İZMİR TİCARET ODASI BELARUS ÜLKE RAPORU Pınar ÖKSÜZ Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü Ağustos 2010
1. GENEL BİLGİLER Ülke adı: Belarus Cumhuriyeti Yönetim biçimi: Cumhuriyet Başkent: Minsk İdari bölümler: 6 Bölge (Brest, Homyel,, Hrodna, Mahilyow, Minsk, Vitsyebsk ) ve 1 Belediye(Horad Minsk) Nüfus: 9,685,768 Nüfus Artış Hızı: % -0.393 Dil: Rusça, Belarusça, diğer Din: Ortodoks Hristiyan %80, Katolik Hristiyan %14, Protestan Hristiyan %2, Musevi ve diğerleri %4. Müslümanlar: 30 bin kişi Parası: Belarus Rublesi Üyesi olduğu uluslararası kuruluşlar: BM, BDT, Belarus-Rusya-Kazakistan Gümrük Birliği, Rusya- Beyaz Rusya Birlik Devleti, EURASEC (Avrasya Ekonomik Topluluğu), OSCE, Bağlantısızlar Topluluğu (Non-Alligned Movement) Okuma Yazma Oranı (%): 99,6 Cumhurbaşkanı: Aleksandr LUKASHENKO Başbakan: Sergey SIDORSKIY 2. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER GSYİH: 120.7 milyar Dolar (2009) Büyüme: % 0.2 (2009) GSYİH - sektörlere göre: tarım: % 9.2, endüstri: % 41.8, hizmet : % 49 (2009 verilerine göre) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %10 (2009) İş gücü: 5 milyon (2009) İşsizlik oranı: % 1 (2009) 3. DIŞ TİCARET DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ (milyon dolar) 2006 2007 2008 2009 İhracat 19.739 24.339 32.902 21.282 İthalat 22.323 28.674 39.483 28.564 Hacim 42.062 53.013 72.385 49.846 Denge -2.584-4.335-6.581-7.282 Dünya Ticareti İçindeki Payı (ihracat) %0,17 %0,18 %0,14
DIŞ TİCARETTE BAŞLICA PARTNERLERİ İhracat (%) Rusya: 34.7 Hollanda: 17.7 Ukrayna: 6.3 İngiltere: 7.5 İthalat (%) Rusya: 58.9 Almanya: 9 Polonya: 4.8 Ukrayna: 3.9 TÜRKİYE İLE DIŞ TİCARET Türkiye- Belarus Dış Ticaret Göstergeleri (Bin Dolar) Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge 2004 24 609 42 205 66 814-17 596 2005 49 785 46 578 96 363 3 207 2006 64 823 45 517 110 340 19 306 2007 95 919 79 945 175 864 15 974 2008 119 185 83 732 202 917 35 453 2009 145 337 120 790 266127 24 547 BELARUS UN DIŞ TİCARETİNDE TÜRKİYE NİN PAYI 2006 2007 2008 2009 Belarus un İthalatında Türkiye nin Payı (%) 0,29 0,33 0,37 0,42 Belarus un İhracatında Türkiye nin Payı (%) 0,23 0,33 0,37 0,39 Türkiye Belarus Dış Ticaret Hacmi mevcut potansiyeli yansıtmamaktadır. İki ülke dış ticareti 1995 yılında canlanmaya başlamıştır. 2000 li yıllarda Türkiye nin Belarus a ihracatı ülkeden ithalatına göre düşük seviyede gerçekleşmiştir. 2000 yılından itibaren ülkeye ihracatımız artış göstermeye başlamıştır. Türk mallarının Belarus a normal yollardan satılmasında güçlük çekilmektedir. Ülkeye bavul ticareti yoluyla önemli miktarlarda Türk malı ürün girmektedir. Bavul ticareti yoluyla Türkiye den ülkeye özellikle tekstil ürünleri, gıda maddeleri, deri ve temizlik malzemeleri girmektedir. İhracatta Önem Arz eden Ürünler Örme Eşya- 11.285.456 $ Yenilen Meyvalar, Kabuklu Yemişler, Turunçgil ve Kavun Kabuğu: 10.178.221 $ Kazanlar, Makine ve Cihazlar, Aletler, Parçaları: 7.767.003 $ Ham Postlar, Deriler (Kürkler Hariç) ve Köseleler: 7.393.330 $
Özel Dokunmamış Mensucat, Dantela, Duvar Halıları, İşlemeler: 6.889.975 $ Dokumaya Elverişli Suni ve Sentetik Lifler: 5.318.378 $ Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet, Motosiklet ve Dğer: 4.804.611 $ Yenilen Sebzeler ve Bazı Kök ve Yumrular: 4.552.632 $ Elektrikli Makine ve Cihazlar, Aksam ve Parçaları: 2.715.621 $ Demir ve Çelikten Eşya: 2.618.228 $ Sabunlar, Yüzey Aktif Organik Maddeler, Yıkama Yağlama Madde: 2.284.552 $ Demir ve Çelik: 2.055.211 $ İthalatta Önem Arz eden Ürünler Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları, Mumlar: 17.541.708 $ Dokumaya Elverişli Bitkisel Lifler, Kağıt İpeği ve Dokumaları: 14.040.520 $ Gübreler: 11.262.697 $ Demir ve Çelik: 10.203.608 $ Dokumaya Elverişli Suni ve Sentetik Lifler: 9.509.730 $ Sentetik ve Suni Devamsız Lifler: 6.977.547 $ Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet, Motosiklet ve Diğer: 2.358.511 $ Emdirilmiş, Sıvanmış, Kaplanmış Mensucat, Bunlardan Teknik Eşya: 1.690.173 $ Kauçuk ve Kauçuktan Eşya: 1.506.345 $ Kazanlar, Makine ve Cihazlar, Aletler Parçaları: 1.211.890 $ Süt ve Süt Mamulleri, Kuş ve Kümes Hayvanlarının Yumurtaları, Bal vb: 651.938 $ Pamuk: 628.184 $ 4. EGE BÖLGESİ NDEN BELARUS A YAPILAN İHRACAT 2007 $ 2008 $ 2009 $ Toplam 2.031.854 2.696.200 2.514.396
5. ODAMIZ İLE BELARUS ARASINDAKİ İLİŞKİLER 11-14 Kasım 2003 tarihinde Belarus un Minsk kentine bir İş ve İnceleme Gezisi düzenlenmiştir. Belarus Ticaret ve Sanayi Odası Gomel şubesi ile Haziran 2005 te bir işbirliği anlaşması imzalanmıştır. 26 Ağustos 2008 tarihinde, Belarus Gomel Bölgesi nden 13 kişilik heyet Odamızı ziyaret etmiştir. Heyeti, Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş karşılamıştır. 6. NOTLAR Belarus, ülkeye girişlerde Türk vatandaşlarından vize talep etmektedir. Ülkeye giriş için gerekli olan vize, Belarus Cumhuriyeti Büyükelçiliğinden temin edilebilir. Vizenin alınabilmesi için bir Belarus kuruluşundan, bir firmadan ya da gerçek kişiden davetiye gerekmektedir. Rusya Federasyonu vizesine sahip olan kişiler Belarus ta transit yolcu olarak 48 saat süre ile kalabilmektedirler. Belarus vizesine sahip yolcular ise Rusya da 72 saat süre ile kalabilmektedirler. 1993 yılından bu yana ülke nüfusu 857,000 kişi azalmıştır. Bu durum karşısında hükümet aileleri çocuk sahibi olmaya teşvik edecek önlemler almaktadır. Ülkenin nüfusu genç değildir ve gittikçe yaşlanmaktadır. 2008 yılı tahminlerine göre ortalama yaş ülke genelinde 38,4 dür. Erkeklerin ortalama yaşı 35,4 iken, bayanların ortalama yaşı 41,3 dür. Belarus dışarıdan net göç alan bir ülkedir.