1ZSE 5492-155 tr, Sür. 3 Yüke bağlı şebeke değiştirici, UC ve VUC tipleri Kullanıcı Kılavuzu
Üreticinin beyanı Üretici ABB AB, Components SE-771 80 LUDVIKA İsveç Beyan eder ki: Ürünler Yüke bağlı şebeke değiştiriciler tip UC ve VUC motor tahrik mekanizmalı tip BUE veya BUL aşağıdaki gereksinimleri karşılar: Tasarım olarak makine, mineral yağ doldurulmuş güç transformatörlerinin bir bileşeni olarak kabul edilir, aşağıdaki gereksinimleri karşılar Makine Yönetmeliği 89/392/EEC (değiştirilmiş 91/368/EEC ve 93/44/EEC) ve 93/68/EEC (işaretleme) montaj ve elektrik bağlantısının transformatörün üreticisi tarafından doğru şekilde anlaşılması durumunda (örn. Montaj Talimatlarımıza uygun biçimde) ve Emisyon ve bağışıklık seviyeleri ile ilgili asıl karakteristiklerle ilgili olarak EMC Yönetmeliği 89/336/EEC ve Kontrol devrelerindeki dahili motor ve donanımlarla ilgili Düşük Voltaj Yönetmeliği 73/23/EEC (Yönetmelik 93/68/EEC ile değiştirilmiştir). Eklenme Sertifikası: Yukarıdaki makine, içine yerleştirileceği makinenin Makine Yönetmeliğine uygunluğu beyan edilene kadar hizmete alınmamalıdır. Tarih 2008-06-30 İmzalayan... Folke Johansson Ünvan Şebeke Değiştiricileri Bölümü Müdürü Bu doküman, yazılı iznimiz olmadan kopyalanamaz ve içimdekiler yetkisiz amaçlar için üçüncü şahıslara verilemez. Aksi davranışlar cezalandırılır.
1ZSE 5492-155 tr, Sür. 3 3 Giriş ABB tarafından üretilen UC serisi yüke bağlı şebeke değiştiriciler, maksimum güvenilirlik sağlamak için uzun yıllar içerisinde geliştirilmiştir. Basit ve dayanıklı tasarım transformatörün hizmet ömrüne eşit hizmet ömrü sağlar. Sorunsuz çalışma için minimum bakım gerektirir. Bakım gerektiren parçalar, UC tipler için hizmet ömrü süresince değiştirilmesi gerekebilen kontaktlar, VUC tipler için vakum kesiciler, izolasyon yağı ve motor tahrik mekanizmasıdır. Tasarım, tüm parçalara kolay erişim sağlayarak inceleme ve bakımı hızlı ve basit hale getirir. Yüke bağlı şebeke değiştiriciler transformatör deposu içinde muhafaza edilir. Motor tahrik mekanizması, tip BUE veya BUL, transformatör deposuna takılıdır ve yüke bağlı şebeke değiştiriciye tahrik şaftı ve dişli ile bağlıdır. UYARI ve DİKKAT NOT: Aynı motor tahriği aynı transformatör üzerinde bir, iki veya üç ünite çalıştırabilir. Bu üniteler tek bir yüke bağlı şebeke değiştirici olarak kabul edilir. UYARI UYARI, uyulmadığı takdirde yaralanma veya ölüme sebep olabilecek bilgi sağlar. DİKKAT DİKKAT, uyulmadığı takdirde cihazda hasara sebep olabilecek bilgi sağlar. Güvenlik uyarıları UYARI Yüke bağlı şebeke değiştiriciyi kullanan ve inceleyen personel, cihaz hakkında yeterli bilgiye sahip ve bu kılavuzda belirtilen risklerinde farkında olmalıdır. Motor tahrik mekanizması elektrik bağlantılarını yapacak personel sertifikalı olmalıdır. Havalandırma cihazlarından küçük miktarda patlayıcı gaz çıkabilir (dehidrit havalandırma veya tek yönlü havalandırma). Havalandırma cihazlarının yakınında açık ateş, sıcak yüzey veya kıvılcım olmamasına dikkat edin. DİKKAT Denetleyici cihazın uyarısının ardından, bir uzman tarafından inceleme yapılmalıdır. Saptırıcı anahtar muhafazası boşaltılmalı ve saptırıcı anahtar transformatöre yeniden enerji verilmeden önce kaldırılmalı ve dikkatle incelenmelidir.
4 1ZSE 5492-155 en, Sür. 3 Çalışma UYARI Elektrikli çalışma sırasında el kumandası takılmamalıdır. Eğer yüke bağlı şebeke değiştirici tam doğru konumda değilse, ve el kumandası çekilirse, motor tahrik mekanizması çalışmaya başlar ve eğer güç kaynağı açıksa tam doğru pozisyona geçer. Eğer çalışma sırasında güç beslemede hata olursa, güç geri geldiğinde işlem tamamlanır. Pozisyon göstergesi mevcut şebeke durumunu gösterir. İşaretler son sıfırlamadan bu yana yüke bağlı şebeke değiştiricinin çalıştığı maks. ve min. şebeke konumunu gösterir. BUE için: Değişim sürüyor göstergesi servis pozisyonundayken POSITION, kaldırma işlemi sırasında RAISE ve indirme yönü sırasında LOWER gösterir. BUL için: Şebeke değişimi devrede göstergesi çalışma esnasında KIRMIZI, yüke bağlı şebeke değiştirici servis pozisyonunda olduğunda BEYAZ yanar. Acil durdurmayı sıfırlamak için, motor koruyucu anahtarı üzerindeki düğmeyi saat yönünde çevirin LOCAL/REMOTE anahtarı. LOCAL pozisyonunda, yüke bağlı şebeke değiştirici RAISE/ LOWER anahtarı ile çalıştırılabilir. LOCAL pozisyonunda uzaktan çalıştırma mümkün değildir. REMOTE pozisyonunda yüke bağlı şebeke değiştirici kontrol odasından veya voltaj regülatöründen çalıştırılır. Remote pozisyonda lokal çalıştırma mümkün değildir. Motor tahrik mekanizmasına güç beslenmesinde hata olması durumunda, yüke bağlı şebeke değiştiriciyi elle kaldırmak mümkündür. Kolu şaft üzerine yerleştirin. Şaft üzerindeki yuvaya girdiğinden emin olun. Şaft üzerindeki plakada yer alan bilgiye göre istenen yönde hareket ettirin. Bir adım için gereken dönüş sayısı da plaka üzerinde gösterilmiştir. El kumandası takıldığında, tüm elektrikli kumandalar kullanım dışıdır. Değişim sürüyor göstergesi BUE için POSITION veya BUL için beyaz renk gösterene kadar çevirin. Ekstra ısıtıcı için termostat (opsiyon). +5 C ayarını öneririz. Ekstra ısıtıcı için higrostat (opsiyon). Yaklaşık 60 % ayarını öneririz. Topraklama hata korumalı çıkış (opsiyon). Normalde yüke bağlı şebeke değiştirici voltaj regülatörü tarafından kontrol edilir ve yüke bağlı şebeke değiştirici veya motor tahrik mekanizmasının manuel kullanımı gerekli değildir.
1ZSE 5492-155 en, Sür. 3 5 Bakım programı DİKKAT Yüke bağlı şebeke değiştiricisinin yüksek güvenilirliğini korumak için, aşağıda verilen bakım kurallarına uyulması önemlidir. Nominal değer plakasında belirtilen bakım programına daima uyulmalıdır. Nominal değer plakası üzerindeki ifade belirli miktarda çalışma veya belirli süre çalışma sonrasında, bunlardan hangisi önce gelirse bakım yapılmasını belirtir. Buna ek olarak, yıllık kontroller yapılmalıdır. Yüke bağlı şebeke değiştiricinin bakımı üç adımdan oluşur: Yılda bir kez tesis personeli tarafından yapılması gereken inceleme. Nominal değer plakasında belirtilen aralıklarla uzman tarafından gerçekleştirilecek genel kontrol UC tipleri için kontakt değişimi ve VUC tipi için vakum kesici değişimi bir uzman tarafından yapılmalıdır. Olası değişim ihtiyacına genel bakım sırasında karar verilir. 7 yıldan daha uzun bakım aralığına sahip yüke bağlı şebeke değiştiriciler için bu üç adıma ek olarak, IEC 60422, 2005-10 a göre 2-6 yıl aralıklarında yağ örnekleri düzenli olarak alınmalıdır. IEC 60156, 1995-07 ye göre arıza voltajları gerçekleştirilmelidir. Test, örnek alındıktan hemen sonra yüke bağlı şebeke değiştirici içindeki yağ sıcaklığı ile hemen hemen aynı sıcaklıkta yapılmalıdır. Aşağıdaki değerler karşılanmalıdır: Yüke bağlı şebeke değiştirici 1) Tüm yıldız noktaları ve tüm BIL 380 kv Diğerleri Dielektrik güç 30 kv/2.5 mm 40 kv/2.5 mm 1) Yıldız noktası belirtilmiştir N, tip tanımlaması içindeki beşinci harf. BIL değeri nominal değer plakasındaki tip tanımlamasının ilk sayısal basamağıdır. Örneğin: VUCGRN 380/700. Yağın dielektrik gücünün yukarıda verilen değerlerden düşük olması durumunda aşağıdakileri yapın: Örneğin örnek alındıktan hemen sonra analiz edildiğinden emin olun, böylelikle yağ sıcaklığı yüke bağlı şebeke değiştiricinin içindeki sıcaklıkla aynıyken test edilmiş olur En az beş kez ölçün ve ortalamasını alın. Eğer değerler hala gereksinimleri karşılamıyorsa, yağın filtrelenmesi gereklidir. Prosedür için Bakım kılavuzuna bakın. Uzman, ABB servis mühendisi veya ABB tarafından UC ve VUC yüke bağlı şebeke değiştirici bakımlarında çalışmak üzere eğitilmiş yetkili işidir.
6 1ZSE 5492-155 en, Sür. 3 İnceleme Gerekli aletler DİKKAT Yüke bağlı şebeke değiştirici üzerinde çalışma ve inceleme için onay incelemeden sorumlu tesis mühendisi tarafından verilmelidir. Nominal değer plakasında, yılda bir kez inceleme tavsiye edilir. Bu prensip olarak, motor tahrik mekanizması ile ilgilidir ve BUE/BUL motor kabininin gözle kontrol edilmesini, gevşemiş bir şey olmadığından ve ısıtıcının çalıştığından emin olunmasını kapsar. Motor tahrik mekanizmasında bir sayaç her değiştirme işlemini sayar. İnceleme sırasında sayaç okunur ve not edilir. Eğer mümkünse motor ve sayaç bir adım ileri ve geri şeklinde test edilir. Eğer yüke bağlı şebeke değiştirici kendi yağ koruyucusuna sahipse, yağ koruyucu üzerindeki havalandırma ve yağ seviye göstergesi transformatör üreticisinin talimatlarına göre kontrol edilmelidir. İnceleme transformatör devredeyken yapılmalıdır. Koruyucu üzerinde aşağıdakiler kontrol edilmelidir: Yağ seviyesi Havalandırma Motor tahrik mekanizmasında aşağıdakiler kontrol edilmelidir: Motor ve sayaç Acil durdurma Isıtıcı Çıkış için topraklama hatası koruyucu (opsiyon) Eğer yüke bağlı şebeke değiştirici yağ filtresine sahipse, aşağıdakiler kontrol edilmelidir: Filtredeki basınç düşüşü İnceleme için aşağıdaki aletler gereklidir: Tornavida seti Kalem ve not defteri
1ZSE 5492-155 en, Sür. 3 7 Prosedür UYARI Transformatörde enerji bulunduğu için havalandırma ve yağ seviyesi kontrolü yer seviyesinde yapılmalıdır. 1. Havalandırma kontrolü UYARI Havalandırma ve koruyucudan gelen tüpler patlayıcı gazlar içerebilir. Havalandırmayı çıkartırken açık ateş, sıcak yüzey veya kıvılcım olmamalıdır. Havalandırmayı transformatör talimatlarına uygun şekilde kontrol edin. 2. Koruyucu içindeki yağ seviyesinin kontrolü Koruyucu içerisindeki yağ seviyesi transformatör dokümanlarındaki talimatlara uygun olmalıdır. 3. Motor ve sayacın kontrol edilmesi Motor tahrik kabininin kapısını açın ve seçici anahtarı LOCAL pozisyonuna getirin. Daha sonra kontrol anahtarını RAISE (LOWER) konumuna getirin. Motorun düzgün çalışmasını kontrol edin, konum göstergesi bir adım artar (azalır) ve sayaç her çalışmada bir adım ilerler. Sayacın değerini kayıt edin. Sayaç yüke bağlı şebeke değiştiricinin gerçekleştirdiği çalışma sayısını gösterir (genel bakım programı bu bilginin yardımı ile belirlenebilir). Kontrol anahtarını LOWER (RAISE) konumuna getirin. Motorun bu yönde de düzgün çalışmasını kontrol edin, konum göstergesi bir adım azalır (artar) ve sayaç her çalışmada bir adım ilerler. Kumanda kolunu sıfırlayın. Sayacı okuyun ve okunan değeri not edin. 4. Acil durdurma kontrolü Acil durdurma düğmesine basın, koruyucu motor anahtarı kapanacaktır. Düğmeyi saat yönünde çevirerek acil durdurmayı sıfırlayın ve koruyucu motor anahtarını ON durumuna getirin. 5. Toprak hata korumasının kontrolü (opsiyon) Eğer motor tahrik mekanizmasının çıkışı varsa, toprak hata koruması BUE çıkışı üzerindeki test düğmesine veya BUL üzerindeki ayrı toprak hata korumasına basılarak test edilmelidir.
8 1ZSE 5492-155 en, Sür. 3 6. Isıtıcı kontrolü UYARI Motor tahrik mekanizması içinde yapılacak çalışmalardan önce, yardımcı güç kapatılmalıdır. N. B. Motor, kontaktörler ve ısıtıcı eleman farklı kaynaklardan enerji alabilir. Gelen yardımcı gücü kesin. Kontrol panosunu açın (sadece BUE). Koruma plakasına parmak ile dokunarak ısıtıcının çalıştığını kontrol edin. Kontrol panosunu kapatın (sadece BUE). Gelen yardımcı gücü tekrar bağlayın. Seçici anahtarı REMOTE konumuna getirip kabin kapısını kapatarak incelemeyi tamamlayın. 7. Yağ filtresi ünitesinin kontrolü (opsiyon) Eğer yüke bağlı şebeke değiştirici ABB yağ filtresine sahipse: Basınç göstergesini okuyun. Yağ filtre kılavuzuna göre kontrol edin. Okumayı kaydedin, böylelikle yıllık değişimler görülebilir. Eğer yüke bağlı şebeke değiştirici bölmesine nem girmesinden şüphe ediliyorsa, filtre değiştirilmelidir. Eğer filtre değişimi gerekli ise, uzman çağırın. Sızıntıları da kontrol edin. Tüm sızıntılar onarılmalıdır! 8. Denetleyici cihazlardan uyarı veya alarm Yüke bağlı şebeke değiştirici basınç rölesi, yağ akış rölesi ve basınç tahliye cihazı gibi çeşitli farklı denetleyici cihazlarla donatılmış olabilir. Her şebeke değiştirici de bu cihazlardan en az bir tane bulunacaktır. İki tane hatta tümü de monte edilmiş olabilir. Basınç rölesi ve/veya yağ akış rölesi ayarlanan noktalara ulaştıklarında transformatörü uyaracaktır. Basınç tahliye cihazı sadece alarm veya uyarı olarak da ayarlanabilir. Alarm olması ama uyarı olmaması durumunda, şebeke değiştiricinin diğer çalışmalar için bloke edilmesini ve mümkün olan en kısa sürede bir uzmana danışılmasını öneririz. Saptırıcı anahtarı kontrol etmek için olası bir zayiatı planlayın. Transformatörün uyarı durumunda, hemen bir uzman çağırın ve saptırıcı anahtar ile ilgili uygun inceleme tamamlanmadan transformatöre tekrar enerji vermeye kalkışmayın. Saptırıcı anahtarın kaldırılmasına hazır olun. Her iki senaryoda da, uzmanı çağırmadan önce aşağıdaki bilgileri toplayın:
1ZSE 5492-155 en, Sür. 3 9 Şebeke değiştiricinin seri numarası Motor tahrik mekanizmasının sayaç okuması Anahtarlama sırasında uyarı/alarm olup olmadığı. Eğer olduysa hangi pozisyonlar arasında olduğu. Uyarı/alarm sırasındaki yük Hangi cihazların uyarı/alarm verdiği Birden fazla şebeke değiştirici ünite olması durumunda, hangisinin uyarı/alarm verdiğini bulmaya çalışın. Uyarı/alarm sırasında gerçekleşen aşırı yük, fırtına gibi özel servis durumları. Bir uzman gelmeden önce, transformatör bağlantısının düzgün şekilde kesildiğinden ve topraklamanın yapıldığından emin olarak saptırıcı anahtar kaldırmasına hazır olun. Yerel uzman olmaması durumunda, satış sonrası departmanını arayın. İletişim bilgisi bu kılavuzun son sayfasında bulunabilir. 1 2 1 3 4 5 Yüke bağlı şebeke değiştiricinin yerleşimi 1. Dişliler 2. Koruyucu tüplü yatay tahrik şaftı 3. Yağ valfi 4. Basınç rölesi 5. Üst kısım 6. Koruyucu tüplü dikey tahrik şaftı 7. Nominal değer plakası 8. Motor tahrik mekanizması 9. Saptırıcı anahtar muhafazası 10. Şebeke seçici 6 7 8 9 10
10 1ZSE 5492-155 en, Sür. 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 21 20 19 18 17 Motor tahrik mekanizmasının yerleşimi, tip BUE 1. Tuş takımı için kilitleme cihazı 2. Acil durdurma 3. (Opsiyon) Ekstra ısıtıcı anahtarı 4. Havalandırma 5. LOCAL/REMOTE anahtarı. 6. RAISE/LOWER anahtarı 7. Çıkış şaftı 8. Lamba (40 W soket E27) 9. Kaldırıcı göz 10. Sayaç 11. Değişim sürüyor göstergesi 12. Maks ve min konumlar için işaretlerle konum göstergesi 13. El kumandası için şaft 14. Isıtıcı 50 W + opsiyonel 100 W (panel arkasında) 15. (Opsiyon) Toprak hata korumalı çıkış 16. Terminal blokları (panel arkasında) 17. Koruyucu motor anahtarı 18. (Opsiyon) Ekstra ısıtıcı 100 W için termostat veya higrostat 19. Lamba için kapı kumandalı anahtar 20. El kumandası 21. Açıklama ve devre şeması
1ZSE 5492-155 en, Sür. 3 11 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Motor tahrik mekanizmasının yerleşimi, tip BUL 1. Maks ve min konumlar için işaretlerle konum göstergesi 2. Değiştirme devrede göstergesi(kırmızı = sürüyor, Beyaz = konumda) 3. Sayaç 4. Çok delikli kavrama yarısı ile çıkış şaftı 5. El kumandası için şaft 6. Kaldırıcı göz 7. Tuş takımı için kilitleme cihazı 8. (Opsiyon) Çok konumlu anahtarlar 9. (Opsiyon) Ölçüm amplifikatörü 10. (Opsiyon) Ekstra ısıtıcı anahtarı 11. (Opsiyon) Çıkış 12. (Opsiyon) Toprak hata koruyucu (çıkış takıldığında) 13. Acil durdurma 14. RAISE/LOWER anahtarı 15. LOCAL/REMOTE anahtarı. 16. Koruyucu motor anahtarı 17. Havalandırma 18. Lamba için kapı kumandalı anahtar 19. Terminal blokları 20. El lambası 21. Isıtıcı 50 W + Opsiyonel 100 W 22. (Opsiyon) Ekstra ısıtıcı 100 W için termostat veya higrostat 23. Açıklama ve devre şeması 24. El kumandası
İletişim ABB AB Components SE-771 80 Ludvika, İsveç Telefon: +46 240 78 20 00 Faks: +46 240 121 57 E-Posta: sales@se.abb.com www.abb.com/electricalcomponents Telif hakkı 2010 ABB, Tüm hakları saklıdır. 1ZSE 5492-155 tr, Sür. 3, 2009-03-30