HAZIR GİYİM VE KONFEKSİYON İHRACATÇILARI BİRLİĞİ 2016 YILI KASIM AYI DIŞ TİCARET DEĞERLENDİRME RAPORU Ar-Ge ve Pazara Giriş Şubesi ARALIK 2016
GENEL DEĞERLENDİRME Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Kasım ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 5 artışla 11 milyar 952 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yılın ilk 11 aylık döneminde ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,4 azalışla 128 milyar 973 milyon dolar oldu. Kasım ayında ihracat miktar bazında yüzde 5,2 artarak 9,1 milyon ton olurken, yılın ilk 11 ayında gerçekleştirilen 94,8 milyon ton ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,1 artışa işaret etti. Sektör bazında miktar olarak kasım ayında 16 sektörde artış, 11 sektörde de azalış gözlendi. Kasım ayında ihracatını bir önceki yılın aynı ayına göre miktar olarak en çok artıran sektörler yüzde 27,8 artış ile yaş meyve ve sebze ile yüzde 24,4 artışla mobilya, kağıt ve orman ürünleri sektörleri oldu. İlk 11 ayda ise miktar bazında en yüksek ihracat artış yüzde 19,7 ile hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar sektörü ve yüzde 16,8 artışla çimento, cam, seramik ve toprak ürünlerinde görüldü. Türkiye nin ilk 11 aylık ihracatının yüzde 2,4 daralmasında ihracat fiyatlarındaki düşüş, çevre ülkelerle yaşadığımız sorunlar ve dolardaki yükseliş kaynaklı parite kaybı etkili oldu. Bu dönemde, ihracat fiyatlarındaki gerileme kaynaklı düşüş 3,6 milyar dolar, çevre ülkeler kaynaklı kayıp 3,9 milyar dolar ve parite kaynaklı kayıp 1,2 milyar dolar oldu. Parite kaynaklı düşüşte doların özellikle Türk lirası ve sterline karşı önemli ölçüde değer kazanması etkili oldu. Sektörel bazda Kasım ayında en fazla ihracatı yüzde 16,9 artış ve 2 milyar 239 milyon dolarla otomotiv endüstrisi gerçekleştirdi. Bunu 1 milyar 319 milyon dolarla hazır giyim ve konfeksiyon ile 1 milyar 158 milyon dolarla kimyevi maddeler sektörleri takip etti. Kasım ayında en fazla ihracat artışını sanayi ürünlerinde yüzde 167 ile gemi ve yat sektörü elde etti. Tarım ürünlerinde ise en yüksek artışı yüzde 21 artışla zeytin ve zeytinyağı sektörü gerçekleştirdi. Kasım ayında 118 ülke/bölgeye ihracatta artış yaşanırken, 113 ülke/bölgede gerileme oldu. En fazla ihracat yapılan ilk beş ülke arasında ihracat Almanya ya yüzde 5,6, İtalya ya yüzde 16,5, ABD ye yüzde 15,7 artış kaydederken, İngiltere ye yüzde 12,7 ve Irak a yüzde 6,8 azalış gerçekleşti. En fazla ihracat yapılan ilk 20 ülke arasında kasım ayında en yüksek ihracat artış oranlarını yüzde 656 ile Norveç, yüzde 45 ile Bulgaristan ve yüzde 44 ile Birleşik Arap Emirlikleri elde etti. Norveç te yaşanan yüksek artışta bu ülkeye yapılan gemi ve yat ihracatındaki yükseliş etkili oldu. Rusya ya ihracatta kasım ayında bu yılın en düşük azalışı kaydedildi. Rusya ya ihracat kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24 azaldı. Ülke grubu bazında Kasım ayında; bir önceki yılın aynı dönemine göre AB ye yüzde 4,9, Kuzey Amerika ya yüzde 18,4, Ortadoğu ya yüzde 3,6 artış gösterdi. İlk 11 aylık dönemde ise ihracat AB ye yüzde 4,3 ve Kuzey Amerika ya yüzde 5,3 artarken, Ortadoğu ya yüzde 8,2, Uzakdoğu ya yüzde 3, Afrika ya yüzde 7,9 ve Bağımsız Devletler Topluluğu na yüzde 24,6 azaldı. AB nin ihracatımızdaki payı ise ilk 11 aylık dönemde yüzde 49,4 olarak gerçekleşti.
1. KASIM 2016 İHRACAT RAKAMLARI Milyon $ 2015 2016 DEĞ % TÜRKİYE UHKİB TÜRKİYE TÜRKİYE UHKİB TÜRKİYE HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON 40,58 1.404 37,36 1.319-8 -6 Kaynak: TİM 2016 yılı Kasım ayında, ülkemiz Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektörü İhracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre %6 lık düşüş ile 1 miyar 319 milyon dolar civarında gerçekleşmiş, UHKİB ihracatı ise bir önceki yılın aynı ayına göre, %8 lik düşüş ile 37,36 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Kasım ayında UHKİB ihracatı Türkiye geneli hazır giyim ve konfeksiyon ihracatımızın yaklaşık %3 lük kısmını oluşturmaktadır. 1.1. UHKİB Ürün Grubu Değerlendirmesi Kasım 2016- İlk 10 Ürün ÜRÜN GRUBU KASIM 2015 KASIM 2016 FOB USD FOB USD DEĞİŞİM FOB USD BAYAN DIŞ GİYİM 539.992 20.084.717 579.334 19.105.582 7% -5% SUNİ - SENTETİK (SS) EV TEKSTİLİ GİYİM AKSESUARLARI (KRAVAT ŞAL MENDİL ÇORAP VB.) 469.719 6.252.348 364.635 4.365.664-22% -30% 204.389 3.427.195 261.823 3.395.949 28% -1% BAY DIŞ GİYİM 119.594 2.505.549 157.583 2.693.789 32% 8% PAMUKLU (EV TEKSTİLİ) 377.377 3.762.373 232.078 2.193.692-39% -42% DİĞER EV TEKSTİLİ 153.603 1.473.474 208.891 1.951.982 36% 32% BEBE GİYİMİ VE EŞYASI 52.137 732.824 74.251 1.104.209 42% 51% DİĞER HAZIR EŞYA (ÇADIR ÇUVAL VB.) 172.061 984.739 201.360 1.050.456 17% 7% PAMUKLU YATAK KIYAFETLERİ 74.046 710.851 68.136 738.090-8% 4% BAYAN İÇ GİYİM 2.748 12.174 53.942 359.115 1863% 2850% GENEL TOPLAM 2.214.795 40.582.480 2.227.280 37.364.109 1% -8% Ürün grupları bazında 2016 yılı Kasım ayında, en büyük ihraç kalemi bayan dış giyim gurubu ihracat değerinde bir önceki yılın aynı ayına göre %5 oranında DÜŞÜŞ görülmüş ve ihraç rakamı 19.105.582 USD olmuştur. 4.365.664 USD ihracat ile ikinci en büyük ihraç kalemi olan suni sentetik ev tekstili ürün grubu ihracatında geçen yılın aynı dönemine göre %30 oranında DÜŞÜŞ görülmüştür. Üçüncü en büyük ihraç kalemi olan; giyim aksesuarları ürün grubu ihracatında geçen yılın aynı dönemine göre, FOB USD değerinde %1 oranında DÜŞÜŞ olmuş ve 3.395.949 USD lik ihracat kayda alınmıştır.
Ülke 1.2.ÜLKE DEĞERLENDİRMESİ KASIM 2015 KASIM 2016 2016 DEĞER(USD) DEĞİŞİM % PAYI% İSPANYA 10.585.935 10.478.714-1% 28% ALMANYA 9.344.071 7.159.514-23% 19% BELÇİKA 912.702 2.379.072 161% 6% BİRLEŞİK KRALLIK 3.361.433 2.363.356-30% 6% FRANSA 1.699.523 1.627.814-4% 4% IRAK 1.007.403 1.525.009 51% 4% İRAN (İSLAM CUM.) 747.704 1.484.036 98% 4% İTALYA 903.495 1.217.274 35% 3% POLONYA 1.322.003 981.874-26% 3% BULGARİSTAN 720.303 753.388 5% 2% 2016 yılı Kasım ayında en fazla ihracatın gerçekleştiği ilk beş ülke; İspanya, Almanya, Belçika, Birleşik Krallık ve Fransa dır. En fazla ihracat artışının gerçekleştiği Belçika, Irak, İran ve İran dikkat çekmektedir. 1.3.UHKİB ÜLKELER BAZINDA İHRACATIN EN FAZLA ARTTIĞI İLK 10 ÜLKE Ülke KASIM 2015 KASIM 2016 2016 DEĞER(USD) DEĞİŞİM % PAYI% MALEZYA 659 109.882 16566% 0,3% ENDONEZYA 884 82.703 9256% 0,2% PAKISTAN 1.010 40.251 3885% 0,1% KIRGIZİSTAN 5.492 146.451 2567% 0,4% AZERBAYCAN-NAHÇİVAN 12.501 190.598 1425% 0,5% KATAR 12.180 145.727 1096% 0,4% BREZİLYA 21.256 105.415 396% 0,3% JAPONYA 13.052 48.510 272% 0,1% GÜNEY KORE C. 14.485 53.191 267% 0,1% BEYAZ RUSYA 27.073 88.688 228% 0,2% 2016 yılının Kasım ayında geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla yüksek oranlı ihracat artışı olan ülkelerin başında; Malezya, Endonezya, Pakistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Katar, Brezilya, Japonya, Güney Kore Cumhuriyeti ve Beyaz Rusya gelmektedir. Bu on ülkenin ihracatı toplam ihracat içindeki payı yaklaşık %3 civarındadır ancak bu ülkeler ihracat artış oranları dikkat çekmektedir. Toplam ihracat içinde yaklaşık %1 paya sahip olan Avustralya ile toplam ihracat içinde %6,4 paya sahip olan Belçika ya yönelik ciddi oranda ihracat artışı göze çarpmaktadır.
1.4.UHKİB ÜLKELER BAZINDA İHRACATIN EN FAZLA DÜŞTÜĞÜ İLK 10 ÜLKE Ülke KASIM 2015 KASIM 2016 2016 DEĞER(USD) DEĞİŞİM % PAYI% İSVEÇ 302.087 72.967-76% 0,2% CEZAYİR 1.037.759 354.729-66% 1% MACARİSTAN 147.667 53.838-64% 0,1% BİRLEŞİK DEVLETLER 1.309.959 540.125-59% 1% TUNUS 100.408 43.100-57% 0,1% FİNLANDİYA 179.333 78.793-56% 0,2% ROMANYA 515.346 228.386-56% 1% SLOVAKYA 251.709 138.142-45% 0,4% HOLLANDA 645.151 377.121-42% 1% 2016 yılı Kasım ayında toplam ihracattaki payları %1 in altında olan İsveç, Macaristan, Tunus, Finlandiya, Slovakya, İsviçre ye yönelik ihracat %35 ile %80 arasında düşüş gösterirken, ihracattaki payı %6 olan İngiltere ye yönelik %30 oranında ihracat kaybı gözlemlenmektedir. İhracattaki payları %1 civarında olan ABD, Romanya, Hollanda ve İsrail e yönelik ihracatta %40 ile %60 oranında kayıp söz konusudur. En büyük ticaret ortağımız olan Almanya ya yönelik %23 oranında ihracat dikkat çekmektedir. 1.5.UHKİB ÜLKE GRUBU İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ (KASIM 2016) ÜLKE GRUBU 2015 2016 DEĞİŞİM PAY AVRUPA BİRLİĞİ 31.559.531 28.595.134-9% 77% ORTA DOĞU ÜLKELERİ 3.731.631 4.487.365 20% 12% AMERİKA ÜLKELERİ 1.398.320 823.549-41% 2% AFRİKA ÜLKELERİ 1.876.401 953.278-49% 3% ASYA VE OKYANUSYA UL 752.672 1.164.087 55% 3% DİĞER AVRUPA ÜLKELER 404.101 294.047-27% 1% ESKİ DOĞU BLOKU 519.219 525.107 1% 1% SERBEST BÖLGELER 195.119 157.504-19% 0,4% TÜRK CUMHURİYETLERİ 145.485 364.038 150% 1% UHKİB üyesi firmalar ağırlıklı olarak AB ülkelerine ihracat gerçekleştirmektedir. Bunun dışında Orta doğu ülkeleri, Amerika kıtası ve Afrika kıtası ihracat gerçekleştirilen diğer pazarlar olarak görünmektedir. Kasım ayında; AB ülkelerine, Amerika ülkelerine, Afrika ülkelerine, Diğer Avrupa ülkelerine, Serbest Bölgelere yönelik ihracat düşerken, Ortadoğu Ülkelerine, Asya ve Okyanusya ülkeleri, Eski Doğu Bloku ülkelerine ve Türk Cumhuriyetlerine yönelik ihracat artış göstermiştir. En fazla ihracat gerçekleştirdiğimiz AB ye yönelik ihracat %9 oranında düşüş göstermişken, Ortadoğu ülkelerine yönelik %20 oranında ihracat artışı ve Türk Cumhuriyetlerine %100 üzerinde ihracat artışı dikkat çekmektedir.
Milyon $ 2. OCAK-KASIM 2016 İHRACAT DEĞERLENDİRMESİ 2.1.OCAK-KASIM GENEL DEĞERLENDİRME 2015 2016 DEĞ % UHKİB TÜRKİYE UHKİB TÜRKİYE UHKİB TÜRKİYE Hazır Giyim- Konf. 461 15.566 469 15.637 2 1 Uludağ Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği nin (UHKİB) ihracatı Ocak- Kasım 2016 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %2 oranında artış ile 469 milyon dolar civarında gerçekleşmiştir. (Ocak-Ekim dönemi 432 milyon dolar). UHKİB, ülkemiz hazır giyim ihracatının yaklaşık %3 lük bölümünü gerçekleştirmiştir. 2016 yılının on bir ayında Türkiye nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon ihracatı 2015 yılının aynı dönemine göre %1 artış ile 15,63 milyar dolar olmuştur (Ocak-Ekim dönemi 14,30 milyar dolar). Ocak-Kasım döneminde UHKİB in toplam ihracatı içinde %78 payı olan ve en fazla ihracatın gerçekleştiği Avrupa pazarına yönelik ihracat %2 oranında artış dikkat çekmektir. AB ülkeleri içinde %27 lik paya sahip olan İspanya ya yönelik %15 oranındaki ihracat artışı söz konusudur. Bunun yanında UHKİB ihracatı içinde %10 luk paya sahip olan Ortadoğu ülkelerine yönelik ihracat da %35 oranında artış göstermiştir, İran a yönelik ihracatta %100 üzerinde ihracat artışı görülmüştür. 2015 yılını kayıplarla geçiren UHKİB; ihracat bu ivme ile devam ederse 2016 yılında 500 milyon dolar ihracat hedefinin yakalayabilecek hatta geçebilecektir. (Tahmini ulaşılabilecek ihracat: 511 milyon USD) ÜRÜN GRUBU 2.2. UHKİB MALGRUBU İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ (OCAK-KASIM 2016) - İLK 10 ÜRÜN OCAK- KASIM 2015 OCAK- KASIM 2016 DEĞİŞİM FOB USD FOB USD BAYAN DIŞ GİYİM 6.013.577 235.055.824 7.086.842 264.022.645 18% 12% SUNİ - SENTETİK (SS) EV TEKSTİLİ 3.657.221 55.718.607 3.590.983 49.423.425-2% -11% GİYİM AKSESUARLARI 2.072.353 37.269.317 2.846.291 44.107.523 37% 18% PAMUKLU (EV TEKSTİLİ) 3.569.977 33.271.844 2.658.397 25.859.942-26% -22% BAY DIŞ GİYİM 1.761.127 44.108.130 1.211.522 25.244.440-31% -43% DİĞER EV TEKSTİLİ 1.978.821 20.554.822 2.123.833 21.234.220 7% 3% BEBE GİYİMİ VE EŞYASI 481.451 10.108.289 869.766 13.870.619 81% 37% DİĞER HAZIR EŞYA (ÇADIR ÇUVAL Mal grupları bazında 2016 yılı Ocak- Kasım döneminde, en büyük ihraç kalemi olan bayan dış giyim gurubu ihracat değerinde bir önce yılın aynı ayına göre %12 oranında ARTIŞ görülmüş ve ihraç rakamı 264.022.645 USD olmuştur. Gene aynı dönem itibari ile 49.423.425 USD ihracat ile ikinci en büyük ihraç kalemi olan suni sentetik ev tekstili ürün grubu ihracatında geçen yılın aynı dönemine göre %11 oranında KAYIP görülmüştür. 2016 yılı Ocak-Kasım dönemi itibari ile üçüncü en büyük ihraç kalemi olan; giyim aksesuarları ürün grubunda ise geçen yılın aynı dönemine göre, FOB USD değerinde %18 oranında ARTIŞ görülmüş ve 44.107.523 USD lik ihracat kayda alınmıştır FOB USD 1.758.803 9.832.834 2.099.685 11.545.088 19% 17% VB.) PAMUKLU YATAK KIYAFETLERİ 789.518 8.091.284 878.067 8.784.179 11% 9% YÜNLÜ (EV TEKSTİLİ) 276.881 3.370.801 125.198 1.493.123-55% -56% TOPLAM 22.645.307 460.515.540 23.755.454 468.925.920 5% 2%
Ülke 2.3. OCAK-KASIM 2016 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON İHRACATÇILARI BİRLİĞİ ÜLKE İHRACAT KAYIT DEĞERLERİ 2015 2016 2016 DEĞER(USD) DEĞİŞİM % PAYI% İSPANYA 109.457.436 126.397.892 15% 27% ALMANYA 92.749.020 85.749.690-8% 18% BİRLEŞİK KRALLIK 58.201.659 55.515.830-5% 12% BELÇİKA 17.531.992 19.549.053 12% 4% FRANSA 15.836.936 19.442.021 23% 4% İRAN (İSLAM CUM.) 5.637.835 14.147.900 151% 3% IRAK 12.246.597 11.602.811-5% 2% POLONYA 13.545.835 10.962.512-19% 2% İTALYA 11.907.537 10.070.819-15% 2% BİRLEŞİK DEVLETLER 19.194.638 9.851.690-49% 2% 2016 yılı Ocak-Kasım dönemi itibari ile toplam ihracattaki payı bakımından en fazla ihracatın gerçekleştiği ilk beş ülke yukarıdaki tabloda görüleceği üzere İspanya, Almanya, Birleşik Krallık, Belçika ve Fransa dır. 2016 yılının Ocak-Kasım döneminde en fazla ihracat gerçekleştirilen ilk 10 ülkenin 4 üne yönelik ihracatta ihracat artışları söz konusu iken Almanya, Birleşik Krallık, Irak, Polonya, İtalya ve Birleşik Devletler e yönelik ihracatta %5 ile %50 arasında düşüş dikkat çekicidir. UHKİB ihracatında en yüksek paya sahip olan İspanya ya %15 oranında bir ihracat artışı söz konusuyken, İran a yönelik ihracat %151 oranında bir ihracat artışı görülmüştür. En büyük pazarlardan biri olan Almanya ya yönelik ihracatta %8 oranında düşüş söz konusudur. 2.4.UHKİB ÜLKELER BAZINDA İHRACATIN EN FAZLA ARTTIĞI İLK 10 ÜLKE Ülke OCAK- KASIM 2015 OCAK- KASIM 2016 2016 DEĞER(USD) DEĞİŞİM % PAYI% ENDONEZYA 152.715 2.783.129 1722% 1% HIRVATİSTAN 210.403 3.555.875 1590% 1% AZERBAYCAN-NAHÇİVAN 893.770 3.930.769 340% 1% KATAR 377.397 1.336.110 254,03% 0,3% GÜNEY KORE CUMHURİYE 195.359 548.787 180,91% 0,1% İRAN (İSLAM CUM.) 5.637.835 14.147.900 151% 3% BREZİLYA 298.687 716.597 139,92% 0,2% BEYAZ RUSYA 281.936 602.009 113,53% 0,1% ÜRDÜN 274.168 577.621 110,68% 0,1% AVUSTRALYA 794.944 1.411.556 77,57% 0,3% 2016 yılının Ocak-Kasım döneminde geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla yüksek oranlı ihracat artışı olan ülkelerin başında gelen; Endonezya, Hırvatistan, Azerbaycan- Nahçivan, Katar, Güney Kore ve İran a ihracatta %100 ün üzerinde ihracat artışları olmuştur. Bu altı ülkenin de ihracatı toplam ihracat içindeki payı %6 nın üzerindedir. Artan payı göz önüne alındığında İran yükselen bir pazar konumuna gelmiştir.
2.5.UHKİB ÜLKELER BAZINDA İHRACATIN EN FAZLA DÜŞTÜĞÜ İLK 10 ÜLKE OCAK- KASIM 2015 OCAK- KASIM 2016 2016 DEĞİŞİM Ülke DEĞER(USD) % PAYI% RUSYA FEDERASYONU 4.633.201 1.456.777-69% 0,3% UKRAYNA 1.598.480 703.499-56% 0,2% AVUSTURYA 4.213.256 2.043.080-52% 0,4% BİRLEŞİK DEVLETLER 19.194.638 9.851.690-49% 2% TÜRKMENİSTAN 1.283.776 704.255-45% 0,2% SINGAPUR 5.761.501 3.559.276-38% 1% İSVEÇ 2.739.458 1.754.023-36% 0,4% MACARİSTAN 1.063.091 744.896-30% 0,2% CEZAYİR 8.689.660 6.130.550-29% 1% LİBYA 1.570.133 1.145.800-27% 0,2% 2016 yılının Ocak-Kasım döneminde geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla yüksek oranlı ihracat düşüşü olan ülkelerin başında toplam ihracat içinde %1 in altında payı olsa da önemli ticaret partnerlerimizden biri olan Rusya gelmektedir. Rusya ile yakınlaşan siyasi ilişkiler şu aşamada UHKİB ihracatına bir etki gösterememiştir. ABD nin yeni başkanı Trump ın Rusya ile siyasi ve ekonomik ilişkileri güçlendireceği beklentisi önümüzdeki dönemde Rusya pazarında talebin canlanmasına neden olabilir. Bunun yanında toplam ihracat içinde %2 paya sahip olan; Birleşik Devletler e yönelik ihracat ne yazık ki %49 oranında gerilemiştir. Singapur, İsveç, Macaristan, Cezayir ve Libya ya yönelik ihracatta %25 ile %50 arasında kayıplar söz konusudur 2.6.UHKİB ÜLKE GRUBU İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ (OCAK-KASIM 2016) ÜLKE GRUBU 2015 2016 DEĞİŞİM PAY AVRUPA BİRLİĞİ 357.070.742 364.655.964 2% 78% ORTA DOĞU ÜLKELERİ 34.273.050 46.391.958 35% 10% AMERİKA ÜLKELERİ 20.983.097 12.788.369-39% 3% AFRİKA ÜLKELERİ 14.919.127 12.473.483-16% 3% ASYA VE OKYANUSYA UL 14.340.306 15.791.494 10% 3% DİĞER AVRUPA ÜLKELER 3.231.155 4.344.293 34% 1% ESKİ DOĞU BLOKU 9.327.839 5.787.466-38% 1% SERBEST BÖLGELER 1.795.875 1.525.985-15% 0,3% TÜRK CUMHURİYETLERİ 4.574.350 5.166.907 13% 1% 2016 yılı Ocak-Kasım dönemi itibari ile UHKİB üyesi firmalar ağırlıklı olarak AB ülkelerine ihracat gerçekleştirmişlerdir. Bunun dışında Orta doğu ülkeleri, Amerika kıtası ve Afrika kıtası ihracat gerçekleştirilen diğer pazarlar olmuştur. Ocak-Kasım döneminde; AB ülkelerine ihracat %2 oranında artarken, Ortadoğu ülkelerine yönelik ihracatta %35 oranında artış söz konusudur. Amerika ülkelerine, Eski Doğu Bloku ülkelerine ve Serbest Bölgelere yönelik ihracat düşüş göstermiş, Türk Cumhuriyetlerine yönelik ihracat %13 oranında artış göstermiştir.