A-PDF Split DEMO : Purchase from www.a-pdf.com to remove the watermark 14 Siteyi Yönetmek Bir Web sitesi geliştirme süreci genellikle planlama aşmasıyla başlar. Bu aşamada siteyle ilgili genel fikri oluşturur, site dosyalarını ve gezinti yapısını hazırlar, içeriği toplar, ayrıca sitenin görünümünü ve ziyaretçiler üzerinde nasıl bir etki yaratmak istediğinizi tasarlarsınız. Bu hazırlık adımları genellikle Dreamweaver da çalışmaya başlamadan önce gerçekleşir. Kitapta üzerinde çalıştığınız proje sitesi olan Yoga Sangha için bu adımlar Ders 1 de anlatıldığı gibi sizin yerinize daha önceden uygulanmıştır. Planlama aşamasını üretim aşaması takip eder. Bu aşamada da Ders 2 den Ders 13 e kadarki süreçte olduğu gibi Dreamweaver ı kullanarak sitenin sayfalarını oluşturur ve test edersiniz. Bir Web sitesiyle ilgili yapılan çalışma üretim aşaması tamamlandığında sona ermez. Üretim aşamasından sonra Web sitesinin ziyaretçiler için erişilebilir hale getirilmesi gerekir. Bu da faaliyete sokma (launching) adı verilen bir işlemle gerçekleştirilir. Bu Bu derste Files panelini kullanarak dosyalarınızı yönetecek ve bir uzak siteye bağlanacaksınız.
işlemde, bir sunucuya yüklendikten sonra sitenin tanıtımı ve reklâmı yapılır. Ayrıca pek çok Web sitesi, ziyaretçilerinin ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda, etkinliğini sürdürmek ve yeni ziyaretçilerin ilgisini çekmek, daha önce gelen ziyaretçilerin tekrar gelmelerini sağlamak için sürekli olarak gelişmek zorundadır. Sürekli olarak devam eden değişiklik yapma, güncelleme, yeni içerik ekleme ve Web sitesini optimize etme işlemleri sitenin devamlılığını sağlamak (site maintenance) olarak adlandırılır. Üretim aşamasından devamlılığı sağlama aşamasına geçişte, sitenin bir sunucuya yüklenmek üzere ayarlanması, ayrıntılı bir şekilde test edilmesi, sitenin faaliyete sokulması ile sürekli yönetim ve devamlılığı sağlama çalışmaları için hazırlık yapma işlemleri gerçekleştirilir. Web geliştirme sürecinin hayatî bileşenlerinden biri olan site yönetimi, bir sitenin sürekli olarak kullanılabilmesi açısından çok önemlidir. Dreamweaver, yerel kök klasörünüzde ve uzak sunucuda bulunan site dosyalarının devamlılığını sağlayarak Web sitenizi kolayca güncellemenizi ve kontrol etmenizi sağlayan pek çok yönetim aracı sunar. Dreamweaver, dosyalarınızı izlemek için site tanımlarını kullanır ve burada devamlılık sağlama işlemlerini (dosyaların ve klasörlerin taşınması, eklenmesi, silinmesi gibi) gerçekleştirmek üzere site araçlarını kullandığınızda güncellemelerin otomatik olarak yapılmasını sağlar. Bir ekibin iş akışını yönetmek, ekip çalışmasını ve işbirliği çabalarını koordine etmeye yönelik çeşitli araçlarla gerçekleştirilebilir. Dreamweaver aracılığıyla birden fazla Web sitesini yönetebilir, site ayarlarını içeriye ve dışarıya aktarabilir, hatta site hazırlamak zorunda kalmadan sunucularla bağlantı kurarak hızlı aktarma işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Planlama, üretim ve devamlılığı sağlama aşamaları arasında çakışmalar meydana gelebilir ve her bir aşamada yapılan işlemlere ait özellikler siteden siteye farklılık gösterebilir. Örneğin test işlemleri düzenli bir şekilde faaliyete sokma aşamasından önce ve sonra gerçekleştirilmelidir. Sayfaların Web tarayıcısında önizlenmesiyle gerçekleştirilen temel test işlemini Ders 1 de görmüştük. Ayrıntılı test işlemlerini ise Ders 15 te ele alacağız. Neler Öğreneceksiniz? Bu derste şunları öğreneceksiniz: Files panelinin hangi amaçlarla kullanıldığını öğreneceksiniz. Files panelini kullanarak çeşitli site yönetimi işlemlerini gerçekleştireceksiniz. Bir yerel siteyle uzak site arasındaki farkları göreceksiniz. Bir uzak site bağlantısı oluşturacaksınız. Bir uzak sitedeki dosyaları yerel klasöre ve mevcut dosyaları bu siteye kopyalayacaksınız. Contribute uyumluluğu özelliğini etkinleştireceksiniz. Bir siteyi Contribute ile yöneteceksiniz. 460 DERS 14
Yaklaşık Süre Bu dersin tamamlanması yaklaşık 1 saat sürecektir. Ders Dosyaları Ortam Dosyaları: Lesson_14_Sites/Images/ (bütün dosyalar) Başlangıç Dosyaları: Lesson_14_Sites/ (bütün dosyalar) Files Panelini Kullanmak Files paneli (sitenizin dosya ve klasör yapısını gösterir), kenetlenmiş bir panel olarak ya da genişletilmiş modda daha büyük bir pencere olarak görüntülenebilir. Files panelini dosya ve klasörlerin eklenmesi, silinmesi, yeniden adlandırılması ve taşınması gibi çeşitli devamlılık sağlama işlemlerini gerçekleştirmek için daraltılmış ya da genişletilmiş görünümde kullanabilirsiniz. Devamlılık sağlamayla ilgili bütün işlemleri Dreamweaver içinde gerçekleştirerek gerektiğinde bağlantılar, resimler ve diğer elemanlara ait yolların otomatik olarak güncellenmesini sağlarsınız. Dreamweaver, yaptığınız değişiklikleri izler ve tanımlanmış bir sitede yapılan bütün değişiklikleri temel alarak dosyalarınızı günceller. Dosya ya da klasör değişikliklerini Finder (Macintosh ta), Bilgisayarım (Windows ta) veya Windows Explorer File Manager da (Windows ta) yaparsanız, Dreamweaver ın dosya bilgilerini güncellemek için Refresh düğmesini kullanmadığınız takdirde Dreamweaver bu değişiklikleri tanımaz ve yolları doğru şekilde takip edemez. 1. Files panel grubunu açın ve Files sekmesini seçin. Sİteyİ Yönetmek 461
Varsayılan durumda Files paneline başlangıçta daraltılmış görünümde erişebilirsiniz. Bu moddayken panel Files panel grubunda Assets paneline kenetlenmiş durumdadır ve sadece yerel dosyalar görünür. Files paneli bir araç çubuğuyla birlikte site devamlılığını sağlama işlevlerine sahip pek çok bağlam menüsü seçeneği içerir. Show menüsü, tanımladığınız herhangi bir siteye ya da bilgisayarınıza geçmenizi sağlar. Panelin üst kısmında yer alan View menüsünü kullanarak Local View, Remote View, Testing Server ve Map View seçenekleri arasında geçiş yapabilirsiniz. Macintosh kullanıcıları için: Çoğu klasörde.ds_store adındaki dosyalarla karşılaşabilirsiniz. DS_Store dosyaları, Macintosh Finder tarafından klasörleri görmek için kullanılan bilgileri içerir. Bu dosyalarla ve bunların silinmesiyle ilgili ayrıntılı bilgi için http://www.macromedia.com/go/ tn_16831 adresindeki teknik notları inceleyebilirsiniz. 2. Site menüsünde Yoga Sangha nın seçili olduğundan emin olun ve Files paneli araç çubuğundaki Genişletme düğmesine tıklayın. Macintosh kullanıcıları için: Eğer açıksa, pencerenin sol üst köşesinde bulunan Close Window düğmesine tıklayarak Başlangıç sayfasını kapatmanız gerekir. Bu dersin büyük bir bölümünde Files panelini kullanacaksınız ve başlangıç sayfası kimi zaman genişletilmiş Files panelinin üzerini kapatabilir. Windows kullanıcıları için: Başlangıç sayfasını kapatmanız gerekmez, çünkü genişletilmiş Files paneli Dreamweaver uygulaması tarafından kaplanan alanı dolduracak şekilde açılır. Siz Genişletme düğmesine tıkladıktan sonra Files paneli aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi kendi genişletilmiş penceresinde açılır. Bu ders boyunca Files panelinin genişletilmiş görünümünü kullanacaksınız. 462 DERS 14
Yerel dosyalarınız Files panelinin sağdaki bölmesinde (Local Files bölmesi) yer alır. Files panelini genişlettikten sonra Genişletme/Toparlama düğmesine tıklayarak tekrar Files panel grubu haline getirebilirsiniz. Local Files bölmesinde, Ders 1 de tanımladığınız kök klasörü (DW8_YogaSangha) içindeki her şeyi bulabilirsiniz. Bu pencerede söz konusu kök klasörü sizin Ders 1 de verdiğiniz ismiyle listelenir. Yoga Sangha. Bu aşamada Files panel penceresinin sol bölmesinde (Remote bölmesi) bir Yardım metni görüntülenecektir. Bu metinde Web sunucunuzdaki mevcut dosyaları görebilmek için bir uzak site tanımlamanız gerektiği belirtilir. Bölmelerin büyüklüğünü, onları ayıran çubuğu sürükleyerek ayarlayabilirsiniz. Bu derste daha sonra bir uzak site tanımlayacaksınız. define a remote site bağlantısına tıkladığınızda Site Definition iletişim kutusu açılır ve Advanced sekmesinde Remote Info kategorisi seçili durumdadır. Uzak siteye bağlandığınızda soldaki bölmede uzak dosyalar belirir. Files panelindeki temel araçlar, Files araç çubuğu üzerinde yer alır. Show menüsü, tanımladığınız bütün siteleri görüntüler ve bilgisayarınızdaki diğer dosyalara erişme ve uzak sitelere hızlı bir şekilde bağlanma imkânı sağlar. Belirli bir siteyi açmak için menüden ilgili siteyi seçmeniz yeterlidir. Bu uygulamada Yoga Sangha nın seçilmesi gerekmektedir. Connect/Disconnect düğmesi, uzak siteye bağlanmanızı ya da bu bağlantıyı kesmenizi sağlar. Henüz bir uzak site tanımlamadığınız için bu düğmeye tıkladığınızda Site Definition iletişim kutusu açılır. Varsayılan durumda Dreamweaver bir uzak FTP sitesiyle kurulan bağlantıyı, 30 dakikadan fazla boş kalma durumunda keser. Zaman sınırı değerini değiştirmeniz gerekirse Edit > Preferences komutunu (Files paneli daraltılmış görünümdeyken) seçin, açılan Preferences iletişim kutusunda Site kategorisine geçin ve FTP Connection bölümündeki Minutes Idle metin alanındaki sayıyı değiştirin. Refresh düğmesi, beklediğiniz şeyi yapar. Yani yerel ve uzak dizin listelerini tazeler. Dosya listelerinde yapılan bütün değişiklikler Refresh düğmesine tıklandıktan sonra görüntülenir. Sitenizin üzerindeki değişiklikleri Dreamweaver dışında yani Finder da (Macintosh ta) ya da Windows Explorer da (Windows ta) yapmanız durumunda bu değişiklikleri görmek için yerel dosyalarınızı (Local Files) tazelemeniz gerekir. Üç düğmeden oluşan grup, dört farklı görünüm seçeneği sunar: Site Files, Testing Server, Map Only ve Map and Files. Etkin görünüm vurgulanır. Burada varsayılan görünüm seçeneği Site Files tır. Get File(s) düğmesi, seçili dosyayı ya da dosyaları uzak siteden yerel klasörünüze kopyalar. Bunu yaparken mevcut yerel kopyaları siler. Bu seçenek şu anda işlevsel durumda değildir, çünkü henüz bir uzak site tanımlanmamıştır. Sİteyİ Yönetmek 463
Put File(s) düğmesi, seçili dosyayı ya da dosyaları yerel klasörden uzak siteye kopyalar. Bunu yaparken mevcut uzak kopyaları siler. Bu seçenek şu anda işlevsel durumda değildir, çünkü henüz bir uzak site tanımlanmamıştır. Check Out File(s) düğmesi, seçili dosyayı ya da dosyaları uzak sunucudan yerel klasörünüze kopyalar. Bunu yaparken mevcut kopyaları siler. Dosya daha sonra sunucuda alındı (checked out) şeklinde işaretlenir. Check In/Check Out özelliği Web sitesinde bir ekiple işbirliği içinde çalışırken çok faydalı bir araçtır. Bir dosyanın bu şekilde işaretlenmesi durumunda Dreamweaver hiç kimsenin bu dosyayı düzenlemesine izin vermez. Bu seçenek şu anda işlevsel durumda değildir; çünkü henüz bir uzak site tanımlanmamıştır ve Yoga Sangha proje sitesi için Check In/Check Out seçeneği henüz etkinleştirilmemiştir. Check In düğmesi seçili dosyayı ya da dosyaları yerel klasörden uzak sunucuya kopyalar. Bunu yaparken mevcut uzak kopyaları siler. Uzak sunucudaki dosya diğer elemanlar tarafından düzenlenebilir. Dosyanın yerel klasörünüzde (genellikle bilgisayarınızda) bulunan kopyası salt okunur hale gelir ve siz onu almadıkça (check out) düzenlenemez. Bu seçenek şu anda işlevsel durumda değildir; çünkü henüz bir uzak site tanımlanmamıştır ve Yoga Sangha proje sitesi için Check In/Check Out seçeneği henüz etkinleştirilmemiştir. Synhcronize seçeneği dosyaları yerel ve uzak klasör arasında senkronize hale getirir. Bu seçenek şu anda işlevsel durumda değildir, çünkü henüz bir uzak site tanımlanmamıştır. Menü seçenekleri olan File, Edit, View ve Site, genişletilmiş Files panelinin sağ üst köşesindeki bağlam menüsünde (Macintosh ta) veya genişletilmiş Files panelinin sol üst tarafında (Windows ta) yer alır. Bağlam menüsü hem Macintosh ta, hem de Windows ta Files panelinin daraltılmış görünümünde (Files panel grubunun sağ üst köşesinde yer alır) bu menülere erişim sağlar. Bir Dreamweaver Sitesi Dışındaki Dosyalara Erişmek Files panelini, sitenizin kök klasörü dışında bulunan dosyalara erişmek ve bunlarla çalışmak için de kullanabilirsiniz. Kimi zaman resimlerin kaynak dosyaları ya da sayfa yerleşim düzenleri gibi genelde kök klasörlerinde bulunmayan dosyalara erişmeniz gerekebilir. 1. Files panelindeki Show menüsünde Computer (Macintosh ta) ya da Desktop (Windows ta) seçeneğini işaretleyin. Ok (Macintosh ta) ya da artı/eksi simgeleri (Windows ta) aracılığıyla bilgisayarınızın içinde erişebildiğiniz çeşitli sürücüleri ve klasörleri genişletebilir ya da daraltabilirsiniz. 464 DERS 14
2. Computer simgesinin yanındaki oka (Macintosh ta) ya da Desktop simgesinin yanındaki artı işaretine (Windows ta) tıklayarak sürücülerinizi ve klasörlerinizi görüntüleyin. Dreamweaver la tanımlanmış her site için kök klasörü olarak tanımlanan bütün klasörler yeşille gösterilecektir. Diğer bütün klasörlerse mavi (Macintosh ta) ya da sarı(windows ta) olarak görüntülenir. Files paneli kullanılarak Site klasörleriyle Computer veya Desktop arasında dosyaların sürüklenip bırakılması durumunda yeni konumda dosyaların birer kopyası oluşturulur. Dosyaları bir site klasörü içinde sürükleyip bırakırsanız bu dosyalar yeni konuma taşınır. Dosyaları bir site klasörüyle Computer (Macintosh ta) ya da Desktop (Windows ta) arasında sürükleyip taşıma yoluyla kopyalamanız gerekiyorsa, bunu Dreamweaver ın Files panelinde veya Finder da (Macintosh ta), Bilgisayarım da (Windows ta) ya da Windows Gezgini nde (Windows ta) yapmanız gerekir. Files panelindeki öğeleri Finder (Macintosh ta), Bilgisayarım (Windows ta) ya da Windows Gezgini (Windows ta) içindeki klasörlere sürükleyemezsiniz. Bunun tersi de geçerlidir. Dosyaları, üzerlerine çift tıklayarak diğer programlarda açabilirsiniz. Dreamweaver, açmak üzere seçtiğiniz dosyayla ilişkilendirdiği programı kullanır. Edit > Preferences komutunu seçip Preferences iletişim kutusundaki File Types/Editors kategorisine geçerek dosyalarla ilişkilendirilen programları değiştirebilirsiniz. Extensions listesinde istediğiniz dosya uzantılarını seçip ekleyebilir ya da silebilirsiniz. Editors listesini kullanarak da seçili uzantılara sahip dosyaları açmak için hangi programların kullanılacağını belirleyebilirsiniz. Sİteyİ Yönetmek 465
Files Panelini Kullanarak Sayfalarda Değişiklik Yapmak Ders 3 te öğrendiğiniz gibi, site haritası (Site Map), sitenin seçilen bölümünün görsel bir temsilini sunar. Site haritasında sayfaları görüntülerken ve imleci sayfaların üzerinde gezdirirken Files panelinin durum çubuğunda (alttaki çubuk) her bir sayfaya ait bilgilerin görüntülendiğine dikkat edin. 1. Local Files (Yerel Dosyalar) bölmesinde Show menüsünü kullanarak tekrar Yoga Sangha sitesine geçin. Lesson_14_Sites klasöründe yer alan index.html dosyasını seçin. Files panelindeki bağlam menüsüne tıklayın (Macintosh ta). Site > Set as Home Page komutunu seçin. Lesson klasörlerinin birçoğunda kitaptaki derslerde üzerinde çalışabilmeniz için tüm sitenin bir kopyası yer alır. Bu yüzden site haritasını görmek için ana sayfayı sıfırlayarak, bu derse ait klasörde yer alan index.html dosyasına dönüştürmeniz gerekecektir. 2. Map Only görünümüne geçin. training.html dosyasının yanındaki artı simgesine (+) tıklayın. İmleci training.html dosyasının altındaki listede yer alan asana.html dosya adının üzerine yerleştirin. Ders 3 te öğrendiğiniz gibi Site Map görünümü, ana sayfanın bağlantılar aracılığıyla bağlandığı dosyaları göstermek için görsel bir yöntemden faydalanır. training.html dosyası, training klasöründe yer alır. Bu training.html dosyasının altında listelenen sonraki dosyalar, training. html dosyasının bağlı olduğu bütün dosyaları gösterir. Files panelinin alt kısmında yer alan durum çubuğunda belgenin başlığı ve boyutuyla birlikte oluşturulma tarihi görüntülenir. İmleci dosya adının üzerine getirdiğinizden emin olun (dosya simgesinin üzerine değil). İmleç dosya adının üzerine getirilmedikçe durum çubuğunda dosya bilgileri görüntülenmez. Durum çubuğundaki bilgilere bakarak asana.html belgesinin başlığı olmadığını görebilirsiniz. 466 DERS 14
Bir sayfaya başlık vermeyi unutursanız ya da bir başlığı değiştirmek isterseniz bunu Files panelini kullanarak gerçekleştirebilirsiniz. 3. Macintosh ta bağlam menüsüne tıklayın; Windows ta Files penceresindeki menüyü kullanın. Site haritasında dosya adları yerine sayfa başlıklarını görmek için View > Site Map Options > Show Page Titles komutunu seçin. Site haritası, dosyaları başlıklarıyla gösterecek şekilde yeniden oluşturulacaktır. 4. Genişletilmiş listede Untitled Document başlıklı ikinci sayfayı bulun. Bu sayfa, ikinci adımda gördüğünüz asana.html dir. Başlığına tıklayarak bu sayfayı seçin. Bir süre bekledikten sonra başlığa tekrar tıklayın. Başlığın etrafında bir dikdörtgen belirecektir. Bu dikdörtgen, başlığı düzenleyebileceğinizi gösterir. Burada çift tıklamayın, çünkü yapmak istediğimiz şey dosyayı açmak değil. Sadece başlığı seçip değiştirmemiz gerekiyor. 5. Yeni başlık olarak Yoga Sangha: In-Depth Asana Training & Practice yazın ve Return (Macintosh ta) ya da Enter (Windows ta) tuşuna basın. Site haritasında yeni başlık görüntülenecektir. Files panelini kullanarak bir sayfayı düzenlemek üzere site haritası bölmesinde ya da Local Files bölmesinde üzerine çift tıklayarak açabilirsiniz. 6. Bağlam menüsüne tıklayın (sadece Macintosh ta) ya da File penceresini kullanın (Windows ta). View > Site Map Options > Show Page Titles komutunu seçerek başlık görünümünden dosya adı görünümüne geçin. View > Site Map Options menüsünde yer alan Show Page Titles komutunun yanındaki onay işareti silinecek ve dosyaların üzerinde tekrar dosya isimleri görüntülenecektir. Sİteyİ Yönetmek 467
7. Files paneli araç çubuğunda yer alan Site Files düğmesine tıklayarak dosya listesine geçin. Training klasörünü açın ve imm.html dosyasını seçin. İki bölme arasındaki çubuğu sola doğru sürükleyerek sol tarafta yer alan bölmeyi (Remote Site bölmesi) daraltmak isteyebilirsiniz. Böylece Local Files bölmesindeki çalışma alanını büyütmüş olur ve dosyaları daha kolay bir şekilde görürsünüz. Dosyalarınızdan birinin adını değiştirmeniz gerektiğinde Dreamweaver tarafından saklanan bağlantı bilgisini korumak için bu değişikliği Dreamweaver ın Files panelinde yapmanız gerekir. Bir dosyanın (bu bir HTML dosyası, bir resim dosyası ya da diğer herhangi bir dosya olabilir) adını Dreamweaver ın dışında bir yerde değiştirirseniz, Dreamweaver yaptığınız değişiklikleri izleyemez. Eğer değişikliği Files panelinde yaparsanız, Dreamweaver a bu dosyaya bağlı olan veya resmi (adı değişen bir resim dosyasıysa) içeren bütün sayfaları güncelleme imkânı vermiş olursunuz. 8. imm.html seçili durumdayken, düzenlemek için dosya adına tıklayın. Dosya adını immersion.html olarak değiştirin ve Return (Macintosh ta) ya da Enter (Windows ta) tuşuna basın. İlk tıklamada imm.html dosya adı vurgulu hale gelecek ve ikinci tıklamada dosya adının etrafında bir dikdörtgen belirecektir. Böylece dosya adının düzenlenebilir hale geldiğini anlarsınız Update Files iletişim kutusu açılacak ve bu isim değişikliğinden etkilenen bütün dosyaların bir listesi görüntülenecektir. 9. Dosyaları yeni dosya adına göre güncellemek için Update düğmesine tıklayın. Dosya listesinde yeni dosya adı görüntülenecektir. Dreamweaver dosya adı değişikliğini, bu değişikliğin uygulandığı asıl dosyayla ilişkili bütün dosyalarda uygular. Eğer listedeki dosyalardan biri açıksa, Dreamweaver değişikliği yapar ama dosyayı kaydetmez ya da kapatmaz. Açık durumda olan ve değişikliğe uğrayan dosyalarda yapılan değişiklikleri File > Save komutunu seçerek elle kaydetmeniz gerekir. 10. Files panelindeyken Lesson_14_Sites klasöründeki ysimages klasörünü açın. 468 DERS 14
Klasörde sadece darcy.jpg adında bir dosya olduğunu göreceksiniz. Eğer bir dosya ya da klasör doğru konumda değilse bu dosyayı ya da klasörü doğru konuma taşıyabilirsiniz. Bu değişikliği Files panelinde yaparak bütün bağlantı bilgilerinin doğru ve değişmeden kalmasını sağlarsınız. 11. darcy.jpg resminin simgesini Lesson_14_Sites klasöründe listede daha yukarıda yer alan ve explorations klasörünün yakınında bulunan Images klasörünün üzerine sürükleyin. Bu resmi kullanan bütün dosyalar yaptığınız bu taşıma işleminden etkilenecektir. Bu yüzden resmin yolunu düzeltmeniz gerekir. Update Files iletişim kutusu açılacak ve değişiklikten etkilenen dosyaları güncellemek isteyip istemediğinizi soracaktır. 12. Update düğmesine tıklayarak resme ait bağlantıyı güncelleyin. Resim Images klasörüne taşınacaktır. HTML dosyalarında bu resme ait bütün referanslar çalışmaya devam edecektir. Eğer bu dosyayı Dreamweaver ın dışına taşırsanız yollar güncellenmez ve resim görüntülenemez. Yani belge penceresinde ya da Web tarayıcısında bu resmin yerine genel tipte bir resim simgesi görüntülenir. Bu da söz konusu resim dosyasının HTML de belirtilen konumda bulunamadığını gösterir Dreamweaver da sütunların sırasını değiştirerek, sütunları görüntüleyerek, gizleyerek ya da yeni sütun ekleyerek Files panelini özelleştirebilirsiniz. Files panelini kullanarak sütunlar üzerinde değişiklik yapmak için Site > Manage Sites komutunu seçerek Site Definition iletişim kutusunu açın ve File View Columns kategorisini seçin. Yukarı ya da aşağı ok düğmelerini kullanarak sütunların sırasını değiştirebilirsiniz. Options seçeneğinin yanındaki Show onay kutusu, Files panelinde hangi sütunların görüntüleneceğini kontrol eder. Bu işlemlerin dışında yeni sütun ekleyebilir veya mevcut sütunları silebilir ve bunları tasarım notları (Design Notes) ile ilişkilendirebilirsiniz. Tasarım Notları ile ilgili ayrıntıları bu derste daha ileride göreceğiz. Kitabın geri kalanında Files panelinde varsayılan sütun düzenini kullandığınız ve herhangi bir değişiklik yapmadığınız kabul edilmektedir. Bütün sütunları görmek için Local Files bölmesinin alt kısmındaki kaydırma çubuğunu kullanabilirsiniz. Sİteyİ Yönetmek 469
Bir Uzak Siteye Bağlanmak Ders 1 de bir yerel site oluşturmuştunuz. Bu, sabit diskinizde bulunan ve siteniz için gereken bütün klasörleri ve dosyaları içeren bir klasördü. Ders 2 den Ders 13 e gelene kadar sayfaları yerel sitede geliştirdiniz. Fakat kendi sitelerinizi geliştirirken, üretim aşamasını tamamladıktan sonra Web sayfalarınızın ziyaretçiler tarafından görülebilmesi için yerel dosyalarınızı bir uzak siteye kopyalamanız gerekecektir. Uzak site genellikle host unuz, Web yöneticiniz ya da istemciniz tarafından belirlenen bir sunucuda bulunur. Bu site ayrıca yerel bir ağda da bulunabilir. Siteyi bir canlı sunucuya aktarmak (ideali, bu iş için sitenin bulunduğu sunucuyu kullanmaktır) ve her şeyin beklendiği şekilde çalıştığını görmek için bu siteyi test etmek iyi olacaktır. Siteyi farklı bir konuma aktardığınız için bazı şeylerin önceki konumda olduğu gibi çalışmama ihtimali her zaman mevcuttur. Bu tür sorunların olup olmadığını, siteyi ziyaretçilerin ya da siteyi görmesi istenen kişilerin kullanımına açmadan önce belirlemek ve eğer varsa bu sorunları çözmek en iyisidir. Test etme konusunu Ders 15 te göreceğiz. 1. Site > Manage Sites komutunu seçin. Bunun için Windows kullanıcıları, Files panelinin genişletilmiş görünümünde yer alan Site menüsünü de kullanabilir. Manage Sites iletişim kutusu açılacaktır. 2. Yoga Sangha proje sitesini seçin ve Edit düğmesine tıklayın. Varsayılan durumda Advanced sekmesi etkin olacaktır. Eğer değilse, Advanced sekmesine tıklayın. Site Definition for Yoga Sangha iletişim kutusu açılacaktır. 470 DERS 14
3. İletişim kutusunun sol tarafındaki Category listesinden Remote Info yu seçin. Site Definition iletişim kutusunun Remote Info bölümünde, Dreamweaver a hangi uzak siteye bağlanması gerektiğini ve bu uzak sitenin niteliklerini bildirmek için gereken bilgileri girersiniz. Geçerli seçenek None dır. Yoga Sangha sitesini Ders 1 de ilk oluşturduğunuzda bu seçenek böyle ayarlanmıştı. 4. Access menüsünde Local/Network ü seçin. Sİteyİ Yönetmek 471
Aşağıdaki adımlarda uzak FTP (File Transfer Protocol) sitesini taklit etmek için bir klasör oluşturacaksınız. Bu işlem, bir uzak sunucuya erişmek zorunda kalmadan Get ve Put fonksiyonlarıyla ilâve site yönetimi fonksiyonlarını kullanmanızı sağlar. Pek çok durumda, uzak klasörü içerecek olan ağdaki başka bir bilgisayara erişiminiz olduğunda Local/ Network seçeneğini kullanırsınız. Burada bu, sizin kendi bilgisayarınızda olacak. FTP erişimi, uzak bir sitedeki dosyaları almak ya da bu siteye dosya göndermek için sık kullanılan bir yöntemdir. Bu dersi tamamlarken bir uzak site erişiminiz olamayabilir. Bu yüzden aşağıdaki bilgiler sadece referans olması amacıyla verilmiştir. Bu seçenekleri doğru olarak ayarlamak için ağ yöneticinize ya da host unuza başvurun. Aşağıdaki seçeneklere, Site Definition iletişim kutusunun Remote Info bölümündeki Access menüsünden FTP yi seçerek ulaşabilirsiniz. FTP host: Web sunucunuzun host adı (adobe.com gibi). Host directory: Uzak sitede, ziyaretçiler tarafından görünen belgelerin saklandığı dizin (site root yani sitenin kök dizini olarak da bilinir. Login ve Password: Sunucudaki kullanıcı adınız ve şifreniz. Save onay kutusunun işaretini kaldırırsanız, uzak siteye her bağlanışınızda sizden şifre girmeniz istenir. Use passive FTP: Bu seçeneği, bilgisayarınızla sunucu arasında bir firewall varsa kullanırsınız. Bu seçenek de varsayılan durumda işaretli değildir. Use firewall: Bu seçeneği, uzak sunucuya bir firewall arkasından bağlanıyorsanız kullanırsınız. Bu seçenek de varsayılan durumda işaretli değildir. Firewall ayarları Dreamweaver ın Preferences iletişim kutusunda bulunur. Firewall Settings düğmesine tıklayarak buraya hemen ulaşabilirsiniz. Use Secure FTP (SFTP): Bu seçeneği, bir SFTP sunucunuz varsa kullanırsınız. SFTP sunucusu güvenli bağlantılar oluşturmak için şifreleme özelliğini kullanır. Bu seçenek de varsayılan durumda işaretli değildir. 5. Uzak klasörü belirlemek için Remote Folder metin kutusunun sağındaki klasör simgesine tıklayın. Choose Remote Folder for Site Yoga Sangha iletişim kutusu açılacaktır. 472 DERS 14
6. Sabit diskinizde kök klasörünüzün (DW8_YogaSangha) dışında bir konumu seçin. New Folder düğmesine tıklayın, klasör adı olarak YogaRemote yazın ve bunu seçin. Uzak klasörün yerel kök klasörünüzün dışında olması gerekir. Macintosh kullanıcıları için: YogaRemote klasörünü seçin ve Choose düğmesine tıklayın. Windows kullanıcıları için: YogaRemote klasörünü seçin ve Open düğmesine tıklayın. Sonra da YogaRemote klasörünü uzak klasörünüz olarak kullanmak için Select düğmesine tıklayın. Bu klasör uzak sunucunun yerine kullanılacaktır. 7. İlâve site seçeneklerine ait dört onay kutusunu varsayılan ayarında bırakın, OK düğmesine tıklayarak sitenizle ilgili bilgileri kaydedin ve Done düğmesine tıklayarak Manage Sites iletişim kutusunu kapatın. Siz sitede gerekli değişiklikleri yaptığınız için Done düğmesine tıkladıktan sonra Dreamweaver site önbelleğini (Site Cache) güncelleyebilir Daha sonra Site > Manage Sites komutunu seçip Manage Sites iletişim kutusunu açtıktan sonra değişiklik yapmak istediğiniz siteyi seçerek site bilgilerini istediğiniz zaman düzenleyebilirsiniz. Bu uygulamada Refresh File List Automatically kutusunu işaretli, Check In/Out seçeneklerini işaretsiz ve Maintain synchronization information kutusunu işaretli olarak bırakmıştınız. 8. Files panelindeki Refresh düğmesine tıklayın. Files panelinin Remote Site bölmesinde boş uzak klasörün görüntülendiğine dikkat edin. Klasör simgesinin yanında sabit diskinizden klasöre giden yolu göreceksiniz. Tam yolu görmek için imleci klasör adının üzerine getirin. Burada bir yerel klasör tanımladınız. Files panelinin üst kısmındaki Connect düğmesi etkin değildir, çünkü zaten bağlı durumdasınız. Otomatik olarak bağlanmadığınızda Connect düğmesi sizi belirli bir uzak sunucuya bağlar (FTP seçeneğini kullandığınızda olduğu gibi). Dosyaları Yüklemek Bir uzak site tanımladıktan sonra mevcut bütün dosyaları bu konuma yüklemeniz gerekir. Bütün bir siteyi tek seferde yükleyebilir (bu durumda sunucudaki mevcut bütün dosyalar silinir) ya da sadece yeni veya değişen dosyaları yükleyebilirsiniz. 1. Files panelinin Local Files bölmesinde en üst seviyedeki klasörü (Site Yoga Sangha) seçin ve Files panelinin araç çubuğundaki Put düğmesine tıklayın. Put düğmesi Files panelinin üst tarafını gösteren mavi oktur. Get düğmesi ise Files panelinin alt tarafını gösteren yeşil oktur. Sİteyİ Yönetmek 473
Dreamweaver bütün siteyi eklemek istediğinizden emin misiniz diye soran bir uyarı ekranı görüntülediğinde OK düğmesine tıklayın. Bütün site uzak klasöre kopyalanacaktır. İstediğiniz bir ya da birden fazla öğeyi seçip Put düğmesine tıklayarak klasörleri, bunların içeriğini ya da dosyaları tek tek de yükleyebilirsiniz. Bitişik birden fazla öğeyi (arka arkaya gelen öğeler) seçmek için Shift tuşunu basılı tutup tıklama ya da bitişik olmayan birden fazla öğeyi (aralarında başka öğeler bulunan öğeler) seçmek için Cmd (Macintosh ta) ya da Ctrl (Windows ta) tuşunu basılı tutup tıklama yöntemini kullanabilirsiniz. Background File Activity penceresi açılacak ve aktarma işleminin ilerleyişini gösterecektir. Aktarma işlemi devam ederken Dreamweaver da dosyalar üzerinde çalışmaya devam edebilirsiniz. 2. Local Files bölmesinde Lesson_14_Sites/Training klasöründe yer alan asana. html dosyasını bulun ve bu dosyayı üzerine çift tıklayarak açın. Text klasöründeki asana.txt dosyasını açın ve bu doyanın içeriğini panoya kopyalayın. asana.html dosyasına geri dönün ve içeriği buradaki metin bilgisinin üzerine yapıştırın, sonra da dosyayı kaydedin. İki dosyayı da kapatın. Bu dosya artık uzak klasördeki asana.html dosyasından daha yeni bir değiştirilme tarihine sahiptir. Windows kullanıcıları için: asana.html dosyasını açtığınızda Files paneli otomatik olarak daralarak Files panel grubundaki Site bölmesini görüntülediği haline dönecektir. asana.html belgesiyle çalışmanızı tamamladıktan sonra Files panelini üzerindeki Genişletme düğmesine tıklayarak genişletin. Macintosh kullanıcıları için: asana.html dosyasını kapattığınızda başlangıç sayfası açılıyorsa, bu sayfayı kapatarak Files panelinin üzerini kapatmasını önleyin. 474 DERS 14
3. En üst seviyedeki yerel klasörü (Site---Yoga Sangha) seçin. Bağlam menüsüne tıklayın (Macintosh ta). Edit > Select Newer Local komutunu seçin. Dreamweaver bütün yerel dosyaların değiştirilme tarihlerini uzak sitede bunlara karşılık gelen dosya bilgileriyle karşılaştırır ve sadece en yeni yerel dosyaları seçer. Macintosh ta Dreamweaver bütün dosyaların değiştirilme tarihlerini inceler ve bu işlem Background File Activity penceresinde gösterilir. Hem Macintosh, hem de Windows kullanıcıları için: Dreamweaver bu işlemi tamamlamaya kadar bekleyin. Bütün dosyaların incelenmesi birkaç dakika sürebilir. Dreamweaver işini bitirdikten sonra Lesson_14_Sites/Training klasöründeki asana.html dosyası seçilecektir. Yeni oluşturulan ya da değiştirilen dosyaları seçerken kullanabileceğiniz iki ilâve seçenek daha vardır. Select Newer Remote, uzak sitede, kendilerine karşılık gelen yerel klasör dosyalarından daha yeni olan dosyaları seçer. Select Recently Modified, her iki konumda bulunan dosyaları karşılaştırarak yeni ya da değişmiş dosyaları seçer. Sİteyİ Yönetmek 475
4. Files paneli araç çubuğundaki Put File(s) düğmesine tıklayın. Dependent Files iletişim kutusu açılacaktır. Burada Yes (Evet), No (Hayır) ve Cancel (İptal) seçeneklerini göreceksiniz. Yes, seçili durumdaki sayfada yer alan bütün resimleri HTML sayfalarıyla birlikte sunucuya gönderir. No, sadece HTML sayfalarını gönderir. Sadece HTML sayfasında değişiklik yaptıysanız ve resimler sunucuda duruyorsa, resimleri tekrar göndermeniz için herhangi bir sebep yoktur. Bu yüzden No düğmesine tıklamanız gerekir. Eğer bir resimde değişiklik yaptıysanız veya sayfaya yeni bir resim eklediyseniz Yes düğmesine tıklamanız gerekir. Cancel seçeneği ise aktarma işleminin gerçekleşmesini engeller ve iletişim kutusunu kapatır. Dependent Files iletişim kutusunda ayrıca Don t Show Me This Message Again onay kutusu bulunur. Bu seçenek daha önce işaretlendiyse Dependent Files iletişim kutusunu görmezsiniz. Eğer Dependent Files iletişim kutusunu görmüyorsanız ama görmek ve bu seçenekleri istediğiniz şekilde belirlemek istiyorsanız Dreamweaver > Preferences (Macintosh ta) ya da Edit > Preferences (Windows ta) komutunu seçin. Site kategorisini seçin ve Dependent Files bölümünde Prompt on Get/Check Out ile Prompt on Put/Check In seçeneklerine ait iki kutuyu işaretleyin. 5. Dependent Files iletişim kutusunu görüyorsanız No düğmesine tıklayın. Bu uygulamada bağımlı dosyaların hiçbirinde değişiklik yapmadınız. Bu yüzden YogaRemote adlı uzak klasörde bunları değiştirmeniz gerekmez. Seçili dosya uzak siteye yüklenir (kopyalanır). Yükleme işlemi tamamlandığında, Local Files bölmesindeki listeyi yansıtan Remote Site bölmesinde bir dosya listesi görürsünüz. 476 DERS 14
Sadece yeni oluşturulan ya da üzerinde değişiklik yapılan dosyaları yüklemenin ya da indirmenin diğer bir yolu da, yerel ve uzak siteleri senkronize hale getirmektir. Senkronize etmek, yerel klasörle uzak site arasında paralel bir dosya ve klasör yapısı oluşturmanızı sağlar. Burada bir konumdaki dosyalar, diğer konumda kendilerine karşılık gelen dosyaların birer kopyasıdır. Dreamweaver, sitenizi senkronize etmek için hem yerel, hem de uzak sitede bulunan dosyaların değiştirilme tarihlerini karşılaştırır. Senkronizasyon, sadece yeni oluşturulan ve üzerlerinde değişiklik yapılan dosyaları güncellemenizi sağlar. Bir siteyi senkronize etmek için Files panelindeki bağlam menüsünden Site > Synchronize komutunu seçin (Macintosh ta) ya da genişletilmiş Files panelinde Site > Synchronize komutunu seçin (Windows ta). Direction menüsünden bir doğrultu seçerek senkronizasyon işleminin nasıl gerçekleştirileceğini belirleyebilirsiniz. Put newer files to remote seçeneği, sadece Dreamweaver ın yerel klasörünüzde uzak sitedekilerden daha yeni dosyalar bulması durumunda güncelleme yapar. Get newer files from remote seçeneğinde indirme işlemi, Dreamweaver ın uzak sitede yerel klasörünüzde yer alanlardan daha yeni dosyalar bulması durumunda gerçekleştirilir. Get and Put newer files, dosyaları her iki yönde de aktarır. İşlemi başlatmak için Preview düğmesine tıklayın. Dreamweaver hem yerel, hem de uzak klasörde bulunan dosyaları tarar ve değiştirilme tarihlerini karşılaştırır. Dreamweaver yerel ve uzak klasörleri tarama işlemini bitirdikten sonra aktarma gerekliliği duyduğu dosyaların bir listesini görüntüler. Buradaki iletişim kutusu eylemi (Put ya da Get), dosya adını ve durumu listeler. Her bir dosya için Action kutusunun işaretini kaldırmanız mümkündür. Dreamweaver bu dosyaları aktaracağı dosyalar listesinden çıkarır. Güncellenecek olan dosyaların sayısı bu iletişim kutusunun alt kısmında verilir. Check In/Out özelliğini kullanıyorsanız senkronizasyon işlevini dikkatli kullanın. Çünkü senkronize etme işleminde dosyalar alınır ve gönderilir (Check In/Out özelliğini kullanıyor olsanız bile). Dosyalara Check In/Check Out alma-gönderme işlemi uygulamaz, sadece değiştirir. Check In/Out konusuyla ilgili ayrıntıları bu derste daha ileride göreceğiz. Aktarma işlemi tamamlandıktan sonra site dosyalarının oluşturduğu liste, kaç tane dosyanın güncellendiği konusunda sizi bilgilendirir. Dosyaların ne zaman aktarıldığını takip etmeniz gerekiyorsa, Save Log düğmesine tıklayarak dosya transfer işleminin günlüğünü oluşturabilirsiniz. Dosyaları ve Klasörleri Gizlemek Web sitenizi geliştirirken belirli dosyaların yüklenmesini veya indirilmesini engellemek isteyebilirsiniz. Örneğin sayfalarınıza gömülü halde çok sayıda Flash ve QuickTime filmi varsa, Get ya da Put ile alma ya da gönderme işlemi uyguladığınız her zaman yerel klasörünüzde ya da Sİteyİ Yönetmek 477
uzak sunucunuzdaki bu dosyaları değiştirmek istemeyebilir, ama diğer bağımlı dosyaların otomatik olarak yüklenmesini isteyebilirsiniz. Ayrıca yerel klasörünüzde resimlere ait kaynak dosyaları olabilir. Kaynak dosyaları normalde uzak sunuculara yüklenmez, çünkü bunlar ziyaretçilerin Web sayfalarını görüntülemeleri için gerekli değildir ve çok fazla yer kaplayabilirler. Site aktarma işlevlerinden (Synchronize, Get ile Put ve Check In/Out) hariç tutmak için belirli klasörleri ya da dosya tiplerini gizleyebilirsiniz. Gizlenmiş klasörler ve dosya tipleri, site genelinde uygulanan işlemlerden de (Select Newer Local ve Select Newer Remote, bağlantıların kontrol edilmesi, bul/değiştir, raporlar ve kütüphane/şablon güncelleme gibi) hariç tutulurlar. Gizlenmiş klasörler ve dosya tipleri Assets ya da Files panelinde görünmez. Pek çok Dreamweaver site işlevi gibi gizleme de diğer FTP programları tarafından tanınmaz. Bu uygulamada gizleyeceğiniz klasörlere ait bilgilerin devamlılığını sağlamak için Dreamweaver tarafından ihtiyaç duyulan veriler Library klasöründe tutulacaktır. Bu klasör çok az yer kaplar ve yerel veya uzak konumlardan silinmemelidir. 1. Files panelinin Local Files bölmesini kullanarak Lesson_14_Sites klasöründe yer alan PNG klasörünü seçin. Bu klasörde bir PNG dosyası bulunmaktadır. Dosyaları tek tek gizleyemezsiniz. Ya klasörleri bütün olarak ya da belirli bir dosya tipindeki tüm dosyaları gizleyebilirsiniz. Sitenizi düzenlemek için kullanabileceğiniz güzel yöntemlerden biri, bütün ortam dosyalarını aynı klasörde toplamaktır. Örneğin sitenizde çok sayıda PDF (Portable Document Format) dosyası varsa, sadece PDF dosyaları için bir klasör oluşturmak sitenizi düzenli tutmanızda ve devamlılığını sağlamada size çok yardımcı olacaktır. 2. Bağlam menüsüne tıklayın ve Site > Cloaking > Cloak komutunu seçin (sadece Macintosh ta) ya da sağ tıklayarak Cloaking > Cloak komutunu seçin. Gizleme özelliği varsayılan durumda etkin olmalıdır. Eğer Cloak seçeneği gri olarak görüntüleniyorsa, yani seçilemez durumdaysa bağlam menüsüne tıklayıp Site > Cloaking > Enable Cloaking (Macintosh ta) ya da Site > Cloaking > Enable Cloaking (Windows ta) komutunu seçmeniz gerekir. Macintosh kullanıcıları bağlam menüsüne ve gizleme ayarlarına erişmek için Ctrl tuşunu basılı tutup tıklama yöntemini de kullanabilirler. 478 DERS 14