1
KURULUŞLAR Genelkurmay Başkanı Necdet ÖZEL TBMM Başkanı Cemil ÇİÇEK KKTC Başkanı Derviş EROĞLU TMSF Başkanı Şakir Ercan GÜL TÜBİTAK BAŞKANI Yücel ALTINBAŞAK TRT Genel Müdürü İbrahim ŞAHİN Anayasa Mah. Başkanı Haşim KILIÇ BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon Danıştay Başkanı Hüseyin KARAKULLUKÇU Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso Yargıtay Başkanı Ali ALKAN NATO Genel Sekreteri Andres Fogh Rasmussen Yargıtay Cumh. Başsavcısı Hasan ERBİL AB Türkiye Delegasyonu Bşk. Jean Maurice Ripert Sayıştay Başkanı Recai AKYEL Dünya Bankası Başkanı Jim Yong Kim YÖK Başkanı Gökhan ÇETİNSAYA AB Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi YSK Başkanı Sadi GÜVEN IMF Başkanı Christine Lagarde RTÜK Başkanı Davut DURSUN IMF Türkiye Masası Şefi Ernesto Ramirez Rigo Merkez Bankası Başkanı Erdem TAŞÇI Üniversiteler Arası Kurul Bşk. İbrahim Halil MUTLU AVRUPA BİRLİĞİ Üye ülke sayısı 27 dir. 1992 de Maastrich te imzalanan Avrupa Birliği Antlaşması ile parasal ve ekonomik birlik doğrultusunda ilerleyen ve belirli alanlarda devletler arası işbirliğini esas alan bir kuruluştur. AB, II. Dünya Savaşından sonra barışı korumak, ekonomik ve sosyal ilerlemeyi pekiştirmek amacıyla kurulmuştur. İlk kurucu ülkeler: Belçika, Fransa, Almanya, İtalya, Lüksemburg, Hollanda. AB Komisyonunun genişlemeden sorumlu komiseri Stefan Füle dir. Birliği yöneten kurumlar: Parlamento Üye devletleri temsil eden ve bakanlardan oluşan Konsey Antlaşmanın kurucusu olan Komisyon Topluluk hukukuna uyulmasını sağlayan Adalet Divanı Avrupa Devlet ve Hükümet Başkanları Doruğu Birliğin mali yönetimini izleyen Sayıştay Birliğin dengeli gelişimine katkıda bulunan projelerin finansmanını kolaylaştırmak amacıyla kurulmuş olan bir Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa Merkez Bankası ve denetleme kurumu ile şikayet makamı olan Ombudsman bulunmaktadır. Türkiye nin AB ye üyelik için ilk başvurusu 1959 dadır. 1999 da aday ülke olarak kabul edilmiştir. 2005 yılında birlik ile ilk müzakereler başlamıştır. En son 2007 de Bulgaristan ve Romanya üyeliğe kabul edilmiştir. 1 Temmuz 2013 ten itibaren Hırvatistan ın 28. AB üyesi olmasına karar verilmiştir. 1985 yılında, Danimarka dan bağımsızlığını ilan eden Grönland halk oylaması sonucu birlikten ayrılmıştır. Norveç, 1972 ve 1994 te AB ye katılım için halk oylaması yapmış ve her ikisinde de katılmama kararı çıkmıştır. AB Dönem başkanlığını 2013 yılının ilk altı ayında İrlanda yürütmektedir. İkinci altı ayda başkanlığı Litvanya devralacaktır. 2014 AB Dönem başkanlıklarını Yunanistan ve İtalya sürdürecektir. 2 Schengen Antlaşması AB ülkeleri arasında bireylerin serbest dolaşımını sağlamak amacıyla 1990 yılında yürürlüğe girmiştir. İsviçre AB üyesi olmamasına rağmen bu anlaşmaya üyedir. İngiltere ve İrlanda ise AB üyesi olmasına rağmen bu antlaşmanın dışındadır. Antlaşmaya dahil olan son ülke Lihtenştayn dır. (2011)
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (BM) 24 Ekim 1945 te dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslar arasında ekonomik, toplumsal ve kültürel iş birliği oluşturmak amacıyla 51 ülke tarafından kurulmuştur. Son katılan Güney Sudan ile birlikte üye sayısı 193 tür. BM Örgütünün genel Merkezi New York tur. Örgütün resmi dilekli: İngilizce, İspanyolca, Rusça, Arapça, Çince ve Fransızca dır. Örgütün idari bölümleri: Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Yönetim Konseyi, Genel Sekreterlik ve Uluslar arası Adalet Divanı dır. BM Güvenlik Konseyinde kararları veto etme hakkı bulunan daimi üyeler: ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya. BM ye Bağlı Örgütler: UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü): Üye ülkeler arasında eğitim, bilim, kültür ve haberleşme alanında işbirliğini geliştirerek uluslar arası barışı sağlayacak çalışmalar yapar. Merkezi Paris tedir. UNESCO, 2013 yılını, Piri Reis e ait Dünya Haritasının 500. Yıldönümü nedeniyle Piri Reis Yılı ilan etmiştir. UNESCO, Eskişehir i 2013 yılı Somut Olmayan Kültürel Miras Başkenti ilan etmiştir. UNESCO tarafından Dünya Miras Listesine eklenen Türkiye deki eserler: Safranbolu (Karabük) Xanthos Letoon (Antalya-Muğla) Hierapolis Pamukkale (Denizli) Nemrut Dağı (Adıyaman) Hattuşaş Boğazköy (Hitit Başkenti) (Çorum) İstanbul un tarihi yerleri Divriği Ulu Cami ve Melike Turhan Darüşşifası (Sivas) Göreme Tarihi Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) Çatalhöyük Neolitik Şehri (Konya) Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) Truva Antik Kenti (Çanakkale) UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu): Çocuk haklarının korunması adına tanıtımı ve savunucu çalışmaları yapmak amacıyla kurulmuştur. Merkezi New York tur. UNEP (Birleşmiş Milletler Çevre Programı): Çevreyi koruma konusunda uluslar arası iş birliğini sağlamak için kurulmuştur. Merkezi Cenevre dir. UNIDA (BM Sınai Kalkınma Örgütü): Az gelişmiş ülkelerin sınai gelişme alanlarındaki çalışmalarının koordinasyonunu destekleyen bir kuruluştur. Merkezi Viyana dıdır. UNCTAD (BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı): Uluslar arası ticareti geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Merkezi Cenevre dedir. WHO (Dünya Sağlık Örgütü): Dünyadaki sağlık koşullarının iyileştirilmesi amacıyla kurulmuştur. Merkezi Cenevre dedir. ILO (Uluslar arası Çalışma Örgütü): Sosyal güvenlik anlayışının geliştirilmesi ve çalışanların çalışma şartlarının düzenlenmesi amacıyla kurulmuştur. Merkezi Cenevre dedir. IMF (Uluslar arası Para Fonu): Uluslar arası finans kuruluşudur. Borsa, döviz kurları, ödeme planları gibi konularda denetim ve organizasyon yapan kuruluş ve uluslar arası para sorunlarında ülkeler arasında işbirliği sağlar. Merkezi Washington dadır. WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü): Meteoroloji alanında haberleşme olanaklarını arttırmak ve çalışmalar yapmak amacıyla kurulmuştur. Merkezi Cenevre dedir. UPU (Dünya Posta Birliği): Posta hizmetlerinin gelişmesini ve örgütlenmesini sağlamak, etkin posta hizmetlerine katkıda bulunmak amacıyla kurulmuştur. Merkezi Bern dedir. 3
IAEA (Uluslar arası Atom Enerjisi Ajansı): Atom enerjisinin barışçıl amaçlar için kullanılmasını sağlamak amacıyla kurulmuştur. Merkezi Viyana dadır. IMO (Uluslar arası Denizcilik Örgütü): Denizcilik alanında teknik işbirliğinin artırılması, deniz kirliliğinin önlenmesi ve deniz taşımacılığı konularında uluslar arası işbirliği yapmak amacıyla kurulmuştur. Merkezi Londra dadır. ICAO (Uluslar arası Sivil Havacılık Örgütü): Uluslar arası hava taşımacılığında ortaya çıkan sorunları çözmek amacıyla kurulmuştur. Merkezi Montreal dedir. IFAD (Uluslar arası Tarımsal Kalkınma Fonu): Gelişmekte olan ülkelerde kırsal alanda yoksulluğu azaltmak amacıyla kurulmuştur. Merkezi Roma dadır. FAO (Uluslar arası Gıda ve Tarım Örgütü): Beslenme şartlarını iyileştirmek ve açlığı yok etmek amacıyla kurulmuştur. Hükümetlerin ve teknik kuruluşların tarım, orman ve balıkçılığı geliştirme projelerini desteklemektedir. Merkezi Roma dadır. UNWTO (Dünya Turizm Örgütü): Uluslar arası anlayış, barış, refah ve evrensel değerler ile insan haklarına saygı ilkeleri doğrultusunda özellikle üye ülkelerin ekonomik gelişmelerini destekler nitelikte dünya turizmine katkıda bulunmak amacıyla kurulmuştur. Merkezi Madrid tedir. WB (Dünya Bankası): 1945 yılında, Uluslar arası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası adıyla kurulmuştur. Türkiye Dünya Bankasına 1947 de üye olmuştur. Türkiye ile Dünya Bankası arasındaki ilişkile Hazine Müsteşarlı aracılığı ile düzenlenmektedir. WFP (Dünya Gıda Programı): BM Genel Kurulu ve BM Gıda ve Tarım Örgütünün ortak bir projesidir. Gıda yardımı ve acil yardım yoluyla üye ülkelerin ekonomik kalkınmasını desteklemeye çalışır. Merkezi Roma dadır. NATO (Kuzey Atlantik Savunma Paktı): II. Dünya savaşı sonrası Kuzey Atlantik bölgesinde istikrar ve refahın geliştirilmesi, toplu savunma ve barışın korunması amacıyla kurulmuştur. Türkiye NATO ya 1952 de üye olmuştur. 2013 NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı Brüksel de yapılmıştır. KEİ (Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü): 1992 de imzalanan, Karadeniz Çevresindeki ülkelerin ekonomik işbirliğini esas alan bir projedir. Türkiye kurucu üyedir. Diğer kurucu üyeler: Arnavutluk, Ermenistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan, Yunanistan, Moldova, Rusya, Ukrayna ve Romanya dır. AGİK (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı): Avrupa nın istikrar ve güvenliğinin sağlanması ve ülkelerin demokratikleşmesi amacıyla toplanan konferanstır. 1994 yılındaki Budapeşte Zirvesinde bugünkü statüsünü kazanarak Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatına (AGİT) dönüşmüştür. Türkiye, AGİK sürecinin her aşamasında yer almıştır. AGİT 2013 dönem başkanlığını Ukrayna yapmaktadır. EİT (Ekonomik İşbirliği Teşkilatı): 1985 yılında Türkiye İran ve Pakistan tarafından kurulmuştur. 1992 de Azerbaycan ve Orta Asya Cumhuriyetlerinin de katılımıyla genişlemiştir. Orta Asya İşbirliği Teşkilatının devamı niteliğindedir. Üyeleri: Afganistan, İran, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Pakistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkiye ve Türkmenistan dır. İKÖPAB (İslam Konferansı Örgütü Parlamento Birliği): İKÖ (İslam Konferansı Örgütü) üyesi ülkelerinin girişimiyle kurulmuştur. İranın başını çektiği bir koordinasyon komitesi tarafından yapılan çalışmalar sonucunda Tahran da kurulmuştur. Türkiye kurucu ülkeler arasında yer alır. AVRUPA KONSEYİ: 1949 da, Avrupa da barışın sağlanması ve bütünlüğün sürdürülmesi amacıyla kurulmuştur. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi bu kuruluş tarafından hazırlanarak yayınlanmıştır. İnsan hakları, medya, sosyal dayanışma, hukuki işbirliği, eğitim, kültür, spor, sağlık, gençlik, yerel demokrasiler, sınır ötesi işbirliği, çevre ve bölgesel planlama konularında çalışmalar yürütmektedir. 1959 yılında Avrupa Konseyi bünyesinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kurulmuştur. Merkezi Strasbourg da bulunan mahkeme, İnsan Hakları Sözleşmesi çerçevesinde insan hakları ihlallerine ilişkin davalara bakmaktadır. Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde en fazla dosyası bulunan ve en fazla mahkumiyet alan ülkeler sıralamasında Rusya dan sonra 2. Sıradadır. 4
OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü): Uluslar arası ekonomik işbirliği örgütüdür. Üyelerinin ekonomik kalkınmalarının gerçekleştirilmesine yardımcı olmak, dünya ticaretinin gelişmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur. Türkiye de OECD üyesidir. WTO (Dünya Ticaret Örgütü): Hükümetlerin iç ticaret yasalarını düzenlemelerini nasıl yapacakları konusunda yasal bir çerçeve ortaya koymaktadır. Müzakereler ve toplu görüşmeler yoluyla ülkeler arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmeye çalışıldığı bir platformdur. 2012 yılında Rusya nın katılımı ile birlikte üye sayısı 153 tür. Türkiye 1995 yılında örgüte üye olmuştur. Şanghay İşbirliği Örgütü: Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan ın üye olduğu bir kuruluştur. Bu üye ülkeler Şanghay Beşlisi olarak adlandırılır. Türkiye bu örgüte diyalog ortağı olarak kabul edilmiştir. G-8 Ülkeleri (Gelişmiş Ülkeler): ABD, Fransa, İngiltere, Kanada, Almanya, İtalya, Japonya ve Rusya dan oluşur. Grubun dönem başkanı İngiltere dir. G-8 Grubu 2013 Dönem Başkanları Zirvesi 2013 Haziran ayında Kuzey İrlanda da yapılmıştır. D-8 Ülkeleri (Gelişmekte Olan Ülkeler): Türkiye, İran, Mısır, Endonezya, Malezya, Pakistan, Nijerya ve Bangladeş ten oluşur. Merkezi İstanbul dur. MEDENİYETLER İTTİFAKI: 2005 YILINDA İspanya ve Türkiye hükümetlerinin öncülüğünde yaşama geçirilen bir BM projesidir. Kültür ve medeniyetler arasında hoşgörü, diyalog ve işbirliğini geliştirmeyi; anlaşmazlık, gerginlik ve çatışmaların çözümüne yardımcı olacak zemini hazırlamayı amaç edinmiştir. Medeniyetler ittifakının 5. Forumu 2013 yılında Avusturya nın Viyana kendinde düzenlenmiştir. KYOTO PROTOKOLÜ: 1999 da Japonya nın Kyoto şehrinde imzalanmıştır. Sera etkisi yaratan gazların salınımlarını kısmak üzere sanayileşmiş ülkelere çeşitli hedefler belirleyen uluslar arası bir anlaşmadır. İmzalayan ülkeler, karbondioksit ve sera etkisine neden olan beş gazın salınımını azaltmayı ve bunu yapamıyorsa salınım ticareti yoluyla haklarını artırmayı taahhüt etmiştir. Türkiye 2009 da protokole taraf olmuştur. Avrupa Birliği ülkelerinden Malta ve Kıbrıs protokolü imzalamamıştır. Kyoto Protokolünün yerini, Endonezya nın Bali şehrinde düzenlenen ve Birleşmiş Milletler anlaşması olan Bali Protokolü alacaktı. Ancak anlaşma sağlanamayınca Kyoto protokolünün geçerliği 2020 ye kadar uzatılmıştır. Kanada, Rusya, Japonya ve Yeni Zelanda protokolden çekilmiştir. NABUCCO BORU HATTI PROJESİ: 2009 DA Ankara da imzalanmıştır. Proje Ortakları Avusturya, Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Türkiye ve Almanya dır. Türkiye den AB ülkelerine doğal gaz taşımak amacıyla yapılması planlanan bir doğal gaz boru hattı taşımacılığı projesidir. Hazar ve Ortadoğu doğal gazının Türkiye üzerinden Avrupa ya aktarılmasını sağlayacak bir projedir. MAVİ AKIM BORU HATTI PROJESİ: Rusya dan başlayıp, Karadeniz altından devam ederek Samsun üzerinden Ankara ya doğal gaz iletimi boru hattından oluşmaktadır. GÜNEY AKIM BORU HATTI PROJESİ: Rusya dan Karadeniz in dibine döşenecek boru hattı ile Bulgaristan üzerinden Avusturya ve İtalya ya kadar devam eden, Rusya tarafından alternatif olarak geliştirilmiş doğal gaz boru hattı projesidir. TÜRKSOY (Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi): Türk dünyasının altı bağımsız ülkesi olan Türkiye, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan arasında kurulmuştur. KKTC gözlemci üye statüsündedir. Türkçe konuşan ülkelerin kültür ve sanat alanlarında işbirliğini sağlayan, üye ülkelerin yönetimine, iç ve dış politikalarına karışmayan uluslar arası bir örgüttür. Resmi dili Türkçe, yönetim merkezi Ankara dır. Eskişehir, TÜRKSOY tarafından 2013 yılı için Türk Dünyası Kültür Başkenti ilan edilmiştir. 5
KÜLTÜR -- SANAT 66. Cannes Film Festivalinde kısa metrajlı filmler yarışmasında Türk yönetmen Semih Kaplanoğlu seçici kurul üyeleri arasında yer almıştır. 66. Cannes Film Festivalinde büyük ödül olan Altın Palmiye yi Abdellatif Kechiche in Blue is the warmest color adlı filmi almıştır. 85. Oscar Ödülleri töreninde en iyi film ödülünü Argo isimli film almıştır. EXPO 2015 Milano da düzenlenecektir. Brüksel Film Festivalinde en iyi film ve en iyi yönetmen ödülünü, Reis Çelik Lal Gece adlı filmiyle almıştır. Mayıs 2013 te İsveç te düzenlenen 58. Eurovision Şarkı Yarışmasını Danimarka kazanmış, Türkiye bu yıl yarışmaya katılmamıştır. Sev kardeşim, hayat bayram olsa gibi şarkıları ile tanınmış olan Türk pop müzik sanatçısı Şenay Yüzbaşıoğlu hayatını kaybetmiştir. 2013 Yılı içerisinde; yazar ve senarist Metin Kaçan, gazeteci Mehmet Ali Birand, Profesör Toktamış Ateş, deprem dede Ahmet Mete Işıkara, tiyatro sanatçısı Tekin Akmansoy, ses sanatçısı Müslüm Gürses, oyuncu Savaş Akova, tiyatro ve sinema sanatçısı Metin Serezli, tiyatro ve sinema sanatçısı Dinçer Çekmez yaşama veda etmiştir. DÜNYA DA SİİYASET KKTC de 2010 yılından beri görevde olan İrsen Küçük Hükümeti yapılan güvensizlik oylaması ile düşürüldü. Suriye Enformasyon Bakanı Ümran el - Zubi; Türkiye, İngiltere ve Fransa yı Suriyeli muhaliflere kimyasal silah temin etmekle suçladı. 2013 yılında 154 ülkenin oyuyla kabul edilen Birleşmiş Milletler Uluslar arası Silah Ticareti Antlaşması nı reddeden ülkeler İran, Suriye, Kuzey Kore oldu. Pakistan, başbakanını seçti. Yapılan oylamayla kazanan Nevaz Şerif oldu. Papa 16.Benedikt istifa etti. 2013 yılının Nisan ayında yapılan seçimlerle Venezuela nın başkanlık seçimlerini hayatını kaybeden Devlet Başkanı Hugo Chavez in halefi Nicolas kazandı. Nicolas Maduro sadece %1,56 farkla kazanınca muhalefet lideri Hanrique Caprilles, sonuçları kabul etmediğini açıklamıştı. Bunun üzerine ABD seçimlerin hileli olduğu gerekçesiyle seçimleri tanımadığını ilan etti. Vatikan, Katolik dünyasının yeni liderini seçti. 266.Papa seçilen Arjantinli Kardinal Jorge Mario Bergoglio, Francis adını aldı.,şubat 2013 te BM Güvenlik Konseyinin daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya ile Almanya dan oluşan 5+1 grubuyla İran arasındaki görüşme Kazakistan da yapılmıştır. 2013 te karşılıklı olarak vizelerin kaldırıldığı ülke Belarus tur. Türkiye ile Moğalistan ın karşılıklı olarak vizeleri kaldırdığı açıklandı. 2013 yılı Nisan ayı itibariyle vize vize sistemini Avrupa Birliği ne uyumlu hale getirme çabaları kapsamında Türkiye ye vize uygulamaya başlayan ülke Hırvatistan oldu. 2013 Avrupa Kültür Başkenti Fransa nın Marsilya kenti ve Slovakya nın Kosice kentidir. Birleşmiş Milletler 2013 yılını Su Dayanışması Yılı ilan etti. Şubat 2013 te yapılan 12.İslam Zirve Konferansı Mısır ın başkenti Kahire de yapılmıştır. (2014 te İslam Zirvesi Türkiye de yapılacaktır. ) 20 Nisan 2013 tarihinde Dünya Bankası ve IMF Yıllık Bahar Toplantıları ABD nin başkenti Washington; da yapılmıştır. Unesco 2013 Barış Ödülü Frances Hollande e verilmiştir. 6
2013 yılının Nisan ayında istifa eden Filistin Başkanı Selam Feyyad dır. 2013 yılında aldığı tarihi kararla Cuma günleri minareden ezan okunmasına izin veren ülke İsveç tir. İsrail dünyanın ilk insansız deniz aracını üretti. İsrail donanması tarafından sahil ve doğalgaz kuyularının koruma ve gözetlemesi için gelitirilen araç limana hiç dönmeden birkaç gün suda kalabiliyor. 2013 yılında kara, deniz ve hava kuvvetlerinde bir milyondan fazla askerin görev yaptığını açıklayarak bu alanda ilk kez sayı veren ülke Çin dir. İtalya da 2013 yılının Nisan ayında yaşanan Cumhurbaşkanlığı seçim krizi Glorgio Napolitano nun göreve gelmesiyle son buldu. 2013 yılında iki ülke Türkçeyi seçmeli ders olarak okullarda okutmaya karar verdi. Bu ülkeler Japonya ve Yemen oldu. Dünyanın bir dönemine damgasını vuran ve Demir Lady lakabıyla bilinen eski İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher hayatını kaybetti. Pakistan ıneski Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref 2013 yılında seçimlere katılmak için döndüğü ülkesinde Benazir Butto nun öldürülmesiyle ilgili ihmali olduğu gerekçesiyle tutuklandı. Kanada; uyguladığı nükleer program, insan haklarına karşı uygulamaları ve uluslar arası teröre verdiği destek nedeniyle İran la olan tüm ithalat ve ihracatı yasakladı. Fransa da ilk eş cinsel nikah kıyıldı. Tunus ta olağanüstü hal 12.kez uzatldı. ( yeni tarih 4 Temmuz olarak belirlendi. ) Politikacılar, iş adamları, yönetici ve gazetecilerin 1954 yılından bu yana küresel sorunları görüşmek üzere bir araya geldiği yarı gizli bir tartışma forumu olan Bilderberg Toplantıları nın 61.si 2013 Mayıs ayında Londra da yapılıyor. Toplantının Türkiye den katılımcıları; Ali Babacan Aslı Aydınbaş Haluk Dinçer Soli Özel Mustafa Koç Şafak Pavey dir. 2013 yılında yapılan araştırmayla Çin, Hindistan ve Pakistan ın nükleer güçlerini arttırdıkları belirtildi. TÜRKİİYE DE SİİYASET Danıştay başkanı Hüseyin Karakullukçu Dünya Danıştaylar Birliği Başkanlığına seçilmiştir. Türkiye, birlik başkanlığı görevini üç yıl boyunca 016 yılına kadar sürdürecek. 2013 yılında Time dergisinin açıkladığı, yılın 100 kişisi arasındaki liderler kategorisindeki isimleri arasında Fethullah Gülen ve Abdullah Öcalan yer aldı. 2013 yılının Nisan ayında yapılan incelemeler sonucu Türk fıkralarının başkahramanı Nasrettin Hoca nın mezarı Eskişehir Sivrihisar da ortaya çıktı. 2013 yılı Mayıs ayının son haftası İstanbul Gezi Parkı eylemleri bütün ülkeye yayıldı. Eylemler, dünyanın pek çok ülkesinde gündemin birinci sırasına otururken ülkenin önemli eşiklerinden biri olarak kabul edilmektedir. 2.Dünya Türk Forumu İstanbul da yapılmıştır. 2012 yılı sonunda, ülkemizde milli kaynaklarla geliştirilen ve Çin den uzaya fırlatılan uydumuzun adı Göktürk 2 dir. Türkiye nin ilk yerli üretim temel eğitim uçağının adı Hürkuş tur. 7
Türkiye nin de kurucu üyesi olduğu AİKB nin 22.Guvernörler Kurulu Toplantısı, 10 11 Mayıs 2013 tarihlerinde İstanbul Kongre Merkezi nde gerçekleştirilmiştir. ABD nin ilk Türk üniversitesi Bahçeşehir Üniversitesi tarafından başkent Wahington da hizmete açılıyor. Türkiye de üretim mayına karşı dayanıklı tankımız Kirpi dir. Türkiye nin en yüksek, dünyanın 3.üncü en yüksek çift eğrilikli beton kemer barajı olacak Yusufeli Barajı açıldı. Kabine de dört bakan değişti. İçişlerine Muammer Güler, Sağlık Bakanlığı na Mehmet Müezzinoğlu, Kültür Bakanlığı na Ömer Çelik, Milli Eğitim Bakanlığına Nabi Avcı atandı. Nisan 2013 te 10 dan fazla ülkenin katılımıyla gerçekleşen Suriye Halkının Dostları grubu toplantısı İstanbul da yapılmıştır. 2013 yılında Arap Turizm Başkenti Bursa seçilmiştir. GAP kapsamında dünyanınen uzun 5.su tüneli SURUÇ TÜNELİ 2013 ylında faaliyete giriyor. Yerli imkanlarla üretilen ilk milli savaş gemimizin adı HEYBELİADA dır. İstanbul da yapılan Birleşmiş Milletler Orman Forumu nda dünyta çapında aday gösterilen 47 kilşiden beşi Orman Kahramanı ödülüne layık görüldü. Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu tarafından 451 oyla kabul edilen 2012 Türkiye ilerleme raporunu kaleme alan Türkiye Raportörü Ria Oomen - Ruijten dir. 2014 yılı Türkiye de İran yılı olarak kutlanacaktır. Türkiye de yapılması planlanan üçüncü köprünün isminin Yavuz Sultan Selim olması düşünülmektedir. Türkiye ile birlikte Azerbaycan, Kazakistan ve Moğalistan ın katılımıyla merkezi Ankara olan Avrasya Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri Teşkilatı kuruldu. Kuruluşun amacı; Askeri statülü kolluk kuvvetleri arasındaki iş birliği ve dayanışmayı geliştirmek olarak açıklanmıştır. Kuzey Kıbrıs,2a su iletimi için kaynak suyu Mersin - Anamur Çayı üzerindeki Akköprü Barajı ndan sağlanacaktır. Hatay Reyhanlı da mayıs ayı içerisindeki iki bombalı araçla yapılan saldırılarda çok sayıda kişi öldü ve 20 den fazlası ağır olmak üzere 100 ün üzerinde kişi yaralandı. Saldırı Türkiye nin Suriye politikasının bir sonucu olarak başta bölge halkı olmak üzere tüm Türkiye de büyük endişe yarattı. Varlık Barışı nın da içinde yer aldığı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanunu ile bazı konularda değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı nın birinci bölümünde yer alan 8 madde kabul edildi. 8 EKONOMİİ Dünyada en fazla döviz rezervine sahip ülke Çin dir. Dünyada en çok altın rezervine sahip olan ülke ABD dir. Mayıs 2013 itibariyle kredi derecelendirme kuruluşu Moody s Türkiye nin uzun vadeli yabancı para birimi cinsinden kredi notunu bir not arttırarak BAA3 e yükselttiğini açıkladı. Böylece Türkiye nin kredi notu yatırım yapılabilir seviyesine yükseldi. Japon kredi derecelendirme kuruluşu JCR Türkiye nin kredi notunu yatırım yapılabilir ülke seviyesine yükseldi. Not görünümünü ise durağan olarak belirledi. Uluslar arası kredi derecelendirme kuruluşu Standart & Poor s Mart 2013 te Türkiye nin uzun vadeli kredi notunu BB den BB+ ya yükseltti. Standart & Poor s 4 Haziran 2013tarihinde İstanbul da yapmayı planladığı uluslar arası toplantısını Taksim Gezi Parkı olayları nedeniyle erteleme kararı aldı. Türkiye IMF ye mayıs ayında 422 Milyon TL lik ödeme ile 52 senelik borcunun son taksitini ödedi. Türkiye de 2007 2013 yılları arasında 9. Kalkınma Planı uygulanmaktadır. 50 lirayla karıştırılıyor diye 5 TL nin rengi değiştirildi.
2013 yılında kabul edilen teblig ile özelleştirme yolu ile devralma işlemlerinde, özelleştirilecek teşebbüs ya da mal veya hizmet üretimine yönelik birimin cirosunun 30 milyon lirayı aşması halinde Rekabet Kurulundan görüş alınması zorunluluğu getirildi. Türkiye genelinde devletin kasasına en fazla gelir sağlayan illerin sıralamasında İstanbul, Ankara, Kocaeli şeklindedir. Dünya Bankası Raporuna göre Türkiye nin krizden sonra ekonomik büyüme performansı yavaşlama gösterse de hala olumlu olmayı sürdürüyor. Buna göre Türkiye nin büyüme oranı %4 olarak bekleniyor. Mart 2013 te TÜİK ten alınan verilere göre en fazla ihracat yapılan ülke Almanya, en fazla ithalat yapılan ülke Çin olmuştur. IMF raporuna göre dünyanı en borçlu ülkesi ABD olmuştur. Filistin ve İsrailli iş adamları arasında anlaşmazlıkları çözmek üzere Kudüs Uluslar arası Tahkim Merkezi kuruldu. Başkanlığına Rıfat Hisarcıklıoğlu getirildi. Moody s siyasi istikrarsızlık, zayıf bankacılık sistemi ve hükümet finansmanındaki gözle görülür baskı sebebiyle, Tunus un kredi notuu 2 seviye birden düşürdü. Uluslar arası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Güney Kıbrıs ın uzun dönemli yabancı para cinsinden kredi notunu B den B- ye düşürdü ve notun görünümünü negatif olarak belirledi. Türkiye nin son yıllarda yüksek cari açık vermesinde büyük payı olan enerji ithalatı, ilk dört ayda %9.2 geriledi. OECD, 2014 yılında Türkiye nin ekonomideki büyüme hızının %4,6 ya çıkacağı tahmininde bulundu. ABD, İran dan ham petrol alımlarını önemli ölçüde düşürmeye devam ettikleri gerekçesiyle aralarında Türkiye nin de olduğu 9 ülkeye daha önceden tanıdığı yaptırım muafiyetinin süresini 6 ay daha uzattı. SPOR 2013 Üniversitelerarası Kış Olimpiyatları Slovenya Maribor da yapılacaktır. 2013 Üniversitelerarası Yaz Olimpiyatları Rusya Kazan da yapılacaktır. 2013 Üniversitelerarası Akdeniz Olimpiyatları na Türkiye Mersin ev sahipliği yapacaktır. 2013 Avrupa Basketbol Şampiyonası Slovenya da düzenlenecektir. 2013 yılının Ağustos ayında düzenlenecek olan Dünya Atletizm Şampiyonası Rusya Moskova da yapılacaktır. 2013 FIFA U20 yaş altı Dünya Kupası maçları Türkiye de yapılacaktır. 2014 Dünya Bayanlar Basketbol Şampiyonası Türkiye de yapılacaktır. 2014 Dünya Futbol Şampiyonası Brezilya da yapılacaktır. 2014 Kış Olimpiyatları Rusya - Soçi de yapılacaktır. 2016 Yaz Olimpiyatları Rio da yapılacaktır. 2016 Avrupa Atletizm Şanpiyonası na Hollanda Amsterdam ev sahipliği yapacaktır. 2018 Dünya Kupası Rusya da yapılacaktır. 2020 Olimpiyat Oyunları na aday olan İstanbul un adaylık sloganı belli oldu: İstanbul 2020 Bridge Together (Birlikte Köprüler Kuralım. ) Türkiye nin 2020 olimpiyat adaylarında rakipleri Tokyo ve Madrid oldu. 2022 Dünya kupası Katar da yapılacaktır. 9
BUNLARII BİİLİİYOR MUYDUNUZ? 1) TIME dergisi tarafından her yıl belirlenen dünyanın en etkili 100 ismi listesine 2013 de Türkiye den en etkili liderler kategorisinde seçilen iki isim: Fethullah Gülen-Abdullah Öcalan dır. 2) Türkiye nin ilk kamu baş denetçisi: Mehmet Nihat Ömeroğlu dur. 3) 2007-2013 döneminde kaçıncı beş yıllık kalkınma planı uygulanıyor? 9. Beş Yıllık Kalkınma Planı 4) Dünya Danıştaylar Birliği Başkanlığına: Danıştay başkanımız Hüseyin Karakullukçu seçilmiştir. 5) Dünya nın en fazla döviz rezervine sahip ülkesi: Çin dir. 6) 2. Dünya Türk Forumu: İstanbul da yapılmıştır. 7) 2020 Olimpiyatlarına aday olan Türkiye nin rakipleri: Tokyo ve Madrid dir. 8) G-20 Zirvesinin 2015 yılında dönem başkanlığını: Türkiye alacaktır. 9) Dünyanın üçüncü, Türkiyenin en yüksek çift eğrilikli beton kemer barajı: Yusufeli barajıdır. 10) Suriye Halkının Dostları Grubu Toplantısı: Nisan 2013 te İstanbul da yapılmıştır. 11) 2014 yılı Türkiye de: İran yılı olarak kutlanacaktır. 12) İstanbul da yapımı planlanan 3. Köprünün adının: Yavuz Sultan Selim Köprüsü olması düşünülmektedir. 13) 2013 yılında Arap Turizm Başkenti olarak: Bursa seçilmiştir. 14) 2012 yılı sonunda Çin den uzaya fırlatılan uydumuzun adı: Göktürk-2 dir. 15) 2013 Üniversiteler arası Kış Olimpiyatları: Slovenya-Maribor da yapılacaktır. 16) 2013 Akdeniz Oyunları: Mersin-Türkiye dedir. 17) 2014 Dünya Bayanlar Basketbol Şampiyonası: Türkiye de yapılacaktır. 18) 2020 Olimpiyatlarına aday olan İstanbul un sloganı: Birlikte Köprüler Kuralım dır. 19) BM 2013 yılını: Su dayanışması yılı ilan etmiştir. 20) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde en fazla dosyası bulunan ülke: Rusya dır. 21) IMF raporlarına görü dünyanın en borçlu ülkesi: ABD dir. 22) Türkiye de devletin kasasına en fazla gelir sağlayan il: İstanbul dur. 23) Dünyanın en fazla döviz rezervine sahip ülkesi: Çin dir. 24) Haziran ayında İstanbul da yapmayı planladığı uluslar arası toplantıyı Gezi Parkı olayları nedeniyle erteleyen kredi derecelendirme kuruluşu: Standart and Poors tur. 25) 2013 Eurovısıon Şarkı Yarışması: İsveç te yapıldı ve Danimarka birinci oldu. 26) 9. Türkçe Olimpiyatlarının Finali: İstanbul Olimpiyat Stadında gerçekleştirilmiştir. 27) TUSAŞ tarafından tasarlanan ve geliştirilen, "Türk Başlangıç ve Temel Eğitim Uçağı Projesi"nin ürünü olan eğitim uçağının adı: HÜRKUŞ tur. 28) Türkiye nin kendi imkanlarıyla ürettiği ilk savaş gemisinin adı: HEYBELİADA dır. 29) Anayasa Mahkemesi nin ilk kadın başkanı: Tülay Tuğcu dur. 30) 2013 Avrupa Basketbol Şampiyonası (Eurobasket 2013): Eylül ayında Slovenya da yapılacaktır. 31) 2014 22. Kış Olimpiyatları: Rusya nın Soçi kentinde yapılacaktır. 32) 31. Olimpiyat Oyunları: 2016 da Brezilya nın Rio De Janeiro kentinde yapılacaktır. 33) 2013 Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanlığını: Ermenistan yürütmektedir. 34) Dünyanın en yüksek petrol rezervine sahip ülkesi: Suudi Arabistan dır. 35) Uluslar arası Çevre Hukukunun ilkelerini belirleyen bildirge: Stockholm Bildirgesi dir. 36) AB Dönem başkanlıkları: 2013 II. Dönem-Litvanya, 2014 I. Dönem-Yunanistan, 2014 II. Dönem-İtalya dır. 37) Nobel Edebiyat Ödülünü alan ilk Türk yazar: Orhan Pamuk tur. 38) 5. Büyükelçiler Konferansı: Ocak 2013 te İzmir de toplanmıştır. 39) Kıbrıs ta petrol araması yapan Türk gemisinin adı: Piri Reis tir. 40) Cumhuriyet döneminde anma töreni düzenlenen ilk Osmanlı Padişahı: Abdülmecit tir. 10
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 11 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
12