14.4.1. Mesleki Denetim TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, 3 Büyükkent Bölge Temsilciliği, 8 Temsilcilik ve 2 MDG ile mesleki denetim uygulamasına devam etmektedir. Mesleki denetimde şube bünyesinde 3, Bakırköy BKBT de 3, Kadıköy BKBT de 2, Kartal BKBT de 1, Edirne Temsilciliği nde 1 profesyonel mimar çalışanı ile hizmet vermektedir. Bunun dışında, mesleki denetim uygulaması, şube hinterlandındaki diğer temsilciliklerde ve MDG de görevlendirilen mimarlarca dönüşümlü olarak gerçekleştirilmektedir. Serbest Mimarlık Hizmetleri Büro Tescil işlemleri ve Mesleki Denetim Uygulamaları, TMMOB Mimarlar Odası Serbest Mimarlık Hizmetlerini Uygulama, Tescil ve Mesleki Denetim Yönetmeliği ile yönetmelik uyarınca çıkarılan şartnameler doğrultusunda gerçekleştirilmektedir. Mesleki Denetim uygulamalarına yönelik veriler, şube bünyesinde düzenli olarak tutulmakta ve yıllara göre değişimler izlenerek, periyodik aralıklarla düzenlenen raporlarla, istatistik bilgiler diğer birimler ile paylaşılmaktadır. Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve bağlı birimleri tarafından 2009 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetimi sayısal olarak (15.263 adet) tüm şubeler tarafından gerçekleştirilen proje sayısının % 17,18 i; alansal olarak da (23.443.655,41 m 2 ) % 21.54 ü düzeyindedir. TMMOB Mimarlar Odası 1.1.2009-31.12.2009 Arası Mesleki Denetim Şubeler Proje TUS Şantiye Adet 2 m Adet 2 m Adet m 2 İstanbul BK Şb. 15.263 23.443.655,41 2.777 1.303.476,36 3.447 7.803.090,96 Diğer Şubeler 73.565 85.403.311,65 42.095 34.217.429,67 6.141 9.733.819,24 Tüm Şubeler Toplamı 88.828 108.846.967,06 44.872 35.520.906,03 9.588 17.536.910,20 İst. Genel oranı (%) 17,18 21,54 6,19 3,67 35,95 44,50 İstanbul Büyükkent Şubesi ve bağlı birimlerince gerçekleştirilen fenni mesuliyet mesleki denetimi sayısal olarak, tüm şubelerde gerçekleştirilen denetimin % 6,19 u, alansal olarak % 3,67 si; Şantiye Şefliği mesleki denetimi ise sayısal olarak % 35,95 i, alansal olarak % 44,50 si düzeyindedir.
Son beş yıllık veriler incelendiğinde; Mimari Proje mesleki denetimi sayısal olarak 2008 yılının ilk altı aylık dönemine kadar olan periyotta artış gösterirken; ekonomik krizin etkilerinin görülmeye başlanmasıyla birlikte düşme eğilimi göstermektedir. 2006 yılında bir önceki döneme göre % 43,50 oranında artarak 20.344 adet mimari proje denetimi gerçekleştirilmiştir. 2007 yılında, 2006 yılına oranla % 3,47 lik bir artışla 21.049 adet olan mimari proje mesleki denetim sayısı; 2008 yılında bir önceki yıla göre % 9.22 oranında azalarak 19.109 olmuştur. Bu sayı aynı zamanda 2007 yılında yapılan mimari proje mesleki denetim sayısının da % 6 oranında gerisinde kalmaktadır. 2009 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetim sayısı, 2006 yılının da gerisinde kalarak, bir önceki yıla oranla % 20 oranında düşüşle 15.263 adet olarak gerçekleşmiştir (Grafik 9). Mimarlar Odası 2009 Yılı Mesleki Denetim-İstanbul Büyükkent Şb. Birimler Proje TUS Şantiye Şefliği Adet Alan (m²) Adet Alan (m²) Adet Alan (m²) İstanbul BK Şb. 2.212 4.503.589,07 231 81.006,08 781 2.984.786,07 Bakırköy BKBT 4.525 6.984.366,15 21 7.912,12 1,160 1.985.966,70 Kadıköy BKBT 2.149 4.072.553,33 14 5.663,72 687 1.358.192,61 Kartal BKBT 1.670 2.847.920,40 12 2.361,13 479 875.083,19 Çerkezköy T. 811 1.449.253,67 87 15.886,44 73 149.836,07 Çorlu T. 1.343 1.243.584,72 644 107.452,57 103 207.769,55 Edirne T. 495 399.357,54 450 347.851,29 0 0 Keşan T. 263 140.316,73 321 174.895,52 0 0
Kırklareli T. 279 241.249,66 302 180.945,20 0 0 Lüleburgaz T. 418 378.388,93 361 296.812,37 0 0 Tekirdağ T. 467 656.038,81 153 55.876,73 39 133.728,60 Yalova T. 631 527.036,40 181 26.813,19 125 107.728,17 TOPLAM 15.263 23.443.655,1 2.777 1.303.476,36 3.447 7.803.090,96 İstanbul Büyükkent Şube ve bağlı birimlerince gerçekleştirilen, 2009 Yılına ait proje, fenni mesuliyet ve şantiye şefliği hizmetlerinin mesleki denetim sayı ve alan bilgileri yukarıdaki tabloda belirtilmiştir. 2009 yılına ait proje mesleki denetiminin % 69,16 sı İstanbul da (Büyükkent Şube % 14,49; Bakırköy BKBT % 29,65; Kadıköy BKBT % 14,08; Kartal BKBT % 10,94); % 30,84 ü ise diğer temsilciliklerde gerçekleştirilmiştir. Grafik 10: Birimler Proje Mesleki Denetim Dağılımı (Sayısal) 2007 ila 2009 yılları arasında gerçekleştirilen proje mesleki denetiminin aylık dağılımı grafik 11 de belirtilmiştir.
Grafik 11: 2007-2009 Yılları Aylık Proje Mesleki Denetim Sayıları Mimari Proje mesleki denetim uygulamasının, aynı dönemlere ait alansal değişimleri incelendiğinde; 2006 yılında bir önceki yıla göre % 18,69 oranında artışla 29.661.169,24 m 2 olarak gerçekleşen mimari proje mesleki denetimi, 2007 yılında, 2006 yılına oranla % 9.23 oranında düşüşle 26.923.172 m 2 ; 2008 yılında % 5,65 artışla 28.443.625 m²; 2009 yılında ise son beş yılın en düşük seviyesinde ve bir önceki yıla göre % 17,58 oranında düşüşle 23.443.655,41 m 2 olarak gerçekleşmiştir. Grafik 12 2009 yılına ait proje mesleki denetimi alansal olarak % 78,52 si İstanbul da (Büyükkent Şube % 19,21; Bakırköy BKBT % 29,79; Kadıköy BKBT % 17,37; Kartal BKBT % 12,15); % 21,48 i ise diğer temsilciliklerde gerçekleştirilmiştir.
Grafik 13: Birimler Proje Mesleki Denetim Dağılımı (Alan) 2009 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetiminin sayısal olarak % 73,75 inin (11.256 adet; 17.603.908,63 m 2 ) ilk kez mesleki denetim yapılan projeler; % 10,17 sinin (1.552 adet; 3.021.711,69 m 2 ) tadilat projeleri; % 8,04 ünün (1.227 adet; 909.776,82 m 2 ) ek projeler ve % 8,05 inin de (1.228 adet; 1.908.258,27 m 2 ) daha önce mesleki denetim görmüş olup da sadece sicil durum belgesi almak üzere mesleki denetim gören projeler olduğu görülmektedir (Grafik 14).
Son dört yıllık mesleki denetim verilerine göre şube hinterlandında gerçekleştirilen TUS mesleki denetiminde çok küçük oranlarda sayısal değişim olduğu görülmektedir. Şube hinterlandındaki mesleki denetim uygulanan TUS sayısı 2007 yılında bir önceki döneme göre % 08 oranında artarak 2.523 adet olarak gerçekleştirilmiştir. 2008 yılında, 2007 yılına oranla % 1 lik bir düşüşle 2.495 adet; 2009 yılında bir önceki yıla oranla % 11,30 oranında artışla 2.777 adet olarak gerçekleşmiştir (Grafik 15). Geçmiş yıllarda ilgili belediyenin isteği doğrultusunda düzenlenen Şantiye Şefi Sicil Durum Belgesi ; Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği nde yapılan değişiklik ve Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzin Belgelerinin Kullanılmasına İlişkin Mecburi Standart Tebliği ekinde yapılan açıklamalar sonucunda, 2008 yılından itibaren artan bir oranda düzenlenmeye başlamıştır. Şantiye Şefi Sicil Durum Belgesi düzenlenirken; henüz şartname ve yönetmeliklerimizde bu yönde düzenleme olmaması nedeniyle, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı nın bu konudaki genelgesi doğrultusunda, alan, mesafe ve ikamet kontrolü ile sicil kontrolü yapılarak belge düzenlenmektedir. Şubemiz hinterlandında 2007 yılında 5 adet Şantiye Şefi Sicil Durum Belgesi düzenlenmiştir. 2008 yılında düzenlenen Şantiye Şefi Sicil Durum Belgesi 1890; 2009 yılında ise % 83.38 lik bir artışla 3.447 adettir (Grafik 16).