İZMİR TİCARET ODASI ETİYOPYA FEDERAL DEMOKRATİK CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU ULUSLARARASI İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ AĞUSTOS 2018 Hazırlayan: Zeynep Küheylan Uluslararasılaştırma ve Dış Ticaret Şefliği
TEMEL BİLGİLER Ülke Adı: Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Yüzölçümü: 1.1 milyon km² Yönetim Biçimi: Federal Parlamenter Cumhuriyet Devlet Başkanı: Mulatu Teshome WIRTU (2013 den beri) Etiyopya nın Ankara Büyükelçiliği ni yapmış, Büyükelçiliği döneminde Odamızı ziyaret etmiştir. Başbakan: Ahmed ABIY (Şubat 2018 den beri) Bağımsızlık Tarihi: Bağımsızlığı 2000 yıl öncesine dayanmaktadır. Başkent: Addis Ababa Din: Orthodoks % 43.5, Müslüman % 33.9, Protestan % 18.6 Dil: Amharik (resmi dil), İngilizce (en fazla konuşulan yabancı dil), Arapça DEMOGRAFİK VERİLER Nüfus: 105.3 milyon (Nijerya dan sonra Afrika nın en kalabalık 2. ülkesidir) Nüfus Artış Oranı: % 2.85 Nüfus Yapısı: 0-14 yaş: % 44.6, 15-64 yaş: % 52.6, 65 yaş ve üstü: % 2.8 DİPLOMATİK TEMSİLCİLER T.C Addis Ababa Büyükelçisi: Fatih ULUSOY Etiyopya Ankara Büyükelçisi: Girma Temesgen BARKESSA Etiyopya İstanbul Başkonsolosu: Wondimu Gezahegn GEBREMICHAEL Etiyopya Adana Fahri Konsolosu: Yusuf Can DAĞTEKİN Etiyopya Antalya Fahri Konsolosu: Osman Bülent ÇEKİÇ Etiyopya Bursa Fahri Konsolosu: İnan ALTINBAŞ Etiyopya Konya Fahri Konsolosu: Mehmet Servet HEKİMOĞLU Etiyopya Mersin Fahri Konsolosu: Bülent ELBEYLİ * İstanbul, İzmir ve Kayseri de mevcut fahri konsolosluklar, T.C. Dışişleri Bakanlığı kararnamesi ile 2016 yılında iptal edilmiştir. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER Para Birimi: Birr (ETB) GSYİH: 80.87 milyar dolar Reel Ekonomik Büyüme: % 10.9 Enflasyon Oranı: % 9.9 Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 2 200 dolar İşgücü: 52.8 milyon İşsizlik Oranı: % 17.5 İhracat: 3.07 milyar dolar İthalat: 16.7 milyar dolar 2
GENEL EKONOMİK DURUM Dünya Bankası İş Yapma Kolaylığı 2018 listesinde 190 ülke arasında 161 ınci sırada yer alan Etiyopya, % 10,9 ekonomik büyüme hızı ile dünyanın en hızlı büyüyen 5 inci ekonomisidir Ekonominin temel kaynağı tarımdır. Başlıca tarım ürünleri hububat, kahve, yağlı tohumlar, pamuk, şekerkamışı, sebzeler ve khat otudur. Özellikle kahve üretimi ülke ekonomisi için son derece önemli olup, kahvenin GSYİH a katkısı % 10 civarındadır ve 15 milyondan fazla nüfus kahve sektöründen geçimini sağlamaktadır. Hayvansal üretimde ise özellikle büyük ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği önem kazanmıştır. Etiyopya toplam 51 milyon sığır varlığıyla dünya sıralamasında ilk sıralarda yer almaktadır. Sanayi sektörü özellikle başkent Addis Ababa ve Dire Dawa da yoğunluk kazanmıştır. Başlıca sanayi dalları gıda işleme, içecek üretimi, tekstil, deri işleme, kimyasal ürünler, metal işleme ve çimento sektörlerinde yoğunlaşmıştır. Hükümetin ekonomide baskın bir etkisi bulunmaktadır. Telekomünikasyon, bankacılık, enerji dağıtımı gibi birçok ana sektör hükümet kontrolündedir. Kıyı şeridi bulunmayan ülkede ithalatın büyük bölümü Cibuti Limanı kullanılarak yapılmaktadır. Sudan, Kenya ve Somali limanları da alternatif olarak kullanılmaktadır. GSYİH IN SEKTÖREL DAĞILIMI (2017) TARIM % 35.8 SANAYİ % 22.2 HİZMETLER % 42 İŞGÜCÜNÜN SEKTÖREL DAĞILIMI (2013) TARIM % 72.7 SANAYİ % 7.4 HİZMETLER % 19.9 3
ETİYOPYA NIN DIŞ TİCARETİ BAŞLICA İHRACAT YAPTIĞI ÜLKELER (2017) SUDAN % 23,3 Başlıca İhraç Ürünleri İSVİÇRE % 10,2 ÇİN % 8,1 SOMALİ % 6,6 HOLLANDA % 6,2 ABD % 4,7 ALMANYA % 4,7 Kahve (İhracatın % 27 si) Yağlı tohumlar Sebzeler ve khat Altın Kesme çiçek Deri ürünleri Et ürünleri Canlı hayvan BAŞLICA İTHALAT YAPTIĞI ÜLKELER (2017) ÇİN % 24,1 Başlıca İthal Ürünleri SUUDİ ARABİSTAN % 10,1 HİNDİSTAN % 6,4 KUVEYT % 5,3 FRANSA % 5,2 Makineler, havacılık araçları Metali metal ürünleri Elektrikli ürünler Petrol ürünleri Motorlu araçlar Kimyasallar, gübreler ETİYOPYA VE TÜRKİYE ARASINDAKİ İLİŞKİLER Türkiye ile Etiyopya Arasında Bulunan Anlaşmalar Ekonomik ve Teknik İşbirliği ve Ticaret Anlaşması Sağlık ve Tıp Alanında İşbirliği Anlaşması Kültür, Eğitim, Bilim, Basın-Yayın, Gençlik ve Spor Alanlarında İşbirliği Anlaşması İkili Hava Taşımacılığı Anlaşması Tarım Alanında Teknik, Bilimsel ve Ekonomik İşbirliği Protokolü Turizm Alanında İşbirliği Anlaşması Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Anlaşması Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması 4
TÜRKİYE - ETİYOPYA ARASI İHRACAT-İTHALAT GENEL VERİLER (000 $) YILLAR İHRACAT İTHALAT DIŞ TİCARET DENGESİ DIŞ TİCARET HACMİ 2018 / 6 160 764 24 179 136 585 184 493 2017 338 514 31 527 306 987 370 040 2016 404 420 35 310 369 110 439 729 2015 383 596 35 718 347 878 419 314 2014 329 177 67 479 261 698 396 656 2013 364 525 57 102 307 423 421 627 Kaynak: TÜİK * 2017 yılı İzmir Etiyopya ticaret hacmi 22.5 milyon dolardır (İhracat: 22 milyon dolar, İthalat: 500 bin dolar). TÜRKİYE NİN ETİYOPYA YA İHRAÇ ETTİĞİ BAŞLICA ÜRÜNLER Demir-çelik, demir-çelikten eşya Kazanlar, makineler Elektrikli makineler, alet ve parçaları Plastik, plastikten mamuller Gıda ürünleri TÜRKİYE NİN ETİYOPYA DAN İTHAL ETTİĞİ BAŞLICA ÜRÜNLER Yağlı tohumlar, saman, hayvan yemi Muhtelif tane ve tohumlar Pamuk, pamuk ipliği Sebzeleri kök ve yumrular Ham postlar, deri TÜRKİYE DE FAALİYET GÖSTEREN ETİYOPYA SERMAYELİ FİRMALAR 31.12.2017 tarihi itibariyle Türkiye de 66 adet Etiyopya sermayeli firma faaliyet göstermektedir. Bu firmalardan 2 tanesi İzmir de bulunmaktadır. NOTLAR * THY nin Etiyopya nın başkenti Addis Ababa ya direkt uçuşu bulunmaktadır. KAYNAKÇA Cental Intelligence Agency (https://www.cia.gov/library/) Türkiye İstatistik Kurumu (http://www.tuik.gov.tr/) T.C. Dışişleri Bakanlığı (http://www.mfa.gov.tr/) T.C. Ticaret Bakanlığı (http://www.ticaret.gov.tr/) 5