Anestezi Esnasında ve Kritik Hastalıklarda Ortaya Çıkan Hipoksinin Tedavisinde Normobarik/Hiperbarik Ek Oksijen Tedavisinin Kullanımı FAYDALIDIR Prof. Dr. A. Necati GÖKMEN DEÜ Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD
Joseph Priestley, Carl Scheele tarafından 1774 yılında bulunmuştur. OKSİJEN
Havadan ağır OKSİJEN Suda çözünen Rengi, kokusu ve tadı olmayan Atmosfer havasında %21 oranında bulunan Element tablosunda O sembolü ile; atom sayısı:8; atom ağırlığı 15,99 tanımlanır
OKSİJEN Paramagnetik Oksitleyici Elektronegatif Bitkilerden fotosentez ile elde edilen
OKSİJEN YAŞAMIN SÜRDÜREBİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN EN ÖNEMLİ İLAÇTIR.
Anestezistlere karşı açılan malpraktis davaların en sık nedeni; YETERLİ VENTİLASYON YAPILAMAMASIDIR veya YETERLİ OKSİJENİZASYON YAPILAMAMASIDIR Hipoksik kardiyak arrestin prognozu kötüdür.
Dinlenme sırasında; saniyede 100,000,000,000,000,000,000 oksijen molekülü (10 20 ) O 2 tüketiriz
OKSİJENİN DOKULARA TAŞINMA BASAMAKLARI Nunn JF: Nunn's Applied Respiratory Physiology, 1993
OKSİJEN TAŞINMA SİSTEMİ Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
ALVEOLLERDEN KANA O2 TAŞINMASI Difüzyon kapasitesi alveolokapiller membrandan gazın alveol ile pulmoner damarlar arasındaki gaz değişimi yeteneğidir Normal dinlenme sırasında diffüzyon kapasitesi; DO₂ =21 ml O₂/dk/mmHg
ALVEOLLERDEN KANA O2 TAŞINMASI Solunum sırasında alveolokapiller membrandan oksijen basıncı farkı yaklaşık 11 mmhg dır Formülde yerine koyacak olursak; DO₂ = 21 ml O₂ x 11 mmhg = 231 ml O₂/dk olur Eksersiz sırasında bu değer 65 ml O₂/dk/ mmhg Bunun iki ana nedeni vardır Kullanılamayan kapillerin açılması (gaz değişimi için yüzey alanının genişletilmesi) VA/Q oranının düzeltilmesidir
ALVEOLLERDEN KANA O2 TAŞINMASI Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
Hb-OKSİJEN DİSSASYON EĞRİSİ Normobarik Hiperbarik Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
SİSTEMİK MİKROSİRKÜLASYON ve DOKU GAZ DEĞİŞİMİ Normobarik Hiperbarik Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
SEREBRAL KAN AKIMI Normobarik Hiperbarik Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
OKSİJEN TÜKETİMİ V(O2)= (O2 taşınan)-(o2 geri dönen) = (CaO2xCO)- (CvO2xCO) = COx (CaO2-CvO2) 1,38xHbx SaO2 1,38xHbx SvO2 V(O2)=13,8xHbxCOx(SaO2-SvO2) Fick Eşitliği (Erimiş oksijen dışlanmıştır)
OKSİJEN TÜKETİMİ Dinlenme sırasında; V(O2)=13,8xHbxCOx(SaO2-SvO2) V(O2)=13,8x15x5x(0,98-0,75) V(O2)=238 ml/dk Egzersiz sırasında (Yüzücülerde 50 L/dk) V(O2)=13,8x15x20x(0,98-0,40) V(O2)=2401 ml/dk Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
OKSİJEN TÜKETİMİ Anemi; V(O2)=13,8xHbxCOx(SaO2-SvO2) V(O2)=13,8x2,5x15x(0,98-0,40) V(O2)=300 ml/dk
OKSİJEN TÜKETİMİ Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
HİPOKSİ ve İNFLAMASYON N Engl J Med 2011;364:656-65.
HİPOKSİ ve İNFLAMASYON N Engl J Med 2011;364:656-65.
TANIM Hiperoksi: Oksijenin normal parsiyel basıncından daha yüksek oranda verilmesidir. Hiperbarik oksijen (HBO); bir atmosferik basınçtan daha yüksek bir basınç altında basınç odası içinde %21-100 oksijen solutulmasıdır.
HİPERBARİK OKSİJEN TEDAVİSİ ENDİKASYONLARI
İSKEMİ ve REPERFÜZYON HASARI Etkilenen organ Tek organ iskemi ve reperfüzyonu Kalp Böbrek Bağırsak Beyin Çoklu organ iskemi ve reperfüzyonu Travma ve resüsitasyonu Dolaşım aresti Major cerrahi sırasında iskemi/reper Kardiyak cerrahi Torasik cerrahi Periferik vasküler cerrahi Major vasküler cerrahi Organ trasplantasyonu Klinik durum Akut koroner sendromu Akut böbrek hasarı Bağırsak iskemi/reperfüzyonu; çoklu organ yet İnme Çoklu organ yet;abh;bağırsak hasarı Hipoksik beyin hasarı;çoy;aby Kardiyopulmoner baypass;a.kalp yetm Akut akciğer hasarı Ekstremite kompartman sendromu ABH Erken greft rejeksinonu;a.greft yet
İSKEMİ ve REPERFÜZYON HASARI PATOFİZYOLOJİSİ Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
İSKEMİ ve REPERYÜZYON HASARI PATOFİZYOLOJİSİ Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
İSKEMİ ve REPERYÜZYON HASARI HİPERBARİK O2 TEDAVİSİ Am J Physiol Cell Physiol 278:C292 C302, 2000,
İSKEMİ ve REPERYÜZYON HASARI HİPERBARİK O2 TEDAVİSİ HİPERBARİK O2 TEDAVİSİ Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
İSKEMİ ve REPERYÜZYON HASARI HİPERBARİK O2 TEDAVİSİ Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ HİPERBARİK O2 TEDAVİSİ Cochrane Database of Systematic Reviews 2011, Issue 4. Art. No.: CD002041
AKUT KORONER SENDROM HİPERBARİK O2 TEDAVİSİ Cochrane Database of Systematic Reviews 2011, Issue 8. Art. No.: CD004818
İNME HİPERBARİK O2 TEDAVİSİ Stroke. 2010;41:e185-e186
TRAVMATİK BEYİN HASARI HİPERBARİK O2 TEDAVİSİ Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
TRAVMATİK BEYİN HASARI HİPERBARİK O2 TEDAVİSİ Physiology and Medicine of Hyperbaric Oxygen Therapy,2008
Şiddetli kafa travmalı hastalarda; normobarik ve hiperbarik O2 tedavisinin Serebral metabolizma İKB O2 toksisitesi araştırıldığı çalışmada HBO2 (1,5 ATA %100 O2 1 sa),nbo (1 ATA, %100 O2, 3 sa),kontrol olmak üzere randomize 3 gruba ayrılmıştır.
Beyin PO2 basıncı 200 mmhg olması CMRO2 üzerinde olumlu etkisinin olduğu İKB azalttığı O2 toksisitesinin saptanmadığı
Sonuç olarak; Oksijen yaşam için gereklidir. Hipoksi ve hiperoksi inflamatuvar sistemin aktivasyonunu sağlar. HBO2 inflamatuvar sistemin aktivasyonunu önleyerek hiperoksinin zararlı etkilerini ortadan kaldırmaktadır.