Türkiye Acil Tıp Derneği Asistan Oryantasyon Eğitimi TÜRKİYE ve DÜNYADA ACİL TIP Sunumu Hazırlayan Uzm. Dr. Özge Duman ATİLLA SB İzmir Tepecik EAH, Acil Tıp Kliniği Son Güncellenme Tarihi: Şubat 2011 Kaynaklar Acil Tıp Nedir? Temel görevi, beklenmeyen bir sağlık probleminde veya yaralanma durumunda hastayı değerlendirmek, tanımak, tedavi vermek ve daha ileri sakatlık veya ölümden korumakolan bir uzmanlık dalıdır. Wikipedia Acil Tıp Nedir? Emergency Medicine is a specialty of medicine that focuses on the diagnosis and treatment of acute illnesses and injuriesthat require immediate medical attention. These professionals practice in hospital EDs, in the prehospital setting via EMS and other locations where initial medical treatment of illness takes place. Just as clinicians operate by immediacy rules under large emergency systems, emergency practioners aim to diagnose emergent conditions and stabilize the patient for definitive care. Acil Tıp Nedir? International Federation for Emergency Medicine 1991 Emergency medicine is a medical specialty --a field of practice based on the knowledge and skills required for the prevention, diagnosis and management of acute and urgent aspects of illness and injury affecting patients of all age groupswith a full spectrum of undifferentiated physical and behavioral disorders. 1
Acil Tıp Uzmanı Kimdir? Acil Tıp Uzmanı Akut hastalık ve yaralanma durumunda hastanın zaman kaybetmeden tanınması, değerlendirme, bakım ve sonuçlandırılmasını Acil tıbbi bakımın her yönüyle ilgili yönetim, araştırma ve öğretim etkinliklerini Hastanın, hastane içinde veya dışındaki polikliniklerden yararlanması için yönlendirilmesini Hastane öncesi Acil Tıp Hizmetleri sisteminin yönetimini sağlayan hekimdir Acil Tıp Uzmanı Acil Tıp Kronolojik 4 Temel Görev Eğitim Araştırma Hizmet 3 ana dönem 1960 öncesi 1960-1990 arası 1990 sonrası Dünyadaki gelişimi ABD ile paralel Savaşlar ile ilişkili Her savaş gelişime katkıda bulunmuş 1940 II. Dünya Savaşı 1950 Kore savaşı 1960 Vietnam savaşı 1990 Terörle savaş 1960 öncesi 1960-1990 Genelde tek bir odada Emergency Room(!) Tek hemşire / doktor Özel bir bakım yok Toplumda kaza ve travmalara bağlı ani ölümlerde artış Bu ölümlerde acildeki tek oda nın yetersiz kalması Savaş alanlarındaki deneyim artışı Deneyimin sivil hayata uyarlanması Çok odalı acil servislerin açılması Yeni acil servislerde özel ekiplerin çalışmaya başlaması 2
1960-1990 Çok odalı sisteme geçiş Servis (departman) sistemi Özel ekiplerin çoğalması ve gruplaşması Gruplaşan ekiplerin resmileşmesi Dernekler, cemiyetler Ambulans hizmetleri Resmileşen kurumların kurallar koyması! Eğitim ve Araştırma klinikleri Kuralların standardizasyonu Yeterlik kurulları (ATYK) Süreç -ABD ACEP 1968 İlk asistan 1969 İlk program 1970 EMRA 1974 Resmi uzmanlık dalı 1976 Süreç- Dünya 1990 sonrası Üst uzmanlık dallarının ortaya çıkışı Genişleyen hizmet ağı İlkyardım Hastane öncesi bakım Olağan dışı durumlar Terörizm Küreselleşme Sistem çatışması Anglo Amerikan Franko German 1990 sonrası En Önemli Küresel Gelişme: Dil ve Anlam Birliği Terminolojinin standardizasyonu Acil Tıp tanımı Acil Durum tanımı Acil Hasta tanımı Acil Tıp Doktoru tanımı Acil Servis tanımı YAPILDI MEDYA 1990 sonrası 3
Arnold JL. International emergency medicine and the recent development of emergency medicine worldwide. Ann Emerg Med 1999;33:97-103 Arnold JL. International emergency medicine and the recent development of emergency medicine worldwide. Ann Emerg Med 1999;33:97-103 Acil Bakım Sistemi Gelişmiş Gelişmekte Olan Gelişmemiş Acil Tıp Sistemini Gelişim Tablosu < 1993 (0 / 15) Değerlendirme Gelişmemiş Gelişmekte Olan Gelişmiş Ulusal organizasyon Asistanlık eğitimi Board sertifikasyonu Resmi uzmanlık Uzmanlık dergisi Araştırma Veribankası/sistemi Yan dal ihtisası Hasta bakım sistemi Acil hekimi Asistanlık eğitimi almış Asistanlık eğitimi almış AS direktörü Hastane öncesi bakım Özel araç, taksi BLS/EMT ambulansları Paramedik/hekim ambulansı Transfer sistemi Travma sistemi Kalite değerlendirme Ön değerlendirme Lübnan, Nepal, Pakistan, Vietnam, Jamaika, Türkiye Hong Kong, İsrail, Ürdün, Güney Kore, Çin Avustralya, Kanada, ABD, İngiltere Arnold JL. International emergency medicine and the recent development of emergency medicine worldwide. Ann Emerg Med 1999;33:97-103 Acil Tıp Sistemini Gelişim Tablosu Değerlendirme Gelişmemiş Gelişmekte Olan Gelişmiş Ulusal organizasyon Asistanlık eğitimi Board sertifikasyonu Resmi uzmanlık Uzmanlık dergisi Araştırma Veribankası/sistemi Yan dal ihtisası Hasta bakım sistemi Acil hekimi AS direktörü Hastane öncesi bakım Transfer sistemi Travma sistemi Kalite değerlendirme Ön değerlendirme Özel araç, taksi Lübnan, Nepal, Pakistan, Vietnam, Jamaika Asistanlık eğitimi almış 1999 (3 / 15) BLS/EMT ambulansları Hong Kong, İsrail, Ürdün, Güney Kore, Türkiye, Çin Asistanlık eğitimi almış Paramedik/hekim ambulansı Avustralya, Kanada, ABD, İngiltere Arnold JL. International emergency medicine and the recent development of emergency medicine worldwide. Ann Emerg Med 1999;33:97-103 Acil Tıp Sistemini Gelişim Tablosu Değerlendirme Gelişmemiş Gelişmekte Olan Gelişmiş Ulusal organizasyon Asistanlık eğitimi Board sertifikasyonu Resmi uzmanlık Uzmanlık dergisi Araştırma Veribankası/sistemi Yan dal ihtisası Hasta bakım sistemi Acil hekimi AS direktörü Hastane öncesi bakım Transfer sistemi Travma sistemi Kalite değerlendirme Ön değerlendirme Özel araç, taksi Lübnan, Nepal, Pakistan, Vietnam, Jamaika Asistanlık eğitimi almış BLS/EMT ambulansları Hong Kong, İsrail, Ürdün, Güney Kore, Çin 2008 (11 / 15) - 1995-1994 - 1993-2001 - 1994 1999 2001 Paramedik/hekim ambulansı 2006 1993 2007 Avustralya, Kanada, ABD, İngiltere EuSEM kuruldu 1998 İlk Avrupa Acil Tıp Kongresi 2001 İlk Akdeniz Acil Tıp Kongresi 2002 TATD EuSEM e üye oldu 2004AB Acil Tıp Uzmanlık Komisyonu 2005 Avrupa Acil Tıp Dernekleri Başkanları Toplantısı 2008 Avrupa Acil Tıp Çekirdek Eğitim Programı 2008 İlk Avrasya Acil Tıp Kongresi - Türkiye 2012 Avrupa Acil Tıp Kongresi - Türkiye 4
EuSEM Acil Tıp ı ayrı bir uzmanlık olarak tanır FEEMS Avrupa Acil Tıp Dernekleri Federasyonu Üye ülkeler İngiltere İsveç TÜRKİYE İtalya Yunanistan İrlanda Belçika İsviçre Hollanda İspanya Romanya AB Acil Tıp uzmanlığını 1993 yılında tanıdı 2004 yılına kadar sadece İngiltere ve İrlanda Acil Tıp ı tanıdı 2007 yılına kadar İzlanda,İsveç, Çek Cum., Macaristan, Malta, Polonya veslovenyada resmen tanındı. AB Acil Tıp için ne öngörüyor? Ayrı bağımsız bir ana dal Uzmanlık eğitim süresi 5 yıl En az 3 yılı acil serviste geçecek Eğitim kurumları ve eğitmenlerin Ulusal Kurumlarca akreditasyonu Çekirdek içerikte yeterlik Probleme dayalı öğrenim tabanı Formal uzmanlık sınavı Acil Tıp Türkiye Süreci 1990 ların başı Acil Tıp -Türkiye SB tarafından düzenlenen toplantılar İlk ve Acil Yardım Uzmanlık Ana dalı 30 Nisan 1993 tarih ve 21567 sayılı RG 3 yıl süre 18 ay rotasyon 01.02.1994 Dokuz Eylül ÜTF Rektör Prof. Dr. Namık Çevik / Dr. John Fowler Acil Tıp Uzmanlığı 19 Haziran 2002 tarih ve 24790 sayılı RG 5 yıl süre 5
39 Acil Tıp AD 20 Eğitim Araştırma Hastanesi Aydın Adnan Menderes Ü. Acil Tıp AD Afyon Kocatepe Ü. Acil Tıp AD Akdeniz Ü. Acil Tıp AD Ankara Ü. Acil Tıp AD Atatürk Ü. Acil Tıp AD Başkent Ü. Acil Tıp AD Cumhuriyet Ü. Acil Tıp AD Çukurova Ü. Acil Tıp AD Dicle Ü. Acil Tıp AD Dokuz Eylül Ü. Acil Tıp AD Düzce Ü. Acil Tıp AD Ege Ü. Acil Tıp AD Erciyes Ü. Acil Tıp AD Osmangazi Ü. Acil Tıp AD Fırat Ü. Acil Tıp AD Gazi Ü. Acil Tıp AD Gaziantep Ü. Acil Tıp AD Gaziosmanpaşa Ü. Acil Tıp AD GATA Hacettepe Ü. Acil Tıp AD Harran Ü. Acil Tıp AD İnönü Ü. Acil Tıp AD İstanbul Bilim Ü. Acil Tıp AD Kafkas Ü. Acil Tıp AD Kahramanmaraş Sütçü İmam Ü. Acil Tıp AD Karadeniz Teknik Ü. Acil Tıp AD Kırıkkale Ü. Acil Tıp AD Kocaeli Ü. Acil Tıp AD Marmara Ü. Acil Tıp AD Mersin Ü. Acil Tıp AD Mustafa Kemal Ü. Acil Tıp AD Ondokuz Mayıs Ü. Acil Tıp AD Pamukkale Ü. Acil Tıp AD Selçuk Ü. Acil Tıp AD Süleyman Demirel Ü. Acil Tıp AD Ufuk Ü. Acil Tıp AD Uludağ Ü. Acil Tıp AD Yeditepe Ü. Acil Tıp AD Yüzüncü Ü. Acil Tıp AD Ankara Atatürk EAH Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Ankara EAH Keçiören EAH Numune EAH İzmir Tepecik EAH Atatürk EAH İzmir EAH Kayseri, Bursa, Adana İstanbul Bezm-i Alem V.S.V.G. EAH Bakırköy Dr. Sadi Konuk EAH İstanbul EAH Göztepe EAH Haseki EAH Haydarpaşa EAH Kartal Dr. Lütfi Kırdar EAH Okmeydanı EAH Şişli Etfal EAH Taksim EAH Acil Tıp -Türkiye Markalaşma: Avrasya Acil Tıp Kongresi 1 / 2nd Euroasian Congress on Emergency Medicine Türkiye de Acil Tıp, Gelecek... Board sertifikasyonu Yan dal ihtisasları Hasta Bakım Sistemi İyi bir hastane öncesi bakım ve hasta transferi sistemi Travma sistemi / Önlemeye yönelik çalışmalar Pratisyen hekimlerin eğitimi Halkın eğitimi Tıp fakültesi öğrencilerinin eğitimi Kalite kontrol AS Standartları Türkiye de Acil Tıp, Gelecek... Doğu-Avrupa ve Balkanlar Orta Doğu Asya Akdeniz LİDER Karadeniz 6