Öne 3. Snf Sözdizim Sunumu 13 Eylül 2006 1. Modül 1. Dönem: Dilbilimde Üretici Dönü³ümsel Yakla³mlar 1. Hafta: Sözdizime Giri³ ([4] 1. bölüm s. 1-25) Sözdizim Nedir? Temel Kavramlar: Belirtisiz - Belirtili yaplar Yap kavram ve yap ba mll Sözdizimsel anahtarlarn (gloss) okunmas Çekme geriye itme (??) 2. Hafta: Sözcük Türleri ([4] 2. bölüm s. 29-59) Sözcük türlerini belirleme yöntemleri Sözcük Ulamlar: Eylemler Adlar Sfatlar lgeçler Belirteçler Dilbilgisel Ulamlar Adlar için dilbilgisel ulamlar Eylemler için dilbilgisel ulamlar Sfatlar için dilbilgisel ulamlar 1
2. Modül 1. Hafta: Tümce Yaps ([4] 3. bölüm s. 63-70) Basit tümce Çekimlilik Yardmc eylemler: Kiplik yardmc eylemleri Görünü³ yardmc eylemleri Çekimsiz eylemler 2. Hafta: Karma³k tümceler ([4] 3. bölüm s. 71-86) Sral tümceler Yantümceler Yantümceleme stratejileri 3. Modül 1. Hafta: Ba³lar ve Öbekler ([4] 4. bölüm s. 90-113) Ba³larn özellikleri Eklenti ve tümleçler Ba³n öbekteki konumu Ba³ belirtme-kurucu belirtme 2. Hafta: Kurucular ([4] 5. bölüm s. 116-129) Kurucular belirleme yöntemleri Kurucu yaps a açlar: Budak Dallandrma Do rudan dallandrma Kz-karde³ kurucular 4. Modül 1. Hafta: Evrensel Dilbilgisi ([5] 1.1. ve 1.2. bölüm s. 3-40) Temel Kavramlar Edinç - Edim Kabuledilebilirlik - Dilbilgisellik Dilbilgisinin yetkinlik düzlemleri 2
Dil evrenceleri Dilbilgisinin düzlemleri Chomsky 57 Öbek yap Öbek içi ili³kiler Yeniden yazma kurallar Yankategorileme Türkçede öbek yaps Dönü³üm kurallar 2. Hafta: Öbek Yap ([5] 1.2. bölüm s. 40-53) Çekimsel ulamlar Dönü³üm örnekleri 5. Modül 1. Hafta: Chomsky 65 ve Sonras ([5] 1.3. ve 1.4. bölüm s. 55-70) Dilbilgisinin iç düzeni: Sözlükçe Öbek yap kurallar Dönü³ümler Tümleyici Dönü³ümler ve yap koruma ilkesi zler ve e³dizinleme Bo³ ulamlar 2. Hafta: Chomsky 65 ve Sonras ([5] 1.4. bölüm s. 71-88) Yükseltme Eklenme Kstlamalar Türkçede kstlamalar 6. Modül 1. Hafta: lkeler ve De i³tirgenler Kuram ([5] 2.1.bölüm s. 91-119) Giri³ ve temel kavramlar Dilbilgisinin Görünü³ü Rol Kuram 2. Hafta: lkeler ve De i³tirgenler Kuram ([5] 2.2. bölüm s. 121-151) A³amal X Kuram: 3
Öbe in a³amalar Türkçede AÖ'nin iç yaps Di er Öbekler Ulamlar ve Seçme 7. Modül 1. Hafta: lkeler ve De i³tirgenler Kuram ([5] 2.3. ve 2.4. bölüm s. 169-234) Yönetim Kuram Yönetim K-buyurma ve B-Buyurma DURUM Kuram: Soyut ve biçimbilimsel DURUM Yapsal ve içsel DURUM DURUM yükleme 2. Hafta: lkeler ve De i³tirgenler Kuram ([5] 2.5. 2.6. 2.7. ve 2.8. bölüm s. 235-372) Ba lama Kuram: Gönderim Dizinleme ve e³dizinleme Gönderim ve AÖ Türleri Deneleme Kuram: ADIL Teoremi Türkçede ADIL/adl görünümleri Ta³ma Kuram: Ta³ma AÖ ta³masystemic functional linguistics Ba³ ta³ma NE ta³ma Snrlama Kuram Altta³lk ko³ulu Yükseltme ve altta³lk Türkçe üzerine baz tart³malar 4
2. Dönem - Dilbilimde ³levsel Yakla³mlar 8. Modül 1. Hafta: Dilbilimde ³levci Yakla³mlar Giri³ ³levsel yakla³m ve üretici yakla³m Dile i³levsel yakla³mlar: Givòn Halliday Dik 2. Hafta : M.A.K. Halliday ve Dizgeci- ³levsel Dilbilgisi Giri³ Temel kavramlar: Dilbilgisel kuruculuk Adlama Snar ve i³levler Özne, Klc, Konu 9. Modül 1. Hafta: M.A.K. Halliday ve Dizgeci- ³levsel Dilbilgisi Dilin üç i³levi: leti olarak tümce Tema ve Rema Çoklu temalar Tümcesel temalar 2. Hafta: M.A.K. Halliday ve Dizgeci- ³levsel Dilbilgisi Dilin üç i³levi: De i³-toku³ olarak tümce Kar³lkl konu³mann do as Kiplik Kipli in yaps 10. Modül 1. Hafta: M.A.K. Halliday ve Dizgeci- ³levsel Dilbilgisi Dilin üç i³levi: Temsille³tirme olarak tümce Süreç, katlmc ve ko³ul Deneyimin modellenmesi Süreç türleri 5
2. Hafta: ³levsel Dilbilgisi ([1] 1. ve 2. bölüm s. 1-18) Giri³ Yöntemsel ilkeler Yetkinlik ölçütleri Temel kavramlar Yüklemleme Yüklem Yüklem Olu³turma Üyeler Uydular 11. Modül 1. Hafta: ³levsel Dilbilgisi ([1] 2. Bölüm s. 19-22) Sözdizimsel i³levler Edimbilimsel i³levler Anlatm kurallar Kurucularn dizili³i 2. Hafta: ³levsel Dilbilgisi ([1] 3. bölüm s. 25-31) Çekirdek ve geni³letilmi³ yüklemleme Yüklem çerçevesi Anlambilimsel i³levler 12. Modül 1. Hafta: ³levsel Dilbilgisi ([1] 3. bölüm s. 31-53) Olay-durumlarnn snandrlmas Seçme kstlamalar Uydularn eklenmesi 2. Hafta: ³levsel Dilbilgisi ([1] 5. bölüm s. 69-101) Özne ve Nesne yükleme Anlambilimsel i³lev hiyerar³isi Özne ve Nesne yükleme ölçütleri 13. Modül 1. Hafta: ³levsel Dilbilgisi ([1] 6. bölüm s. 127-153) Edimbilimsel i³levler Tema 6
Konu Odak Kuyruk 2. Hafta: ³levsel Dilbilgisi ([1] 8. bölüm s. 171-184) Kurucularn Dizili³i Temel dü³ünce i³levsel örüntüler ve özel konumlar 14. Modül 1. Hafta: Bilgi yaps ([3] 1. ve 2. bölüm s. 1-65) Bilgi yaps nedir? Bilgi yaps ve sözdizim Söylem evreni ve bilgi Önvarsaym ve belirtme 2. Hafta: Bilgi yaps ([5] 4. ve 5. bölüm s. 117-326) Edimbilimsel ili³kiler: Konu Edimbilimsel ili³kiler: Odak 7
Kaynaklar [1] Dik, S. C. (1978). Functional Grammar. Amsterdam: North Holland. [2] Halliday, M. A. K. (1985). An Introduction to Funcitonal Grammar. London: Edward Arnold. [3] Lambrecht, K. (1994). Information Structure and Sentene Form. Cambridge: Cambridge University Press. [4] Tallerman, M. (1998). Understanding Syntax. London: Arnold. [5] Uzun, N. E. (2000). Anaçizgileriyle Evrensel Dilbilgisi ve Türkçe. stanbul: Multilingual. 8