıracağımız zamanı da kısıtlayacaktır. Alpet Ege Bölge Müdürü Mehmet Kara 30 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 31
FUTBOL FUTBOL OSMANLI DAN GÜNÜMÜZE TÜRKIYE DE FUTBOL îtürkiye SON 20 YILDA FUTBOL ÜLKELERI ARASINA GIRDI. GENÇ NÜFUSU VE GENÇLERIN FUTBOLA ILGISI TÜRKIYE DE FUTBOLU GELIŞTIRDI. GALATASARAY IN UEFA KUPASI NI ALMASI, MILLI TAKIMIN 2002 DE DÜNYA 3 ÜNCÜLÜĞÜ VE SON OLARAK ŞAMPIYONLAR LIGI NDE GALATASARAY VE FENERBAHÇE NIN BAŞARISI ÜLKEMIZI FUTBOLDA DÜNYAYA DUYURDU. PEKI FUTBOL ILE TÜRKLERIN TANIŞMASI NASIL OLDU? ÜÇ BÜYÜKLER NASIL ORTAYA ÇIKTI? FUTBOLUN NEREDEN NEREYE GELDIĞINI MERAK EDIYORSANIZ SATIRLARIMIZA BIR GÖZ ATIN! Futbol, çağımızın en yaygın ve sevilen spor dalı. Milyonlarca kişiyi peşinden sürükleyen futbol; farklı dil, din, ırk ve coğrafyadan insanların aynı ölçüde ilgisini çekebilen evrensel bir spor. İnsanların yaşamına renk katan futbolun ilk defa nerede ve ne zaman oynandığı bilinmiyor. Fakat tarihi araştırmalar hiçbir kurala bağlı olmaksızın oynanan ayaktopunun İngiltere de futbol haline dönüştüğünü ortaya koyuyor. Hatta birçok kaynak, futbol oyununu dünyanın birçok yerine götürenlerin de İngilizler olduğunu gösteriyor. Çeşitli nedenlerle dünyanın farklı noktalarına yayılan İngilizler, Anadolu ve Osmanlı dönemindeki ülkelerde tütün ve pamuk ticareti yapmak için liman kentlerine yerleşmişler. İşte bu İngiliz aileler, gemiciler, askerler ve ticaret adamları yanlarında pipo, viski gibi ticari malların yanı sıra futbolu da beraberlerinde getirmişler. Dolayısıyla futbolu ülkemize sokan onlar olmuş. Resmi kayıtlar, ülkemizde ilk futbol maçlarının Selanik te 1875 yılında oynandığını ortaya koyuyor. 1877 lerde ise İzmir Bornova çayırları futbol müsabakalarıyla tanışıyor. İzmir de hafta sonları ve akşamları Rumlarla İngiliz takımları arasında oynanan futbol maçları, yoğun izleyici topluyor. 1894 yılına gelindiğinde İzmir de İngilizler, ilk futbol kulübü olan Football Club Smyrna yı kuruyor. Türklere yasak olan spor yapma ve kulüp kurma izninin ülkemizdeki yabancılar için serbest bırakıldığı o dönemlerde, hem futbol oynayanların hem de takımların sayısı zaman içinde artıyor. İstanbul da futbol oynanmaya başlanması ise ancak 1895 yılında Kadıköy ve Moda da oluyor. İzmir den İstanbul a göçen İngilizler burada futbol oynuyor. İstanbul daki Rumların da futbola merak salmalarıyla birlikte futbol İstanbul da çok büyük bir hızla yayılıyor. İLK TÜRK FUTBOLCU KAYACAN Biz üç beş İngiliz, Moda çayırında bu işe başladık. İki takım kuracak sayıda oynadığımız için hem canımız sıkılıyor hem de Türk gençlerini teşvik etmekten korkuyorduk. Çünkü o zamanki yönetim her şeyden şüphelenir ve üç-beş Türk ün bir araya gelmesini istemezdi... diye anlatıyor o dönemi İstanbul da futbolun mimarlarından biri olan James Lafontaine Lafontaine, bir yandan ailelerin baskısı bir yandan da yönetim baskısı yüzünden Türk gençlerinin futboldan uzun süre uzak kalacaklarını düşünüyordu. Ancak hiç de böyle olmadı. Türkiye de futbol sadece İngilizler ve Rumların oynadığı bir oyun olarak kalmadı. O yıllarda Türk gençleri baskılar nedeniyle yabancı isimler kullanarak futbol oynadı. Bunların ilki ise bir deniz subayı olan Fuat Hüsnü Kayacan oldu. Kayacan, Bobi takma adıyla İngiliz takımlarında futbol oynayan ilk Türk futbolcu. İlk Türk futbol takımı da Fuat Hüsnü Kayacan ile Reşat Danyal tarafından kuruldu. Kayacan ve Danyal, büyük bir gizlilik içinde sürdürdükleri faaliyetleri sonunda ilk Türk takımını kurdular. Ancak takıma, devrin hafiyelerinden kaçabilmek adına İngilizce Black Stocking ismini verdiler. Bu takımın Rumlarla papazın çayırında 1901 de oynadığı maç ise bir Türk takımının ilk futbol maçı olarak kayıtlara geçti. Fakat Black Stocking in başarısızlığı Türkleri bir süre futbol oynamaktan uzaklaştırdı. Yine de Türkler bu oyunun cazibesinden kendisini alamadı. 1902 de ise bütünüyle Türk futbolculardan oluşan Kadıköy Futbol Kulübü kuruldu. Buna karşın dönemin baskıları sonucu, iki kulüp de faaliyetine son vermek zorunda kaldı. 1903 TE LİG KURULDU Genelde İstanbul da yaşayan İngilizlerin başı 32 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 33
FUTBOL FUTBOL FENERBAHÇE ILE GALATASARAY ARASINDA 4 OCAK 1914 TARIHINDE, UNION CLUB SAHASI NDA OYNANAN VE FENERBAHÇE NIN 4-2 KAZANDIĞI MAÇTAN BIR GÖRÜNTÜ. 1921-1922 SEZONUNDA GALATASARAY IN İSTANBUL LIGI ŞAMPIYONLUĞUNU ILAN ETTIĞI VE KUPAYI KALDIRDIĞI MAÇIN SONUNDA ÇEKILMIŞ BIR FOTOĞRAF. TEMELLERİ 1895 TE ATILDI 1895 yılında Moda da oturan İngilizlerin modern futbolu oynamaya başlamaları, Fenerbahçe Spor Kulübü nün kurulmasının ilk adımları olacaktı. Deniz öğrencisi Fuat Hüsnü Kayacan ın, 1899 yılında Fenerbahçe Stadı nın bulunduğu çayırda meşin yuvarlağa yaptığı vuruşlar sırasında arkadaşları Reşat Denyal, Mehçektiği, ayrıca Rumların da katılımıyla genişleyen futbol sevgisi, arka arkaya futbol kulüplerinin kurulması sonucunu doğurdu. İngilizlerin ve Rumların ortaklaşa kurduğu Kadıköy Futbol Kulübü bu anlamda İstanbul un ilk kulübü. Fakat anlaşmazlıklar nedeniyle takım kapandı. İngilizler Moda Futbol Kulubü, Rumlar ise Elpis ve Imogene kulüplerini kurarak yollarına devam ettiler. 1903 yılına gelindiğinde, bu takımların katılımıyla İstanbul Futbol Ligi kuruldu. Bu da futbolun daha da yaygınlaşacağının ilk işareti oldu. Lig ile birlikte Türk gençlerinin futbola ve takımlara olan ilgileri arttı. Bunun sonucunda da ilk resmi futbol takımımız ortaya çıktı. LİSE BAHÇESİNDE DOĞDU O dönemde Tür ki ye de fut bo lun ilk oy nan dığı yer ler den bi ri de Mekteb-i Sultani nin (Galatasaray Lisesi nin Osmanlı dönemindeki adı) bah çesiydi. Ga la ta sa ray Fut bol Ku lü bü nün ku ru cu su Ali Sa mi Be y in an lat tı ğı na gö re, öğren ci ler te ne ffüs ler de ku ral sız bir şe kil de to pun pe şin den ko şarlardı. Öğ ren ci ler he nüz fut bol na sıl oy na nır ve ku ral la rı ne dir bil me dik le ri için sadece ko şturuyorlardı. Ço ğu za man bu koşturma esnasında okulun camları kırılırdı. Bu nedenle okul idaresi futbol oynanmasını yasakladı. Bu kısıtlamaya rağmen öğrencilerin futbol aşkı sönmedi. Mek teb-i Sul ta ni nin 10. Sınıf öğrencileri, 10 Ekim 1905 günü edebiyat öğretmenleri Mehmet Ata Bey in dersinde aralarında fısıltı ile konuşup anlaşarak futbol kulübü kurmaya karar verdiler. Ali Sa mi Yen in ön der li ğin de de ilk Türk fut bol ku lü bü ola rak Ga la ta sa ra y ı kurdular. Forma rengi olarak milli takım rengi olan kırmızı- beyazı benimseyen öğrenciler, isim konusunda ise bir türlü anlaşmaya varamadılar. Hatta bu iş o kadar çok uzadı ki Kadıköy deki ilk maçlarına bile isimsiz çıktılar. Ancak bu maçta izleyicilerin Galata Saray Efendileri diye seslendiklerini duymalarının ardından Galatasaray ismine karar verdiler. BÜKREŞ ZAFERİ İlk dört maçın ardından milli takım rengi olduğu için dikkat çekeceğini düşünen takım oyuncuları formalarını siyah- beyaz renge dönüştürdüler. Ancak bu renklerin de kendilerine uğursuz geldiği inancıyla forma renginde yine değişime gittiler. Şişman Yanko nun Bahçekapı daki mağazasında yan yana duran sarı kırmızı kumaşların birlikteliğinden hoşlanarak bu renklerde karar kıldılar. Ali Sami Yen in kız kardeşi Samiye Erer aldıkları sarı kırmızı kumaş toplarını dikerek formaya dönüştürdü. Yeni formalarıyla 6 Aralık 1908 de Barhau İngiliz gemisiyle maça çıkan Galatasaraylılar, maçı kazandılar. 1906-1907 de İstanbul Futbol Ligi ne katılan ilk Türk takımı olan Galatasaray, 1908 1909 sezonunda lig şampiyonluğunu kazanan ilk Türk takımı olmayı başardı. 1911 de Bükreş Karması ile yaptığı maçı 11 1 kazanan takım, yurtdışında ilk galibiyet kazanan takım oldu. Bilyoner.com um Ocak 2014 te Türkiye genelinde yaptığı araştırmaya göre Galatasaray, yüzde 36 lık oranla Türkiye de en çok taraftarı olan takım ünvanına sahip. 34 ALPET İN ENERJİSİ MART 2015 MART 2015 ALPET İN ENERJİSİ 35