[Belge başlığını yazın] ULUSAL YETERLİLİK [Belge alt başlığını yazın] [Tarihi seçin] 11UY0008-4 OTOMOTİV PROTOTİPÇİSİ Turan SEVİYE 4 YAYIN TARİHİ:22.03.2011 REVİZYON NO:01 Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 0
ÖNSÖZ Otomotiv Prototipçisi (Seviye 4) Ulusal Yeterliliği 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği hükümlerine göre hazırlanmıştır. Yeterlilik taslağı, 16.11.2009 tarihinde imzalan işbirliği protokolü ile görevlendirilen Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) tarafından hazırlanmıştır. Hazırlanan taslak hakkında sektördeki ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınmış ve görüşler değerlendirilerek taslak üzerinde gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Nihai taslak MYK Otomotiv Sektör Komitesi tarafından incelenip değerlendirildikten ve Komitenin uygun görüşü alındıktan sonra, MYK Yönetim Kurulunun 22/03/2011 tarih ve 2011/22 sayılı kararı ile onaylanarak Ulusal Yeterlilik Çerçevesine (UYÇ) yerleştirilmesine karar verilmiştir. Otomotiv Prototipçisi (Seviye 4) Ulusal Yeterliliği 16/05/2012 tarih ve 2012/40 sayılı MYK Yönetim Kurulu kararı ile revize edilmiştir. Yeterliliğin hazırlanması, görüş bildirilmesi, incelenmesi ve doğrulanmasında katkı sağlayan kişi, kurum ve kuruluşlara görüş ve katkıları için teşekkür eder, yararlanabilecek tüm tarafların bilgisine sunarız. Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 1
GİRİŞ Ulusal yeterliliğin hazırlanmasında, sektör komitelerinde incelenmesinde ve MYK Yönetim Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe konulmasında temel ölçütler Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliğinde belirlenmiştir. Ulusal yeterlilik aşağıdaki unsurlarla tanımlanır; a)yeterliliğin adı ve seviyesi, b)yeterliliğin amacı ve gerekçesi, c)yeterliliğin ilgili olduğu sektör, ç)yeterlilik için gerekli olan; şekli, içeriği, süresi gibi özellikleri belirtilen eğitim ve deneyim şartları, d)yeterliliğe kaynak teşkil eden meslek standardı, meslek standardı birimleri/görevleri veya yeterlilik birimleri, e)yeterliliğin kazanılması için sahip olunması gereken öğrenme çıktıları, f)yeterliliğin kazanılmasında uygulanacak değerlendirme usul ve esasları, değerlendirmede ihtiyaç duyulan asgari sınav materyali ile değerlendirici ölçütleri, g)yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi, yenilenme şartları, gerekli görülmesi halinde belge sahibinin gözetimine ilişkin şartlar. Ulusal yeterlilikler ulusal meslek standardının bulunduğu alanlarda söz konusu ulusal meslek standardı esas alınarak, bulunmadığı alanlarda ise uluslararası meslek standardı esas alınarak oluşturulur. Ulusal yeterlilikler; Örgün ve yaygın eğitim ve öğretim kurumları, Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları, Kuruma yetkilendirme ön başvurusunda bulunmuş kuruluşlar, Ulusal meslek standardı hazırlamış kuruluşlar, Meslek kuruluşları ile bunların müşterek çalışmasıyla oluşturulur. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 2
ULUSAL YETERLİLİK 1) YETERLİLİĞİN ADI: OTOMOTİV PROTOTİPÇİSİ 2) REFERANS KODU: 11UY0008-4 3) SEVİYESİ: 4 4) TÜRÜ: - 5) KREDİ DEĞERİ: - 6) 7) A) YAYIN TARİHİ: B) REVİZYON NO: C) REVİZYON TARİHİ: ULUSLARARASI SINIFLAMADAKİ YERİ 8) AMACI ve GEREKÇESİ 22/03/2011 01 16/05/2012 ISCO 08 : 7222 9) İLGİLİ OLDUĞU SEKTÖR OTOMOTİV Ülkemizde otomotiv sektöründe, taslak çizim, kroki ve numune üzerinde çalışılarak, seri ya da parti tipi üretimi yapılması planlanan motorlu kara taşıtlarının veya alt montaj birimlerinin işlev, boyut, şekil, görünüm ve renk olarak birebir örneklerinin oluşturulması gerekli nitelikteki otomotiv prototipçileri ile sağlanmaktadır. Bu yeterlilik, otomotiv prototipçisinin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmesi amacıyla hazırlanmıştır. 10) YETERLİLİĞE KAYNAK TEŞKİL EDEN MESLEK STANDART(LAR)I Otomotiv Prototipçisi (Seviye 4) Ulusal Meslek Standardı - 09UMS0047-4 11) YETERLİLİĞE KAYNAK TEŞKİL EDEN YETERLİLİK BİRİM(LER)İ - 12) YETERLİLİĞİ OLUŞTURAN YETERLİLİK BİRİMLERİ GRUP A: Zorunlu Yeterlilik Birimleri A1) İş Sağlığı ve Güvenliği, Çevre Yönetim Sistemleri A2) Kalite Yönetim Sistemi A3) İşin ve Gereçlerin Düzenlenmesi A4) Son Kontrol ve Raporlama GRUP B: Seçmeli Yeterlilik Birimleri B1) Hazırlık İşlemleri B2) Prototip İmalat İşlemleri Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 3
B3) Kontrol, Test ve Belgeleme İşlemleri B4) Eğitim ve Geliştirme 13) BİRİMLERİN GRUPLANDIRMA ALTENATİFLERİ I. Alternatif: A1, A2, A3, A4, B1, B2, B3,B4. II. Alternatif: A1, A2, A3, A4, B1, B2, B3. III. Alternatif: A1, A2, A3, A4, B1, B2. 14) YETERLİLİK İÇİN GEREKLİ EĞİTİM ŞARTININ A) ŞEKLİ B) İÇERİĞİ Otomotiv Prototipçisi Seviye 4 teorik ve uygulamalı eğitimini tamamlamış olmak. (Bu şart 15. maddede belirtilen deneyim şartını sağlamayanlar için aranır.) Otomotiv Prototipçisi Seviye 4 teorik ve uygulamalı eğitiminin içeriği: Acil durum bilgisi, Çalışma ve kontrol prosedürleri, Bilgisayar bilgisi, Donanım ve araçların kullanımı, Döküm prensipleri, Geri dönüşümlü atık bilgisi, İş sağlığı ve güvenliği, İşlem dokümantasyonu ve çeşitli teknik spesifikasyonlar, İşyeri düzenleme, İşyerine özgü mevzuat ve çalışma prosedürleri, Kalite güvence/yönetim sistemleri, Kalite kontrol metotları, Kontrol ve uygulama teknikleri, Kroki çizebilme, Kullanılan malzeme ve ürünlerin genel özellikleri, Malzeme bilgisi, Mekanik bilgisi, Metallerin soğuk şekillendirilmesi, Montaj süreci, Ölçme bilgisi, Pres prensipleri, Talaşlı imalat yöntemleri, Teknik resim okuma, yorumlama ve çizme, Temel matematik, geometri ve fizik bilgisi, Temel ölçme ve muayene araçları kullanımı, Temel üretim prosesleri, Tesviye teknikleri, Üç boyutlu çizim, Üç boyutlu ölçme yöntemleri, Yangın güvenliği. C) SÜRESİ Otomotiv Prototipçisi (Seviye 4) teorik ve uygulamalı eğitimi 360 saat teorik, 120 saat pratik olmak üzere toplam 480 saattir. 15) YETERLİLİK İÇİN GEREKLİ OLAN DENEYİM ŞARTININ A) NİTELİĞİ Otomotiv Prototipçisi teorik ve uygulamalı eğitimi şartını sağlamayanlar için, prototip imalat işlerinde bir işyerinde fiilen çalışma şartı aranır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 4
B) SÜRESİ En az 1 yılı Otomotiv Prototipçisi olarak çalışmış olmak kaydıyla toplamda 3 yıl prototip imalat işinde deneyim sahibi olmak. 16) SAHİP OLUNMASI GEREKEN ÖĞRENME ÇIKTILARI BİLGİLER BECERİLER YETKİNLİKLER Acil durumlarda izlenecek adımları Alt bileşenlere ait teknik çizimler Alt montaj birimlerinin uygun birleştirme şekillerini Arızalı donanım ve araçlarla ilgili Atıklar ile ilgili Basit fonksiyonellik testlerini Bilgi ve değerlendirme formlarıyla ilgili Bilgisayar ve gerekli yazılımların kullanımını Çalışma ortamındaki yanıcı ve parlayıcı malzemeler Çalışma yerinin ve ekipmanların düzenli tutulması konusunda bilgili Donanımların genel durumuyla ilgili bilgilendirme prosedürlerini Döküm, dövme, presleme, derin çekme, bükme, tesviye, kesme, delme, kaynak ve talaş kaldırma türünden şekil verme ni Dönüştürülebilen malzemeleri ayırt edebilecek düzeyde Eğitim değerlendirme formlarıyla ilgili Eğitim tekniklerini Hata ve arıza durumlarında yetki sınırlarını İş planlarının onaylatılmasıyla ilgili İş sağlığı ve güvenliği konusundaki mevzuatı ve işyeri kurallarını İş sağlığı ve güvenliği koruma ve müdahale araçlarını Acil durumlarda gerekli prosedürleri uygulaya Alt bileşenlere ait teknik çizimleri hazırlaya Alt montaj birimlerini oluşturmak üzere prototip parçalarını birleştire Arızalı donanım ve parçalarla ilgili yapa Basit fonksiyonellik testlerini uygulaya Bilgi ve değerlendirme formlarını doldura Çalışma alanını düzgün ve temiz tuta Çalışma için gerekli aparat, donanım ve araçları hazırlaya Değerlendirme kıstaslarına göre prototipi test ede Donanımların düzgün ve sürekli çalışması için bakım aşamalarını uygulaya Döküm, dövme, presleme, derin çekme, bükme, tesviye, kesme, delme, kaynak ve talaş kaldırma türünden şekil verme ni yapa Dönüştürülebilen malzemeleri ayıra Eğitim değerlendirme formlarını doldura İstenilen ölçü ve tolerans değerlerine uygun olmayan parçalar üzerinde gerekli ayar ve düzeltme ni yapa İş güvenliği kurallarını uygulaya İş kazası durumunda gereken ilk yardım adımlarını uygulaya İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemleri ala 16) SAHİP OLUNMASI GEREKEN ÖĞRENME ÇIKTILARI (devam) Aşınmış, ömrünü tamamlamış parçaları tespit ede Basit fonksiyonellik testlerini talimatlara uygun olarak düzgün ve doğru uygulaya Bilgi ve deneyimlerini birlikte çalıştığı kişilere aktara Çalışılan ortamdaki iş sağlığı ve güvenliğini etkileyecek durumları tespit ede Çalışma donanımlarıyla ilgili güvenlik düzeneklerinin işlerliğini kontrol ede Çalışma ortamındaki yanıcı ve parlayıcı malzemelerin güvenli şekilde tutulmasını sağlaya Gerekli durumlarda prototipin çalışma kontrolünü yapa İlgili biten alet ve donanımları uygun yerlerine bıraka İş sağlığı ve güvenliği, koruma ve müdahale araçlarının çalışır halde bulunmasını sağlaya İşlemler sırasında çevresel etkileri azaltacak tedbirleri ala Kullanılacak maça ve itici türünden parçaların uygun sertlik ve kalite derecesini denetleye Makine, alet, donanım ya da sistemlerin kalite gerekliliklerine uygun çalışa Ölçme alet ve cihazlarının kalibrasyonlarının periyodik yapılmasını takip ede Parçaların istenilen ölçü ve tolerans değerlerine uygunluğunu kontrol ede BİLGİLER BECERİLER YETKİNLİKLER Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 5
İş sağlığı ve güvenliğini etkileyecek risk faktörleri sahibi Kabul formlarıyla ilgili Kalite gerekliliklerinin izin verilen tolerans ve sapma limitlerini Kalite güvence tekniklerini Kalite ve fire/hata formlarıyla ilgili Koruyucu ve önleyici bakım ni Kullanılacak alet, aparat ve takımlarla ilgili hazırlık ni Kullanılacak maça ve itici türünden parçaların uygun sertlik ve kalite derecesini Kullanıma uygunsuz malzemeler Muayene ve kontrol amacıyla kullanılacak uygun cihazlar hakkında bilgi Ölçme alet ve cihazlarının kalibrasyon periyotlarını Ölçme ve kontrol raporlarıyla ilgili Ölçme ve test tekniklerini Parça üzerindeki aşınma, yıpranma ve bozulma türünden olumsuzluklar li Parçaların istenilen ölçü ve tolerans değerlerini Parçaların pozisyon ve hizalarını ayarlamakla ilgili esasları Prototip imalatında kullanılacak malzemelerin kimyasal/fiziksel olarak hazırlanma yöntemlerini Prototip imalatında uygulanacak n sırası sahibi Prototip imalatında uygulanacak yöntem ve malzemeye göre kullanılacak uygun alet, aparat ve takımları Prototip yapımıyla ilgili iş planı hazırlama yöntemlerini İş süreçlerinin uygulanması sırasında çevresel etkileri gözleye Kabul formlarını hazırlaya Kalite güvence ile ilgili teknik prosedürleri uygulaya Kalite ve fire/hata formlarını doldura Kişisel koruyucu donanımları kullana Kullanılacak alet, aparat ve takımlarla ilgili hazırlık ni yapa Malzemeye, şekil verme düzenekleriyle istenen şekli vere Muayene ve kontrol amacıyla uygun cihazları kullana Ölçme ve kontrol raporlarını hazırlaya Ölçüm sonuçlarındaki sapmaları hesaplayabilmek ve kaydede Parçaların pozisyon ve hizalarını ayarlaya Prototip imalatında kullanılacak malzemeleri kimyasal/fiziksel olarak hazırlaya Prototip imalatında uygulanacak danışarak sıraya koya Prototip yapımıyla ilgili iş planlarını hazırlaya Prototipe ait kroki ve teknik resimleri okuya Prototipi oluşturmak üzere alt montaj birimlerini birleştire Şekil verme düzeneklerini kullana Şekil verme düzeneklerini ve aparatlarını hazırlaya Tehlikeli atıkları güvenli bir şekilde ayıra Temizlik ni talimatlara uygun olarak yapa levhalarına uygun çalışa Yapılan n türlerini ve sürelerini kaydede Verileri düzenli ve tutarlı bir şekilde bilgisayar ortamına taşıyarak gerekli yapabilmek. 16) SAHİP OLUNMASI GEREKEN ÖĞRENME ÇIKTILARI (devam) Prototip imalat nde kullanılacak şekil verme düzeneklerini belirleye Prototip imalatı sırasında oluşan sorunları tespit ede Prototip imalatında sorun yaratabilecek belirleye Prototip imalatında uygulanacak yöntem ve malzemeye göre kullanılacak uygun alet, aparat ve takımları danışarak belirleye Prototipe ait kroki ve teknik resimleri anlayabilmek ve yorumlaya Prototipin dayanım, şekil ve görünüm özelliklerine göre kullanılacak uygun malzemeleri danışarak belirleye Prototipin özelliklerine ve şekline göre uygun imalat yöntemlerini danışarak belirleye Prototipin zarar görmemesi için gerekli önlemleri ala Risk faktörlerini önceden tespit ederek riskleri azalta Şekil verme düzeneklerinin istenen özelliklere uygunluğunu kontrol ede levhalarını uygun konumlara yerleştire Uygulanacak koruma yöntemine uygun çalışa Yetkisi dahilinde olmayan hata ve arızalar için ilgili prosedürleri uygulayabilmek. BİLGİLER BECERİLER YETKİNLİKLER Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 6
Prototipe ait kroki ve teknik resimler Prototipin dayanım, şekil ve görünüm özelliklerine göre kullanılacak malzemeler Prototipin değerlendirilme kıstasları Prototipin özelliklerine ve şekline göre uygun imalat yöntemlerini Prototipin zarar görmemesi için alınacak önlemleri Risk faktörleri konusunda bilgili Şablon, örnek, kalıp ve maça türünden şekil verme düzeneklerine ilişkin çizimler Şekil verme düzeneklerinin standart özellikleri sahibi Temel ilk yardım bilgisine sahip Temizlik malzemelerini ve bunların kullanma talimatlarını levhalarının anlamlarını Yapılan n çevresel etkileri sahibi olmak. 17) ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Prototip imalatı, işlem gerekliliklerine uygun, iyi aydınlatılmış ve havalandırılmış, giriş-çıkışı sınırlandırılmış kapalı prototip atölyelerinde veya işlem tipine göre ilgili üretim bölümüne ait atölyelerde yapılır. Atölyede sıcaklık, nem, toz ve gürültü seviyeleri kontrol altında tutulmalı, tehlike oluşturabilecek maddeler uzaklaştırılmalıdır. Otomotiv Prototipçisi, işlemler sırasında uygun kişisel koruyucu donanımları kullanarak çalışır. Çalışma ortamının olumsuz koşulları arasında, koku, gürültü, nem, sıcaklık farkı, toz, gaz, titreşim, kaygan zemin, yağlı ortam ve çeşitli kimyasal maddelere maruz kalma sayılabilir. İSG ve benzeri yönetmelikler ile risk değerlendirmesi yapılmış ortam ve koşullarda çalışır. YETERLİLİK İÇİN UYGULANACAK SINAV VE DEĞERLENDİRMEYE İLİŞKİN 18) BİLGİLER A) SINAV VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARINA İLİŞKİN BİLGİLER Teorik ölçme araçları Değerlendirme Araçları (T1) Çoktan seçmeli 5 seçenekli sorular (A1-A4 için) (T2) Çoktan seçmeli 5 seçenekli sorular (B1-B4 için) Değerlendirme Materyalleri En az 25 soru En az 30 soru Puanlama Her soru eşit değerde Her soru eşit değerde Başarı Ölçütü En az 60 puan En az 70 puan Gerekli Görülen Diğer Şartlar Soru başına en az 1.5-2 dakika aralığında süre verilecektir. Yanlış cevaplar dikkate alınmayıp değerlendirme doğru cevaplar Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 7
üzerinden yapılacaktır. Soru bankası, bölüm 14-B de ifade edilen teorik ve uygulamalı eğitimin içeriğini kapsamalıdır. Performansa dayalı ölçme araçları (B1 için) Performansa dayalı ölçme araçları (B2 için) Performansa dayalı ölçme araçları (B3 için) (P1) Hazırlık gerektiren bir uygulama yaptırma. (P2) Prototip imalatı gerektiren uygulama yaptırma. (P3) Kontrol, test ve belgeleme gerektiren bir uygulama yaptırma. Prototip imalatı öncesinde hazırlanması gereken alet, aparat, takım ve cihazlar. Gerekli parça ve alt bileşenlerin uygun şekilde birleştirilmesiyle imal edilen prototip. İmalat tamamlanmış prototip. Hazırlık sırasında adayın performansı ölçülür ve performans değerlendir me listesine göre değerlendirilir. Prototip imalat sırasında adayın performansı ölçülür ve performans değerlendirme listesine göre değerlendir ilir. Kontrol, test ve belgeleme sonucunda adayın performansı ölçülür ve oluşturulan performans değerlendirme listesine göre Aday, yapılan hazırlık ile ilgili olarak hatasız çalışma ve beklenen sonucu alma açısından değerlendirilerek, en az 70 puan alan aday başarılı sayılır. Aday, yapılan prototip imalat ile ilgili olarak hatasız çalışma ve beklenen sonucu alma açısından değerlendirilerek, en az 70 puan alan aday başarılı sayılır. Aday, yapılan kontrol, test ve belgeleme ile ilgili olarak hatasız çalışma ve beklenen sonucu alma açısından değerlendirilerek, en az 70 puan alan Hazırlık sırasında sınav materyallerinde belirtilen azami süre içinde sonuç alınması beklenir. Prototip imalat sırasında sınav materyallerinde belirtilen azami süre içinde sonuç alınması beklenir. Kontrol, test ve belgeleme sırasında sınav materyallerinde belirtilen azami süre içinde sonuç alınması beklenir. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 8
değerlendirilir. sayılır. aday başarılı Adaya meslek kapsamı Adaya verilen ile ilgili konuyla ilgili bir konu sunuşunun Eğitim ve verilir ve açık ve bilgilendirici ol- ilgili sunuş geliştirmeyle Bilgisayar bu konuyu sunma- (P4) Eğitim ve ortamında veya Performansa dayalı ması gerekir. sırasında sınav geliştirmeyle sunuş tahtası Değerlendirme listesinde belirtilen materyallerin- ölçme araçları (B4 için) sı izlenir ilgili bir sunuş vb. üzerinde ve oluşturulan per- yaptırma. sunuş deki kriter ve azami süre malzemeleri. puanlamaya içinde formans göre en az 70 sonuçlandırılması beklenir. değerlendirme lis- aday başarılı puan alan tesine göre değer- sayılır. lendirilir. YETERLİLİK İÇİN UYGULANACAK SINAV VE DEĞERLENDİRMEYE İLİŞKİN 18) BİLGİLER (devam) Teorik sınavdan ve performansa dayalı sınavdan başarılı olma şartı vardır. Sınav ve Değerlendirme Sınavın teorik veya performansa dayalı bölümlerinin birinden başarılı olan, Araçlarıyla İlgili Diğer fakat diğer bölümünden başarısız olanlar 6 ay içinde tekrar sınav başvurusunda bulunduğu takdirde başarılı olduğu bölümden muaf Koşullar (varsa) tutulur. B) DEĞERLENDİRİCİ ÖLÇÜTLERİ En az 5 yıl prototip imalat işleri ile ilgili deneyim sahibi mühendislik, teknoloji ve teknik eğitim fakültelerinin makina, üretim sistemleri veya kontrol programlarından mezun olan mühendis ve teknik öğretmenler. 19) 20) 21) YETERLİLİK BELGESİNİN GEÇERLİLİK SÜRESİ BELGE SAHİBİNİN GÖZETİMİNDE UYGULANACAK PERFORMANS İZLEME METOTLARI VE BELGE SAHİBİNİN GÖZETİM SIKLIĞI GEÇERLİLİK SÜRESİ DOLAN BELGELERİN YENİLENMESİNDE UYGULANACAK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ Yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi, belgenin düzenlendiği tarihte başlar. Belge, otomotiv prototipçisinin 24 aydan daha fazla prototip imalatı işine ara verilmemesi kaydıyla 5 yıl geçerlidir. Belgenin geçerlilik süresi içerisinde en az 1 kez mesleki yetkinlik başarım raporunun istenmesi. Belgenin iptalini gerektirecek bir durum oluşmaması durumunda (madde 19 da belirtilen şartların sağlanması koşuluyla): a) 5 yılın sonunda sadece pratik sınav yapılır. b) İkinci 5 yılın sonunda ise, kapsamı daraltılmış güncel bilgileri içeren teorik sınav ile birlikte pratik sınav uygulanır. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 9
22) YETERLİLİĞİ GELİŞTİREN KURULUŞ(LAR) TÜRKİYE METAL SANAYİCİLERİ SENDİKASI (MESS) 23) YETERLİLİĞİ DOĞRULAYAN SEKTÖR KOMİTESİ MYK OTOMOTİV SEKTÖR KOMİTESİ 24) MYK YÖNETİM KURULU ONAY TARİHİ VE SAYISI İlk onay: 22/03/2011-2011/22 01 nolu revizyon:16/05/2012-2012/40 Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 10
EKLER: EK1: Terimler, Simgeler ve Kısaltmalar ALT MONTAJ BİRİMLERİ: Birden çok parçadan oluşan prototiplerin imalatı aşamasında, işlev, şekil veya konum itibariyle birbirleriyle ilişkili parçaların meydana getirdiği grupların her birini, APARAT: Makinede işleme sırasında, iş parçasını tutan ve destekleyen veya herhangi bir aracın çeşitli amaçlarla kullanılmasını sağlayan alet ve donanımı, BECERİ: Belli bir işe ilişkin görev ve sorumlulukları yerine getirebilme yeteneğini, ÇEVRE KORUMA: Çalışmalarda, çevreye zarar vermeyen malzemeleri veya süreçleri kullanmayı veya zararlı atıkların uygun şekilde bertaraf edilmesini, GERİ KAZANIM: Malzemeleri doğrudan veya işlemden geçirdikten sonra tekrar kullanıma sunmayı ve ilgili süreçleri yönetmeyi, ISCO: Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması nı, İSG: İş Sağlığı ve Güvenliğini, KALIP: Metallerin döküm veya benzer yolla şekillendirilmesinde, istenen şekli vermek için metalin içine döküldüğü veya konulduğu nesneyi, KALİBRASYON: Doğruluğundan emin olunan (izlenebilirliği sağlanmış) referans ölçüm cihazı ile doğruluğundan emin olunamayan bir ölçüm cihazını mukayese ederek ölçüm sonuçlarını raporlama işlemini, KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM: Bir veya birden fazla sağlık ve güvenlik tehlikesine karşı korunmak için kişilerce giyinmek veya taşınmak amacıyla tasarlanmış herhangi bir cihaz, alet yada malzemeyi, MAÇA: Dökümcülükte döküm parçanın içindeki boşlukların oluşturulması için hazırlanan, ergimiş metal malzemeye dayanıklı dolgu-kalıbını, PROTOTİP: Bir ürünün veya tasarımın parti tipi veya seri üretimine geçilmeden önce, işlevleri ve boyutları itibariyle tam bir örneğini oluşturan şeklini, ifade eder. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 11
YETERLİLİK BİRİMİNİN ADI VE KODU EK 2: Yeterliliği Oluşturan Yeterlilik Birimlerine İlişkin Tablo A1 A2 A3 A4 İş Sağlığı ve Güvenliği, Çevre Yönetim Sistemleri Kalite Yönetim Sistemi İşin ve Gereçlerin Düzenlenmesi Son Kontrol ve Raporlama SEVİYESİ 4 4 4 4 KREDİ DEĞERİ - - - - İÇERDİĞİ ÖĞRENME ÇIKTILARI BİLGİLER Acil durumlarda izlenecek adımları Atıklar ile ilgili Çalışma ortamındaki yanıcı ve parlayıcı malzemeler Çalışma yerinin ve ekipmanların düzenli tutulması konusunda bilgili Dönüştürülebilen malzemeleri ayırt edebilecek düzeyde İş sağlığı ve güvenliği konusundaki mevzuatı ve işyeri kurallarını İş sağlığı ve güvenliği koruma ve müdahale araçlarını İş sağlığı ve güvenliğini etkileyecek risk faktörleri hakkında bilgi Koruyucu ve önleyici bakım ni Kullanıma uygunsuz malzemeler Ölçme alet ve cihazlarının kalibrasyon periyotlarını Bilgi ve değerlendirme formlarıyla ilgili Çalışma yerinin ve ekipmanların düzenli tutulması konusunda bilgili Hata ve arıza durumlarında yetki sınırlarını Kalite gerekliliklerinin izin verilen tolerans ve sapma limitlerini Kalite güvence tekniklerini Kalite ve fire/hata formlarıyla ilgili Koruyucu ve önleyici bakım ni Kullanıma uygunsuz malzemeler Ölçme alet ve cihazlarının kalibrasyon periyotlarını Parça üzerindeki aşınma, yıpranma ve bozulma türünden olumsuzluklar li Temizlik malzemelerini ve bunların kullanma talimatlarını levhalarının anlamlarını bilmek. Acil durumlarda izlenecek adımları Arızalı donanım ve araçlarla ilgili Çalışma yerinin ve ekipmanların düzenli tutulması konusunda bilgili Dönüştürülebilen malzemeleri ayırt edebilecek düzeyde Hata ve arıza durumlarında yetki sınırlarını Koruyucu ve önleyici bakım ni Kullanıma uygunsuz malzemeler Ölçme alet ve cihazlarının kalibrasyon periyotlarını Ölçme ve test tekniklerini Parça üzerindeki aşınma, yıpranma ve bozulma türünden olumsuzluklar li Prototipe ait kroki ve teknik resimler Arızalı donanım ve araçlarla ilgili Bilgi ve değerlendirme formlarıyla ilgili Donanımların genel durumuyla ilgili bilgilendirme prosedürlerini Kalite güvence tekniklerini Koruyucu ve önleyici bakım ni Kullanıma uygunsuz malzemeler Ölçme ve test tekniklerini Parça üzerindeki aşınma, yıpranma ve bozulma türünden olumsuzluklar li Prototipe ait kroki ve teknik resimler Risk faktörleri konusunda bilgili Temizlik malzemelerini ve bunların kullanma talimatlarını levhalarının anlamlarını bilmek. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 12
YETERLİLİK BİRİMİNİN ADI VE KODU EK 2: Yeterliliği Oluşturan Yeterlilik Birimlerine İlişkin Tablo (devam) A1 A2 A3 A4 İş Sağlığı ve Güvenliği, Çevre Yönetim Sistemleri Kalite Yönetim Sistemi İşin ve Gereçlerin Düzenlenmesi Son Kontrol ve Raporlama SEVİYESİ 4 4 4 4 KREDİ DEĞERİ - - - - İÇERDİĞİ ÖĞRENME ÇIKTILARI BİLGİLER (devam) Parça üzerindeki aşınma, yıpranma ve bozulma türünden olumsuzluklar li Risk faktörleri konusunda bilgili Temizlik malzemelerini ve bunların kullanma talimatlarını levhalarının anlamlarını Yapılan n çevresel etkileri sahibi olmak. Risk faktörleri konusunda bilgili Temizlik malzemelerini ve bunların kullanma talimatlarını levhalarının anlamlarını bilmek. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 13
YETERLİLİK BİRİMİNİN ADI VE KODU EK 2: Yeterliliği Oluşturan Yeterlilik Birimlerine İlişkin Tablo (devam) A1 A2 A3 A4 İş Sağlığı ve Güvenliği, Çevre Yönetim Sistemleri Kalite Yönetim Sistemi İşin ve Gereçlerin Düzenlenmesi Son Kontrol ve Raporlama SEVİYESİ 4 4 4 4 KREDİ DEĞERİ - - - - İÇERDİĞİ ÖĞRENME ÇIKTILARI BECERİLER Acil durumlarda gerekli prosedürleri uygulaya Çalışma alanını düzgün ve temiz tuta Donanımların düzgün ve sürekli çalışması için bakım aşamalarını uygulaya Dönüştürülebilen malzemeleri ayıra İş güvenliği kurallarını uygulaya İş kazası durumunda gereken ilk yardım adımlarını uygulaya İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemleri ala İş süreçlerinin uygulanması sırasında çevresel etkileri gözleye Kişisel koruyucu donanımları kullana Tehlikeli atıkları güvenli bir şekilde ayıra levhalarına uygun çalışabilmek. Arızalı donanım ve parçalarla ilgili yapa Bilgi ve değerlendirme formlarını doldura Çalışma alanını düzgün ve temiz tuta Donanımların düzgün ve sürekli çalışması için bakım aşamalarını uygulaya Kalite güvence ile ilgili teknik prosedürleri uygulaya Kalite ve fire/hata formlarını doldura Ölçüm sonuçlarındaki sapmaları hesaplayabilmek ve kaydede Temizlik ni talimatlara uygun olarak yapa levhalarına uygun çalışabilmek. Acil durumlarda gerekli prosedürleri uygulaya Arızalı donanım ve parçalarla ilgili yapa Çalışma alanını düzgün ve temiz tuta Çalışma için gerekli aparat, donanım ve araçları hazırlaya Donanımların düzgün ve sürekli çalışması için bakım aşamalarını uygulaya Dönüştürülebilen malzemeleri ayıra İş güvenliği kurallarını uygulaya Kişisel koruyucu donanımları kullana Prototipe ait kroki ve teknik resimleri okuya Tehlikeli atıkları güvenli bir şekilde ayıra Temizlik ni talimatlara uygun olarak yapa levhalarına uygun çalışabilmek. Arızalı donanım ve parçalarla ilgili yapa Bilgi ve değerlendirme formlarını doldura İş güvenliği kurallarını uygulaya İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemleri ala Kalite güvence ile ilgili teknik prosedürleri uygulaya Kişisel koruyucu donanımları kullana Ölçüm sonuçlarındaki sapmaları hesaplayabilmek ve kaydede Prototipe ait kroki ve teknik resimleri okuya Temizlik ni talimatlara uygun olarak yapabilmek. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 14
YETERLİLİK BİRİMİNİN ADI VE KODU EK 2: Yeterliliği Oluşturan Yeterlilik Birimlerine İlişkin Tablo (devam) A1 A2 A3 A4 İş Sağlığı ve Güvenliği, Çevre Yönetim Sistemleri Kalite Yönetim Sistemi İşin ve Gereçlerin Düzenlenmesi Son Kontrol ve Raporlama SEVİYESİ 4 4 4 4 KREDİ DEĞERİ - - - - İÇERDİĞİ ÖĞRENME ÇIKTILARI YETKİNLİKLER Aşınmış, ömrünü tamamlamış parçaları tespit ede Çalışılan ortamdaki iş sağlığı ve güvenliğini etkileyecek durumları tespit ede Çalışma donanımlarıyla ilgili güvenlik düzeneklerinin işlerliğini kontrol ede Çalışma ortamındaki yanıcı ve parlayıcı malzemelerin güvenli şekilde tutulmasını sağlaya İş sağlığı ve güvenliği, koruma ve müdahale araçlarının çalışır halde bulunmasını sağlaya İşlemler sırasında çevresel etkileri azaltacak tedbirleri ala Ölçme alet ve cihazlarının kalibrasyonlarının periyodik yapılmasını takip ede Risk faktörlerini önceden tespit ederek riskleri azalta levhalarını uygun konumlara yerleştire Uygulanacak koruma yöntemine uygun çalışabilmek. Aşınmış, ömrünü tamamlamış parçaları tespit ede Ekip içinde uyumlu çalışa Makine, alet, donanım ya da sistemlerin kalite gerekliliklerine uygun çalışa Ölçme alet ve cihazlarının kalibrasyonlarının periyodik yapılmasını takip ede Risk faktörlerini önceden tespit ederek riskleri azalta levhalarını uygun konumlara yerleştire Uygulanacak koruma yöntemine uygun çalışabilmek. Aşınmış, ömrünü tamamlamış parçaları tespit ede Çalışılan ortamdaki iş sağlığı ve güvenliğini etkileyecek durumları tespit ede Çalışma donanımlarıyla ilgili güvenlik düzeneklerinin işlerliğini kontrol ede Çalışma ortamındaki yanıcı ve parlayıcı malzemelerin güvenli şekilde tutulmasını sağlaya İlgili biten alet ve donanımları uygun yerlerine bıraka Ölçme alet ve cihazlarının kalibrasyonlarının periyodik yapılmasını takip ede Prototipe ait kroki ve teknik resimleri anlayabilmek ve yorumlaya Risk faktörlerini önceden tespit ederek riskleri azalta levhalarını uygun konumlara yerleştire Uygulanacak koruma yöntemine uygun çalışabilmek. Aşınmış, ömrünü tamamlamış parçaları tespit ede İlgili biten alet ve donanımları uygun yerlerine bıraka Makine, alet, donanım ya da sistemlerin kalite gerekliliklerine uygun çalışa Risk faktörlerini önceden tespit ederek riskleri azalta Uygulanacak koruma yöntemine uygun çalışa Yetkisi dahilinde olmayan hata ve arızalar için ilgili prosedürleri uygulayabilmek. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 15
YETERLİLİK BİRİMİNİN ADI VE KODU EK 2: Yeterliliği Oluşturan Yeterlilik Birimlerine İlişkin Tablo (devam) B1 B2 B3 B4 Kontrol, Test ve Prototip İmalat Belgeleme İşlemleri İşlemleri Hazırlık İşlemleri Eğitim ve Geliştirme SEVİYESİ 4 4 4 4 KREDİ DEĞERİ - - - - İÇERDİĞİ ÖĞRENME ÇIKTILARI BİLGİLER İş planlarının onaylatılmasıyla ilgili Kullanılacak alet, aparat ve takımlarla ilgili hazırlık ni Kullanılacak maça ve itici türünden parçaların uygun sertlik ve kalite derecesini Prototip imalatında kullanılacak malzemelerin kimyasal/- fiziksel olarak hazırlanma yöntemlerini Prototip imalatında uygulanacak n sırası hakkında bilgi Prototip imalatında uygulanacak yöntem ve malzemeye göre kullanılacak uygun alet, aparat ve takımları Prototip yapımıyla ilgili iş planı hazırlama yöntemlerini Prototipin dayanım, şekil ve görünüm özelliklerine göre kullanılacak malzemeler Prototipin değerlendirilme kıstasları Prototipin özelliklerine ve şekline göre uygun imalat yöntemlerini bilmek. Alt bileşenlere ait teknik çizimler Alt montaj birimlerinin uygun birleştirme şekillerini Döküm, dövme, presleme, derin çekme, bükme, tesviye, kesme, delme, kaynak ve talaş kaldırma türünden şekil verme ni Parçaların istenilen ölçü ve tolerans değerlerini Parçaların pozisyon ve hizalarını ayarlamakla ilgili esasları Prototipin zarar görmemesi için alınacak önlemleri Şablon, örnek, kalıp ve maça türünden şekil verme düzeneklerine ilişkin çizimler Şekil verme düzeneklerinin standart özellikleri sahibi olmak. Basit fonksiyonellik testlerini Bilgisayar ve gerekli yazılımların kullanımını Kabul formlarıyla ilgili Muayene ve kontrol amacıyla kullanılacak uygun cihazlar hakkında bilgi Ölçme ve kontrol raporlarıyla ilgili Prototipin değerlendirilme kıstasları sahibi olmak. Bilgi ve deneyimlerini birlikte çalıştığı kişilere aktara Eğitim değerlendirme formlarıyla ilgili Eğitim tekniklerini İş sağlığı ve güvenliği konusundaki mevzuatı ve işyeri kurallarını İş sağlığı ve güvenliği koruma ve müdahale araçlarını İş sağlığı ve güvenliğini etkileyecek risk faktörleri Kalite güvence tekniklerini Koruyucu ve önleyici bakım ni Prototipe ait kroki ve teknik resimler Risk faktörleri konusunda bilgili Temel ilk yardım bilgisine sahip levhalarının anlamlarını bilmek. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 16
YETERLİLİK BİRİMİNİN ADI VE KODU EK 2: Yeterliliği Oluşturan Yeterlilik Birimlerine İlişkin Tablo (devam) B1 B2 B3 B4 Kontrol, Test ve Prototip İmalat Belgeleme İşlemleri İşlemleri Hazırlık İşlemleri Eğitim ve Geliştirme SEVİYESİ 4 4 4 4 KREDİ DEĞERİ - - - - İÇERDİĞİ ÖĞRENME ÇIKTILARI BECERİLER Kullanılacak alet, aparat ve takımlarla ilgili hazırlık ni yapa Prototip imalatında kullanılacak malzemeleri kimyasal- /fiziksel olarak hazırlaya Prototip imalatında uygulanacak danışarak sıraya koya Prototip yapımıyla ilgili iş planlarını hazırlayabilmek. Alt bileşenlere ait teknik çizimleri hazırlaya Alt montaj birimlerini oluşturmak üzere prototip parçalarını birleştire Döküm, dövme, presleme, derin çekme, bükme, tesviye, kesme, delme, kaynak ve talaş kaldırma türünden şekil verme ni yapa İstenilen ölçü ve tolerans değerlerine uygun olmayan parçalar üzerinde gerekli ayar ve düzeltme ni yapa Malzemeye, şekil verme düzenekleriyle istenen şekli vere Parçaların pozisyon ve hizalarını ayarlaya Prototipi oluşturmak üzere alt montaj birimlerini birleştire Şekil verme düzeneklerini kullana Şekil verme düzeneklerini ve aparatlarını hazırlayabilmek. Basit fonksiyonellik testlerini uygulaya Değerlendirme kıstaslarına göre prototipi test ede Kabul formlarını hazırlaya Muayene ve kontrol amacıyla uygun cihazları kullana Ölçme ve kontrol raporlarını hazırlaya Yapılan n türlerini ve sürelerini kaydede Verileri düzenli ve tutarlı bir şekilde bilgisayar ortamına taşıyarak gerekli yapabilmek. Acil durumlarda gerekli prosedürleri uygulaya Arızalı donanım ve parçalarla ilgili yapa Donanımların düzgün ve sürekli çalışması için bakım aşamalarını uygulaya Eğitim değerlendirme formlarını doldura İş güvenliği kurallarını uygulaya Kalite güvence ile ilgili teknik prosedürleri uygulaya Prototipe ait kroki ve teknik resimleri okuya levhalarına uygun çalışabilmek. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 17
YETERLİLİK BİRİMİNİN ADI VE KODU EK 2: Yeterliliği Oluşturan Yeterlilik Birimlerine İlişkin Tablo (devam) B1 B2 B3 B4 Kontrol, Test ve Prototip İmalat Belgeleme İşlemleri İşlemleri Hazırlık İşlemleri Eğitim ve Geliştirme SEVİYESİ 4 4 4 4 KREDİ DEĞERİ - - - - İÇERDİĞİ ÖĞRENME ÇIKTILARI YETKİNLİKLER Kullanılacak maça ve itici türünden parçaların uygun sertlik ve kalite derecesini denetleye Prototip imalatında sorun yaratabilecek belirleye Prototip imalatında uygulanacak yöntem ve malzemeye göre kullanılacak uygun alet, aparat ve takımları danışarak belirleye Prototipin dayanım, şekil ve görünüm özelliklerine göre kullanılacak uygun malzemeleri danışarak belirleye Prototipin özelliklerine ve şekline göre uygun imalat yöntemlerini danışarak belirleyebilmek. Parçaların istenilen ölçü ve tolerans değerlerine uygunluğunu kontrol ede Prototip imalat nde kullanılacak şekil verme düzeneklerini belirleye Prototipin zarar görmemesi için gerekli önlemleri ala Şekil verme düzeneklerinin istenen özelliklere uygunluğunu kontrol edebilmek. Basit fonksiyonellik testlerini talimatlara uygun olarak düzgün ve doğru uygulaya Gerekli durumlarda prototipin çalışma kontrolünü yapa Prototip imalatı sırasında oluşan sorunları tespit edebilmek. Aşınmış, ömrünü tamamlamış parçaları tespit ede Çalışılan ortamdaki iş sağlığı ve güvenliğini etkileyecek durumları tespit ede Makine, alet, donanım ya da sistemlerin kalite gerekliliklerine uygun çalışa Prototipe ait kroki ve teknik resimleri anlayabilmek ve yorumlaya levhalarını uygun konumlara yerleştirebilmek. Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2011 18