Onun Yarısını Bir Geçerken



Benzer belgeler
Hacivat ile Karagöz. Siz Hiç Çam Balı Yediniz mi? Kazlar Bizim Neyimiz Olur? Mars a Yerleşmek Hayal Değil. Atılım Üniversitesi Popüler Bilim Dergisi

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI

Atılım Üniversitesi Popüler Bilim Dergisi 10 Yaşın Üzerindeki Merak Eden Herkes İçin

5105 Ekonomi ve Finans Ekonomi ve Finans Ekonomi-Yönetim Bilimleri Programları İşletme 4

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri

3127 Bilgisayar Teknolojisi ve Bilişim Sistemleri Bilgisayar Teknolojisi ve Bilişim Sistemleri Bilgisayar Teknolojisi (Devamı Arkada) 2

Kelime yapısı olarak zapt edilemez anlamına gelen yunan kelimesi adamas dan gelen elmas, doğada bulunan en yüksek sertliğe sahip mineraldir.

Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörlüğünden:

31 Aralık 2018 Tarihli ve Sayılı Resmî Gazete

Malzeme Bilimi ve Mühendisliği. h$p://

KTÜ ÖĞRETİM ELEMANI İLANI KADRO ÜNVANI

Bölüm Öğretim Üyesi Aranan Nitelikler Aranılan Belgeler. Mühendisliği. 1 Öğretim Üyesi (Doç.Dr.)

Elektronların Dizilişi ve Kimyasal Özellikleri

DÜNYAMIZIN KATMANLARI FEN BİLİMLERİ

Fezalar Eğitim Kurumları MSO Matematik ve Fen Bilgisi Olimpiyatı 6. SINIF AÇIKLAMALAR. Bu soru kitapçığında, çoktan seçmeli 40 soru vardır.

ALTIN, KIYMETLİ MADEN VE MÜCEVHERAT SEKTÖRÜ

Lisansüstü Eğitim Sınavı ALES-GRE-GMAT GRE* (Sayısal Yeni) TOEFL IBT 2 GMAT ALES 1

IVA GRUBU ELEMENTLERİ

T.C. Tarih: :29:21 Sayfa:1/5 GÜN. Pazartesi 12:20-13: Genel Mikrobiyoloji Prof.Dr. Aynur Gül KARAHAN AKOCAK AKOCAK GÜN KÜÇÜKÖNER

T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ YANDAL KONTENJAN BİLDİRME FORMU Form

Yıldızların: Farklı renkleri vardır. Bu, onların farklı sıcaklıklarda olduklarını gösterir. Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler.

T.C. UŞAK ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ NDEN BAŞVURULAR İÇİN GENEL KURALLAR

SAYISAL PUANIYLA ÖĞRENCİ ALAN YÜKSEKÖĞRETİM LİSANS PROĞRAMLARI

Atılım Üniversitesi Popüler Bilim Dergisi Merak Eden 10 Yaş Üzeri Herkes İçin

Gelin bugün bu yazıda ilkokul sıralarından beri bize öğretilen bilgilerden yeni bir şey keşfedelim, ya da ne demek istediğini daha iyi anlayalım.

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ TÜRK DİLİ II DERSİ DÖNEM SONU (FİNAL) SINAVI PROGRAMI

Yeni açılan Üniversiteler ve Bölümler

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2019 YILI NORM KADRO PLANLAMASI

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 2019 YILI NORM KADRO PLANLAMASI

Evrak Tarih ve Sayısı: 12/01/2018-E.4265

Üniversitemiz birimlerine 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve 657 Sayılı DMK 48. Maddesi hükümleri dâhilinde Öğretim Üyesi alınacaktır.

Cumhuriyet Üniversitesi Başarı Sıralaması ve Taban Puanları

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF

ÜNİTE 4 DÜNYAMIZI SARAN ÖRTÜ TOPRAK

Malzeme Bilgisi. Mühendsilik Malzemeleri - RÜ

SANAL SINIF ADI FAK/MYO/YO BÖLÜM 1 EDEBİYAT FAKÜLTESİ SOSYOLOJİ BÖLÜMÜ EDEBİYAT FAKÜLTESİ FRANSIZ DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ EDEBİYAT FAKÜLTESİ İNGİLİZ

TS 1 PUANIYLA ÖĞRENCİ ALAN BÖLÜMLER

Akdeniz Üniversitesi

ÖZEL SON DETAY ANALİZ ETÜT MESLEKİ YÖNELİM ENVANTERİ

İşte yeni açılan üniversite ve bölümler 2014

ÖZEL EFDAL ANAOKULU YILDIZ GRUBU MART AYI BÜLTENİ

MARMARA ÜNİVERSİTESİ FARABİ DEĞİŞİM PROGRAMI BÖLÜM ÖĞRENCİ KONTENJANLARI

YGS NEDİR? YGS: Yüksek öğretime geçiş sınavıdır. Üniversiteye geçişte ikinci aşama sınavı LYS ye girmeye barajı aşarak hak kazandırır.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörlüğünden:

Mühendislik Fakültesi

T.C. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ GENEL SEKRETERLİK Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı

ESOGÜ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAHAR YARIYILI BAŞVURULARI İÇİN MEZUN OLUNMASI GEREKEN BÖLÜMLER MEZUN OLUNAN BÖLÜM (Lisans - Yüksek Lisans)

Adana Yolu Üzeri E-90 Karayolu 7. Km Merkez Kampüs Aksaray / Türkiye

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İLKOKULU 1/. SINIFI GÖRSEL SANATLAR YILLIK PLANI

Gezegenimizin bir uydusudur Güneş sistemindeki diğer gezegenlerin uydularıyla karşılaştırıldığı zaman büyük bir uydudur

PUAN TÜRÜ İÇİN TESTLERİN ÖNEM SIRASI: Yüzdelik Değerler

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ TÜRK DİLİ II DERSİ BÜTÜNLEME SINAV PROGRAMI

ESOGÜ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAHAR YARIYILI BAŞVURULARI İÇİN MEZUN OLUNMASI GEREKEN BÖLÜMLER

Fakülte/MYO/YO Bölüm Grup Öğretim Elemanı GÜN SAAT SANAL SINIF İİBF BANKACILIK VE FİNANS 3.GRUP DİDEM YAVUZ CUMA SANAL SINIF 1 İİBF

T.C. ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ

T.C. YEŞİLHİSAR ANADOLU LİSESİ REHBERLİK SERVİSİ YGS REHBERİ 1 YGS (YÜKSEKÖĞRETİME GEÇİŞ SINAVI) HAKKINDA

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İLAN EDİLEN KADROLAR

T. C. E. Ü. FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ Öğretim Yılı Güz Dönemi Haftalık Ders Programı


ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI LİSANSÜSTÜ EĞİTİMİ İÇİN BAŞVURU BİLGİLERİ VE ÖĞRENCİ KONTENJANLARI

Akdeniz Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü

İLAN AYRINTILI BİR ŞEKİLDE YÜKSEKÖĞRETİM KURULU BAŞKANLIĞININ İNTERNET SİTESİNDEKİ AKADEMİK-AKADEMİK KADRO İLANLARI KISMINDA YAYINLANMIŞTIR.

T.C. Tarih: :08:28 Sayfa:1/5 GÜN KARAHAN KARAHAN. Pazartesi GÜN. 07:55-08: Fizik II Prof.Dr. Lütfi ÖKSÜZ AKOCAK AKOCAK GÜN

FEN FAKÜLTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ

EKLER: Üniversitelerimizin Fen Bilimleri Enstitüleri ile ilgili İstatistikler

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI GÜZ DÖNEMİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Bölüm Başkanı Prof. Dr. Vedat ARSLAN Bölüm Başkan Yardımcıları

Prof. Dr. Yaşar GÖK, Doç. Dr. Fulya TAKTAK, Yrd. Doç. Dr. Yavuz ERGÜN, Arş. Gör. Dr. Lütfi ERDEN, Arş. Gör. Dr. Emre KILIÇ, Arş. Gör. Dr.

Yapılacağı Bina ve. sınavın. Derslik

Alan kodu Derece Yükseköğretim Kurumu Toplam. Doktora. Mayıs Üniversitesi. Alan kodu Derece Yükseköğretim Kurumu Toplam. Doktora

MATFEN EĞİTİM KURUMLARI

GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI FARABİ DEĞİŞİM PROGRAMI GELEN ÖĞRENCİ KONTENJANLARI

ESOGÜ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAHAR YARIYILI BAŞVURULARI İÇİN MEZUN OLUNMASI GEREKEN BÖLÜMLER

Sayfa 1. Lisansüstü Öğrenim. Sözlü Toplam ALES. Adına Öğrenim Görülecek Kurumlar. Yurt Dışında Öğrenim Görülecek Alanlar. Kurum Bazlı Kont.

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI ÇİFT ANADAL LİSANS DİPLOMA PROGRAMI KONTENJANLARI

ESOGÜ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ GÜZ YARIYILI BAŞVURULARI İÇİN MEZUN OLUNMASI GEREKEN BÖLÜMLER

Yalova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Polimer Mühendisliği Bölümü. Polimer Nedir?

5 YAŞ AYLIK BÜLTEN KASIM 2018

3. YGS puanlarına AOBP (Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı) eklenmiş midir?

MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI

GÜNEŞ SİSTEMİ. SİBEL ÇALIK SEMRA SENEM Erciyes Üniversitesi İstanbul Üniversitesi

Bor, atom numarası 5 ve kimyasal sembolü B olan bir elementtir. Yarı metal olan bor doğada tek başına element haliyle bulunmaz

OKUL ÖNCESİ YAYINLARI

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ

2014 ÖSYM YERLEŞTİRME TABAN PUAN VE BAŞARI SIRASI

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR YARIYILI ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ II FİNAL SINAV PROGRAMI

5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI

Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü. Öğr. Gör. Kayhan ALADOĞAN

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ I VİZE SINAV PROGRAMI

Ülkemizdeki başlıca madenler nelerdir?

Alman Dili ve Edebiyatı. Mühendisliği / Ay. İşletme Analizi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi

BÖLÜM / PROGRAM. Uluslararası Ticaret(İ.Ö) Uluslararası Lojistik ve Taş.(İ.Ö) Muhasebe Bilgi Sistemleri (İ.Ö) Bankacılık ve Finans (İ.

TÜRK DİLİ I DERSİ ARA SINAV (VİZE) PROGRAMLARI

T.C. KÜTAHYA DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ÖĞRETİM BAŞVURU VE ÖĞRENCİ KABUL KOŞULLARI YÖNERGESİ

TÜRK DİLİ I DERSİ DÖNEM SONU SINAVI (FİNAL) PROGRAMLARI

GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI FARABİ DEĞİŞİM PROGRAMI GELEN ÖĞRENCİ KONTENJANLARI

GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ

TED ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ. Sınıf Öğretmenliği Programı

Transkript:

Ekim 2011 / Sayı 6 Karınca Kararınca Elmas Röntgen Işınları Mantık Bulmacası

Eğlenceli Bilim Atılım Üniversitesi Popüler Bilim Dergisi 10 Yaşın Üzerindeki Merak Eden Herkes İçin Atılım Üniversitesi Adına Sahibi Prof.Dr. Abdurrahim Özgenoğlu Yazı İşleri Müdürü Yrd.Doç.Dr. Hacer Erar Yayın Kurulu Prof.Dr. Ramazan Aydın Doç.Dr. Atilla Cihaner Doç.Dr. Tolga Akış Yrd.Doç.Dr. Belgin İşgör Yrd.Doç.Dr. S. Zafer Şahin Yrd.Doç.Dr. Erol Özçelik Öğr.Gör. Elif Dayar Katkıda Bulunanlar Prof.Dr. Gülhan Özbayoğlu Yrd.Doç.Dr. C. Merih Şengönül Yrd.Doç.Dr. İnci Erhan Öğr.Gör.Dr. Erhan Gökçay Öğr.Gör.Dr. Mine Cihanoğlu Dr. Aslı Özkök Proje Asist. Umut Alper Deniz Candaş Korkut Erkan Serpil Yıldız Abone İlişkileri Proje Asist. Umut Alper 0312 586 87 89 İllüstrasyon: Serpil Bal Atılım Üniversitesi Eğlenceli Bilim Merkezi Kızılcaşar Mahallesi 06836 İncek-Ankara Tel: 0 312 586 80 00 586 84 76 Faks: 0 312 586 80 91 http://eglencelibilim.atilim.edu.tr Tasarım Remark İletişim Hizmetleri Aleksander Dupçek Cad. 28/9 Yıldız / Çankaya-ANKARA Tel: 0312 436 27 28 Faks: 0312 436 27 00 www.remarkreklam.com remark@remarkreklam.com Baskı Sincan Matbaası Büyük Sanayi 1. Cad. Elif Sok. No:7 / 241 İskitler - ANKARA Tel: 0312 384 56 88 Faks: 0312 384 53 37 Onun Yarısını Bir Geçerken Mantık bulmaca sayfamız ile aranız nasıl? Daha öncekileri zor bulduysanız, bu sayıda verilen bulmacaya bir bakmanızı öneriyorum. Mantık bulmacaları çözme alışkanlığı, fen ve matematik derslerindeki kavrama ve mantık yürütme yeteneğinizin artmasına katkıda bulunacaktır. Ayrıca eğitim hayatınızda sürekli önünüze konan testlerde de başarı oranınız yükselecektir. Deniz Candaş, bu sayıda bizi, her ortamda her devirde varlığını sürdürme başarısını göstermiş karıncaların gizemli dünyası ile tanıştırıyor. Serpil Yıldız, yazısı ile dikkatimizi sonbaharda renk değiştiren yapraklara yöneltecek. Beden dilini duymuşsunuzdur, ayrıntılarını merak ediyorsanız Mine Hocamın yazısını okuyun. Bu sayıdan itibaren Koleksiyoncular Derneği nin bir köşesi olacak. Toplayıcılık olarak gördüğümüz bir alışkanlığın, bilinçli yapıldığında eğitime nasıl katkıda bulunacağına tanık olacağız. Umut Alper, origami sayfasında, kurbağa yapımı anlatılıyor. Gülhan Hocam, dünyanın merkezine çok yakın bir yerde bulunan ve üç milyar yıl önce oluşumunu tamamlamış olan elması anlatıyor. Ramazan Hocam, yüz yılı aşkın zamandır yaşantımıza girmiş olan x-ışınlarını ve fizik alanında verilen ilk Nobel ödülünü almış olan W. C. Röntgen i tanıtıyor. Röntgen in, x-ışınlarını ilk olarak eşinin elinin görüntülenmesinde kullanması o zamanlar zararlı olduğu bilinmiyordu- ve Nobel den aldığı para ödülünü çalıştığı laboratuvara bağışlaması bana ilginç geldi. Çünkü Röntgen in ömrü yoksulluk içinde sonlanmış. Eğlenceli bilimle kalın ve abone olmayı unutmayın. Ekim 2011 / Sayı 6 ISSN 1309-4270 herar@atilim.edu.tr 4 ayda bir yayımlanır. Dergideki yazılar kaynak gösterilerek kullanılabilir. İmzalı yazılardaki görüşler yazarlarına aittir.

Editörün Not Defterinden Şüphe Duymak Güzeldir Bilimsel düşünüş biçimi kazanmanın en önemli aşaması, merak etmektir demiştik. Sonra hayal kuracak, bilgi toplayacak, bilim insanlarının deneylerini tekrarlayacak, yani eğitim alacaktık. Ama ben, bilimin en çok hangi özelliğini severim bilir misiniz? Bilim insanlarının geliştirdiği yasalar bir yandan Her şeyi açıklayabilirim, derken bir yandan da Doğru olmayabilirim, alçak gönüllüğünü gösterir. Çünkü daha farkında olmadığımız o kadar çok şey var ki.... Yasalardan bin kere şüphe edebilir, Doğru olup olmadıklarını bin kere test edebilirsiniz. Koşullar ve kullanılan malzemeler değişmedikçe hep aynı sonucu bulursunuz. Kimi zaman bir değişiklik yapar, bir daha denersiniz. O yasanın sınırlarını zorlayıp gelişmesine ya da yok oluşuna neden olabilirsiniz. Şüphe duymak güzeldir. Şüphe duyulmasına izin vermek de öyle. Yasa gerçekleri en doğru şekilde ifade ediyorsa, siz istediğiniz kadar, Ben şimdi, tam buradan bu taşı bırakırsam yere düşmez, deyin, o taş yere düşer. 1 1 Yrd. Doç. Dr. Hacer Erar

İçindekiler Eğlenceli Bilim Merkezi nden Haberler...3 Karınca Kararınca...5 Deniz Candaş Arı Ürünleri: Polen ve Propolis... 10 Dr. Aslı Özkök Sonbaharın Göz Alıcı Renkleri... 14 Serpil Yıldız Sözlerin Ötesindeki İletişim... 17 Öğ.Gör.Dr. Mine Cihanoğlu Verdiğimiz Kararlar Etkilenebilir mi?... 20 Yrd.Doç.Dr. Erol Özçelik Elmas... 22 Prof.Dr. Gülhan Özbayoğlu Röntgen Işınları... 26 Prof.Dr. Ramazan Aydın Koleksiyonculuk... 29 Korkut Erkan Sayılar Nereden Çıktı?... 31 Yrd.Doç.Dr. İnci Erhan Kalbimdeki Elektrik... 34 Yrd.Doç.Dr. Hacer Erar Renk Körleri Göremez mi?... 37 Yrd.Doç.Dr. Belgin İşgör Karagöz ve Hacivat... 40 Doç.Dr. Tolga Akış Masallarda Anlatılan Gerçekler... 43 Yrd.Doç.Dr. Hacer Erar Origami (Kağıt Katlama Sanatı)... 44 Proje Assist. Umut Alper Satranç Köşesi... 45 Öğr.Gör.Dr. Erhan Gökçay Yazarlarımızı Tanıyalım... 46 Mantık Bulmacası... 48 Proje Tarifleri... 49 Yrd.Doç.Dr. Hacer Erar

Eğlenceli Bilim Merkezi nden Haberler Yaz Bilim Parkı 2011 İnşaat Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç.Dr. Tolga Akış tarafından yürütülen Fotoğraf Atölyesi katılımcıların çok beğendiği bir etkinlik oldu. Merceklerle başlayan eğitim, ilkel bir fotoğraf makinesi yapımına kadar devam etti. Herkes kendi yaptığı fotoğraf makinesiyle fotoğraf çekti ve basımını yaptı. Katılımcılar karanlık odada yaşadıkları deneyimlerden sonra, fotoğraf sanatçısı olmaya karar verdiklerini söylediler. Uzman Psikolog Zeynep Okur ilköğretim birinci sınıf öğrencileriyle psikodrama etkinliği yaptı. Endüstri Mühendisliğinden Yrd.Doç.Dr. Cenk Güray katılımcılarımızla Müzik Atölyesi etkinliği gerçekleştirdi. Yüksek Mimarlar Selda Bancı ve Ebru Baysal, Bu Fotoğrafın Kalbi Nerede? etkinliği ile Mimarlık Atölyesi çalışmasının ilk basamağını gerçekleştirdiler. Sanat etkinliği olarak Alev Yaylıoğlu nun koordinasyonunda Ebru Atölyesi nin yanı sıra heykel ve kumaş boyama faaliyetleri yapıldı. Spor etkinlikleri ise Semih Gökalp in koordinasyonunda gerçekleştirildi. 3 3 LEGO Robot Öğretmen Eğitimi Anadolu nun değişik illerinden gelen bir grup öğretmen ile LEGO Robot eğitimi yapıldı. Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Erol Özçelik in yürütücülüğünde yapılan etkinlik çok beğenildi. Öğretmenlere yönelik uygulamalı eğitim çalışmalarımız devam ediyor. Kendini geliştirmek isteyen öğretmenleri bekliyoruz.

Eğlenceli Bilim Merkezi nin Faaliyetleri 2011-2012 eğitim öğretim yılının çalışma takvimi oluşturulmaya başlandı. Hafta içinde sınıf olarak gelmenizi öneriyoruz. Eğlenceli Bilim Merkezi nde en az 2 saat geçirecek şekilde programınızı yapın, randevu almayı unutmayın. Randevu için Umut Alper i arayabilirsiniz (tel: 0 312 586 87 89). Anaokulu Öğrencileri Anaokulları ayda bir günlerini bize ayırıyorlar. Sabah 10.00 12.00 arasında, oyun oynayarak ve oyuncak yaparak bilimi sevmenin ilk adımlarını atıyorlar. Etkinliği, altı yaş grubuyla çalışma deneyimi olan fen bilgisi öğretmenimiz ve Üniversitemizin Psikoloji Bölümü nden 2 rehber yürütüyor. İlköğretim Okulu Öğrencileri Fen ve teknoloji derslerinde işledikleri konulara paralel projeler yapılıyor. Her öğrenci mutlaka proje yapıyor ve yaptığı projeyi alıp götürüyor. Sınıf olarak gelinmesini ve haftada bir gün 2 saatlerini bize ayırmalarını öneriyoruz. Etkinliği, ODTÜ Fen Bilgisi Öğretmenliği alanında doktora çalışmalarına devam eden Umut Alper yürütüyor. Umut Hanım a Üniversitemizin Mühendislik Fakültesi öğrencileri rehber olarak destek oluyorlar. Lise Öğrencileri Lise öğrencileriyle LEGO Robot atölye çalışmaları yapılıyor. Ayrıca üniversite öncesi meslek seçimlerine katkısı olması amacıyla Meslek Tanıtım Atölye Çalışmaları yapılıyor. Döküm, Kiriş Köprü Tasarım, Asma Köprü Tasarım, Gökdelen, Beton Atölyeleri düzenlenen etkinliklerden bazıları.

Elmas Prof.Dr. Gülhan Özbayoğlu Elmas, ilk olarak M.Ö. 500 tarihinde Hindistan da bulunmuştur. Hindistan daki elmaslar 18. yüzyıla kadar tüm dünyanın ihtiyacını karşılıyordu. Bu kaynaklar yavaş yavaş tükenince Brezilya daki kaynaklar keşfedilir. Güney Afrika nın büyük elmas kaynakları 1866 nın başlarında bulunur. Dünyadaki en sert doğal taşın ismini biliyor musunuz? Elmas, yani en pahalı mücevher. İnanması güç değil mi? Elmasın doğadaki en sert madde oluşu onun endüstride özel alanlarda kullanılmasını sağlar. Siyah elmas ve elmas tozu, zımpara disklerini kaplamakta kullanılır. Bu diskler çok sert alaşımların kesilmesinde kullanılır. Özel olarak yapılmış elmas matkapları ile petrol kuyuları açılır; aynı zamanda bu matkaplar ile birçok sert cismin delme, kesme ve zımparalama işleri yapılır. Elmasın başka fiziksel özellikleri de önemlidir. Elmas elektriği iletmez, bu nedenle elmasla mükemmel bir elektrik izolasyonu sağlanır. Isı iletkenliği ise yüksektir. Elmas 3500 derecede erir. Havada 850 derecede yanar. Elmas, doğadan çıkarıldığı haliyle parlak olmayıp, üzeri çizikli, donuk bir taştır. Doğal elmas işlendiği ve yüzeyi parlatıldığında ışığı çok iyi kırar, böylece ışığı bütün yüzeylerinden yansıtarak ışıldama özelliği kazanır. İşlenmiş elmasa pırlanta denir. Elmas işlemeciliği Avrupalılar tarafından geliştirilmiştir, çünkü Hindistan çıkardığı elmasların düşük kalitelilerini Avrupa ya göndermekteydi. Bu durum, Avrupalı tüccarların elması işleyip görünüşünü geliştirmeye teşvik etti. Topraktan çıkarılmış elmas parçasının işlenmesi çok ciddi bir iştir; çünkü bu parçanın kristal yüzeyleri ters yönde kesilirse elmas kıymetini tamamen kaybeder. Elmas testeresi, elmas tozu yapıştırılmış yüksek devirli bir metal diskten oluşur. Kesilmesi tamamlanan elmas parçası daha sonra usta elmas işleyicileri tarafından bir çekiç ve çelik kalem ile işlenir. Kesme ve cilalama işlemleri sırasında elmasın ortalama olarak yarısından fazlası kaybedilse de ortaya çıkan tozlar endüstride kullanıldığı için ziyan edilmez. Dünyadaki elmas üretiminin sadece %30-40 ı mücevher olarak kullanılır.

Elmas, saf karbondan oluşan yüzey merkezli kübik bir kristal olup her karbon atomu kendisini çevreleyen dört karbon atomuyla düzgün bir dört yüzlü meydana getirir. En yaygın elmas kristali sekiz yüzlü olup, iki tane kare tabanlı piramidin taban tabana gelmiş şeklidir. Elmasın saf karbon olduğu ilk olarak Fransız kimyacı Lavoisier (lavuasiye okuyun)tarafından keşfedilmiştir. Lavoisier, elması yakmış ve yanma gazının sadece karbondioksit olduğunu görünce elmasın karbon olduğu sonucuna varmıştır. Ağırlık olarak yerkabuğunun yaklaşık %0,2 sini oluşturan karbon dünyada hem saf halde hem de başka elementlerle bileşik halde bulunur. En saf bulunuş şekli elmas ve grafittir. Grafitin kristal yapısı ve özellikleri elmastan çok farklıdır. Grafitte karbon atomları bal peteği gibi halkalar oluşturur ve tabakalı bir yapı gösterir. Genelde elmas renksiz olmakla beraber bazen az miktarda diğer elementleri içerebilir; bu elementler elmasın rengini ve şeklini etkiler. Karbon dışı elementlerin varlığı elmasın rengini sarımtırak, kırmızı, turuncu, yeşil, mavi, kahve ve siyaha dönüştürebilir. Elmasın fiyatı, kesilişine, rengine, kusur ve büyüklüğüne göre değişir. Elmas ne denli büyük olursa o denli kıymetli ve özeldir; elmas zaten kıymetli taşlar arasında en zor bulunanıdır. Koyu renkli elmaslar kıymetli değildir, fakat sert oluşları nedeniyle endüstride kullanılırlar. Siyah elmas ve kesme-cilalama esnasında ortaya çıkan elmas tozları çok sert alaşımların kesilmesinde kullanılan zımpara disklerini kaplamak için kullanılır. Yer Kabuğu 23 Manto Dış Çekirdek İç Çekirdek Fotoğraf: http://thatluxurylife.blogspot.com

Yeraltındaki ergimiş minerallerde bulunan karbon, yüksek basınç ve sıcaklık etkisiyle kristalleşerek elması meydana getirir. Elmasın dünyanın 150-200 km derinliklerinde, manto katmanında, yaklaşık 3-3,5 milyar yıl önce oluştuğu saptanmıştır. Bir elmasın oluşması için 2400 derecelik bir ısı ve yaklaşık 50 bin atmosferlik, yani Eyfel Kulesi nin 12 cm 2 lik bir alana uyguladığı basınca eşdeğer (Eyfel Kulesini tek elle taşımak gibi) bir basınç gerekir. Bu oluşumdaki en uygun değerler dünyanın çekirdeğine yakın derinliktedir. Elmas daha sonra volkanik kayanın bir türü olan kimberlit ve lamproit tarafından yukarı taşınır. Bu kaya dünyanın yüzeyinde baca ve koni şeklinde yığınlar halinde bulunur. Ama her kimberlit elmas içermez. Doğal kimberlit gri-mavi renktedir. Bu yüzden mavi toprak da denilir. Havayla temas edince bozunur ve sarımsı bir kile dönüşür. Elmas Madeni DERİNLİK Elmaslar ya kimberlit yataklarından veya ırmak veya sel birikintilerinin (alüvyonların) oluşturduğu birikintilerden çıkarılır. Söz konusu birikintiler yanardağ püskürmesi sonucunda yüzeye çıkan kimberlitin hava etkisi ile aşınması ve akarsularla ana yataktan çok uzaklara taşınarak yeniden birikmesi sonucunda oluşur. Elmas, Güney Afrika Cumhuriyeti, Tanzanya ve ABD de kimberlit adı verilen kayaçlarda, Brezilya, Zaire, Sierra Leone ve Hindistan da ise alüvyon yataklarda bulunur. Elmas 0,5 km 1,0 km 1,5 km 2,0 km 2,5 km 150 km 200 km

Bilinen en yaşlı elmas 3,3 milyar yaşında olup Güney Afrika kaynaklıdır. Dünyanın en genç elması ise 1 milyar yaşında olup Botswana da bulunmuştur. Elmasın yaşını tespit etmek için genelde diğer maddeler için kullanılan karbon testi yerine radyoaktif yaşlandırma testi uygulanmaktadır. Dünyada en çok elmas üreten ülkeler, Avustralya, Zaire, Botswana, Rusya, Güney Afrika, Güney Amerika, Angola, Kanada, Namibya ve Kongo dur. Dünya elmaslarının yarısından fazlası Afrika da çıkmaktadır. Elmasın tartılmasında ölçü birimi olarak karat kullanılır; 1 karat 205 miligrama eşittir. Dünyanın 2000 yılında hesaplanmış toplam ham elmas üretimi 120 milyon karattır; bu ham elmasın işlendikten sonraki değeri ise sadece 18 milyon karatlık mücevher taşına eşittir. Endüstriyel kullanım amaçlı elmas yapay olarak da üretilir. Günümüzde özellikle Amerika Birleşik Devletleri nde yapay elmas üretilmektedir. Yapay elmas, karbonun 50000-100000 atmosfer basınç altında 1500-2000 C a kadar ısıtılması ile elde edilir. Bu cins elmas, tabii elmastan daha yüksek mekanik sağlamlık ve daha düzgün geometrik yapı gösterir. Elmasın yapay ya da doğal olduğu kolayca anlaşılır ve yapay olanının mücevher olarak bir değeri yoktur. Dünyanın en büyük elması Hindistan da bulunan 191 karatlık Işık Dağı ya da Kuh-i Nur adıyla tanınan elmas olup bugün İngiltere Krallık Hazinesi ndedir. Adı Farsçada Işık Denizi anlamında olan, uçuk pembe renkli, yassı bir taş olan Derya-i Nur elması ise yaklaşık 185 kırat ağırlığındadır ve bugün İran Milli Bankası nda saklanmaktadır. 1853 yılında Brezilya da bulunan ve Güney Yıldızı adıyla tanınan 128 karatlık elmasla Büyük Moğol Elması ve bizdeki 86 karatlık Kaşıkçı Elması dünyadaki en büyük ve en değerli 22 elması arasındadır. Topkapı Müzesi ndeki ünlü elmasa neden Kaşıkçı Elması denildiği hakkında farklı hikayeler anlatılmaktaysa da ismin elmasın kesiminin oval olmasından, yani kaşığa benzemesinden ileri geldiği sanılmaktadır. Elmasın Osmanlı Sarayı na nasıl girdiği hakkındaki hikayelerden birine göre, 1774 yılında Pigot adındaki Fransız subayı bu elması Hindistan ın Madaras Mihracesi nden satın alıp Fransa ya götürür. Bir zaman sonra tekrar satılığa çıkartılan elması Napolyon un annesi satın alır ve uzun süre göğsünde taşır. Ne var ki, Napolyon sürgüne gönderildiği zaman, oğlunu kurtarabilmek için elması mecburen satılığa çıkartır. İşte o sırada, Fransa da bulunan Tepedelenli Ali Paşa nın bir adamı paşa adına 150 bin altın ödeyerek elması satın alır ve paşaya getirir. Sultan 2. Mahmud zamanında, Tepedelenli Ali Paşa, devlete karşı ayaklandığı gerekçesiyle öldürülür; paşanın varlıklarına el konulur ve nesi var nesi yoksa Osmanlı Hazinesi ne gönderilir. Böylelikle, Napolyon un annesinden satın alınan Kaşıkçı Elması hazineye girmiş olur. Topkapı Sarayı Müzesi ne gidip bu muhteşem elması mutlaka görün. gulhan@atilim.edu.tr 25

Yazarlarımızı Tanıyalım Adı ve Soyadı Yrd.Doç.Dr. Hacer Erar Atılım Üni. Eğlenceli Bilim Merkezi Hacettepe Üni. Fizik Müh. (Lisans) Hacettepe Üni. Tıp Fak. Biyofizik (Y. Lisans) Hacettepe Üni. Tıp Fak. Biyofizik (Doktora) Yazısının Başlığı Editörün Not Defterinden Kalbimdeki Elektrik Masallarda Anlatılan Gerçekler Proje Tarifleri İlgilendiği Konular Popüler bilim yazarlığı, fen bilimleri eğitim danışmanlığı, nörolojik bilimler, işitsel uyarılma potansiyelleri, görsel uyarılma potansiyelleri, diyabetik kas dokularının FTIR spektroskopisi ile analizi, odyoloji ve konuşma bozuklukları Deniz Candaş Biyolog, Popüler Bilim Yazarı Hacettepe Üni. Biyoloji (Lisans) Hacettepe Üni. Biyoloji (Y. Lisans) Karınca Kararınca Uygulamalı matematik, diferansiyel denklemlerin sayısal çözümleri Dr. Aslı Özkök Tarım Bakanlığı Ulusal Gıda Referans Müdürlüğü Hacettepe Üni. Biyoloji (Lisans) Hacettepe Üni. Biyoloji (Y. Lisans) Hacettepe Üni. Biyoloji (Doktora) Arı Ürünleri: Polen ve Propolis Nektarlı bitkiler, balarısı ürünleri, bal, polen, propolis, arı sütü, arı zehiri, balmumu, apiterapi Serpil Yıldız Popüler Bilim Yazarı, Fotoğraf Sanatçısı Hacettepe Üni. Fizik Mühendisliği Sonbaharın Göz Alıcı Renkleri Belgesel fotoğrafçılığı Öğr.Gör.Dr. Mine Cihanoğlu Atılım Üni. Psikoloji Bölümü Öğretim Görevlisi ODTÜ Psikoloji (Lisans) ODTÜ Psikoloji (Y. Lisans) Ege Üni. Psikoloji (Doktora) Sözlerin Ötesindeki İletişim Çocuklukta sosyal ve bilişsel gelişim, çocuk hakları, çocuk istismarı ve ihmali, erken çocukluk dönemi müdahale programları, stres ve başa çıkma Yrd.Doç.Dr. Erol Özçelik Atılım Üni. Bilgisayar Müh. Öğretim Üyesi ODTÜ Bilgisayar Öğretmenliği (Lisans) ODTÜ Bilgisayar ve Öğr. Tekn. Eğ. (Y. Lisans) ODTÜ Bilişsel Bilimler (Doktora) Prof.Dr. Gülhan Özbayoğlu Atılım Üni. Mühendislik Fakültesi Dekanı ODTÜ Maden Müh. (Lisans) ODTÜ Maden Müh. (Y. Lisans) ODTÜ Maden Müh. (Doktora) Verdiğimiz Kararlar Etkilenebilir mi? Elmas Bilişsel psikoloji, eğitim, insan-bilgisayar etkileşimi, beyin görüntülemesi, FMRI, elektroensafalografi (EEG) Cevher hazırlama, cevher zenginleştirme, kömür hazırlama, tesis tasarımı, aglomerasyon

Adı ve Soyadı Yazısının Başlığı İlgilendiği Konular Prof.Dr. Ramazan Aydın Atılım Üni. Sivil Havacılık Y.O. Müdürü Ankara Üni. Fizik (Lisans) Bonn Üni. Uygulamalı Fizik / Almanya (Y. Lisans) Bonn Üni. Uygulamalı Fizik / Almanya (Doktora) Röntgen Işınları Laser spektroskopisi, optoelektronik Korkut Erkan Koleksiyoncular Derneği Başkanı Ankara Üni. Biyoloji (Lisans) Koleksiyonculuk Koleksiyonculuk Yrd.Doç.Dr. İnci Erhan Atılım Üni. Matematik Öğretim Üyesi Marmara Üni. Matematik (Lisans) ODTÜ Matematik (Doktora) Sayılar Nereden Çıktı Uygulamalı matematik, diferansiyel denklemlerin sayısal çözümleri Yrd.Doç.Dr. Belgin İşgör Atılım Üni. Kimya Müh. Öğretim Üyesi ODTÜ Biyoloji Öğretmenliği (Lisans) ODTÜ Fen Bilimleri Eğitimi (Y. Lisans) ODTÜ Biyokimya (Doktora) Renk Körleri Göremez mi? Biyokimya ve enzimlerin moleküler biyolojisi, biyokimyasal farmakoloji ve toksikoloji, enzim kinetiği 47 Yrd.Doç.Dr. C.Merih Şengönül Atılım Üni. İmalat Müh. Öğretim Üyesi ODTÜ Metalurji-Malzeme Mühendisliği (Lisans) ODTÜ Polimer Bilimi ve Teknolojisi (Y. Lisans) Stevens Institute of Technology, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği, New York/ABD (Doktora) Karagöz ile Hacivat Biyobozunur, biyouyumlu ve biyotaklit malzemeler, zeki, biyoaktif ve biyohileli yüzeyler, fonksiyonel polimer karışımları ve polimer nanokompozitler, sentetik ve biyokökenli molekülüstü yapılar, nanopartikül ve nanolifler, hidrojeller, polielektrolit çoklu katman yüzey kaplamaları Doç.Dr. Tolga Akış Atılım Üni. İnşaat Müh. Öğretim Üyesi ODTÜ İnşaat Müh. (Lisans) ODTÜ Mühendislik Bilimleri (Y. Lisans) ODTÜ Mühendislik Bilimleri (Doktora) Karagöz ile Hacivat Hesaplamalı mekanik, sayısal metotlar, yapı modellemesi Proje Asist. Umut Alper Atılım Üni. Eğlenceli Bilim Merkezi Hacettepe Üni. Fen Bilg. Öğr. (Lisans) ODTÜ Fen Bilg. Öğr. (Doktora -devam ediyor-) Origami (Kağıt Katlama Sanatı) Eğlenceli bilim, çevre eğitimi, yaratıcı drama, fen bilimleri eğitimi Öğr.Gör.Dr. Erhan Gökçay Atılım Üni. Bilgisayar Müh. Öğretim Görevlisi ODTÜ Elektrik ve Elektronik Müh. (Lisans) ODTÜ Elektrik ve Elektronik Müh. (Y. Lisans) Satranç Köşesi Görüntü ve sinyal işleme, otonom araçlar, yapay sinir ağları, şekil tanıma, programlama, işletim Sıralama, yazılarının sayfa numarasına göre yapılmıştır.