(Kimyasal Saflık) 1. MADDE/MÜSTAHZAR VE ŞİRKET/İŞ SAHİBİ TANITIMI Ürün Tanımı Kimyasal ismi (Kimyasal Saflıkta) Formülü C3H6 Kimyasal Aile Olefin CAS No 115-07-1 EINECS No. 204-062-1 Ürün kullanımı Üretici Telefon Numarası Kimyasal ve polimerlerin üretimleri için hammadde. PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. P.K. 12 35800-Aliaga-Izmir TURKİYE +90 232 616 12 40 (10 lhat) Faks Numarası +90 232 616 12 48 GBF den sorumlu yetkili kişi arozkan@petkim.com.tr Acil Durum Telefon Numarası +90 232 616 12 40 (dahili 1100/ 1111) 2. BİLEŞİMİ / İÇİNDEKİLER HAKKINDA BİLGİ Madde CAS No. Konsantrasyon, % Sınıfı *R ibareleri 115-07-1 En az 94.00 F+ R12 * R-ibareleri açıklamaları bölüm 16 da verilmiştir. 3. TEHLİKELERİN TANITIMI Tehlikeli maddelerin ve müstahzarların sınıflandırılması, ambalajlanması ve etiketlenmesi hakkında yönetmeliğe (26.12.2008 Mükerrer R.G. Sayı:27092) göre tehlikeli olarak sınıflandırılmaktadır. Sınıflandırma Fiziksel/kimyasal tehlikeler F+; R12 Çevresel Tehlikeler Etiketleme Sembol Çok kolay alevlenir. Deri ile temasında, çok hızlı buharlaşan bir sıvı olmasından dolayı dokuların donmasına veya donuk oluşması ile sonuçlanır. Sınıflandırılmaz F+; Çok kolay alevlenir. R-İbareleri R 12 S-İbareleri S2 S9 S16 S33 Çok kolay alevlenir. Çocukların ulaşabileceği yerlerden uzak tutun. Kabı çok iyi havalandırılan ortamda muhafaza edin. Tutuşturucu kaynaklardan uzakta muhafaza edin. Sigara içmeyin. Statik elektrik boşalımlarına karşı önlem alın Sayfa 1 / 6 07 September 2012
(Kimyasal Saflık) 4. İLK YARDIM TEDBİRLERİ Göze Temas Yanma varsa kontakt lensleri hemen çıkartınız. Derhal ılık su ile en az 15 dakika gözlerinizi kapakları açık olarak yıkayınız. Yanma olursa tibbi yardım alınız. Cilde Temas Çok soğuk bir maddedir. Donuğa benzer yanıklara neden olur. Kimyasal ile kirlenmiş deriyi bol su ile yıkayınız. Kiyasal bulaşmış elbiseleri ve ayakkabıyı çıkartınız. Semptomlar oluşur ise tıbbı yardım alınız. Elbiseleri yeniden kullanmadan önce yıkayınız. Kullanmadan önce ayakkabıları iyice temizleyin. Yutma Bu ürün gaz olduğundan solunum bölümüne bakınız. Soluma Etkilenmiş kişiyi hemen temiz havaya çıkarın. Kişiyi sıcak tutunuz ve rahatlatın. Giysilerin yakasını, kravatı, kemeri ve bel kısmını gevşetiniz. Kişi nefes almıyorsa, soluma düzensiz ise veya solunun kesiliyorsa, eğitimli bir personel tarafından suni teneffüs yaptırılmalı ve oksijen verilmelidir. Ağızdan ağza solunum tehlikeli olabilir. Sağlık açısından ters veya ciddi bir etkilenme olduğunda tıbbi yardım alınız. Bilinç kaybı olduğunda sırt üstü yere yatırın acilen tibbi yardım alın. Hava kanallarını açık tutun. İlk Yardımı Yapanların Korunması Kişilerin risk almayı gerektiren bir harekette bulunmaması, eğitimi ve pratiği olmayan kişilerin müdahale etmemesi gerekir. Kişiye ağızdan ağza solunum yaptırma tehlikeli olabilir. Doktora Bildirim Spesifik davranışlarda bulunmayın. Bilinçli davranın. Eğer fazla miktarda yutma veya soluma gerçekleşmiş ise Zehirlenmeye karşı müdahale uzmanları ile iletişim kurun. 5. YANGINLA MÜCADELE TEDBİRLERİ Söndürme Metotları/Araçları Kuru kimyevi toz, CO 2 (Karbondioksit), köpük, su sisi kullanınız. Su jetleri kullanmayınız. Direk su püskürtmek oldukça fazla miktarda yanıcı gazların çıkmasını artıracaktır. Köpük örtüsü yanıcı gazların çıkmasını engellemeye yardımcı olabilir. Kaçak kaynağı izole edilmeden ve kapatılmadan kaçak gaz alevlerini söndürmeye kalkışmayın. Kontrol dışı alevlerin yanıp bitmesine izin verin. Aleve maruz kalan tankları soğutmak ve korumak için yoğun su kullanın. Alevlerin söndürülmesi için kullanılan suyu izleyin, akarlara ve kanalizasyona veya dar yerlere veya yeraltına kaçmasını önleyin. Yanma ve Gazlaşmadan kaynaklanacak olası tehlikeler / Bozunma sıcaklıkları ve ürünleri Tanklar, basınçlı gazları içermektedir. Gazlar çok kolay alevlenebilir. Alevlenme veya ısınma durumunda tank içerisinde basınç artışı olacaktır, basınç artışı patlama riskini ortaya çıkaracaktır. Yangın varsa, derhal, olay yerinden insanları uzaklaştırarak olay bölgesini izole edin. Kişilerin risk almayı gerektiren bir harekette bulunmaması, uygun eğitimi almamış kişilerin olaya müdahale etmemesi gerekir. Uzman önerileri için tedarikçiniz ile irtibat kurun. Eğer bir risk oluşturmuyorsa konteynırı yangın bölgesinden uzaklaştırın. Aleve maruz kalmış konteynırları su spreyi kullanarak soğutunuz. Yangın söz konusu olduğunda, eğer yapmakta bir sakınca yok ise akışları hemen kesin. Bu mümkün değil ise bölgeden çekilin ve kimyasalın yanmasına müsaade edin. Mümkün olan en fazla mesafeden veya korunaklı bir bölgeden yangın ile mücadele edin. Bozunma ürünleri karbon dioksit ve karbon monoksit içerir. Özel Ekipman Yangın söndürme ekibinin uygun koruyucu ekipman giymesi ve pozitif basınçlı tüm yüzü sıkıca kaplayan solunum maskesi (SCBA- Self-Contained Breathing Apparatus) kullanması gereklidir. 6. KAZA SONUCU YAYILMAYA KARŞI TEDBİRLER Kişisel Tedbirler Kaza sonucu yayılmalar ciddi yangın ve patlama tehlikesi yaratır. Derhal acil yardım personeli ile irtibat kurun. Kişilerin risk almayı gerektiren bir harekette bulunmaması, uygun eğitim almamış kişilerin müdahale etmemesi gerekir. Olay bölgesinin çevresini boşaltın. Gereksiz ve korunmayan kişilerin bölgeye girmesini engelleyin. Tüm alev veya ateşleme kaynaklarını kapatın. Tehlike bölgesinde parlamaya, sigara içilmesine ve herhangi bir aleve oluşmasına müsaade etmeyin. Gazın solunmasından sakının. Uygun bir havalandırma sağlayın. Havalandırma uygun değil ise uygun bir solunum cihazı takın. Uygun bir kişisel korunma ekipmanı giyin (Bölüm 8 e bakınız). Çevresel Tedbirler Kaza sonucu gaz kaçaklarının çevreyi kirletmemesi için gerekli acil müdahale prosedürlerini sağlayın. Eğer ürün çevre kirlenmesine sebep oluyorsa ilgili yetkilileri bilgilendirin. (kanalizasyon, su şebekesi, toprak veya hava). Sayfa 2 / 6 07 September 2012
(Kimyasal Saflık) Kaçak Derhal acil yardım personeli ile irtibat kurun. Risk yok ise kaçağı durdurun. Kıvılcım çıkarmaz aletler ve patlamaya neden olmayan donanım kullanın. Not: acil irtibat bilgileri için bölüm 1 e, atık bertaraf edilmesi için bölüm 13 e bakınız. 7. ELLEÇLEME VE DEPOLAMA Elleçleme Tamamen kapalı, topraklanmış, uygun tasarlanmış ve basınçlandırılarak sıvılaştırılmış onaylı gaz sistemlerini taşıyınız. Isı ve ateş kaynaklarından uzak tutunuz. Cilt ve göz ile temastan sakınınız. Isıya karşı korunaklı eldiven içeren uygun koruyucu ekipman giyiniz. Depolama kullanım ve taşıma bölgelerinde sigara içmeyin ve açık aleve izin vermeyin. konteynırları ve ekipmanları topraklama ile statik elektriklenmeyi bertaraf edin. Mümkünse, gazı toplayın, eğer iç-soğutma kontrol drenleri buharlaşan sıvının buz oluşturmasıyla tıkanmamışsa ve vanalar çalışır durumdaysa parlamayı dışarıya salıverin. Depolama Yerel yönetmeliklere uygun olarak depolama yapın. Ayrılmış ve onaylanmış alanlarda depolama yapın. Kuru, serin ve iyi havalandırması olan yerlerde depolayın. Uygun olamayan malzemelerden uzak tutunuz (bölüm 10 a bakınız). Tüm ateş kaynaklarını engelleyin. Kullanıma hazır oluncaya kadar konteynırı sıkıca kapatılmış ve mühürlenmiş olarak muhafaza edin. En fazla 50 C de depolayın. Tavsiye edilen ambalaj malzemeleri Alüminyum, Paslanmaz çelik, Çelik. 8. MARUZİYET KONTROLLERİ / KİŞİSEL KORUNMA Bir göz ve emniyet duşu yakın bir mesafede kullanıma hazır olması gerekir. Mesleki Maruziyet Limiti Ürün/İçerik ismi Maruziyet limit değerleri Boğucu, Oksijen tüketici Türetilmiş Etki Gözlemlenmeyen Seviye (DNEL) DNEL yoktur. Öngörülen Etkisiz Konsantrasyon (PNEC) PNEC yoktur. Solunum Sisteminin Korunması Uygun olarak teçhiz edilmiş, standartlara uygunluğu onaylanmış, hava saflaştırma veya solunum destek cihazı kullanın. Eğer risk değerlendirmesi maske kullanımını gösteriyorsa, maske seçimi bilinen veya beklenen maruz kalma seviyelerine, ürünün tehlikelerine ve seçilmiş maskenin emniyetli çalışma limitlerine göre seçilmelidir. Tavsiye edilen: pozitif basınçlı tüm yüzü sıkıca kaplayan solunum maskesidir (SCBA-Self-Contained Breathing Apparatus). Gözlerin Korunması Sıvı sıçramasına, kokuya veya toza maruz kalmayı önlemek risk değerlendirmesinde belirtilmişse standartlara uygunluğu onaylanmış emniyet gözlüğü takılmalıdır. Tavsiye edilen: yüzü tam kaplayan maskelerdir. Cildin Korunması Vücudu koruyan kişisel koruyucu donanım yapılacak işe ve gereklerine göre seçilmelidir. Bu ürün elleçlenmeden önce bir uzman tarafından onaylanmalıdır. Ellerin Korunması Eğer risk değerlendirmesinde belirtiliyorsa, kimyasal ürün elleçleneceği zaman standartlara uygunluğu onaylamış, kimyasallara karşı dirençli, geçirimsiz eldivenler giyilmelidir. 4-8 saat (dayanıklılık süresi): Düşük sıcaklıklara uygun izole edlmiş neoprene, nitrile rubber eldivenler uygundur. Çevresel Maruziyet Kontrolleri Havalandırma çıkışları veya iş donanımlarının çevre koruma düzenlemelerine uygunluğunun kontrol edilmesi gerekmektedir. Bazı durumlarda, emisyonları kabul edilebilir seviyelere çekmek için duman yıkayıcılar, filtreler veya proses donanımlarında modifikasyonlar gerekebilir. 9. FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLER Fiziksel hali Renk Oda sıcaklığında gaz, basınç altında sıvı. Renksiz Sayfa 3 / 6 07 September 2012
(Kimyasal Saflık) Koku eşiği 23-80 ppm Kaynama Noktası -47,7 C Erime noktası -185 C Parlama Noktası -108 C, kapalı kap. Kendiliğinden Yanma Sıcaklığı 460 C Patlama Limitler (alt - üst) 2% - 11,1% Buhar Basıncı 168 psi Bağıl Yoğunluk 0.609 Buhar Yoğunluğu 1,5 [Hava = 1] Çözünürlük Soğuk suda çok az çözünür. 10. KARARLILIK VE REAKTİVİTE Karalılık Kararlı. Kaçınılması gereken durumlar Olası tüm kıvılcım ve alev kaynaklarından uzak tutun. Konteynırlara basınç uygulamayın, kesme, delme, kaplama, lehim, oyma, sürtme işlemi yapmayın veya ısıtmayın veya ateş kaynaklarına maruz bırakmayın. Kaçınılması gereken maddeler Oksitleyici ajanlar, Azot oksitler (NO, NO2 vb.), hidroklorik asit. Tehlikeli bozunma ürünleri Normal koşullar altında depolama ve kullanım sırasında tehlikeli bozunma ürünler oluşmaz. 11. TOKSİKOLOJİK BİLGİ Toksitite Limiti Bu ürün akut zehirleyici olarak değerlendirilmez. Sıvılaştırılmış formu cilt ve gözlerde soğuk yanıklarına (donuklara) sebep olur. gazına çok miktarda maruz kalma uyuşturucu etki yapar. Aşırı maruziyet baş ağrısına, kas zayıflamasına, güçsüzlüğe, koordinasyon bozukluğuna, bulantıya ve ekstrem şartlarda koma ve ölüme sebep olabilir. Yüksek konsantrasyonlar kalp atışı düzensizliğine neden olabilir. Kapalı alanlarda havadaki aşırı miktarı oksijen miktarını düşürür ve bayılmaya sebep olabilir. Toksitite Limiti Soluma LC 50 Propan > 85 mg/l, 4 saat, fare > 510 mg/l, 4 saat, fare Kronik Toksitite in Sprague Dawley fareleri tarafından 0, 300, 1000, 3000 veya 10000 ppm konsantrasyonlarında günde 6 saat, haftada 5 gün 14 hafta boyunca solunması sonucunda farelerde zehirli etkiye sebep olduğu görülmemiştir. Kronik Toksitite Kanserojen Etkiler ACGIH, IARC, OSHA AN NTP kanserojen listesi benzer maddeler veya CAS numarası 74-85-1için incelenmiş insanlar için kanserojen olarak sınıflandıramamıştır. 12. EKOLOJİK BİLGİ Ekotoksitite Major components are highly volatile and will partition rapidly to air. This product is not considered harmful to aquatic life, and has likely limited absorption into soil and sediment. Kalıcılık /Bozunabilirlik Bileşenler dakikalar-saatler içinde havada bozunur ve toprağa veya yeraltı sularına geçmesi çok daha uzun sürelerde çok az miktarda olur. Biyobirikim potansiyeli Biyolojik ortamda (biota) yoğunlaşma potansiyeli düşüktür. Sayfa 4 / 6 07 September 2012
(Kimyasal Saflık) Madde Log P ow Potansiyel 1.77 low Propan 2.3 low Sulu Ortamda Toksitite Ürün büyük oranda suda çözünmez ve sudaki yaşama zarar verdiği düşünülmemektedir. 13. BERTARAF BİLGİLERİ Bertaraf Metotları Atık üretilmesi önlenmelidir veya mümkün ise en aza indirilmelidir. Boş konteynırlar veya hatlar az miktarda bakiye ürün barındırabilirler. Bu malzeme ve konteynırları emniyetli bir şekilde boşaltılmadır. Üretim veya kullanım fazlası lisanslı atıkçılar vasıtasıyla bertaraf edilir. Bu ürünün, solüsyonların ve yan ürünlerin bertaraf edilmesi, her zaman, çevre koruma gerekleri ve atık giderme yönetmeliklerine ve yerel yönetim yönetmeliklerine uygun yapılmalıdır. Konteynırları ezmeyin veya yakmayın. Boş basınçlı tanklar tedarikçi firmaya geri gönderilmelidir. Tehlikeli Atıklar Bu ürünlerin sınıflandırılması tehlikeli atıklar kriterini karşılamalıdır. 14. TAŞIMACILIK BİLGİSİ ADR/RID Sınıf UN Sınıfı 2 Tehlike tanım No. 23 Sınırlı miktar LQ0 ADNR Sınıf UN Sınıfı 2 IMDG Sınıf UN Sınıfı 2.1 IATA Sınıf UN Sınıfı 2.1 Yolcu ve Kargo uçakları Miktar Sınırlaması Yalnız Kargo uçakları Miktar Sınırlaması Yasak 150 kg Sayfa 5 / 6 07 September 2012
(Kimyasal Saflık) 15. MEVZUAT BİLGİSİ EU yönetmelikleri, Sınıflandırma ve etiketleme EU Direktiflerine 67/548/EEC ve 1999/45/EC (değerlendirmeyi kapsayan) uygun olarak hazırlanmış ve ürünün kullanım amacı dikkate alınmıştır. Tehlike sembolü veya sembolleri Çok kolay alevlenir. Risk İbareleri Güvenlik İbareleri Ürün Kullanımı Avrupa Envanteri R12 S9, S16, S33 Sanayi uygulamaları. Tüm bileşenler listelenmiş ve muaf tutulmuştur. 16. DİĞER BİLGİLER Risk İbareleri R12 Çok kolay alevlenir. Güvenlik İbareleri S9 S16 S33 ACGIH TLV PNOC TWA Kabı çok iyi havalandırılan ortamda muhafaza edin. Tutuşturucu kaynaklardan uzakta muhafaza edin. Sigara içmeyin. Statik elektrik boşalımlarına karşı önlem alın. Amerika Sanayi Hijyenistleri Yönetim Kongresi ortaklığı. Eşik Limit Değeri Partikülatlar başka türlü sınıflandırılmaz Toplam Maruziyet Süresi Burada verilen değerler şu andaki bilgilerimize dayanmaktadır. İlgili Ulusal ve Uluslararası Kanunlar ve Antlaşmaların tüketici tarafından dikkate alınması onların sorumluluğundadır. Sayfa 6 / 6 07 September 2012