tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Endişeye mahal yok (mu?) Güven Sak İstanbul, 19 Ekim 2011
1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 Reel milli gelir (1960=100) www.tepav.org.tr Slide 2 1960-1980 1980-2000 2000-2011 1000 1960, 71 ve 80 darbeleri 1973 petrol krizi Berlin Duvarı nın yıkılması I. Körfez Krizi 1994 krizi 2001 krizi II. Körfez Krizi Küresel kriz 874 800 600 600 400 200 251 100 0
www.tepav.org.tr Slide 3 2009'da En Hızlı Küçülen Ülkeler 2010'da En Hızlı Büyüyen Ülkeler Finlandiya -8.3% Singapur 14.5% Rusya -7.9% Tayvan 10.8% Macaristan -6.7% Çin 10.3% Meksika -6.5% Arjantin 9.1% Japonya -6.3% Türkiye 8.9% Danimarka -5.2% Hindistan 8.6% İsveç -5.1% Tayland 7.8% İtalya -5.1% Brezilya 7.5% İngiltere -5.0% Malezya 7.2% Türkiye -4.7% Hong Kong 6.9%
-20,0% Mar-93 Eyl-93 Mar-94 Eyl-94 Mar-95 Eyl-95 Mar-96 Eyl-96 Mar-97 Eyl-97 Mar-98 Eyl-98 Mar-99 Eyl-99 Mar-00 Eyl-00 Mar-01 Eyl-01 Mar-02 Eyl-02 Mar-03 Eyl-03 Mar-04 Eyl-04 Mar-05 Eyl-05 Mar-06 Eyl-06 Mar-07 Eyl-07 Mar-08 Eyl-08 Mar-09 Eyl-09 Mar-10 Eyl-10 Mar-11 www.tepav.org.tr Slide 4 Cari açığın döviz kazandırıcı (ihracat ve turizm gelirleri) işlemlere oranı (12-aylık kümülatif) 40,0% 1994 Krizi 2001 Krizi 2008 Krizi 30,0% 20,0% 10,0% 1999 Krizi 0,0% -10,0%
Mar-93 Eyl-93 Mar-94 Eyl-94 Mar-95 Eyl-95 Mar-96 Eyl-96 Mar-97 Eyl-97 Mar-98 Eyl-98 Mar-99 Eyl-99 Mar-00 Eyl-00 Mar-01 Eyl-01 Mar-02 Eyl-02 Mar-03 Eyl-03 Mar-04 Eyl-04 Mar-05 Eyl-05 Mar-06 Eyl-06 Mar-07 Eyl-07 Mar-08 Eyl-08 Mar-09 Eyl-09 Mar-10 Eyl-10 Mar-11 www.tepav.org.tr Slide 5 Fon Girişlerinin Vade Dağılımı (12-aylık kümülatif) 80.000 60.000 KV Kaynak Kullanımı (Portföy Girişleri, Ticari Krediler, KV Krediler, Yabancı Mevduatlar) UV Kaynak Kullanımı (DYY, Kamu Kredileri, UV Krediler) 40.000 20.000 0-20.000-40.000
1980 2010 1980 2010 www.tepav.org.tr Slide 6 Kişi başına milli gelir (ABD doları, SGP) 14.741 Şirket sayısı (bin) 1.317 7.5 15 2.063 90 1980 2010 İhracat (milyar dolar) 114 1980 2010 Sanayi malları ihracatının toplam içindeki payı (%) % 92 38 9.2 3 % 10
www.tepav.org.tr Slide 7 Dünyanın en büyük 21 ekonomisinde milli gelir (cari fiyatlarla, ABD doları) 1980 Türkiye, dünyanın en büyük 21. ekonomisi 2010 Türkiye, dünyanın en büyük 17. ekonomisi
www.tepav.org.tr Slide 8 İhraç edilen ürün sayısı (adet) 2772 670 4.1 1980 2010 En çok ihraç edilen ürünler (1980, % pay) En çok ihraç edilen ürünler (2010, % pay) 13,57 5,45 11,09 3,47 7,95 3,01 6,16 2,93 4,48 0 5 10 15 2,42 0 2 4 6
www.tepav.org.tr Slide 9 Türkiye nin çevre ülkeler ile karşılaştırmalı ihracat göstergeleri (1996) 35% Bölgenin toplam imalat sanayi ihracatında ilgili ülkenin payı (%) 30% 25% Rusya 20% 15% Türkiye Israil 10% Suudi Arabistan Yunanistan Romanya 5% Bulgaristan Cezayir Azerbaycan Mısır 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% İlgili ülkede imalat sanayi ihracatının toplam ihracatı içindeki payı (%)
www.tepav.org.tr Slide 10 Türkiye nin çevre ülkeler ile karşılaştırmalı ihracat göstergeleri (2008) 35% Bölgenin toplam imalat sanayi ihracatında ilgili ülkenin payı (%) 30% 25% Rusya Türkiye 20% 15% 10% BAE Romanya İsrail 5% Kazakistan Mısır Yunanistan Tunus Katar Bulgaristan Sırbistan Umman Ürdün Gürcistan Hırvatistan Malta 0% Azerbaycan Moldova Ermenistan 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% İmalat Sanayi İhracatının Toplam İhracat İçindeki Payı (%)
www.tepav.org.tr Slide 11 Türkiye ve Kore nin kişi başına GSYİH sının ABD ninkine oranı (1923-2008) 70% 60% 50% Kore Türkiye 40% 30% 20% 10% 0% 1923 1928 1933 1938 1943 1948 1953 1958 1963 1968 1973 1978 1983 1988 1993 1998 2003 2008
www.tepav.org.tr Slide 12 Nominal GSYİH (milyon $) Çalışan başına üretim (bin $) Nüfusun Yaş Ortalaması Kadınların İşgücüne Katılım Oranı (%) Ortalama eğitim yılı 1 ABD 14,582,400 104.9 36.9 58 12.4 2 Çin 5,878,629 7.9 35.5 67 7.5 3 Japonya 5,497,813 87.9 44.8 48 11.5 4 Almanya 3,309,669 85.4 44.9 53 12.2 5 Fransa 2,560,002 99.5 39.9 51 10.4 6 İngiltere 2,246,079 77.6 40.0 55 9.5 7 Brezilya 2,087,890 94.8 29.3 60 7.2 8 İtalya 2,051,412 89.7 43.5 38 9.7 9 Hindistan 1,729,010 4.1 26.2 33 4.4 10 Kanada 1,574,052 92.4 41.0 63 11.5 11 Rusya 1,479,819 21.2 38.7 58 8.8 12 İspanya 1,407,405 76.3 40.5 49 10.4 13 Meksika 1,039,662 23.7 27.1 43 8.7 14 Kore 1,014,483 42.6 38.4 50 11.6 15 Avustralya 924,843 82.2 37.7 58 9.8 16 Hollanda 783,413 91.1 41.1 60 11.2 17 Türkiye 735,264 32.5 28.5 24 6.5 18 Endonezya 706,558 6.5 28.2 52 5.7 19 İsviçre 523,772 113.4 41.7 61 10.3 20 Polonya 468,585 31.3 38.5 46 10.0
www.tepav.org.tr Slide 13 Nominal GSYİH (milyon $) Çalışan başına üretim (bin $) Nüfusun Yaş Ortalaması Kadınların İşgücüne Katılım Oranı (%) Ortalama eğitim yılı 1 ABD 14,582,400 104.9 36.9 58 12.4 2 Çin 5,878,629 7.9 35.5 67 7.5 3 Japonya 5,497,813 87.9 44.8 48 11.5 4 Almanya 3,309,669 85.4 44.9 53 12.2 5 Fransa 2,560,002 99.5 39.9 51 10.4 6 İngiltere 2,246,079 77.6 40.0 55 9.5 7 Brezilya 2,087,890 94.8 29.3 60 7.2 8 İtalya 2,051,412 89.7 43.5 38 9.7 9 Hindistan 1,729,010 4.1 26.2 33 4.4 10 Kanada 1,574,052 92.4 41.0 63 11.5 11 Rusya 1,479,819 21.2 38.7 58 8.8 12 İspanya 1,407,405 76.3 40.5 49 10.4 13 Meksika 1,039,662 23.7 27.1 43 8.7 14 Kore 1,014,483 42.6 38.4 50 11.6 15 Avustralya 924,843 82.2 37.7 58 9.8 16 Hollanda 783,413 91.1 41.1 60 11.2 17 Türkiye 735,264 32.5 28.5 24 6.5 18 Endonezya 706,558 6.5 28.2 52 5.7 19 İsviçre 523,772 113.4 41.7 61 10.3 20 Polonya 468,585 31.3 38.5 46 10.0
www.tepav.org.tr Slide 14 Nominal GSYİH (milyon $) Çalışan başına üretim (bin $) Nüfusun Yaş Ortalaması Kadınların İşgücüne Katılım Oranı (%) Ortalama eğitim yılı 1 ABD 14,582,400 104.9 36.9 58 12.4 2 Çin 5,878,629 7.9 35.5 67 7.5 3 Japonya 5,497,813 87.9 44.8 48 11.5 4 Almanya 3,309,669 85.4 44.9 53 12.2 5 Fransa 2,560,002 99.5 39.9 51 10.4 6 İngiltere 2,246,079 77.6 40.0 55 9.5 7 Brezilya 2,087,890 94.8 29.3 60 7.2 8 İtalya 2,051,412 89.7 43.5 38 9.7 9 Hindistan 1,729,010 4.1 26.2 33 4.4 10 Kanada 1,574,052 92.4 41.0 63 11.5 11 Rusya 1,479,819 21.2 38.7 58 8.8 12 İspanya 1,407,405 76.3 40.5 49 10.4 13 Meksika 1,039,662 23.7 27.1 43 8.7 14 Kore 1,014,483 42.6 38.4 50 11.6 15 Avustralya 924,843 82.2 37.7 58 9.8 16 Hollanda 783,413 91.1 41.1 60 11.2 17 Türkiye 735,264 32.5 28.5 24 6.5 18 Endonezya 706,558 6.5 28.2 52 5.7 19 İsviçre 523,772 113.4 41.7 61 10.3 20 Polonya 468,585 31.3 38.5 46 10.0
www.tepav.org.tr Slide 15 Nominal GSYİH (milyon $) Çalışan başına üretim (bin $) Nüfusun Yaş Ortalaması Kadınların İşgücüne Katılım Oranı (%) Ortalama eğitim yılı 1 ABD 14,582,400 104.9 36.9 58 12.4 2 Çin 5,878,629 7.9 35.5 67 7.5 3 Japonya 5,497,813 87.9 44.8 48 11.5 4 Almanya 3,309,669 85.4 44.9 53 12.2 5 Fransa 2,560,002 99.5 39.9 51 10.4 6 İngiltere 2,246,079 77.6 40.0 55 9.5 7 Brezilya 2,087,890 94.8 29.3 60 7.2 8 İtalya 2,051,412 89.7 43.5 38 9.7 9 Hindistan 1,729,010 4.1 26.2 33 4.4 10 Kanada 1,574,052 92.4 41.0 63 11.5 11 Rusya 1,479,819 21.2 38.7 58 8.8 12 İspanya 1,407,405 76.3 40.5 49 10.4 13 Meksika 1,039,662 23.7 27.1 43 8.7 14 Kore 1,014,483 42.6 38.4 50 11.6 15 Avustralya 924,843 82.2 37.7 58 9.8 16 Hollanda 783,413 91.1 41.1 60 11.2 17 Türkiye 735,264 32.5 28.5 24 6.5 18 Endonezya 706,558 6.5 28.2 52 5.7 19 İsviçre 523,772 113.4 41.7 61 10.3 20 Polonya 468,585 31.3 38.5 46 10.0